АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)
ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭМЫӀЭС
ЭТИМОЛОГИЕ
КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ
ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ
жьэхэ- + [пщхь] + -э + -н
СПРЯЖЕНЭ
Глагол лъэмыӏэс "жьэхэпщхьэн"-м и спряженэ
Инфинитив (масдар)
щыӀэныгъэ:
жьэхэпщхьэн
щымыӀэныгъэ:
жьэхэмыпщхьэн
Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сыжьэхэпщхьэн
ужьэхэпщхьэн
жьэхэпщхьэн
дыжьэхэпщхьэн
фыжьэхэпщхьэн
жьэхэпщхьэн(хэ)
щымыӀэныгъэ:
сыжьэхэмыпщхьэн
ужьэхэмыпщхьэн
жьэхэмыпщхьэн
дыжьэхэмыпщхьэн
фыжьэхэмыпщхьэн
жьэхэмыпщхьэн(хэ)
унафэ наклоненэ
уэ
фэ
щыӀэныгъэ:
жьэхэпщхьэ!
фыжьэхэпщхьэ!
щымыӀэныгъэ:
ужьэхэмыпщхьэ!
фыжьэхэмыпщхьэ!
Ре-кӀэ унафэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сыжьэхрепщхьэ
ужьэхрепщхьэ
жьэхрепщхьэ
дыжьэхрепщхьэ
фыжьэхрепщхьэ
жьэхрепщхьэ
щымыӀэныгъэ:
сыжьэхремыпщхьэ
ужьэхремыпщхьэ
жьэхремыпщхьэ
дыжьэхремыпщхьэ
фыжьэхремыпщхьэ
жьэхремыпщхьэ
ЗэраӀуатэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыжьэхопщхьэ(р)
ужьэхопщхьэ(р)
жьэхопщхьэ(р)
дыжьэхопщхьэ(р)
фыжьэхопщхьэ(р)
жьэхопщхьэ(хэ)(р)
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыжьэхэпщхьэркъым
ужьэхэпщхьэркъым
жьэхэпщхьэркъым
дыжьэхэпщхьэркъым
фыжьэхэпщхьэркъым
жьэхэпщхьэ(хэ)ркъым
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:
сыжьэхэпщхьэ(р)т
ужьэхэпщхьэ(р)т
жьэхэпщхьэ(р)т
дыжьэхэпщхьэ(р)т
фыжьэхэпщхьэ(р)т
жьэхэпщхьэ(хэ)(р)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыжьэхэпщхьэ(р)тэкъым
ужьэхэпщхьэ(р)тэкъым
жьэхэпщхьэ(р)тэкъым
дыжьэхэпщхьэ(р)тэкъым
фыжьэхэпщхьэ(р)тэкъым
жьэхэпщхьэ(хэ)(р)тэкъым
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыжьэхэпщхьащ
ужьэхэпщхьащ
жьэхэпщхьащ
дыжьэхэпщхьащ
фыжьэхэпщхьащ
жьэхэпщхьа(хэ)щ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыжьэхэпщхьакъым
ужьэхэпщхьакъым
жьэхэпщхьакъым
дыжьэхэпщхьакъым
фыжьэхэпщхьакъым
жьэхэпщхьа(хэ)къым
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:
сыжьэхэпщхьат
ужьэхэпщхьат
жьэхэпщхьат
дыжьэхэпщхьат
фыжьэхэпщхьат
жьэхэпщхьа(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыжьэхэпщхьатэкъым
ужьэхэпщхьатэкъым
жьэхэпщхьатэкъым
дыжьэхэпщхьатэкъым
фыжьэхэпщхьатэкъым
жьэхэпщхьа(хэ)тэкъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:
сыжьэхэпщхьэгъащ
ужьэхэпщхьэгъащ
жьэхэпщхьэгъащ
дыжьэхэпщхьэгъащ
фыжьэхэпщхьэгъащ
жьэхэпщхьэгъа(хэ)щ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:
сыжьэхэпщхьэгъакъым
ужьэхэпщхьэгъакъым
жьэхэпщхьэгъакъым
дыжьэхэпщхьэгъакъым
фыжьэхэпщхьэгъакъым
жьэхэпщхьэгъа(хэ)къым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыжьэхэпщхьэгъат
ужьэхэпщхьэгъат
жьэхэпщхьэгъат
дыжьэхэпщхьэгъат
фыжьэхэпщхьэгъат
жьэхэпщхьэгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыжьэхэпщхьэгъатэкъым
ужьэхэпщхьэгъатэкъым
жьэхэпщхьэгъатэкъым
дыжьэхэпщхьэгъатэкъым
фыжьэхэпщхьэгъатэкъым
жьэхэпщхьэгъа(хэ)тэкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:
сыжьэхэпщхьэщ
ужьэхэпщхьэщ
жьэхэпщхьэщ
дыжьэхэпщхьэщ
фыжьэхэпщхьэщ
жьэхэпщхьэ(хэ)щ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:
сыжьэхэпщхьэкъым
ужьэхэпщхьэкъым
жьэхэпщхьэкъым
дыжьэхэпщхьэкъым
фыжьэхэпщхьэкъым
жьэхэпщхьэ(хэ)къым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:
сыжьэхэпщхьэт
ужьэхэпщхьэт
жьэхэпщхьэт
дыжьэхэпщхьэт
фыжьэхэпщхьэт
жьэхэпщхьэ(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:
сыжьэхэпщхьэтэкъым
ужьэхэпщхьэтэкъым
жьэхэпщхьэтэкъым
дыжьэхэпщхьэтэкъым
фыжьэхэпщхьэтэкъым
жьэхэпщхьэ(хэ)тэкъым
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыжьэхэпщхьэнщ
ужьэхэпщхьэнщ
жьэхэпщхьэнщ
дыжьэхэпщхьэнщ
фыжьэхэпщхьэнщ
жьэхэпщхьэн(хэ)щ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыжьэхэпщхьэнкъым
ужьэхэпщхьэнкъым
жьэхэпщхьэнкъым
дыжьэхэпщхьэнкъым
фыжьэхэпщхьэнкъым
жьэхэпщхьэн(хэ)къым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыжьэхэпщхьэнущ
ужьэхэпщхьэнущ
жьэхэпщхьэнущ
дыжьэхэпщхьэнущ
фыжьэхэпщхьэнущ
жьэхэпщхьэну(хэ)щ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыжьэхэпщхьэнукъым
ужьэхэпщхьэнукъым
жьэхэпщхьэнукъым
дыжьэхэпщхьэнукъым
фыжьэхэпщхьэнукъым
жьэхэпщхьэну(хэ)къым
ЗэрыупщӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыжьэхэпщхьэрэ
ужьэхэпщхьэрэ
жьэхэпщхьэрэ
дыжьэхэпщхьэрэ
фыжьэхэпщхьэрэ
жьэхэпщхьэ(хэ)рэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыжьэхэпщхьэркъэ
ужьэхэпщхьэркъэ
жьэхэпщхьэркъэ
дыжьэхэпщхьэркъэ
фыжьэхэпщхьэркъэ
жьэхэпщхьэ(хэ)ркъэ
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:
сыжьэхэпщхьэ(р)т
ужьэхэпщхьэ(р)т
жьэхэпщхьэ(р)т
дыжьэхэпщхьэ(р)т
фыжьэхэпщхьэ(р)т
жьэхэпщхьэ(хэ)(р)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыжьэхэпщхьэ(р)тэкъэ
ужьэхэпщхьэ(р)тэкъэ
жьэхэпщхьэ(р)тэкъэ
дыжьэхэпщхьэ(р)тэкъэ
фыжьэхэпщхьэ(р)тэкъэ
жьэхэпщхьэ(хэ)(р)тэкъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыжьэхэпщхьа
ужьэхэпщхьа
жьэхэпщхьа
дыжьэхэпщхьа
фыжьэхэпщхьа
жьэхэпщхьа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыжьэхэпщхьакъэ
ужьэхэпщхьакъэ
жьэхэпщхьакъэ
дыжьэхэпщхьакъэ
фыжьэхэпщхьакъэ
жьэхэпщхьа(хэ)къэ
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:
сыжьэхэпщхьат
ужьэхэпщхьат
жьэхэпщхьат
дыжьэхэпщхьат
фыжьэхэпщхьат
жьэхэпщхьа(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыжьэхэпщхьатэкъэ
ужьэхэпщхьатэкъэ
жьэхэпщхьатэкъэ
дыжьэхэпщхьатэкъэ
фыжьэхэпщхьатэкъэ
жьэхэпщхьа(хэ)тэкъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:
сыжьэхэпщхьэгъа
ужьэхэпщхьэгъа
жьэхэпщхьэгъа
дыжьэхэпщхьэгъа
фыжьэхэпщхьэгъа
жьэхэпщхьэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:
сыжьэхэпщхьэгъакъэ
ужьэхэпщхьэгъакъэ
жьэхэпщхьэгъакъэ
дыжьэхэпщхьэгъакъэ
фыжьэхэпщхьэгъакъэ
жьэхэпщхьэгъа(хэ)къэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыжьэхэпщхьэгъат
ужьэхэпщхьэгъат
жьэхэпщхьэгъат
дыжьэхэпщхьэгъат
фыжьэхэпщхьэгъат
жьэхэпщхьэгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыжьэхэпщхьэгъатэкъэ
ужьэхэпщхьэгъатэкъэ
жьэхэпщхьэгъатэкъэ
дыжьэхэпщхьэгъатэкъэ
фыжьэхэпщхьэгъатэкъэ
жьэхэпщхьэгъа(хэ)тэкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:
сыжьэхэпщхьэ
ужьэхэпщхьэ
жьэхэпщхьэ
дыжьэхэпщхьэ
фыжьэхэпщхьэ
жьэхэпщхьэ(хэ)
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:
сыжьэхэпщхьэкъэ
ужьэхэпщхьэкъэ
жьэхэпщхьэкъэ
дыжьэхэпщхьэкъэ
фыжьэхэпщхьэкъэ
жьэхэпщхьэ(хэ)къэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:
сыжьэхэпщхьэт
ужьэхэпщхьэт
жьэхэпщхьэт
дыжьэхэпщхьэт
фыжьэхэпщхьэт
жьэхэпщхьэ(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:
сыжьэхэпщхьэтэкъэ
ужьэхэпщхьэтэкъэ
жьэхэпщхьэтэкъэ
дыжьэхэпщхьэтэкъэ
фыжьэхэпщхьэтэкъэ
жьэхэпщхьэ(хэ)тэкъэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыжьэхэпщхьэн
ужьэхэпщхьэн
жьэхэпщхьэн
дыжьэхэпщхьэн
фыжьэхэпщхьэн
жьэхэпщхьэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыжьэхэпщхьэнкъэ
ужьэхэпщхьэнкъэ
жьэхэпщхьэнкъэ
дыжьэхэпщхьэнкъэ
фыжьэхэпщхьэнкъэ
жьэхэпщхьэн(хэ)къэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыжьэхэпщхьэну
ужьэхэпщхьэну
жьэхэпщхьэну
дыжьэхэпщхьэну
фыжьэхэпщхьэну
жьэхэпщхьэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыжьэхэпщхьэнукъэ
ужьэхэпщхьэнукъэ
жьэхэпщхьэнукъэ
дыжьэхэпщхьэнукъэ
фыжьэхэпщхьэнукъэ
жьэхэпщхьэну(хэ)къэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыжьэхэпщхьэмэ
ужьэхэпщхьэмэ
жьэхэпщхьэмэ
дыжьэхэпщхьэмэ
фыжьэхэпщхьэмэ
жьэхэпщхьэ(хэ)мэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыжьэхэмыпщхьэмэ
ужьэхэмыпщхьэмэ
жьэхэмыпщхьэмэ
дыжьэхэмыпщхьэмэ
фыжьэхэмыпщхьэмэ
жьэхэмыпщхьэ(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыжьэхэпщхьамэ
ужьэхэпщхьамэ
жьэхэпщхьамэ
дыжьэхэпщхьамэ
фыжьэхэпщхьамэ
жьэхэпщхьа(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыжьэхэмыпщхьамэ
ужьэхэмыпщхьамэ
жьэхэмыпщхьамэ
дыжьэхэмыпщхьамэ
фыжьэхэмыпщхьамэ
мыпщхьа(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сыжьэхэпщхьэгъамэ
ужьэхэпщхьэгъамэ
жьэхэпщхьэгъамэ
дыжьэхэпщхьэгъамэ
фыжьэхэпщхьэгъамэ
жьэхэпщхьэгъа(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыжьэхэмыпщхьэгъамэ
ужьэхэмыпщхьэгъамэ
жьэхэмыпщхьэгъамэ
дыжьэхэмыпщхьэгъамэ
фыжьэхэмыпщхьэгъамэ
жьэхэмыпщхьэгъа(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыжьэхэпщхьэнмэ
ужьэхэпщхьэнмэ
жьэхэпщхьэнмэ
дыжьэхэпщхьэнмэ
фыжьэхэпщхьэнмэ
жьэхэпщхьэн(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыжьэхэмыпщхьэнмэ
ужьэхэмыпщхьэнмэ
жьэхэмыпщхьэнмэ
дыжьэхэмыпщхьэнмэ
фыжьэхэмыпщхьэнмэ
жьэхэмыпщхьэн(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыжьэхэпщхьэнумэ
ужьэхэпщхьэнумэ
жьэхэпщхьэнумэ
дыжьэхэпщхьэнумэ
фыжьэхэпщхьэнумэ
жьэхэпщхьэну(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыжьэхэмыпщхьэнумэ
ужьэхэмыпщхьэнумэ
жьэхэмыпщхьэнумэ
дыжьэхэмыпщхьэнумэ
фыжьэхэмыпщхьэнумэ
жьэхэмыпщхьэну(хэ)мэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыжьэхэпщхьэтэмэ
ужьэхэпщхьэтэмэ
жьэхэпщхьэтэмэ
дыжьэхэпщхьэтэмэ
фыжьэхэпщхьэтэмэ
жьэхэпщхьэ(хэ)тэмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыжьэхэмыпщхьэтэмэ
ужьэхэмыпщхьэтэмэ
жьэхэмыпщхьэтэмэ
дыжьэхэмыпщхьэтэмэ
фыжьэхэмыпщхьэтэмэ
жьэхэмыпщхьэ(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыжьэхэпщхьатэмэ
ужьэхэпщхьатэмэ
жьэхэпщхьатэмэ
дыжьэхэпщхьатэмэ
фыжьэхэпщхьатэмэ
жьэхэпщхьа(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыжьэхэмыпщхьатэмэ
ужьэхэмыпщхьатэмэ
жьэхэмыпщхьатэмэ
дыжьэхэмыпщхьатэмэ
фыжьэхэмыпщхьатэмэ
жьэхэмыпщхьа(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сыжьэхэпщхьэгъатэмэ
ужьэхэпщхьэгъатэмэ
жьэхэпщхьэгъатэмэ
дыжьэхэпщхьэгъатэмэ
фыжьэхэпщхьэгъатэмэ
жьэхэпщхьэгъа(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыжьэхэмыпщхьэгъатэмэ
ужьэхэмыпщхьэгъатэмэ
жьэхэмыпщхьэгъатэмэ
дыжьэхэмыпщхьэгъатэмэ
фыжьэхэмыпщхьэгъатэмэ
жьэхэмыпщхьэгъа(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыжьэхэпщхьэнтэмэ
ужьэхэпщхьэнтэмэ
жьэхэпщхьэнтэмэ
дыжьэхэпщхьэнтэмэ
фыжьэхэпщхьэнтэмэ
жьэхэпщхьэн(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыжьэхэмыпщхьэнтэмэ
ужьэхэмыпщхьэнтэмэ
жьэхэмыпщхьэнтэмэ
дыжьэхэмыпщхьэнтэмэ
фыжьэхэмыпщхьэнтэмэ
жьэхэмыпщхьэн(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыжьэхэпщхьэнутэмэ
ужьэхэпщхьэнутэмэ
жьэхэпщхьэнутэмэ
дыжьэхэпщхьэнутэмэ
фыжьэхэпщхьэнутэмэ
жьэхэпщхьэну(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыжьэхэмыпщхьэнутэмэ
ужьэхэмыпщхьэнутэмэ
жьэхэмыпщхьэнутэмэ
дыжьэхэмыпщхьэнутэмэ
фыжьэхэмыпщхьэнутэмэ
жьэхэмыпщхьэну(хэ)тэмэ
сослагательнэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыжьэхэпщхьэнт
ужьэхэпщхьэнт
жьэхэпщхьэнт
дыжьэхэпщхьэнт
фыжьэхэпщхьэнт
жьэхэпщхьэн(хэ)т
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыжьэхэпщхьэнтэкъым
ужьэхэпщхьэнтэкъым
жьэхэпщхьэнтэкъым
дыжьэхэпщхьэнтэкъым
фыжьэхэпщхьэнтэкъым
жьэхэпщхьэн(хэ)тэкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыжьэхэпщхьэнут
ужьэхэпщхьэнут
жьэхэпщхьэнут
дыжьэхэпщхьэнут
фыжьэхэпщхьэнут
жьэхэпщхьэну(хэ)т
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыжьэхэпщхьэнутэкъым
ужьэхэпщхьэнутэкъым
жьэхэпщхьэнутэкъым
дыжьэхэпщхьэнутэкъым
фыжьэхэпщхьэнутэкъым
жьэхэпщхьэну(хэ)тэкъым
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыжьэхэпщхьэми
ужьэхэпщхьэми
жьэхэпщхьэми
дыжьэхэпщхьэми
фыжьэхэпщхьэми
жьэхэпщхьэ(хэ)ми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыжьэхэмыпщхьэми
ужьэхэмыпщхьэми
жьэхэмыпщхьэми
дыжьэхэмыпщхьэми
фыжьэхэмыпщхьэми
жьэхэмыпщхьэ(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыжьэхэпщхьами
ужьэхэпщхьами
жьэхэпщхьами
дыжьэхэпщхьами
фыжьэхэпщхьами
жьэхэпщхьа(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыжьэхэмыпщхьами
ужьэхэмыпщхьами
жьэхэмыпщхьами
дыжьэхэмыпщхьами
фыжьэхэмыпщхьами
жьэхэмыпщхьа(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сыжьэхэпщхьэгъами
ужьэхэпщхьэгъами
жьэхэпщхьэгъами
дыжьэхэпщхьэгъами
фыжьэхэпщхьэгъами
жьэхэпщхьэгъа(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыжьэхэмыпщхьэгъами
ужьэхэмыпщхьэгъами
жьэхэмыпщхьэгъами
дыжьэхэмыпщхьэгъами
фыжьэхэмыпщхьэгъами
жьэхэмыпщхьэгъа(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыжьэхэпщхьэнми
ужьэхэпщхьэнми
жьэхэпщхьэнми
дыжьэхэпщхьэнми
фыжьэхэпщхьэнми
жьэхэпщхьэн(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыжьэхэмыпщхьэнми
ужьэхэмыпщхьэнми
жьэхэмыпщхьэнми
дыжьэхэмыпщхьэнми
фыжьэхэмыпщхьэнми
жьэхэмыпщхьэн(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыжьэхэпщхьэнуми
ужьэхэпщхьэнуми
жьэхэпщхьэнуми
дыжьэхэпщхьэнуми
фыжьэхэпщхьэнуми
жьэхэпщхьэну(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыжьэхэмыпщхьэнуми
ужьэхэмыпщхьэнуми
жьэхэмыпщхьэнуми
дыжьэхэмыпщхьэнуми
фыжьэхэмыпщхьэнуми
жьэхэмыпщхьэну(хэ)ми
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыжьэхэпщхьэтэми
ужьэхэпщхьэтэми
жьэхэпщхьэтэми
дыжьэхэпщхьэтэми
фыжьэхэпщхьэтэми
жьэхэпщхьэ(хэ)тэми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыжьэхэмыпщхьэтэми
ужьэхэмыпщхьэтэми
жьэхэмыпщхьэтэми
дыжьэхэмыпщхьэтэми
фыжьэхэмыпщхьэтэми
жьэхэмыпщхьэ(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыжьэхэпщхьатэми
ужьэхэпщхьатэми
жьэхэпщхьатэми
дыжьэхэпщхьатэми
фыжьэхэпщхьатэми
жьэхэпщхьа(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыжьэхэмыпщхьатэми
ужьэхэмыпщхьатэми
жьэхэмыпщхьатэми
дыжьэхэмыпщхьатэми
фыжьэхэмыпщхьатэми
жьэхэмыпщхьа(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сыжьэхэпщхьэгъатэми
ужьэхэпщхьэгъатэми
жьэхэпщхьэгъатэми
дыжьэхэпщхьэгъатэми
фыжьэхэпщхьэгъатэми
жьэхэпщхьэгъа(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыжьэхэмыпщхьэгъатэми
ужьэхэмыпщхьэгъатэми
жьэхэмыпщхьэгъатэми
дыжьэхэмыпщхьэгъатэми
фыжьэхэмыпщхьэгъатэми
жьэхэмыпщхьэгъа(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыжьэхэпщхьэнтэми
ужьэхэпщхьэнтэми
жьэхэпщхьэнтэми
дыжьэхэпщхьэнтэми
фыжьэхэпщхьэнтэми
жьэхэпщхьэн(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыжьэхэмыпщхьэнтэми
ужьэхэмыпщхьэнтэми
жьэхэмыпщхьэнтэми
дыжьэхэмыпщхьэнтэми
фыжьэхэмыпщхьэнтэми
жьэхэмыпщхьэн(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыжьэхэпщхьэнутэми
ужьэхэпщхьэнутэми
жьэхэпщхьэнутэми
дыжьэхэпщхьэнутэми
фыжьэхэпщхьэнутэми
жьэхэпщхьэну(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыжьэхэмыпщхьэнутэми
ужьэхэмыпщхьэнутэми
жьэхэмыпщхьэнутэми
дыжьэхэмыпщхьэнутэми
фыжьэхэмыпщхьэнутэми
жьэхэмыпщхьэну(хэ)тэми
гъэщӀэгъуэныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сыжьэхэпщхьаи
ужьэхэпщхьаи
жьэхэпщхьаи
дыжьэхэпщхьаи
фыжьэхэпщхьаи
жьэхэпщхьаи
щымыӀэныгъэ:
сыжьэхэпщхьакъыми
ужьэхэпщхьакъыми
жьэхэпщхьакъыми
дыжьэхэпщхьакъыми
фыжьэхэпщхьакъыми
жьэхэпщхьакъыми
фӀэфӀыныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сыжьэхэпщхьащэрэт
ужьэхэпщхьащэрэт
жьэхэпщхьащэрэт
дыжьэхэпщхьащэрэт
фыжьэхэпщхьащэрэт
жьэхэпщхьащэрэт
щымыӀэныгъэ:
сыжьэхэмыпщхьащэрэт
ужьэхэмыпщхьащэрэт
жьэхэмыпщхьащэрэт
дыжьэхэмыпщхьащэрэт
фыжьэхэмыпщхьащэрэт
жьэхэмыпщхьащэрэт
шэч къытехьэныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сыжьэхэпщхьагъэнщ
ужьэхэпщхьагъэнщ
жьэхэпщхьагъэнщ
дыжьэхэпщхьагъэнщ
фыжьэхэпщхьагъэнщ
жьэхэпщхьагъэнщ
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сыжьэхэпщхьагъэнкъым
ужьэхэпщхьагъэнкъым
жьэхэпщхьагъэнкъым
дыжьэхэпщхьагъэнкъым
фыжьэхэпщхьагъэнкъым
жьэхэпщхьагъэнкъым
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сыжьэхэпщхьагъэнт
ужьэхэпщхьагъэнт
жьэхэпщхьагъэнт
дыжьэхэпщхьагъэнт
фыжьэхэпщхьагъэнт
жьэхэпщхьагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сыжьэхэпщхьагъэнтэкъым
ужьэхэпщхьагъэнтэкъым
жьэхэпщхьагъэнтэкъым
дыжьэхэпщхьагъэнтэкъым
фыжьэхэпщхьагъэнтэкъым
жьэхэпщхьагъэнтэкъым
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сыжьэхэпщхьагъэн
ужьэхэпщхьагъэн
жьэхэпщхьагъэн
дыжьэхэпщхьагъэн
фыжьэхэпщхьагъэн
жьэхэпщхьагъэн
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сыжьэхэпщхьагъэнкъэ
ужьэхэпщхьагъэнкъэ
жьэхэпщхьагъэнкъэ
дыжьэхэпщхьагъэнкъэ
фыжьэхэпщхьагъэнкъэ
жьэхэпщхьагъэнкъэ
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сыжьэхэпщхьагъэнт
ужьэхэпщхьагъэнт
жьэхэпщхьагъэнт
дыжьэхэпщхьагъэнт
фыжьэхэпщхьагъэнт
жьэхэпщхьагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сыжьэхэпщхьагъэнтэкъэ
ужьэхэпщхьагъэнтэкъэ
жьэхэпщхьагъэнтэкъэ
дыжьэхэпщхьагъэнтэкъэ
фыжьэхэпщхьагъэнтэкъэ
жьэхэпщхьагъэнтэкъэ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сыжьэхэпщхьагъэнущ
ужьэхэпщхьагъэнущ
жьэхэпщхьагъэнущ
дыжьэхэпщхьагъэнущ
фыжьэхэпщхьагъэнущ
жьэхэпщхьагъэнущ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сыжьэхэпщхьагъэнукъым
ужьэхэпщхьагъэнукъым
жьэхэпщхьагъэнукъым
дыжьэхэпщхьагъэнукъым
фыжьэхэпщхьагъэнукъым
жьэхэпщхьагъэнукъым
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сыжьэхэпщхьагъэнут
ужьэхэпщхьагъэнут
жьэхэпщхьагъэнут
дыжьэхэпщхьагъэнут
фыжьэхэпщхьагъэнут
жьэхэпщхьагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сыжьэхэпщхьагъэнутэкъым
ужьэхэпщхьагъэнутэкъым
жьэхэпщхьагъэнутэкъым
дыжьэхэпщхьагъэнутэкъым
фыжьэхэпщхьагъэнутэкъым
жьэхэпщхьагъэнутэкъым
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сыжьэхэпщхьагъэну
ужьэхэпщхьагъэну
жьэхэпщхьагъэну
дыжьэхэпщхьагъэну
фыжьэхэпщхьагъэну
жьэхэпщхьагъэну
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сыжьэхэпщхьагъэнукъэ
ужьэхэпщхьагъэнукъэ
жьэхэпщхьагъэнукъэ
дыжьэхэпщхьагъэнукъэ
фыжьэхэпщхьагъэнукъэ
жьэхэпщхьагъэнукъэ
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сыжьэхэпщхьагъэнут
ужьэхэпщхьагъэнут
жьэхэпщхьагъэнут
дыжьэхэпщхьагъэнут
фыжьэхэпщхьагъэнут
жьэхэпщхьагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сыжьэхэпщхьагъэнутэкъэ
ужьэхэпщхьагъэнутэкъэ
жьэхэпщхьагъэнутэкъэ
дыжьэхэпщхьагъэнутэкъэ
фыжьэхэпщхьагъэнутэкъэ
жьэхэпщхьагъэнутэкъэ
Причастиехэр
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
Зылэжь (субъектнэ) причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыжьэхэпщхьэ
ужьэхэпщхьэ
жьэхэпщхьэ
дыжьэхэпщхьэ
фыжьэхэпщхьэ
жьэхэпщхьэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыжьэхэмыпщхьэ
ужьэхэмыпщхьэ
жьэхэмыпщхьэ
дыжьэхэмыпщхьэ
фыжьэхэмыпщхьэ
жьэхэмыпщхьэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыжьэхэпщхьа
ужьэхэпщхьа
жьэхэпщхьа
дыжьэхэпщхьа
фыжьэхэпщхьа
жьэхэпщхьа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыжьэхэмыпщхьа
ужьэхэмыпщхьа
жьэхэмыпщхьа
дыжьэхэмыпщхьа
фыжьэхэмыпщхьа
жьэхэмыпщхьа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыжьэхэпщхьэгъа
ужьэхэпщхьэгъа
жьэхэпщхьэгъа
дыжьэхэпщхьэгъа
фыжьэхэпщхьэгъа
жьэхэпщхьэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыжьэхэмыпщхьэгъа
ужьэхэмыпщхьэгъа
жьэхэмыпщхьэгъа
дыжьэхэмыпщхьэгъа
фыжьэхэмыпщхьэгъа
жьэхэмыпщхьэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сыжьэхэпщхьэн
ужьэхэпщхьэн
жьэхэпщхьэн
дыжьэхэпщхьэн
фыжьэхэпщхьэн
жьэхэпщхьэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сыжьэхэмыпщхьэн
ужьэхэмыпщхьэн
жьэхэмыпщхьэн
дыжьэхэмыпщхьэн
фыжьэхэмыпщхьэн
жьэхэмыпщхьэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сыжьэхэпщхьэну
ужьэхэпщхьэну
жьэхэпщхьэну
дыжьэхэпщхьэну
фыжьэхэпщхьэну
жьэхэпщхьэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сыжьэхэмыпщхьэну
ужьэхэмыпщхьэну
жьэхэмыпщхьэну
дыжьэхэмыпщхьэну
фыжьэхэмыпщхьэну
жьэхэмыпщхьэну(хэ)
Лэжьыгъэм и къэхъукӀэр зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыжьэхэпщхьэ
узэрыжьэхэпщхьэ
зэрыжьэхэпщхьэ
дызэрыжьэхэпщхьэ
фызэрыжьэхэпщхьэ
зэрыжьэхэпщхьэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрыжьэхэмыпщхьэ
узэрыжьэхэмыпщхьэ
зэрыжьэхэмыпщхьэ
дызэрыжьэхэмыпщхьэ
фызэрыжьэхэмыпщхьэ
мызэрыжьэхэпщхьэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыжьэхэпщхьа
узэрыжьэхэпщхьа
зэрыжьэхэпщхьа
дызэрыжьэхэпщхьа
фызэрыжьэхэпщхьа
зэрыжьэхэпщхьа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрыжьэхэмыпщхьа
узэрыжьэхэмыпщхьа
зэрыжьэхэмыпщхьа
дызэрыжьэхэмыпщхьа
фызэрыжьэхэмыпщхьа
зэрыжьэхэмыпщхьа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыжьэхэпщхьэгъа
узэрыжьэхэпщхьэгъа
зэрыжьэхэпщхьэгъа
дызэрыжьэхэпщхьэгъа
фызэрыжьэхэпщхьэгъа
зэрыжьэхэпщхьэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрыжьэхэмыпщхьэгъа
узэрыжьэхэмыпщхьэгъа
зэрыжьэхэмыпщхьэгъа
дызэрыжьэхэмыпщхьэгъа
фызэрыжьэхэмыпщхьэгъа
зэрыжьэхэмыпщхьэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыжьэхэпщхьэн
узэрыжьэхэпщхьэн
зэрыжьэхэпщхьэн
дызэрыжьэхэпщхьэн
фызэрыжьэхэпщхьэн
зэрыжьэхэпщхьэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрыжьэхэмыпщхьэн
узэрыжьэхэмыпщхьэн
зэрыжьэхэмыпщхьэн
дызэрыжьэхэмыпщхьэн
фызэрыжьэхэмыпщхьэн
зэрыжьэхэмыпщхьэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыжьэхэпщхьэну
узэрыжьэхэпщхьэну
зэрыжьэхэпщхьэну
дызэрыжьэхэпщхьэну
фызэрыжьэхэпщхьэну
зэрыжьэхэпщхьэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрыжьэхэмыпщхьэну
узэрыжьэхэмыпщхьэну
зэрыжьэхэмыпщхьэну
дызэрыжьэхэмыпщхьэну
фызэрыжьэхэмыпщхьэну
зэрыжьэхэмыпщхьэну(хэ)
Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыщыжьэхэпщхьэ
ущыжьэхэпщхьэ
щыжьэхэпщхьэ
дыщыжьэхэпщхьэ
фыщыжьэхэпщхьэ
щыжьэхэпщхьэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыщыжьэхэмыпщхьэ
ущыжьэхэмыпщхьэ
щыжьэхэмыпщхьэ
дыщыжьэхэмыпщхьэ
фыщыжьэхэмыпщхьэ
щыжьэхэмыпщхьэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщыжьэхэпщхьа
ущыжьэхэпщхьа
щыжьэхэпщхьа
дыщыжьэхэпщхьа
фыщыжьэхэпщхьа
щыжьэхэпщхьа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщыжьэхэмыпщхьа
ущыжьэхэмыпщхьа
щыжьэхэмыпщхьа
дыщыжьэхэмыпщхьа
фыщыжьэхэмыпщхьа
щыжьэхэмыпщхьа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщыжьэхэпщхьэгъа
ущыжьэхэпщхьэгъа
щыжьэхэпщхьэгъа
дыщыжьэхэпщхьэгъа
фыщыжьэхэпщхьэгъа
щыжьэхэпщхьэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщыжьэхэмыпщхьэгъа
ущыжьэхэмыпщхьэгъа
щыжьэхэмыпщхьэгъа
дыщыжьэхэмыпщхьэгъа
фыщыжьэхэмыпщхьэгъа
щыжьэхэмыпщхьэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщыжьэхэпщхьэн
ущыжьэхэпщхьэн
щыжьэхэпщхьэн
дыщыжьэхэпщхьэн
фыщыжьэхэпщхьэн
щыжьэхэпщхьэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщыжьэхэмыпщхьэн
ущыжьэхэмыпщхьэн
щыжьэхэмыпщхьэн
дыщыжьэхэмыпщхьэн
фыщыжьэхэмыпщхьэн
щыжьэхэмыпщхьэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщыжьэхэпщхьэну
ущыжьэхэпщхьэну
щыжьэхэпщхьэну
дыщыжьэхэпщхьэну
фыщыжьэхэпщхьэну
щыжьэхэпщхьэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщыжьэхэмыпщхьэну
ущыжьэхэмыпщхьэну
щыжьэхэмыпщхьэну
дыщыжьэхэмыпщхьэну
фыщыжьэхэмыпщхьэну
щыжьэхэмыпщхьэну(хэ)
ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыздыжьэхэпщхьэ
уздыжьэхэпщхьэ
здыжьэхэпщхьэ
дыздыжьэхэпщхьэ
фыздыжьэхэпщхьэ
здыжьэхэпщхьэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыздыжьэхэмыпщхьэ
уздыжьэхэмыпщхьэ
здыжьэхэмыпщхьэ
дыздыжьэхэмыпщхьэ
фыздыжьэхэмыпщхьэ
здыжьэхэмыпщхьэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыздыжьэхэпщхьа
уздыжьэхэпщхьа
здыжьэхэпщхьа
дыздыжьэхэпщхьа
фыздыжьэхэпщхьа
здыжьэхэпщхьа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыздыжьэхэмыпщхьа
уздыжьэхэмыпщхьа
здыжьэхэмыпщхьа
дыздыжьэхэмыпщхьа
фыздыжьэхэмыпщхьа
здыжьэхэмыпщхьа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыздыжьэхэпщхьэгъа
уздыжьэхэпщхьэгъа
здыжьэхэпщхьэгъа
дыздыжьэхэпщхьэгъа
фыздыжьэхэпщхьэгъа
здыжьэхэпщхьэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыздыжьэхэмыпщхьэгъа
уздыжьэхэмыпщхьэгъа
здыжьэхэмыпщхьэгъа
дыздыжьэхэмыпщхьэгъа
фыздыжьэхэмыпщхьэгъа
здыжьэхэмыпщхьэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыздыжьэхэпщхьэн
уздыжьэхэпщхьэн
здыжьэхэпщхьэн
дыздыжьэхэпщхьэн
фыздыжьэхэпщхьэн
здыжьэхэпщхьэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыздыжьэхэмыпщхьэн
уздыжьэхэмыпщхьэн
здыжьэхэмыпщхьэн
дыздыжьэхэмыпщхьэн
фыздыжьэхэмыпщхьэн
здыжьэхэмыпщхьэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыздыжьэхэпщхьэну
уздыжьэхэпщхьэну
здыжьэхэпщхьэну
дыздыжьэхэпщхьэну
фыздыжьэхэпщхьэну
здыжьэхэпщхьэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыздыжьэхэмыпщхьэну
уздыжьэхэмыпщхьэну
здыжьэхэмыпщхьэну
дыздыжьэхэмыпщхьэну
фыздыжьэхэмыпщхьэну
здыжьэхэмыпщхьэну(хэ)
Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀыжьэхэпщхьэ
ущӀыжьэхэпщхьэ
щӀыжьэхэпщхьэ
дыщӀыжьэхэпщхьэ
фыщӀыжьэхэпщхьэ
щӀыжьэхэпщхьэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀыжьэхэмыпщхьэ
ущӀыжьэхэмыпщхьэ
щӀыжьэхэмыпщхьэ
дыщӀыжьэхэмыпщхьэ
фыщӀыжьэхэмыпщхьэ
щӀыжьэхэмыпщхьэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀыжьэхэпщхьа
ущӀыжьэхэпщхьа
щӀыжьэхэпщхьа
дыщӀыжьэхэпщхьа
фыщӀыжьэхэпщхьа
щӀыжьэхэпщхьа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀыжьэхэмыпщхьа
ущӀыжьэхэмыпщхьа
щӀыжьэхэмыпщхьа
дыщӀыжьэхэмыпщхьа
фыщӀыжьэхэмыпщхьа
щӀыжьэхэмыпщхьа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀыжьэхэпщхьэгъа
ущӀыжьэхэпщхьэгъа
щӀыжьэхэпщхьэгъа
дыщӀыжьэхэпщхьэгъа
фыщӀыжьэхэпщхьэгъа
щӀыжьэхэпщхьэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀыжьэхэмыпщхьэгъа
ущӀыжьэхэмыпщхьэгъа
щӀыжьэхэмыпщхьэгъа
дыщӀыжьэхэмыпщхьэгъа
фыщӀыжьэхэмыпщхьэгъа
щӀыжьэхэмыпщхьэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀыжьэхэпщхьэн
ущӀыжьэхэпщхьэн
щӀыжьэхэпщхьэн
дыщӀыжьэхэпщхьэн
фыщӀыжьэхэпщхьэн
щӀыжьэхэпщхьэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀыжьэхэмыпщхьэн
ущӀыжьэхэмыпщхьэн
щӀыжьэхэмыпщхьэн
дыщӀыжьэхэмыпщхьэн
фыщӀыжьэхэмыпщхьэн
щӀыжьэхэмыпщхьэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀыжьэхэпщхьэну
ущӀыжьэхэпщхьэну
щӀыжьэхэпщхьэну
дыщӀыжьэхэпщхьэну
фыщӀыжьэхэпщхьэну
щӀыжьэхэпщхьэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀыжьэхэмыпщхьэну
ущӀыжьэхэмыпщхьэну
щӀыжьэхэмыпщхьэну
дыщӀыжьэхэмыпщхьэну
фыщӀыжьэхэмыпщхьэну
щӀыжьэхэмыпщхьэну(хэ)
Деепричастиехэр
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыжьэхэпщхьэу
ужьэхэпщхьэу
жьэхэпщхьэу
дыжьэхэпщхьэу
фыжьэхэпщхьэу
жьэхэпщхьэ(хэ)у
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыжьэхэмыпщхьэу
ужьэхэмыпщхьэу
жьэхэмыпщхьэу
дыжьэхэмыпщхьэу
фыжьэхэмыпщхьэу
жьэхэмыпщхьэ(хэ)у
блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыжьэхэпщхьауэ
ужьэхэпщхьауэ
жьэхэпщхьауэ
дыжьэхэпщхьауэ
фыжьэхэпщхьауэ
жьэхэпщхьауэ / жьэхэпщхьа(хэ)у
блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыжьэхэмыпщхьауэ
ужьэхэмыпщхьауэ
жьэхэмыпщхьауэ
дыжьэхэмыпщхьауэ
фыжьэхэмыпщхьауэ
жьэхэмыпщхьауэ(хэ) / жьэхэмыпщхьа(хэ)у
жрэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ
сыжьэхэпщхьэурэ
ужьэхэпщхьэурэ
жьэхэпщхьэурэ
дыжьэхэпщхьэурэ
фыжьэхэпщхьэурэ
жьэхэпщхьэ(хэ)урэ
жрэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ
сыжьэхэмыпщхьэурэ
ужьэхэмыпщхьэурэ
жьэхэмыпщхьэурэ
дыжьэхэмыпщхьэурэ
фыжьэхэмыпщхьэурэ
жьэхэмыпщхьэ(хэ)урэ
Щӏыпӏэ префиксым и дополненэ -- ит зэман щыӀэныгъэ фащэ
Щӏыпӏэ префиксым и дополненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
Подлежащэ
сэ
--
сыбжьэхопщхьэ
сыжьэхопщхьэ
--
сывжьэхопщхьэ
сажьэхопщхьэ
уэ
узжьэхопщхьэ
--
ужьэхопщхьэ
уджьэхопщхьэ
--
уажьэхопщхьэ
ар
зжьэхопщхьэ
бжьэхопщхьэ
жьэхопщхьэ
джьэхопщхьэ
вжьэхопщхьэ
яжьэхопщхьэ
дэ
--
дыбжьэхопщхьэ
дыжьэхопщхьэ
--
дывжьэхопщхьэ
дажьэхопщхьэ
фэ
фызжьэхопщхьэ
--
фыжьэхопщхьэ
фыджьэхопщхьэ
--
фажьэхопщхьэ
ахэр
зжьэхопщхьэ(хэ)
бжьэхопщхьэ(хэ)
жьэхопщхьэ(хэ)
джьэхопщхьэ(хэ)
вжьэхопщхьэ(хэ)
яжьэхопщхьэ(хэ)
-э-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[пщхь]э
[пщхь]эр
--
[пщхь]эхэр
Эргативнэ:
[пщхь]э
[пщхь]эм
--
[пщхь]эхэм
Послеложнэ:
[пщхь]экӀэ
[пщхь]эмкӀэ
[пщхь]эхэкӀэ
[пщхь]эхэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[пщхь]эуэ
[пщхь]эрауэ
[пщхь]эхэу
[пщхь]эхэрауэ
-а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[пщхь]а
[пщхь]ар
--
[пщхь]ахэр
Эргативнэ:
[пщхь]а
[пщхь]ам
--
[пщхь]ахэм
Послеложнэ:
[пщхь]акӀэ
[пщхь]амкӀэ
[пщхь]ахэкӀэ
[пщхь]ахэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[пщхь]ауэ
[пщхь]арауэ
[пщхь]ахэу
[пщхь]ахэрауэ
-эн-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[пщхь]эн
[пщхь]эныр
--
[пщхь]энхэр
Эргативнэ:
[пщхь]эн
[пщхь]эным
--
[пщхь]энхэм
Послеложнэ:
[пщхь]энкӀэ
[пщхь]энымкӀэ
[пщхь]энхэкӀэ
[пщхь]энхэмкӀэ
'Обстоятельственнэ:
[пщхь]эну
[пщхь]энырауэ
[пщхь]энхэу
[пщхь]энхэрауэ
-эну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[пщхь]эну
[пщхь]энур
--
[пщхь]энухэр
Эргативнэ:
[пщхь]эну
[пщхь]энум
--
[пщхь]энухэм
Послеложнэ:
[пщхь]энукӀэ
[пщхь]энумкӀэ
[пщхь]энухэкӀэ
[пщхь]энухэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[пщхь]энууэ
[пщхь]энурауэ
[пщхь]энухэу
[пщхь]энухэрауэ
МЫХЬЭНЭ
Пщыурэ зыгуэрым гъунэгъу зыхуэщӀын.
Зыгуэрым мыкӀуэмытэу жьэхыхьэн.
ЩАПХЪЭХЭР
- УкӀуэу бзылъхугъэхэм зыздагъэпсэхум уажьэхэмыпщхьэ: уэ иджы лӀышхуэ ухъуащ, - жеӀэри анэр и къуэм йоущие. Ӏуащхьэмахуэ, журнал (художественный)
ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР
НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР
ИНДЖЫЛЫБЗЭ
жьэхэпщхьэн: 1. crawl up to sb or sth 2. approach sb unceremoniously
УРЫСЫБЗЭ
жьэхэпщхьэн: 1. подползти к кому-чему-л. 2. бесцеремонно подойти к кому-л.
БИБЛИОГРАФИЕ
Апажэ М. Л., КӀуэкӀуэ Ж. Н. Адыгэ-урыс псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2008.
БищӀо Б. Ч. Адыгэбзэм и псалъэгъэнахуэ. Налшык: «Эльбрус», 2015.
БищӀо Б. Ч., Къумыкъу Д. М., ТӀымыжь Хь. Т. ЕджапӀэхэм папщӀэ урыс-адыгэ псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2013.
Джаурджий Хь. З., Сыкъун Хь. Хь. Урыс-адыгэ школ псалъалъэ. Налшык: «Нарт», 1991.
Къэбэрдей АССР-м и министрхэм я советым деж щыӀэ Къэбэрдей научно-исследовательскэ институт. Къардэн Б. М., БищӀэу А. Т. Урыс-къэбэрдей-шэрджэс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1955
Къэбэрдей-Балъкъэр АССР-м и министрхэм я советым и деж щыӀэ Къэбэрдей-балъкъэр научно-исследовательскэ институт. Апажэ М. Л., Багъ Н. А., Багъ П. М., Балъкъэр Б. Хь, КӀуэкӀуэ Ж. Н., ЖьэкӀэмыхъу Хь. Хь., Урыс Хь. Щ. Къэбэрдей-урыс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1957
Россием щӀэныгъэхэмкӀэ и академием и Къэбэрдей-Балъкъэр щӀэныгъэ центрым гуманитарнэ къухутэныгъэхэмкӀэ и институт. Адыгэбзэ псалъалъэ. Москва: «Дигора», 1999.
Табухов Х. К. Толковый русско-кабардино-черкесский словарь. Нальчик: Издательлский центр «Эль-Фа», 2006.
Шэрджэс Алий. Яхуэмыфащэу лъэныкъуэ едгъэза псалъэхэр. Адыгэ псалъэгъэнахуэм щӀыгъужыпхъэхэр. Налшык: Изд. КБИГИ, 2009.