АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)
ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭМЫӀЭС
ЭТИМОЛОГИЕ
КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ
ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ
СПРЯЖЕНЭ
Глагол лъэмыӏэс "елъэн"-м и спряженэ
Инфинитив (масдар)
щыӀэныгъэ:
елъэн
щымыӀэныгъэ:
емылъэн
Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
селъэн
уелъэн
елъэн
делъэн
фелъэн
елъэн(хэ)
щымыӀэныгъэ:
семылъэн
уемылъэн
емылъэн
демылъэн
фемылъэн
емылъэн(хэ)
Унафэ наклоненэ
уэ
фэ
щыӀэныгъэ:
елъэ!
фелъэ!
щымыӀэныгъэ:
уемылъэ!
фемылъэ!
Ре-кӀэ унафэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
срелъэ
урелъэ
ирелъэ
дрелъэ
фрелъэ
ирелъэ(хэ)
щымыӀэныгъэ:
сремылъэ
уремылъэ
ирэмылъэ
дремылъэ
фремылъэ
иремылъэ(хэ)
ЗэраӀуатэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
солъэ(р)
уолъэ(р)
йолъэ(р)
долъэ(р)
фолъэ(р)
йолъэ(хэ)(р)
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
селъэркъым
уелъэркъым
елъэркъым
делъэркъым
фелъэркъым
елъэ(хэ)ркъым
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:
селъэрт
уелъэрт
елъэрт
делъэрт
фелъэрт
елъэ(хэ)рт
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:
селъэртэкъым
уелъэртэкъым
елъэртэкъым
делъэртэкъым
фелъэртэкъым
елъэ(хэ)ртэкъым
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
селъащ
уелъащ
елъащ
делъащ
фелъащ
елъа(хэ)щ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
селъакъым
уелъакъым
елъакъым
делъакъым
фелъакъым
елъа(хэ)къым
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:
селъат
уелъат
елъат
делъат
фелъат
елъа(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
селъатэкъым
уелъатэкъым
елъатэкъым
делъатэкъым
фелъатэкъым
елъа(хэ)тэкъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:
селъэгъащ
уелъэгъащ
елъэгъащ
делъэгъащ
фелъэгъащ
елъэгъа(хэ)щ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:
селъэгъакъым
уелъэгъакъым
елъэгъакъым
делъэгъакъым
фелъэгъакъым
елъэгъа(хэ)къым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:
селъэгъат
уелъэгъат
елъэгъат
делъэгъат
фелъэгъат
елъэгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ:
селъэгъатэкъым
уелъэгъатэкъым
елъэгъатэкъым
делъэгъатэкъым
фелъэгъатэкъым
елъэгъа(хэ)тэкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:
селъэщ
уелъэщ
елъэщ
делъэщ
фелъэщ
елъэ(хэ)щ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:
селъэкъым
уелъэкъым
елъэкъым
делъэкъым
фелъэкъым
елъэ(хэ)къым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:
селъэт
уелъэт
елъэт
делъэт
фелъэт
елъэ(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:
селъэтэкъым
уелъэтэкъым
елъэтэкъым
делъэтэкъым
фелъэтэкъым
елъэ(хэ)тэкъым
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
селъэнщ
уелъэнщ
елъэнщ
делъэнщ
фелъэнщ
елъэн(хэ)щ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
селъэнкъым
уелъэнкъым
елъэнкъым
делъэнкъым
фелъэнкъым
елъэн(хэ)къым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
селъэнущ
уелъэнущ
елъэнущ
делъэнущ
фелъэнущ
елъэну(хэ)щ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
селъэнукъым
уелъэнукъым
елъэнукъым
делъэнукъым
фелъэнукъым
елъэну(хэ)къым
ЗэрыупщӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
селъэрэ
уелъэрэ
елъэрэ
делъэрэ
фелъэрэ
елъэ(хэ)рэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
селъэркъэ
уелъэркъэ
елъэркъэ
делъэркъэ
фелъэркъэ
елъэ(хэ)ркъэ
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:
селъэрт
уелъэрт
елъэрт
делъэрт
фелъэрт
елъэ(хэ)рт
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:
селъэртэкъэ
уелъэртэкъэ
елъэртэкъэ
делъэртэкъэ
фелъэртэкъэ
елъэ(хэ)ртэкъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
селъа
уелъа
елъа
делъа
фелъа
елъа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
селъакъэ
уелъакъэ
елъакъэ
делъакъэ
фелъакъэ
елъа(хэ)къэ
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:
селъат
уелъат
елъат
делъат
фелъат
елъа(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
селъатэкъэ
уелъатэкъэ
елъатэкъэ
делъатэкъэ
фелъатэкъэ
елъа(хэ)тэкъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:
селъэгъа
уелъэгъа
елъэгъа
делъэгъа
фелъэгъа
елъэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:
селъэгъакъэ
уелъэгъакъэ
елъэгъакъэ
делъэгъакъэ
фелъэгъакъэ
елъэгъа(хэ)къэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:
селъэгъат
уелъэгъат
елъэгъат
делъэгъат
фелъэгъат
елъэгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
селъэгъатэкъэ
уелъэгъатэкъэ
елъэгъатэкъэ
делъэгъатэкъэ
фелъэгъатэкъэ
елъэгъа(хэ)тэкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:
селъэ
уелъэ
елъэ
делъэ
фелъэ
елъэ(хэ)
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:
селъэкъэ
уелъэкъэ
елъэкъэ
делъэкъэ
фелъэкъэ
елъэ(хэ)къэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:
селъэт
уелъэт
елъэт
делъэт
фелъэт
елъэ(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:
селъэтэкъэ
уелъэтэкъэ
елъэтэкъэ
делъэтэкъэ
фелъэтэкъэ
елъэ(хэ)тэкъэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
селъэн
уелъэн
елъэн
делъэн
фелъэн
елъэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
селъэнкъэ
уелъэнкъэ
елъэнкъэ
делъэнкъэ
фелъэнкъэ
елъэн(хэ)къэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
селъэну
уелъэну
елъэну
делъэну
фелъэну
елъэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
селъэнукъэ
уелъэнукъэ
елъэнукъэ
делъэнукъэ
фелъэнукъэ
елъэну(хэ)къэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
селъэмэ
уелъэмэ
елъэмэ
делъэмэ
фелъэмэ
елъэ(хэ)мэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
семылъэмэ
уемылъэмэ
емылъэмэ
демылъэмэ
фемылъэмэ
емылъэ(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
селъамэ
уелъамэ
елъамэ
делъамэ
фелъамэ
елъа(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
семылъамэ
уемылъамэ
емылъамэ
демылъамэ
фемылъамэ
емылъа(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
селъэгъамэ
уелъэгъамэ
елъэгъамэ
делъэгъамэ
фелъэгъамэ
елъэгъа(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
семылъэгъамэ
уемылъэгъамэ
емылъэгъамэ
демылъэгъамэ
фемылъэгъамэ
емылъэгъа(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
селъэнмэ
уелъэнмэ
елъэнмэ
делъэнмэ
фелъэнмэ
елъэн(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
семылъэнмэ
уемылъэнмэ
емылъэнмэ
демылъэнмэ
фемылъэнмэ
емылъэн(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
селъэнумэ
уелъэнумэ
елъэнумэ
делъэнумэ
фелъэнумэ
елъэну(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
семылъэнумэ
уемылъэнумэ
емылъэнумэ
демылъэнумэ
фемылъэнумэ
емылъэну(хэ)мэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
селъэтэмэ
уелъэтэмэ
елъэтэмэ
делъэтэмэ
фелъэтэмэ
елъэ(хэ)тэмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
семылъэтэмэ
уемылъэтэмэ
емылъэтэмэ
демылъэтэмэ
фемылъэтэмэ
емылъэ(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
селъатэмэ
уелъатэмэ
елъатэмэ
делъатэмэ
фелъатэмэ
елъа(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
семылъатэмэ
уемылъатэмэ
емылъатэмэ
демылъатэмэ
фемылъатэмэ
емылъа(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
селъэгъатэмэ
уелъэгъатэмэ
елъэгъатэмэ
делъэгъатэмэ
фелъэгъатэмэ
елъэгъа(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
семылъэгъатэмэ
уемылъэгъатэмэ
емылъэгъатэмэ
демылъэгъатэмэ
фемылъэгъатэмэ
емылъэгъа(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
селъэнтэмэ
уелъэнтэмэ
елъэнтэмэ
делъэнтэмэ
фелъэнтэмэ
елъэн(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
семылъэнтэмэ
уемылъэнтэмэ
емылъэнтэмэ
демылъэнтэмэ
фемылъэнтэмэ
емылъэн(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
селъэнутэмэ
уелъэнутэмэ
елъэнутэмэ
делъэнутэмэ
фелъэнутэмэ
елъэну(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
семылъэнутэмэ
уемылъэнутэмэ
емылъэнутэмэ
демылъэнутэмэ
фемылъэнутэмэ
емылъэну(хэ)тэмэ
сослагательнэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
селъэнт
уелъэнт
елъэнт
делъэнт
фелъэнт
елъэн(хэ)т
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
селъэнтэкъым
уелъэнтэкъым
елъэнтэкъым
делъэнтэкъым
фелъэнтэкъым
елъэн(хэ)тэкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
селъэнут
уелъэнут
елъэнут
делъэнут
фелъэнут
елъэну(хэ)т
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
селъэнутэкъым
уелъэнутэкъым
елъэнутэкъым
делъэнутэкъым
фелъэнутэкъым
елъэну(хэ)тэкъым
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
селъэми
уелъэми
елъэми
делъэми
фелъэми
елъэ(хэ)ми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
семылъэми
уемылъэми
емылъэми
демылъэми
фемылъэми
емылъэ(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
селъами
уелъами
елъами
делъами
фелъами
елъа(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
семылъами
уемылъами
емылъами
демылъами
фемылъами
емылъа(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
селъэгъами
уелъэгъами
елъэгъами
делъэгъами
фелъэгъами
елъэгъа(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
семылъэгъами
уемылъэгъами
емылъэгъами
демылъэгъами
фемылъэгъами
емылъэгъа(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
селъэнми
уелъэнми
елъэнми
делъэнми
фелъэнми
елъэн(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
семылъэнми
уемылъэнми
емылъэнми
демылъэнми
фемылъэнми
емылъэн(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
селъэнуми
уелъэнуми
елъэнуми
делъэнуми
фелъэнуми
елъэну(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
семылъэнуми
уемылъэнуми
емылъэнуми
демылъэнуми
фемылъэнуми
емылъэну(хэ)ми
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
селъэтэми
уелъэтэми
елъэтэми
делъэтэми
фелъэтэми
елъэ(хэ)тэми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
семылъэтэми
уемылъэтэми
емылъэтэми
демылъэтэми
фемылъэтэми
емылъэ(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
селъатэми
уелъатэми
елъатэми
делъатэми
фелъатэми
елъа(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
семылъатэми
уемылъатэми
емылъатэми
демылъатэми
фемылъатэми
емылъа(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
селъэгъатэми
уелъэгъатэми
елъэгъатэми
делъэгъатэми
фелъэгъатэми
елъэгъа(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
семылъэгъатэми
уемылъэгъатэми
емылъэгъатэми
демылъэгъатэми
фемылъэгъа(хэ)тэми
емылъэгъатэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
селъэнтэми
уелъэнтэми
елъэнтэми
делъэнтэми
фелъэнтэми
елъэн(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
семылъэнтэми
уемылъэнтэми
емылъэнтэми
демылъэнтэми
фемылъэнтэми
емылъэн(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
селъэнутэми
уелъэнутэми
елъэнутэми
делъэнутэми
фелъэнутэми
елъэну(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
семылъэнутэми
уемылъэнутэми
емылъэнутэми
демылъэнутэми
фемылъэнутэми
емылъэну(хэ)тэми
гъэщӀэгъуэныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
селъаи
уелъаи
елъаи
делъаи
фелъаи
елъаи
щымыӀэныгъэ:
семылъаи
уемылъаи
емылъаи
демылъаи
фемылъаи
емылъаи
фӀэфӀыныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
селъащэрэт
уелъащэрэт
елъащэрэт
делъащэрэт
фелъащэрэт
елъа(хэ)щэрэт
щымыӀэныгъэ:
семылъащэрэт
уемылъащэрэт
емылъащэрэт
демылъащэрэт
фемылъащэрэт
емылъа(хэ)щэрэт
шэч къытехьэныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
селъагъэнщ
уелъагъэнщ
елъагъэнщ
делъагъэнщ
фелъагъэнщ
елъагъэн(хэ)щ
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
селъагъэнкъым
уелъагъэнкъым
елъагъэнкъым
делъагъэнкъым
фелъагъэнкъым
елъагъэн(хэ)къым
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
селъагъэнт
уелъагъэнт
елъагъэнт
делъагъэнт
фелъагъэнт
елъагъэн(хэ)т
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
селъагъэнтэкъым
уелъагъэнтэкъым
елъагъэнтэкъым
делъагъэнтэкъым
фелъагъэнтэкъым
елъагъэн(хэ)тэкъым
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
селъагъэн
уелъагъэн
елъагъэн
делъагъэн
фелъагъэн
елъагъэн(хэ)
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
селъагъэнкъэ
уелъагъэнкъэ
елъагъэнкъэ
делъагъэнкъэ
фелъагъэнкъэ
елъагъэн(хэ)къэ
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
селъагъэнт
уелъагъэнт
елъагъэнт
делъагъэнт
фелъагъэнт
елъагъэн(хэ)т
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
селъагъэнтэкъэ
уелъагъэнтэкъэ
елъагъэнтэкъэ
делъагъэнтэкъэ
фелъагъэнтэкъэ
елъагъэн(хэ)тэкъэ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
селъагъэнущ
уелъагъэнущ
елъагъэнущ
делъагъэнущ
фелъагъэнущ
елъагъэну(хэ)щ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
селъагъэнукъым
уелъагъэнукъым
елъагъэнукъым
делъагъэнукъым
фелъагъэнукъым
елъагъэну(хэ)къым
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
селъагъэнут
уелъагъэнут
елъагъэнут
делъагъэнут
фелъагъэнут
елъагъэну(хэ)т
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
селъагъэнутэкъым
уелъагъэнутэкъым
елъагъэнутэкъым
делъагъэнутэкъым
фелъагъэнутэкъым
елъагъэну(хэ)тэкъым
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
селъагъэну
уелъагъэну
елъагъэну
делъагъэну
фелъагъэну
елъагъэну(хэ)
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
селъагъэнукъэ
уелъагъэнукъэ
елъагъэнукъэ
делъагъэнукъэ
фелъагъэнукъэ
елъагъэну(хэ)къэ
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
селъагъэнут
уелъагъэнут
елъагъэнут
делъагъэнут
фелъагъэнут
елъагъэну(хэ)т
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
селъагъэнутэкъэ
уелъагъэнутэкъэ
елъагъэнутэкъэ
делъагъэнутэкъэ
фелъагъэнутэкъэ
елъагъэну(хэ)тэкъэ
Зэлэжь (объектнэ) причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
зэлъэ
ит зэман - щымыӀэныгъэ
зэмылъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
зэлъа
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
зэмылъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
зэлъэгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
зэмылъэгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
зэлъэн
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
зэмылъэн
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
зэлъэну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
зэмылъэну
Зылэжь (субъектнэ) причастие (щхьэм иту)
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман - щыӀэныгъэ
селъэ
уелъэ
елъэ
делъэ
фелъэ
елъэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
семылъэ
уемылъэ
емылъэ
демылъэ
фемылъэ
емылъэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
селъа
уелъа
елъа
делъа
фелъа
елъа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
семылъа
уемылъа
емылъа
демылъа
фемылъа
емылъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
селъэгъа
уелъэгъа
елъэгъа
делъэгъа
фелъэгъа
елъэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
семылъэгъа
уемылъэгъа
емылъэгъа
демылъэгъа
фемылъэгъа
емылъэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
селъэн
уелъэн
елъэн
делъэн
фелъэн
елъэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
семылъэн
уемылъэн
емылъэн
демылъэн
фемылъэн
емылъэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
селъэну
уелъэну
елъэну
делъэну
фелъэну
елъэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
семылъэну
уемылъэну
емылъэну
демылъэну
фемылъэну
емылъэну(хэ)
Обстоятельственнэ причастиехэр
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
Лэжьыгъэм и къэхъукӀэр зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сызэрелъэ
узэрелъэ
зэрелъэ
дызэрелъэ
фызэрелъэ
зэрелъэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сызэремылъэ
узэремылъэ
зэремылъэ
дызэремылъэ
фызэремылъэ
зэремылъэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сызэрелъа
узэрелъа
зэрелъа
дызэрелъа
фызэрелъа
зэрелъа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сызэремылъа
узэремылъа
зэремылъа
дызэремылъа
фызэремылъа
зэремылъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сызэрелъэгъа
узэрелъэгъа
зэрелъэгъа
дызэрелъэгъа
фызэрелъэгъа
зэрелъэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сызэремылъэгъа
узэремылъэгъа
зэремылъэгъа
дызэремылъэгъа
фызэремылъэгъа
зэремылъэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сызэрелъэн
узэрелъэн
зэрелъэн
дызэрелъэн
фызэрелъэн
зэрелъэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сызэремылъэн
узэремылъэн
зэремылъэн
дызэремылъэн
фызэремылъэн
зэремылъэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сызэрелъэну
узэрелъэну
зэрелъэну
дызэрелъэну
фызэрелъэну
зэрелъэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сызэремылъэну
узэремылъэну
зэремылъэну
дызэремылъэну
фызэремылъэну
зэремылъэну(хэ)
Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыщелъэ
ущелъэ
щелъэ
дыщелъэ
фыщелъэ
щелъэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыщемылъэ
ущемылъэ
щемылъэ
дыщемылъэ
фыщемылъэ
щемылъэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщелъа
ущелъа
щелъа
дыщелъа
фыщелъа
щелъа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщемылъа
ущемылъа
щемылъа
дыщемылъа
фыщемылъа
щемылъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщелъэгъа
ущелъэгъа
щелъэгъа
дыщелъэгъа
фыщелъэгъа
щелъэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщемылъэгъа
ущемылъэгъа
щемылъэгъа
дыщемылъэгъа
фыщемылъэгъа
щемылъэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщелъэн
ущелъэн
щелъэн
дыщелъэн
фыщелъэн
щелъэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщемылъэн
ущемылъэн
щемылъэн
дыщемылъэн
фыщемылъэн
щемылъэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщелъэну
ущелъэну
щелъэну
дыщелъэну
фыщелъэну
щелъэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщемылъэну
ущемылъэну
щемылъэну
дыщемылъэну
фыщемылъэну
щемылъэну(хэ)
ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сызделъэ
узделъэ
зделъэ
дызделъэ
фызделъэ
зделъэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыздемылъэ
уздемылъэ
здемылъ
дыздемылъэ
фыздемылъэ
здемылъэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сызделъа
узделъа
зделъа
дызделъа
фызделъа
зделъа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыздемылъа
уздемылъа
здемылъа
дыздемылъа
фыздемылъа
здемылъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сызделъэгъа
узделъэгъа
зделъэгъа
дызделъэгъа
фызделъэгъа
зделъэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыздемылъэгъа
уздемылъэгъа
здемылъэгъа
дыздемылъэгъа
фыздемылъэгъа
здемылъэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сызделъэн
узделъэн
зделъэн
дызделъэн
фызделъэн
зделъэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыздемылъэн
уздемылъэн
здемылъэн
дыздемылъэн
фыздемылъэн
здемылъэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сызделъэну
узделъэну
зделъэну
дызделъэну
фызделъэну
зделъэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыздемылъэну
уздемылъэну
здемылъэну
дыздемылъэну
фыздемылъэну
здемылъэну(хэ)
Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀелъэ
ущӀелъэ
щӀелъэ
дыщӀелъэ
фыщӀелъэ
щӀелъэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀемылъэ
ущӀемылъэ
щӀемылъэ
дыщӀемылъэ
фыщӀемылъэ
щӀемылъэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀелъа
ущӀелъа
щӀелъа
дыщӀелъа
фыщӀелъа
щӀелъа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀемылъа
ущӀемылъа
щӀемылъа
дыщӀемылъа
фыщӀемылъа
щӀемылъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀелъэгъа
ущӀелъэгъа
щӀелъэгъа
дыщӀелъэгъа
фыщӀелъэгъа
щӀелъэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀемылъэгъа
ущӀемылъэгъа
щӀемылъэгъа
дыщӀемылъэгъа
фыщӀемылъэгъа
щӀемылъэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀелъэн
ущӀелъэн
щӀелъэн
дыщӀелъэн
фыщӀелъэн
щӀелъэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀемылъэн
ущӀемылъэн
щӀемылъэн
дыщӀемылъэн
фыщӀемылъэн
щӀемылъэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀелъэну
ущӀелъэну
щӀелъэну
дыщӀелъэну
фыщӀелъэну
щӀелъэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀемылъэну
ущӀемылъэну
щӀемылъэну
дыщӀемылъэну
фыщӀемылъэну
щӀемылъэну(хэ)
Деепричастиехэр
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман - щыӀэныгъэ
селъэу
уелъэу
елъэу
делъэу
фелъэу
елъэ(хэ)у
ит зэман - щымыӀэныгъэ
семылъэу
уемылъэу
емылъэу
демылъэу
фемылъэу
емылъэ(хэ)у
блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
селъауэ
уелъауэ
елъауэ
делъауэ
фелъауэ
елъауэ / елъахэу
блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
семылъауэ
уемылъауэ
емылъауэ
демылъауэ
фемылъауэ
емылъауэ / емылъахэу
урэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ
селъэурэ
уелъэурэ
елъэурэ
делъэурэ
фелъэурэ
елъэ(хэ)урэ
урэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ
семылъэурэ
уемылъэурэ
емылъэурэ
демылъэурэ
фемылъэурэ
емылъэ(хэ)урэ
Косвеннэ дополненэ -- ит зэман щыӀэныгъэ фащэ
Косвеннэ Дополненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
Подлежащэ
сэ
--
сынолъэ
солъэ
--
сыволъэ
солъэ(хэ)
уэ
укъызолъэ
--
уолъэ
укъыдолъэ
--
уолъэ(хэ)
ар
къызолъэ
къолъэ
йолъэ
къыдолъэ
къыволъэ
йолъэ(хэ)
дэ
--
дынолъэ
долъэ
--
дыволъэ
долъэ(хэ)
фэ
фыкъызолъэ
--
фолъэ
фыкъыдолъэ
--
фолъэ(хэ)
ахэр
къызолъэ
къолъэ
йолъэ
къыдолъэ
къыволъэ
йолъэ(хэ)
Косвеннэ дополненэ -- фащэ псори (ит зэман щыӀэныгъэ фащэм нэгъуэщӀ)
Косвеннэ Дополненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
Подлежащэ
сэ
--
сынолъэрэ
селъэрэ
--
сывэлъэрэ
селъэ(хэ)рэ
уэ
укъызэлъэрэ
--
уелъэрэ
укъыдэлъэрэ
--
уелъэ(хэ)рэ
ар
къызэлъэрэ
къолъэрэ
елъэрэ
къыдэлъэрэ
къывэлъэрэ
елъэ(хэ)рэ
дэ
--
дынолъэрэ
делъэрэ
--
дывэлъэрэ
делъэ(хэ)рэ
фэ
фыкъызэлъэрэ
--
фелъэрэ
фыкъыдэлъэрэ
--
фелъэ(хэ)рэ]
ахэр
къызэлъэрэ
къолъэрэ
елъэрэ
къыдэлъэрэ
къывэлъэрэ
елъэ(хэ)рэ
-э-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[лъ]э
[лъ]эр
--
[лъ]эхэр
Эргативнэ:
[лъ]э
[лъ]эм
--
[лъ]эхэм
Послеложнэ:
[лъ]экӀэ
[лъ]эмкӀэ
[лъ]эхэкӀэ
[лъ]эхэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[лъ]эуэ
[лъ]эрауэ
[лъ]эхэу
[лъ]эхэрауэ
-а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[лъ]а
[лъ]ар
--
[лъ]ахэр
Эргативнэ:
[лъ]а
[лъ]ам
--
[лъ]ахэм
Послеложнэ:
[лъ]акӀэ
[лъ]амкӀэ
[лъ]ахэкӀэ
[лъ]ахэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[лъ]ауэ
[лъ]арауэ
[лъ]ахэу
[лъ]ахэрауэ
-эн-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[лъ]эн
[лъ]эныр
--
[лъ]энхэр
Эргативнэ:
[лъ]эн
[лъ]эным
--
[лъ]энхэм
Послеложнэ:
[лъ]энкӀэ
[лъ]энымкӀэ
[лъ]энхэкӀэ
[лъ]энхэмкӀэ
'Обстоятельственнэ:
[лъ]эну
[лъ]энырауэ
[лъ]энхэу
[лъ]энхэрауэ
-эну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[лъ]эну
[лъ]энур
--
[лъ]энухэр
Эргативнэ:
[лъ]эну
[лъ]энум
--
[лъ]энухэм
Послеложнэ:
[лъ]энукӀэ
[лъ]энумкӀэ
[лъ]энухэкӀэ
[лъ]энухэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[лъ]энууэ
[лъ]энурауэ
[лъ]энухэу
[лъ]энухэрауэ
МЫХЬЭНЭ
ЛъагапӀэ гуэрым къепкӀэн.
Зыгуэрым лъэуэ щхьэдэхын.
ЩАПХЪЭХЭР
Шорэ.. бжыхьым йолъэри гъуэгу пхэнжкӀэ ПщылӀ хьэблэкӀэ зедз. Ш.А. Елъэм къелъэжурэ бахъэ пщтырым игъэмэхри адакъэр псывэм хэхуащ. ӀуэрыӀуатэ, фольклор
ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР
НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР
ИНДЖЫЛЫБЗЭ
елъэн: 1. jump down off of sth 2. jump over sth
УРЫСЫБЗЭ
елъэн: 1. спрыгнуть с чего-л. 2. перепрыгнуть через что-л.
БИБЛИОГРАФИЕ
Апажэ М. Л., КӀуэкӀуэ Ж. Н. Адыгэ-урыс псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2008.
БищӀо Б. Ч. Адыгэбзэм и псалъэгъэнахуэ. Налшык: «Эльбрус», 2015.
БищӀо Б. Ч., Къумыкъу Д. М., ТӀымыжь Хь. Т. ЕджапӀэхэм папщӀэ урыс-адыгэ псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2013.
Джаурджий Хь. З., Сыкъун Хь. Хь. Урыс-адыгэ школ псалъалъэ. Налшык: «Нарт», 1991.
Къэбэрдей АССР-м и министрхэм я советым деж щыӀэ Къэбэрдей научно-исследовательскэ институт. Къардэн Б. М., БищӀэу А. Т. Урыс-къэбэрдей-шэрджэс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1955
Къэбэрдей-Балъкъэр АССР-м и министрхэм я советым и деж щыӀэ Къэбэрдей-балъкъэр научно-исследовательскэ институт. Апажэ М. Л., Багъ Н. А., Багъ П. М., Балъкъэр Б. Хь, КӀуэкӀуэ Ж. Н., ЖьэкӀэмыхъу Хь. Хь., Урыс Хь. Щ. Къэбэрдей-урыс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1957
Россием щӀэныгъэхэмкӀэ и академием и Къэбэрдей-Балъкъэр щӀэныгъэ центрым гуманитарнэ къухутэныгъэхэмкӀэ и институт. Адыгэбзэ псалъалъэ. Москва: «Дигора», 1999.
Табухов Х. К. Толковый русско-кабардино-черкесский словарь. Нальчик: Издательлский центр «Эль-Фа», 2006.
Шэрджэс Алий. Яхуэмыфащэу лъэныкъуэ едгъэза псалъэхэр. Адыгэ псалъэгъэнахуэм щӀыгъужыпхъэхэр. Налшык: Изд. КБИГИ, 2009.