АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)
ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭМЫӀЭС
ЭТИМОЛОГИЕ
КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ
ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ
СПРЯЖЕНЭ
Глагол лъэмыӏэс "игъуэн"-м и спряженэ
Инфинитив (масдар)
щыӀэныгъэ:
игъуэн
щымыӀэныгъэ:
имыгъуэн
Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сигъуэн
уигъуэн
игъуэн
дигъуэн
фигъуэн
игъуэн(хэ)
щымыӀэныгъэ:
симыгъуэн
уимыгъуэн
имыгъуэн
димыгъуэн
фимыгъуэн
имыгъуэн(хэ)
Унафэ наклоненэ
уэ
фэ
щыӀэныгъэ:
игъуэ!
фигъуэ!
щымыӀэныгъэ:
уимыгъуэ!
фимыгъуэ!
Ре-кӀэ унафэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
срегъуэ
урегъуэ
ирегъуэ
дрегъуэ
фрегъуэ
ирегъуэ(хэ)
щымыӀэныгъэ:
сремыгъуэ
уремыгъуэ
иремыгъуэ
дремыгъуэ
фремыгъуэ
иремыгъуэ(хэ)
ЗэраӀуатэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
согъуэ(р)
уогъуэ(р)
йогъуэ(р)
догъуэ(р)
фогъуэ(р)
йогъуэ(хэ)(р)
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сигъуэркъым
уигъуэркъым
игъуэркъым
дигъуэркъым
фигъуэркъым
игъуэ(хэ)ркъым
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:
сигъуэрт
уигъуэрт
игъуэрт
дигъуэрт
фигъуэрт
игъуэ(хэ)рт
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:
сигъуэртэкъым
уигъуэртэкъым
игъуэртэкъым
дигъуэртэкъым
фигъуэртэкъым
игъуэ(хэ)ртэкъым
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сигъуащ
уигъуащ
игъуащ
дигъуащ
фигъуащ
игъуа(хэ)щ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сигъуакъым
уигъуакъым
игъуакъым
дигъуакъым
фигъуакъым
игъуа(хэ)къым
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:
сигъуат
уигъуат
игъуат
дигъуат
фигъуат
игъуа(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сигъуатэкъым
уигъуатэкъым
игъуатэкъым
дигъуатэкъым
фигъуатэкъым
игъуа(хэ)тэкъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:
сигъуэгъащ
уигъуэгъащ
игъуэгъащ
дигъуэгъащ
фигъуэгъащ
игъуэгъа(хэ)щ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:
сигъуэгъакъым
уигъуэгъакъым
игъуэгъакъым
дигъуэгъакъым
фигъуэгъакъым
игъуэгъа(хэ)къым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:
сигъуэгъат
уигъуэгъат
игъуэгъат
дигъуэгъат
фигъуэгъат
игъуэгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сигъуэгъатэкъым
уигъуэгъатэкъым
игъуэгъатэкъым
дигъуэгъатэкъым
фигъуэгъатэкъым
игъуэгъа(хэ)тэкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:
сигъуэщ
уигъуэщ
игъуэщ
дигъуэщ
фигъуэщ
игъуэ(хэ)щ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:
сигъуэкъым
уигъуэкъым
игъуэкъым
дигъуэкъым
фигъуэкъым
игъуэ(хэ)къым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:
сигъуэт
уигъуэт
игъуэт
дигъуэт
фигъуэт
игъуэ(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:
сигъуэтэкъым
уигъуэтэкъым
игъуэтэкъым
дигъуэтэкъым
фигъуэтэкъым
игъуэ(хэ)тэкъым
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сигъуэнщ
уигъуэнщ
игъуэнщ
дигъуэнщ
фигъуэнщ
игъуэн(хэ)щ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сигъуэнкъым
уигъуэнкъым
игъуэнкъым
дигъуэнкъым
фигъуэнкъым
игъуэн(хэ)къым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сигъуэну(хэ)щ
уигъуэнущ
игъуэнущ
дигъуэнущ
фигъуэнущ
игъуэну(хэ)щ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сигъуэнукъым
уигъуэнукъым
игъуэнукъым
дигъуэнукъым
фигъуэнукъым
игъуэну(хэ)къым
ЗэрыупщӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сигъуэрэ
уигъуэрэ
игъуэрэ
дигъуэрэ
фигъуэрэ
игъуэ(хэ)рэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сигъуэркъэ
уигъуэркъэ
игъуэркъэ
дигъуэркъэ
фигъуэркъэ
игъуэ(хэ)ркъэ
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:
сигъуэрт
уигъуэрт
игъуэрт
дигъуэрт
фигъуэрт
игъуэ(хэ)рт
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:
сигъуэртэкъэ
уигъуэртэкъэ
игъуэртэкъэ
дигъуэртэкъэ
фигъуэртэкъэ
игъуэ(хэ)ртэкъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сигъуа
уигъуа
игъуа
дигъуа
фигъуа
игъуа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сигъуакъэ
уигъуакъэ
игъуакъэ
дигъуакъэ
фигъуакъэ
игъуа(хэ)къэ
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:
сигъуат
уигъуат
игъуат
дигъуат
фигъуат
игъуа(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сигъуатэкъэ
уигъуатэкъэ
игъуатэкъэ
дигъуатэкъэ
фигъуатэкъэ
игъуа(хэ)тэкъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:
сигъуэгъа
уигъуэгъа
игъуэгъа
дигъуэгъа
фигъуэгъа
игъуэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:
сигъуэгъакъэ
уигъуэгъакъэ
игъуэгъакъэ
дигъуэгъакъэ
фигъуэгъакъэ
игъуэгъа(хэ)къэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:
сигъуэгъат
уигъуэгъат
игъуэгъат
дигъуэгъат
фигъуэгъат
игъуэгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сигъуэгъатэкъэ
уигъуэгъатэкъэ
игъуэгъатэкъэ
дигъуэгъатэкъэ
фигъуэгъатэкъэ
игъуэгъа(хэ)тэкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:
сигъуэ
уигъуэ
игъуэ
дигъуэ
фигъуэ
игъуэ(хэ)
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:
сигъуэкъэ
уигъуэкъэ
игъуэкъэ
дигъуэкъэ
фигъуэкъэ
игъуэ(хэ)къэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:
сигъуэт
уигъуэт
игъуэт
дигъуэт
фигъуэт
игъуэ(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:
сигъуэтэкъэ
уигъуэтэкъэ
игъуэтэкъэ
дигъуэтэкъэ
фигъуэтэкъэ
игъуэ(хэ)тэкъэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сигъуэн
уигъуэн
игъуэн
дигъуэн
фигъуэн
игъуэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сигъуэнкъэ
уигъуэнкъэ
игъуэнкъэ
дигъуэнкъэ
фигъуэнкъэ
игъуэн(хэ)къэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сигъуэну
уигъуэну
игъуэну
дигъуэну
фигъуэну
игъуэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сигъуэнукъэ
уигъуэнукъэ
игъуэнукъэ
дигъуэнукъэ
фигъуэнукъэ
игъуэну(хэ)къэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сигъуэмэ
уигъуэмэ
игъуэмэ
дигъуэмэ
фигъуэмэ
игъуэ(хэ)мэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
симыгъуэмэ
уимыгъуэмэ
имыгъуэмэ
димыгъуэмэ
фимыгъуэмэ
имыгъуэ(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сигъуамэ
уигъуамэ
игъуамэ
дигъуамэ
фигъуамэ
игъуа(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
симыгъуамэ
уимыгъуамэ
имыгъуамэ
димыгъуамэ
фимыгъуамэ
имыгъуа(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сигъуэгъамэ
уигъуэгъамэ
игъуэгъамэ
дигъуэгъамэ
фигъуэгъамэ
игъуэгъа(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
симыгъуэгъамэ
уимыгъуэгъамэ
имыгъуэгъамэ
димыгъуэгъамэ
фимыгъуэгъамэ
имыгъуэгъа(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сигъуэнмэ
уигъуэнмэ
игъуэнмэ
дигъуэнмэ
фигъуэнмэ
игъуэн(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
симыгъуэнмэ
уимыгъуэнмэ
имыгъуэнмэ
димыгъуэнмэ
фимыгъуэнмэ
имыгъуэн(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сигъуэнумэ
уигъуэнумэ
игъуэнумэ
дигъуэнумэ
фигъуэнумэ
игъуэну(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
симыгъуэнумэ
уимыгъуэнумэ
имыгъуэнумэ
димыгъуэнумэ
фимыгъуэнумэ
имыгъуэну(хэ)мэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сигъуэтэмэ
уигъуэтэмэ
игъуэтэмэ
дигъуэтэмэ
фигъуэтэмэ
игъуэ(хэ)тэмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
симыгъуэтэмэ
уимыгъуэтэмэ
имыгъуэтэмэ
димыгъуэтэмэ
фимыгъуэтэмэ
имыгъуэ(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сигъуатэмэ
уигъуатэмэ
игъуатэмэ
дигъуатэмэ
фигъуатэмэ
игъуа(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
симыгъуатэмэ
уимыгъуатэмэ
имыгъуатэмэ
димыгъуатэмэ
фимыгъуатэмэ
имыгъуа(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сигъуэгъатэмэ
уигъуэгъатэмэ
игъуэгъатэмэ
дигъуэгъатэмэ
фигъуэгъатэмэ
игъуэгъа(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
симыгъуэгъатэмэ
уимыгъуэгъатэмэ
имыгъуэгъатэмэ
димыгъуэгъатэмэ
фимыгъуэгъатэмэ
имыгъуэгъа(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сигъуэнтэмэ
уигъуэнтэмэ
игъуэнтэмэ
дигъуэнтэмэ
фигъуэнтэмэ
игъуэн(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
симыгъуэнтэмэ
уимыгъуэнтэмэ
имыгъуэнтэмэ
димыгъуэнтэмэ
фимыгъуэнтэмэ
имыгъуэн(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сигъуэнутэмэ
уигъуэнутэмэ
игъуэнутэмэ
дигъуэнутэмэ
фигъуэнутэмэ
игъуэну(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
симыгъуэнутэмэ
уимыгъуэнутэмэ
имыгъуэнутэмэ
димыгъуэнутэмэ
фимыгъуэнутэмэ
имыгъуэну(хэ)тэмэ
сослагательнэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сигъуэнт
уигъуэнт
игъуэнт
дигъуэнт
фигъуэнт
игъуэн(хэ)т
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сигъуэнтэкъым
уигъуэнтэкъым
игъуэнтэкъым
дигъуэнтэкъым
фигъуэнтэкъым
игъуэн(хэ)тэкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сигъуэнут
уигъуэнут
игъуэнут
дигъуэнут
фигъуэнут
игъуэну(хэ)т
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сигъуэнутэкъым
уигъуэнутэкъым
игъуэнутэкъым
дигъуэнутэкъым
фигъуэнутэкъым
игъуэну(хэ)тэкъым
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сигъуэми
уигъуэми
игъуэми
дигъуэми
фигъуэми
игъуэ(хэ)ми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
симыгъуэми
уимыгъуэми
имыгъуэми
димыгъуэми
фимыгъуэми
имыгъуэ(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сигъуами
уигъуами
игъуами
дигъуами
фигъуами
игъуа(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
симыгъуами
уимыгъуами
имыгъуами
димыгъуами
фимыгъуами
имыгъуа(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сигъуэгъами
уигъуэгъами
игъуэгъами
дигъуэгъами
фигъуэгъами
игъуэгъа(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
симыгъуэгъами
уимыгъуэгъами
имыгъуэгъами
димыгъуэгъами
фимыгъуэгъами
имыгъуэгъа(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сигъуэнми
уигъуэнми
игъуэнми
дигъуэнми
фигъуэнми
игъуэн(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
симыгъуэнми
уимыгъуэнми
имыгъуэнми
димыгъуэнми
фимыгъуэнми
имыгъуэн(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сигъуэнуми
уигъуэнуми
игъуэнуми
дигъуэнуми
фигъуэнуми
игъуэну(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
симыгъуэнуми
уимыгъуэнуми
имыгъуэнуми
димыгъуэнуми
фимыгъуэнуми
имыгъуэну(хэ)ми
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сигъуэтэми
уигъуэтэми
игъуэтэми
дигъуэтэми
фигъуэтэми
игъуэ(хэ)тэми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
симыгъуэтэми
уимыгъуэтэми
имыгъуэтэми
димыгъуэтэми
фимыгъуэтэми
имыгъуэ(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сигъуатэми
уигъуатэми
игъуатэми
дигъуатэми
фигъуатэми
игъуа(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
симыгъуатэми
уимыгъуатэми
имыгъуатэми
димыгъуатэми
фимыгъуатэми
имыгъуа(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сигъуэгъатэми
уигъуэгъатэми
игъуэгъатэми
дигъуэгъатэми
фигъуэгъатэми
игъуэгъа(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
симыгъуэгъатэми
уимыгъуэгъатэми
имыгъуэгъатэми
димыгъуэгъатэми
фимыгъуэгъа(хэ)тэми
имыгъуэгъатэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сигъуэнтэми
уигъуэнтэми
игъуэнтэми
дигъуэнтэми
фигъуэнтэми
игъуэн(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
симыгъуэнтэми
уимыгъуэнтэми
имыгъуэнтэми
димыгъуэнтэми
фимыгъуэнтэми
имыгъуэн(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сигъуэнутэми
уигъуэнутэми
игъуэнутэми
дигъуэнутэми
фигъуэнутэми
игъуэну(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
симыгъуэнутэми
уимыгъуэнутэми
имыгъуэнутэми
димыгъуэнутэми
фимыгъуэнутэми
имыгъуэну(хэ)тэми
гъэщӀэгъуэныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сигъуаи
уигъуаи
игъуаи
дигъуаи
фигъуаи
игъуаи
щымыӀэныгъэ:
сигъуакъыми
уигъуакъыми
игъуакъыми
дигъуакъыми
фигъуакъыми
игъуакъыми
фӀэфӀыныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сигъуащэрэт
уигъуащэрэт
игъуащэрэт
дигъуащэрэт
фигъуащэрэт
игъуа(хэ)щэрэт
щымыӀэныгъэ:
симыгъуащэрэт
уимыгъуащэрэт
имыгъуащэрэт
димыгъуащэрэт
фимыгъуащэрэт
имыгъуа(хэ)щэрэт
шэч къытехьэныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сигъуагъэнщ
уигъуагъэнщ
игъуагъэнщ
дигъуагъэнщ
фигъуагъэнщ
игъуагъэн(хэ)щ
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сигъуагъэнкъым
уигъуагъэнкъым
игъуагъэнкъым
дигъуагъэнкъым
фигъуагъэнкъым
игъуагъэн(хэ)къым
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сигъуагъэнт
уигъуагъэнт
игъуагъэнт
дигъуагъэнт
фигъуагъэнт
игъуагъэн(хэ)т
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сигъуагъэнтэкъым
уигъуагъэнтэкъым
игъуагъэнтэкъым
дигъуагъэнтэкъым
фигъуагъэнтэкъым
игъуагъэн(хэ)тэкъым
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сигъуагъэн
уигъуагъэн
игъуагъэн
дигъуагъэн
фигъуагъэн
игъуагъэн(хэ)
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сигъуагъэнкъэ
уигъуагъэнкъэ
игъуагъэнкъэ
дигъуагъэнкъэ
фигъуагъэнкъэ
игъуагъэн(хэ)къэ
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сигъуагъэнт
уигъуагъэнт
игъуагъэнт
дигъуагъэнт
фигъуагъэнт
игъуагъэн(хэ)т
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сигъуагъэнтэкъэ
уигъуагъэнтэкъэ
игъуагъэнтэкъэ
дигъуагъэнтэкъэ
фигъуагъэнтэкъэ
игъуагъэн(хэ)тэкъэ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сигъуагъэнущ
уигъуагъэнущ
игъуагъэнущ
дигъуагъэнущ
фигъуагъэнущ
игъуагъэну(хэ)щ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сигъуагъэнукъым
уигъуагъэнукъым
игъуагъэнукъым
дигъуагъэнукъым
фигъуагъэнукъым
игъуагъэну(хэ)къым
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сигъуагъэнут
уигъуагъэнут
игъуагъэнут
дигъуагъэнут
фигъуагъэнут
игъуагъэну(хэ)т
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сигъуагъэнутэкъым
уигъуагъэнутэкъым
игъуагъэнутэкъым
дигъуагъэнутэкъым
фигъуагъэнутэкъым
игъуагъэну(хэ)тэкъым
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сигъуагъэну
уигъуагъэну
игъуагъэну
дигъуагъэну
фигъуагъэну
игъуагъэну(хэ)
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сигъуагъэнукъэ
уигъуагъэнукъэ
игъуагъэнукъэ
дигъуагъэнукъэ
фигъуагъэнукъэ
игъуагъэну(хэ)къэ
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сигъуагъэнут
уигъуагъэнут
игъуагъэнут
дигъуагъэнут
фигъуагъэнут
игъуагъэну(хэ)т
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сигъуагъэнутэкъэ
уигъуагъэнутэкъэ
игъуагъэнутэкъэ
дигъуагъэнутэкъэ
фигъуагъэнутэкъэ
игъуагъэну(хэ)тэкъэ
Зылэжь (субъектнэ) причастие (щхьэм иту)
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман - щыӀэныгъэ
сигъуэ
уигъуэ
игъуэ
дигъуэ
фигъуэ
игъуэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
симыгъуэ
уимыгъуэ
имыгъуэ
димыгъуэ
фимыгъуэ
имыгъуэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сигъуа
уигъуа
игъуа
дигъуа
фигъуа
игъуа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
симыгъуа
уимыгъуа
имыгъуа
димыгъуа
фимыгъуа
имыгъуа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сигъуэгъа
уигъуэгъа
игъуэгъа
дигъуэгъа
фигъуэгъа
игъуэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
симыгъуэгъа
уимыгъуэгъа
имыгъуэгъа
димыгъуэгъа
фимыгъуэгъа
имыгъуэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сигъуэн
уигъуэн
игъуэн
дигъуэн
фигъуэн
игъуэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
симыгъуэн
уимыгъуэн
имыгъуэн
димыгъуэн
фимыгъуэн
имыгъуэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сигъуэну
уигъуэну
игъуэну
дигъуэну
фигъуэну
игъуэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
симыгъуэну
уимыгъуэну
имыгъуэну
димыгъуэну
фимыгъуэну
имыгъуэну(хэ)
Обстоятельственнэ причастиехэр
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
Лэжьыгъэм и къэхъукӀэр зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сызэригъуэ
узэригъуэ
зэригъуэ
дызэригъуэ
фызэригъуэ
зэригъуэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сызэримыгъуэ
узэримыгъуэ
зэримыгъуэ
дызэримыгъуэ
фызэримыгъуэ
зэримыгъуэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сызэригъуа
узэригъуа
зэригъуа
дызэригъуа
фызэригъуа
зэригъуа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сызэримыгъуа
узэримыгъуа
зэримыгъуа
дызэримыгъуа
фызэримыгъуа
зэримыгъуа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сызэригъуэгъа
узэригъуэгъа
зэригъуэгъа
дызэригъуэгъа
фызэригъуэгъа
зэригъуэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сызэримыгъуэгъа
узэримыгъуэгъа
зэримыгъуэгъа
дызэримыгъуэгъа
фызэримыгъуэгъа
зэримыгъуэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сызэригъуэн
узэригъуэн
зэригъуэн
дызэригъуэн
фызэригъуэн
зэригъуэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сызэримыгъуэн
узэримыгъуэн
зэримыгъуэн
дызэримыгъуэн
фызэримыгъуэн
зэримыгъуэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сызэригъуэну
узэригъуэну
зэригъуэну
дызэригъуэну
фызэригъуэну
зэригъуэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сызэримыгъуэну
узэримыгъуэну
зэримыгъуэну
дызэримыгъуэну
фызэримыгъуэну
зэримыгъуэну(хэ)
Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыщигъуэ
ущигъуэ
щигъуэ
дыщигъуэ
фыщигъуэ
щигъуэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыщимыгъуэ
ущимыгъуэ
щимыгъуэ
дыщимыгъуэ
фыщимыгъуэ
щимыгъуэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщигъуа
ущигъуа
щигъуа
дыщигъуа
фыщигъуа
щигъуа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщимыгъуа
ущимыгъуа
щимыгъуа
дыщимыгъуа
фыщимыгъуа
щимыгъуа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщигъуэгъа
ущигъуэгъа
щигъуэгъа
дыщигъуэгъа
фыщигъуэгъа
щигъуэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщимыгъуэгъа
ущимыгъуэгъа
щимыгъуэгъа
дыщимыгъуэгъа
фыщимыгъуэгъа
щимыгъуэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщигъуэн
ущигъуэн
щигъуэн
дыщигъуэн
фыщигъуэн
щигъуэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщимыгъуэн
ущимыгъуэн
щимыгъуэн
дыщимыгъуэн
фыщимыгъуэн
щимыгъуэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщигъуэну
ущигъуэну
щигъуэну
дыщигъуэну
фыщигъуэну
щигъуэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщимыгъуэну
ущимыгъуэну
щимыгъуэну
дыщимыгъуэну
фыщимыгъуэну
щимыгъуэну(хэ)
ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыздигъуэ
уздигъуэ
здигъуэ
дыздигъуэ
фыздигъуэ
здигъуэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыздимыгъуэ
уздимыгъуэ
здимыгъу
дыздимыгъуэ
фыздимыгъуэ
здимыгъуэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыздигъуа
уздигъуа
здигъуа
дыздигъуа
фыздигъуа
здигъуа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыздимыгъуа
уздимыгъуа
здимыгъуа
дыздимыгъуа
фыздимыгъуа
здимыгъуа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыздигъуэгъа
уздигъуэгъа
здигъуэгъа
дыздигъуэгъа
фыздигъуэгъа
здигъуэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыздимыгъуэгъа
уздимыгъуэгъа
здимыгъуэгъа
дыздимыгъуэгъа
фыздимыгъуэгъа
здимыгъуэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыздигъуэн
уздигъуэн
здигъуэн
дыздигъуэн
фыздигъуэн
здигъуэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыздимыгъуэн
уздимыгъуэн
здимыгъуэн
дыздимыгъуэн
фыздимыгъуэн
здимыгъуэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыздигъуэну
уздигъуэну
здигъуэну
дыздигъуэну
фыздигъуэну
здигъуэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыздимыгъуэну
уздимыгъуэну
здимыгъуэну
дыздимыгъуэну
фыздимыгъуэну
здимыгъуэну(хэ)
Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀигъуэ
ущӀигъуэ
щӀигъуэ
дыщӀигъуэ
фыщӀигъуэ
щӀигъуэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀимыгъуэ
ущӀимыгъуэ
щӀимыгъуэ
дыщӀимыгъуэ
фыщӀимыгъуэ
щӀимыгъуэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀигъуа
ущӀигъуа
щӀигъуа
дыщӀигъуа
фыщӀигъуа
щӀигъуа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀимыгъуа
ущӀимыгъуа
щӀимыгъуа
дыщӀимыгъуа
фыщӀимыгъуа
щӀимыгъуа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀигъуэгъа
ущӀигъуэгъа
щӀигъуэгъа
дыщӀигъуэгъа
фыщӀигъуэгъа
щӀигъуэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀимыгъуэгъа
ущӀимыгъуэгъа
щӀимыгъуэгъа
дыщӀимыгъуэгъа
фыщӀимыгъуэгъа
щӀимыгъуэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀигъуэн
ущӀигъуэн
щӀигъуэн
дыщӀигъуэн
фыщӀигъуэн
щӀигъуэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀимыгъуэн
ущӀимыгъуэн
щӀимыгъуэн
дыщӀимыгъуэн
фыщӀимыгъуэн
щӀимыгъуэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀигъуэну
ущӀигъуэну
щӀигъуэну
дыщӀигъуэну
фыщӀигъуэну
щӀигъуэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀимыгъуэну
ущӀимыгъуэну
щӀимыгъуэну
дыщӀимыгъуэну
фыщӀимыгъуэну
щӀимыгъуэну(хэ)
Деепричастиехэр
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман - щыӀэныгъэ
сигъуэу
уигъуэу
игъуэу
дигъуэу
фигъуэу
игъуэ(хэ)у
ит зэман - щымыӀэныгъэ
симыгъуэу
уимыгъуэу
имыгъуэу
димыгъуэу
фимыгъуэу
имыгъуэ(хэ)у
блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сигъуауэ
уигъуауэ
игъуауэ
дигъуауэ
фигъуауэ
игъуауэ / игъуахэу
блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
симыгъуауэ
уимыгъуауэ
имыгъуауэ
димыгъуауэ
фимыгъуауэ
имыгъуауэ / имыгъуахэу
урэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ
сигъуэурэ
уигъуэурэ
игъуэурэ
дигъуэурэ
фигъуэурэ
игъуэ(хэ)урэ
урэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ
симыгъуэурэ
уимыгъуэурэ
имыгъуэурэ
димыгъуэурэ
фимыгъуэурэ
имыгъуэ(хэ)урэ
-э-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[гъу]э
[гъу]эр
--
[гъу]эхэр
Эргативнэ:
[гъу]э
[гъу]эм
--
[гъу]эхэм
Послеложнэ:
[гъу]экӀэ
[гъу]эмкӀэ
[гъу]эхэкӀэ
[гъу]эхэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[гъу]эуэ
[гъу]эрауэ
[гъу]эхэу
[гъу]эхэрауэ
-а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[гъу]а
[гъу]ар
--
[гъу]ахэр
Эргативнэ:
[гъу]а
[гъу]ам
--
[гъу]ахэм
Послеложнэ:
[гъу]акӀэ
[гъу]амкӀэ
[гъу]ахэкӀэ
[гъу]ахэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[гъу]ауэ
[гъу]арауэ
[гъу]ахэу
[гъу]ахэрауэ
-эн-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[гъу]эн
[гъу]эныр
--
[гъу]энхэр
Эргативнэ:
[гъу]эн
[гъу]эным
--
[гъу]энхэм
Послеложнэ:
[гъу]энкӀэ
[гъу]энымкӀэ
[гъу]энхэкӀэ
[гъу]энхэмкӀэ
'Обстоятельственнэ:
[гъу]эну
[гъу]энырауэ
[гъу]энхэу
[гъу]энхэрауэ
-эну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[гъу]эну
[гъу]энур
--
[гъу]энухэр
Эргативнэ:
[гъу]эну
[гъу]энум
--
[гъу]энухэм
Послеложнэ:
[гъу]энукӀэ
[гъу]энумкӀэ
[гъу]энухэкӀэ
[гъу]энухэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[гъу]энууэ
[гъу]энурауэ
[гъу]энухэу
[гъу]энухэрауэ
МЫХЬЭНЭ
Зыгуэрым и кӀуэцӀым щыгъун, зыщӀыпӀэ щыгъун, игъухьын.
ЩАПХЪЭХЭР
ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР
НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР
ИНДЖЫЛЫБЗЭ
игъуэн: dry swh, inside sth (about grain, hay, etc.)
УРЫСЫБЗЭ
игъуэн: высохнуть, находясь где-л., внутри чего-л. (о зерне, сене и т.п.)
БИБЛИОГРАФИЕ
Апажэ М. Л., КӀуэкӀуэ Ж. Н. Адыгэ-урыс псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2008.
БищӀо Б. Ч. Адыгэбзэм и псалъэгъэнахуэ. Налшык: «Эльбрус», 2015.
БищӀо Б. Ч., Къумыкъу Д. М., ТӀымыжь Хь. Т. ЕджапӀэхэм папщӀэ урыс-адыгэ псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2013.
Джаурджий Хь. З., Сыкъун Хь. Хь. Урыс-адыгэ школ псалъалъэ. Налшык: «Нарт», 1991.
Къэбэрдей АССР-м и министрхэм я советым деж щыӀэ Къэбэрдей научно-исследовательскэ институт. Къардэн Б. М., БищӀэу А. Т. Урыс-къэбэрдей-шэрджэс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1955
Къэбэрдей-Балъкъэр АССР-м и министрхэм я советым и деж щыӀэ Къэбэрдей-балъкъэр научно-исследовательскэ институт. Апажэ М. Л., Багъ Н. А., Багъ П. М., Балъкъэр Б. Хь, КӀуэкӀуэ Ж. Н., ЖьэкӀэмыхъу Хь. Хь., Урыс Хь. Щ. Къэбэрдей-урыс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1957
Россием щӀэныгъэхэмкӀэ и академием и Къэбэрдей-Балъкъэр щӀэныгъэ центрым гуманитарнэ къухутэныгъэхэмкӀэ и институт. Адыгэбзэ псалъалъэ. Москва: «Дигора», 1999.
Табухов Х. К. Толковый русско-кабардино-черкесский словарь. Нальчик: Издательлский центр «Эль-Фа», 2006.
Шэрджэс Алий. Яхуэмыфащэу лъэныкъуэ едгъэза псалъэхэр. Адыгэ псалъэгъэнахуэм щӀыгъужыпхъэхэр. Налшык: Изд. КБИГИ, 2009.