АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)
ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭМЫӀЭС
ЭТИМОЛОГИЕ
КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ
ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ
СПРЯЖЕНЭ
Глагол лъэмыӏэс "жьэхыхьэн"-м и спряженэ
Инфинитив (масдар)
щыӀэныгъэ:
жьэхыхьэн
щымыӀэныгъэ:
жьэхэмыхьэн
Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сыжьэхыхьэн
ужьэхыхьэн
жьэхыхьэн
дыжьэхыхьэн
фыжьэхыхьэн
жьэхыхьэн(хэ)
щымыӀэныгъэ:
сыжьэхэмыхьэн
ужьэхэмыхьэн
жьэхэмыхьэн
дыжьэхэмыхьэн
фыжьэхэмыхьэн
жьэхэмыхьэн(хэ)
унафэ наклоненэ
уэ
фэ
щыӀэныгъэ:
жьэхыхьэ!
фыжьэхыхьэ!
щымыӀэныгъэ:
ужьэхэмыхьэ!
фыжьэхэмыхьэ!
Ре-кӀэ унафэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сыжьэхрехьэ
ужьэхрехьэ
жьэхрехьэ
дыжьэхрехьэ
фыжьэхрехьэ
жьэхрехьэ
щымыӀэныгъэ:
сыжьэхремыхьэ
ужьэхремыхьэ
жьэхремыхьэ
дыжьэхремыхьэ
фыжьэхремыхьэ
жьэхремыхьэ
ЗэраӀуатэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыжьэхохьэ(р)
ужьэхохьэ(р)
жьэхохьэ(р)
дыжьэхохьэ(р)
фыжьэхохьэ(р)
жьэхохьэ(хэ)(р)
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыжьэхыхьэркъым
ужьэхыхьэркъым
жьэхыхьэркъым
дыжьэхыхьэркъым
фыжьэхыхьэркъым
жьэхыхьэ(хэ)ркъым
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:
сыжьэхыхьэ(р)т
ужьэхыхьэ(р)т
жьэхыхьэ(р)т
дыжьэхыхьэ(р)т
фыжьэхыхьэ(р)т
жьэхыхьэ(хэ)(р)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыжьэхыхьэ(р)тэкъым
ужьэхыхьэ(р)тэкъым
жьэхыхьэ(р)тэкъым
дыжьэхыхьэ(р)тэкъым
фыжьэхыхьэ(р)тэкъым
жьэхыхьэ(хэ)(р)тэкъым
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыжьэхыхьащ
ужьэхыхьащ
жьэхыхьащ
дыжьэхыхьащ
фыжьэхыхьащ
жьэхыхьа(хэ)щ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыжьэхыхьакъым
ужьэхыхьакъым
жьэхыхьакъым
дыжьэхыхьакъым
фыжьэхыхьакъым
жьэхыхьа(хэ)къым
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:
сыжьэхыхьат
ужьэхыхьат
жьэхыхьат
дыжьэхыхьат
фыжьэхыхьат
жьэхыхьа(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыжьэхыхьатэкъым
ужьэхыхьатэкъым
жьэхыхьатэкъым
дыжьэхыхьатэкъым
фыжьэхыхьатэкъым
жьэхыхьа(хэ)тэкъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:
сыжьэхыхьэгъащ
ужьэхыхьэгъащ
жьэхыхьэгъащ
дыжьэхыхьэгъащ
фыжьэхыхьэгъащ
жьэхыхьэгъа(хэ)щ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:
сыжьэхыхьэгъакъым
ужьэхыхьэгъакъым
жьэхыхьэгъакъым
дыжьэхыхьэгъакъым
фыжьэхыхьэгъакъым
жьэхыхьэгъа(хэ)къым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыжьэхыхьэгъат
ужьэхыхьэгъат
жьэхыхьэгъат
дыжьэхыхьэгъат
фыжьэхыхьэгъат
жьэхыхьэгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыжьэхыхьэгъатэкъым
ужьэхыхьэгъатэкъым
жьэхыхьэгъатэкъым
дыжьэхыхьэгъатэкъым
фыжьэхыхьэгъатэкъым
жьэхыхьэгъа(хэ)тэкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:
сыжьэхыхьэщ
ужьэхыхьэщ
жьэхыхьэщ
дыжьэхыхьэщ
фыжьэхыхьэщ
жьэхыхьэ(хэ)щ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:
сыжьэхыхьэкъым
ужьэхыхьэкъым
жьэхыхьэкъым
дыжьэхыхьэкъым
фыжьэхыхьэкъым
жьэхыхьэ(хэ)къым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:
сыжьэхыхьэт
ужьэхыхьэт
жьэхыхьэт
дыжьэхыхьэт
фыжьэхыхьэт
жьэхыхьэ(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:
сыжьэхыхьэтэкъым
ужьэхыхьэтэкъым
жьэхыхьэтэкъым
дыжьэхыхьэтэкъым
фыжьэхыхьэтэкъым
жьэхыхьэ(хэ)тэкъым
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыжьэхыхьэнщ
ужьэхыхьэнщ
жьэхыхьэнщ
дыжьэхыхьэнщ
фыжьэхыхьэнщ
жьэхыхьэн(хэ)щ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыжьэхыхьэнкъым
ужьэхыхьэнкъым
жьэхыхьэнкъым
дыжьэхыхьэнкъым
фыжьэхыхьэнкъым
жьэхыхьэн(хэ)къым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыжьэхыхьэнущ
ужьэхыхьэнущ
жьэхыхьэнущ
дыжьэхыхьэнущ
фыжьэхыхьэнущ
жьэхыхьэну(хэ)щ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыжьэхыхьэнукъым
ужьэхыхьэнукъым
жьэхыхьэнукъым
дыжьэхыхьэнукъым
фыжьэхыхьэнукъым
жьэхыхьэну(хэ)къым
ЗэрыупщӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыжьэхыхьэрэ
ужьэхыхьэрэ
жьэхыхьэрэ
дыжьэхыхьэрэ
фыжьэхыхьэрэ
жьэхыхьэ(хэ)рэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыжьэхыхьэркъэ
ужьэхыхьэркъэ
жьэхыхьэркъэ
дыжьэхыхьэркъэ
фыжьэхыхьэркъэ
жьэхыхьэ(хэ)ркъэ
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:
сыжьэхыхьэ(р)т
ужьэхыхьэ(р)т
жьэхыхьэ(р)т
дыжьэхыхьэ(р)т
фыжьэхыхьэ(р)т
жьэхыхьэ(хэ)(р)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыжьэхыхьэ(р)тэкъэ
ужьэхыхьэ(р)тэкъэ
жьэхыхьэ(р)тэкъэ
дыжьэхыхьэ(р)тэкъэ
фыжьэхыхьэ(р)тэкъэ
жьэхыхьэ(хэ)(р)тэкъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыжьэхыхьа
ужьэхыхьа
жьэхыхьа
дыжьэхыхьа
фыжьэхыхьа
жьэхыхьа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыжьэхыхьакъэ
ужьэхыхьакъэ
жьэхыхьакъэ
дыжьэхыхьакъэ
фыжьэхыхьакъэ
жьэхыхьа(хэ)къэ
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:
сыжьэхыхьат
ужьэхыхьат
жьэхыхьат
дыжьэхыхьат
фыжьэхыхьат
жьэхыхьа(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыжьэхыхьатэкъэ
ужьэхыхьатэкъэ
жьэхыхьатэкъэ
дыжьэхыхьатэкъэ
фыжьэхыхьатэкъэ
жьэхыхьа(хэ)тэкъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:
сыжьэхыхьэгъа
ужьэхыхьэгъа
жьэхыхьэгъа
дыжьэхыхьэгъа
фыжьэхыхьэгъа
жьэхыхьэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:
сыжьэхыхьэгъакъэ
ужьэхыхьэгъакъэ
жьэхыхьэгъакъэ
дыжьэхыхьэгъакъэ
фыжьэхыхьэгъакъэ
жьэхыхьэгъа(хэ)къэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыжьэхыхьэгъат
ужьэхыхьэгъат
жьэхыхьэгъат
дыжьэхыхьэгъат
фыжьэхыхьэгъат
жьэхыхьэгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыжьэхыхьэгъатэкъэ
ужьэхыхьэгъатэкъэ
жьэхыхьэгъатэкъэ
дыжьэхыхьэгъатэкъэ
фыжьэхыхьэгъатэкъэ
жьэхыхьэгъа(хэ)тэкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:
сыжьэхыхьэ
ужьэхыхьэ
жьэхыхьэ
дыжьэхыхьэ
фыжьэхыхьэ
жьэхыхьэ(хэ)
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:
сыжьэхыхьэкъэ
ужьэхыхьэкъэ
жьэхыхьэкъэ
дыжьэхыхьэкъэ
фыжьэхыхьэкъэ
жьэхыхьэ(хэ)къэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:
сыжьэхыхьэт
ужьэхыхьэт
жьэхыхьэт
дыжьэхыхьэт
фыжьэхыхьэт
жьэхыхьэ(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:
сыжьэхыхьэтэкъэ
ужьэхыхьэтэкъэ
жьэхыхьэтэкъэ
дыжьэхыхьэтэкъэ
фыжьэхыхьэтэкъэ
жьэхыхьэ(хэ)тэкъэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыжьэхыхьэн
ужьэхыхьэн
жьэхыхьэн
дыжьэхыхьэн
фыжьэхыхьэн
жьэхыхьэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыжьэхыхьэнкъэ
ужьэхыхьэнкъэ
жьэхыхьэнкъэ
дыжьэхыхьэнкъэ
фыжьэхыхьэнкъэ
жьэхыхьэн(хэ)къэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыжьэхыхьэну
ужьэхыхьэну
жьэхыхьэну
дыжьэхыхьэну
фыжьэхыхьэну
жьэхыхьэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыжьэхыхьэнукъэ
ужьэхыхьэнукъэ
жьэхыхьэнукъэ
дыжьэхыхьэнукъэ
фыжьэхыхьэнукъэ
жьэхыхьэну(хэ)къэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыжьэхыхьэмэ
ужьэхыхьэмэ
жьэхыхьэмэ
дыжьэхыхьэмэ
фыжьэхыхьэмэ
жьэхыхьэ(хэ)мэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыжьэхэмыхьэмэ
ужьэхэмыхьэмэ
жьэхэмыхьэмэ
дыжьэхэмыхьэмэ
фыжьэхэмыхьэмэ
жьэхэмыхьэ(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыжьэхыхьамэ
ужьэхыхьамэ
жьэхыхьамэ
дыжьэхыхьамэ
фыжьэхыхьамэ
жьэхыхьа(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыжьэхэмыхьамэ
ужьэхэмыхьамэ
жьэхэмыхьамэ
дыжьэхэмыхьамэ
фыжьэхэмыхьамэ
мыхьа(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сыжьэхыхьэгъамэ
ужьэхыхьэгъамэ
жьэхыхьэгъамэ
дыжьэхыхьэгъамэ
фыжьэхыхьэгъамэ
жьэхыхьэгъа(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыжьэхэмыхьэгъамэ
ужьэхэмыхьэгъамэ
жьэхэмыхьэгъамэ
дыжьэхэмыхьэгъамэ
фыжьэхэмыхьэгъамэ
жьэхэмыхьэгъа(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыжьэхыхьэнмэ
ужьэхыхьэнмэ
жьэхыхьэнмэ
дыжьэхыхьэнмэ
фыжьэхыхьэнмэ
жьэхыхьэн(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыжьэхэмыхьэнмэ
ужьэхэмыхьэнмэ
жьэхэмыхьэнмэ
дыжьэхэмыхьэнмэ
фыжьэхэмыхьэнмэ
жьэхэмыхьэн(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыжьэхыхьэнумэ
ужьэхыхьэнумэ
жьэхыхьэнумэ
дыжьэхыхьэнумэ
фыжьэхыхьэнумэ
жьэхыхьэну(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыжьэхэмыхьэнумэ
ужьэхэмыхьэнумэ
жьэхэмыхьэнумэ
дыжьэхэмыхьэнумэ
фыжьэхэмыхьэнумэ
жьэхэмыхьэну(хэ)мэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыжьэхыхьэтэмэ
ужьэхыхьэтэмэ
жьэхыхьэтэмэ
дыжьэхыхьэтэмэ
фыжьэхыхьэтэмэ
жьэхыхьэ(хэ)тэмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыжьэхэмыхьэтэмэ
ужьэхэмыхьэтэмэ
жьэхэмыхьэтэмэ
дыжьэхэмыхьэтэмэ
фыжьэхэмыхьэтэмэ
жьэхэмыхьэ(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыжьэхыхьатэмэ
ужьэхыхьатэмэ
жьэхыхьатэмэ
дыжьэхыхьатэмэ
фыжьэхыхьатэмэ
жьэхыхьа(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыжьэхэмыхьатэмэ
ужьэхэмыхьатэмэ
жьэхэмыхьатэмэ
дыжьэхэмыхьатэмэ
фыжьэхэмыхьатэмэ
жьэхэмыхьа(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сыжьэхыхьэгъатэмэ
ужьэхыхьэгъатэмэ
жьэхыхьэгъатэмэ
дыжьэхыхьэгъатэмэ
фыжьэхыхьэгъатэмэ
жьэхыхьэгъа(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыжьэхэмыхьэгъатэмэ
ужьэхэмыхьэгъатэмэ
жьэхэмыхьэгъатэмэ
дыжьэхэмыхьэгъатэмэ
фыжьэхэмыхьэгъатэмэ
жьэхэмыхьэгъа(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыжьэхыхьэнтэмэ
ужьэхыхьэнтэмэ
жьэхыхьэнтэмэ
дыжьэхыхьэнтэмэ
фыжьэхыхьэнтэмэ
жьэхыхьэн(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыжьэхэмыхьэнтэмэ
ужьэхэмыхьэнтэмэ
жьэхэмыхьэнтэмэ
дыжьэхэмыхьэнтэмэ
фыжьэхэмыхьэнтэмэ
жьэхэмыхьэн(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыжьэхыхьэнутэмэ
ужьэхыхьэнутэмэ
жьэхыхьэнутэмэ
дыжьэхыхьэнутэмэ
фыжьэхыхьэнутэмэ
жьэхыхьэну(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыжьэхэмыхьэнутэмэ
ужьэхэмыхьэнутэмэ
жьэхэмыхьэнутэмэ
дыжьэхэмыхьэнутэмэ
фыжьэхэмыхьэнутэмэ
жьэхэмыхьэну(хэ)тэмэ
сослагательнэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыжьэхыхьэнт
ужьэхыхьэнт
жьэхыхьэнт
дыжьэхыхьэнт
фыжьэхыхьэнт
жьэхыхьэн(хэ)т
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыжьэхыхьэнтэкъым
ужьэхыхьэнтэкъым
жьэхыхьэнтэкъым
дыжьэхыхьэнтэкъым
фыжьэхыхьэнтэкъым
жьэхыхьэн(хэ)тэкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыжьэхыхьэнут
ужьэхыхьэнут
жьэхыхьэнут
дыжьэхыхьэнут
фыжьэхыхьэнут
жьэхыхьэну(хэ)т
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыжьэхыхьэнутэкъым
ужьэхыхьэнутэкъым
жьэхыхьэнутэкъым
дыжьэхыхьэнутэкъым
фыжьэхыхьэнутэкъым
жьэхыхьэну(хэ)тэкъым
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыжьэхыхьэми
ужьэхыхьэми
жьэхыхьэми
дыжьэхыхьэми
фыжьэхыхьэми
жьэхыхьэ(хэ)ми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыжьэхэмыхьэми
ужьэхэмыхьэми
жьэхэмыхьэми
дыжьэхэмыхьэми
фыжьэхэмыхьэми
жьэхэмыхьэ(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыжьэхыхьами
ужьэхыхьами
жьэхыхьами
дыжьэхыхьами
фыжьэхыхьами
жьэхыхьа(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыжьэхэмыхьами
ужьэхэмыхьами
жьэхэмыхьами
дыжьэхэмыхьами
фыжьэхэмыхьами
жьэхэмыхьа(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сыжьэхыхьэгъами
ужьэхыхьэгъами
жьэхыхьэгъами
дыжьэхыхьэгъами
фыжьэхыхьэгъами
жьэхыхьэгъа(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыжьэхэмыхьэгъами
ужьэхэмыхьэгъами
жьэхэмыхьэгъами
дыжьэхэмыхьэгъами
фыжьэхэмыхьэгъами
жьэхэмыхьэгъа(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыжьэхыхьэнми
ужьэхыхьэнми
жьэхыхьэнми
дыжьэхыхьэнми
фыжьэхыхьэнми
жьэхыхьэн(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыжьэхэмыхьэнми
ужьэхэмыхьэнми
жьэхэмыхьэнми
дыжьэхэмыхьэнми
фыжьэхэмыхьэнми
жьэхэмыхьэн(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыжьэхыхьэнуми
ужьэхыхьэнуми
жьэхыхьэнуми
дыжьэхыхьэнуми
фыжьэхыхьэнуми
жьэхыхьэну(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыжьэхэмыхьэнуми
ужьэхэмыхьэнуми
жьэхэмыхьэнуми
дыжьэхэмыхьэнуми
фыжьэхэмыхьэнуми
жьэхэмыхьэну(хэ)ми
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыжьэхыхьэтэми
ужьэхыхьэтэми
жьэхыхьэтэми
дыжьэхыхьэтэми
фыжьэхыхьэтэми
жьэхыхьэ(хэ)тэми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыжьэхэмыхьэтэми
ужьэхэмыхьэтэми
жьэхэмыхьэтэми
дыжьэхэмыхьэтэми
фыжьэхэмыхьэтэми
жьэхэмыхьэ(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыжьэхыхьатэми
ужьэхыхьатэми
жьэхыхьатэми
дыжьэхыхьатэми
фыжьэхыхьатэми
жьэхыхьа(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыжьэхэмыхьатэми
ужьэхэмыхьатэми
жьэхэмыхьатэми
дыжьэхэмыхьатэми
фыжьэхэмыхьатэми
жьэхэмыхьа(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сыжьэхыхьэгъатэми
ужьэхыхьэгъатэми
жьэхыхьэгъатэми
дыжьэхыхьэгъатэми
фыжьэхыхьэгъатэми
жьэхыхьэгъа(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыжьэхэмыхьэгъатэми
ужьэхэмыхьэгъатэми
жьэхэмыхьэгъатэми
дыжьэхэмыхьэгъатэми
фыжьэхэмыхьэгъатэми
жьэхэмыхьэгъа(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыжьэхыхьэнтэми
ужьэхыхьэнтэми
жьэхыхьэнтэми
дыжьэхыхьэнтэми
фыжьэхыхьэнтэми
жьэхыхьэн(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыжьэхэмыхьэнтэми
ужьэхэмыхьэнтэми
жьэхэмыхьэнтэми
дыжьэхэмыхьэнтэми
фыжьэхэмыхьэнтэми
жьэхэмыхьэн(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыжьэхыхьэнутэми
ужьэхыхьэнутэми
жьэхыхьэнутэми
дыжьэхыхьэнутэми
фыжьэхыхьэнутэми
жьэхыхьэну(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыжьэхэмыхьэнутэми
ужьэхэмыхьэнутэми
жьэхэмыхьэнутэми
дыжьэхэмыхьэнутэми
фыжьэхэмыхьэнутэми
жьэхэмыхьэну(хэ)тэми
гъэщӀэгъуэныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сыжьэхыхьаи
ужьэхыхьаи
жьэхыхьаи
дыжьэхыхьаи
фыжьэхыхьаи
жьэхыхьаи
щымыӀэныгъэ:
сыжьэхыхьакъыми
ужьэхыхьакъыми
жьэхыхьакъыми
дыжьэхыхьакъыми
фыжьэхыхьакъыми
жьэхыхьакъыми
фӀэфӀыныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сыжьэхыхьащэрэт
ужьэхыхьащэрэт
жьэхыхьащэрэт
дыжьэхыхьащэрэт
фыжьэхыхьащэрэт
жьэхыхьащэрэт
щымыӀэныгъэ:
сыжьэхэмыхьащэрэт
ужьэхэмыхьащэрэт
жьэхэмыхьащэрэт
дыжьэхэмыхьащэрэт
фыжьэхэмыхьащэрэт
жьэхэмыхьащэрэт
шэч къытехьэныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сыжьэхыхьагъэнщ
ужьэхыхьагъэнщ
жьэхыхьагъэнщ
дыжьэхыхьагъэнщ
фыжьэхыхьагъэнщ
жьэхыхьагъэнщ
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сыжьэхыхьагъэнкъым
ужьэхыхьагъэнкъым
жьэхыхьагъэнкъым
дыжьэхыхьагъэнкъым
фыжьэхыхьагъэнкъым
жьэхыхьагъэнкъым
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сыжьэхыхьагъэнт
ужьэхыхьагъэнт
жьэхыхьагъэнт
дыжьэхыхьагъэнт
фыжьэхыхьагъэнт
жьэхыхьагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сыжьэхыхьагъэнтэкъым
ужьэхыхьагъэнтэкъым
жьэхыхьагъэнтэкъым
дыжьэхыхьагъэнтэкъым
фыжьэхыхьагъэнтэкъым
жьэхыхьагъэнтэкъым
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сыжьэхыхьагъэн
ужьэхыхьагъэн
жьэхыхьагъэн
дыжьэхыхьагъэн
фыжьэхыхьагъэн
жьэхыхьагъэн
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сыжьэхыхьагъэнкъэ
ужьэхыхьагъэнкъэ
жьэхыхьагъэнкъэ
дыжьэхыхьагъэнкъэ
фыжьэхыхьагъэнкъэ
жьэхыхьагъэнкъэ
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сыжьэхыхьагъэнт
ужьэхыхьагъэнт
жьэхыхьагъэнт
дыжьэхыхьагъэнт
фыжьэхыхьагъэнт
жьэхыхьагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сыжьэхыхьагъэнтэкъэ
ужьэхыхьагъэнтэкъэ
жьэхыхьагъэнтэкъэ
дыжьэхыхьагъэнтэкъэ
фыжьэхыхьагъэнтэкъэ
жьэхыхьагъэнтэкъэ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сыжьэхыхьагъэнущ
ужьэхыхьагъэнущ
жьэхыхьагъэнущ
дыжьэхыхьагъэнущ
фыжьэхыхьагъэнущ
жьэхыхьагъэнущ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сыжьэхыхьагъэнукъым
ужьэхыхьагъэнукъым
жьэхыхьагъэнукъым
дыжьэхыхьагъэнукъым
фыжьэхыхьагъэнукъым
жьэхыхьагъэнукъым
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сыжьэхыхьагъэнут
ужьэхыхьагъэнут
жьэхыхьагъэнут
дыжьэхыхьагъэнут
фыжьэхыхьагъэнут
жьэхыхьагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сыжьэхыхьагъэнутэкъым
ужьэхыхьагъэнутэкъым
жьэхыхьагъэнутэкъым
дыжьэхыхьагъэнутэкъым
фыжьэхыхьагъэнутэкъым
жьэхыхьагъэнутэкъым
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сыжьэхыхьагъэну
ужьэхыхьагъэну
жьэхыхьагъэну
дыжьэхыхьагъэну
фыжьэхыхьагъэну
жьэхыхьагъэну
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сыжьэхыхьагъэнукъэ
ужьэхыхьагъэнукъэ
жьэхыхьагъэнукъэ
дыжьэхыхьагъэнукъэ
фыжьэхыхьагъэнукъэ
жьэхыхьагъэнукъэ
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сыжьэхыхьагъэнут
ужьэхыхьагъэнут
жьэхыхьагъэнут
дыжьэхыхьагъэнут
фыжьэхыхьагъэнут
жьэхыхьагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сыжьэхыхьагъэнутэкъэ
ужьэхыхьагъэнутэкъэ
жьэхыхьагъэнутэкъэ
дыжьэхыхьагъэнутэкъэ
фыжьэхыхьагъэнутэкъэ
жьэхыхьагъэнутэкъэ
Причастиехэр
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
Зылэжь (субъектнэ) причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыжьэхыхьэ
ужьэхыхьэ
жьэхыхьэ
дыжьэхыхьэ
фыжьэхыхьэ
жьэхыхьэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыжьэхэмыхьэ
ужьэхэмыхьэ
жьэхэмыхьэ
дыжьэхэмыхьэ
фыжьэхэмыхьэ
жьэхэмыхьэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыжьэхыхьа
ужьэхыхьа
жьэхыхьа
дыжьэхыхьа
фыжьэхыхьа
жьэхыхьа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыжьэхэмыхьа
ужьэхэмыхьа
жьэхэмыхьа
дыжьэхэмыхьа
фыжьэхэмыхьа
жьэхэмыхьа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыжьэхыхьэгъа
ужьэхыхьэгъа
жьэхыхьэгъа
дыжьэхыхьэгъа
фыжьэхыхьэгъа
жьэхыхьэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыжьэхэмыхьэгъа
ужьэхэмыхьэгъа
жьэхэмыхьэгъа
дыжьэхэмыхьэгъа
фыжьэхэмыхьэгъа
жьэхэмыхьэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сыжьэхыхьэн
ужьэхыхьэн
жьэхыхьэн
дыжьэхыхьэн
фыжьэхыхьэн
жьэхыхьэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сыжьэхэмыхьэн
ужьэхэмыхьэн
жьэхэмыхьэн
дыжьэхэмыхьэн
фыжьэхэмыхьэн
жьэхэмыхьэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сыжьэхыхьэну
ужьэхыхьэну
жьэхыхьэну
дыжьэхыхьэну
фыжьэхыхьэну
жьэхыхьэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сыжьэхэмыхьэну
ужьэхэмыхьэну
жьэхэмыхьэну
дыжьэхэмыхьэну
фыжьэхэмыхьэну
жьэхэмыхьэну(хэ)
Лэжьыгъэм и къэхъукӀэр зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыжьэхыхьэ
узэрыжьэхыхьэ
зэрыжьэхыхьэ
дызэрыжьэхыхьэ
фызэрыжьэхыхьэ
зэрыжьэхыхьэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрыжьэхэмыхьэ
узэрыжьэхэмыхьэ
зэрыжьэхэмыхьэ
дызэрыжьэхэмыхьэ
фызэрыжьэхэмыхьэ
мызэрыжьэхыхьэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыжьэхыхьа
узэрыжьэхыхьа
зэрыжьэхыхьа
дызэрыжьэхыхьа
фызэрыжьэхыхьа
зэрыжьэхыхьа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрыжьэхэмыхьа
узэрыжьэхэмыхьа
зэрыжьэхэмыхьа
дызэрыжьэхэмыхьа
фызэрыжьэхэмыхьа
зэрыжьэхэмыхьа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыжьэхыхьэгъа
узэрыжьэхыхьэгъа
зэрыжьэхыхьэгъа
дызэрыжьэхыхьэгъа
фызэрыжьэхыхьэгъа
зэрыжьэхыхьэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрыжьэхэмыхьэгъа
узэрыжьэхэмыхьэгъа
зэрыжьэхэмыхьэгъа
дызэрыжьэхэмыхьэгъа
фызэрыжьэхэмыхьэгъа
зэрыжьэхэмыхьэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыжьэхыхьэн
узэрыжьэхыхьэн
зэрыжьэхыхьэн
дызэрыжьэхыхьэн
фызэрыжьэхыхьэн
зэрыжьэхыхьэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрыжьэхэмыхьэн
узэрыжьэхэмыхьэн
зэрыжьэхэмыхьэн
дызэрыжьэхэмыхьэн
фызэрыжьэхэмыхьэн
зэрыжьэхэмыхьэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыжьэхыхьэну
узэрыжьэхыхьэну
зэрыжьэхыхьэну
дызэрыжьэхыхьэну
фызэрыжьэхыхьэну
зэрыжьэхыхьэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрыжьэхэмыхьэну
узэрыжьэхэмыхьэну
зэрыжьэхэмыхьэну
дызэрыжьэхэмыхьэну
фызэрыжьэхэмыхьэну
зэрыжьэхэмыхьэну(хэ)
Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыщыжьэхыхьэ
ущыжьэхыхьэ
щыжьэхыхьэ
дыщыжьэхыхьэ
фыщыжьэхыхьэ
щыжьэхыхьэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыщыжьэхэмыхьэ
ущыжьэхэмыхьэ
щыжьэхэмыхьэ
дыщыжьэхэмыхьэ
фыщыжьэхэмыхьэ
щыжьэхэмыхьэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщыжьэхыхьа
ущыжьэхыхьа
щыжьэхыхьа
дыщыжьэхыхьа
фыщыжьэхыхьа
щыжьэхыхьа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщыжьэхэмыхьа
ущыжьэхэмыхьа
щыжьэхэмыхьа
дыщыжьэхэмыхьа
фыщыжьэхэмыхьа
щыжьэхэмыхьа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщыжьэхыхьэгъа
ущыжьэхыхьэгъа
щыжьэхыхьэгъа
дыщыжьэхыхьэгъа
фыщыжьэхыхьэгъа
щыжьэхыхьэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщыжьэхэмыхьэгъа
ущыжьэхэмыхьэгъа
щыжьэхэмыхьэгъа
дыщыжьэхэмыхьэгъа
фыщыжьэхэмыхьэгъа
щыжьэхэмыхьэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщыжьэхыхьэн
ущыжьэхыхьэн
щыжьэхыхьэн
дыщыжьэхыхьэн
фыщыжьэхыхьэн
щыжьэхыхьэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщыжьэхэмыхьэн
ущыжьэхэмыхьэн
щыжьэхэмыхьэн
дыщыжьэхэмыхьэн
фыщыжьэхэмыхьэн
щыжьэхэмыхьэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщыжьэхыхьэну
ущыжьэхыхьэну
щыжьэхыхьэну
дыщыжьэхыхьэну
фыщыжьэхыхьэну
щыжьэхыхьэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщыжьэхэмыхьэну
ущыжьэхэмыхьэну
щыжьэхэмыхьэну
дыщыжьэхэмыхьэну
фыщыжьэхэмыхьэну
щыжьэхэмыхьэну(хэ)
ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыздыжьэхыхьэ
уздыжьэхыхьэ
здыжьэхыхьэ
дыздыжьэхыхьэ
фыздыжьэхыхьэ
здыжьэхыхьэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыздыжьэхэмыхьэ
уздыжьэхэмыхьэ
здыжьэхэмыхьэ
дыздыжьэхэмыхьэ
фыздыжьэхэмыхьэ
здыжьэхэмыхьэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыздыжьэхыхьа
уздыжьэхыхьа
здыжьэхыхьа
дыздыжьэхыхьа
фыздыжьэхыхьа
здыжьэхыхьа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыздыжьэхэмыхьа
уздыжьэхэмыхьа
здыжьэхэмыхьа
дыздыжьэхэмыхьа
фыздыжьэхэмыхьа
здыжьэхэмыхьа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыздыжьэхыхьэгъа
уздыжьэхыхьэгъа
здыжьэхыхьэгъа
дыздыжьэхыхьэгъа
фыздыжьэхыхьэгъа
здыжьэхыхьэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыздыжьэхэмыхьэгъа
уздыжьэхэмыхьэгъа
здыжьэхэмыхьэгъа
дыздыжьэхэмыхьэгъа
фыздыжьэхэмыхьэгъа
здыжьэхэмыхьэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыздыжьэхыхьэн
уздыжьэхыхьэн
здыжьэхыхьэн
дыздыжьэхыхьэн
фыздыжьэхыхьэн
здыжьэхыхьэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыздыжьэхэмыхьэн
уздыжьэхэмыхьэн
здыжьэхэмыхьэн
дыздыжьэхэмыхьэн
фыздыжьэхэмыхьэн
здыжьэхэмыхьэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыздыжьэхыхьэну
уздыжьэхыхьэну
здыжьэхыхьэну
дыздыжьэхыхьэну
фыздыжьэхыхьэну
здыжьэхыхьэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыздыжьэхэмыхьэну
уздыжьэхэмыхьэну
здыжьэхэмыхьэну
дыздыжьэхэмыхьэну
фыздыжьэхэмыхьэну
здыжьэхэмыхьэну(хэ)
Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀыжьэхыхьэ
ущӀыжьэхыхьэ
щӀыжьэхыхьэ
дыщӀыжьэхыхьэ
фыщӀыжьэхыхьэ
щӀыжьэхыхьэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀыжьэхэмыхьэ
ущӀыжьэхэмыхьэ
щӀыжьэхэмыхьэ
дыщӀыжьэхэмыхьэ
фыщӀыжьэхэмыхьэ
щӀыжьэхэмыхьэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀыжьэхыхьа
ущӀыжьэхыхьа
щӀыжьэхыхьа
дыщӀыжьэхыхьа
фыщӀыжьэхыхьа
щӀыжьэхыхьа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀыжьэхэмыхьа
ущӀыжьэхэмыхьа
щӀыжьэхэмыхьа
дыщӀыжьэхэмыхьа
фыщӀыжьэхэмыхьа
щӀыжьэхэмыхьа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀыжьэхыхьэгъа
ущӀыжьэхыхьэгъа
щӀыжьэхыхьэгъа
дыщӀыжьэхыхьэгъа
фыщӀыжьэхыхьэгъа
щӀыжьэхыхьэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀыжьэхэмыхьэгъа
ущӀыжьэхэмыхьэгъа
щӀыжьэхэмыхьэгъа
дыщӀыжьэхэмыхьэгъа
фыщӀыжьэхэмыхьэгъа
щӀыжьэхэмыхьэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀыжьэхыхьэн
ущӀыжьэхыхьэн
щӀыжьэхыхьэн
дыщӀыжьэхыхьэн
фыщӀыжьэхыхьэн
щӀыжьэхыхьэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀыжьэхэмыхьэн
ущӀыжьэхэмыхьэн
щӀыжьэхэмыхьэн
дыщӀыжьэхэмыхьэн
фыщӀыжьэхэмыхьэн
щӀыжьэхэмыхьэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀыжьэхыхьэну
ущӀыжьэхыхьэну
щӀыжьэхыхьэну
дыщӀыжьэхыхьэну
фыщӀыжьэхыхьэну
щӀыжьэхыхьэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀыжьэхэмыхьэну
ущӀыжьэхэмыхьэну
щӀыжьэхэмыхьэну
дыщӀыжьэхэмыхьэну
фыщӀыжьэхэмыхьэну
щӀыжьэхэмыхьэну(хэ)
Деепричастиехэр
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыжьэхыхьэу
ужьэхыхьэу
жьэхыхьэу
дыжьэхыхьэу
фыжьэхыхьэу
жьэхыхьэ(хэ)у
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыжьэхэмыхьэу
ужьэхэмыхьэу
жьэхэмыхьэу
дыжьэхэмыхьэу
фыжьэхэмыхьэу
жьэхэмыхьэ(хэ)у
блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыжьэхыхьауэ
ужьэхыхьауэ
жьэхыхьауэ
дыжьэхыхьауэ
фыжьэхыхьауэ
жьэхыхьауэ / жьэхыхьа(хэ)у
блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыжьэхэмыхьауэ
ужьэхэмыхьауэ
жьэхэмыхьауэ
дыжьэхэмыхьауэ
фыжьэхэмыхьауэ
жьэхэмыхьауэ(хэ) / жьэхэмыхьа(хэ)у
жрэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ
сыжьэхыхьэурэ
ужьэхыхьэурэ
жьэхыхьэурэ
дыжьэхыхьэурэ
фыжьэхыхьэурэ
жьэхыхьэ(хэ)урэ
жрэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ
сыжьэхэмыхьэурэ
ужьэхэмыхьэурэ
жьэхэмыхьэурэ
дыжьэхэмыхьэурэ
фыжьэхэмыхьэурэ
жьэхэмыхьэ(хэ)урэ
Щӏыпӏэ префиксым и дополненэ -- ит зэман щыӀэныгъэ фащэ
Щӏыпӏэ префиксым и дополненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
Подлежащэ
сэ
--
сыбжьэхохьэ
сыжьэхохьэ
--
сывжьэхохьэ
сажьэхохьэ
уэ
узжьэхохьэ
--
ужьэхохьэ
уджьэхохьэ
--
уажьэхохьэ
ар
зжьэхохьэ
бжьэхохьэ
жьэхохьэ
джьэхохьэ
вжьэхохьэ
яжьэхохьэ
дэ
--
дыбжьэхохьэ
дыжьэхохьэ
--
дывжьэхохьэ
дажьэхохьэ
фэ
фызжьэхохьэ
--
фыжьэхохьэ
фыджьэхохьэ
--
фажьэхохьэ
ахэр
зжьэхохьэ(хэ)
бжьэхохьэ(хэ)
жьэхохьэ(хэ)
джьэхохьэ(хэ)
вжьэхохьэ(хэ)
яжьэхохьэ(хэ)
-э-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[хь]э
[хь]эр
--
[хь]эхэр
Эргативнэ:
[хь]э
[хь]эм
--
[хь]эхэм
Послеложнэ:
[хь]экӀэ
[хь]эмкӀэ
[хь]эхэкӀэ
[хь]эхэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[хь]эуэ
[хь]эрауэ
[хь]эхэу
[хь]эхэрауэ
-а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[хь]а
[хь]ар
--
[хь]ахэр
Эргативнэ:
[хь]а
[хь]ам
--
[хь]ахэм
Послеложнэ:
[хь]акӀэ
[хь]амкӀэ
[хь]ахэкӀэ
[хь]ахэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[хь]ауэ
[хь]арауэ
[хь]ахэу
[хь]ахэрауэ
-эн-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[хь]эн
[хь]эныр
--
[хь]энхэр
Эргативнэ:
[хь]эн
[хь]эным
--
[хь]энхэм
Послеложнэ:
[хь]энкӀэ
[хь]энымкӀэ
[хь]энхэкӀэ
[хь]энхэмкӀэ
'Обстоятельственнэ:
[хь]эну
[хь]энырауэ
[хь]энхэу
[хь]энхэрауэ
-эну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[хь]эну
[хь]энур
--
[хь]энухэр
Эргативнэ:
[хь]эну
[хь]энум
--
[хь]энухэм
Послеложнэ:
[хь]энукӀэ
[хь]энумкӀэ
[хь]энухэкӀэ
[хь]энухэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[хь]энууэ
[хь]энурауэ
[хь]энухэу
[хь]энухэрауэ
МЫХЬЭНЭ
Зыгуэрым и пащхьэ гъунэгъу дыдэу ихьэн.
ЩАПХЪЭХЭР
ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР
НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР
ИНДЖЫЛЫБЗЭ
жьэхыхьэн: come up close, approach sb or sth.
УРЫСЫБЗЭ
жьэхыхьэн: подойти, подъехать близко к кому-чему-л.
БИБЛИОГРАФИЕ
Апажэ М. Л., КӀуэкӀуэ Ж. Н. Адыгэ-урыс псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2008.
БищӀо Б. Ч. Адыгэбзэм и псалъэгъэнахуэ. Налшык: «Эльбрус», 2015.
БищӀо Б. Ч., Къумыкъу Д. М., ТӀымыжь Хь. Т. ЕджапӀэхэм папщӀэ урыс-адыгэ псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2013.
Джаурджий Хь. З., Сыкъун Хь. Хь. Урыс-адыгэ школ псалъалъэ. Налшык: «Нарт», 1991.
Къэбэрдей АССР-м и министрхэм я советым деж щыӀэ Къэбэрдей научно-исследовательскэ институт. Къардэн Б. М., БищӀэу А. Т. Урыс-къэбэрдей-шэрджэс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1955
Къэбэрдей-Балъкъэр АССР-м и министрхэм я советым и деж щыӀэ Къэбэрдей-балъкъэр научно-исследовательскэ институт. Апажэ М. Л., Багъ Н. А., Багъ П. М., Балъкъэр Б. Хь, КӀуэкӀуэ Ж. Н., ЖьэкӀэмыхъу Хь. Хь., Урыс Хь. Щ. Къэбэрдей-урыс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1957
Россием щӀэныгъэхэмкӀэ и академием и Къэбэрдей-Балъкъэр щӀэныгъэ центрым гуманитарнэ къухутэныгъэхэмкӀэ и институт. Адыгэбзэ псалъалъэ. Москва: «Дигора», 1999.
Табухов Х. К. Толковый русско-кабардино-черкесский словарь. Нальчик: Издательлский центр «Эль-Фа», 2006.
Шэрджэс Алий. Яхуэмыфащэу лъэныкъуэ едгъэза псалъэхэр. Адыгэ псалъэгъэнахуэм щӀыгъужыпхъэхэр. Налшык: Изд. КБИГИ, 2009.