АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)
ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭМЫӀЭС
ЭТИМОЛОГИЕ
КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ
ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ
жьэдэ- + [лъэд] + -э + -н
СПРЯЖЕНЭ
Глагол лъэмыӏэс "жьэдэлъэдэн"-м и спряженэ
Инфинитив (масдар)
щыӀэныгъэ:
жьэдэлъэдэн
щымыӀэныгъэ:
жьэдэмылъэдэн
Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сыжьэдэлъэдэн
ужьэдэлъэдэн
жьэдэлъэдэн
дыжьэдэлъэдэн
фыжьэдэлъэдэн
жьэдэлъэдэн(хэ)
щымыӀэныгъэ:
сыжьэдэмылъэдэн
ужьэдэмылъэдэн
жьэдэмылъэдэн
дыжьэдэмылъэдэн
фыжьэдэмылъэдэн
жьэдэмылъэдэн(хэ)
унафэ наклоненэ
уэ
фэ
щыӀэныгъэ:
жьэдэлъадэ!
фыжьэдэлъадэ!
щымыӀэныгъэ:
ужьэдэмылъадэ!
фыжьэдэмылъадэ!
Ре-кӀэ унафэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сыжьэдрелъадэ
ужьэдрелъадэ
жьэдрелъадэ
дыжьэдрелъадэ
фыжьэдрелъадэ
жьэдрелъадэ
щымыӀэныгъэ:
сыжьэдремылъадэ
ужьэдремылъадэ
жьэдремылъадэ
дыжьэдремылъадэ
фыжьэдремылъадэ
жьэдремылъадэ
ЗэраӀуатэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыжьэдолъадэ(р)
ужьэдолъадэ(р)
жьэдолъадэ(р)
дыжьэдолъадэ(р)
фыжьэдолъадэ(р)
жьэдолъадэ(хэ)(р)
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыжьэдэлъадэркъым
ужьэдэлъадэркъым
жьэдэлъадэркъым
дыжьэдэлъадэркъым
фыжьэдэлъадэркъым
жьэдэлъадэ(хэ)ркъым
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:
сыжьэдэлъадэ(р)т
ужьэдэлъадэ(р)т
жьэдэлъадэ(р)т
дыжьэдэлъадэ(р)т
фыжьэдэлъадэ(р)т
жьэдэлъадэ(хэ)(р)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыжьэдэлъадэ(р)тэкъым
ужьэдэлъадэ(р)тэкъым
жьэдэлъадэ(р)тэкъым
дыжьэдэлъадэ(р)тэкъым
фыжьэдэлъадэ(р)тэкъым
жьэдэлъадэ(хэ)(р)тэкъым
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыжьэдэлъэдащ
ужьэдэлъэдащ
жьэдэлъэдащ
дыжьэдэлъэдащ
фыжьэдэлъэдащ
жьэдэлъэда(хэ)щ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыжьэдэлъэдакъым
ужьэдэлъэдакъым
жьэдэлъэдакъым
дыжьэдэлъэдакъым
фыжьэдэлъэдакъым
жьэдэлъэда(хэ)къым
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:
сыжьэдэлъэдат
ужьэдэлъэдат
жьэдэлъэдат
дыжьэдэлъэдат
фыжьэдэлъэдат
жьэдэлъэда(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыжьэдэлъэдатэкъым
ужьэдэлъэдатэкъым
жьэдэлъэдатэкъым
дыжьэдэлъэдатэкъым
фыжьэдэлъэдатэкъым
жьэдэлъэда(хэ)тэкъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:
сыжьэдэлъэдэгъащ
ужьэдэлъэдэгъащ
жьэдэлъэдэгъащ
дыжьэдэлъэдэгъащ
фыжьэдэлъэдэгъащ
жьэдэлъэдэгъа(хэ)щ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:
сыжьэдэлъэдэгъакъым
ужьэдэлъэдэгъакъым
жьэдэлъэдэгъакъым
дыжьэдэлъэдэгъакъым
фыжьэдэлъэдэгъакъым
жьэдэлъэдэгъа(хэ)къым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыжьэдэлъэдэгъат
ужьэдэлъэдэгъат
жьэдэлъэдэгъат
дыжьэдэлъэдэгъат
фыжьэдэлъэдэгъат
жьэдэлъэдэгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыжьэдэлъэдэгъатэкъым
ужьэдэлъэдэгъатэкъым
жьэдэлъэдэгъатэкъым
дыжьэдэлъэдэгъатэкъым
фыжьэдэлъэдэгъатэкъым
жьэдэлъэдэгъа(хэ)тэкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:
сыжьэдэлъадэщ
ужьэдэлъадэщ
жьэдэлъадэщ
дыжьэдэлъадэщ
фыжьэдэлъадэщ
жьэдэлъадэ(хэ)щ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:
сыжьэдэлъадэкъым
ужьэдэлъадэкъым
жьэдэлъадэкъым
дыжьэдэлъадэкъым
фыжьэдэлъадэкъым
жьэдэлъадэ(хэ)къым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:
сыжьэдэлъадэт
ужьэдэлъадэт
жьэдэлъадэт
дыжьэдэлъадэт
фыжьэдэлъадэт
жьэдэлъадэ(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:
сыжьэдэлъадэтэкъым
ужьэдэлъадэтэкъым
жьэдэлъадэтэкъым
дыжьэдэлъадэтэкъым
фыжьэдэлъадэтэкъым
жьэдэлъадэ(хэ)тэкъым
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыжьэдэлъэдэнщ
ужьэдэлъэдэнщ
жьэдэлъэдэнщ
дыжьэдэлъэдэнщ
фыжьэдэлъэдэнщ
жьэдэлъэдэн(хэ)щ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыжьэдэлъэдэнкъым
ужьэдэлъэдэнкъым
жьэдэлъэдэнкъым
дыжьэдэлъэдэнкъым
фыжьэдэлъэдэнкъым
жьэдэлъэдэн(хэ)къым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыжьэдэлъэдэнущ
ужьэдэлъэдэнущ
жьэдэлъэдэнущ
дыжьэдэлъэдэнущ
фыжьэдэлъэдэнущ
жьэдэлъэдэну(хэ)щ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыжьэдэлъэдэнукъым
ужьэдэлъэдэнукъым
жьэдэлъэдэнукъым
дыжьэдэлъэдэнукъым
фыжьэдэлъэдэнукъым
жьэдэлъэдэну(хэ)къым
ЗэрыупщӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыжьэдэлъадэрэ
ужьэдэлъадэрэ
жьэдэлъадэрэ
дыжьэдэлъадэрэ
фыжьэдэлъадэрэ
жьэдэлъадэ(хэ)рэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыжьэдэлъадэркъэ
ужьэдэлъадэркъэ
жьэдэлъадэркъэ
дыжьэдэлъадэркъэ
фыжьэдэлъадэркъэ
жьэдэлъадэ(хэ)ркъэ
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:
сыжьэдэлъадэ(р)т
ужьэдэлъадэ(р)т
жьэдэлъадэ(р)т
дыжьэдэлъадэ(р)т
фыжьэдэлъадэ(р)т
жьэдэлъадэ(хэ)(р)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыжьэдэлъадэ(р)тэкъэ
ужьэдэлъадэ(р)тэкъэ
жьэдэлъадэ(р)тэкъэ
дыжьэдэлъадэ(р)тэкъэ
фыжьэдэлъадэ(р)тэкъэ
жьэдэлъадэ(хэ)(р)тэкъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыжьэдэлъэда
ужьэдэлъэда
жьэдэлъэда
дыжьэдэлъэда
фыжьэдэлъэда
жьэдэлъэда(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыжьэдэлъэдакъэ
ужьэдэлъэдакъэ
жьэдэлъэдакъэ
дыжьэдэлъэдакъэ
фыжьэдэлъэдакъэ
жьэдэлъэда(хэ)къэ
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:
сыжьэдэлъэдат
ужьэдэлъэдат
жьэдэлъэдат
дыжьэдэлъэдат
фыжьэдэлъэдат
жьэдэлъэда(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыжьэдэлъэдатэкъэ
ужьэдэлъэдатэкъэ
жьэдэлъэдатэкъэ
дыжьэдэлъэдатэкъэ
фыжьэдэлъэдатэкъэ
жьэдэлъэда(хэ)тэкъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:
сыжьэдэлъэдэгъа
ужьэдэлъэдэгъа
жьэдэлъэдэгъа
дыжьэдэлъэдэгъа
фыжьэдэлъэдэгъа
жьэдэлъэдэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:
сыжьэдэлъэдэгъакъэ
ужьэдэлъэдэгъакъэ
жьэдэлъэдэгъакъэ
дыжьэдэлъэдэгъакъэ
фыжьэдэлъэдэгъакъэ
жьэдэлъэдэгъа(хэ)къэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыжьэдэлъэдэгъат
ужьэдэлъэдэгъат
жьэдэлъэдэгъат
дыжьэдэлъэдэгъат
фыжьэдэлъэдэгъат
жьэдэлъэдэгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыжьэдэлъэдэгъатэкъэ
ужьэдэлъэдэгъатэкъэ
жьэдэлъэдэгъатэкъэ
дыжьэдэлъэдэгъатэкъэ
фыжьэдэлъэдэгъатэкъэ
жьэдэлъэдэгъа(хэ)тэкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:
сыжьэдэлъадэ
ужьэдэлъадэ
жьэдэлъадэ
дыжьэдэлъадэ
фыжьэдэлъадэ
жьэдэлъадэ(хэ)
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:
сыжьэдэлъадэкъэ
ужьэдэлъадэкъэ
жьэдэлъадэкъэ
дыжьэдэлъадэкъэ
фыжьэдэлъадэкъэ
жьэдэлъадэ(хэ)къэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:
сыжьэдэлъадэт
ужьэдэлъадэт
жьэдэлъадэт
дыжьэдэлъадэт
фыжьэдэлъадэт
жьэдэлъадэ(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:
сыжьэдэлъадэтэкъэ
ужьэдэлъадэтэкъэ
жьэдэлъадэтэкъэ
дыжьэдэлъадэтэкъэ
фыжьэдэлъадэтэкъэ
жьэдэлъадэ(хэ)тэкъэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыжьэдэлъэдэн
ужьэдэлъэдэн
жьэдэлъэдэн
дыжьэдэлъэдэн
фыжьэдэлъэдэн
жьэдэлъэдэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыжьэдэлъэдэнкъэ
ужьэдэлъэдэнкъэ
жьэдэлъэдэнкъэ
дыжьэдэлъэдэнкъэ
фыжьэдэлъэдэнкъэ
жьэдэлъэдэн(хэ)къэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыжьэдэлъэдэну
ужьэдэлъэдэну
жьэдэлъэдэну
дыжьэдэлъэдэну
фыжьэдэлъэдэну
жьэдэлъэдэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыжьэдэлъэдэнукъэ
ужьэдэлъэдэнукъэ
жьэдэлъэдэнукъэ
дыжьэдэлъэдэнукъэ
фыжьэдэлъэдэнукъэ
жьэдэлъэдэну(хэ)къэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыжьэдэлъадэмэ
ужьэдэлъадэмэ
жьэдэлъадэмэ
дыжьэдэлъадэмэ
фыжьэдэлъадэмэ
жьэдэлъадэ(хэ)мэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыжьэдэмылъадэмэ
ужьэдэмылъадэмэ
жьэдэмылъадэмэ
дыжьэдэмылъадэмэ
фыжьэдэмылъадэмэ
жьэдэмылъадэ(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыжьэдэлъэдамэ
ужьэдэлъэдамэ
жьэдэлъэдамэ
дыжьэдэлъэдамэ
фыжьэдэлъэдамэ
жьэдэлъэда(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыжьэдэмылъэдамэ
ужьэдэмылъэдамэ
жьэдэмылъэдамэ
дыжьэдэмылъэдамэ
фыжьэдэмылъэдамэ
мылъэда(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сыжьэдэлъэдэгъамэ
ужьэдэлъэдэгъамэ
жьэдэлъэдэгъамэ
дыжьэдэлъэдэгъамэ
фыжьэдэлъэдэгъамэ
жьэдэлъэдэгъа(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыжьэдэмылъэдэгъамэ
ужьэдэмылъэдэгъамэ
жьэдэмылъэдэгъамэ
дыжьэдэмылъэдэгъамэ
фыжьэдэмылъэдэгъамэ
жьэдэмылъэдэгъа(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыжьэдэлъэдэнмэ
ужьэдэлъэдэнмэ
жьэдэлъэдэнмэ
дыжьэдэлъэдэнмэ
фыжьэдэлъэдэнмэ
жьэдэлъэдэн(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыжьэдэмылъэдэнмэ
ужьэдэмылъэдэнмэ
жьэдэмылъэдэнмэ
дыжьэдэмылъэдэнмэ
фыжьэдэмылъэдэнмэ
жьэдэмылъэдэн(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыжьэдэлъэдэнумэ
ужьэдэлъэдэнумэ
жьэдэлъэдэнумэ
дыжьэдэлъэдэнумэ
фыжьэдэлъэдэнумэ
жьэдэлъэдэну(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыжьэдэмылъэдэнумэ
ужьэдэмылъэдэнумэ
жьэдэмылъэдэнумэ
дыжьэдэмылъэдэнумэ
фыжьэдэмылъэдэнумэ
жьэдэмылъэдэну(хэ)мэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыжьэдэлъадэтэмэ
ужьэдэлъадэтэмэ
жьэдэлъадэтэмэ
дыжьэдэлъадэтэмэ
фыжьэдэлъадэтэмэ
жьэдэлъадэ(хэ)тэмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыжьэдэмылъадэтэмэ
ужьэдэмылъадэтэмэ
жьэдэмылъадэтэмэ
дыжьэдэмылъадэтэмэ
фыжьэдэмылъадэтэмэ
жьэдэмылъадэ(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыжьэдэлъэдатэмэ
ужьэдэлъэдатэмэ
жьэдэлъэдатэмэ
дыжьэдэлъэдатэмэ
фыжьэдэлъэдатэмэ
жьэдэлъэда(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыжьэдэмылъэдатэмэ
ужьэдэмылъэдатэмэ
жьэдэмылъэдатэмэ
дыжьэдэмылъэдатэмэ
фыжьэдэмылъэдатэмэ
жьэдэмылъэда(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сыжьэдэлъэдэгъатэмэ
ужьэдэлъэдэгъатэмэ
жьэдэлъэдэгъатэмэ
дыжьэдэлъэдэгъатэмэ
фыжьэдэлъэдэгъатэмэ
жьэдэлъэдэгъа(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыжьэдэмылъэдэгъатэмэ
ужьэдэмылъэдэгъатэмэ
жьэдэмылъэдэгъатэмэ
дыжьэдэмылъэдэгъатэмэ
фыжьэдэмылъэдэгъатэмэ
жьэдэмылъэдэгъа(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыжьэдэлъэдэнтэмэ
ужьэдэлъэдэнтэмэ
жьэдэлъэдэнтэмэ
дыжьэдэлъэдэнтэмэ
фыжьэдэлъэдэнтэмэ
жьэдэлъэдэн(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыжьэдэмылъэдэнтэмэ
ужьэдэмылъэдэнтэмэ
жьэдэмылъэдэнтэмэ
дыжьэдэмылъэдэнтэмэ
фыжьэдэмылъэдэнтэмэ
жьэдэмылъэдэн(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыжьэдэлъэдэнутэмэ
ужьэдэлъэдэнутэмэ
жьэдэлъэдэнутэмэ
дыжьэдэлъэдэнутэмэ
фыжьэдэлъэдэнутэмэ
жьэдэлъэдэну(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыжьэдэмылъэдэнутэмэ
ужьэдэмылъэдэнутэмэ
жьэдэмылъэдэнутэмэ
дыжьэдэмылъэдэнутэмэ
фыжьэдэмылъэдэнутэмэ
жьэдэмылъэдэну(хэ)тэмэ
сослагательнэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыжьэдэлъэдэнт
ужьэдэлъэдэнт
жьэдэлъэдэнт
дыжьэдэлъэдэнт
фыжьэдэлъэдэнт
жьэдэлъэдэн(хэ)т
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыжьэдэлъэдэнтэкъым
ужьэдэлъэдэнтэкъым
жьэдэлъэдэнтэкъым
дыжьэдэлъэдэнтэкъым
фыжьэдэлъэдэнтэкъым
жьэдэлъэдэн(хэ)тэкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыжьэдэлъэдэнут
ужьэдэлъэдэнут
жьэдэлъэдэнут
дыжьэдэлъэдэнут
фыжьэдэлъэдэнут
жьэдэлъэдэну(хэ)т
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыжьэдэлъэдэнутэкъым
ужьэдэлъэдэнутэкъым
жьэдэлъэдэнутэкъым
дыжьэдэлъэдэнутэкъым
фыжьэдэлъэдэнутэкъым
жьэдэлъэдэну(хэ)тэкъым
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыжьэдэлъадэми
ужьэдэлъадэми
жьэдэлъадэми
дыжьэдэлъадэми
фыжьэдэлъадэми
жьэдэлъадэ(хэ)ми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыжьэдэмылъадэми
ужьэдэмылъадэми
жьэдэмылъадэми
дыжьэдэмылъадэми
фыжьэдэмылъадэми
жьэдэмылъадэ(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыжьэдэлъэдами
ужьэдэлъэдами
жьэдэлъэдами
дыжьэдэлъэдами
фыжьэдэлъэдами
жьэдэлъэда(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыжьэдэмылъэдами
ужьэдэмылъэдами
жьэдэмылъэдами
дыжьэдэмылъэдами
фыжьэдэмылъэдами
жьэдэмылъэда(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сыжьэдэлъэдэгъами
ужьэдэлъэдэгъами
жьэдэлъэдэгъами
дыжьэдэлъэдэгъами
фыжьэдэлъэдэгъами
жьэдэлъэдэгъа(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыжьэдэмылъэдэгъами
ужьэдэмылъэдэгъами
жьэдэмылъэдэгъами
дыжьэдэмылъэдэгъами
фыжьэдэмылъэдэгъами
жьэдэмылъэдэгъа(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыжьэдэлъэдэнми
ужьэдэлъэдэнми
жьэдэлъэдэнми
дыжьэдэлъэдэнми
фыжьэдэлъэдэнми
жьэдэлъэдэн(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыжьэдэмылъэдэнми
ужьэдэмылъэдэнми
жьэдэмылъэдэнми
дыжьэдэмылъэдэнми
фыжьэдэмылъэдэнми
жьэдэмылъэдэн(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыжьэдэлъэдэнуми
ужьэдэлъэдэнуми
жьэдэлъэдэнуми
дыжьэдэлъэдэнуми
фыжьэдэлъэдэнуми
жьэдэлъэдэну(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыжьэдэмылъэдэнуми
ужьэдэмылъэдэнуми
жьэдэмылъэдэнуми
дыжьэдэмылъэдэнуми
фыжьэдэмылъэдэнуми
жьэдэмылъэдэну(хэ)ми
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыжьэдэлъадэтэми
ужьэдэлъадэтэми
жьэдэлъадэтэми
дыжьэдэлъадэтэми
фыжьэдэлъадэтэми
жьэдэлъадэ(хэ)тэми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыжьэдэмылъадэтэми
ужьэдэмылъадэтэми
жьэдэмылъадэтэми
дыжьэдэмылъадэтэми
фыжьэдэмылъадэтэми
жьэдэмылъадэ(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыжьэдэлъэдатэми
ужьэдэлъэдатэми
жьэдэлъэдатэми
дыжьэдэлъэдатэми
фыжьэдэлъэдатэми
жьэдэлъэда(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыжьэдэмылъэдатэми
ужьэдэмылъэдатэми
жьэдэмылъэдатэми
дыжьэдэмылъэдатэми
фыжьэдэмылъэдатэми
жьэдэмылъэда(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сыжьэдэлъэдэгъатэми
ужьэдэлъэдэгъатэми
жьэдэлъэдэгъатэми
дыжьэдэлъэдэгъатэми
фыжьэдэлъэдэгъатэми
жьэдэлъэдэгъа(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыжьэдэмылъэдэгъатэми
ужьэдэмылъэдэгъатэми
жьэдэмылъэдэгъатэми
дыжьэдэмылъэдэгъатэми
фыжьэдэмылъэдэгъатэми
жьэдэмылъэдэгъа(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыжьэдэлъэдэнтэми
ужьэдэлъэдэнтэми
жьэдэлъэдэнтэми
дыжьэдэлъэдэнтэми
фыжьэдэлъэдэнтэми
жьэдэлъэдэн(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыжьэдэмылъэдэнтэми
ужьэдэмылъэдэнтэми
жьэдэмылъэдэнтэми
дыжьэдэмылъэдэнтэми
фыжьэдэмылъэдэнтэми
жьэдэмылъэдэн(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыжьэдэлъэдэнутэми
ужьэдэлъэдэнутэми
жьэдэлъэдэнутэми
дыжьэдэлъэдэнутэми
фыжьэдэлъэдэнутэми
жьэдэлъэдэну(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыжьэдэмылъэдэнутэми
ужьэдэмылъэдэнутэми
жьэдэмылъэдэнутэми
дыжьэдэмылъэдэнутэми
фыжьэдэмылъэдэнутэми
жьэдэмылъэдэну(хэ)тэми
гъэщӀэгъуэныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сыжьэдэлъэдаи
ужьэдэлъэдаи
жьэдэлъэдаи
дыжьэдэлъэдаи
фыжьэдэлъэдаи
жьэдэлъэдаи
щымыӀэныгъэ:
сыжьэдэлъэдакъыми
ужьэдэлъэдакъыми
жьэдэлъэдакъыми
дыжьэдэлъэдакъыми
фыжьэдэлъэдакъыми
жьэдэлъэдакъыми
фӀэфӀыныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сыжьэдэлъэдащэрэт
ужьэдэлъэдащэрэт
жьэдэлъэдащэрэт
дыжьэдэлъэдащэрэт
фыжьэдэлъэдащэрэт
жьэдэлъэдащэрэт
щымыӀэныгъэ:
сыжьэдэмылъэдащэрэт
ужьэдэмылъэдащэрэт
жьэдэмылъэдащэрэт
дыжьэдэмылъэдащэрэт
фыжьэдэмылъэдащэрэт
жьэдэмылъэдащэрэт
шэч къытехьэныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сыжьэдэлъэдагъэнщ
ужьэдэлъэдагъэнщ
жьэдэлъэдагъэнщ
дыжьэдэлъэдагъэнщ
фыжьэдэлъэдагъэнщ
жьэдэлъэдагъэнщ
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сыжьэдэлъэдагъэнкъым
ужьэдэлъэдагъэнкъым
жьэдэлъэдагъэнкъым
дыжьэдэлъэдагъэнкъым
фыжьэдэлъэдагъэнкъым
жьэдэлъэдагъэнкъым
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сыжьэдэлъэдагъэнт
ужьэдэлъэдагъэнт
жьэдэлъэдагъэнт
дыжьэдэлъэдагъэнт
фыжьэдэлъэдагъэнт
жьэдэлъэдагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сыжьэдэлъэдагъэнтэкъым
ужьэдэлъэдагъэнтэкъым
жьэдэлъэдагъэнтэкъым
дыжьэдэлъэдагъэнтэкъым
фыжьэдэлъэдагъэнтэкъым
жьэдэлъэдагъэнтэкъым
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сыжьэдэлъэдагъэн
ужьэдэлъэдагъэн
жьэдэлъэдагъэн
дыжьэдэлъэдагъэн
фыжьэдэлъэдагъэн
жьэдэлъэдагъэн
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сыжьэдэлъэдагъэнкъэ
ужьэдэлъэдагъэнкъэ
жьэдэлъэдагъэнкъэ
дыжьэдэлъэдагъэнкъэ
фыжьэдэлъэдагъэнкъэ
жьэдэлъэдагъэнкъэ
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сыжьэдэлъэдагъэнт
ужьэдэлъэдагъэнт
жьэдэлъэдагъэнт
дыжьэдэлъэдагъэнт
фыжьэдэлъэдагъэнт
жьэдэлъэдагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сыжьэдэлъэдагъэнтэкъэ
ужьэдэлъэдагъэнтэкъэ
жьэдэлъэдагъэнтэкъэ
дыжьэдэлъэдагъэнтэкъэ
фыжьэдэлъэдагъэнтэкъэ
жьэдэлъэдагъэнтэкъэ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сыжьэдэлъэдагъэнущ
ужьэдэлъэдагъэнущ
жьэдэлъэдагъэнущ
дыжьэдэлъэдагъэнущ
фыжьэдэлъэдагъэнущ
жьэдэлъэдагъэнущ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сыжьэдэлъэдагъэнукъым
ужьэдэлъэдагъэнукъым
жьэдэлъэдагъэнукъым
дыжьэдэлъэдагъэнукъым
фыжьэдэлъэдагъэнукъым
жьэдэлъэдагъэнукъым
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сыжьэдэлъэдагъэнут
ужьэдэлъэдагъэнут
жьэдэлъэдагъэнут
дыжьэдэлъэдагъэнут
фыжьэдэлъэдагъэнут
жьэдэлъэдагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сыжьэдэлъэдагъэнутэкъым
ужьэдэлъэдагъэнутэкъым
жьэдэлъэдагъэнутэкъым
дыжьэдэлъэдагъэнутэкъым
фыжьэдэлъэдагъэнутэкъым
жьэдэлъэдагъэнутэкъым
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сыжьэдэлъэдагъэну
ужьэдэлъэдагъэну
жьэдэлъэдагъэну
дыжьэдэлъэдагъэну
фыжьэдэлъэдагъэну
жьэдэлъэдагъэну
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сыжьэдэлъэдагъэнукъэ
ужьэдэлъэдагъэнукъэ
жьэдэлъэдагъэнукъэ
дыжьэдэлъэдагъэнукъэ
фыжьэдэлъэдагъэнукъэ
жьэдэлъэдагъэнукъэ
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сыжьэдэлъэдагъэнут
ужьэдэлъэдагъэнут
жьэдэлъэдагъэнут
дыжьэдэлъэдагъэнут
фыжьэдэлъэдагъэнут
жьэдэлъэдагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сыжьэдэлъэдагъэнутэкъэ
ужьэдэлъэдагъэнутэкъэ
жьэдэлъэдагъэнутэкъэ
дыжьэдэлъэдагъэнутэкъэ
фыжьэдэлъэдагъэнутэкъэ
жьэдэлъэдагъэнутэкъэ
Причастиехэр
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
Зылэжь (субъектнэ) причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыжьэдэлъадэ
ужьэдэлъадэ
жьэдэлъадэ
дыжьэдэлъадэ
фыжьэдэлъадэ
жьэдэлъадэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыжьэдэмылъадэ
ужьэдэмылъадэ
жьэдэмылъадэ
дыжьэдэмылъадэ
фыжьэдэмылъадэ
жьэдэмылъадэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыжьэдэлъэда
ужьэдэлъэда
жьэдэлъэда
дыжьэдэлъэда
фыжьэдэлъэда
жьэдэлъэда(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыжьэдэмылъэда
ужьэдэмылъэда
жьэдэмылъэда
дыжьэдэмылъэда
фыжьэдэмылъэда
жьэдэмылъэда(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыжьэдэлъэдэгъа
ужьэдэлъэдэгъа
жьэдэлъэдэгъа
дыжьэдэлъэдэгъа
фыжьэдэлъэдэгъа
жьэдэлъэдэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыжьэдэмылъэдэгъа
ужьэдэмылъэдэгъа
жьэдэмылъэдэгъа
дыжьэдэмылъэдэгъа
фыжьэдэмылъэдэгъа
жьэдэмылъэдэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сыжьэдэлъэдэн
ужьэдэлъэдэн
жьэдэлъэдэн
дыжьэдэлъэдэн
фыжьэдэлъэдэн
жьэдэлъэдэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сыжьэдэмылъэдэн
ужьэдэмылъэдэн
жьэдэмылъэдэн
дыжьэдэмылъэдэн
фыжьэдэмылъэдэн
жьэдэмылъэдэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сыжьэдэлъэдэну
ужьэдэлъэдэну
жьэдэлъэдэну
дыжьэдэлъэдэну
фыжьэдэлъэдэну
жьэдэлъэдэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сыжьэдэмылъэдэну
ужьэдэмылъэдэну
жьэдэмылъэдэну
дыжьэдэмылъэдэну
фыжьэдэмылъэдэну
жьэдэмылъэдэну(хэ)
Лэжьыгъэм и къэхъукӀэр зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыжьэдэлъадэ
узэрыжьэдэлъадэ
зэрыжьэдэлъадэ
дызэрыжьэдэлъадэ
фызэрыжьэдэлъадэ
зэрыжьэдэлъадэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрыжьэдэмылъадэ
узэрыжьэдэмылъадэ
зэрыжьэдэмылъадэ
дызэрыжьэдэмылъадэ
фызэрыжьэдэмылъадэ
зэрыжьэдэмылъадэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыжьэдэлъэда
узэрыжьэдэлъэда
зэрыжьэдэлъэда
дызэрыжьэдэлъэда
фызэрыжьэдэлъэда
зэрыжьэдэлъэда(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрыжьэдэмылъэда
узэрыжьэдэмылъэда
зэрыжьэдэмылъэда
дызэрыжьэдэмылъэда
фызэрыжьэдэмылъэда
зэрыжьэдэмылъэда(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыжьэдэлъэдэгъа
узэрыжьэдэлъэдэгъа
зэрыжьэдэлъэдэгъа
дызэрыжьэдэлъэдэгъа
фызэрыжьэдэлъэдэгъа
зэрыжьэдэлъэдэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрыжьэдэмылъэдэгъа
узэрыжьэдэмылъэдэгъа
зэрыжьэдэмылъэдэгъа
дызэрыжьэдэмылъэдэгъа
фызэрыжьэдэмылъэдэгъа
зэрыжьэдэмылъэдэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыжьэдэлъэдэн
узэрыжьэдэлъэдэн
зэрыжьэдэлъэдэн
дызэрыжьэдэлъэдэн
фызэрыжьэдэлъэдэн
зэрыжьэдэлъэдэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрыжьэдэмылъэдэн
узэрыжьэдэмылъэдэн
зэрыжьэдэмылъэдэн
дызэрыжьэдэмылъэдэн
фызэрыжьэдэмылъэдэн
зэрыжьэдэмылъэдэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыжьэдэлъэдэну
узэрыжьэдэлъэдэну
зэрыжьэдэлъэдэну
дызэрыжьэдэлъэдэну
фызэрыжьэдэлъэдэну
зэрыжьэдэлъэдэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрыжьэдэмылъэдэну
узэрыжьэдэмылъэдэну
зэрыжьэдэмылъэдэну
дызэрыжьэдэмылъэдэну
фызэрыжьэдэмылъэдэну
зэрыжьэдэмылъэдэну(хэ)
Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыщыжьэдэлъадэ
ущыжьэдэлъадэ
щыжьэдэлъадэ
дыщыжьэдэлъадэ
фыщыжьэдэлъадэ
щыжьэдэлъадэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыщыжьэдэмылъадэ
ущыжьэдэмылъадэ
щыжьэдэмылъадэ
дыщыжьэдэмылъадэ
фыщыжьэдэмылъадэ
щыжьэдэмылъадэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщыжьэдэлъэда
ущыжьэдэлъэда
щыжьэдэлъэда
дыщыжьэдэлъэда
фыщыжьэдэлъэда
щыжьэдэлъэда(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщыжьэдэмылъэда
ущыжьэдэмылъэда
щыжьэдэмылъэда
дыщыжьэдэмылъэда
фыщыжьэдэмылъэда
щыжьэдэмылъэда(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщыжьэдэлъэдэгъа
ущыжьэдэлъэдэгъа
щыжьэдэлъэдэгъа
дыщыжьэдэлъэдэгъа
фыщыжьэдэлъэдэгъа
щыжьэдэлъэдэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщыжьэдэмылъэдэгъа
ущыжьэдэмылъэдэгъа
щыжьэдэмылъэдэгъа
дыщыжьэдэмылъэдэгъа
фыщыжьэдэмылъэдэгъа
щыжьэдэмылъэдэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщыжьэдэлъэдэн
ущыжьэдэлъэдэн
щыжьэдэлъэдэн
дыщыжьэдэлъэдэн
фыщыжьэдэлъэдэн
щыжьэдэлъэдэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщыжьэдэмылъэдэн
ущыжьэдэмылъэдэн
щыжьэдэмылъэдэн
дыщыжьэдэмылъэдэн
фыщыжьэдэмылъэдэн
щыжьэдэмылъэдэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщыжьэдэлъэдэну
ущыжьэдэлъэдэну
щыжьэдэлъэдэну
дыщыжьэдэлъэдэну
фыщыжьэдэлъэдэну
щыжьэдэлъэдэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщыжьэдэмылъэдэну
ущыжьэдэмылъэдэну
щыжьэдэмылъэдэну
дыщыжьэдэмылъэдэну
фыщыжьэдэмылъэдэну
щыжьэдэмылъэдэну(хэ)
ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыздыжьэдэлъадэ
уздыжьэдэлъадэ
здыжьэдэлъадэ
дыздыжьэдэлъадэ
фыздыжьэдэлъадэ
здыжьэдэлъадэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыздыжьэдэмылъадэ
уздыжьэдэмылъадэ
здыжьэдэмылъадэ
дыздыжьэдэмылъадэ
фыздыжьэдэмылъадэ
здыжьэдэмылъадэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыздыжьэдэлъэда
уздыжьэдэлъэда
здыжьэдэлъэда
дыздыжьэдэлъэда
фыздыжьэдэлъэда
здыжьэдэлъэда(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыздыжьэдэмылъэда
уздыжьэдэмылъэда
здыжьэдэмылъэда
дыздыжьэдэмылъэда
фыздыжьэдэмылъэда
здыжьэдэмылъэда(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыздыжьэдэлъэдэгъа
уздыжьэдэлъэдэгъа
здыжьэдэлъэдэгъа
дыздыжьэдэлъэдэгъа
фыздыжьэдэлъэдэгъа
здыжьэдэлъэдэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыздыжьэдэмылъэдэгъа
уздыжьэдэмылъэдэгъа
здыжьэдэмылъэдэгъа
дыздыжьэдэмылъэдэгъа
фыздыжьэдэмылъэдэгъа
здыжьэдэмылъэдэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыздыжьэдэлъэдэн
уздыжьэдэлъэдэн
здыжьэдэлъэдэн
дыздыжьэдэлъэдэн
фыздыжьэдэлъэдэн
здыжьэдэлъэдэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыздыжьэдэмылъэдэн
уздыжьэдэмылъэдэн
здыжьэдэмылъэдэн
дыздыжьэдэмылъэдэн
фыздыжьэдэмылъэдэн
здыжьэдэмылъэдэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыздыжьэдэлъэдэну
уздыжьэдэлъэдэну
здыжьэдэлъэдэну
дыздыжьэдэлъэдэну
фыздыжьэдэлъэдэну
здыжьэдэлъэдэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыздыжьэдэмылъэдэну
уздыжьэдэмылъэдэну
здыжьэдэмылъэдэну
дыздыжьэдэмылъэдэну
фыздыжьэдэмылъэдэну
здыжьэдэмылъэдэну(хэ)
Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀыжьэдэлъадэ
ущӀыжьэдэлъадэ
щӀыжьэдэлъадэ
дыщӀыжьэдэлъадэ
фыщӀыжьэдэлъадэ
щӀыжьэдэлъадэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀыжьэдэмылъадэ
ущӀыжьэдэмылъадэ
щӀыжьэдэмылъадэ
дыщӀыжьэдэмылъадэ
фыщӀыжьэдэмылъадэ
щӀыжьэдэмылъадэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀыжьэдэлъэда
ущӀыжьэдэлъэда
щӀыжьэдэлъэда
дыщӀыжьэдэлъэда
фыщӀыжьэдэлъэда
щӀыжьэдэлъэда(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀыжьэдэмылъэда
ущӀыжьэдэмылъэда
щӀыжьэдэмылъэда
дыщӀыжьэдэмылъэда
фыщӀыжьэдэмылъэда
щӀыжьэдэмылъэда(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀыжьэдэлъэдэгъа
ущӀыжьэдэлъэдэгъа
щӀыжьэдэлъэдэгъа
дыщӀыжьэдэлъэдэгъа
фыщӀыжьэдэлъэдэгъа
щӀыжьэдэлъэдэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀыжьэдэмылъэдэгъа
ущӀыжьэдэмылъэдэгъа
щӀыжьэдэмылъэдэгъа
дыщӀыжьэдэмылъэдэгъа
фыщӀыжьэдэмылъэдэгъа
щӀыжьэдэмылъэдэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀыжьэдэлъэдэн
ущӀыжьэдэлъэдэн
щӀыжьэдэлъэдэн
дыщӀыжьэдэлъэдэн
фыщӀыжьэдэлъэдэн
щӀыжьэдэлъэдэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀыжьэдэмылъэдэн
ущӀыжьэдэмылъэдэн
щӀыжьэдэмылъэдэн
дыщӀыжьэдэмылъэдэн
фыщӀыжьэдэмылъэдэн
щӀыжьэдэмылъэдэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀыжьэдэлъэдэну
ущӀыжьэдэлъэдэну
щӀыжьэдэлъэдэну
дыщӀыжьэдэлъэдэну
фыщӀыжьэдэлъэдэну
щӀыжьэдэлъэдэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀыжьэдэмылъэдэну
ущӀыжьэдэмылъэдэну
щӀыжьэдэмылъэдэну
дыщӀыжьэдэмылъэдэну
фыщӀыжьэдэмылъэдэну
щӀыжьэдэмылъэдэну(хэ)
Деепричастиехэр
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыжьэдэлъадэу
ужьэдэлъадэу
жьэдэлъадэу
дыжьэдэлъадэу
фыжьэдэлъадэу
жьэдэлъадэ(хэ)у
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыжьэдэмылъадэу
ужьэдэмылъадэу
жьэдэмылъадэу
дыжьэдэмылъадэу
фыжьэдэмылъадэу
жьэдэмылъадэ(хэ)у
блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыжьэдэлъэдауэ
ужьэдэлъэдауэ
жьэдэлъэдауэ
дыжьэдэлъэдауэ
фыжьэдэлъэдауэ
жьэдэлъэдауэ / жьэдэлъэда(хэ)у
блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыжьэдэмылъэдауэ
ужьэдэмылъэдауэ
жьэдэмылъэдауэ
дыжьэдэмылъэдауэ
фыжьэдэмылъэдауэ
жьэдэмылъэдауэ(хэ) / жьэдэмылъэда(хэ)у
жрэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ
сыжьэдэлъадэурэ
ужьэдэлъадэурэ
жьэдэлъадэурэ
дыжьэдэлъадэурэ
фыжьэдэлъадэурэ
жьэдэлъадэ(хэ)урэ
жрэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ
сыжьэдэмылъадэурэ
ужьэдэмылъадэурэ
жьэдэмылъадэурэ
дыжьэдэмылъадэурэ
фыжьэдэмылъадэурэ
жьэдэмылъадэ(хэ)урэ
Щӏыпӏэ префиксым и дополненэ -- ит зэман щыӀэныгъэ фащэ
Щӏыпӏэ префиксым и дополненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
Подлежащэ
сэ
--
сыбжьэдолъадэ
сыжьэдолъадэ
--
сывжьэдолъадэ
сажьэдолъадэ
уэ
узжьэдолъадэ
--
ужьэдолъадэ
уджьэдолъадэ
--
уажьэдолъадэ
ар
зжьэдолъадэ
бжьэдолъадэ
жьэдолъадэ
джьэдолъадэ
вжьэдолъадэ
яжьэдолъадэ
дэ
--
дыбжьэдолъадэ
дыжьэдолъадэ
--
дывжьэдолъадэ
дажьэдолъадэ
фэ
фызжьэдолъадэ
--
фыжьэдолъадэ
фыджьэдолъадэ
--
фажьэдолъадэ
ахэр
зжьэдолъадэ(хэ)
бжьэдолъадэ(хэ)
жьэдолъадэ(хэ)
джьэдолъадэ(хэ)
вжьэдолъадэ(хэ)
яжьэдолъадэ(хэ)
-э-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[лъад]э
[лъад]эр
--
[лъад]эхэр
Эргативнэ:
[лъад]э
[лъад]эм
--
[лъад]эхэм
Послеложнэ:
[лъад]экӀэ
[лъад]эмкӀэ
[лъад]эхэкӀэ
[лъад]эхэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[лъад]эуэ
[лъад]эрауэ
[лъад]эхэу
[лъад]эхэрауэ
-а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[лъэд]а
[лъэд]ар
--
[лъэд]ахэр
Эргативнэ:
[лъэд]а
[лъэд]ам
--
[лъэд]ахэм
Послеложнэ:
[лъэд]акӀэ
[лъэд]амкӀэ
[лъэд]ахэкӀэ
[лъэд]ахэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[лъэд]ауэ
[лъэд]арауэ
[лъэд]ахэу
[лъэд]ахэрауэ
-эн-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[лъэд]эн
[лъэд]эныр
--
[лъэд]энхэр
Эргативнэ:
[лъэд]эн
[лъэд]эным
--
[лъэд]энхэм
Послеложнэ:
[лъэд]энкӀэ
[лъэд]энымкӀэ
[лъэд]энхэкӀэ
[лъэд]энхэмкӀэ
'Обстоятельственнэ:
[лъэд]эну
[лъэд]энырауэ
[лъэд]энхэу
[лъэд]энхэрауэ
-эну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[лъэд]эну
[лъэд]энур
--
[лъэд]энухэр
Эргативнэ:
[лъэд]эну
[лъэд]энум
--
[лъэд]энухэм
Послеложнэ:
[лъэд]энукӀэ
[лъэд]энумкӀэ
[лъэд]энухэкӀэ
[лъэд]энухэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[лъэд]энууэ
[лъэд]энурауэ
[лъэд]энухэу
[лъэд]энухэрауэ
МЫХЬЭНЭ
Жьэм тжӀуаткӀуэ гуэр жьэдыхьэн.
ЩАПХЪЭХЭР
ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР
НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР
ИНДЖЫЛЫБЗЭ
жьэдэлъэдэн: pour or flow into the mouth
Псыр жьэм жьэдэлъэдащ: the water poured into [his] mouth
УРЫСЫБЗЭ
жьэдэлъэдэн: влиться в рот
Псыр жьэм жьэдэлъэдащ: вода влилась в [его] рот.
БИБЛИОГРАФИЕ
Апажэ М. Л., КӀуэкӀуэ Ж. Н. Адыгэ-урыс псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2008.
БищӀо Б. Ч. Адыгэбзэм и псалъэгъэнахуэ. Налшык: «Эльбрус», 2015.
БищӀо Б. Ч., Къумыкъу Д. М., ТӀымыжь Хь. Т. ЕджапӀэхэм папщӀэ урыс-адыгэ псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2013.
Джаурджий Хь. З., Сыкъун Хь. Хь. Урыс-адыгэ школ псалъалъэ. Налшык: «Нарт», 1991.
Къэбэрдей АССР-м и министрхэм я советым деж щыӀэ Къэбэрдей научно-исследовательскэ институт. Къардэн Б. М., БищӀэу А. Т. Урыс-къэбэрдей-шэрджэс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1955
Къэбэрдей-Балъкъэр АССР-м и министрхэм я советым и деж щыӀэ Къэбэрдей-балъкъэр научно-исследовательскэ институт. Апажэ М. Л., Багъ Н. А., Багъ П. М., Балъкъэр Б. Хь, КӀуэкӀуэ Ж. Н., ЖьэкӀэмыхъу Хь. Хь., Урыс Хь. Щ. Къэбэрдей-урыс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1957
Россием щӀэныгъэхэмкӀэ и академием и Къэбэрдей-Балъкъэр щӀэныгъэ центрым гуманитарнэ къухутэныгъэхэмкӀэ и институт. Адыгэбзэ псалъалъэ. Москва: «Дигора», 1999.
Табухов Х. К. Толковый русско-кабардино-черкесский словарь. Нальчик: Издательлский центр «Эль-Фа», 2006.
Шэрджэс Алий. Яхуэмыфащэу лъэныкъуэ едгъэза псалъэхэр. Адыгэ псалъэгъэнахуэм щӀыгъужыпхъэхэр. Налшык: Изд. КБИГИ, 2009.
Category:Wt/kbd]]