АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)
ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭМЫӀЭС
ЭТИМОЛОГИЕ
КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ
ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ
СПРЯЖЕНЭ
Глагол лъэмыӏэс "ефиин"-м и спряженэ
Инфинитив (масдар)
щыӀэныгъэ:
ефиин
щымыӀэныгъэ:
емыфиин
Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сефиин
уефиин
ефиин
дефиин
фефиин
ефиин(хэ)
щымыӀэныгъэ:
семыфиин
уемыфиин
емыфиин
демыфиин
фемыфиин
емыфиин(хэ)
Унафэ наклоненэ
уэ
фэ
щыӀэныгъэ:
ефий!
фефий!
щымыӀэныгъэ:
уемыфий!
фемыфий!
Ре-кӀэ унафэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
срефий
урефий
ирефий
дрефий
фрефий
ирефий(хэ)
щымыӀэныгъэ:
сремыфий
уремыфий
ирэмыфий
дремыфий
фремыфий
иремыфий(хэ)
ЗэраӀуатэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
софий(р)
уофий(р)
йофий(р)
дофий(р)
фофий(р)
йофий(хэ)(р)
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сефийркъым
уефийркъым
ефийркъым
дефийркъым
фефийркъым
ефий(хэ)ркъым
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:
сефийрт
уефийрт
ефийрт
дефийрт
фефийрт
ефий(хэ)рт
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:
сефийртэкъым
уефийртэкъым
ефийртэкъым
дефийртэкъым
фефийртэкъым
ефий(хэ)ртэкъым
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сефиящ
уефиящ
ефиящ
дефиящ
фефиящ
ефия(хэ)щ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сефиякъым
уефиякъым
ефиякъым
дефиякъым
фефиякъым
ефия(хэ)къым
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:
сефият
уефият
ефият
дефият
фефият
ефия(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сефиятэкъым
уефиятэкъым
ефиятэкъым
дефиятэкъым
фефиятэкъым
ефия(хэ)тэкъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:
сефиигъащ
уефиигъащ
ефиигъащ
дефиигъащ
фефиигъащ
ефиигъа(хэ)щ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:
сефиигъакъым
уефиигъакъым
ефиигъакъым
дефиигъакъым
фефиигъакъым
ефиигъа(хэ)къым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:
сефиигъат
уефиигъат
ефиигъат
дефиигъат
фефиигъат
ефиигъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сефиигъатэкъым
уефиигъатэкъым
ефиигъатэкъым
дефиигъатэкъым
фефиигъатэкъым
ефиигъа(хэ)тэкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:
сефийщ
уефийщ
ефийщ
дефийщ
фефийщ
ефий(хэ)щ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:
сефийкъым
уефийкъым
ефийкъым
дефийкъым
фефийкъым
ефий(хэ)къым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:
сефийт
уефийт
ефийт
дефийт
фефийт
ефий(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:
сефийтэкъым
уефийтэкъым
ефийтэкъым
дефийтэкъым
фефийтэкъым
ефий(хэ)тэкъым
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сефиинщ
уефиинщ
ефиинщ
дефиинщ
фефиинщ
ефиин(хэ)щ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сефиинкъым
уефиинкъым
ефиинкъым
дефиинкъым
фефиинкъым
ефиин(хэ)къым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сефиину(хэ)щ
уефиинущ
ефиинущ
дефиинущ
фефиинущ
ефиину(хэ)щ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сефиинукъым
уефиинукъым
ефиинукъым
дефиинукъым
фефиинукъым
ефиину(хэ)къым
ЗэрыупщӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сефийрэ
уефийрэ
ефийрэ
дефийрэ
фефийрэ
ефий(хэ)рэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сефийркъэ
уефийркъэ
ефийркъэ
дефийркъэ
фефийркъэ
ефий(хэ)ркъэ
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:
сефийрт
уефийрт
ефийрт
дефийрт
фефийрт
ефий(хэ)(р)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:
сефийртэкъэ
уефийртэкъэ
ефийртэкъэ
дефийртэкъэ
фефийртэкъэ
ефий(хэ)ртэкъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сефия
уефия
ефия
дефия
фефия
ефия(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сефиякъэ
уефиякъэ
ефиякъэ
дефиякъэ
фефиякъэ
ефия(хэ)къэ
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:
сефият
уефият
ефият
дефият
фефият
ефия(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сефиятэкъэ
уефиятэкъэ
ефиятэкъэ
дефиятэкъэ
фефиятэкъэ
ефия(хэ)тэкъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:
сефиигъа
уефиигъа
ефиигъа
дефиигъа
фефиигъа
ефиигъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:
сефиигъакъэ
уефиигъакъэ
ефиигъакъэ
дефиигъакъэ
фефиигъакъэ
ефиигъа(хэ)къэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:
сефиигъат
уефиигъат
ефиигъат
дефиигъат
фефиигъат
ефиигъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сефиигъатэкъэ
уефиигъатэкъэ
ефиигъатэкъэ
дефиигъатэкъэ
фефиигъатэкъэ
ефиигъа(хэ)тэкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:
сефий
уефий
ефий
дефий
фефий
ефий(хэ)
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:
сефийкъэ
уефийкъэ
ефийкъэ
дефийкъэ
фефийкъэ
ефий(хэ)къэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:
сефийт
уефийт
ефийт
дефийт
фефийт
ефий(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:
сефийтэкъэ
уефийтэкъэ
ефийтэкъэ
дефийтэкъэ
фефийтэкъэ
ефий(хэ)тэкъэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сефиин
уефиин
ефиин
дефиин
фефиин
ефиин(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сефиинкъэ
уефиинкъэ
ефиинкъэ
дефиинкъэ
фефиинкъэ
ефиин(хэ)къэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сефиину
уефиину
ефиину
дефиину
фефиину
ефиину(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сефиинукъэ
уефиинукъэ
ефиинукъэ
дефиинукъэ
фефиинукъэ
ефиину(хэ)къэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сефиймэ
уефиймэ
ефиймэ
дефиймэ
фефиймэ
ефий(хэ)мэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
семыфиймэ
уемыфиймэ
емыфиймэ
демыфиймэ
фемыфиймэ
емыфий(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сефиямэ
уефиямэ
ефиямэ
дефиямэ
фефиямэ
ефия(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
семыфиямэ
уемыфиямэ
емыфиямэ
демыфиямэ
фемыфиямэ
емыфия(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сефиигъамэ
уефиигъамэ
ефиигъамэ
дефиигъамэ
фефиигъамэ
ефиигъа(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
семыфиигъамэ
уемыфиигъамэ
емыфиигъамэ
демыфиигъамэ
фемыфиигъамэ
емыфиигъа(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сефиинмэ
уефиинмэ
ефиинмэ
дефиинмэ
фефиинмэ
ефиин(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
семыфиинмэ
уемыфиинмэ
емыфиинмэ
демыфиинмэ
фемыфиинмэ
емыфиин(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сефиинумэ
уефиинумэ
ефиинумэ
дефиинумэ
фефиинумэ
ефиину(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
семыфиинумэ
уемыфиинумэ
емыфиинумэ
демыфиинумэ
фемыфиинумэ
емыфиину(хэ)мэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сефийтэмэ
уефийтэмэ
ефийтэмэ
дефийтэмэ
фефийтэмэ
ефий(хэ)тэмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
семыфийтэмэ
уемыфийтэмэ
емыфийтэмэ
демыфийтэмэ
фемыфийтэмэ
емыфий(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сефиятэмэ
уефиятэмэ
ефиятэмэ
дефиятэмэ
фефиятэмэ
ефия(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
семыфиятэмэ
уемыфиятэмэ
емыфиятэмэ
демыфиятэмэ
фемыфиятэмэ
емыфия(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сефиигъатэмэ
уефиигъатэмэ
ефиигъатэмэ
дефиигъатэмэ
фефиигъатэмэ
ефиигъа(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
семыфиигъатэмэ
уемыфиигъатэмэ
емыфиигъатэмэ
демыфиигъатэмэ
фемыфиигъатэмэ
емыфиигъа(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сефиинтэмэ
уефиинтэмэ
ефиинтэмэ
дефиинтэмэ
фефиинтэмэ
ефиин(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
семыфиинтэмэ
уемыфиинтэмэ
емыфиинтэмэ
демыфиинтэмэ
фемыфиинтэмэ
емыфиин(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сефиинутэмэ
уефиинутэмэ
ефиинутэмэ
дефиинутэмэ
фефиинутэмэ
ефиину(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
семыфиинутэмэ
уемыфиинутэмэ
емыфиинутэмэ
демыфиинутэмэ
фемыфиинутэмэ
емыфиину(хэ)тэмэ
сослагательнэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сефиинт
уефиинт
ефиинт
дефиинт
фефиинт
ефиин(хэ)т
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сефиинтэкъым
уефиинтэкъым
ефиинтэкъым
дефиинтэкъым
фефиинтэкъым
ефиин(хэ)тэкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сефиинут
уефиинут
ефиинут
дефиинут
фефиинут
ефиину(хэ)т
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сефиинутэкъым
уефиинутэкъым
ефиинутэкъым
дефиинутэкъым
фефиинутэкъым
ефиину(хэ)тэкъым
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сефийми
уефийми
ефийми
дефийми
фефийми
ефий(хэ)ми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
семыфийми
уемыфийми
емыфийми
демыфийми
фемыфийми
емыфий(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сефиями
уефиями
ефиями
дефиями
фефиями
ефия(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
семыфиями
уемыфиями
емыфиями
демыфиями
фемыфиями
емыфия(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сефиигъами
уефиигъами
ефиигъами
дефиигъами
фефиигъами
ефиигъа(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
семыфиигъами
уемыфиигъами
емыфиигъами
демыфиигъами
фемыфиигъами
емыфиигъа(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сефиинми
уефиинми
ефиинми
дефиинми
фефиинми
ефиин(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
семыфиинми
уемыфиинми
емыфиинми
демыфиинми
фемыфиинми
емыфиин(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сефиинуми
уефиинуми
ефиинуми
дефиинуми
фефиинуми
ефиину(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
семыфиинуми
уемыфиинуми
емыфиинуми
демыфиинуми
фемыфиинуми
емыфиину(хэ)ми
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сефийтэми
уефийтэми
ефийтэми
дефийтэми
фефийтэми
ефий(хэ)тэми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
семыфийтэми
уемыфийтэми
емыфийтэми
демыфийтэми
фемыфийтэми
емыфий(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сефиятэми
уефиятэми
ефиятэми
дефиятэми
фефиятэми
ефия(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
семыфиятэми
уемыфиятэми
емыфиятэми
демыфиятэми
фемыфиятэми
емыфия(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сефиигъатэми
уефиигъатэми
ефиигъатэми
дефиигъатэми
фефиигъатэми
ефиигъа(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
семыфиигъатэми
уемыфиигъатэми
емыфиигъатэми
демыфиигъатэми
фемыфиигъа(хэ)тэми
емыфиигъатэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сефиинтэми
уефиинтэми
ефиинтэми
дефиинтэми
фефиинтэми
ефиин(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
семыфиинтэми
уемыфиинтэми
емыфиинтэми
демыфиинтэми
фемыфиинтэми
емыфиин(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сефиинутэми
уефиинутэми
ефиинутэми
дефиинутэми
фефиинутэми
ефиину(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
семыфиинутэми
уемыфиинутэми
емыфиинутэми
демыфиинутэми
фемыфиинутэми
емыфиину(хэ)тэми
гъэщӀэгъуэныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сефияи
уефияи
ефияи
дефияи
фефияи
ефияи
щымыӀэныгъэ:
сефиякъыми
уефиякъыми
ефиякъыми
дефиякъыми
фефиякъыми
ефиякъыми
фӀэфӀыныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сефиящэрэт
уефиящэрэт
ефиящэрэт
дефиящэрэт
фефиящэрэт
ефия(хэ)щэрэт
щымыӀэныгъэ:
семыфиящэрэт
уемыфиящэрэт
емыфиящэрэт
демыфиящэрэт
фемыфиящэрэт
емыфия(хэ)щэрэт
шэч къытехьэныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сефиягъэнщ
уефиягъэнщ
ефиягъэнщ
дефиягъэнщ
фефиягъэнщ
ефиягъэн(хэ)щ
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сефиягъэнкъым
уефиягъэнкъым
ефиягъэнкъым
дефиягъэнкъым
фефиягъэнкъым
ефиягъэн(хэ)къым
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сефиягъэнт
уефиягъэнт
ефиягъэнт
дефиягъэнт
фефиягъэнт
ефиягъэн(хэ)т
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сефиягъэнтэкъым
уефиягъэнтэкъым
ефиягъэнтэкъым
дефиягъэнтэкъым
фефиягъэнтэкъым
ефиягъэн(хэ)тэкъым
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сефиягъэн
уефиягъэн
ефиягъэн
дефиягъэн
фефиягъэн
ефиягъэн(хэ)
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сефиягъэнкъэ
уефиягъэнкъэ
ефиягъэнкъэ
дефиягъэнкъэ
фефиягъэнкъэ
ефиягъэн(хэ)къэ
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сефиягъэнт
уефиягъэнт
ефиягъэнт
дефиягъэнт
фефиягъэнт
ефиягъэн(хэ)т
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сефиягъэнтэкъэ
уефиягъэнтэкъэ
ефиягъэнтэкъэ
дефиягъэнтэкъэ
фефиягъэнтэкъэ
ефиягъэн(хэ)тэкъэ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сефиягъэнущ
уефиягъэнущ
ефиягъэнущ
дефиягъэнущ
фефиягъэнущ
ефиягъэну(хэ)щ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сефиягъэнукъым
уефиягъэнукъым
ефиягъэнукъым
дефиягъэнукъым
фефиягъэнукъым
ефиягъэну(хэ)къым
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сефиягъэнут
уефиягъэнут
ефиягъэнут
дефиягъэнут
фефиягъэнут
ефиягъэну(хэ)т
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сефиягъэнутэкъым
уефиягъэнутэкъым
ефиягъэнутэкъым
дефиягъэнутэкъым
фефиягъэнутэкъым
ефиягъэну(хэ)тэкъым
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сефиягъэну
уефиягъэну
ефиягъэну
дефиягъэну
фефиягъэну
ефиягъэну(хэ)
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сефиягъэнукъэ
уефиягъэнукъэ
ефиягъэнукъэ
дефиягъэнукъэ
фефиягъэнукъэ
ефиягъэну(хэ)къэ
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сефиягъэнут
уефиягъэнут
ефиягъэнут
дефиягъэнут
фефиягъэнут
ефиягъэну(хэ)т
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сефиягъэнутэкъэ
уефиягъэнутэкъэ
ефиягъэнутэкъэ
дефиягъэнутэкъэ
фефиягъэнутэкъэ
ефиягъэну(хэ)тэкъэ
Зэлэжь (объектнэ) причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
зэфий
ит зэман - щымыӀэныгъэ
зэмыфий
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
зэфия
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
зэмыфия
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
зэфиигъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
зэмыфиигъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
зэфиин
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
зэмыфиин
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
зэфиину
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
зэмыфиину
Зылэжь (субъектнэ) причастие (щхьэм иту)
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман - щыӀэныгъэ
сефий
уефий
ефий
дефий
фефий
ефий(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
семыфий
уемыфий
емыфий
демыфий
фемыфий
емыфий(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сефия
уефия
ефия
дефия
фефия
ефия(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
семыфия
уемыфия
емыфия
демыфия
фемыфия
емыфия(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сефиигъа
уефиигъа
ефиигъа
дефиигъа
фефиигъа
ефиигъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
семыфиигъа
уемыфиигъа
емыфиигъа
демыфиигъа
фемыфиигъа
емыфиигъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сефиин
уефиин
ефиин
дефиин
фефиин
ефиин(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
семыфиин
уемыфиин
емыфиин
демыфиин
фемыфиин
емыфиин(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сефиину
уефиину
ефиину
дефиину
фефиину
ефиину(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
семыфиину
уемыфиину
емыфиину
демыфиину
фемыфиину
емыфиину(хэ)
Обстоятельственнэ причастиехэр
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
Лэжьыгъэм и къэхъукӀэр зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сызэрефий
узэрефий
зэрефий
дызэрефий
фызэрефий
зэрефий(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сызэремыфий
узэремыфий
зэремыфий
дызэремыфий
фызэремыфий
зэремыфий(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сызэрефия
узэрефия
зэрефия
дызэрефия
фызэрефия
зэрефия(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сызэремыфия
узэремыфия
зэремыфия
дызэремыфия
фызэремыфия
зэремыфия(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сызэрефиигъа
узэрефиигъа
зэрефиигъа
дызэрефиигъа
фызэрефиигъа
зэрефиигъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сызэремыфиигъа
узэремыфиигъа
зэремыфиигъа
дызэремыфиигъа
фызэремыфиигъа
зэремыфиигъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сызэрефиин
узэрефиин
зэрефиин
дызэрефиин
фызэрефиин
зэрефиин(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сызэремыфиин
узэремыфиин
зэремыфиин
дызэремыфиин
фызэремыфиин
зэремыфиин(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сызэрефиину
узэрефиину
зэрефиину
дызэрефиину
фызэрефиину
зэрефиину(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сызэремыфиину
узэремыфиину
зэремыфиину
дызэремыфиину
фызэремыфиину
зэремыфиину(хэ)
Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыщефий
ущефий
щефий
дыщефий
фыщефий
щефий(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыщемыфий
ущемыфий
щемыфий
дыщемыфий
фыщемыфий
щемыфий(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщефия
ущефия
щефия
дыщефия
фыщефия
щефия(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщемыфия
ущемыфия
щемыфия
дыщемыфия
фыщемыфия
щемыфия(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщефиигъа
ущефиигъа
щефиигъа
дыщефиигъа
фыщефиигъа
щефиигъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщемыфиигъа
ущемыфиигъа
щемыфиигъа
дыщемыфиигъа
фыщемыфиигъа
щемыфиигъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщефиин
ущефиин
щефиин
дыщефиин
фыщефиин
щефиин(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщемыфиин
ущемыфиин
щемыфиин
дыщемыфиин
фыщемыфиин
щемыфиин(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщефиину
ущефиину
щефиину
дыщефиину
фыщефиину
щефиину(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщемыфиину
ущемыфиину
щемыфиину
дыщемыфиину
фыщемыфиину
щемыфиину(хэ)
ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыздефий
уздефий
здефий
дыздефий
фыздефий
здефий(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыздемыфий
уздемыфий
здемыфи
дыздемыфий
фыздемыфий
здемыфий(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыздефия
уздефия
здефия
дыздефия
фыздефия
здефия(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыздемыфия
уздемыфия
здемыфия
дыздемыфия
фыздемыфия
здемыфия(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыздефиигъа
уздефиигъа
здефиигъа
дыздефиигъа
фыздефиигъа
здефиигъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыздемыфиигъа
уздемыфиигъа
здемыфиигъа
дыздемыфиигъа
фыздемыфиигъа
здемыфиигъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыздефиин
уздефиин
здефиин
дыздефиин
фыздефиин
здефиин(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыздемыфиин
уздемыфиин
здемыфиин
дыздемыфиин
фыздемыфиин
здемыфиин(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыздефиину
уздефиину
здефиину
дыздефиину
фыздефиину
здефиину(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыздемыфиину
уздемыфиину
здемыфиину
дыздемыфиину
фыздемыфиину
здемыфиину(хэ)
Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀефий
ущӀефий
щӀефий
дыщӀефий
фыщӀефий
щӀефий(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀемыфий
ущӀемыфий
щӀемыфий
дыщӀемыфий
фыщӀемыфий
щӀемыфий(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀефия
ущӀефия
щӀефия
дыщӀефия
фыщӀефия
щӀефия(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀемыфия
ущӀемыфия
щӀемыфия
дыщӀемыфия
фыщӀемыфия
щӀемыфия(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀефиигъа
ущӀефиигъа
щӀефиигъа
дыщӀефиигъа
фыщӀефиигъа
щӀефиигъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀемыфиигъа
ущӀемыфиигъа
щӀемыфиигъа
дыщӀемыфиигъа
фыщӀемыфиигъа
щӀемыфиигъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀефиин
ущӀефиин
щӀефиин
дыщӀефиин
фыщӀефиин
щӀефиин(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀемыфиин
ущӀемыфиин
щӀемыфиин
дыщӀемыфиин
фыщӀемыфиин
щӀемыфиин(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀефиину
ущӀефиину
щӀефиину
дыщӀефиину
фыщӀефиину
щӀефиину(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀемыфиину
ущӀемыфиину
щӀемыфиину
дыщӀемыфиину
фыщӀемыфиину
щӀемыфиину(хэ)
Деепричастиехэр
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман - щыӀэныгъэ
сефийуэ
уефийуэ
ефийуэ
дефийуэ
фефийуэ
ефий(хэ)у
ит зэман - щымыӀэныгъэ
семыфийуэ
уемыфийуэ
емыфийуэ
демыфийуэ
фемыфийуэ
емыфий(хэ)у
блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сефияуэ
уефияуэ
ефияуэ
дефияуэ
фефияуэ
ефияуэ / ефияхэу
блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
семыфияуэ
уемыфияуэ
емыфияуэ
демыфияуэ
фемыфияуэ
емыфияуэ / емыфияхэу
урэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ
сефийурэ
уефийурэ
ефийурэ
дефийурэ
фефийурэ
ефий(хэ)урэ
урэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ
семыфийурэ
уемыфийурэ
емыфийурэ
демыфийурэ
фемыфийурэ
емыфий(хэ)урэ
Косвеннэ дополненэ -- ит зэман щыӀэныгъэ фащэ
Косвеннэ Дополненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
Подлежащэ
сэ
--
сынофий
софий
--
сывофий
софий(хэ)
уэ
укъызофий
--
уофий
укъыдофий
--
уофий(хэ)
ар
къызофий
къофий
йофий
къыдофий
къывофий
йофий(хэ)
дэ
--
дынофий
дофий
--
дывофий
дофий(хэ)
фэ
фыкъызофий
--
фофий
фыкъыдофий
--
фофий(хэ)
ахэр
къызофий
къофий
йофий
къыдофий
къывофий
йофий(хэ)
Косвеннэ дополненэ -- фащэ псори (ит зэман щыӀэныгъэ фащэм нэгъуэщӀ)
Косвеннэ Дополненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
Подлежащэ
сэ
--
сынофийрэ
сефийрэ
--
сывэфийрэ
сефий(хэ)рэ
уэ
укъызэфийрэ
--
уефийрэ
укъыдэфийрэ
--
уефий(хэ)рэ
ар
къызэфийрэ
къофийрэ
ефийрэ
къыдэфийрэ
къывэфийрэ
ефий(хэ)рэ
дэ
--
дынофийрэ
дефийрэ
--
дывэфийрэ
дефий(хэ)рэ
фэ
фыкъызэфийрэ
--
фефийрэ
фыкъыдэфийрэ
--
фефий(хэ)рэ]
ахэр
къызэфийрэ
къофийрэ
ефийрэ
къыдэфийрэ
къывэфийрэ
ефий(хэ)рэ
-э-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[фи]й
[фи]йр
--
[фи]йхэр
Эргативнэ:
[фи]й
[фи]йм
--
[фи]йхэм
Послеложнэ:
[фи]йкӀэ
[фи]ймкӀэ
[фи]йхэкӀэ
[фи]йхэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[фи]йуэ
[фи]йрауэ
[фи]йхэу
[фи]йхэрауэ
-а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[фи]я
[фи]яр
--
[фи]яхэр
Эргативнэ:
[фи]я
[фи]ям
--
[фи]яхэм
Послеложнэ:
[фи]якӀэ
[фи]ямкӀэ
[фи]яхэкӀэ
[фи]яхэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[фи]яуэ
[фи]ярауэ
[фи]яхэу
[фи]яхэрауэ
-эн-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[фи]ин
[фи]иныр
--
[фи]инхэр
Эргативнэ:
[фи]ин
[фи]иным
--
[фи]инхэм
Послеложнэ:
[фи]инкӀэ
[фи]инымкӀэ
[фи]инхэкӀэ
[фи]инхэмкӀэ
'Обстоятельственнэ:
[фи]ину
[фи]инырауэ
[фи]инхэу
[фи]инхэрауэ
-эну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[фи]ину
[фи]инур
--
[фи]инухэр
Эргативнэ:
[фи]ину
[фи]инум
--
[фи]инухэм
Послеложнэ:
[фи]инукӀэ
[фи]инумкӀэ
[фи]инухэкӀэ
[фи]инухэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[фи]инууэ
[фи]инурауэ
[фи]инухэу
[фи]инухэрауэ
МЫХЬЭНЭ
Зыгуэрым хуэгъэзауэ фиин, кӀэлъыфиин.
Зыгуэр уигу зэрыримыхьыр, зыгуэр ауан зэрыпщӀыр кърибгъэлъагъуэу фиин.
ЩАПХЪЭХЭР
ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР
ЩӀалэр и ныбжьэгъум ефиящ.
Дыгъум ефиин.
НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР
ИНДЖЫЛЫБЗЭ
ефиин: 1. whistle to sb 2. boo sb or sth
ЩӀалэр и ныбжьэгъум ефиящ: the young man whistled to his friend.
Дыгъум ефиин: to boo a thief.
УРЫСЫБЗЭ
ефиин: 1. свистнуть кому-л. 2. освистать кого-что-л.
ЩӀалэр и ныбжьэгъум ефиящ: молодой человек свистнул своему другу.
Дыгъум ефиин: освистать вора.
БИБЛИОГРАФИЕ
Апажэ М. Л., КӀуэкӀуэ Ж. Н. Адыгэ-урыс псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2008.
БищӀо Б. Ч. Адыгэбзэм и псалъэгъэнахуэ. Налшык: «Эльбрус», 2015.
БищӀо Б. Ч., Къумыкъу Д. М., ТӀымыжь Хь. Т. ЕджапӀэхэм папщӀэ урыс-адыгэ псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2013.
Джаурджий Хь. З., Сыкъун Хь. Хь. Урыс-адыгэ школ псалъалъэ. Налшык: «Нарт», 1991.
Къэбэрдей АССР-м и министрхэм я советым деж щыӀэ Къэбэрдей научно-исследовательскэ институт. Къардэн Б. М., БищӀэу А. Т. Урыс-къэбэрдей-шэрджэс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1955
Къэбэрдей-Балъкъэр АССР-м и министрхэм я советым и деж щыӀэ Къэбэрдей-балъкъэр научно-исследовательскэ институт. Апажэ М. Л., Багъ Н. А., Багъ П. М., Балъкъэр Б. Хь, КӀуэкӀуэ Ж. Н., ЖьэкӀэмыхъу Хь. Хь., Урыс Хь. Щ. Къэбэрдей-урыс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1957
Россием щӀэныгъэхэмкӀэ и академием и Къэбэрдей-Балъкъэр щӀэныгъэ центрым гуманитарнэ къухутэныгъэхэмкӀэ и институт. Адыгэбзэ псалъалъэ. Москва: «Дигора», 1999.
Табухов Х. К. Толковый русско-кабардино-черкесский словарь. Нальчик: Издательлский центр «Эль-Фа», 2006.
Шэрджэс Алий. Яхуэмыфащэу лъэныкъуэ едгъэза псалъэхэр. Адыгэ псалъэгъэнахуэм щӀыгъужыпхъэхэр. Налшык: Изд. КБИГИ, 2009.