Wt/kbd/зыукъуэдиин
АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)
ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭМЫӀЭС
ЭТИМОЛОГИЕ
КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ
- IPA [zǝu:qʹʷɐdi:'jǝn]
ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ
- зы- + [укъуэдий] + -ы + -н
СПРЯЖЕНЭ
Глагол лъэмыӏэс "зыукъуэдиин"-м и спряженэ
МЫХЬЭНЭ
- Уи Ӏэ, уи лъакъуэ сыт хуэдэхэр шэщӀын.
- КӀыхьу зишын, зышэщӀын.
- Хэхъуэн, нэхъ лъагэ хъун.
- КӀыхьлӀыхь хъун.
ЩАПХЪЭХЭР
ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР
- КӀыхьу зыукъуэдиин.
- Мэл хъушэм зиукъуэдиящ.
- ЩӀалэ цӀыкӀум зиукъуэдиящ.
- Псалъэмакъым зиукъуэдиин.
- Лэжьыгъэм зиукъуэдиин.
НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР
ИНДЖЫЛЫБЗЭ
- зыукъуэдиин: 1. stretch out (about a person or animal) 2. stretch out in a queue, line or chain 3. grow taller, become taller 4. last a long time, become extended, take a long time (about a conversation, etc.)
- КӀыхьу зыукъуэдиин: stretch out lengthwise
- Мэл хъушэм зиукъуэдиящ: the flock of sheep stretched out in a line
- ЩӀалэ цӀыкӀум зиукъуэдиящ: the young man grew taller
- Псалъэмакъым зиукъуэдиин: the conversation lasted for a long time
- Лэжьыгъэм зиукъуэдиин: the job took a long time
УРЫСЫБЗЭ
- зыукъуэдиин: 1. вытянуться, растянуться (о человеке, о животных) 2. вытянуться, протянуться вереницей, цепью 3. подрасти, стать выше 4. затянуться, стать долгим (напр. о разговоре и т.п.)
- КӀыхьу зыукъуэдиин: растянуться в длину
- Мэл хъушэм зиукъуэдиящ: стадо овец вытянулось вереницей
- ЩӀалэ цӀыкӀум зиукъуэдиящ: мальчик подрос (стал выше ростом)
- Псалъэмакъым зиукъуэдиин: разговор затянулся
- Лэжьыгъэм зиукъуэдиин: работа затянулась
БИБЛИОГРАФИЕ
- Апажэ М. Л., КӀуэкӀуэ Ж. Н. Адыгэ-урыс псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2008.
- БищӀо Б. Ч. Адыгэбзэм и псалъэгъэнахуэ. Налшык: «Эльбрус», 2015.
- БищӀо Б. Ч., Къумыкъу Д. М., ТӀымыжь Хь. Т. ЕджапӀэхэм папщӀэ урыс-адыгэ псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2013.
- Джаурджий Хь. З., Сыкъун Хь. Хь. Урыс-адыгэ школ псалъалъэ. Налшык: «Нарт», 1991.
- Къэбэрдей АССР-м и министрхэм я советым деж щыӀэ Къэбэрдей научно-исследовательскэ институт. Къардэн Б. М., БищӀэу А. Т. Урыс-къэбэрдей-шэрджэс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1955
- Къэбэрдей-Балъкъэр АССР-м и министрхэм я советым и деж щыӀэ Къэбэрдей-балъкъэр научно-исследовательскэ институт. Апажэ М. Л., Багъ Н. А., Багъ П. М., Балъкъэр Б. Хь, КӀуэкӀуэ Ж. Н., ЖьэкӀэмыхъу Хь. Хь., Урыс Хь. Щ. Къэбэрдей-урыс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1957
- Россием щӀэныгъэхэмкӀэ и академием и Къэбэрдей-Балъкъэр щӀэныгъэ центрым гуманитарнэ къухутэныгъэхэмкӀэ и институт. Адыгэбзэ псалъалъэ. Москва: «Дигора», 1999.
- Табухов Х. К. Толковый русско-кабардино-черкесский словарь. Нальчик: Издательлский центр «Эль-Фа», 2006.
- Шэрджэс Алий. Яхуэмыфащэу лъэныкъуэ едгъэза псалъэхэр. Адыгэ псалъэгъэнахуэм щӀыгъужыпхъэхэр. Налшык: Изд. КБИГИ, 2009.