АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)
ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭМЫӀЭС
ЭТИМОЛОГИЕ
КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ
ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ
СПРЯЖЕНЭ
Глагол лъэмыӏэс "етэн"-м и спряженэ
Инфинитив (масдар)
щыӀэныгъэ:
етэн
щымыӀэныгъэ:
емытэн
Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сетэн
уетэн
етэн
детэн
фетэн
етэн(хэ)
щымыӀэныгъэ:
семытэн
уемытэн
емытэн
демытэн
фемытэн
емытэн(хэ)
Унафэ наклоненэ
уэ
фэ
щыӀэныгъэ:
етэ!
фетэ!
щымыӀэныгъэ:
уемытэ!
фемытэ!
Ре-кӀэ унафэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сретэ
уретэ
иретэ
дретэ
фретэ
иретэ(хэ)
щымыӀэныгъэ:
сремытэ
уремытэ
ирэмытэ
дремытэ
фремытэ
иремытэ(хэ)
ЗэраӀуатэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сотэ(р)
уотэ(р)
йотэ(р)
дотэ(р)
фотэ(р)
йотэ(хэ)(р)
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сетэркъым
уетэркъым
етэркъым
детэркъым
фетэркъым
етэ(хэ)ркъым
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:
сетэрт
уетэрт
етэрт
детэрт
фетэрт
етэ(хэ)рт
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:
сетэртэкъым
уетэртэкъым
етэртэкъым
детэртэкъым
фетэртэкъым
етэ(хэ)ртэкъым
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сетащ
уетащ
етащ
детащ
фетащ
ета(хэ)щ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сетакъым
уетакъым
етакъым
детакъым
фетакъым
ета(хэ)къым
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:
сетат
уетат
етат
детат
фетат
ета(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сетатэкъым
уетатэкъым
етатэкъым
детатэкъым
фетатэкъым
ета(хэ)тэкъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:
сетэгъащ
уетэгъащ
етэгъащ
детэгъащ
фетэгъащ
етэгъа(хэ)щ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:
сетэгъакъым
уетэгъакъым
етэгъакъым
детэгъакъым
фетэгъакъым
етэгъа(хэ)къым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:
сетэгъат
уетэгъат
етэгъат
детэгъат
фетэгъат
етэгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сетэгъатэкъым
уетэгъатэкъым
етэгъатэкъым
детэгъатэкъым
фетэгъатэкъым
етэгъа(хэ)тэкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:
сетэщ
уетэщ
етэщ
детэщ
фетэщ
етэ(хэ)щ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:
сетэкъым
уетэкъым
етэкъым
детэкъым
фетэкъым
етэ(хэ)къым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:
сетэт
уетэт
етэт
детэт
фетэт
етэ(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:
сетэтэкъым
уетэтэкъым
етэтэкъым
детэтэкъым
фетэтэкъым
етэ(хэ)тэкъым
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сетэнщ
уетэнщ
етэнщ
детэнщ
фетэнщ
етэн(хэ)щ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сетэнкъым
уетэнкъым
етэнкъым
детэнкъым
фетэнкъым
етэн(хэ)къым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сетэнущ
уетэнущ
етэнущ
детэнущ
фетэнущ
етэну(хэ)щ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сетэнукъым
уетэнукъым
етэнукъым
детэнукъым
фетэнукъым
етэну(хэ)къым
ЗэрыупщӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сетэрэ
уетэрэ
етэрэ
детэрэ
фетэрэ
етэ(хэ)рэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сетэркъэ
уетэркъэ
етэркъэ
детэркъэ
фетэркъэ
етэ(хэ)ркъэ
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:
сетэрт
уетэрт
етэрт
детэрт
фетэрт
етэ(хэ)рт
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:
сетэртэкъэ
уетэртэкъэ
етэртэкъэ
детэртэкъэ
фетэртэкъэ
етэ(хэ)ртэкъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сета
уета
ета
дета
фета
ета(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сетакъэ
уетакъэ
етакъэ
детакъэ
фетакъэ
ета(хэ)къэ
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:
сетат
уетат
етат
детат
фетат
ета(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сетатэкъэ
уетатэкъэ
етатэкъэ
детатэкъэ
фетатэкъэ
ета(хэ)тэкъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:
сетэгъа
уетэгъа
етэгъа
детэгъа
фетэгъа
етэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:
сетэгъакъэ
уетэгъакъэ
етэгъакъэ
детэгъакъэ
фетэгъакъэ
етэгъа(хэ)къэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:
сетэгъат
уетэгъат
етэгъат
детэгъат
фетэгъат
етэгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сетэгъатэкъэ
уетэгъатэкъэ
етэгъатэкъэ
детэгъатэкъэ
фетэгъатэкъэ
етэгъа(хэ)тэкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:
сетэ
уетэ
етэ
детэ
фетэ
етэ(хэ)
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:
сетэкъэ
уетэкъэ
етэкъэ
детэкъэ
фетэкъэ
етэ(хэ)къэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:
сетэт
уетэт
етэт
детэт
фетэт
етэ(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:
сетэтэкъэ
уетэтэкъэ
етэтэкъэ
детэтэкъэ
фетэтэкъэ
етэ(хэ)тэкъэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сетэн
уетэн
етэн
детэн
фетэн
етэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сетэнкъэ
уетэнкъэ
етэнкъэ
детэнкъэ
фетэнкъэ
етэн(хэ)къэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сетэну
уетэну
етэну
детэну
фетэну
етэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сетэнукъэ
уетэнукъэ
етэнукъэ
детэнукъэ
фетэнукъэ
етэну(хэ)къэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сетэмэ
уетэмэ
етэмэ
детэмэ
фетэмэ
етэ(хэ)мэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
семытэмэ
уемытэмэ
емытэмэ
демытэмэ
фемытэмэ
емытэ(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сетамэ
уетамэ
етамэ
детамэ
фетамэ
ета(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
семытамэ
уемытамэ
емытамэ
демытамэ
фемытамэ
емыта(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сетэгъамэ
уетэгъамэ
етэгъамэ
детэгъамэ
фетэгъамэ
етэгъа(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
семытэгъамэ
уемытэгъамэ
емытэгъамэ
демытэгъамэ
фемытэгъамэ
емытэгъа(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сетэнмэ
уетэнмэ
етэнмэ
детэнмэ
фетэнмэ
етэн(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
семытэнмэ
уемытэнмэ
емытэнмэ
демытэнмэ
фемытэнмэ
емытэн(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сетэнумэ
уетэнумэ
етэнумэ
детэнумэ
фетэнумэ
етэну(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
семытэнумэ
уемытэнумэ
емытэнумэ
демытэнумэ
фемытэнумэ
емытэну(хэ)мэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сетэтэмэ
уетэтэмэ
етэтэмэ
детэтэмэ
фетэтэмэ
етэ(хэ)тэмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
семытэтэмэ
уемытэтэмэ
емытэтэмэ
демытэтэмэ
фемытэтэмэ
емытэ(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сетатэмэ
уетатэмэ
етатэмэ
детатэмэ
фетатэмэ
ета(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
семытатэмэ
уемытатэмэ
емытатэмэ
демытатэмэ
фемытатэмэ
емыта(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сетэгъатэмэ
уетэгъатэмэ
етэгъатэмэ
детэгъатэмэ
фетэгъатэмэ
етэгъа(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
семытэгъатэмэ
уемытэгъатэмэ
емытэгъатэмэ
демытэгъатэмэ
фемытэгъатэмэ
емытэгъа(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сетэнтэмэ
уетэнтэмэ
етэнтэмэ
детэнтэмэ
фетэнтэмэ
етэн(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
семытэнтэмэ
уемытэнтэмэ
емытэнтэмэ
демытэнтэмэ
фемытэнтэмэ
емытэн(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сетэнутэмэ
уетэнутэмэ
етэнутэмэ
детэнутэмэ
фетэнутэмэ
етэну(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
семытэнутэмэ
уемытэнутэмэ
емытэнутэмэ
демытэнутэмэ
фемытэнутэмэ
емытэну(хэ)тэмэ
сослагательнэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сетэнт
уетэнт
етэнт
детэнт
фетэнт
етэн(хэ)т
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сетэнтэкъым
уетэнтэкъым
етэнтэкъым
детэнтэкъым
фетэнтэкъым
етэн(хэ)тэкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сетэнут
уетэнут
етэнут
детэнут
фетэнут
етэну(хэ)т
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сетэнутэкъым
уетэнутэкъым
етэнутэкъым
детэнутэкъым
фетэнутэкъым
етэну(хэ)тэкъым
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сетэми
уетэми
етэми
детэми
фетэми
етэ(хэ)ми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
семытэми
уемытэми
емытэми
демытэми
фемытэми
емытэ(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сетами
уетами
етами
детами
фетами
ета(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
семытами
уемытами
емытами
демытами
фемытами
емыта(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сетэгъами
уетэгъами
етэгъами
детэгъами
фетэгъами
етэгъа(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
семытэгъами
уемытэгъами
емытэгъами
демытэгъами
фемытэгъами
емытэгъа(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сетэнми
уетэнми
етэнми
детэнми
фетэнми
етэн(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
семытэнми
уемытэнми
емытэнми
демытэнми
фемытэнми
емытэн(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сетэнуми
уетэнуми
етэнуми
детэнуми
фетэнуми
етэну(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
семытэнуми
уемытэнуми
емытэнуми
демытэнуми
фемытэнуми
емытэну(хэ)ми
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сетэтэми
уетэтэми
етэтэми
детэтэми
фетэтэми
етэ(хэ)тэми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
семытэтэми
уемытэтэми
емытэтэми
демытэтэми
фемытэтэми
емытэ(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сетатэми
уетатэми
етатэми
детатэми
фетатэми
ета(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
семытатэми
уемытатэми
емытатэми
демытатэми
фемытатэми
емыта(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сетэгъатэми
уетэгъатэми
етэгъатэми
детэгъатэми
фетэгъатэми
етэгъа(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
семытэгъатэми
уемытэгъатэми
емытэгъатэми
демытэгъатэми
фемытэгъа(хэ)тэми
емытэгъатэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сетэнтэми
уетэнтэми
етэнтэми
детэнтэми
фетэнтэми
етэн(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
семытэнтэми
уемытэнтэми
емытэнтэми
демытэнтэми
фемытэнтэми
емытэн(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сетэнутэми
уетэнутэми
етэнутэми
детэнутэми
фетэнутэми
етэну(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
семытэнутэми
уемытэнутэми
емытэнутэми
демытэнутэми
фемытэнутэми
емытэну(хэ)тэми
гъэщӀэгъуэныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сетаи
уетаи
етаи
детаи
фетаи
етаи
щымыӀэныгъэ:
семытаи
уемытаи
емытаи
демытаи
фемытаи
емытаи
фӀэфӀыныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сетащэрэт
уетащэрэт
етащэрэт
детащэрэт
фетащэрэт
ета(хэ)щэрэт
щымыӀэныгъэ:
семытащэрэт
уемытащэрэт
емытащэрэт
демытащэрэт
фемытащэрэт
емыта(хэ)щэрэт
шэч къытехьэныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сетагъэнщ
уетагъэнщ
етагъэнщ
детагъэнщ
фетагъэнщ
етагъэн(хэ)щ
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сетагъэнкъым
уетагъэнкъым
етагъэнкъым
детагъэнкъым
фетагъэнкъым
етагъэн(хэ)къым
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сетагъэнт
уетагъэнт
етагъэнт
детагъэнт
фетагъэнт
етагъэн(хэ)т
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сетагъэнтэкъым
уетагъэнтэкъым
етагъэнтэкъым
детагъэнтэкъым
фетагъэнтэкъым
етагъэн(хэ)тэкъым
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сетагъэн
уетагъэн
етагъэн
детагъэн
фетагъэн
етагъэн(хэ)
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сетагъэнкъэ
уетагъэнкъэ
етагъэнкъэ
детагъэнкъэ
фетагъэнкъэ
етагъэн(хэ)къэ
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сетагъэнт
уетагъэнт
етагъэнт
детагъэнт
фетагъэнт
етагъэн(хэ)т
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сетагъэнтэкъэ
уетагъэнтэкъэ
етагъэнтэкъэ
детагъэнтэкъэ
фетагъэнтэкъэ
етагъэн(хэ)тэкъэ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сетагъэнущ
уетагъэнущ
етагъэнущ
детагъэнущ
фетагъэнущ
етагъэну(хэ)щ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сетагъэнукъым
уетагъэнукъым
етагъэнукъым
детагъэнукъым
фетагъэнукъым
етагъэну(хэ)къым
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сетагъэнут
уетагъэнут
етагъэнут
детагъэнут
фетагъэнут
етагъэну(хэ)т
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сетагъэнутэкъым
уетагъэнутэкъым
етагъэнутэкъым
детагъэнутэкъым
фетагъэнутэкъым
етагъэну(хэ)тэкъым
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сетагъэну
уетагъэну
етагъэну
детагъэну
фетагъэну
етагъэну(хэ)
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сетагъэнукъэ
уетагъэнукъэ
етагъэнукъэ
детагъэнукъэ
фетагъэнукъэ
етагъэну(хэ)къэ
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сетагъэнут
уетагъэнут
етагъэнут
детагъэнут
фетагъэнут
етагъэну(хэ)т
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сетагъэнутэкъэ
уетагъэнутэкъэ
етагъэнутэкъэ
детагъэнутэкъэ
фетагъэнутэкъэ
етагъэну(хэ)тэкъэ
Зэлэжь (объектнэ) причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
зэтэ
ит зэман - щымыӀэныгъэ
зэмытэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
зэта
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
зэмыта
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
зэтэгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
зэмытэгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
зэтэн
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
зэмытэн
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
зэтэну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
зэмытэну
Зылэжь (субъектнэ) причастие (щхьэм иту)
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман - щыӀэныгъэ
сетэ
уетэ
етэ
детэ
фетэ
етэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
семытэ
уемытэ
емытэ
демытэ
фемытэ
емытэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сета
уета
ета
дета
фета
ета(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
семыта
уемыта
емыта
демыта
фемыта
емыта(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сетэгъа
уетэгъа
етэгъа
детэгъа
фетэгъа
етэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
семытэгъа
уемытэгъа
емытэгъа
демытэгъа
фемытэгъа
емытэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сетэн
уетэн
етэн
детэн
фетэн
етэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
семытэн
уемытэн
емытэн
демытэн
фемытэн
емытэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сетэну
уетэну
етэну
детэну
фетэну
етэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
семытэну
уемытэну
емытэну
демытэну
фемытэну
емытэну(хэ)
Обстоятельственнэ причастиехэр
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
Лэжьыгъэм и къэхъукӀэр зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сызэретэ
узэретэ
зэретэ
дызэретэ
фызэретэ
зэретэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сызэремытэ
узэремытэ
зэремытэ
дызэремытэ
фызэремытэ
зэремытэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сызэрета
узэрета
зэрета
дызэрета
фызэрета
зэрета(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сызэремыта
узэремыта
зэремыта
дызэремыта
фызэремыта
зэремыта(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сызэретэгъа
узэретэгъа
зэретэгъа
дызэретэгъа
фызэретэгъа
зэретэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сызэремытэгъа
узэремытэгъа
зэремытэгъа
дызэремытэгъа
фызэремытэгъа
зэремытэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сызэретэн
узэретэн
зэретэн
дызэретэн
фызэретэн
зэретэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сызэремытэн
узэремытэн
зэремытэн
дызэремытэн
фызэремытэн
зэремытэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сызэретэну
узэретэну
зэретэну
дызэретэну
фызэретэну
зэретэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сызэремытэну
узэремытэну
зэремытэну
дызэремытэну
фызэремытэну
зэремытэну(хэ)
Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыщетэ
ущетэ
щетэ
дыщетэ
фыщетэ
щетэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыщемытэ
ущемытэ
щемытэ
дыщемытэ
фыщемытэ
щемытэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщета
ущета
щета
дыщета
фыщета
щета(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщемыта
ущемыта
щемыта
дыщемыта
фыщемыта
щемыта(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщетэгъа
ущетэгъа
щетэгъа
дыщетэгъа
фыщетэгъа
щетэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщемытэгъа
ущемытэгъа
щемытэгъа
дыщемытэгъа
фыщемытэгъа
щемытэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщетэн
ущетэн
щетэн
дыщетэн
фыщетэн
щетэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщемытэн
ущемытэн
щемытэн
дыщемытэн
фыщемытэн
щемытэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщетэну
ущетэну
щетэну
дыщетэну
фыщетэну
щетэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщемытэну
ущемытэну
щемытэну
дыщемытэну
фыщемытэну
щемытэну(хэ)
ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыздетэ
уздетэ
здетэ
дыздетэ
фыздетэ
здетэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыздемытэ
уздемытэ
здемыт
дыздемытэ
фыздемытэ
здемытэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыздета
уздета
здета
дыздета
фыздета
здета(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыздемыта
уздемыта
здемыта
дыздемыта
фыздемыта
здемыта(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыздетэгъа
уздетэгъа
здетэгъа
дыздетэгъа
фыздетэгъа
здетэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыздемытэгъа
уздемытэгъа
здемытэгъа
дыздемытэгъа
фыздемытэгъа
здемытэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыздетэн
уздетэн
здетэн
дыздетэн
фыздетэн
здетэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыздемытэн
уздемытэн
здемытэн
дыздемытэн
фыздемытэн
здемытэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыздетэну
уздетэну
здетэну
дыздетэну
фыздетэну
здетэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыздемытэну
уздемытэну
здемытэну
дыздемытэну
фыздемытэну
здемытэну(хэ)
Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀетэ
ущӀетэ
щӀетэ
дыщӀетэ
фыщӀетэ
щӀетэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀемытэ
ущӀемытэ
щӀемытэ
дыщӀемытэ
фыщӀемытэ
щӀемытэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀета
ущӀета
щӀета
дыщӀета
фыщӀета
щӀета(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀемыта
ущӀемыта
щӀемыта
дыщӀемыта
фыщӀемыта
щӀемыта(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀетэгъа
ущӀетэгъа
щӀетэгъа
дыщӀетэгъа
фыщӀетэгъа
щӀетэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀемытэгъа
ущӀемытэгъа
щӀемытэгъа
дыщӀемытэгъа
фыщӀемытэгъа
щӀемытэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀетэн
ущӀетэн
щӀетэн
дыщӀетэн
фыщӀетэн
щӀетэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀемытэн
ущӀемытэн
щӀемытэн
дыщӀемытэн
фыщӀемытэн
щӀемытэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀетэну
ущӀетэну
щӀетэну
дыщӀетэну
фыщӀетэну
щӀетэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀемытэну
ущӀемытэну
щӀемытэну
дыщӀемытэну
фыщӀемытэну
щӀемытэну(хэ)
Деепричастиехэр
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман - щыӀэныгъэ
сетэу
уетэу
етэу
детэу
фетэу
етэ(хэ)у
ит зэман - щымыӀэныгъэ
семытэу
уемытэу
емытэу
демытэу
фемытэу
емытэ(хэ)у
блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сетауэ
уетауэ
етауэ
детауэ
фетауэ
етауэ / етахэу
блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
семытауэ
уемытауэ
емытауэ
демытауэ
фемытауэ
емытауэ / емытахэу
урэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ
сетэурэ
уетэурэ
етэурэ
детэурэ
фетэурэ
етэ(хэ)урэ
урэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ
семытэурэ
уемытэурэ
емытэурэ
демытэурэ
фемытэурэ
емытэ(хэ)урэ
Косвеннэ дополненэ -- ит зэман щыӀэныгъэ фащэ
Косвеннэ Дополненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
Подлежащэ
сэ
--
сынотэ
сотэ
--
сывотэ
сотэ(хэ)
уэ
укъызотэ
--
уотэ
укъыдотэ
--
уотэ(хэ)
ар
къызотэ
къотэ
йотэ
къыдотэ
къывотэ
йотэ(хэ)
дэ
--
дынотэ
дотэ
--
дывотэ
дотэ(хэ)
фэ
фыкъызотэ
--
фотэ
фыкъыдотэ
--
фотэ(хэ)
ахэр
къызотэ
къотэ
йотэ
къыдотэ
къывотэ
йотэ(хэ)
Косвеннэ дополненэ -- фащэ псори (ит зэман щыӀэныгъэ фащэм нэгъуэщӀ)
Косвеннэ Дополненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
Подлежащэ
сэ
--
сынотэрэ
сетэрэ
--
сывэтэрэ
сетэ(хэ)рэ
уэ
укъызэтэрэ
--
уетэрэ
укъыдэтэрэ
--
уетэ(хэ)рэ
ар
къызэтэрэ
къотэрэ
етэрэ
къыдэтэрэ
къывэтэрэ
етэ(хэ)рэ
дэ
--
дынотэрэ
детэрэ
--
дывэтэрэ
детэ(хэ)рэ
фэ
фыкъызэтэрэ
--
фетэрэ
фыкъыдэтэрэ
--
фетэ(хэ)рэ]
ахэр
къызэтэрэ
къотэрэ
етэрэ
къыдэтэрэ
къывэтэрэ
етэ(хэ)рэ
-э-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[т]э
[т]эр
--
[т]эхэр
Эргативнэ:
[т]э
[т]эм
--
[т]эхэм
Послеложнэ:
[т]экӀэ
[т]эмкӀэ
[т]эхэкӀэ
[т]эхэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[т]эуэ
[т]эрауэ
[т]эхэу
[т]эхэрауэ
-а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[т]а
[т]ар
--
[т]ахэр
Эргативнэ:
[т]а
[т]ам
--
[т]ахэм
Послеложнэ:
[т]акӀэ
[т]амкӀэ
[т]ахэкӀэ
[т]ахэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[т]ауэ
[т]арауэ
[т]ахэу
[т]ахэрауэ
-эн-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[т]эн
[т]эныр
--
[т]энхэр
Эргативнэ:
[т]эн
[т]эным
--
[т]энхэм
Послеложнэ:
[т]энкӀэ
[т]энымкӀэ
[т]энхэкӀэ
[т]энхэмкӀэ
'Обстоятельственнэ:
[т]эну
[т]энырауэ
[т]энхэу
[т]энхэрауэ
-эну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[т]эну
[т]энур
--
[т]энухэр
Эргативнэ:
[т]эну
[т]энум
--
[т]энухэм
Послеложнэ:
[т]энукӀэ
[т]энумкӀэ
[т]энухэкӀэ
[т]энухэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[т]энууэ
[т]энурауэ
[т]энухэу
[т]энухэрауэ
МЫХЬЭНЭ
Зыгуэрым тыгъэ хуэщӀын.
ЩАПХЪЭХЭР
ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР
НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР
ИНДЖЫЛЫБЗЭ
етэн: give sb sth, present sb with sth
УРЫСЫБЗЭ
БИБЛИОГРАФИЕ
Апажэ М. Л., КӀуэкӀуэ Ж. Н. Адыгэ-урыс псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2008.
БищӀо Б. Ч. Адыгэбзэм и псалъэгъэнахуэ. Налшык: «Эльбрус», 2015.
БищӀо Б. Ч., Къумыкъу Д. М., ТӀымыжь Хь. Т. ЕджапӀэхэм папщӀэ урыс-адыгэ псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2013.
Джаурджий Хь. З., Сыкъун Хь. Хь. Урыс-адыгэ школ псалъалъэ. Налшык: «Нарт», 1991.
Къэбэрдей АССР-м и министрхэм я советым деж щыӀэ Къэбэрдей научно-исследовательскэ институт. Къардэн Б. М., БищӀэу А. Т. Урыс-къэбэрдей-шэрджэс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1955
Къэбэрдей-Балъкъэр АССР-м и министрхэм я советым и деж щыӀэ Къэбэрдей-балъкъэр научно-исследовательскэ институт. Апажэ М. Л., Багъ Н. А., Багъ П. М., Балъкъэр Б. Хь, КӀуэкӀуэ Ж. Н., ЖьэкӀэмыхъу Хь. Хь., Урыс Хь. Щ. Къэбэрдей-урыс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1957
Россием щӀэныгъэхэмкӀэ и академием и Къэбэрдей-Балъкъэр щӀэныгъэ центрым гуманитарнэ къухутэныгъэхэмкӀэ и институт. Адыгэбзэ псалъалъэ. Москва: «Дигора», 1999.
Табухов Х. К. Толковый русско-кабардино-черкесский словарь. Нальчик: Издательлский центр «Эль-Фа», 2006.
Шэрджэс Алий. Яхуэмыфащэу лъэныкъуэ едгъэза псалъэхэр. Адыгэ псалъэгъэнахуэм щӀыгъужыпхъэхэр. Налшык: Изд. КБИГИ, 2009.
АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)
ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭМЫӀЭС
ЭТИМОЛОГИЕ
КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ
ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ
СПРЯЖЕНЭ
Глагол лъэмыӏэс "етэн"-м и спряженэ
Инфинитив (масдар)
щыӀэныгъэ:
етэн
щымыӀэныгъэ:
мыетэн
Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сыетэн
уетэн
етэн
дыетэн
фыетэн
етэн(хэ)
щымыӀэныгъэ:
сымыетэн
умыетэн
мыетэн
дымыетэн
фымыетэн
мыетэн(хэ)
унафэ наклоненэ
уэ
фэ
щыӀэныгъэ:
ятэ!
фыятэ!
щымыӀэныгъэ:
умыятэ!
фымыятэ!
Ре-кӀэ унафэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
среятэ
уреятэ
иреятэ
дреятэ
фреятэ
иреятэ
щымыӀэныгъэ:
сремыятэ
уремыятэ
иремыятэ
дремыятэ
фремыятэ
иремыятэ
ЗэраӀуатэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
соятэ(р)
уоятэ(р)
мэятэ(р)
доятэ(р)
фоятэ(р)
мэятэ(хэ)(р)
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыятэркъым
уятэркъым
ятэркъым
дыятэркъым
фыятэркъым
ятэ(хэ)ркъым
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:
сыятэ(р)т
уятэ(р)т
ятэ(р)т
дыятэ(р)т
фыятэ(р)т
ятэ(хэ)(р)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыятэ(р)тэкъым
уятэ(р)тэкъым
ятэ(р)тэкъым
дыятэ(р)тэкъым
фыятэ(р)тэкъым
ятэ(хэ)(р)тэкъым
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыетащ
уетащ
етащ
дыетащ
фыетащ
ета(хэ)щ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыетакъым
уетакъым
етакъым
дыетакъым
фыетакъым
ета(хэ)къым
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:
сыетат
уетат
етат
дыетат
фыетат
ета(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыетатэкъым
уетатэкъым
етатэкъым
дыетатэкъым
фыетатэкъым
ета(хэ)тэкъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:
сыетэгъащ
уетэгъащ
етэгъащ
дыетэгъащ
фыетэгъащ
етэгъа(хэ)щ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:
сыетэгъакъым
уетэгъакъым
етэгъакъым
дыетэгъакъым
фыетэгъакъым
етэгъа(хэ)къым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыетэгъат
уетэгъат
етэгъат
дыетэгъат
фыетэгъат
етэгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыетэгъатэкъым
уетэгъатэкъым
етэгъатэкъым
дыетэгъатэкъым
фыетэгъатэкъым
етэгъа(хэ)тэкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:
сыятэщ
уятэщ
ятэщ
дыятэщ
фыятэщ
ятэ(хэ)щ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:
сыятэкъым
уятэкъым
ятэкъым
дыятэкъым
фыятэкъым
ятэ(хэ)къым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:
сыятэт
уятэт
ятэт
дыятэт
фыятэт
ятэ(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:
сыятэтэкъым
уятэтэкъым
ятэтэкъым
дыятэтэкъым
фыятэтэкъым
ятэ(хэ)тэкъым
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыетэнщ
уетэнщ
етэнщ
дыетэнщ
фыетэнщ
етэн(хэ)щ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыетэнкъым
уетэнкъым
етэнкъым
дыетэнкъым
фыетэнкъым
етэн(хэ)къым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыетэнущ
уетэнущ
етэнущ
дыетэнущ
фыетэнущ
етэну(хэ)щ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыетэнукъым
уетэнукъым
етэнукъым
дыетэнукъым
фыетэнукъым
етэну(хэ)къым
ЗэрыупщӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыятэрэ
уятэрэ
ятэрэ
дыятэрэ
фыятэрэ
ятэ(хэ)рэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыятэркъэ
уятэркъэ
ятэркъэ
дыятэркъэ
фыятэркъэ
ятэ(хэ)ркъэ
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:
сыятэ(р)т
уятэ(р)т
ятэ(р)т
дыятэ(р)т
фыятэ(р)т
ятэ(хэ)(р)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыятэ(р)тэкъэ
уятэ(р)тэкъэ
ятэ(р)тэкъэ
дыятэ(р)тэкъэ
фыятэ(р)тэкъэ
ятэ(хэ)(р)тэкъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыета
уета
ета
дыета
фыета
ета(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыетакъэ
уетакъэ
етакъэ
дыетакъэ
фыетакъэ
ета(хэ)къэ
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:
сыетат
уетат
етат
дыетат
фыетат
ета(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыетатэкъэ
уетатэкъэ
етатэкъэ
дыетатэкъэ
фыетатэкъэ
ета(хэ)тэкъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:
сыетэгъа
уетэгъа
етэгъа
дыетэгъа
фыетэгъа
етэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:
сыетэгъакъэ
уетэгъакъэ
етэгъакъэ
дыетэгъакъэ
фыетэгъакъэ
етэгъа(хэ)къэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыетэгъат
уетэгъат
етэгъат
дыетэгъат
фыетэгъат
етэгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыетэгъатэкъэ
уетэгъатэкъэ
етэгъатэкъэ
дыетэгъатэкъэ
фыетэгъатэкъэ
етэгъа(хэ)тэкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:
сыятэ
уятэ
ятэ
дыятэ
фыятэ
ятэ(хэ)
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:
сыятэкъэ
уятэкъэ
ятэкъэ
дыятэкъэ
фыятэкъэ
ятэ(хэ)къэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:
сыятэт
уятэт
ятэт
дыятэт
фыятэт
ятэ(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:
сыятэтэкъэ
уятэтэкъэ
ятэтэкъэ
дыятэтэкъэ
фыятэтэкъэ
ятэ(хэ)тэкъэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыетэн
уетэн
етэн
дыетэн
фыетэн
етэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыетэнкъэ
уетэнкъэ
етэнкъэ
дыетэнкъэ
фыетэнкъэ
етэн(хэ)къэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыетэну
уетэну
етэну
дыетэну
фыетэну
етэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыетэнукъэ
уетэнукъэ
етэнукъэ
дыетэнукъэ
фыетэнукъэ
етэну(хэ)къэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыятэмэ
уятэмэ
ятэмэ
дыятэмэ
фыятэмэ
ятэ(хэ)мэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыятэмэ
умыятэмэ
мыятэмэ
дымыятэмэ
фымыятэмэ
мыятэ(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыетамэ
уетамэ
етамэ
дыетамэ
фыетамэ
ета(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сымыетамэ
умыетамэ
мыетамэ
дымыетамэ
фымыетамэ
мыета(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сыетэгъамэ
уетэгъамэ
етэгъамэ
дыетэгъамэ
фыетэгъамэ
етэгъа(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сымыетэгъамэ
умыетэгъамэ
мыетэгъамэ
дымыетэгъамэ
фымыетэгъамэ
мыетэгъа(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыетэнмэ
уетэнмэ
етэнмэ
дыетэнмэ
фыетэнмэ
етэн(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыетэнмэ
умыетэнмэ
мыетэнмэ
дымыетэнмэ
фымыетэнмэ
мыетэн(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыетэнумэ
уетэнумэ
етэнумэ
дыетэнумэ
фыетэнумэ
етэну(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыетэнумэ
умыетэнумэ
мыетэнумэ
дымыетэнумэ
фымыетэнумэ
мыетэну(хэ)мэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыятэтэмэ
уятэтэмэ
ятэтэмэ
дыятэтэмэ
фыятэтэмэ
ятэ(хэ)тэмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыятэтэмэ
умыятэтэмэ
мыятэтэмэ
дымыятэтэмэ
фымыятэтэмэ
мыятэ(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыетатэмэ
уетатэмэ
етатэмэ
дыетатэмэ
фыетатэмэ
ета(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сымыетатэмэ
умыетатэмэ
мыетатэмэ
дымыетатэмэ
фымыетатэмэ
мыета(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сыетэгъатэмэ
уетэгъатэмэ
етэгъатэмэ
дыетэгъатэмэ
фыетэгъатэмэ
етэгъа(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сымыетэгъатэмэ
умыетэгъатэмэ
мыетэгъатэмэ
дымыетэгъатэмэ
фымыетэгъатэмэ
мыетэгъа(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыетэнтэмэ
уетэнтэмэ
етэнтэмэ
дыетэнтэмэ
фыетэнтэмэ
етэн(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыетэнтэмэ
умыетэнтэмэ
мыетэнтэмэ
дымыетэнтэмэ
фымыетэнтэмэ
мыетэн(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыетэнутэмэ
уетэнутэмэ
етэнутэмэ
дыетэнутэмэ
фыетэнутэмэ
етэну(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыетэнутэмэ
умыетэнутэмэ
мыетэнутэмэ
дымыетэнутэмэ
фымыетэнутэмэ
мыетэну(хэ)тэмэ
сослагательнэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыетэнт
уетэнт
етэнт
дыетэнт
фыетэнт
етэн(хэ)т
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыетэнтэкъым
уетэнтэкъым
етэнтэкъым
дыетэнтэкъым
фыетэнтэкъым
етэн(хэ)тэкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыетэнут
уетэнут
етэнут
дыетэнут
фыетэнут
етэну(хэ)т
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыетэнутэкъым
уетэнутэкъым
етэнутэкъым
дыетэнутэкъым
фыетэнутэкъым
етэну(хэ)тэкъым
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыятэми
уятэми
ятэми
дыятэми
фыятэми
ятэ(хэ)ми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыятэми
умыятэми
мыятэми
дымыятэми
фымыятэми
мыятэ(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыетами
уетами
етами
дыетами
фыетами
ета(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сымыетами
умыетами
мыетами
дымыетами
фымыетами
мыета(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сыетэгъами
уетэгъами
етэгъами
дыетэгъами
фыетэгъами
етэгъа(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сымыетэгъами
умыетэгъами
мыетэгъами
дымыетэгъами
фымыетэгъами
мыетэгъа(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыетэнми
уетэнми
етэнми
дыетэнми
фыетэнми
етэн(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыетэнми
умыетэнми
мыетэнми
дымыетэнми
фымыетэнми
мыетэн(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыетэнуми
уетэнуми
етэнуми
дыетэнуми
фыетэнуми
етэну(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыетэнуми
умыетэнуми
мыетэнуми
дымыетэнуми
фымыетэнуми
мыетэну(хэ)ми
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыятэтэми
уятэтэми
ятэтэми
дыятэтэми
фыятэтэми
ятэ(хэ)тэми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыятэтэми
умыятэтэми
мыятэтэми
дымыятэтэми
фымыятэтэми
мыятэ(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыетатэми
уетатэми
етатэми
дыетатэми
фыетатэми
ета(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сымыетатэми
умыетатэми
мыетатэми
дымыетатэми
фымыетатэми
мыета(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сыетэгъатэми
уетэгъатэми
етэгъатэми
дыетэгъатэми
фыетэгъатэми
етэгъа(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сымыетэгъатэми
умыетэгъатэми
мыетэгъатэми
дымыетэгъатэми
фымыетэгъатэми
мыетэгъа(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыетэнтэми
уетэнтэми
етэнтэми
дыетэнтэми
фыетэнтэми
етэн(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыетэнтэми
умыетэнтэми
мыетэнтэми
дымыетэнтэми
фымыетэнтэми
мыетэн(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыетэнутэми
уетэнутэми
етэнутэми
дыетэнутэми
фыетэнутэми
етэну(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыетэнутэми
умыетэнутэми
мыетэнутэми
дымыетэнутэми
фымыетэнутэми
мыетэну(хэ)тэми
гъэщӀэгъетэныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сыетаи
уетаи
етаи
дыетаи
фыетаи
етаи
щымыӀэныгъэ:
сыетакъыми
уетакъыми
етакъыми
дыетакъыми
фыетакъыми
етакъыми
фӀэфӀыныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сыетащэрэт
уетащэрэт
етащэрэт
дыетащэрэт
фыетащэрэт
етащэрэт
щымыӀэныгъэ:
сымыетащэрэт
умыетащэрэт
мыетащэрэт
дымыетащэрэт
фымыетащэрэт
мыетащэрэт
шэч къытехьэныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сыетагъэнщ
уетагъэнщ
етагъэнщ
дыетагъэнщ
фыетагъэнщ
етагъэнщ
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сыетагъэнкъым
уетагъэнкъым
етагъэнкъым
дыетагъэнкъым
фыетагъэнкъым
етагъэнкъым
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сыетагъэнт
уетагъэнт
етагъэнт
дыетагъэнт
фыетагъэнт
етагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сыетагъэнтэкъым
уетагъэнтэкъым
етагъэнтэкъым
дыетагъэнтэкъым
фыетагъэнтэкъым
етагъэнтэкъым
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сыетагъэн
уетагъэн
етагъэн
дыетагъэн
фыетагъэн
етагъэн
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сыетагъэнкъэ
уетагъэнкъэ
етагъэнкъэ
дыетагъэнкъэ
фыетагъэнкъэ
етагъэнкъэ
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сыетагъэнт
уетагъэнт
етагъэнт
дыетагъэнт
фыетагъэнт
етагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сыетагъэнтэкъэ
уетагъэнтэкъэ
етагъэнтэкъэ
дыетагъэнтэкъэ
фыетагъэнтэкъэ
етагъэнтэкъэ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сыетагъэнущ
уетагъэнущ
етагъэнущ
дыетагъэнущ
фыетагъэнущ
етагъэнущ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сыетагъэнукъым
уетагъэнукъым
етагъэнукъым
дыетагъэнукъым
фыетагъэнукъым
етагъэнукъым
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сыетагъэнут
уетагъэнут
етагъэнут
дыетагъэнут
фыетагъэнут
етагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сыетагъэнутэкъым
уетагъэнутэкъым
етагъэнутэкъым
дыетагъэнутэкъым
фыетагъэнутэкъым
етагъэнутэкъым
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сыетагъэну
уетагъэну
етагъэну
дыетагъэну
фыетагъэну
етагъэну
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сыетагъэнукъэ
уетагъэнукъэ
етагъэнукъэ
дыетагъэнукъэ
фыетагъэнукъэ
етагъэнукъэ
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сыетагъэнут
уетагъэнут
етагъэнут
дыетагъэнут
фыетагъэнут
етагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сыетагъэнутэкъэ
уетагъэнутэкъэ
етагъэнутэкъэ
дыетагъэнутэкъэ
фыетагъэнутэкъэ
етагъэнутэкъэ
Причастиехэр
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
Зылэжь (субъектнэ) причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыятэ
уятэ
ятэ
дыятэ
фыятэ
ятэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сымыятэ
умыятэ
мыятэ
дымыятэ
фымыятэ
мыятэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыета
уета
ета
дыета
фыета
ета(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сымыета
умыета
мыета
дымыета
фымыета
мыета(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыетэгъа
уетэгъа
етэгъа
дыетэгъа
фыетэгъа
етэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сымыетэгъа
умыетэгъа
мыетэгъа
дымыетэгъа
фымыетэгъа
мыетэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сыетэн
уетэн
етэн
дыетэн
фыетэн
етэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сымыетэн
умыетэн
мыетэн
дымыетэн
фымыетэн
мыетэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сыетэну
уетэну
етэну
дыетэну
фыетэну
етэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сымыетэну
умыетэну
мыетэну
дымыетэну
фымыетэну
мыетэну(хэ)
Лэжьыгъэм и къэхъукӀэр зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыятэ
узэрыятэ
зэрыятэ
дызэрыятэ
фызэрыятэ
зэрыятэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрымыятэ
узэрымыятэ
зэрымыятэ
дызэрымыятэ
фызэрымыятэ
мызэрыятэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыета
узэрыета
зэрыета
дызэрыета
фызэрыета
зэрыета(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрымыета
узэрымыета
зэрымыета
дызэрымыета
фызэрымыета
зэрымыета(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыетэгъа
узэрыетэгъа
зэрыетэгъа
дызэрыетэгъа
фызэрыетэгъа
зэрыетэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрымыетэгъа
узэрымыетэгъа
зэрымыетэгъа
дызэрымыетэгъа
фызэрымыетэгъа
зэрымыетэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыетэн
узэрыетэн
зэрыетэн
дызэрыетэн
фызэрыетэн
зэрыетэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрымыетэн
узэрымыетэн
зэрымыетэн
дызэрымыетэн
фызэрымыетэн
зэрымыетэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыетэну
узэрыетэну
зэрыетэну
дызэрыетэну
фызэрыетэну
зэрыетэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрымыетэну
узэрымыетэну
зэрымыетэну
дызэрымыетэну
фызэрымыетэну
зэрымыетэну(хэ)
Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыщыятэ
ущыятэ
щыятэ
дыщыятэ
фыщыятэ
щыятэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыщымыятэ
ущымыятэ
щымыятэ
дыщымыятэ
фыщымыятэ
щымыятэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщыета
ущыета
щыета
дыщыета
фыщыета
щыета(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщымыета
ущымыета
щымыета
дыщымыета
фыщымыета
щымыета(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщыетэгъа
ущыетэгъа
щыетэгъа
дыщыетэгъа
фыщыетэгъа
щыетэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщымыетэгъа
ущымыетэгъа
щымыетэгъа
дыщымыетэгъа
фыщымыетэгъа
щымыетэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщыетэн
ущыетэн
щыетэн
дыщыетэн
фыщыетэн
щыетэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщымыетэн
ущымыетэн
щымыетэн
дыщымыетэн
фыщымыетэн
щымыетэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщыетэну
ущыетэну
щыетэну
дыщыетэну
фыщыетэну
щыетэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщымыетэну
ущымыетэну
щымыетэну
дыщымыетэну
фыщымыетэну
щымыетэну(хэ)
ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыздэятэ
уздэятэ
здэятэ
дыздэятэ
фыздэятэ
здэятэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыздэмыятэ
уздэмыятэ
здэмыятэ
дыздэмыятэ
фыздэмыятэ
здэмыятэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыздэета
уздэета
здэета
дыздэета
фыздэета
здэета(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыздэмыета
уздэмыета
здэмыета
дыздэмыета
фыздэмыета
здэмыета(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыздэетэгъа
уздэетэгъа
здэетэгъа
дыздэетэгъа
фыздэетэгъа
здэетэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыздэмыетэгъа
уздэмыетэгъа
здэмыетэгъа
дыздэмыетэгъа
фыздэмыетэгъа
здэмыетэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыздэетэн
уздэетэн
здэетэн
дыздэетэн
фыздэетэн
здэетэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыздэмыетэн
уздэмыетэн
здэмыетэн
дыздэмыетэн
фыздэмыетэн
здэмыетэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыздэетэну
уздэетэну
здэетэну
дыздэетэну
фыздэетэну
здэетэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыздэмыетэну
уздэмыетэну
здэмыетэну
дыздэмыетэну
фыздэмыетэну
здэмыетэну(хэ)
Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀэятэ
ущӀэятэ
щӀэятэ
дыщӀэятэ
фыщӀэятэ
щӀэятэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀэмыятэ
ущӀэмыятэ
щӀэмыятэ
дыщӀэмыятэ
фыщӀэмыятэ
щӀэмыятэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀэета
ущӀэета
щӀэета
дыщӀэета
фыщӀэета
щӀэета(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀэмыета
ущӀэмыета
щӀэмыета
дыщӀэмыета
фыщӀэмыета
щӀэмыета(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀэетэгъа
ущӀэетэгъа
щӀэетэгъа
дыщӀэетэгъа
фыщӀэетэгъа
щӀэетэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀэмыетэгъа
ущӀэмыетэгъа
щӀэмыетэгъа
дыщӀэмыетэгъа
фыщӀэмыетэгъа
щӀэмыетэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀэетэн
ущӀэетэн
щӀэетэн
дыщӀэетэн
фыщӀэетэн
щӀэетэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀэмыетэн
ущӀэмыетэн
щӀэмыетэн
дыщӀэмыетэн
фыщӀэмыетэн
щӀэмыетэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀэетэну
ущӀэетэну
щӀэетэну
дыщӀэетэну
фыщӀэетэну
щӀэетэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀэмыетэну
ущӀэмыетэну
щӀэмыетэну
дыщӀэмыетэну
фыщӀэмыетэну
щӀэмыетэну(хэ)
Деепричастиехэр
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыятэу
уятэу
ятэу
дыятэу
фыятэу
ятэ(хэ)у
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сымыятэу
умыятэу
мыятэу
дымыятэу
фымыятэу
мыятэ(хэ)у
блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыетауэ
уетауэ
етауэ
дыетауэ
фыетауэ
етауэ / ета(хэ)у
блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сымыетауэ
умыетауэ
мыетауэ
дымыетауэ
фымыетауэ
мыетауэ(хэ) / мыета(хэ)у
-урэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ
сыятэурэ
уятэурэ
ятэурэ
дыятэурэ
фыятэурэ
ятэ(хэ)урэ
-урэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ
сымыятэурэ
умыятэурэ
мыятэурэ
дымыятэурэ
фымыятэурэ
мыятэ(хэ)урэ
-э-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[ят]э
[ят]эр
--
[ят]эхэр
Эргативнэ:
[ят]э
[ят]эм
--
[ят]эхэм
Послеложнэ:
[ят]экӀэ
[ят]эмкӀэ
[ят]эхэкӀэ
[ят]эхэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[ят]эуэ
[ят]эрауэ
[ят]эхэу
[ят]эхэрауэ
-а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[ет]а
[ет]ар
--
[ет]ахэр
Эргативнэ:
[ет]а
[ет]ам
--
[ет]ахэм
Послеложнэ:
[ет]акӀэ
[ет]амкӀэ
[ет]ахэкӀэ
[ет]ахэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[ет]ауэ
[ет]арауэ
[ет]ахэу
[ет]ахэрауэ
-эн-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[ет]эн
[ет]эныр
--
[ет]энхэр
Эргативнэ:
[ет]эн
[ет]эным
--
[ет]энхэм
Послеложнэ:
[ет]энкӀэ
[ет]энымкӀэ
[ет]энхэкӀэ
[ет]энхэмкӀэ
'Обстоятельственнэ:
[ет]эну
[ет]энырауэ
[ет]энхэу
[ет]энхэрауэ
-эну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[ет]эну
[ет]энур
--
[ет]энухэр
Эргативнэ:
[ет]эну
[ет]энум
--
[ет]энухэм
Послеложнэ:
[ет]энукӀэ
[ет]энумкӀэ
[ет]энухэкӀэ
[ет]энухэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[ет]энууэ
[ет]энурауэ
[ет]энухэу
[ет]энухэрауэ
МЫХЬЭНЭ
Хъийм икӀын, удэфэн.
ЩАПХЪЭХЭР
Дыгъур етамэ, судым ӀэщӀохьэ. Псалъэжьхэр
Нобэрей жьыр етащ. Ӏуащхьэмахуэ, журнал (художественный)
ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР
НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР
ИНДЖЫЛЫБЗЭ
етэн: become ungirdled, run amok, rage, get out of hand
УРЫСЫБЗЭ
етэн: распоясаться, буйствовать, неистовствовать
БИБЛИОГРАФИЕ
Апажэ М. Л., КӀуэкӀуэ Ж. Н. Адыгэ-урыс псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2008.
БищӀо Б. Ч. Адыгэбзэм и псалъэгъэнахуэ. Налшык: «Эльбрус», 2015.
БищӀо Б. Ч., Къумыкъу Д. М., ТӀымыжь Хь. Т. ЕджапӀэхэм папщӀэ урыс-адыгэ псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2013.
Джаурджий Хь. З., Сыкъун Хь. Хь. Урыс-адыгэ школ псалъалъэ. Налшык: «Нарт», 1991.
Къэбэрдей АССР-м и министрхэм я советым деж щыӀэ Къэбэрдей научно-исследовательскэ институт. Къардэн Б. М., БищӀэу А. Т. Урыс-къэбэрдей-шэрджэс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1955
Къэбэрдей-Балъкъэр АССР-м и министрхэм я советым и деж щыӀэ Къэбэрдей-балъкъэр научно-исследовательскэ институт. Апажэ М. Л., Багъ Н. А., Багъ П. М., Балъкъэр Б. Хь, КӀуэкӀуэ Ж. Н., ЖьэкӀэмыхъу Хь. Хь., Урыс Хь. Щ. Къэбэрдей-урыс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1957
Россием щӀэныгъэхэмкӀэ и академием и Къэбэрдей-Балъкъэр щӀэныгъэ центрым гуманитарнэ къухутэныгъэхэмкӀэ и институт. Адыгэбзэ псалъалъэ. Москва: «Дигора», 1999.
Табухов Х. К. Толковый русско-кабардино-черкесский словарь. Нальчик: Издательлский центр «Эль-Фа», 2006.
Шэрджэс Алий. Яхуэмыфащэу лъэныкъуэ едгъэза псалъэхэр. Адыгэ псалъэгъэнахуэм щӀыгъужыпхъэхэр. Налшык: Изд. КБИГИ, 2009.