Wt/kbd/жьэхэкӏэрэхъуэн
АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)
ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭМЫӀЭС
ЭТИМОЛОГИЕ
КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ
- IPA [ʑɐxɐtʹʂɐrɐ'χʷɐn]
ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ
- жьэхэ- + [кӏэрэхъу] + -э + -н
СПРЯЖЕНЭ
Глагол лъэмыӏэс "жьэхэкӏэрэхъуэн"-м и спряженэ
| Инфинитив (масдар) | |
|---|---|
| щыӀэныгъэ: | жьэхэкӏэрэхъуэн |
| щымыӀэныгъэ: | жьэхэмыкӏэрэхъуэн |
| Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
|---|---|---|---|---|---|---|
| щыӀэныгъэ: | сыжьэхэкӏэрэхъуэн | ужьэхэкӏэрэхъуэн | жьэхэкӏэрэхъуэн | дыжьэхэкӏэрэхъуэн | фыжьэхэкӏэрэхъуэн | жьэхэкӏэрэхъуэн(хэ) |
| щымыӀэныгъэ: | сыжьэхэмыкӏэрэхъуэн | ужьэхэмыкӏэрэхъуэн | жьэхэмыкӏэрэхъуэн | дыжьэхэмыкӏэрэхъуэн | фыжьэхэмыкӏэрэхъуэн | жьэхэмыкӏэрэхъуэн(хэ) |
| унафэ наклоненэ | уэ | фэ |
|---|---|---|
| щыӀэныгъэ: | жьэхэкӏэрахъуэ! | фыжьэхэкӏэрахъуэ! |
| щымыӀэныгъэ: | ужьэхэмыкӏэрахъуэ! | фыжьэхэмыкӏэрахъуэ! |
| Ре-кӀэ унафэ наклоненэ | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
|---|---|---|---|---|---|---|
| щыӀэныгъэ: | сыжьэхрекӏэрахъуэ | ужьэхрекӏэрахъуэ | жьэхрекӏэрахъуэ | дыжьэхрекӏэрахъуэ | фыжьэхрекӏэрахъуэ | жьэхрекӏэрахъуэ |
| щымыӀэныгъэ: | сыжьэхремыкӏэрахъуэ | ужьэхремыкӏэрахъуэ | жьэхремыкӏэрахъуэ | дыжьэхремыкӏэрахъуэ | фыжьэхремыкӏэрахъуэ | жьэхремыкӏэрахъуэ |
| ЗэраӀуатэ наклоненэ | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
|---|---|---|---|---|---|---|
| ит зэман – щыӀэныгъэ: | сыжьэхокӏэрахъуэ(р) | ужьэхокӏэрахъуэ(р) | жьэхокӏэрахъуэ(р) | дыжьэхокӏэрахъуэ(р) | фыжьэхокӏэрахъуэ(р) | жьэхокӏэрахъуэ(хэ)(р) |
| ит зэман – щымыӀэныгъэ: | сыжьэхэкӏэрахъуэркъым | ужьэхэкӏэрахъуэркъым | жьэхэкӏэрахъуэркъым | дыжьэхэкӏэрахъуэркъым | фыжьэхэкӏэрахъуэркъым | жьэхэкӏэрахъуэ(хэ)ркъым |
| блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ: | сыжьэхэкӏэрахъуэрт | ужьэхэкӏэрахъуэрт | жьэхэкӏэрахъуэрт | дыжьэхэкӏэрахъуэрт | фыжьэхэкӏэрахъуэрт | жьэхэкӏэрахъуэ(хэ)рт |
| блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ: | сыжьэхэкӏэрахъуэртэкъым | ужьэхэкӏэрахъуэртэкъым | жьэхэкӏэрахъуэртэкъым | дыжьэхэкӏэрахъуэртэкъым | фыжьэхэкӏэрахъуэртэкъым | жьэхэкӏэрахъуэ(хэ)ртэкъым |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: | сыжьэхэкӏэрэхъуащ | ужьэхэкӏэрэхъуащ | жьэхэкӏэрэхъуащ | дыжьэхэкӏэрэхъуащ | фыжьэхэкӏэрэхъуащ | жьэхэкӏэрэхъуа(хэ)щ |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: | сыжьэхэкӏэрэхъуакъым | ужьэхэкӏэрэхъуакъым | жьэхэкӏэрэхъуакъым | дыжьэхэкӏэрэхъуакъым | фыжьэхэкӏэрэхъуакъым | жьэхэкӏэрэхъуа(хэ)къым |
| блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ: | сыжьэхэкӏэрэхъуат | ужьэхэкӏэрэхъуат | жьэхэкӏэрэхъуат | дыжьэхэкӏэрэхъуат | фыжьэхэкӏэрэхъуат | жьэхэкӏэрэхъуа(хэ)т |
| блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: | сыжьэхэкӏэрэхъуатэкъым | ужьэхэкӏэрэхъуатэкъым | жьэхэкӏэрэхъуатэкъым | дыжьэхэкӏэрэхъуатэкъым | фыжьэхэкӏэрэхъуатэкъым | жьэхэкӏэрэхъуа(хэ)тэкъым |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ: | сыжьэхэкӏэрэхъуэгъащ | ужьэхэкӏэрэхъуэгъащ | жьэхэкӏэрэхъуэгъащ | дыжьэхэкӏэрэхъуэгъащ | фыжьэхэкӏэрэхъуэгъащ | жьэхэкӏэрэхъуэгъа(хэ)щ |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ: | сыжьэхэкӏэрэхъуэгъакъым | ужьэхэкӏэрэхъуэгъакъым | жьэхэкӏэрэхъуэгъакъым | дыжьэхэкӏэрэхъуэгъакъым | фыжьэхэкӏэрэхъуэгъакъым | жьэхэкӏэрэхъуэгъа(хэ)къым |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ: | сыжьэхэкӏэрэхъуэгъат | ужьэхэкӏэрэхъуэгъат | жьэхэкӏэрэхъуэгъат | дыжьэхэкӏэрэхъуэгъат | фыжьэхэкӏэрэхъуэгъат | жьэхэкӏэрэхъуэгъа(хэ)т |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ: | сыжьэхэкӏэрэхъуэгъатэкъым | ужьэхэкӏэрэхъуэгъатэкъым | жьэхэкӏэрэхъуэгъатэкъым | дыжьэхэкӏэрэхъуэгъатэкъым | фыжьэхэкӏэрэхъуэгъатэкъым | жьэхэкӏэрэхъуэгъа(хэ)тэкъым |
| блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ: | сыжьэхэкӏэрахъуэщ | ужьэхэкӏэрахъуэщ | жьэхэкӏэрахъуэщ | дыжьэхэкӏэрахъуэщ | фыжьэхэкӏэрахъуэщ | жьэхэкӏэрахъуэ(хэ)щ |
| блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ: | сыжьэхэкӏэрахъуэкъым | ужьэхэкӏэрахъуэкъым | жьэхэкӏэрахъуэкъым | дыжьэхэкӏэрахъуэкъым | фыжьэхэкӏэрахъуэкъым | жьэхэкӏэрахъуэ(хэ)къым |
| блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ: | сыжьэхэкӏэрахъуэт | ужьэхэкӏэрахъуэт | жьэхэкӏэрахъуэт | дыжьэхэкӏэрахъуэт | фыжьэхэкӏэрахъуэт | жьэхэкӏэрахъуэ(хэ)т |
| блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ: | сыжьэхэкӏэрахъуэтэкъым | ужьэхэкӏэрахъуэтэкъым | жьэхэкӏэрахъуэтэкъым | дыжьэхэкӏэрахъуэтэкъым | фыжьэхэкӏэрахъуэтэкъым | жьэхэкӏэрахъуэ(хэ)тэкъым |
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сыжьэхэкӏэрэхъуэнщ | ужьэхэкӏэрэхъуэнщ | жьэхэкӏэрэхъуэнщ | дыжьэхэкӏэрэхъуэнщ | фыжьэхэкӏэрэхъуэнщ | жьэхэкӏэрэхъуэн(хэ)щ |
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сыжьэхэкӏэрэхъуэнкъым | ужьэхэкӏэрэхъуэнкъым | жьэхэкӏэрэхъуэнкъым | дыжьэхэкӏэрэхъуэнкъым | фыжьэхэкӏэрэхъуэнкъым | жьэхэкӏэрэхъуэн(хэ)къым |
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сыжьэхэкӏэрэхъуэнущ | ужьэхэкӏэрэхъуэнущ | жьэхэкӏэрэхъуэнущ | дыжьэхэкӏэрэхъуэнущ | фыжьэхэкӏэрэхъуэнущ | жьэхэкӏэрэхъуэну(хэ)щ |
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сыжьэхэкӏэрэхъуэнукъым | ужьэхэкӏэрэхъуэнукъым | жьэхэкӏэрэхъуэнукъым | дыжьэхэкӏэрэхъуэнукъым | фыжьэхэкӏэрэхъуэнукъым | жьэхэкӏэрэхъуэну(хэ)къым |
| ЗэрыупщӀэ наклоненэ | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
|---|---|---|---|---|---|---|
| ит зэман – щыӀэныгъэ: | сыжьэхэкӏэрахъуэрэ | ужьэхэкӏэрахъуэрэ | жьэхэкӏэрахъуэрэ | дыжьэхэкӏэрахъуэрэ | фыжьэхэкӏэрахъуэрэ | жьэхэкӏэрахъуэ(хэ)рэ |
| ит зэман – щымыӀэныгъэ: | сыжьэхэкӏэрахъуэркъэ | ужьэхэкӏэрахъуэркъэ | жьэхэкӏэрахъуэркъэ | дыжьэхэкӏэрахъуэркъэ | фыжьэхэкӏэрахъуэркъэ | жьэхэкӏэрахъуэ(хэ)ркъэ |
| блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ: | сыжьэхэкӏэрахъуэрт | ужьэхэкӏэрахъуэрт | жьэхэкӏэрахъуэрт | дыжьэхэкӏэрахъуэрт | фыжьэхэкӏэрахъуэрт | жьэхэкӏэрахъуэ(хэ)рт |
| блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ: | сыжьэхэкӏэрахъуэртэкъэ | ужьэхэкӏэрахъуэртэкъэ | жьэхэкӏэрахъуэртэкъэ | дыжьэхэкӏэрахъуэртэкъэ | фыжьэхэкӏэрахъуэртэкъэ | жьэхэкӏэрахъуэ(хэ)ртэкъэ |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: | сыжьэхэкӏэрэхъуа | ужьэхэкӏэрэхъуа | жьэхэкӏэрэхъуа | дыжьэхэкӏэрэхъуа | фыжьэхэкӏэрэхъуа | жьэхэкӏэрэхъуа(хэ) |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: | сыжьэхэкӏэрэхъуакъэ | ужьэхэкӏэрэхъуакъэ | жьэхэкӏэрэхъуакъэ | дыжьэхэкӏэрэхъуакъэ | фыжьэхэкӏэрэхъуакъэ | жьэхэкӏэрэхъуа(хэ)къэ |
| блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ: | сыжьэхэкӏэрэхъуат | ужьэхэкӏэрэхъуат | жьэхэкӏэрэхъуат | дыжьэхэкӏэрэхъуат | фыжьэхэкӏэрэхъуат | жьэхэкӏэрэхъуа(хэ)т |
| блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: | сыжьэхэкӏэрэхъуатэкъэ | ужьэхэкӏэрэхъуатэкъэ | жьэхэкӏэрэхъуатэкъэ | дыжьэхэкӏэрэхъуатэкъэ | фыжьэхэкӏэрэхъуатэкъэ | жьэхэкӏэрэхъуа(хэ)тэкъэ |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ: | сыжьэхэкӏэрэхъуэгъа | ужьэхэкӏэрэхъуэгъа | жьэхэкӏэрэхъуэгъа | дыжьэхэкӏэрэхъуэгъа | фыжьэхэкӏэрэхъуэгъа | жьэхэкӏэрэхъуэгъа(хэ) |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ: | сыжьэхэкӏэрэхъуэгъакъэ | ужьэхэкӏэрэхъуэгъакъэ | жьэхэкӏэрэхъуэгъакъэ | дыжьэхэкӏэрэхъуэгъакъэ | фыжьэхэкӏэрэхъуэгъакъэ | жьэхэкӏэрэхъуэгъа(хэ)къэ |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ: | сыжьэхэкӏэрэхъуэгъат | ужьэхэкӏэрэхъуэгъат | жьэхэкӏэрэхъуэгъат | дыжьэхэкӏэрэхъуэгъат | фыжьэхэкӏэрэхъуэгъат | жьэхэкӏэрэхъуэгъа(хэ)т |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: | сыжьэхэкӏэрэхъуэгъатэкъэ | ужьэхэкӏэрэхъуэгъатэкъэ | жьэхэкӏэрэхъуэгъатэкъэ | дыжьэхэкӏэрэхъуэгъатэкъэ | фыжьэхэкӏэрэхъуэгъатэкъэ | жьэхэкӏэрэхъуэгъа(хэ)тэкъэ |
| блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ: | сыжьэхэкӏэрахъуэ | ужьэхэкӏэрахъуэ | жьэхэкӏэрахъуэ | дыжьэхэкӏэрахъуэ | фыжьэхэкӏэрахъуэ | жьэхэкӏэрахъуэ(хэ) |
| блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ: | сыжьэхэкӏэрахъуэкъэ | ужьэхэкӏэрахъуэкъэ | жьэхэкӏэрахъуэкъэ | дыжьэхэкӏэрахъуэкъэ | фыжьэхэкӏэрахъуэкъэ | жьэхэкӏэрахъуэ(хэ)къэ |
| блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ: | сыжьэхэкӏэрахъуэт | ужьэхэкӏэрахъуэт | жьэхэкӏэрахъуэт | дыжьэхэкӏэрахъуэт | фыжьэхэкӏэрахъуэт | жьэхэкӏэрахъуэ(хэ)т |
| блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ: | сыжьэхэкӏэрахъуэтэкъэ | ужьэхэкӏэрахъуэтэкъэ | жьэхэкӏэрахъуэтэкъэ | дыжьэхэкӏэрахъуэтэкъэ | фыжьэхэкӏэрахъуэтэкъэ | жьэхэкӏэрахъуэ(хэ)тэкъэ |
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сыжьэхэкӏэрэхъуэн | ужьэхэкӏэрэхъуэн | жьэхэкӏэрэхъуэн | дыжьэхэкӏэрэхъуэн | фыжьэхэкӏэрэхъуэн | жьэхэкӏэрэхъуэн(хэ) |
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сыжьэхэкӏэрэхъуэнкъэ | ужьэхэкӏэрэхъуэнкъэ | жьэхэкӏэрэхъуэнкъэ | дыжьэхэкӏэрэхъуэнкъэ | фыжьэхэкӏэрэхъуэнкъэ | жьэхэкӏэрэхъуэн(хэ)къэ |
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сыжьэхэкӏэрэхъуэну | ужьэхэкӏэрэхъуэну | жьэхэкӏэрэхъуэну | дыжьэхэкӏэрэхъуэну | фыжьэхэкӏэрэхъуэну | жьэхэкӏэрэхъуэну(хэ) |
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сыжьэхэкӏэрэхъуэнукъэ | ужьэхэкӏэрэхъуэнукъэ | жьэхэкӏэрэхъуэнукъэ | дыжьэхэкӏэрэхъуэнукъэ | фыжьэхэкӏэрэхъуэнукъэ | жьэхэкӏэрэхъуэну(хэ)къэ |
| условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
|---|---|---|---|---|---|---|
| ит зэман – щыӀэныгъэ: | сыжьэхэкӏэрахъуэмэ | ужьэхэкӏэрахъуэмэ | жьэхэкӏэрахъуэмэ | дыжьэхэкӏэрахъуэмэ | фыжьэхэкӏэрахъуэмэ | жьэхэкӏэрахъуэ(хэ)мэ |
| ит зэман – щымыӀэныгъэ: | сыжьэхэмыкӏэрахъуэмэ | ужьэхэмыкӏэрахъуэмэ | жьэхэмыкӏэрахъуэмэ | дыжьэхэмыкӏэрахъуэмэ | фыжьэхэмыкӏэрахъуэмэ | жьэхэмыкӏэрахъуэ(хэ)мэ |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: | сыжьэхэкӏэрэхъуамэ | ужьэхэкӏэрэхъуамэ | жьэхэкӏэрэхъуамэ | дыжьэхэкӏэрэхъуамэ | фыжьэхэкӏэрэхъуамэ | жьэхэкӏэрэхъуа(хэ)мэ |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: | сыжьэхэмыкӏэрэхъуамэ | ужьэхэмыкӏэрэхъуамэ | жьэхэмыкӏэрэхъуамэ | дыжьэхэмыкӏэрэхъуамэ | фыжьэхэмыкӏэрэхъуамэ | мыкӏэрэхъуа(хэ)мэ |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: | сыжьэхэкӏэрэхъуэгъамэ | ужьэхэкӏэрэхъуэгъамэ | жьэхэкӏэрэхъуэгъамэ | дыжьэхэкӏэрэхъуэгъамэ | фыжьэхэкӏэрэхъуэгъамэ | жьэхэкӏэрэхъуэгъа(хэ)мэ |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: | сыжьэхэмыкӏэрэхъуэгъамэ | ужьэхэмыкӏэрэхъуэгъамэ | жьэхэмыкӏэрэхъуэгъамэ | дыжьэхэмыкӏэрэхъуэгъамэ | фыжьэхэмыкӏэрэхъуэгъамэ | жьэхэмыкӏэрэхъуэгъа(хэ)мэ |
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сыжьэхэкӏэрэхъуэнмэ | ужьэхэкӏэрэхъуэнмэ | жьэхэкӏэрэхъуэнмэ | дыжьэхэкӏэрэхъуэнмэ | фыжьэхэкӏэрэхъуэнмэ | жьэхэкӏэрэхъуэн(хэ)мэ |
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сыжьэхэмыкӏэрэхъуэнмэ | ужьэхэмыкӏэрэхъуэнмэ | жьэхэмыкӏэрэхъуэнмэ | дыжьэхэмыкӏэрэхъуэнмэ | фыжьэхэмыкӏэрэхъуэнмэ | жьэхэмыкӏэрэхъуэн(хэ)мэ |
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сыжьэхэкӏэрэхъуэнумэ | ужьэхэкӏэрэхъуэнумэ | жьэхэкӏэрэхъуэнумэ | дыжьэхэкӏэрэхъуэнумэ | фыжьэхэкӏэрэхъуэнумэ | жьэхэкӏэрэхъуэну(хэ)мэ |
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сыжьэхэмыкӏэрэхъуэнумэ | ужьэхэмыкӏэрэхъуэнумэ | жьэхэмыкӏэрэхъуэнумэ | дыжьэхэмыкӏэрэхъуэнумэ | фыжьэхэмыкӏэрэхъуэнумэ | жьэхэмыкӏэрэхъуэну(хэ)мэ |
| условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
|---|---|---|---|---|---|---|
| ит зэман – щыӀэныгъэ: | сыжьэхэкӏэрахъуэтэмэ | ужьэхэкӏэрахъуэтэмэ | жьэхэкӏэрахъуэтэмэ | дыжьэхэкӏэрахъуэтэмэ | фыжьэхэкӏэрахъуэтэмэ | жьэхэкӏэрахъуэ(хэ)тэмэ |
| ит зэман – щымыӀэныгъэ: | сыжьэхэмыкӏэрахъуэтэмэ | ужьэхэмыкӏэрахъуэтэмэ | жьэхэмыкӏэрахъуэтэмэ | дыжьэхэмыкӏэрахъуэтэмэ | фыжьэхэмыкӏэрахъуэтэмэ | жьэхэмыкӏэрахъуэ(хэ)тэмэ |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: | сыжьэхэкӏэрэхъуатэмэ | ужьэхэкӏэрэхъуатэмэ | жьэхэкӏэрэхъуатэмэ | дыжьэхэкӏэрэхъуатэмэ | фыжьэхэкӏэрэхъуатэмэ | жьэхэкӏэрэхъуа(хэ)тэмэ |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: | сыжьэхэмыкӏэрэхъуатэмэ | ужьэхэмыкӏэрэхъуатэмэ | жьэхэмыкӏэрэхъуатэмэ | дыжьэхэмыкӏэрэхъуатэмэ | фыжьэхэмыкӏэрэхъуатэмэ | жьэхэмыкӏэрэхъуа(хэ)тэмэ |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: | сыжьэхэкӏэрэхъуэгъатэмэ | ужьэхэкӏэрэхъуэгъатэмэ | жьэхэкӏэрэхъуэгъатэмэ | дыжьэхэкӏэрэхъуэгъатэмэ | фыжьэхэкӏэрэхъуэгъатэмэ | жьэхэкӏэрэхъуэгъа(хэ)тэмэ |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: | сыжьэхэмыкӏэрэхъуэгъатэмэ | ужьэхэмыкӏэрэхъуэгъатэмэ | жьэхэмыкӏэрэхъуэгъатэмэ | дыжьэхэмыкӏэрэхъуэгъатэмэ | фыжьэхэмыкӏэрэхъуэгъатэмэ | жьэхэмыкӏэрэхъуэгъа(хэ)тэмэ |
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сыжьэхэкӏэрэхъуэнтэмэ | ужьэхэкӏэрэхъуэнтэмэ | жьэхэкӏэрэхъуэнтэмэ | дыжьэхэкӏэрэхъуэнтэмэ | фыжьэхэкӏэрэхъуэнтэмэ | жьэхэкӏэрэхъуэн(хэ)тэмэ |
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сыжьэхэмыкӏэрэхъуэнтэмэ | ужьэхэмыкӏэрэхъуэнтэмэ | жьэхэмыкӏэрэхъуэнтэмэ | дыжьэхэмыкӏэрэхъуэнтэмэ | фыжьэхэмыкӏэрэхъуэнтэмэ | жьэхэмыкӏэрэхъуэн(хэ)тэмэ |
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сыжьэхэкӏэрэхъуэнутэмэ | ужьэхэкӏэрэхъуэнутэмэ | жьэхэкӏэрэхъуэнутэмэ | дыжьэхэкӏэрэхъуэнутэмэ | фыжьэхэкӏэрэхъуэнутэмэ | жьэхэкӏэрэхъуэну(хэ)тэмэ |
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сыжьэхэмыкӏэрэхъуэнутэмэ | ужьэхэмыкӏэрэхъуэнутэмэ | жьэхэмыкӏэрэхъуэнутэмэ | дыжьэхэмыкӏэрэхъуэнутэмэ | фыжьэхэмыкӏэрэхъуэнутэмэ | жьэхэмыкӏэрэхъуэну(хэ)тэмэ |
| сослагательнэ наклоненэ | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
|---|---|---|---|---|---|---|
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сыжьэхэкӏэрэхъуэнт | ужьэхэкӏэрэхъуэнт | жьэхэкӏэрэхъуэнт | дыжьэхэкӏэрэхъуэнт | фыжьэхэкӏэрэхъуэнт | жьэхэкӏэрэхъуэн(хэ)т |
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сыжьэхэкӏэрэхъуэнтэкъым | ужьэхэкӏэрэхъуэнтэкъым | жьэхэкӏэрэхъуэнтэкъым | дыжьэхэкӏэрэхъуэнтэкъым | фыжьэхэкӏэрэхъуэнтэкъым | жьэхэкӏэрэхъуэн(хэ)тэкъым |
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сыжьэхэкӏэрэхъуэнут | ужьэхэкӏэрэхъуэнут | жьэхэкӏэрэхъуэнут | дыжьэхэкӏэрэхъуэнут | фыжьэхэкӏэрэхъуэнут | жьэхэкӏэрэхъуэну(хэ)т |
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сыжьэхэкӏэрэхъуэнутэкъым | ужьэхэкӏэрэхъуэнутэкъым | жьэхэкӏэрэхъуэнутэкъым | дыжьэхэкӏэрэхъуэнутэкъым | фыжьэхэкӏэрэхъуэнутэкъым | жьэхэкӏэрэхъуэну(хэ)тэкъым |
| уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
|---|---|---|---|---|---|---|
| ит зэман – щыӀэныгъэ: | сыжьэхэкӏэрахъуэми | ужьэхэкӏэрахъуэми | жьэхэкӏэрахъуэми | дыжьэхэкӏэрахъуэми | фыжьэхэкӏэрахъуэми | жьэхэкӏэрахъуэ(хэ)ми |
| ит зэман – щымыӀэныгъэ: | сыжьэхэмыкӏэрахъуэми | ужьэхэмыкӏэрахъуэми | жьэхэмыкӏэрахъуэми | дыжьэхэмыкӏэрахъуэми | фыжьэхэмыкӏэрахъуэми | жьэхэмыкӏэрахъуэ(хэ)ми |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: | сыжьэхэкӏэрэхъуами | ужьэхэкӏэрэхъуами | жьэхэкӏэрэхъуами | дыжьэхэкӏэрэхъуами | фыжьэхэкӏэрэхъуами | жьэхэкӏэрэхъуа(хэ)ми |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: | сыжьэхэмыкӏэрэхъуами | ужьэхэмыкӏэрэхъуами | жьэхэмыкӏэрэхъуами | дыжьэхэмыкӏэрэхъуами | фыжьэхэмыкӏэрэхъуами | жьэхэмыкӏэрэхъуа(хэ)ми |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: | сыжьэхэкӏэрэхъуэгъами | ужьэхэкӏэрэхъуэгъами | жьэхэкӏэрэхъуэгъами | дыжьэхэкӏэрэхъуэгъами | фыжьэхэкӏэрэхъуэгъами | жьэхэкӏэрэхъуэгъа(хэ)ми |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: | сыжьэхэмыкӏэрэхъуэгъами | ужьэхэмыкӏэрэхъуэгъами | жьэхэмыкӏэрэхъуэгъами | дыжьэхэмыкӏэрэхъуэгъами | фыжьэхэмыкӏэрэхъуэгъами | жьэхэмыкӏэрэхъуэгъа(хэ)ми |
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сыжьэхэкӏэрэхъуэнми | ужьэхэкӏэрэхъуэнми | жьэхэкӏэрэхъуэнми | дыжьэхэкӏэрэхъуэнми | фыжьэхэкӏэрэхъуэнми | жьэхэкӏэрэхъуэн(хэ)ми |
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сыжьэхэмыкӏэрэхъуэнми | ужьэхэмыкӏэрэхъуэнми | жьэхэмыкӏэрэхъуэнми | дыжьэхэмыкӏэрэхъуэнми | фыжьэхэмыкӏэрэхъуэнми | жьэхэмыкӏэрэхъуэн(хэ)ми |
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сыжьэхэкӏэрэхъуэнуми | ужьэхэкӏэрэхъуэнуми | жьэхэкӏэрэхъуэнуми | дыжьэхэкӏэрэхъуэнуми | фыжьэхэкӏэрэхъуэнуми | жьэхэкӏэрэхъуэну(хэ)ми |
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сыжьэхэмыкӏэрэхъуэнуми | ужьэхэмыкӏэрэхъуэнуми | жьэхэмыкӏэрэхъуэнуми | дыжьэхэмыкӏэрэхъуэнуми | фыжьэхэмыкӏэрэхъуэнуми | жьэхэмыкӏэрэхъуэну(хэ)ми |
| уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
|---|---|---|---|---|---|---|
| ит зэман – щыӀэныгъэ: | сыжьэхэкӏэрахъуэтэми | ужьэхэкӏэрахъуэтэми | жьэхэкӏэрахъуэтэми | дыжьэхэкӏэрахъуэтэми | фыжьэхэкӏэрахъуэтэми | жьэхэкӏэрахъуэ(хэ)тэми |
| ит зэман – щымыӀэныгъэ: | сыжьэхэмыкӏэрахъуэтэми | ужьэхэмыкӏэрахъуэтэми | жьэхэмыкӏэрахъуэтэми | дыжьэхэмыкӏэрахъуэтэми | фыжьэхэмыкӏэрахъуэтэми | жьэхэмыкӏэрахъуэ(хэ)тэми |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: | сыжьэхэкӏэрэхъуатэми | ужьэхэкӏэрэхъуатэми | жьэхэкӏэрэхъуатэми | дыжьэхэкӏэрэхъуатэми | фыжьэхэкӏэрэхъуатэми | жьэхэкӏэрэхъуа(хэ)тэми |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: | сыжьэхэмыкӏэрэхъуатэми | ужьэхэмыкӏэрэхъуатэми | жьэхэмыкӏэрэхъуатэми | дыжьэхэмыкӏэрэхъуатэми | фыжьэхэмыкӏэрэхъуатэми | жьэхэмыкӏэрэхъуа(хэ)тэми |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: | сыжьэхэкӏэрэхъуэгъатэми | ужьэхэкӏэрэхъуэгъатэми | жьэхэкӏэрэхъуэгъатэми | дыжьэхэкӏэрэхъуэгъатэми | фыжьэхэкӏэрэхъуэгъатэми | жьэхэкӏэрэхъуэгъа(хэ)тэми |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: | сыжьэхэмыкӏэрэхъуэгъатэми | ужьэхэмыкӏэрэхъуэгъатэми | жьэхэмыкӏэрэхъуэгъатэми | дыжьэхэмыкӏэрэхъуэгъатэми | фыжьэхэмыкӏэрэхъуэгъатэми | жьэхэмыкӏэрэхъуэгъа(хэ)тэми |
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сыжьэхэкӏэрэхъуэнтэми | ужьэхэкӏэрэхъуэнтэми | жьэхэкӏэрэхъуэнтэми | дыжьэхэкӏэрэхъуэнтэми | фыжьэхэкӏэрэхъуэнтэми | жьэхэкӏэрэхъуэн(хэ)тэми |
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сыжьэхэмыкӏэрэхъуэнтэми | ужьэхэмыкӏэрэхъуэнтэми | жьэхэмыкӏэрэхъуэнтэми | дыжьэхэмыкӏэрэхъуэнтэми | фыжьэхэмыкӏэрэхъуэнтэми | жьэхэмыкӏэрэхъуэн(хэ)тэми |
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | сыжьэхэкӏэрэхъуэнутэми | ужьэхэкӏэрэхъуэнутэми | жьэхэкӏэрэхъуэнутэми | дыжьэхэкӏэрэхъуэнутэми | фыжьэхэкӏэрэхъуэнутэми | жьэхэкӏэрэхъуэну(хэ)тэми |
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | сыжьэхэмыкӏэрэхъуэнутэми | ужьэхэмыкӏэрэхъуэнутэми | жьэхэмыкӏэрэхъуэнутэми | дыжьэхэмыкӏэрэхъуэнутэми | фыжьэхэмыкӏэрэхъуэнутэми | жьэхэмыкӏэрэхъуэну(хэ)тэми |
| гъэщӀэгъуэныгъэ наклоненэ | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
|---|---|---|---|---|---|---|
| щыӀэныгъэ: | сыжьэхэкӏэрэхъуаи | ужьэхэкӏэрэхъуаи | жьэхэкӏэрэхъуаи | дыжьэхэкӏэрэхъуаи | фыжьэхэкӏэрэхъуаи | жьэхэкӏэрэхъуаи |
| щымыӀэныгъэ: | сыжьэхэкӏэрэхъуакъыми | ужьэхэкӏэрэхъуакъыми | жьэхэкӏэрэхъуакъыми | дыжьэхэкӏэрэхъуакъыми | фыжьэхэкӏэрэхъуакъыми | жьэхэкӏэрэхъуакъыми |
| фӀэфӀыныгъэ наклоненэ | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
|---|---|---|---|---|---|---|
| щыӀэныгъэ: | сыжьэхэкӏэрэхъуащэрэт | ужьэхэкӏэрэхъуащэрэт | жьэхэкӏэрэхъуащэрэт | дыжьэхэкӏэрэхъуащэрэт | фыжьэхэкӏэрэхъуащэрэт | жьэхэкӏэрэхъуащэрэт |
| щымыӀэныгъэ: | сыжьэхэмыкӏэрэхъуащэрэт | ужьэхэмыкӏэрэхъуащэрэт | жьэхэмыкӏэрэхъуащэрэт | дыжьэхэмыкӏэрэхъуащэрэт | фыжьэхэмыкӏэрэхъуащэрэт | жьэхэмыкӏэрэхъуащэрэт |
| шэч къытехьэныгъэ наклоненэ | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
|---|---|---|---|---|---|---|
| гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ: | сыжьэхэкӏэрэхъуагъэнщ | ужьэхэкӏэрэхъуагъэнщ | жьэхэкӏэрэхъуагъэнщ | дыжьэхэкӏэрэхъуагъэнщ | фыжьэхэкӏэрэхъуагъэнщ | жьэхэкӏэрэхъуагъэнщ |
| гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: | сыжьэхэкӏэрэхъуагъэнкъым | ужьэхэкӏэрэхъуагъэнкъым | жьэхэкӏэрэхъуагъэнкъым | дыжьэхэкӏэрэхъуагъэнкъым | фыжьэхэкӏэрэхъуагъэнкъым | жьэхэкӏэрэхъуагъэнкъым |
| гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ: | сыжьэхэкӏэрэхъуагъэнт | ужьэхэкӏэрэхъуагъэнт | жьэхэкӏэрэхъуагъэнт | дыжьэхэкӏэрэхъуагъэнт | фыжьэхэкӏэрэхъуагъэнт | жьэхэкӏэрэхъуагъэнт |
| гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: | сыжьэхэкӏэрэхъуагъэнтэкъым | ужьэхэкӏэрэхъуагъэнтэкъым | жьэхэкӏэрэхъуагъэнтэкъым | дыжьэхэкӏэрэхъуагъэнтэкъым | фыжьэхэкӏэрэхъуагъэнтэкъым | жьэхэкӏэрэхъуагъэнтэкъым |
| гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: | сыжьэхэкӏэрэхъуагъэн | ужьэхэкӏэрэхъуагъэн | жьэхэкӏэрэхъуагъэн | дыжьэхэкӏэрэхъуагъэн | фыжьэхэкӏэрэхъуагъэн | жьэхэкӏэрэхъуагъэн |
| гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: | сыжьэхэкӏэрэхъуагъэнкъэ | ужьэхэкӏэрэхъуагъэнкъэ | жьэхэкӏэрэхъуагъэнкъэ | дыжьэхэкӏэрэхъуагъэнкъэ | фыжьэхэкӏэрэхъуагъэнкъэ | жьэхэкӏэрэхъуагъэнкъэ |
| гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: | сыжьэхэкӏэрэхъуагъэнт | ужьэхэкӏэрэхъуагъэнт | жьэхэкӏэрэхъуагъэнт | дыжьэхэкӏэрэхъуагъэнт | фыжьэхэкӏэрэхъуагъэнт | жьэхэкӏэрэхъуагъэнт |
| гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: | сыжьэхэкӏэрэхъуагъэнтэкъэ | ужьэхэкӏэрэхъуагъэнтэкъэ | жьэхэкӏэрэхъуагъэнтэкъэ | дыжьэхэкӏэрэхъуагъэнтэкъэ | фыжьэхэкӏэрэхъуагъэнтэкъэ | жьэхэкӏэрэхъуагъэнтэкъэ |
| гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ: | сыжьэхэкӏэрэхъуагъэнущ | ужьэхэкӏэрэхъуагъэнущ | жьэхэкӏэрэхъуагъэнущ | дыжьэхэкӏэрэхъуагъэнущ | фыжьэхэкӏэрэхъуагъэнущ | жьэхэкӏэрэхъуагъэнущ |
| гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: | сыжьэхэкӏэрэхъуагъэнукъым | ужьэхэкӏэрэхъуагъэнукъым | жьэхэкӏэрэхъуагъэнукъым | дыжьэхэкӏэрэхъуагъэнукъым | фыжьэхэкӏэрэхъуагъэнукъым | жьэхэкӏэрэхъуагъэнукъым |
| гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ: | сыжьэхэкӏэрэхъуагъэнут | ужьэхэкӏэрэхъуагъэнут | жьэхэкӏэрэхъуагъэнут | дыжьэхэкӏэрэхъуагъэнут | фыжьэхэкӏэрэхъуагъэнут | жьэхэкӏэрэхъуагъэнут |
| гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: | сыжьэхэкӏэрэхъуагъэнутэкъым | ужьэхэкӏэрэхъуагъэнутэкъым | жьэхэкӏэрэхъуагъэнутэкъым | дыжьэхэкӏэрэхъуагъэнутэкъым | фыжьэхэкӏэрэхъуагъэнутэкъым | жьэхэкӏэрэхъуагъэнутэкъым |
| гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: | сыжьэхэкӏэрэхъуагъэну | ужьэхэкӏэрэхъуагъэну | жьэхэкӏэрэхъуагъэну | дыжьэхэкӏэрэхъуагъэну | фыжьэхэкӏэрэхъуагъэну | жьэхэкӏэрэхъуагъэну |
| гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: | сыжьэхэкӏэрэхъуагъэнукъэ | ужьэхэкӏэрэхъуагъэнукъэ | жьэхэкӏэрэхъуагъэнукъэ | дыжьэхэкӏэрэхъуагъэнукъэ | фыжьэхэкӏэрэхъуагъэнукъэ | жьэхэкӏэрэхъуагъэнукъэ |
| гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: | сыжьэхэкӏэрэхъуагъэнут | ужьэхэкӏэрэхъуагъэнут | жьэхэкӏэрэхъуагъэнут | дыжьэхэкӏэрэхъуагъэнут | фыжьэхэкӏэрэхъуагъэнут | жьэхэкӏэрэхъуагъэнут |
| гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: | сыжьэхэкӏэрэхъуагъэнутэкъэ | ужьэхэкӏэрэхъуагъэнутэкъэ | жьэхэкӏэрэхъуагъэнутэкъэ | дыжьэхэкӏэрэхъуагъэнутэкъэ | фыжьэхэкӏэрэхъуагъэнутэкъэ | жьэхэкӏэрэхъуагъэнутэкъэ |
| Причастиехэр | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
|---|---|---|---|---|---|---|
| Зылэжь (субъектнэ) причастие | ||||||
| ит зэман - щыӀэныгъэ | сыжьэхэкӏэрахъуэ | ужьэхэкӏэрахъуэ | жьэхэкӏэрахъуэ | дыжьэхэкӏэрахъуэ | фыжьэхэкӏэрахъуэ | жьэхэкӏэрахъуэ(хэ) |
| ит зэман - щымыӀэныгъэ | сыжьэхэмыкӏэрахъуэ | ужьэхэмыкӏэрахъуэ | жьэхэмыкӏэрахъуэ | дыжьэхэмыкӏэрахъуэ | фыжьэхэмыкӏэрахъуэ | жьэхэмыкӏэрахъуэ(хэ) |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | сыжьэхэкӏэрэхъуа | ужьэхэкӏэрэхъуа | жьэхэкӏэрэхъуа | дыжьэхэкӏэрэхъуа | фыжьэхэкӏэрэхъуа | жьэхэкӏэрэхъуа(хэ) |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | сыжьэхэмыкӏэрэхъуа | ужьэхэмыкӏэрэхъуа | жьэхэмыкӏэрэхъуа | дыжьэхэмыкӏэрэхъуа | фыжьэхэмыкӏэрэхъуа | жьэхэмыкӏэрэхъуа(хэ) |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | сыжьэхэкӏэрэхъуэгъа | ужьэхэкӏэрэхъуэгъа | жьэхэкӏэрэхъуэгъа | дыжьэхэкӏэрэхъуэгъа | фыжьэхэкӏэрэхъуэгъа | жьэхэкӏэрэхъуэгъа(хэ) |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | сыжьэхэмыкӏэрэхъуэгъа | ужьэхэмыкӏэрэхъуэгъа | жьэхэмыкӏэрэхъуэгъа | дыжьэхэмыкӏэрэхъуэгъа | фыжьэхэмыкӏэрэхъуэгъа | жьэхэмыкӏэрэхъуэгъа(хэ) |
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ | сыжьэхэкӏэрэхъуэн | ужьэхэкӏэрэхъуэн | жьэхэкӏэрэхъуэн | дыжьэхэкӏэрэхъуэн | фыжьэхэкӏэрэхъуэн | жьэхэкӏэрэхъуэн(хэ) |
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ | сыжьэхэмыкӏэрэхъуэн | ужьэхэмыкӏэрэхъуэн | жьэхэмыкӏэрэхъуэн | дыжьэхэмыкӏэрэхъуэн | фыжьэхэмыкӏэрэхъуэн | жьэхэмыкӏэрэхъуэн(хэ) |
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ | сыжьэхэкӏэрэхъуэну | ужьэхэкӏэрэхъуэну | жьэхэкӏэрэхъуэну | дыжьэхэкӏэрэхъуэну | фыжьэхэкӏэрэхъуэну | жьэхэкӏэрэхъуэну(хэ) |
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ | сыжьэхэмыкӏэрэхъуэну | ужьэхэмыкӏэрэхъуэну | жьэхэмыкӏэрэхъуэну | дыжьэхэмыкӏэрэхъуэну | фыжьэхэмыкӏэрэхъуэну | жьэхэмыкӏэрэхъуэну(хэ) |
| Лэжьыгъэм и къэхъукӀэр зыгъэбелджылы причастие | ||||||
| ит зэман - щыӀэныгъэ | сызэрыжьэхэкӏэрахъуэ | узэрыжьэхэкӏэрахъуэ | зэрыжьэхэкӏэрахъуэ | дызэрыжьэхэкӏэрахъуэ | фызэрыжьэхэкӏэрахъуэ | зэрыжьэхэкӏэрахъуэ(хэ) |
| ит зэман - щымыӀэныгъэ | сызэрыжьэхэмыкӏэрахъуэ | узэрыжьэхэмыкӏэрахъуэ | зэрыжьэхэмыкӏэрахъуэ | дызэрыжьэхэмыкӏэрахъуэ | фызэрыжьэхэмыкӏэрахъуэ | зэрыжьэхэмыкӏэрахъуэ(хэ) |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | сызэрыжьэхэкӏэрэхъуа | узэрыжьэхэкӏэрэхъуа | зэрыжьэхэкӏэрэхъуа | дызэрыжьэхэкӏэрэхъуа | фызэрыжьэхэкӏэрэхъуа | зэрыжьэхэкӏэрэхъуа(хэ) |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | сызэрыжьэхэмыкӏэрэхъуа | узэрыжьэхэмыкӏэрэхъуа | зэрыжьэхэмыкӏэрэхъуа | дызэрыжьэхэмыкӏэрэхъуа | фызэрыжьэхэмыкӏэрэхъуа | зэрыжьэхэмыкӏэрэхъуа(хэ) |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | сызэрыжьэхэкӏэрэхъуэгъа | узэрыжьэхэкӏэрэхъуэгъа | зэрыжьэхэкӏэрэхъуэгъа | дызэрыжьэхэкӏэрэхъуэгъа | фызэрыжьэхэкӏэрэхъуэгъа | зэрыжьэхэкӏэрэхъуэгъа(хэ) |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | сызэрыжьэхэмыкӏэрэхъуэгъа | узэрыжьэхэмыкӏэрэхъуэгъа | зэрыжьэхэмыкӏэрэхъуэгъа | дызэрыжьэхэмыкӏэрэхъуэгъа | фызэрыжьэхэмыкӏэрэхъуэгъа | зэрыжьэхэмыкӏэрэхъуэгъа(хэ) |
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ | сызэрыжьэхэкӏэрэхъуэн | узэрыжьэхэкӏэрэхъуэн | зэрыжьэхэкӏэрэхъуэн | дызэрыжьэхэкӏэрэхъуэн | фызэрыжьэхэкӏэрэхъуэн | зэрыжьэхэкӏэрэхъуэн(хэ) |
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ | сызэрыжьэхэмыкӏэрэхъуэн | узэрыжьэхэмыкӏэрэхъуэн | зэрыжьэхэмыкӏэрэхъуэн | дызэрыжьэхэмыкӏэрэхъуэн | фызэрыжьэхэмыкӏэрэхъуэн | зэрыжьэхэмыкӏэрэхъуэн(хэ) |
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ | сызэрыжьэхэкӏэрэхъуэну | узэрыжьэхэкӏэрэхъуэну | зэрыжьэхэкӏэрэхъуэну | дызэрыжьэхэкӏэрэхъуэну | фызэрыжьэхэкӏэрэхъуэну | зэрыжьэхэкӏэрэхъуэну(хэ) |
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ | сызэрыжьэхэмыкӏэрэхъуэну | узэрыжьэхэмыкӏэрэхъуэну | зэрыжьэхэмыкӏэрэхъуэну | дызэрыжьэхэмыкӏэрэхъуэну | фызэрыжьэхэмыкӏэрэхъуэну | зэрыжьэхэмыкӏэрэхъуэну(хэ) |
| Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие | ||||||
| ит зэман - щыӀэныгъэ | сыщыжьэхэкӏэрахъуэ | ущыжьэхэкӏэрахъуэ | щыжьэхэкӏэрахъуэ | дыщыжьэхэкӏэрахъуэ | фыщыжьэхэкӏэрахъуэ | щыжьэхэкӏэрахъуэ(хэ) |
| ит зэман - щымыӀэныгъэ | сыщыжьэхэмыкӏэрахъуэ | ущыжьэхэмыкӏэрахъуэ | щыжьэхэмыкӏэрахъуэ | дыщыжьэхэмыкӏэрахъуэ | фыщыжьэхэмыкӏэрахъуэ | щыжьэхэмыкӏэрахъуэ(хэ) |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | сыщыжьэхэкӏэрэхъуа | ущыжьэхэкӏэрэхъуа | щыжьэхэкӏэрэхъуа | дыщыжьэхэкӏэрэхъуа | фыщыжьэхэкӏэрэхъуа | щыжьэхэкӏэрэхъуа(хэ) |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | сыщыжьэхэмыкӏэрэхъуа | ущыжьэхэмыкӏэрэхъуа | щыжьэхэмыкӏэрэхъуа | дыщыжьэхэмыкӏэрэхъуа | фыщыжьэхэмыкӏэрэхъуа | щыжьэхэмыкӏэрэхъуа(хэ) |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | сыщыжьэхэкӏэрэхъуэгъа | ущыжьэхэкӏэрэхъуэгъа | щыжьэхэкӏэрэхъуэгъа | дыщыжьэхэкӏэрэхъуэгъа | фыщыжьэхэкӏэрэхъуэгъа | щыжьэхэкӏэрэхъуэгъа(хэ) |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | сыщыжьэхэмыкӏэрэхъуэгъа | ущыжьэхэмыкӏэрэхъуэгъа | щыжьэхэмыкӏэрэхъуэгъа | дыщыжьэхэмыкӏэрэхъуэгъа | фыщыжьэхэмыкӏэрэхъуэгъа | щыжьэхэмыкӏэрэхъуэгъа(хэ) |
| къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ | сыщыжьэхэкӏэрэхъуэн | ущыжьэхэкӏэрэхъуэн | щыжьэхэкӏэрэхъуэн | дыщыжьэхэкӏэрэхъуэн | фыщыжьэхэкӏэрэхъуэн | щыжьэхэкӏэрэхъуэн(хэ) |
| къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ | сыщыжьэхэмыкӏэрэхъуэн | ущыжьэхэмыкӏэрэхъуэн | щыжьэхэмыкӏэрэхъуэн | дыщыжьэхэмыкӏэрэхъуэн | фыщыжьэхэмыкӏэрэхъуэн | щыжьэхэмыкӏэрэхъуэн(хэ) |
| къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ | сыщыжьэхэкӏэрэхъуэну | ущыжьэхэкӏэрэхъуэну | щыжьэхэкӏэрэхъуэну | дыщыжьэхэкӏэрэхъуэну | фыщыжьэхэкӏэрэхъуэну | щыжьэхэкӏэрэхъуэну(хэ) |
| къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ | сыщыжьэхэмыкӏэрэхъуэну | ущыжьэхэмыкӏэрэхъуэну | щыжьэхэмыкӏэрэхъуэну | дыщыжьэхэмыкӏэрэхъуэну | фыщыжьэхэмыкӏэрэхъуэну | щыжьэхэмыкӏэрэхъуэну(хэ) |
| ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие | ||||||
| ит зэман - щыӀэныгъэ | сыздыжьэхэкӏэрахъуэ | уздыжьэхэкӏэрахъуэ | здыжьэхэкӏэрахъуэ | дыздыжьэхэкӏэрахъуэ | фыздыжьэхэкӏэрахъуэ | здыжьэхэкӏэрахъуэ(хэ) |
| ит зэман - щымыӀэныгъэ | сыздыжьэхэмыкӏэрахъуэ | уздыжьэхэмыкӏэрахъуэ | здыжьэхэмыкӏэрахъуэ | дыздыжьэхэмыкӏэрахъуэ | фыздыжьэхэмыкӏэрахъуэ | здыжьэхэмыкӏэрахъуэ(хэ) |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | сыздыжьэхэкӏэрэхъуа | уздыжьэхэкӏэрэхъуа | здыжьэхэкӏэрэхъуа | дыздыжьэхэкӏэрэхъуа | фыздыжьэхэкӏэрэхъуа | здыжьэхэкӏэрэхъуа(хэ) |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | сыздыжьэхэмыкӏэрэхъуа | уздыжьэхэмыкӏэрэхъуа | здыжьэхэмыкӏэрэхъуа | дыздыжьэхэмыкӏэрэхъуа | фыздыжьэхэмыкӏэрэхъуа | здыжьэхэмыкӏэрэхъуа(хэ) |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | сыздыжьэхэкӏэрэхъуэгъа | уздыжьэхэкӏэрэхъуэгъа | здыжьэхэкӏэрэхъуэгъа | дыздыжьэхэкӏэрэхъуэгъа | фыздыжьэхэкӏэрэхъуэгъа | здыжьэхэкӏэрэхъуэгъа(хэ) |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | сыздыжьэхэмыкӏэрэхъуэгъа | уздыжьэхэмыкӏэрэхъуэгъа | здыжьэхэмыкӏэрэхъуэгъа | дыздыжьэхэмыкӏэрэхъуэгъа | фыздыжьэхэмыкӏэрэхъуэгъа | здыжьэхэмыкӏэрэхъуэгъа(хэ) |
| къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ | сыздыжьэхэкӏэрэхъуэн | уздыжьэхэкӏэрэхъуэн | здыжьэхэкӏэрэхъуэн | дыздыжьэхэкӏэрэхъуэн | фыздыжьэхэкӏэрэхъуэн | здыжьэхэкӏэрэхъуэн(хэ) |
| къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ | сыздыжьэхэмыкӏэрэхъуэн | уздыжьэхэмыкӏэрэхъуэн | здыжьэхэмыкӏэрэхъуэн | дыздыжьэхэмыкӏэрэхъуэн | фыздыжьэхэмыкӏэрэхъуэн | здыжьэхэмыкӏэрэхъуэн(хэ) |
| къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ | сыздыжьэхэкӏэрэхъуэну | уздыжьэхэкӏэрэхъуэну | здыжьэхэкӏэрэхъуэну | дыздыжьэхэкӏэрэхъуэну | фыздыжьэхэкӏэрэхъуэну | здыжьэхэкӏэрэхъуэну(хэ) |
| къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ | сыздыжьэхэмыкӏэрэхъуэну | уздыжьэхэмыкӏэрэхъуэну | здыжьэхэмыкӏэрэхъуэну | дыздыжьэхэмыкӏэрэхъуэну | фыздыжьэхэмыкӏэрэхъуэну | здыжьэхэмыкӏэрэхъуэну(хэ) |
| Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие | ||||||
| ит зэман - щыӀэныгъэ | сыщӀыжьэхэкӏэрахъуэ | ущӀыжьэхэкӏэрахъуэ | щӀыжьэхэкӏэрахъуэ | дыщӀыжьэхэкӏэрахъуэ | фыщӀыжьэхэкӏэрахъуэ | щӀыжьэхэкӏэрахъуэ(хэ) |
| ит зэман - щымыӀэныгъэ | сыщӀыжьэхэмыкӏэрахъуэ | ущӀыжьэхэмыкӏэрахъуэ | щӀыжьэхэмыкӏэрахъуэ | дыщӀыжьэхэмыкӏэрахъуэ | фыщӀыжьэхэмыкӏэрахъуэ | щӀыжьэхэмыкӏэрахъуэ(хэ) |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | сыщӀыжьэхэкӏэрэхъуа | ущӀыжьэхэкӏэрэхъуа | щӀыжьэхэкӏэрэхъуа | дыщӀыжьэхэкӏэрэхъуа | фыщӀыжьэхэкӏэрэхъуа | щӀыжьэхэкӏэрэхъуа(хэ) |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | сыщӀыжьэхэмыкӏэрэхъуа | ущӀыжьэхэмыкӏэрэхъуа | щӀыжьэхэмыкӏэрэхъуа | дыщӀыжьэхэмыкӏэрэхъуа | фыщӀыжьэхэмыкӏэрэхъуа | щӀыжьэхэмыкӏэрэхъуа(хэ) |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | сыщӀыжьэхэкӏэрэхъуэгъа | ущӀыжьэхэкӏэрэхъуэгъа | щӀыжьэхэкӏэрэхъуэгъа | дыщӀыжьэхэкӏэрэхъуэгъа | фыщӀыжьэхэкӏэрэхъуэгъа | щӀыжьэхэкӏэрэхъуэгъа(хэ) |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | сыщӀыжьэхэмыкӏэрэхъуэгъа | ущӀыжьэхэмыкӏэрэхъуэгъа | щӀыжьэхэмыкӏэрэхъуэгъа | дыщӀыжьэхэмыкӏэрэхъуэгъа | фыщӀыжьэхэмыкӏэрэхъуэгъа | щӀыжьэхэмыкӏэрэхъуэгъа(хэ) |
| къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ | сыщӀыжьэхэкӏэрэхъуэн | ущӀыжьэхэкӏэрэхъуэн | щӀыжьэхэкӏэрэхъуэн | дыщӀыжьэхэкӏэрэхъуэн | фыщӀыжьэхэкӏэрэхъуэн | щӀыжьэхэкӏэрэхъуэн(хэ) |
| къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ | сыщӀыжьэхэмыкӏэрэхъуэн | ущӀыжьэхэмыкӏэрэхъуэн | щӀыжьэхэмыкӏэрэхъуэн | дыщӀыжьэхэмыкӏэрэхъуэн | фыщӀыжьэхэмыкӏэрэхъуэн | щӀыжьэхэмыкӏэрэхъуэн(хэ) |
| къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ | сыщӀыжьэхэкӏэрэхъуэну | ущӀыжьэхэкӏэрэхъуэну | щӀыжьэхэкӏэрэхъуэну | дыщӀыжьэхэкӏэрэхъуэну | фыщӀыжьэхэкӏэрэхъуэну | щӀыжьэхэкӏэрэхъуэну(хэ) |
| къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ | сыщӀыжьэхэмыкӏэрэхъуэну | ущӀыжьэхэмыкӏэрэхъуэну | щӀыжьэхэмыкӏэрэхъуэну | дыщӀыжьэхэмыкӏэрэхъуэну | фыщӀыжьэхэмыкӏэрэхъуэну | щӀыжьэхэмыкӏэрэхъуэну(хэ) |
| Деепричастиехэр | сэ | уэ | ар | дэ | фэ | ахэр |
|---|---|---|---|---|---|---|
| ит зэман - щыӀэныгъэ | сыжьэхэкӏэрахъуэу | ужьэхэкӏэрахъуэу | жьэхэкӏэрахъуэу | дыжьэхэкӏэрахъуэу | фыжьэхэкӏэрахъуэу | жьэхэкӏэрахъуэ(хэ)у |
| ит зэман - щымыӀэныгъэ | сыжьэхэмыкӏэрахъуэу | ужьэхэмыкӏэрахъуэу | жьэхэмыкӏэрахъуэу | дыжьэхэмыкӏэрахъуэу | фыжьэхэмыкӏэрахъуэу | жьэхэмыкӏэрахъуэ(хэ)у |
| блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | сыжьэхэкӏэрэхъуауэ | ужьэхэкӏэрэхъуауэ | жьэхэкӏэрэхъуауэ | дыжьэхэкӏэрэхъуауэ | фыжьэхэкӏэрэхъуауэ | жьэхэкӏэрэхъуауэ / жьэхэкӏэрэхъуа(хэ)у |
| блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | сыжьэхэмыкӏэрэхъуауэ | ужьэхэмыкӏэрэхъуауэ | жьэхэмыкӏэрэхъуауэ | дыжьэхэмыкӏэрэхъуауэ | фыжьэхэмыкӏэрэхъуауэ | жьэхэмыкӏэрэхъуауэ(хэ) / жьэхэмыкӏэрэхъуа(хэ)у |
| жрэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ | сыжьэхэкӏэрахъуэурэ | ужьэхэкӏэрахъуэурэ | жьэхэкӏэрахъуэурэ | дыжьэхэкӏэрахъуэурэ | фыжьэхэкӏэрахъуэурэ | жьэхэкӏэрахъуэ(хэ)урэ |
| жрэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ | сыжьэхэмыкӏэрахъуэурэ | ужьэхэмыкӏэрахъуэурэ | жьэхэмыкӏэрахъуэурэ | дыжьэхэмыкӏэрахъуэурэ | фыжьэхэмыкӏэрахъуэурэ | жьэхэмыкӏэрахъуэ(хэ)урэ |
|
Щӏыпӏэ префиксым и дополненэ -- ит зэман щыӀэныгъэ фащэ |
Щӏыпӏэ префиксым и дополненэ |
|||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| сэ | уэ | абы | дэ | фэ | абыхэм | |
| Подлежащэ | ||||||
| сэ | -- | сыбжьэхокӏэрахъуэ | сыжьэхокӏэрахъуэ | -- | сывжьэхокӏэрахъуэ | сажьэхокӏэрахъуэ |
| уэ | узжьэхокӏэрахъуэ | -- | ужьэхокӏэрахъуэ | уджьэхокӏэрахъуэ | -- | уажьэхокӏэрахъуэ |
| ар | зжьэхокӏэрахъуэ | бжьэхокӏэрахъуэ | жьэхокӏэрахъуэ | джьэхокӏэрахъуэ | вжьэхокӏэрахъуэ | яжьэхокӏэрахъуэ |
| дэ | -- | дыбжьэхокӏэрахъуэ | дыжьэхокӏэрахъуэ | -- | дывжьэхокӏэрахъуэ | дажьэхокӏэрахъуэ |
| фэ | фызжьэхокӏэрахъуэ | -- | фыжьэхокӏэрахъуэ | фыджьэхокӏэрахъуэ | -- | фажьэхокӏэрахъуэ |
| ахэр | зжьэхокӏэрахъуэ(хэ) | бжьэхокӏэрахъуэ(хэ) | жьэхокӏэрахъуэ(хэ) | джьэхокӏэрахъуэ(хэ) | вжьэхокӏэрахъуэ(хэ) | яжьэхокӏэрахъуэ(хэ) |
| -э-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр | ||||
|---|---|---|---|---|
| Закъуэ бжьыгъэ | Куэд бжьыгъэ | |||
| Мыбелджылы | Белджылы | Мыбелджылы | Белджылы | |
| Именительнэ: | [кӏэрахъу]э | [кӏэрахъу]эр | -- | [кӏэрахъу]эхэр |
| Эргативнэ: | [кӏэрахъу]э | [кӏэрахъу]эм | -- | [кӏэрахъу]эхэм |
| Послеложнэ: | [кӏэрахъу]экӀэ | [кӏэрахъу]эмкӀэ | [кӏэрахъу]эхэкӀэ | [кӏэрахъу]эхэмкӀэ |
| Обстоятельственнэ: | [кӏэрахъу]эуэ | [кӏэрахъу]эрауэ | [кӏэрахъу]эхэу | [кӏэрахъу]эхэрауэ |
| -а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр | ||||
|---|---|---|---|---|
| Закъуэ бжьыгъэ | Куэд бжьыгъэ | |||
| Мыбелджылы | Белджылы | Мыбелджылы | Белджылы | |
| Именительнэ: | [кӏэрэхъу]а | [кӏэрэхъу]ар | -- | [кӏэрэхъу]ахэр |
| Эргативнэ: | [кӏэрэхъу]а | [кӏэрэхъу]ам | -- | [кӏэрэхъу]ахэм |
| Послеложнэ: | [кӏэрэхъу]акӀэ | [кӏэрэхъу]амкӀэ | [кӏэрэхъу]ахэкӀэ | [кӏэрэхъу]ахэмкӀэ |
| Обстоятельственнэ: | [кӏэрэхъу]ауэ | [кӏэрэхъу]арауэ | [кӏэрэхъу]ахэу | [кӏэрэхъу]ахэрауэ |
| -эн-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр | ||||
|---|---|---|---|---|
| Закъуэ бжьыгъэ | Куэд бжьыгъэ | |||
| Мыбелджылы | Белджылы | Мыбелджылы | Белджылы | |
| Именительнэ: | [кӏэрэхъу]эн | [кӏэрэхъу]эныр | -- | [кӏэрэхъу]энхэр |
| Эргативнэ: | [кӏэрэхъу]эн | [кӏэрэхъу]эным | -- | [кӏэрэхъу]энхэм |
| Послеложнэ: | [кӏэрэхъу]энкӀэ | [кӏэрэхъу]энымкӀэ | [кӏэрэхъу]энхэкӀэ | [кӏэрэхъу]энхэмкӀэ |
| 'Обстоятельственнэ: | [кӏэрэхъу]эну | [кӏэрэхъу]энырауэ | [кӏэрэхъу]энхэу | [кӏэрэхъу]энхэрауэ |
| -эну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр | ||||
|---|---|---|---|---|
| Закъуэ бжьыгъэ | Куэд бжьыгъэ | |||
| Мыбелджылы | Белджылы | Мыбелджылы | Белджылы | |
| Именительнэ: | [кӏэрэхъу]эну | [кӏэрэхъу]энур | -- | [кӏэрэхъу]энухэр |
| Эргативнэ: | [кӏэрэхъу]эну | [кӏэрэхъу]энум | -- | [кӏэрэхъу]энухэм |
| Послеложнэ: | [кӏэрэхъу]энукӀэ | [кӏэрэхъу]энумкӀэ | [кӏэрэхъу]энухэкӀэ | [кӏэрэхъу]энухэмкӀэ |
| Обстоятельственнэ: | [кӏэрэхъу]энууэ | [кӏэрэхъу]энурауэ | [кӏэрэхъу]энухэу | [кӏэрэхъу]энухэрауэ |
МЫХЬЭНЭ
- ЗэрымыщӀэкӀэ зыгуэрым и пащхьэ къыщыхутэн.
ЩАПХЪЭХЭР
ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР
НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР
ИНДЖЫЛЫБЗЭ
- жьэхэкӏэрэхъуэн: by chance, find yourself in front of or before sb or sth
УРЫСЫБЗЭ
- жьэхэкӏэрэхъуэн: случайно оказаться перед кем-чем-л.
БИБЛИОГРАФИЕ
- Апажэ М. Л., КӀуэкӀуэ Ж. Н. Адыгэ-урыс псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2008.
- БищӀо Б. Ч. Адыгэбзэм и псалъэгъэнахуэ. Налшык: «Эльбрус», 2015.
- БищӀо Б. Ч., Къумыкъу Д. М., ТӀымыжь Хь. Т. ЕджапӀэхэм папщӀэ урыс-адыгэ псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2013.
- Джаурджий Хь. З., Сыкъун Хь. Хь. Урыс-адыгэ школ псалъалъэ. Налшык: «Нарт», 1991.
- Къэбэрдей АССР-м и министрхэм я советым деж щыӀэ Къэбэрдей научно-исследовательскэ институт. Къардэн Б. М., БищӀэу А. Т. Урыс-къэбэрдей-шэрджэс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1955
- Къэбэрдей-Балъкъэр АССР-м и министрхэм я советым и деж щыӀэ Къэбэрдей-балъкъэр научно-исследовательскэ институт. Апажэ М. Л., Багъ Н. А., Багъ П. М., Балъкъэр Б. Хь, КӀуэкӀуэ Ж. Н., ЖьэкӀэмыхъу Хь. Хь., Урыс Хь. Щ. Къэбэрдей-урыс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1957
- Россием щӀэныгъэхэмкӀэ и академием и Къэбэрдей-Балъкъэр щӀэныгъэ центрым гуманитарнэ къухутэныгъэхэмкӀэ и институт. Адыгэбзэ псалъалъэ. Москва: «Дигора», 1999.
- Табухов Х. К. Толковый русско-кабардино-черкесский словарь. Нальчик: Издательлский центр «Эль-Фа», 2006.
- Шэрджэс Алий. Яхуэмыфащэу лъэныкъуэ едгъэза псалъэхэр. Адыгэ псалъэгъэнахуэм щӀыгъужыпхъэхэр. Налшык: Изд. КБИГИ, 2009.