АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)
ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭМЫӀЭС
ЭТИМОЛОГИЕ
КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ
ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ
е- + [ф] + -э + -рей + -ы + -н
СПРЯЖЕНЭ
Глагол лъэмыӏэс "ефэреин"-м и спряженэ
Инфинитив (масдар)
щыӀэныгъэ:
ефэреин
щымыӀэныгъэ:
емыфэреин
Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сефэреин
уефэреин
ефэреин
дефэреин
фефэреин
ефэреин(хэ)
щымыӀэныгъэ:
семыфэреин
уемыфэреин
емыфэреин
демыфэреин
фемыфэреин
емыфэреин(хэ)
Унафэ наклоненэ
уэ
фэ
щыӀэныгъэ:
ефэрей!
фефэрей!
щымыӀэныгъэ:
уемыфэрей!
фемыфэрей!
Ре-кӀэ унафэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
срефэрей
урефэрей
ирефэрей
дрефэрей
фрефэрей
ирефэрей(хэ)
щымыӀэныгъэ:
сремыфэрей
уремыфэрей
ирэмыфэрей
дремыфэрей
фремыфэрей
иремыфэрей(хэ)
ЗэраӀуатэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
софэрей(р)
уофэрей(р)
йофэрей(р)
дофэрей(р)
фофэрей(р)
йофэрей(хэ)(р)
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сефэрейркъым
уефэрейркъым
ефэрейркъым
дефэрейркъым
фефэрейркъым
ефэрей(хэ)ркъым
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:
сефэрейрт
уефэрейрт
ефэрейрт
дефэрейрт
фефэрейрт
ефэрей(хэ)рт
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:
сефэрейртэкъым
уефэрейртэкъым
ефэрейртэкъым
дефэрейртэкъым
фефэрейртэкъым
ефэрей(хэ)ртэкъым
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сефэреящ
уефэреящ
ефэреящ
дефэреящ
фефэреящ
ефэрея(хэ)щ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сефэреякъым
уефэреякъым
ефэреякъым
дефэреякъым
фефэреякъым
ефэрея(хэ)къым
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:
сефэреят
уефэреят
ефэреят
дефэреят
фефэреят
ефэрея(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сефэреятэкъым
уефэреятэкъым
ефэреятэкъым
дефэреятэкъым
фефэреятэкъым
ефэрея(хэ)тэкъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:
сефэреигъащ
уефэреигъащ
ефэреигъащ
дефэреигъащ
фефэреигъащ
ефэреигъа(хэ)щ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:
сефэреигъакъым
уефэреигъакъым
ефэреигъакъым
дефэреигъакъым
фефэреигъакъым
ефэреигъа(хэ)къым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:
сефэреигъат
уефэреигъат
ефэреигъат
дефэреигъат
фефэреигъат
ефэреигъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сефэреигъатэкъым
уефэреигъатэкъым
ефэреигъатэкъым
дефэреигъатэкъым
фефэреигъатэкъым
ефэреигъа(хэ)тэкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:
сефэрейщ
уефэрейщ
ефэрейщ
дефэрейщ
фефэрейщ
ефэрей(хэ)щ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:
сефэрейкъым
уефэрейкъым
ефэрейкъым
дефэрейкъым
фефэрейкъым
ефэрей(хэ)къым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:
сефэрейт
уефэрейт
ефэрейт
дефэрейт
фефэрейт
ефэрей(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:
сефэрейтэкъым
уефэрейтэкъым
ефэрейтэкъым
дефэрейтэкъым
фефэрейтэкъым
ефэрей(хэ)тэкъым
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сефэреинщ
уефэреинщ
ефэреинщ
дефэреинщ
фефэреинщ
ефэреин(хэ)щ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сефэреинкъым
уефэреинкъым
ефэреинкъым
дефэреинкъым
фефэреинкъым
ефэреин(хэ)къым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сефэреину(хэ)щ
уефэреинущ
ефэреинущ
дефэреинущ
фефэреинущ
ефэреину(хэ)щ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сефэреинукъым
уефэреинукъым
ефэреинукъым
дефэреинукъым
фефэреинукъым
ефэреину(хэ)къым
ЗэрыупщӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сефэрейрэ
уефэрейрэ
ефэрейрэ
дефэрейрэ
фефэрейрэ
ефэрей(хэ)рэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сефэрейркъэ
уефэрейркъэ
ефэрейркъэ
дефэрейркъэ
фефэрейркъэ
ефэрей(хэ)ркъэ
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:
сефэрейрт
уефэрейрт
ефэрейрт
дефэрейрт
фефэрейрт
ефэрей(хэ)(р)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:
сефэрейртэкъэ
уефэрейртэкъэ
ефэрейртэкъэ
дефэрейртэкъэ
фефэрейртэкъэ
ефэрей(хэ)ртэкъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сефэрея
уефэрея
ефэрея
дефэрея
фефэрея
ефэрея(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сефэреякъэ
уефэреякъэ
ефэреякъэ
дефэреякъэ
фефэреякъэ
ефэрея(хэ)къэ
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:
сефэреят
уефэреят
ефэреят
дефэреят
фефэреят
ефэрея(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сефэреятэкъэ
уефэреятэкъэ
ефэреятэкъэ
дефэреятэкъэ
фефэреятэкъэ
ефэрея(хэ)тэкъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:
сефэреигъа
уефэреигъа
ефэреигъа
дефэреигъа
фефэреигъа
ефэреигъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:
сефэреигъакъэ
уефэреигъакъэ
ефэреигъакъэ
дефэреигъакъэ
фефэреигъакъэ
ефэреигъа(хэ)къэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:
сефэреигъат
уефэреигъат
ефэреигъат
дефэреигъат
фефэреигъат
ефэреигъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сефэреигъатэкъэ
уефэреигъатэкъэ
ефэреигъатэкъэ
дефэреигъатэкъэ
фефэреигъатэкъэ
ефэреигъа(хэ)тэкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:
сефэрей
уефэрей
ефэрей
дефэрей
фефэрей
ефэрей(хэ)
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:
сефэрейкъэ
уефэрейкъэ
ефэрейкъэ
дефэрейкъэ
фефэрейкъэ
ефэрей(хэ)къэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:
сефэрейт
уефэрейт
ефэрейт
дефэрейт
фефэрейт
ефэрей(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:
сефэрейтэкъэ
уефэрейтэкъэ
ефэрейтэкъэ
дефэрейтэкъэ
фефэрейтэкъэ
ефэрей(хэ)тэкъэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сефэреин
уефэреин
ефэреин
дефэреин
фефэреин
ефэреин(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сефэреинкъэ
уефэреинкъэ
ефэреинкъэ
дефэреинкъэ
фефэреинкъэ
ефэреин(хэ)къэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сефэреину
уефэреину
ефэреину
дефэреину
фефэреину
ефэреину(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сефэреинукъэ
уефэреинукъэ
ефэреинукъэ
дефэреинукъэ
фефэреинукъэ
ефэреину(хэ)къэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сефэреймэ
уефэреймэ
ефэреймэ
дефэреймэ
фефэреймэ
ефэрей(хэ)мэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
семыфэреймэ
уемыфэреймэ
емыфэреймэ
демыфэреймэ
фемыфэреймэ
емыфэрей(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сефэреямэ
уефэреямэ
ефэреямэ
дефэреямэ
фефэреямэ
ефэрея(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
семыфэреямэ
уемыфэреямэ
емыфэреямэ
демыфэреямэ
фемыфэреямэ
емыфэрея(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сефэреигъамэ
уефэреигъамэ
ефэреигъамэ
дефэреигъамэ
фефэреигъамэ
ефэреигъа(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
семыфэреигъамэ
уемыфэреигъамэ
емыфэреигъамэ
демыфэреигъамэ
фемыфэреигъамэ
емыфэреигъа(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сефэреинмэ
уефэреинмэ
ефэреинмэ
дефэреинмэ
фефэреинмэ
ефэреин(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
семыфэреинмэ
уемыфэреинмэ
емыфэреинмэ
демыфэреинмэ
фемыфэреинмэ
емыфэреин(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сефэреинумэ
уефэреинумэ
ефэреинумэ
дефэреинумэ
фефэреинумэ
ефэреину(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
семыфэреинумэ
уемыфэреинумэ
емыфэреинумэ
демыфэреинумэ
фемыфэреинумэ
емыфэреину(хэ)мэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сефэрейтэмэ
уефэрейтэмэ
ефэрейтэмэ
дефэрейтэмэ
фефэрейтэмэ
ефэрей(хэ)тэмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
семыфэрейтэмэ
уемыфэрейтэмэ
емыфэрейтэмэ
демыфэрейтэмэ
фемыфэрейтэмэ
емыфэрей(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сефэреятэмэ
уефэреятэмэ
ефэреятэмэ
дефэреятэмэ
фефэреятэмэ
ефэрея(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
семыфэреятэмэ
уемыфэреятэмэ
емыфэреятэмэ
демыфэреятэмэ
фемыфэреятэмэ
емыфэрея(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сефэреигъатэмэ
уефэреигъатэмэ
ефэреигъатэмэ
дефэреигъатэмэ
фефэреигъатэмэ
ефэреигъа(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
семыфэреигъатэмэ
уемыфэреигъатэмэ
емыфэреигъатэмэ
демыфэреигъатэмэ
фемыфэреигъатэмэ
емыфэреигъа(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сефэреинтэмэ
уефэреинтэмэ
ефэреинтэмэ
дефэреинтэмэ
фефэреинтэмэ
ефэреин(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
семыфэреинтэмэ
уемыфэреинтэмэ
емыфэреинтэмэ
демыфэреинтэмэ
фемыфэреинтэмэ
емыфэреин(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сефэреинутэмэ
уефэреинутэмэ
ефэреинутэмэ
дефэреинутэмэ
фефэреинутэмэ
ефэреину(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
семыфэреинутэмэ
уемыфэреинутэмэ
емыфэреинутэмэ
демыфэреинутэмэ
фемыфэреинутэмэ
емыфэреину(хэ)тэмэ
сослагательнэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сефэреинт
уефэреинт
ефэреинт
дефэреинт
фефэреинт
ефэреин(хэ)т
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сефэреинтэкъым
уефэреинтэкъым
ефэреинтэкъым
дефэреинтэкъым
фефэреинтэкъым
ефэреин(хэ)тэкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сефэреинут
уефэреинут
ефэреинут
дефэреинут
фефэреинут
ефэреину(хэ)т
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сефэреинутэкъым
уефэреинутэкъым
ефэреинутэкъым
дефэреинутэкъым
фефэреинутэкъым
ефэреину(хэ)тэкъым
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сефэрейми
уефэрейми
ефэрейми
дефэрейми
фефэрейми
ефэрей(хэ)ми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
семыфэрейми
уемыфэрейми
емыфэрейми
демыфэрейми
фемыфэрейми
емыфэрей(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сефэреями
уефэреями
ефэреями
дефэреями
фефэреями
ефэрея(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
семыфэреями
уемыфэреями
емыфэреями
демыфэреями
фемыфэреями
емыфэрея(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сефэреигъами
уефэреигъами
ефэреигъами
дефэреигъами
фефэреигъами
ефэреигъа(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
семыфэреигъами
уемыфэреигъами
емыфэреигъами
демыфэреигъами
фемыфэреигъами
емыфэреигъа(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сефэреинми
уефэреинми
ефэреинми
дефэреинми
фефэреинми
ефэреин(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
семыфэреинми
уемыфэреинми
емыфэреинми
демыфэреинми
фемыфэреинми
емыфэреин(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сефэреинуми
уефэреинуми
ефэреинуми
дефэреинуми
фефэреинуми
ефэреину(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
семыфэреинуми
уемыфэреинуми
емыфэреинуми
демыфэреинуми
фемыфэреинуми
емыфэреину(хэ)ми
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сефэрейтэми
уефэрейтэми
ефэрейтэми
дефэрейтэми
фефэрейтэми
ефэрей(хэ)тэми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
семыфэрейтэми
уемыфэрейтэми
емыфэрейтэми
демыфэрейтэми
фемыфэрейтэми
емыфэрей(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сефэреятэми
уефэреятэми
ефэреятэми
дефэреятэми
фефэреятэми
ефэрея(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
семыфэреятэми
уемыфэреятэми
емыфэреятэми
демыфэреятэми
фемыфэреятэми
емыфэрея(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сефэреигъатэми
уефэреигъатэми
ефэреигъатэми
дефэреигъатэми
фефэреигъатэми
ефэреигъа(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
семыфэреигъатэми
уемыфэреигъатэми
емыфэреигъатэми
демыфэреигъатэми
фемыфэреигъа(хэ)тэми
емыфэреигъатэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сефэреинтэми
уефэреинтэми
ефэреинтэми
дефэреинтэми
фефэреинтэми
ефэреин(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
семыфэреинтэми
уемыфэреинтэми
емыфэреинтэми
демыфэреинтэми
фемыфэреинтэми
емыфэреин(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сефэреинутэми
уефэреинутэми
ефэреинутэми
дефэреинутэми
фефэреинутэми
ефэреину(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
семыфэреинутэми
уемыфэреинутэми
емыфэреинутэми
демыфэреинутэми
фемыфэреинутэми
емыфэреину(хэ)тэми
гъэщӀэгъуэныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сефэреяи
уефэреяи
ефэреяи
дефэреяи
фефэреяи
ефэреяи
щымыӀэныгъэ:
сефэреякъыми
уефэреякъыми
ефэреякъыми
дефэреякъыми
фефэреякъыми
ефэреякъыми
фӀэфӀыныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сефэреящэрэт
уефэреящэрэт
ефэреящэрэт
дефэреящэрэт
фефэреящэрэт
ефэрея(хэ)щэрэт
щымыӀэныгъэ:
семыфэреящэрэт
уемыфэреящэрэт
емыфэреящэрэт
демыфэреящэрэт
фемыфэреящэрэт
емыфэрея(хэ)щэрэт
шэч къытехьэныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сефэреягъэнщ
уефэреягъэнщ
ефэреягъэнщ
дефэреягъэнщ
фефэреягъэнщ
ефэреягъэн(хэ)щ
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сефэреягъэнкъым
уефэреягъэнкъым
ефэреягъэнкъым
дефэреягъэнкъым
фефэреягъэнкъым
ефэреягъэн(хэ)къым
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сефэреягъэнт
уефэреягъэнт
ефэреягъэнт
дефэреягъэнт
фефэреягъэнт
ефэреягъэн(хэ)т
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сефэреягъэнтэкъым
уефэреягъэнтэкъым
ефэреягъэнтэкъым
дефэреягъэнтэкъым
фефэреягъэнтэкъым
ефэреягъэн(хэ)тэкъым
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сефэреягъэн
уефэреягъэн
ефэреягъэн
дефэреягъэн
фефэреягъэн
ефэреягъэн(хэ)
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сефэреягъэнкъэ
уефэреягъэнкъэ
ефэреягъэнкъэ
дефэреягъэнкъэ
фефэреягъэнкъэ
ефэреягъэн(хэ)къэ
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сефэреягъэнт
уефэреягъэнт
ефэреягъэнт
дефэреягъэнт
фефэреягъэнт
ефэреягъэн(хэ)т
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сефэреягъэнтэкъэ
уефэреягъэнтэкъэ
ефэреягъэнтэкъэ
дефэреягъэнтэкъэ
фефэреягъэнтэкъэ
ефэреягъэн(хэ)тэкъэ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сефэреягъэнущ
уефэреягъэнущ
ефэреягъэнущ
дефэреягъэнущ
фефэреягъэнущ
ефэреягъэну(хэ)щ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сефэреягъэнукъым
уефэреягъэнукъым
ефэреягъэнукъым
дефэреягъэнукъым
фефэреягъэнукъым
ефэреягъэну(хэ)къым
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сефэреягъэнут
уефэреягъэнут
ефэреягъэнут
дефэреягъэнут
фефэреягъэнут
ефэреягъэну(хэ)т
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сефэреягъэнутэкъым
уефэреягъэнутэкъым
ефэреягъэнутэкъым
дефэреягъэнутэкъым
фефэреягъэнутэкъым
ефэреягъэну(хэ)тэкъым
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сефэреягъэну
уефэреягъэну
ефэреягъэну
дефэреягъэну
фефэреягъэну
ефэреягъэну(хэ)
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сефэреягъэнукъэ
уефэреягъэнукъэ
ефэреягъэнукъэ
дефэреягъэнукъэ
фефэреягъэнукъэ
ефэреягъэну(хэ)къэ
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сефэреягъэнут
уефэреягъэнут
ефэреягъэнут
дефэреягъэнут
фефэреягъэнут
ефэреягъэну(хэ)т
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сефэреягъэнутэкъэ
уефэреягъэнутэкъэ
ефэреягъэнутэкъэ
дефэреягъэнутэкъэ
фефэреягъэнутэкъэ
ефэреягъэну(хэ)тэкъэ
Зэлэжь (объектнэ) причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
зэфэрей
ит зэман - щымыӀэныгъэ
зэмыфэрей
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
зэфэрея
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
зэмыфэрея
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
зэфэреигъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
зэмыфэреигъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
зэфэреин
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
зэмыфэреин
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
зэфэреину
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
зэмыфэреину
Зылэжь (субъектнэ) причастие (щхьэм иту)
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман - щыӀэныгъэ
сефэрей
уефэрей
ефэрей
дефэрей
фефэрей
ефэрей(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
семыфэрей
уемыфэрей
емыфэрей
демыфэрей
фемыфэрей
емыфэрей(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сефэрея
уефэрея
ефэрея
дефэрея
фефэрея
ефэрея(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
семыфэрея
уемыфэрея
емыфэрея
демыфэрея
фемыфэрея
емыфэрея(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сефэреигъа
уефэреигъа
ефэреигъа
дефэреигъа
фефэреигъа
ефэреигъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
семыфэреигъа
уемыфэреигъа
емыфэреигъа
демыфэреигъа
фемыфэреигъа
емыфэреигъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сефэреин
уефэреин
ефэреин
дефэреин
фефэреин
ефэреин(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
семыфэреин
уемыфэреин
емыфэреин
демыфэреин
фемыфэреин
емыфэреин(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сефэреину
уефэреину
ефэреину
дефэреину
фефэреину
ефэреину(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
семыфэреину
уемыфэреину
емыфэреину
демыфэреину
фемыфэреину
емыфэреину(хэ)
Обстоятельственнэ причастиехэр
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
Лэжьыгъэм и къэхъукӀэр зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сызэрефэрей
узэрефэрей
зэрефэрей
дызэрефэрей
фызэрефэрей
зэрефэрей(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сызэремыфэрей
узэремыфэрей
зэремыфэрей
дызэремыфэрей
фызэремыфэрей
зэремыфэрей(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сызэрефэрея
узэрефэрея
зэрефэрея
дызэрефэрея
фызэрефэрея
зэрефэрея(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сызэремыфэрея
узэремыфэрея
зэремыфэрея
дызэремыфэрея
фызэремыфэрея
зэремыфэрея(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сызэрефэреигъа
узэрефэреигъа
зэрефэреигъа
дызэрефэреигъа
фызэрефэреигъа
зэрефэреигъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сызэремыфэреигъа
узэремыфэреигъа
зэремыфэреигъа
дызэремыфэреигъа
фызэремыфэреигъа
зэремыфэреигъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сызэрефэреин
узэрефэреин
зэрефэреин
дызэрефэреин
фызэрефэреин
зэрефэреин(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сызэремыфэреин
узэремыфэреин
зэремыфэреин
дызэремыфэреин
фызэремыфэреин
зэремыфэреин(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сызэрефэреину
узэрефэреину
зэрефэреину
дызэрефэреину
фызэрефэреину
зэрефэреину(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сызэремыфэреину
узэремыфэреину
зэремыфэреину
дызэремыфэреину
фызэремыфэреину
зэремыфэреину(хэ)
Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыщефэрей
ущефэрей
щефэрей
дыщефэрей
фыщефэрей
щефэрей(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыщемыфэрей
ущемыфэрей
щемыфэрей
дыщемыфэрей
фыщемыфэрей
щемыфэрей(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщефэрея
ущефэрея
щефэрея
дыщефэрея
фыщефэрея
щефэрея(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщемыфэрея
ущемыфэрея
щемыфэрея
дыщемыфэрея
фыщемыфэрея
щемыфэрея(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщефэреигъа
ущефэреигъа
щефэреигъа
дыщефэреигъа
фыщефэреигъа
щефэреигъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщемыфэреигъа
ущемыфэреигъа
щемыфэреигъа
дыщемыфэреигъа
фыщемыфэреигъа
щемыфэреигъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщефэреин
ущефэреин
щефэреин
дыщефэреин
фыщефэреин
щефэреин(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщемыфэреин
ущемыфэреин
щемыфэреин
дыщемыфэреин
фыщемыфэреин
щемыфэреин(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщефэреину
ущефэреину
щефэреину
дыщефэреину
фыщефэреину
щефэреину(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщемыфэреину
ущемыфэреину
щемыфэреину
дыщемыфэреину
фыщемыфэреину
щемыфэреину(хэ)
ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыздефэрей
уздефэрей
здефэрей
дыздефэрей
фыздефэрей
здефэрей(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыздемыфэрей
уздемыфэрей
здемыфэре
дыздемыфэрей
фыздемыфэрей
здемыфэрей(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыздефэрея
уздефэрея
здефэрея
дыздефэрея
фыздефэрея
здефэрея(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыздемыфэрея
уздемыфэрея
здемыфэрея
дыздемыфэрея
фыздемыфэрея
здемыфэрея(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыздефэреигъа
уздефэреигъа
здефэреигъа
дыздефэреигъа
фыздефэреигъа
здефэреигъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыздемыфэреигъа
уздемыфэреигъа
здемыфэреигъа
дыздемыфэреигъа
фыздемыфэреигъа
здемыфэреигъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыздефэреин
уздефэреин
здефэреин
дыздефэреин
фыздефэреин
здефэреин(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыздемыфэреин
уздемыфэреин
здемыфэреин
дыздемыфэреин
фыздемыфэреин
здемыфэреин(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыздефэреину
уздефэреину
здефэреину
дыздефэреину
фыздефэреину
здефэреину(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыздемыфэреину
уздемыфэреину
здемыфэреину
дыздемыфэреину
фыздемыфэреину
здемыфэреину(хэ)
Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀефэрей
ущӀефэрей
щӀефэрей
дыщӀефэрей
фыщӀефэрей
щӀефэрей(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀемыфэрей
ущӀемыфэрей
щӀемыфэрей
дыщӀемыфэрей
фыщӀемыфэрей
щӀемыфэрей(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀефэрея
ущӀефэрея
щӀефэрея
дыщӀефэрея
фыщӀефэрея
щӀефэрея(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀемыфэрея
ущӀемыфэрея
щӀемыфэрея
дыщӀемыфэрея
фыщӀемыфэрея
щӀемыфэрея(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀефэреигъа
ущӀефэреигъа
щӀефэреигъа
дыщӀефэреигъа
фыщӀефэреигъа
щӀефэреигъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀемыфэреигъа
ущӀемыфэреигъа
щӀемыфэреигъа
дыщӀемыфэреигъа
фыщӀемыфэреигъа
щӀемыфэреигъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀефэреин
ущӀефэреин
щӀефэреин
дыщӀефэреин
фыщӀефэреин
щӀефэреин(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀемыфэреин
ущӀемыфэреин
щӀемыфэреин
дыщӀемыфэреин
фыщӀемыфэреин
щӀемыфэреин(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀефэреину
ущӀефэреину
щӀефэреину
дыщӀефэреину
фыщӀефэреину
щӀефэреину(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀемыфэреину
ущӀемыфэреину
щӀемыфэреину
дыщӀемыфэреину
фыщӀемыфэреину
щӀемыфэреину(хэ)
Деепричастиехэр
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман - щыӀэныгъэ
сефэрейуэ
уефэрейуэ
ефэрейуэ
дефэрейуэ
фефэрейуэ
ефэрей(хэ)у
ит зэман - щымыӀэныгъэ
семыфэрейуэ
уемыфэрейуэ
емыфэрейуэ
демыфэрейуэ
фемыфэрейуэ
емыфэрей(хэ)у
блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сефэреяуэ
уефэреяуэ
ефэреяуэ
дефэреяуэ
фефэреяуэ
ефэреяуэ / ефэреяхэу
блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
семыфэреяуэ
уемыфэреяуэ
емыфэреяуэ
демыфэреяуэ
фемыфэреяуэ
емыфэреяуэ / емыфэреяхэу
урэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ
сефэрейурэ
уефэрейурэ
ефэрейурэ
дефэрейурэ
фефэрейурэ
ефэрей(хэ)урэ
урэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ
семыфэрейурэ
уемыфэрейурэ
емыфэрейурэ
демыфэрейурэ
фемыфэрейурэ
емыфэрей(хэ)урэ
Косвеннэ дополненэ -- ит зэман щыӀэныгъэ фащэ
Косвеннэ Дополненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
Подлежащэ
сэ
--
сынофэрей
софэрей
--
сывофэрей
софэрей(хэ)
уэ
укъызофэрей
--
уофэрей
укъыдофэрей
--
уофэрей(хэ)
ар
къызофэрей
къофэрей
йофэрей
къыдофэрей
къывофэрей
йофэрей(хэ)
дэ
--
дынофэрей
дофэрей
--
дывофэрей
дофэрей(хэ)
фэ
фыкъызофэрей
--
фофэрей
фыкъыдофэрей
--
фофэрей(хэ)
ахэр
къызофэрей
къофэрей
йофэрей
къыдофэрей
къывофэрей
йофэрей(хэ)
Косвеннэ дополненэ -- фащэ псори (ит зэман щыӀэныгъэ фащэм нэгъуэщӀ)
Косвеннэ Дополненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
Подлежащэ
сэ
--
сынофэрейрэ
сефэрейрэ
--
сывэфэрейрэ
сефэрей(хэ)рэ
уэ
укъызэфэрейрэ
--
уефэрейрэ
укъыдэфэрейрэ
--
уефэрей(хэ)рэ
ар
къызэфэрейрэ
къофэрейрэ
ефэрейрэ
къыдэфэрейрэ
къывэфэрейрэ
ефэрей(хэ)рэ
дэ
--
дынофэрейрэ
дефэрейрэ
--
дывэфэрейрэ
дефэрей(хэ)рэ
фэ
фыкъызэфэрейрэ
--
фефэрейрэ
фыкъыдэфэрейрэ
--
фефэрей(хэ)рэ]
ахэр
къызэфэрейрэ
къофэрейрэ
ефэрейрэ
къыдэфэрейрэ
къывэфэрейрэ
ефэрей(хэ)рэ
-э-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[фэре]й
[фэре]йр
--
[фэре]йхэр
Эргативнэ:
[фэре]й
[фэре]йм
--
[фэре]йхэм
Послеложнэ:
[фэре]йкӀэ
[фэре]ймкӀэ
[фэре]йхэкӀэ
[фэре]йхэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[фэре]йуэ
[фэре]йрауэ
[фэре]йхэу
[фэре]йхэрауэ
-а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[фэре]я
[фэре]яр
--
[фэре]яхэр
Эргативнэ:
[фэре]я
[фэре]ям
--
[фэре]яхэм
Послеложнэ:
[фэре]якӀэ
[фэре]ямкӀэ
[фэре]яхэкӀэ
[фэре]яхэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[фэре]яуэ
[фэре]ярауэ
[фэре]яхэу
[фэре]яхэрауэ
-эн-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[фэре]ин
[фэре]иныр
--
[фэре]инхэр
Эргативнэ:
[фэре]ин
[фэре]иным
--
[фэре]инхэм
Послеложнэ:
[фэре]инкӀэ
[фэре]инымкӀэ
[фэре]инхэкӀэ
[фэре]инхэмкӀэ
'Обстоятельственнэ:
[фэре]ину
[фэре]инырауэ
[фэре]инхэу
[фэре]инхэрауэ
-эну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[фэре]ину
[фэре]инур
--
[фэре]инухэр
Эргативнэ:
[фэре]ину
[фэре]инум
--
[фэре]инухэм
Послеложнэ:
[фэре]инукӀэ
[фэре]инумкӀэ
[фэре]инухэкӀэ
[фэре]инухэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[фэре]инууэ
[фэре]инурауэ
[фэре]инухэу
[фэре]инухэрауэ
МЫХЬЭНЭ
Ефэныр и нэрыгъыу щытын, куэдрэ ефэн.
ЩАПХЪЭХЭР
ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР
НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР
ИНДЖЫЛЫБЗЭ
ефэреин: get drunk, booze, carouse often
УРЫСЫБЗЭ
ефэреин: часто выпивать, пьянствовать
БИБЛИОГРАФИЕ
Апажэ М. Л., КӀуэкӀуэ Ж. Н. Адыгэ-урыс псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2008.
БищӀо Б. Ч. Адыгэбзэм и псалъэгъэнахуэ. Налшык: «Эльбрус», 2015.
БищӀо Б. Ч., Къумыкъу Д. М., ТӀымыжь Хь. Т. ЕджапӀэхэм папщӀэ урыс-адыгэ псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2013.
Джаурджий Хь. З., Сыкъун Хь. Хь. Урыс-адыгэ школ псалъалъэ. Налшык: «Нарт», 1991.
Къэбэрдей АССР-м и министрхэм я советым деж щыӀэ Къэбэрдей научно-исследовательскэ институт. Къардэн Б. М., БищӀэу А. Т. Урыс-къэбэрдей-шэрджэс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1955
Къэбэрдей-Балъкъэр АССР-м и министрхэм я советым и деж щыӀэ Къэбэрдей-балъкъэр научно-исследовательскэ институт. Апажэ М. Л., Багъ Н. А., Багъ П. М., Балъкъэр Б. Хь, КӀуэкӀуэ Ж. Н., ЖьэкӀэмыхъу Хь. Хь., Урыс Хь. Щ. Къэбэрдей-урыс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1957
Россием щӀэныгъэхэмкӀэ и академием и Къэбэрдей-Балъкъэр щӀэныгъэ центрым гуманитарнэ къухутэныгъэхэмкӀэ и институт. Адыгэбзэ псалъалъэ. Москва: «Дигора», 1999.
Табухов Х. К. Толковый русско-кабардино-черкесский словарь. Нальчик: Издательлский центр «Эль-Фа», 2006.
Шэрджэс Алий. Яхуэмыфащэу лъэныкъуэ едгъэза псалъэхэр. Адыгэ псалъэгъэнахуэм щӀыгъужыпхъэхэр. Налшык: Изд. КБИГИ, 2009.