АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)
ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭМЫӀЭС
ЭТИМОЛОГИЕ
КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ
ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ
СПРЯЖЕНЭ
Глагол лъэмыӏэс "етхъуэн"-м и спряженэ
Инфинитив (масдар)
щыӀэныгъэ:
етхъуэн
щымыӀэныгъэ:
емытхъуэн
Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сетхъуэн
уетхъуэн
етхъуэн
детхъуэн
фетхъуэн
етхъуэн(хэ)
щымыӀэныгъэ:
семытхъуэн
уемытхъуэн
емытхъуэн
демытхъуэн
фемытхъуэн
емытхъуэн(хэ)
Унафэ наклоненэ
уэ
фэ
щыӀэныгъэ:
етхъуэ!
фетхъуэ!
щымыӀэныгъэ:
уемытхъуэ!
фемытхъуэ!
Ре-кӀэ унафэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сретхъуэ
уретхъуэ
иретхъуэ
дретхъуэ
фретхъуэ
иретхъуэ(хэ)
щымыӀэныгъэ:
сремытхъуэ
уремытхъуэ
ирэмытхъуэ
дремытхъуэ
фремытхъуэ
иремытхъуэ(хэ)
ЗэраӀуатэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сотхъуэ(р)
уотхъуэ(р)
йотхъуэ(р)
дотхъуэ(р)
фотхъуэ(р)
йотхъуэ(хэ)(р)
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сетхъуэркъым
уетхъуэркъым
етхъуэркъым
детхъуэркъым
фетхъуэркъым
етхъуэ(хэ)ркъым
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:
сетхъуэрт
уетхъуэрт
етхъуэрт
детхъуэрт
фетхъуэрт
етхъуэ(хэ)рт
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:
сетхъуэртэкъым
уетхъуэртэкъым
етхъуэртэкъым
детхъуэртэкъым
фетхъуэртэкъым
етхъуэ(хэ)ртэкъым
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сетхъуащ
уетхъуащ
етхъуащ
детхъуащ
фетхъуащ
етхъуа(хэ)щ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сетхъуакъым
уетхъуакъым
етхъуакъым
детхъуакъым
фетхъуакъым
етхъуа(хэ)къым
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:
сетхъуат
уетхъуат
етхъуат
детхъуат
фетхъуат
етхъуа(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сетхъуатэкъым
уетхъуатэкъым
етхъуатэкъым
детхъуатэкъым
фетхъуатэкъым
етхъуа(хэ)тэкъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:
сетхъуэгъащ
уетхъуэгъащ
етхъуэгъащ
детхъуэгъащ
фетхъуэгъащ
етхъуэгъа(хэ)щ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:
сетхъуэгъакъым
уетхъуэгъакъым
етхъуэгъакъым
детхъуэгъакъым
фетхъуэгъакъым
етхъуэгъа(хэ)къым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:
сетхъуэгъат
уетхъуэгъат
етхъуэгъат
детхъуэгъат
фетхъуэгъат
етхъуэгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сетхъуэгъатэкъым
уетхъуэгъатэкъым
етхъуэгъатэкъым
детхъуэгъатэкъым
фетхъуэгъатэкъым
етхъуэгъа(хэ)тэкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:
сетхъуэщ
уетхъуэщ
етхъуэщ
детхъуэщ
фетхъуэщ
етхъуэ(хэ)щ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:
сетхъуэкъым
уетхъуэкъым
етхъуэкъым
детхъуэкъым
фетхъуэкъым
етхъуэ(хэ)къым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:
сетхъуэт
уетхъуэт
етхъуэт
детхъуэт
фетхъуэт
етхъуэ(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:
сетхъуэтэкъым
уетхъуэтэкъым
етхъуэтэкъым
детхъуэтэкъым
фетхъуэтэкъым
етхъуэ(хэ)тэкъым
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сетхъуэнщ
уетхъуэнщ
етхъуэнщ
детхъуэнщ
фетхъуэнщ
етхъуэн(хэ)щ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сетхъуэнкъым
уетхъуэнкъым
етхъуэнкъым
детхъуэнкъым
фетхъуэнкъым
етхъуэн(хэ)къым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сетхъуэнущ
уетхъуэнущ
етхъуэнущ
детхъуэнущ
фетхъуэнущ
етхъуэну(хэ)щ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сетхъуэнукъым
уетхъуэнукъым
етхъуэнукъым
детхъуэнукъым
фетхъуэнукъым
етхъуэну(хэ)къым
ЗэрыупщӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сетхъуэрэ
уетхъуэрэ
етхъуэрэ
детхъуэрэ
фетхъуэрэ
етхъуэ(хэ)рэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сетхъуэркъэ
уетхъуэркъэ
етхъуэркъэ
детхъуэркъэ
фетхъуэркъэ
етхъуэ(хэ)ркъэ
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:
сетхъуэрт
уетхъуэрт
етхъуэрт
детхъуэрт
фетхъуэрт
етхъуэ(хэ)рт
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:
сетхъуэртэкъэ
уетхъуэртэкъэ
етхъуэртэкъэ
детхъуэртэкъэ
фетхъуэртэкъэ
етхъуэ(хэ)ртэкъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сетхъуа
уетхъуа
етхъуа
детхъуа
фетхъуа
етхъуа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сетхъуакъэ
уетхъуакъэ
етхъуакъэ
детхъуакъэ
фетхъуакъэ
етхъуа(хэ)къэ
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:
сетхъуат
уетхъуат
етхъуат
детхъуат
фетхъуат
етхъуа(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сетхъуатэкъэ
уетхъуатэкъэ
етхъуатэкъэ
детхъуатэкъэ
фетхъуатэкъэ
етхъуа(хэ)тэкъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:
сетхъуэгъа
уетхъуэгъа
етхъуэгъа
детхъуэгъа
фетхъуэгъа
етхъуэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:
сетхъуэгъакъэ
уетхъуэгъакъэ
етхъуэгъакъэ
детхъуэгъакъэ
фетхъуэгъакъэ
етхъуэгъа(хэ)къэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:
сетхъуэгъат
уетхъуэгъат
етхъуэгъат
детхъуэгъат
фетхъуэгъат
етхъуэгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сетхъуэгъатэкъэ
уетхъуэгъатэкъэ
етхъуэгъатэкъэ
детхъуэгъатэкъэ
фетхъуэгъатэкъэ
етхъуэгъа(хэ)тэкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:
сетхъуэ
уетхъуэ
етхъуэ
детхъуэ
фетхъуэ
етхъуэ(хэ)
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:
сетхъуэкъэ
уетхъуэкъэ
етхъуэкъэ
детхъуэкъэ
фетхъуэкъэ
етхъуэ(хэ)къэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:
сетхъуэт
уетхъуэт
етхъуэт
детхъуэт
фетхъуэт
етхъуэ(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:
сетхъуэтэкъэ
уетхъуэтэкъэ
етхъуэтэкъэ
детхъуэтэкъэ
фетхъуэтэкъэ
етхъуэ(хэ)тэкъэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сетхъуэн
уетхъуэн
етхъуэн
детхъуэн
фетхъуэн
етхъуэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сетхъуэнкъэ
уетхъуэнкъэ
етхъуэнкъэ
детхъуэнкъэ
фетхъуэнкъэ
етхъуэн(хэ)къэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сетхъуэну
уетхъуэну
етхъуэну
детхъуэну
фетхъуэну
етхъуэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сетхъуэнукъэ
уетхъуэнукъэ
етхъуэнукъэ
детхъуэнукъэ
фетхъуэнукъэ
етхъуэну(хэ)къэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сетхъуэмэ
уетхъуэмэ
етхъуэмэ
детхъуэмэ
фетхъуэмэ
етхъуэ(хэ)мэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
семытхъуэмэ
уемытхъуэмэ
емытхъуэмэ
демытхъуэмэ
фемытхъуэмэ
емытхъуэ(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сетхъуамэ
уетхъуамэ
етхъуамэ
детхъуамэ
фетхъуамэ
етхъуа(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
семытхъуамэ
уемытхъуамэ
емытхъуамэ
демытхъуамэ
фемытхъуамэ
емытхъуа(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сетхъуэгъамэ
уетхъуэгъамэ
етхъуэгъамэ
детхъуэгъамэ
фетхъуэгъамэ
етхъуэгъа(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
семытхъуэгъамэ
уемытхъуэгъамэ
емытхъуэгъамэ
демытхъуэгъамэ
фемытхъуэгъамэ
емытхъуэгъа(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сетхъуэнмэ
уетхъуэнмэ
етхъуэнмэ
детхъуэнмэ
фетхъуэнмэ
етхъуэн(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
семытхъуэнмэ
уемытхъуэнмэ
емытхъуэнмэ
демытхъуэнмэ
фемытхъуэнмэ
емытхъуэн(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сетхъуэнумэ
уетхъуэнумэ
етхъуэнумэ
детхъуэнумэ
фетхъуэнумэ
етхъуэну(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
семытхъуэнумэ
уемытхъуэнумэ
емытхъуэнумэ
демытхъуэнумэ
фемытхъуэнумэ
емытхъуэну(хэ)мэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сетхъуэтэмэ
уетхъуэтэмэ
етхъуэтэмэ
детхъуэтэмэ
фетхъуэтэмэ
етхъуэ(хэ)тэмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
семытхъуэтэмэ
уемытхъуэтэмэ
емытхъуэтэмэ
демытхъуэтэмэ
фемытхъуэтэмэ
емытхъуэ(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сетхъуатэмэ
уетхъуатэмэ
етхъуатэмэ
детхъуатэмэ
фетхъуатэмэ
етхъуа(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
семытхъуатэмэ
уемытхъуатэмэ
емытхъуатэмэ
демытхъуатэмэ
фемытхъуатэмэ
емытхъуа(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сетхъуэгъатэмэ
уетхъуэгъатэмэ
етхъуэгъатэмэ
детхъуэгъатэмэ
фетхъуэгъатэмэ
етхъуэгъа(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
семытхъуэгъатэмэ
уемытхъуэгъатэмэ
емытхъуэгъатэмэ
демытхъуэгъатэмэ
фемытхъуэгъатэмэ
емытхъуэгъа(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сетхъуэнтэмэ
уетхъуэнтэмэ
етхъуэнтэмэ
детхъуэнтэмэ
фетхъуэнтэмэ
етхъуэн(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
семытхъуэнтэмэ
уемытхъуэнтэмэ
емытхъуэнтэмэ
демытхъуэнтэмэ
фемытхъуэнтэмэ
емытхъуэн(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сетхъуэнутэмэ
уетхъуэнутэмэ
етхъуэнутэмэ
детхъуэнутэмэ
фетхъуэнутэмэ
етхъуэну(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
семытхъуэнутэмэ
уемытхъуэнутэмэ
емытхъуэнутэмэ
демытхъуэнутэмэ
фемытхъуэнутэмэ
емытхъуэну(хэ)тэмэ
сослагательнэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сетхъуэнт
уетхъуэнт
етхъуэнт
детхъуэнт
фетхъуэнт
етхъуэн(хэ)т
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сетхъуэнтэкъым
уетхъуэнтэкъым
етхъуэнтэкъым
детхъуэнтэкъым
фетхъуэнтэкъым
етхъуэн(хэ)тэкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сетхъуэнут
уетхъуэнут
етхъуэнут
детхъуэнут
фетхъуэнут
етхъуэну(хэ)т
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сетхъуэнутэкъым
уетхъуэнутэкъым
етхъуэнутэкъым
детхъуэнутэкъым
фетхъуэнутэкъым
етхъуэну(хэ)тэкъым
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сетхъуэми
уетхъуэми
етхъуэми
детхъуэми
фетхъуэми
етхъуэ(хэ)ми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
семытхъуэми
уемытхъуэми
емытхъуэми
демытхъуэми
фемытхъуэми
емытхъуэ(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сетхъуами
уетхъуами
етхъуами
детхъуами
фетхъуами
етхъуа(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
семытхъуами
уемытхъуами
емытхъуами
демытхъуами
фемытхъуами
емытхъуа(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сетхъуэгъами
уетхъуэгъами
етхъуэгъами
детхъуэгъами
фетхъуэгъами
етхъуэгъа(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
семытхъуэгъами
уемытхъуэгъами
емытхъуэгъами
демытхъуэгъами
фемытхъуэгъами
емытхъуэгъа(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сетхъуэнми
уетхъуэнми
етхъуэнми
детхъуэнми
фетхъуэнми
етхъуэн(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
семытхъуэнми
уемытхъуэнми
емытхъуэнми
демытхъуэнми
фемытхъуэнми
емытхъуэн(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сетхъуэнуми
уетхъуэнуми
етхъуэнуми
детхъуэнуми
фетхъуэнуми
етхъуэну(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
семытхъуэнуми
уемытхъуэнуми
емытхъуэнуми
демытхъуэнуми
фемытхъуэнуми
емытхъуэну(хэ)ми
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сетхъуэтэми
уетхъуэтэми
етхъуэтэми
детхъуэтэми
фетхъуэтэми
етхъуэ(хэ)тэми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
семытхъуэтэми
уемытхъуэтэми
емытхъуэтэми
демытхъуэтэми
фемытхъуэтэми
емытхъуэ(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сетхъуатэми
уетхъуатэми
етхъуатэми
детхъуатэми
фетхъуатэми
етхъуа(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
семытхъуатэми
уемытхъуатэми
емытхъуатэми
демытхъуатэми
фемытхъуатэми
емытхъуа(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сетхъуэгъатэми
уетхъуэгъатэми
етхъуэгъатэми
детхъуэгъатэми
фетхъуэгъатэми
етхъуэгъа(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
семытхъуэгъатэми
уемытхъуэгъатэми
емытхъуэгъатэми
демытхъуэгъатэми
фемытхъуэгъа(хэ)тэми
емытхъуэгъатэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сетхъуэнтэми
уетхъуэнтэми
етхъуэнтэми
детхъуэнтэми
фетхъуэнтэми
етхъуэн(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
семытхъуэнтэми
уемытхъуэнтэми
емытхъуэнтэми
демытхъуэнтэми
фемытхъуэнтэми
емытхъуэн(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сетхъуэнутэми
уетхъуэнутэми
етхъуэнутэми
детхъуэнутэми
фетхъуэнутэми
етхъуэну(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
семытхъуэнутэми
уемытхъуэнутэми
емытхъуэнутэми
демытхъуэнутэми
фемытхъуэнутэми
емытхъуэну(хэ)тэми
гъэщӀэгъуэныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сетхъуаи
уетхъуаи
етхъуаи
детхъуаи
фетхъуаи
етхъуаи
щымыӀэныгъэ:
семытхъуаи
уемытхъуаи
емытхъуаи
демытхъуаи
фемытхъуаи
емытхъуаи
фӀэфӀыныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сетхъуащэрэт
уетхъуащэрэт
етхъуащэрэт
детхъуащэрэт
фетхъуащэрэт
етхъуа(хэ)щэрэт
щымыӀэныгъэ:
семытхъуащэрэт
уемытхъуащэрэт
емытхъуащэрэт
демытхъуащэрэт
фемытхъуащэрэт
емытхъуа(хэ)щэрэт
шэч къытехьэныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сетхъуагъэнщ
уетхъуагъэнщ
етхъуагъэнщ
детхъуагъэнщ
фетхъуагъэнщ
етхъуагъэн(хэ)щ
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сетхъуагъэнкъым
уетхъуагъэнкъым
етхъуагъэнкъым
детхъуагъэнкъым
фетхъуагъэнкъым
етхъуагъэн(хэ)къым
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сетхъуагъэнт
уетхъуагъэнт
етхъуагъэнт
детхъуагъэнт
фетхъуагъэнт
етхъуагъэн(хэ)т
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сетхъуагъэнтэкъым
уетхъуагъэнтэкъым
етхъуагъэнтэкъым
детхъуагъэнтэкъым
фетхъуагъэнтэкъым
етхъуагъэн(хэ)тэкъым
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сетхъуагъэн
уетхъуагъэн
етхъуагъэн
детхъуагъэн
фетхъуагъэн
етхъуагъэн(хэ)
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сетхъуагъэнкъэ
уетхъуагъэнкъэ
етхъуагъэнкъэ
детхъуагъэнкъэ
фетхъуагъэнкъэ
етхъуагъэн(хэ)къэ
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сетхъуагъэнт
уетхъуагъэнт
етхъуагъэнт
детхъуагъэнт
фетхъуагъэнт
етхъуагъэн(хэ)т
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сетхъуагъэнтэкъэ
уетхъуагъэнтэкъэ
етхъуагъэнтэкъэ
детхъуагъэнтэкъэ
фетхъуагъэнтэкъэ
етхъуагъэн(хэ)тэкъэ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сетхъуагъэнущ
уетхъуагъэнущ
етхъуагъэнущ
детхъуагъэнущ
фетхъуагъэнущ
етхъуагъэну(хэ)щ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сетхъуагъэнукъым
уетхъуагъэнукъым
етхъуагъэнукъым
детхъуагъэнукъым
фетхъуагъэнукъым
етхъуагъэну(хэ)къым
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сетхъуагъэнут
уетхъуагъэнут
етхъуагъэнут
детхъуагъэнут
фетхъуагъэнут
етхъуагъэну(хэ)т
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сетхъуагъэнутэкъым
уетхъуагъэнутэкъым
етхъуагъэнутэкъым
детхъуагъэнутэкъым
фетхъуагъэнутэкъым
етхъуагъэну(хэ)тэкъым
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сетхъуагъэну
уетхъуагъэну
етхъуагъэну
детхъуагъэну
фетхъуагъэну
етхъуагъэну(хэ)
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сетхъуагъэнукъэ
уетхъуагъэнукъэ
етхъуагъэнукъэ
детхъуагъэнукъэ
фетхъуагъэнукъэ
етхъуагъэну(хэ)къэ
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сетхъуагъэнут
уетхъуагъэнут
етхъуагъэнут
детхъуагъэнут
фетхъуагъэнут
етхъуагъэну(хэ)т
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сетхъуагъэнутэкъэ
уетхъуагъэнутэкъэ
етхъуагъэнутэкъэ
детхъуагъэнутэкъэ
фетхъуагъэнутэкъэ
етхъуагъэну(хэ)тэкъэ
Зэлэжь (объектнэ) причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
зэтхъуэ
ит зэман - щымыӀэныгъэ
зэмытхъуэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
зэтхъуа
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
зэмытхъуа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
зэтхъуэгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
зэмытхъуэгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
зэтхъуэн
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
зэмытхъуэн
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
зэтхъуэну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
зэмытхъуэну
Зылэжь (субъектнэ) причастие (щхьэм иту)
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман - щыӀэныгъэ
сетхъуэ
уетхъуэ
етхъуэ
детхъуэ
фетхъуэ
етхъуэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
семытхъуэ
уемытхъуэ
емытхъуэ
демытхъуэ
фемытхъуэ
емытхъуэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сетхъуа
уетхъуа
етхъуа
детхъуа
фетхъуа
етхъуа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
семытхъуа
уемытхъуа
емытхъуа
демытхъуа
фемытхъуа
емытхъуа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сетхъуэгъа
уетхъуэгъа
етхъуэгъа
детхъуэгъа
фетхъуэгъа
етхъуэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
семытхъуэгъа
уемытхъуэгъа
емытхъуэгъа
демытхъуэгъа
фемытхъуэгъа
емытхъуэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сетхъуэн
уетхъуэн
етхъуэн
детхъуэн
фетхъуэн
етхъуэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
семытхъуэн
уемытхъуэн
емытхъуэн
демытхъуэн
фемытхъуэн
емытхъуэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сетхъуэну
уетхъуэну
етхъуэну
детхъуэну
фетхъуэну
етхъуэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
семытхъуэну
уемытхъуэну
емытхъуэну
демытхъуэну
фемытхъуэну
емытхъуэну(хэ)
Обстоятельственнэ причастиехэр
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
Лэжьыгъэм и къэхъукӀэр зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сызэретхъуэ
узэретхъуэ
зэретхъуэ
дызэретхъуэ
фызэретхъуэ
зэретхъуэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сызэремытхъуэ
узэремытхъуэ
зэремытхъуэ
дызэремытхъуэ
фызэремытхъуэ
зэремытхъуэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сызэретхъуа
узэретхъуа
зэретхъуа
дызэретхъуа
фызэретхъуа
зэретхъуа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сызэремытхъуа
узэремытхъуа
зэремытхъуа
дызэремытхъуа
фызэремытхъуа
зэремытхъуа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сызэретхъуэгъа
узэретхъуэгъа
зэретхъуэгъа
дызэретхъуэгъа
фызэретхъуэгъа
зэретхъуэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сызэремытхъуэгъа
узэремытхъуэгъа
зэремытхъуэгъа
дызэремытхъуэгъа
фызэремытхъуэгъа
зэремытхъуэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сызэретхъуэн
узэретхъуэн
зэретхъуэн
дызэретхъуэн
фызэретхъуэн
зэретхъуэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сызэремытхъуэн
узэремытхъуэн
зэремытхъуэн
дызэремытхъуэн
фызэремытхъуэн
зэремытхъуэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сызэретхъуэну
узэретхъуэну
зэретхъуэну
дызэретхъуэну
фызэретхъуэну
зэретхъуэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сызэремытхъуэну
узэремытхъуэну
зэремытхъуэну
дызэремытхъуэну
фызэремытхъуэну
зэремытхъуэну(хэ)
Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыщетхъуэ
ущетхъуэ
щетхъуэ
дыщетхъуэ
фыщетхъуэ
щетхъуэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыщемытхъуэ
ущемытхъуэ
щемытхъуэ
дыщемытхъуэ
фыщемытхъуэ
щемытхъуэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщетхъуа
ущетхъуа
щетхъуа
дыщетхъуа
фыщетхъуа
щетхъуа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщемытхъуа
ущемытхъуа
щемытхъуа
дыщемытхъуа
фыщемытхъуа
щемытхъуа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщетхъуэгъа
ущетхъуэгъа
щетхъуэгъа
дыщетхъуэгъа
фыщетхъуэгъа
щетхъуэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщемытхъуэгъа
ущемытхъуэгъа
щемытхъуэгъа
дыщемытхъуэгъа
фыщемытхъуэгъа
щемытхъуэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщетхъуэн
ущетхъуэн
щетхъуэн
дыщетхъуэн
фыщетхъуэн
щетхъуэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщемытхъуэн
ущемытхъуэн
щемытхъуэн
дыщемытхъуэн
фыщемытхъуэн
щемытхъуэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщетхъуэну
ущетхъуэну
щетхъуэну
дыщетхъуэну
фыщетхъуэну
щетхъуэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщемытхъуэну
ущемытхъуэну
щемытхъуэну
дыщемытхъуэну
фыщемытхъуэну
щемытхъуэну(хэ)
ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыздетхъуэ
уздетхъуэ
здетхъуэ
дыздетхъуэ
фыздетхъуэ
здетхъуэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыздемытхъуэ
уздемытхъуэ
здемытхъу
дыздемытхъуэ
фыздемытхъуэ
здемытхъуэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыздетхъуа
уздетхъуа
здетхъуа
дыздетхъуа
фыздетхъуа
здетхъуа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыздемытхъуа
уздемытхъуа
здемытхъуа
дыздемытхъуа
фыздемытхъуа
здемытхъуа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыздетхъуэгъа
уздетхъуэгъа
здетхъуэгъа
дыздетхъуэгъа
фыздетхъуэгъа
здетхъуэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыздемытхъуэгъа
уздемытхъуэгъа
здемытхъуэгъа
дыздемытхъуэгъа
фыздемытхъуэгъа
здемытхъуэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыздетхъуэн
уздетхъуэн
здетхъуэн
дыздетхъуэн
фыздетхъуэн
здетхъуэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыздемытхъуэн
уздемытхъуэн
здемытхъуэн
дыздемытхъуэн
фыздемытхъуэн
здемытхъуэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыздетхъуэну
уздетхъуэну
здетхъуэну
дыздетхъуэну
фыздетхъуэну
здетхъуэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыздемытхъуэну
уздемытхъуэну
здемытхъуэну
дыздемытхъуэну
фыздемытхъуэну
здемытхъуэну(хэ)
Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀетхъуэ
ущӀетхъуэ
щӀетхъуэ
дыщӀетхъуэ
фыщӀетхъуэ
щӀетхъуэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀемытхъуэ
ущӀемытхъуэ
щӀемытхъуэ
дыщӀемытхъуэ
фыщӀемытхъуэ
щӀемытхъуэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀетхъуа
ущӀетхъуа
щӀетхъуа
дыщӀетхъуа
фыщӀетхъуа
щӀетхъуа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀемытхъуа
ущӀемытхъуа
щӀемытхъуа
дыщӀемытхъуа
фыщӀемытхъуа
щӀемытхъуа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀетхъуэгъа
ущӀетхъуэгъа
щӀетхъуэгъа
дыщӀетхъуэгъа
фыщӀетхъуэгъа
щӀетхъуэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀемытхъуэгъа
ущӀемытхъуэгъа
щӀемытхъуэгъа
дыщӀемытхъуэгъа
фыщӀемытхъуэгъа
щӀемытхъуэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀетхъуэн
ущӀетхъуэн
щӀетхъуэн
дыщӀетхъуэн
фыщӀетхъуэн
щӀетхъуэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀемытхъуэн
ущӀемытхъуэн
щӀемытхъуэн
дыщӀемытхъуэн
фыщӀемытхъуэн
щӀемытхъуэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀетхъуэну
ущӀетхъуэну
щӀетхъуэну
дыщӀетхъуэну
фыщӀетхъуэну
щӀетхъуэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀемытхъуэну
ущӀемытхъуэну
щӀемытхъуэну
дыщӀемытхъуэну
фыщӀемытхъуэну
щӀемытхъуэну(хэ)
Деепричастиехэр
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман - щыӀэныгъэ
сетхъуэу
уетхъуэу
етхъуэу
детхъуэу
фетхъуэу
етхъуэ(хэ)у
ит зэман - щымыӀэныгъэ
семытхъуэу
уемытхъуэу
емытхъуэу
демытхъуэу
фемытхъуэу
емытхъуэ(хэ)у
блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сетхъуауэ
уетхъуауэ
етхъуауэ
детхъуауэ
фетхъуауэ
етхъуауэ / етхъуахэу
блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
семытхъуауэ
уемытхъуауэ
емытхъуауэ
демытхъуауэ
фемытхъуауэ
емытхъуауэ / емытхъуахэу
урэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ
сетхъуэурэ
уетхъуэурэ
етхъуэурэ
детхъуэурэ
фетхъуэурэ
етхъуэ(хэ)урэ
урэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ
семытхъуэурэ
уемытхъуэурэ
емытхъуэурэ
демытхъуэурэ
фемытхъуэурэ
емытхъуэ(хэ)урэ
Косвеннэ дополненэ -- ит зэман щыӀэныгъэ фащэ
Косвеннэ Дополненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
Подлежащэ
сэ
--
сынотхъуэ
сотхъуэ
--
сывотхъуэ
сотхъуэ(хэ)
уэ
укъызотхъуэ
--
уотхъуэ
укъыдотхъуэ
--
уотхъуэ(хэ)
ар
къызотхъуэ
къотхъуэ
йотхъуэ
къыдотхъуэ
къывотхъуэ
йотхъуэ(хэ)
дэ
--
дынотхъуэ
дотхъуэ
--
дывотхъуэ
дотхъуэ(хэ)
фэ
фыкъызотхъуэ
--
фотхъуэ
фыкъыдотхъуэ
--
фотхъуэ(хэ)
ахэр
къызотхъуэ
къотхъуэ
йотхъуэ
къыдотхъуэ
къывотхъуэ
йотхъуэ(хэ)
Косвеннэ дополненэ -- фащэ псори (ит зэман щыӀэныгъэ фащэм нэгъуэщӀ)
Косвеннэ Дополненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
Подлежащэ
сэ
--
сынотхъуэрэ
сетхъуэрэ
--
сывэтхъуэрэ
сетхъуэ(хэ)рэ
уэ
укъызэтхъуэрэ
--
уетхъуэрэ
укъыдэтхъуэрэ
--
уетхъуэ(хэ)рэ
ар
къызэтхъуэрэ
къотхъуэрэ
етхъуэрэ
къыдэтхъуэрэ
къывэтхъуэрэ
етхъуэ(хэ)рэ
дэ
--
дынотхъуэрэ
детхъуэрэ
--
дывэтхъуэрэ
детхъуэ(хэ)рэ
фэ
фыкъызэтхъуэрэ
--
фетхъуэрэ
фыкъыдэтхъуэрэ
--
фетхъуэ(хэ)рэ]
ахэр
къызэтхъуэрэ
къотхъуэрэ
етхъуэрэ
къыдэтхъуэрэ
къывэтхъуэрэ
етхъуэ(хэ)рэ
-э-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[тхъу]э
[тхъу]эр
--
[тхъу]эхэр
Эргативнэ:
[тхъу]э
[тхъу]эм
--
[тхъу]эхэм
Послеложнэ:
[тхъу]экӀэ
[тхъу]эмкӀэ
[тхъу]эхэкӀэ
[тхъу]эхэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[тхъу]эуэ
[тхъу]эрауэ
[тхъу]эхэу
[тхъу]эхэрауэ
-а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[тхъу]а
[тхъу]ар
--
[тхъу]ахэр
Эргативнэ:
[тхъу]а
[тхъу]ам
--
[тхъу]ахэм
Послеложнэ:
[тхъу]акӀэ
[тхъу]амкӀэ
[тхъу]ахэкӀэ
[тхъу]ахэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[тхъу]ауэ
[тхъу]арауэ
[тхъу]ахэу
[тхъу]ахэрауэ
-эн-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[тхъу]эн
[тхъу]эныр
--
[тхъу]энхэр
Эргативнэ:
[тхъу]эн
[тхъу]эным
--
[тхъу]энхэм
Послеложнэ:
[тхъу]энкӀэ
[тхъу]энымкӀэ
[тхъу]энхэкӀэ
[тхъу]энхэмкӀэ
'Обстоятельственнэ:
[тхъу]эну
[тхъу]энырауэ
[тхъу]энхэу
[тхъу]энхэрауэ
-эну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[тхъу]эну
[тхъу]энур
--
[тхъу]энухэр
Эргативнэ:
[тхъу]эну
[тхъу]энум
--
[тхъу]энухэм
Послеложнэ:
[тхъу]энукӀэ
[тхъу]энумкӀэ
[тхъу]энухэкӀэ
[тхъу]энухэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[тхъу]энууэ
[тхъу]энурауэ
[тхъу]энухэу
[тхъу]энухэрауэ
МЫХЬЭНЭ
Шым и лъакъуэхэмкӀэ щӀыр къриудын, къритхъун.
ЩАПХЪЭХЭР
Шыр и лъакъуэхэмкӀэ щӀым йотхъуэ, тоуэ къэуэну зещӀ. МакъыщӀэхэр, сборник
ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР
НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР
ИНДЖЫЛЫБЗЭ
етхъуэн: stomp with one's hooves [the ground]
УРЫСЫБЗЭ
етхъуэн: бить копытом [землю]
БИБЛИОГРАФИЕ
Апажэ М. Л., КӀуэкӀуэ Ж. Н. Адыгэ-урыс псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2008.
БищӀо Б. Ч. Адыгэбзэм и псалъэгъэнахуэ. Налшык: «Эльбрус», 2015.
БищӀо Б. Ч., Къумыкъу Д. М., ТӀымыжь Хь. Т. ЕджапӀэхэм папщӀэ урыс-адыгэ псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2013.
Джаурджий Хь. З., Сыкъун Хь. Хь. Урыс-адыгэ школ псалъалъэ. Налшык: «Нарт», 1991.
Къэбэрдей АССР-м и министрхэм я советым деж щыӀэ Къэбэрдей научно-исследовательскэ институт. Къардэн Б. М., БищӀэу А. Т. Урыс-къэбэрдей-шэрджэс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1955
Къэбэрдей-Балъкъэр АССР-м и министрхэм я советым и деж щыӀэ Къэбэрдей-балъкъэр научно-исследовательскэ институт. Апажэ М. Л., Багъ Н. А., Багъ П. М., Балъкъэр Б. Хь, КӀуэкӀуэ Ж. Н., ЖьэкӀэмыхъу Хь. Хь., Урыс Хь. Щ. Къэбэрдей-урыс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1957
Россием щӀэныгъэхэмкӀэ и академием и Къэбэрдей-Балъкъэр щӀэныгъэ центрым гуманитарнэ къухутэныгъэхэмкӀэ и институт. Адыгэбзэ псалъалъэ. Москва: «Дигора», 1999.
Табухов Х. К. Толковый русско-кабардино-черкесский словарь. Нальчик: Издательлский центр «Эль-Фа», 2006.
Шэрджэс Алий. Яхуэмыфащэу лъэныкъуэ едгъэза псалъэхэр. Адыгэ псалъэгъэнахуэм щӀыгъужыпхъэхэр. Налшык: Изд. КБИГИ, 2009.