АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)
ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭМЫӀЭС
ЭТИМОЛОГИЕ
КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ
ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ
СПРЯЖЕНЭ
Глагол лъэмыӏэс "еущиен"-м и спряженэ
Инфинитив (масдар)
щыӀэныгъэ:
еушиен
щымыӀэныгъэ:
емыушиен
Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сеушиен
уеушиен
еушиен
деушиен
феушиен
еушиен(хэ)
щымыӀэныгъэ:
семыушиен
уемыушиен
емыушиен
демыушиен
фемыушиен
емыушиен(хэ)
Унафэ наклоненэ
уэ
фэ
щыӀэныгъэ:
еушие!
феушие!
щымыӀэныгъэ:
уемыушие!
фемыушие!
Ре-кӀэ унафэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
среушие
уреушие
иреушие
дреушие
фреушие
иреушие(хэ)
щымыӀэныгъэ:
сремыушие
уремыушие
ирэмыушие
дремыушие
фремыушие
иремыушие(хэ)
ЗэраӀуатэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
соушие(р)
уоушие(р)
йоушие(р)
доушие(р)
фоушие(р)
йоушие(хэ)(р)
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сеушиеркъым
уеушиеркъым
еушиеркъым
деушиеркъым
феушиеркъым
еушие(хэ)ркъым
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:
сеушиерт
уеушиерт
еушиерт
деушиерт
феушиерт
еушие(хэ)рт
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:
сеушиертэкъым
уеушиертэкъым
еушиертэкъым
деушиертэкъым
феушиертэкъым
еушие(хэ)ртэкъым
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сеушиящ
уеушиящ
еушиящ
деушиящ
феушиящ
еушия(хэ)щ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сеушиякъым
уеушиякъым
еушиякъым
деушиякъым
феушиякъым
еушия(хэ)къым
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:
сеушият
уеушият
еушият
деушият
феушият
еушия(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сеушиятэкъым
уеушиятэкъым
еушиятэкъым
деушиятэкъым
феушиятэкъым
еушия(хэ)тэкъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:
сеушиегъащ
уеушиегъащ
еушиегъащ
деушиегъащ
феушиегъащ
еушиегъа(хэ)щ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:
сеушиегъакъым
уеушиегъакъым
еушиегъакъым
деушиегъакъым
феушиегъакъым
еушиегъа(хэ)къым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:
сеушиегъат
уеушиегъат
еушиегъат
деушиегъат
феушиегъат
еушиегъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сеушиегъатэкъым
уеушиегъатэкъым
еушиегъатэкъым
деушиегъатэкъым
феушиегъатэкъым
еушиегъа(хэ)тэкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:
сеушиещ
уеушиещ
еушиещ
деушиещ
феушиещ
еушие(хэ)щ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:
сеушиекъым
уеушиекъым
еушиекъым
деушиекъым
феушиекъым
еушие(хэ)къым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:
сеушиет
уеушиет
еушиет
деушиет
феушиет
еушие(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:
сеушиетэкъым
уеушиетэкъым
еушиетэкъым
деушиетэкъым
феушиетэкъым
еушие(хэ)тэкъым
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сеушиенщ
уеушиенщ
еушиенщ
деушиенщ
феушиенщ
еушиен(хэ)щ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сеушиенкъым
уеушиенкъым
еушиенкъым
деушиенкъым
феушиенкъым
еушиен(хэ)къым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сеушиену(хэ)щ
уеушиенущ
еушиенущ
деушиенущ
феушиенущ
еушиену(хэ)щ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сеушиенукъым
уеушиенукъым
еушиенукъым
деушиенукъым
феушиенукъым
еушиену(хэ)къым
ЗэрыупщӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сеушиерэ
уеушиерэ
еушиерэ
деушиерэ
феушиерэ
еушие(хэ)рэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сеушиеркъэ
уеушиеркъэ
еушиеркъэ
деушиеркъэ
феушиеркъэ
еушие(хэ)ркъэ
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:
сеушиерт
уеушиерт
еушиерт
деушиерт
феушиерт
еушие(хэ)(р)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:
сеушиертэкъэ
уеушиертэкъэ
еушиертэкъэ
деушиертэкъэ
феушиертэкъэ
еушие(хэ)ртэкъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сеушия
уеушия
еушия
деушия
феушия
еушия(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сеушиякъэ
уеушиякъэ
еушиякъэ
деушиякъэ
феушиякъэ
еушия(хэ)къэ
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:
сеушият
уеушият
еушият
деушият
феушият
еушия(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сеушиятэкъэ
уеушиятэкъэ
еушиятэкъэ
деушиятэкъэ
феушиятэкъэ
еушия(хэ)тэкъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:
сеушиегъа
уеушиегъа
еушиегъа
деушиегъа
феушиегъа
еушиегъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:
сеушиегъакъэ
уеушиегъакъэ
еушиегъакъэ
деушиегъакъэ
феушиегъакъэ
еушиегъа(хэ)къэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:
сеушиегъат
уеушиегъат
еушиегъат
деушиегъат
феушиегъат
еушиегъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сеушиегъатэкъэ
уеушиегъатэкъэ
еушиегъатэкъэ
деушиегъатэкъэ
феушиегъатэкъэ
еушиегъа(хэ)тэкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:
сеушие
уеушие
еушие
деушие
феушие
еушие(хэ)
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:
сеушиекъэ
уеушиекъэ
еушиекъэ
деушиекъэ
феушиекъэ
еушие(хэ)къэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:
сеушиет
уеушиет
еушиет
деушиет
феушиет
еушие(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:
сеушиетэкъэ
уеушиетэкъэ
еушиетэкъэ
деушиетэкъэ
феушиетэкъэ
еушие(хэ)тэкъэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сеушиен
уеушиен
еушиен
деушиен
феушиен
еушиен(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сеушиенкъэ
уеушиенкъэ
еушиенкъэ
деушиенкъэ
феушиенкъэ
еушиен(хэ)къэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сеушиену
уеушиену
еушиену
деушиену
феушиену
еушиену(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сеушиенукъэ
уеушиенукъэ
еушиенукъэ
деушиенукъэ
феушиенукъэ
еушиену(хэ)къэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сеушиемэ
уеушиемэ
еушиемэ
деушиемэ
феушиемэ
еушие(хэ)мэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
семыушиемэ
уемыушиемэ
емыушиемэ
демыушиемэ
фемыушиемэ
емыушие(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сеушиямэ
уеушиямэ
еушиямэ
деушиямэ
феушиямэ
еушия(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
семыушиямэ
уемыушиямэ
емыушиямэ
демыушиямэ
фемыушиямэ
емыушия(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сеушиегъамэ
уеушиегъамэ
еушиегъамэ
деушиегъамэ
феушиегъамэ
еушиегъа(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
семыушиегъамэ
уемыушиегъамэ
емыушиегъамэ
демыушиегъамэ
фемыушиегъамэ
емыушиегъа(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сеушиенмэ
уеушиенмэ
еушиенмэ
деушиенмэ
феушиенмэ
еушиен(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
семыушиенмэ
уемыушиенмэ
емыушиенмэ
демыушиенмэ
фемыушиенмэ
емыушиен(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сеушиенумэ
уеушиенумэ
еушиенумэ
деушиенумэ
феушиенумэ
еушиену(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
семыушиенумэ
уемыушиенумэ
емыушиенумэ
демыушиенумэ
фемыушиенумэ
емыушиену(хэ)мэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сеушиетэмэ
уеушиетэмэ
еушиетэмэ
деушиетэмэ
феушиетэмэ
еушие(хэ)тэмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
семыушиетэмэ
уемыушиетэмэ
емыушиетэмэ
демыушиетэмэ
фемыушиетэмэ
емыушие(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сеушиятэмэ
уеушиятэмэ
еушиятэмэ
деушиятэмэ
феушиятэмэ
еушия(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
семыушиятэмэ
уемыушиятэмэ
емыушиятэмэ
демыушиятэмэ
фемыушиятэмэ
емыушия(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сеушиегъатэмэ
уеушиегъатэмэ
еушиегъатэмэ
деушиегъатэмэ
феушиегъатэмэ
еушиегъа(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
семыушиегъатэмэ
уемыушиегъатэмэ
емыушиегъатэмэ
демыушиегъатэмэ
фемыушиегъатэмэ
емыушиегъа(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сеушиентэмэ
уеушиентэмэ
еушиентэмэ
деушиентэмэ
феушиентэмэ
еушиен(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
семыушиентэмэ
уемыушиентэмэ
емыушиентэмэ
демыушиентэмэ
фемыушиентэмэ
емыушиен(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сеушиенутэмэ
уеушиенутэмэ
еушиенутэмэ
деушиенутэмэ
феушиенутэмэ
еушиену(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
семыушиенутэмэ
уемыушиенутэмэ
емыушиенутэмэ
демыушиенутэмэ
фемыушиенутэмэ
емыушиену(хэ)тэмэ
сослагательнэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сеушиент
уеушиент
еушиент
деушиент
феушиент
еушиен(хэ)т
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сеушиентэкъым
уеушиентэкъым
еушиентэкъым
деушиентэкъым
феушиентэкъым
еушиен(хэ)тэкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сеушиенут
уеушиенут
еушиенут
деушиенут
феушиенут
еушиену(хэ)т
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сеушиенутэкъым
уеушиенутэкъым
еушиенутэкъым
деушиенутэкъым
феушиенутэкъым
еушиену(хэ)тэкъым
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сеушиеми
уеушиеми
еушиеми
деушиеми
феушиеми
еушие(хэ)ми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
семыушиеми
уемыушиеми
емыушиеми
демыушиеми
фемыушиеми
емыушие(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сеушиями
уеушиями
еушиями
деушиями
феушиями
еушия(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
семыушиями
уемыушиями
емыушиями
демыушиями
фемыушиями
емыушия(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сеушиегъами
уеушиегъами
еушиегъами
деушиегъами
феушиегъами
еушиегъа(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
семыушиегъами
уемыушиегъами
емыушиегъами
демыушиегъами
фемыушиегъами
емыушиегъа(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сеушиенми
уеушиенми
еушиенми
деушиенми
феушиенми
еушиен(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
семыушиенми
уемыушиенми
емыушиенми
демыушиенми
фемыушиенми
емыушиен(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сеушиенуми
уеушиенуми
еушиенуми
деушиенуми
феушиенуми
еушиену(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
семыушиенуми
уемыушиенуми
емыушиенуми
демыушиенуми
фемыушиенуми
емыушиену(хэ)ми
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сеушиетэми
уеушиетэми
еушиетэми
деушиетэми
феушиетэми
еушие(хэ)тэми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
семыушиетэми
уемыушиетэми
емыушиетэми
демыушиетэми
фемыушиетэми
емыушие(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сеушиятэми
уеушиятэми
еушиятэми
деушиятэми
феушиятэми
еушия(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
семыушиятэми
уемыушиятэми
емыушиятэми
демыушиятэми
фемыушиятэми
емыушия(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сеушиегъатэми
уеушиегъатэми
еушиегъатэми
деушиегъатэми
феушиегъатэми
еушиегъа(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
семыушиегъатэми
уемыушиегъатэми
емыушиегъатэми
демыушиегъатэми
фемыушиегъа(хэ)тэми
емыушиегъатэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сеушиентэми
уеушиентэми
еушиентэми
деушиентэми
феушиентэми
еушиен(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
семыушиентэми
уемыушиентэми
емыушиентэми
демыушиентэми
фемыушиентэми
емыушиен(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сеушиенутэми
уеушиенутэми
еушиенутэми
деушиенутэми
феушиенутэми
еушиену(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
семыушиенутэми
уемыушиенутэми
емыушиенутэми
демыушиенутэми
фемыушиенутэми
емыушиену(хэ)тэми
гъэщӀэгъуэныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сеушияи
уеушияи
еушияи
деушияи
феушияи
еушияи
щымыӀэныгъэ:
сеушиякъыми
уеушиякъыми
еушиякъыми
деушиякъыми
феушиякъыми
еушиякъыми
фӀэфӀыныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сеушиящэрэт
уеушиящэрэт
еушиящэрэт
деушиящэрэт
феушиящэрэт
еушия(хэ)щэрэт
щымыӀэныгъэ:
семыушиящэрэт
уемыушиящэрэт
емыушиящэрэт
демыушиящэрэт
фемыушиящэрэт
емыушия(хэ)щэрэт
шэч къытехьэныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сеушиягъэнщ
уеушиягъэнщ
еушиягъэнщ
деушиягъэнщ
феушиягъэнщ
еушиягъэн(хэ)щ
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сеушиягъэнкъым
уеушиягъэнкъым
еушиягъэнкъым
деушиягъэнкъым
феушиягъэнкъым
еушиягъэн(хэ)къым
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сеушиягъэнт
уеушиягъэнт
еушиягъэнт
деушиягъэнт
феушиягъэнт
еушиягъэн(хэ)т
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сеушиягъэнтэкъым
уеушиягъэнтэкъым
еушиягъэнтэкъым
деушиягъэнтэкъым
феушиягъэнтэкъым
еушиягъэн(хэ)тэкъым
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сеушиягъэн
уеушиягъэн
еушиягъэн
деушиягъэн
феушиягъэн
еушиягъэн(хэ)
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сеушиягъэнкъэ
уеушиягъэнкъэ
еушиягъэнкъэ
деушиягъэнкъэ
феушиягъэнкъэ
еушиягъэн(хэ)къэ
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сеушиягъэнт
уеушиягъэнт
еушиягъэнт
деушиягъэнт
феушиягъэнт
еушиягъэн(хэ)т
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сеушиягъэнтэкъэ
уеушиягъэнтэкъэ
еушиягъэнтэкъэ
деушиягъэнтэкъэ
феушиягъэнтэкъэ
еушиягъэн(хэ)тэкъэ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сеушиягъэнущ
уеушиягъэнущ
еушиягъэнущ
деушиягъэнущ
феушиягъэнущ
еушиягъэну(хэ)щ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сеушиягъэнукъым
уеушиягъэнукъым
еушиягъэнукъым
деушиягъэнукъым
феушиягъэнукъым
еушиягъэну(хэ)къым
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сеушиягъэнут
уеушиягъэнут
еушиягъэнут
деушиягъэнут
феушиягъэнут
еушиягъэну(хэ)т
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сеушиягъэнутэкъым
уеушиягъэнутэкъым
еушиягъэнутэкъым
деушиягъэнутэкъым
феушиягъэнутэкъым
еушиягъэну(хэ)тэкъым
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сеушиягъэну
уеушиягъэну
еушиягъэну
деушиягъэну
феушиягъэну
еушиягъэну(хэ)
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сеушиягъэнукъэ
уеушиягъэнукъэ
еушиягъэнукъэ
деушиягъэнукъэ
феушиягъэнукъэ
еушиягъэну(хэ)къэ
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сеушиягъэнут
уеушиягъэнут
еушиягъэнут
деушиягъэнут
феушиягъэнут
еушиягъэну(хэ)т
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сеушиягъэнутэкъэ
уеушиягъэнутэкъэ
еушиягъэнутэкъэ
деушиягъэнутэкъэ
феушиягъэнутэкъэ
еушиягъэну(хэ)тэкъэ
Зэлэжь (объектнэ) причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
зэушие
ит зэман - щымыӀэныгъэ
зэмыушие
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
зэушия
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
зэмыушия
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
зэушиегъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
зэмыушиегъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
зэушиен
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
зэмыушиен
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
зэушиену
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
зэмыушиену
Зылэжь (субъектнэ) причастие (щхьэм иту)
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман - щыӀэныгъэ
сеушие
уеушие
еушие
деушие
феушие
еушие(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
семыушие
уемыушие
емыушие
демыушие
фемыушие
емыушие(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сеушия
уеушия
еушия
деушия
феушия
еушия(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
семыушия
уемыушия
емыушия
демыушия
фемыушия
емыушия(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сеушиегъа
уеушиегъа
еушиегъа
деушиегъа
феушиегъа
еушиегъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
семыушиегъа
уемыушиегъа
емыушиегъа
демыушиегъа
фемыушиегъа
емыушиегъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сеушиен
уеушиен
еушиен
деушиен
феушиен
еушиен(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
семыушиен
уемыушиен
емыушиен
демыушиен
фемыушиен
емыушиен(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сеушиену
уеушиену
еушиену
деушиену
феушиену
еушиену(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
семыушиену
уемыушиену
емыушиену
демыушиену
фемыушиену
емыушиену(хэ)
Обстоятельственнэ причастиехэр
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
Лэжьыгъэм и къэхъукӀэр зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сызэреушие
узэреушие
зэреушие
дызэреушие
фызэреушие
зэреушие(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сызэремыушие
узэремыушие
зэремыушие
дызэремыушие
фызэремыушие
зэремыушие(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сызэреушия
узэреушия
зэреушия
дызэреушия
фызэреушия
зэреушия(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сызэремыушия
узэремыушия
зэремыушия
дызэремыушия
фызэремыушия
зэремыушия(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сызэреушиегъа
узэреушиегъа
зэреушиегъа
дызэреушиегъа
фызэреушиегъа
зэреушиегъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сызэремыушиегъа
узэремыушиегъа
зэремыушиегъа
дызэремыушиегъа
фызэремыушиегъа
зэремыушиегъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сызэреушиен
узэреушиен
зэреушиен
дызэреушиен
фызэреушиен
зэреушиен(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сызэремыушиен
узэремыушиен
зэремыушиен
дызэремыушиен
фызэремыушиен
зэремыушиен(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сызэреушиену
узэреушиену
зэреушиену
дызэреушиену
фызэреушиену
зэреушиену(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сызэремыушиену
узэремыушиену
зэремыушиену
дызэремыушиену
фызэремыушиену
зэремыушиену(хэ)
Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыщеушие
ущеушие
щеушие
дыщеушие
фыщеушие
щеушие(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыщемыушие
ущемыушие
щемыушие
дыщемыушие
фыщемыушие
щемыушие(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщеушия
ущеушия
щеушия
дыщеушия
фыщеушия
щеушия(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщемыушия
ущемыушия
щемыушия
дыщемыушия
фыщемыушия
щемыушия(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщеушиегъа
ущеушиегъа
щеушиегъа
дыщеушиегъа
фыщеушиегъа
щеушиегъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщемыушиегъа
ущемыушиегъа
щемыушиегъа
дыщемыушиегъа
фыщемыушиегъа
щемыушиегъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщеушиен
ущеушиен
щеушиен
дыщеушиен
фыщеушиен
щеушиен(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщемыушиен
ущемыушиен
щемыушиен
дыщемыушиен
фыщемыушиен
щемыушиен(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщеушиену
ущеушиену
щеушиену
дыщеушиену
фыщеушиену
щеушиену(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщемыушиену
ущемыушиену
щемыушиену
дыщемыушиену
фыщемыушиену
щемыушиену(хэ)
ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыздеушие
уздеушие
здеушие
дыздеушие
фыздеушие
здеушие(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыздемыушие
уздемыушие
здемыуши
дыздемыушие
фыздемыушие
здемыушие(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыздеушия
уздеушия
здеушия
дыздеушия
фыздеушия
здеушия(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыздемыушия
уздемыушия
здемыушия
дыздемыушия
фыздемыушия
здемыушия(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыздеушиегъа
уздеушиегъа
здеушиегъа
дыздеушиегъа
фыздеушиегъа
здеушиегъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыздемыушиегъа
уздемыушиегъа
здемыушиегъа
дыздемыушиегъа
фыздемыушиегъа
здемыушиегъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыздеушиен
уздеушиен
здеушиен
дыздеушиен
фыздеушиен
здеушиен(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыздемыушиен
уздемыушиен
здемыушиен
дыздемыушиен
фыздемыушиен
здемыушиен(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыздеушиену
уздеушиену
здеушиену
дыздеушиену
фыздеушиену
здеушиену(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыздемыушиену
уздемыушиену
здемыушиену
дыздемыушиену
фыздемыушиену
здемыушиену(хэ)
Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀеушие
ущӀеушие
щӀеушие
дыщӀеушие
фыщӀеушие
щӀеушие(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀемыушие
ущӀемыушие
щӀемыушие
дыщӀемыушие
фыщӀемыушие
щӀемыушие(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀеушия
ущӀеушия
щӀеушия
дыщӀеушия
фыщӀеушия
щӀеушия(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀемыушия
ущӀемыушия
щӀемыушия
дыщӀемыушия
фыщӀемыушия
щӀемыушия(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀеушиегъа
ущӀеушиегъа
щӀеушиегъа
дыщӀеушиегъа
фыщӀеушиегъа
щӀеушиегъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀемыушиегъа
ущӀемыушиегъа
щӀемыушиегъа
дыщӀемыушиегъа
фыщӀемыушиегъа
щӀемыушиегъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀеушиен
ущӀеушиен
щӀеушиен
дыщӀеушиен
фыщӀеушиен
щӀеушиен(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀемыушиен
ущӀемыушиен
щӀемыушиен
дыщӀемыушиен
фыщӀемыушиен
щӀемыушиен(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀеушиену
ущӀеушиену
щӀеушиену
дыщӀеушиену
фыщӀеушиену
щӀеушиену(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀемыушиену
ущӀемыушиену
щӀемыушиену
дыщӀемыушиену
фыщӀемыушиену
щӀемыушиену(хэ)
Деепричастиехэр
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман - щыӀэныгъэ
сеушиеуэ
уеушиеуэ
еушиеуэ
деушиеуэ
феушиеуэ
еушие(хэ)у
ит зэман - щымыӀэныгъэ
семыушиеуэ
уемыушиеуэ
емыушиеуэ
демыушиеуэ
фемыушиеуэ
емыушие(хэ)у
блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сеушияуэ
уеушияуэ
еушияуэ
деушияуэ
феушияуэ
еушияуэ / еушияхэу
блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
семыушияуэ
уемыушияуэ
емыушияуэ
демыушияуэ
фемыушияуэ
емыушияуэ / емыушияхэу
урэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ
сеушиеурэ
уеушиеурэ
еушиеурэ
деушиеурэ
феушиеурэ
еушие(хэ)урэ
урэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ
семыушиеурэ
уемыушиеурэ
емыушиеурэ
демыушиеурэ
фемыушиеурэ
емыушие(хэ)урэ
Косвеннэ дополненэ -- ит зэман щыӀэныгъэ фащэ
Косвеннэ Дополненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
Подлежащэ
сэ
--
сыноушие
соушие
--
сывоушие
соушие(хэ)
уэ
укъызоушие
--
уоушие
укъыдоушие
--
уоушие(хэ)
ар
къызоушие
къоушие
йоушие
къыдоушие
къывоушие
йоушие(хэ)
дэ
--
дыноушие
доушие
--
дывоушие
доушие(хэ)
фэ
фыкъызоушие
--
фоушие
фыкъыдоушие
--
фоушие(хэ)
ахэр
къызоушие
къоушие
йоушие
къыдоушие
къывоушие
йоушие(хэ)
Косвеннэ дополненэ -- фащэ псори (ит зэман щыӀэныгъэ фащэм нэгъуэщӀ)
Косвеннэ Дополненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
Подлежащэ
сэ
--
сыноушиерэ
сеушиерэ
--
сывэушиерэ
сеушие(хэ)рэ
уэ
укъызэушиерэ
--
уеушиерэ
укъыдэушиерэ
--
уеушие(хэ)рэ
ар
къызэушиерэ
къоушиерэ
еушиерэ
къыдэушиерэ
къывэушиерэ
еушие(хэ)рэ
дэ
--
дыноушиерэ
деушиерэ
--
дывэушиерэ
деушие(хэ)рэ
фэ
фыкъызэушиерэ
--
феушиерэ
фыкъыдэушиерэ
--
феушие(хэ)рэ]
ахэр
къызэушиерэ
къоушиерэ
еушиерэ
къыдэушиерэ
къывэушиерэ
еушие(хэ)рэ
-э-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[уши]е
[уши]ер
--
[уши]ехэр
Эргативнэ:
[уши]е
[уши]ем
--
[уши]ехэм
Послеложнэ:
[уши]екӀэ
[уши]емкӀэ
[уши]ехэкӀэ
[уши]ехэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[уши]еуэ
[уши]ерауэ
[уши]ехэу
[уши]ехэрауэ
-а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[уши]я
[уши]яр
--
[уши]яхэр
Эргативнэ:
[уши]я
[уши]ям
--
[уши]яхэм
Послеложнэ:
[уши]якӀэ
[уши]ямкӀэ
[уши]яхэкӀэ
[уши]яхэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[уши]яуэ
[уши]ярауэ
[уши]яхэу
[уши]яхэрауэ
-эн-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[уши]ен
[уши]еныр
--
[уши]енхэр
Эргативнэ:
[уши]ен
[уши]еным
--
[уши]енхэм
Послеложнэ:
[уши]енкӀэ
[уши]енымкӀэ
[уши]енхэкӀэ
[уши]енхэмкӀэ
'Обстоятельственнэ:
[уши]ену
[уши]енырауэ
[уши]енхэу
[уши]енхэрауэ
-эну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[уши]ену
[уши]енур
--
[уши]енухэр
Эргативнэ:
[уши]ену
[уши]енум
--
[уши]енухэм
Послеложнэ:
[уши]енукӀэ
[уши]енумкӀэ
[уши]енухэкӀэ
[уши]енухэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[уши]енууэ
[уши]енурауэ
[уши]енухэу
[уши]енухэрауэ
МЫХЬЭНЭ
Зыгуэр гъэӀущын.
ЩАПХЪЭХЭР
Ар [ПащӀэ Бэчмырзэ] гушыӀэ хэлъу къыдэущиерт. Теунэ Хьэчим
НэхъыщӀэ ягъэӀущ щхьэкӀэ, нэхъыжь яущиерэ? Псалъэжьхэр
ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР
НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР
ИНДЖЫЛЫБЗЭ
еущиен: instruct or teach sb.
УРЫСЫБЗЭ
еущиен: наставлять кого-л.
БИБЛИОГРАФИЕ
Апажэ М. Л., КӀуэкӀуэ Ж. Н. Адыгэ-урыс псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2008.
БищӀо Б. Ч. Адыгэбзэм и псалъэгъэнахуэ. Налшык: «Эльбрус», 2015.
БищӀо Б. Ч., Къумыкъу Д. М., ТӀымыжь Хь. Т. ЕджапӀэхэм папщӀэ урыс-адыгэ псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2013.
Джаурджий Хь. З., Сыкъун Хь. Хь. Урыс-адыгэ школ псалъалъэ. Налшык: «Нарт», 1991.
Къэбэрдей АССР-м и министрхэм я советым деж щыӀэ Къэбэрдей научно-исследовательскэ институт. Къардэн Б. М., БищӀэу А. Т. Урыс-къэбэрдей-шэрджэс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1955
Къэбэрдей-Балъкъэр АССР-м и министрхэм я советым и деж щыӀэ Къэбэрдей-балъкъэр научно-исследовательскэ институт. Апажэ М. Л., Багъ Н. А., Багъ П. М., Балъкъэр Б. Хь, КӀуэкӀуэ Ж. Н., ЖьэкӀэмыхъу Хь. Хь., Урыс Хь. Щ. Къэбэрдей-урыс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1957
Россием щӀэныгъэхэмкӀэ и академием и Къэбэрдей-Балъкъэр щӀэныгъэ центрым гуманитарнэ къухутэныгъэхэмкӀэ и институт. Адыгэбзэ псалъалъэ. Москва: «Дигора», 1999.
Табухов Х. К. Толковый русско-кабардино-черкесский словарь. Нальчик: Издательлский центр «Эль-Фа», 2006.
Шэрджэс Алий. Яхуэмыфащэу лъэныкъуэ едгъэза псалъэхэр. Адыгэ псалъэгъэнахуэм щӀыгъужыпхъэхэр. Налшык: Изд. КБИГИ, 2009.