АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)
ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭМЫӀЭС
ЭТИМОЛОГИЕ
КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ
ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ
СПРЯЖЕНЭ
Глагол лъэмыӏэс "екӏиин"-м и спряженэ
Инфинитив (масдар)
щыӀэныгъэ:
екӀиин
щымыӀэныгъэ:
емыкӀиин
Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
секӀиин
уекӀиин
екӀиин
декӀиин
фекӀиин
екӀиин(хэ)
щымыӀэныгъэ:
семыкӀиин
уемыкӀиин
емыкӀиин
демыкӀиин
фемыкӀиин
емыкӀиин(хэ)
Унафэ наклоненэ
уэ
фэ
щыӀэныгъэ:
екӀий!
фекӀий!
щымыӀэныгъэ:
уемыкӀий!
фемыкӀий!
Ре-кӀэ унафэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
срекӀий
урекӀий
ирекӀий
дрекӀий
фрекӀий
ирекӀий(хэ)
щымыӀэныгъэ:
сремыкӀий
уремыкӀий
ирэмыкӀий
дремыкӀий
фремыкӀий
иремыкӀий(хэ)
ЗэраӀуатэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сокӀий(р)
уокӀий(р)
йокӀий(р)
докӀий(р)
фокӀий(р)
йокӀий(хэ)(р)
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
секӀийркъым
уекӀийркъым
екӀийркъым
декӀийркъым
фекӀийркъым
екӀий(хэ)ркъым
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:
секӀийрт
уекӀийрт
екӀийрт
декӀийрт
фекӀийрт
екӀий(хэ)рт
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:
секӀийртэкъым
уекӀийртэкъым
екӀийртэкъым
декӀийртэкъым
фекӀийртэкъым
екӀий(хэ)ртэкъым
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
секӀиящ
уекӀиящ
екӀиящ
декӀиящ
фекӀиящ
екӀия(хэ)щ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
секӀиякъым
уекӀиякъым
екӀиякъым
декӀиякъым
фекӀиякъым
екӀия(хэ)къым
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:
секӀият
уекӀият
екӀият
декӀият
фекӀият
екӀия(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
секӀиятэкъым
уекӀиятэкъым
екӀиятэкъым
декӀиятэкъым
фекӀиятэкъым
екӀия(хэ)тэкъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:
секӀиигъащ
уекӀиигъащ
екӀиигъащ
декӀиигъащ
фекӀиигъащ
екӀиигъа(хэ)щ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:
секӀиигъакъым
уекӀиигъакъым
екӀиигъакъым
декӀиигъакъым
фекӀиигъакъым
екӀиигъа(хэ)къым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:
секӀиигъат
уекӀиигъат
екӀиигъат
декӀиигъат
фекӀиигъат
екӀиигъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ:
секӀиигъатэкъым
уекӀиигъатэкъым
екӀиигъатэкъым
декӀиигъатэкъым
фекӀиигъатэкъым
екӀиигъа(хэ)тэкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:
секӀийщ
уекӀийщ
екӀийщ
декӀийщ
фекӀийщ
екӀий(хэ)щ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:
секӀийкъым
уекӀийкъым
екӀийкъым
декӀийкъым
фекӀийкъым
екӀий(хэ)къым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:
секӀийт
уекӀийт
екӀийт
декӀийт
фекӀийт
екӀий(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:
секӀийтэкъым
уекӀийтэкъым
екӀийтэкъым
декӀийтэкъым
фекӀийтэкъым
екӀий(хэ)тэкъым
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
секӀиинщ
уекӀиинщ
екӀиинщ
декӀиинщ
фекӀиинщ
екӀиин(хэ)щ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
секӀиинкъым
уекӀиинкъым
екӀиинкъым
декӀиинкъым
фекӀиинкъым
екӀиин(хэ)къым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
секӀиину(хэ)щ
уекӀиинущ
екӀиинущ
декӀиинущ
фекӀиинущ
екӀиину(хэ)щ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
секӀиинукъым
уекӀиинукъым
екӀиинукъым
декӀиинукъым
фекӀиинукъым
екӀиину(хэ)къым
ЗэрыупщӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
секӀийрэ
уекӀийрэ
екӀийрэ
декӀийрэ
фекӀийрэ
екӀий(хэ)рэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
секӀийркъэ
уекӀийркъэ
екӀийркъэ
декӀийркъэ
фекӀийркъэ
екӀий(хэ)ркъэ
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:
секӀийрт
уекӀийрт
екӀийрт
декӀийрт
фекӀийрт
екӀий(хэ)(р)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:
секӀийртэкъэ
уекӀийртэкъэ
екӀийртэкъэ
декӀийртэкъэ
фекӀийртэкъэ
екӀий(хэ)ртэкъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
секӀия
уекӀия
екӀия
декӀия
фекӀия
екӀия(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
секӀиякъэ
уекӀиякъэ
екӀиякъэ
декӀиякъэ
фекӀиякъэ
екӀия(хэ)къэ
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:
секӀият
уекӀият
екӀият
декӀият
фекӀият
екӀия(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
секӀиятэкъэ
уекӀиятэкъэ
екӀиятэкъэ
декӀиятэкъэ
фекӀиятэкъэ
екӀия(хэ)тэкъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:
секӀиигъа
уекӀиигъа
екӀиигъа
декӀиигъа
фекӀиигъа
екӀиигъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:
секӀиигъакъэ
уекӀиигъакъэ
екӀиигъакъэ
декӀиигъакъэ
фекӀиигъакъэ
екӀиигъа(хэ)къэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:
секӀиигъат
уекӀиигъат
екӀиигъат
декӀиигъат
фекӀиигъат
екӀиигъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
секӀиигъатэкъэ
уекӀиигъатэкъэ
екӀиигъатэкъэ
декӀиигъатэкъэ
фекӀиигъатэкъэ
екӀиигъа(хэ)тэкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:
секӀий
уекӀий
екӀий
декӀий
фекӀий
екӀий(хэ)
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:
секӀийкъэ
уекӀийкъэ
екӀийкъэ
декӀийкъэ
фекӀийкъэ
екӀий(хэ)къэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:
секӀийт
уекӀийт
екӀийт
декӀийт
фекӀийт
екӀий(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:
секӀийтэкъэ
уекӀийтэкъэ
екӀийтэкъэ
декӀийтэкъэ
фекӀийтэкъэ
екӀий(хэ)тэкъэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
секӀиин
уекӀиин
екӀиин
декӀиин
фекӀиин
екӀиин(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
секӀиинкъэ
уекӀиинкъэ
екӀиинкъэ
декӀиинкъэ
фекӀиинкъэ
екӀиин(хэ)къэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
секӀиину
уекӀиину
екӀиину
декӀиину
фекӀиину
екӀиину(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
секӀиинукъэ
уекӀиинукъэ
екӀиинукъэ
декӀиинукъэ
фекӀиинукъэ
екӀиину(хэ)къэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
секӀиймэ
уекӀиймэ
екӀиймэ
декӀиймэ
фекӀиймэ
екӀий(хэ)мэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
семыкӀиймэ
уемыкӀиймэ
емыкӀиймэ
демыкӀиймэ
фемыкӀиймэ
емыкӀий(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
секӀиямэ
уекӀиямэ
екӀиямэ
декӀиямэ
фекӀиямэ
екӀия(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
семыкӀиямэ
уемыкӀиямэ
емыкӀиямэ
демыкӀиямэ
фемыкӀиямэ
емыкӀия(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
секӀиигъамэ
уекӀиигъамэ
екӀиигъамэ
декӀиигъамэ
фекӀиигъамэ
екӀиигъа(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
семыкӀиигъамэ
уемыкӀиигъамэ
емыкӀиигъамэ
демыкӀиигъамэ
фемыкӀиигъамэ
емыкӀиигъа(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
секӀиинмэ
уекӀиинмэ
екӀиинмэ
декӀиинмэ
фекӀиинмэ
екӀиин(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
семыкӀиинмэ
уемыкӀиинмэ
емыкӀиинмэ
демыкӀиинмэ
фемыкӀиинмэ
емыкӀиин(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
секӀиинумэ
уекӀиинумэ
екӀиинумэ
декӀиинумэ
фекӀиинумэ
екӀиину(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
семыкӀиинумэ
уемыкӀиинумэ
емыкӀиинумэ
демыкӀиинумэ
фемыкӀиинумэ
емыкӀиину(хэ)мэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
секӀийтэмэ
уекӀийтэмэ
екӀийтэмэ
декӀийтэмэ
фекӀийтэмэ
екӀий(хэ)тэмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
семыкӀийтэмэ
уемыкӀийтэмэ
емыкӀийтэмэ
демыкӀийтэмэ
фемыкӀийтэмэ
емыкӀий(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
секӀиятэмэ
уекӀиятэмэ
екӀиятэмэ
декӀиятэмэ
фекӀиятэмэ
екӀия(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
семыкӀиятэмэ
уемыкӀиятэмэ
емыкӀиятэмэ
демыкӀиятэмэ
фемыкӀиятэмэ
емыкӀия(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
секӀиигъатэмэ
уекӀиигъатэмэ
екӀиигъатэмэ
декӀиигъатэмэ
фекӀиигъатэмэ
екӀиигъа(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
семыкӀиигъатэмэ
уемыкӀиигъатэмэ
емыкӀиигъатэмэ
демыкӀиигъатэмэ
фемыкӀиигъатэмэ
емыкӀиигъа(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
секӀиинтэмэ
уекӀиинтэмэ
екӀиинтэмэ
декӀиинтэмэ
фекӀиинтэмэ
екӀиин(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
семыкӀиинтэмэ
уемыкӀиинтэмэ
емыкӀиинтэмэ
демыкӀиинтэмэ
фемыкӀиинтэмэ
емыкӀиин(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
секӀиинутэмэ
уекӀиинутэмэ
екӀиинутэмэ
декӀиинутэмэ
фекӀиинутэмэ
екӀиину(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
семыкӀиинутэмэ
уемыкӀиинутэмэ
емыкӀиинутэмэ
демыкӀиинутэмэ
фемыкӀиинутэмэ
емыкӀиину(хэ)тэмэ
сослагательнэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
секӀиинт
уекӀиинт
екӀиинт
декӀиинт
фекӀиинт
екӀиин(хэ)т
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
секӀиинтэкъым
уекӀиинтэкъым
екӀиинтэкъым
декӀиинтэкъым
фекӀиинтэкъым
екӀиин(хэ)тэкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
секӀиинут
уекӀиинут
екӀиинут
декӀиинут
фекӀиинут
екӀиину(хэ)т
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
секӀиинутэкъым
уекӀиинутэкъым
екӀиинутэкъым
декӀиинутэкъым
фекӀиинутэкъым
екӀиину(хэ)тэкъым
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
секӀийми
уекӀийми
екӀийми
декӀийми
фекӀийми
екӀий(хэ)ми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
семыкӀийми
уемыкӀийми
емыкӀийми
демыкӀийми
фемыкӀийми
емыкӀий(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
секӀиями
уекӀиями
екӀиями
декӀиями
фекӀиями
екӀия(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
семыкӀиями
уемыкӀиями
емыкӀиями
демыкӀиями
фемыкӀиями
емыкӀия(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
секӀиигъами
уекӀиигъами
екӀиигъами
декӀиигъами
фекӀиигъами
екӀиигъа(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
семыкӀиигъами
уемыкӀиигъами
емыкӀиигъами
демыкӀиигъами
фемыкӀиигъами
емыкӀиигъа(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
секӀиинми
уекӀиинми
екӀиинми
декӀиинми
фекӀиинми
екӀиин(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
семыкӀиинми
уемыкӀиинми
емыкӀиинми
демыкӀиинми
фемыкӀиинми
емыкӀиин(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
секӀиинуми
уекӀиинуми
екӀиинуми
декӀиинуми
фекӀиинуми
екӀиину(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
семыкӀиинуми
уемыкӀиинуми
емыкӀиинуми
демыкӀиинуми
фемыкӀиинуми
емыкӀиину(хэ)ми
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
секӀийтэми
уекӀийтэми
екӀийтэми
декӀийтэми
фекӀийтэми
екӀий(хэ)тэми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
семыкӀийтэми
уемыкӀийтэми
емыкӀийтэми
демыкӀийтэми
фемыкӀийтэми
емыкӀий(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
секӀиятэми
уекӀиятэми
екӀиятэми
декӀиятэми
фекӀиятэми
екӀия(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
семыкӀиятэми
уемыкӀиятэми
емыкӀиятэми
демыкӀиятэми
фемыкӀиятэми
емыкӀия(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
секӀиигъатэми
уекӀиигъатэми
екӀиигъатэми
декӀиигъатэми
фекӀиигъатэми
екӀиигъа(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
семыкӀиигъатэми
уемыкӀиигъатэми
емыкӀиигъатэми
демыкӀиигъатэми
фемыкӀиигъа(хэ)тэми
емыкӀиигъатэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
секӀиинтэми
уекӀиинтэми
екӀиинтэми
декӀиинтэми
фекӀиинтэми
екӀиин(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
семыкӀиинтэми
уемыкӀиинтэми
емыкӀиинтэми
демыкӀиинтэми
фемыкӀиинтэми
емыкӀиин(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
секӀиинутэми
уекӀиинутэми
екӀиинутэми
декӀиинутэми
фекӀиинутэми
екӀиину(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
семыкӀиинутэми
уемыкӀиинутэми
емыкӀиинутэми
демыкӀиинутэми
фемыкӀиинутэми
емыкӀиину(хэ)тэми
гъэщӀэгъуэныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
секӀияи
уекӀияи
екӀияи
декӀияи
фекӀияи
екӀияи
щымыӀэныгъэ:
секӀиякъыми
уекӀиякъыми
екӀиякъыми
декӀиякъыми
фекӀиякъыми
екӀиякъыми
фӀэфӀыныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
секӀиящэрэт
уекӀиящэрэт
екӀиящэрэт
декӀиящэрэт
фекӀиящэрэт
екӀия(хэ)щэрэт
щымыӀэныгъэ:
семыкӀиящэрэт
уемыкӀиящэрэт
емыкӀиящэрэт
демыкӀиящэрэт
фемыкӀиящэрэт
емыкӀия(хэ)щэрэт
шэч къытехьэныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
секӀиягъэнщ
уекӀиягъэнщ
екӀиягъэнщ
декӀиягъэнщ
фекӀиягъэнщ
екӀиягъэн(хэ)щ
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
секӀиягъэнкъым
уекӀиягъэнкъым
екӀиягъэнкъым
декӀиягъэнкъым
фекӀиягъэнкъым
екӀиягъэн(хэ)къым
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
секӀиягъэнт
уекӀиягъэнт
екӀиягъэнт
декӀиягъэнт
фекӀиягъэнт
екӀиягъэн(хэ)т
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
секӀиягъэнтэкъым
уекӀиягъэнтэкъым
екӀиягъэнтэкъым
декӀиягъэнтэкъым
фекӀиягъэнтэкъым
екӀиягъэн(хэ)тэкъым
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
секӀиягъэн
уекӀиягъэн
екӀиягъэн
декӀиягъэн
фекӀиягъэн
екӀиягъэн(хэ)
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
секӀиягъэнкъэ
уекӀиягъэнкъэ
екӀиягъэнкъэ
декӀиягъэнкъэ
фекӀиягъэнкъэ
екӀиягъэн(хэ)къэ
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
секӀиягъэнт
уекӀиягъэнт
екӀиягъэнт
декӀиягъэнт
фекӀиягъэнт
екӀиягъэн(хэ)т
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
секӀиягъэнтэкъэ
уекӀиягъэнтэкъэ
екӀиягъэнтэкъэ
декӀиягъэнтэкъэ
фекӀиягъэнтэкъэ
екӀиягъэн(хэ)тэкъэ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
секӀиягъэнущ
уекӀиягъэнущ
екӀиягъэнущ
декӀиягъэнущ
фекӀиягъэнущ
екӀиягъэну(хэ)щ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
секӀиягъэнукъым
уекӀиягъэнукъым
екӀиягъэнукъым
декӀиягъэнукъым
фекӀиягъэнукъым
екӀиягъэну(хэ)къым
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
секӀиягъэнут
уекӀиягъэнут
екӀиягъэнут
декӀиягъэнут
фекӀиягъэнут
екӀиягъэну(хэ)т
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
секӀиягъэнутэкъым
уекӀиягъэнутэкъым
екӀиягъэнутэкъым
декӀиягъэнутэкъым
фекӀиягъэнутэкъым
екӀиягъэну(хэ)тэкъым
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
секӀиягъэну
уекӀиягъэну
екӀиягъэну
декӀиягъэну
фекӀиягъэну
екӀиягъэну(хэ)
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
секӀиягъэнукъэ
уекӀиягъэнукъэ
екӀиягъэнукъэ
декӀиягъэнукъэ
фекӀиягъэнукъэ
екӀиягъэну(хэ)къэ
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
секӀиягъэнут
уекӀиягъэнут
екӀиягъэнут
декӀиягъэнут
фекӀиягъэнут
екӀиягъэну(хэ)т
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
секӀиягъэнутэкъэ
уекӀиягъэнутэкъэ
екӀиягъэнутэкъэ
декӀиягъэнутэкъэ
фекӀиягъэнутэкъэ
екӀиягъэну(хэ)тэкъэ
Зэлэжь (объектнэ) причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
зэкӀий
ит зэман - щымыӀэныгъэ
зэмыкӀий
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
зэкӀия
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
зэмыкӀия
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
зэкӀиигъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
зэмыкӀиигъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
зэкӀиин
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
зэмыкӀиин
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
зэкӀиину
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
зэмыкӀиину
Зылэжь (субъектнэ) причастие (щхьэм иту)
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман - щыӀэныгъэ
секӀий
уекӀий
екӀий
декӀий
фекӀий
екӀий(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
семыкӀий
уемыкӀий
емыкӀий
демыкӀий
фемыкӀий
емыкӀий(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
секӀия
уекӀия
екӀия
декӀия
фекӀия
екӀия(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
семыкӀия
уемыкӀия
емыкӀия
демыкӀия
фемыкӀия
емыкӀия(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
секӀиигъа
уекӀиигъа
екӀиигъа
декӀиигъа
фекӀиигъа
екӀиигъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
семыкӀиигъа
уемыкӀиигъа
емыкӀиигъа
демыкӀиигъа
фемыкӀиигъа
емыкӀиигъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
секӀиин
уекӀиин
екӀиин
декӀиин
фекӀиин
екӀиин(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
семыкӀиин
уемыкӀиин
емыкӀиин
демыкӀиин
фемыкӀиин
емыкӀиин(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
секӀиину
уекӀиину
екӀиину
декӀиину
фекӀиину
екӀиину(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
семыкӀиину
уемыкӀиину
емыкӀиину
демыкӀиину
фемыкӀиину
емыкӀиину(хэ)
Обстоятельственнэ причастиехэр
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
Лэжьыгъэм и къэхъукӀэр зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сызэрекӀий
узэрекӀий
зэрекӀий
дызэрекӀий
фызэрекӀий
зэрекӀий(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сызэремыкӀий
узэремыкӀий
зэремыкӀий
дызэремыкӀий
фызэремыкӀий
зэремыкӀий(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сызэрекӀия
узэрекӀия
зэрекӀия
дызэрекӀия
фызэрекӀия
зэрекӀия(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сызэремыкӀия
узэремыкӀия
зэремыкӀия
дызэремыкӀия
фызэремыкӀия
зэремыкӀия(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сызэрекӀиигъа
узэрекӀиигъа
зэрекӀиигъа
дызэрекӀиигъа
фызэрекӀиигъа
зэрекӀиигъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сызэремыкӀиигъа
узэремыкӀиигъа
зэремыкӀиигъа
дызэремыкӀиигъа
фызэремыкӀиигъа
зэремыкӀиигъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сызэрекӀиин
узэрекӀиин
зэрекӀиин
дызэрекӀиин
фызэрекӀиин
зэрекӀиин(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сызэремыкӀиин
узэремыкӀиин
зэремыкӀиин
дызэремыкӀиин
фызэремыкӀиин
зэремыкӀиин(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сызэрекӀиину
узэрекӀиину
зэрекӀиину
дызэрекӀиину
фызэрекӀиину
зэрекӀиину(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сызэремыкӀиину
узэремыкӀиину
зэремыкӀиину
дызэремыкӀиину
фызэремыкӀиину
зэремыкӀиину(хэ)
Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыщекӀий
ущекӀий
щекӀий
дыщекӀий
фыщекӀий
щекӀий(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыщемыкӀий
ущемыкӀий
щемыкӀий
дыщемыкӀий
фыщемыкӀий
щемыкӀий(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщекӀия
ущекӀия
щекӀия
дыщекӀия
фыщекӀия
щекӀия(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщемыкӀия
ущемыкӀия
щемыкӀия
дыщемыкӀия
фыщемыкӀия
щемыкӀия(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщекӀиигъа
ущекӀиигъа
щекӀиигъа
дыщекӀиигъа
фыщекӀиигъа
щекӀиигъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщемыкӀиигъа
ущемыкӀиигъа
щемыкӀиигъа
дыщемыкӀиигъа
фыщемыкӀиигъа
щемыкӀиигъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщекӀиин
ущекӀиин
щекӀиин
дыщекӀиин
фыщекӀиин
щекӀиин(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщемыкӀиин
ущемыкӀиин
щемыкӀиин
дыщемыкӀиин
фыщемыкӀиин
щемыкӀиин(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщекӀиину
ущекӀиину
щекӀиину
дыщекӀиину
фыщекӀиину
щекӀиину(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщемыкӀиину
ущемыкӀиину
щемыкӀиину
дыщемыкӀиину
фыщемыкӀиину
щемыкӀиину(хэ)
ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыздекӀий
уздекӀий
здекӀий
дыздекӀий
фыздекӀий
здекӀий(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыздемыкӀий
уздемыкӀий
здемыкӀи
дыздемыкӀий
фыздемыкӀий
здемыкӀий(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыздекӀия
уздекӀия
здекӀия
дыздекӀия
фыздекӀия
здекӀия(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыздемыкӀия
уздемыкӀия
здемыкӀия
дыздемыкӀия
фыздемыкӀия
здемыкӀия(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыздекӀиигъа
уздекӀиигъа
здекӀиигъа
дыздекӀиигъа
фыздекӀиигъа
здекӀиигъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыздемыкӀиигъа
уздемыкӀиигъа
здемыкӀиигъа
дыздемыкӀиигъа
фыздемыкӀиигъа
здемыкӀиигъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыздекӀиин
уздекӀиин
здекӀиин
дыздекӀиин
фыздекӀиин
здекӀиин(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыздемыкӀиин
уздемыкӀиин
здемыкӀиин
дыздемыкӀиин
фыздемыкӀиин
здемыкӀиин(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыздекӀиину
уздекӀиину
здекӀиину
дыздекӀиину
фыздекӀиину
здекӀиину(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыздемыкӀиину
уздемыкӀиину
здемыкӀиину
дыздемыкӀиину
фыздемыкӀиину
здемыкӀиину(хэ)
Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀекӀий
ущӀекӀий
щӀекӀий
дыщӀекӀий
фыщӀекӀий
щӀекӀий(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀемыкӀий
ущӀемыкӀий
щӀемыкӀий
дыщӀемыкӀий
фыщӀемыкӀий
щӀемыкӀий(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀекӀия
ущӀекӀия
щӀекӀия
дыщӀекӀия
фыщӀекӀия
щӀекӀия(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀемыкӀия
ущӀемыкӀия
щӀемыкӀия
дыщӀемыкӀия
фыщӀемыкӀия
щӀемыкӀия(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀекӀиигъа
ущӀекӀиигъа
щӀекӀиигъа
дыщӀекӀиигъа
фыщӀекӀиигъа
щӀекӀиигъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀемыкӀиигъа
ущӀемыкӀиигъа
щӀемыкӀиигъа
дыщӀемыкӀиигъа
фыщӀемыкӀиигъа
щӀемыкӀиигъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀекӀиин
ущӀекӀиин
щӀекӀиин
дыщӀекӀиин
фыщӀекӀиин
щӀекӀиин(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀемыкӀиин
ущӀемыкӀиин
щӀемыкӀиин
дыщӀемыкӀиин
фыщӀемыкӀиин
щӀемыкӀиин(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀекӀиину
ущӀекӀиину
щӀекӀиину
дыщӀекӀиину
фыщӀекӀиину
щӀекӀиину(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀемыкӀиину
ущӀемыкӀиину
щӀемыкӀиину
дыщӀемыкӀиину
фыщӀемыкӀиину
щӀемыкӀиину(хэ)
Деепричастиехэр
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман - щыӀэныгъэ
секӀийуэ
уекӀийуэ
екӀийуэ
декӀийуэ
фекӀийуэ
екӀий(хэ)у
ит зэман - щымыӀэныгъэ
семыкӀийуэ
уемыкӀийуэ
емыкӀийуэ
демыкӀийуэ
фемыкӀийуэ
емыкӀий(хэ)у
блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
секӀияуэ
уекӀияуэ
екӀияуэ
декӀияуэ
фекӀияуэ
екӀияуэ / екӀияхэу
блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
семыкӀияуэ
уемыкӀияуэ
емыкӀияуэ
демыкӀияуэ
фемыкӀияуэ
емыкӀияуэ / емыкӀияхэу
урэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ
секӀийурэ
уекӀийурэ
екӀийурэ
декӀийурэ
фекӀийурэ
екӀий(хэ)урэ
урэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ
семыкӀийурэ
уемыкӀийурэ
емыкӀийурэ
демыкӀийурэ
фемыкӀийурэ
емыкӀий(хэ)урэ
Косвеннэ дополненэ -- ит зэман щыӀэныгъэ фащэ
Косвеннэ Дополненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
Подлежащэ
сэ
--
сынокӀий
сокӀий
--
сывокӀий
сокӀий(хэ)
уэ
укъызокӀий
--
уокӀий
укъыдокӀий
--
уокӀий(хэ)
ар
къызокӀий
къокӀий
йокӀий
къыдокӀий
къывокӀий
йокӀий(хэ)
дэ
--
дынокӀий
докӀий
--
дывокӀий
докӀий(хэ)
фэ
фыкъызокӀий
--
фокӀий
фыкъыдокӀий
--
фокӀий(хэ)
ахэр
къызокӀий
къокӀий
йокӀий
къыдокӀий
къывокӀий
йокӀий(хэ)
Косвеннэ дополненэ -- фащэ псори (ит зэман щыӀэныгъэ фащэм нэгъуэщӀ)
Косвеннэ Дополненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
Подлежащэ
сэ
--
сынокӀийрэ
секӀийрэ
--
сывэкӀийрэ
секӀий(хэ)рэ
уэ
укъызэкӀийрэ
--
уекӀийрэ
укъыдэкӀийрэ
--
уекӀий(хэ)рэ
ар
къызэкӀийрэ
къокӀийрэ
екӀийрэ
къыдэкӀийрэ
къывэкӀийрэ
екӀий(хэ)рэ
дэ
--
дынокӀийрэ
декӀийрэ
--
дывэкӀийрэ
декӀий(хэ)рэ
фэ
фыкъызэкӀийрэ
--
фекӀийрэ
фыкъыдэкӀийрэ
--
фекӀий(хэ)рэ]
ахэр
къызэкӀийрэ
къокӀийрэ
екӀийрэ
къыдэкӀийрэ
къывэкӀийрэ
екӀий(хэ)рэ
-э-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[кӀи]й
[кӀи]йр
--
[кӀи]йхэр
Эргативнэ:
[кӀи]й
[кӀи]йм
--
[кӀи]йхэм
Послеложнэ:
[кӀи]йкӀэ
[кӀи]ймкӀэ
[кӀи]йхэкӀэ
[кӀи]йхэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[кӀи]йуэ
[кӀи]йрауэ
[кӀи]йхэу
[кӀи]йхэрауэ
-а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[кӀи]я
[кӀи]яр
--
[кӀи]яхэр
Эргативнэ:
[кӀи]я
[кӀи]ям
--
[кӀи]яхэм
Послеложнэ:
[кӀи]якӀэ
[кӀи]ямкӀэ
[кӀи]яхэкӀэ
[кӀи]яхэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[кӀи]яуэ
[кӀи]ярауэ
[кӀи]яхэу
[кӀи]яхэрауэ
-эн-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[кӀи]ин
[кӀи]иныр
--
[кӀи]инхэр
Эргативнэ:
[кӀи]ин
[кӀи]иным
--
[кӀи]инхэм
Послеложнэ:
[кӀи]инкӀэ
[кӀи]инымкӀэ
[кӀи]инхэкӀэ
[кӀи]инхэмкӀэ
'Обстоятельственнэ:
[кӀи]ину
[кӀи]инырауэ
[кӀи]инхэу
[кӀи]инхэрауэ
-эну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[кӀи]ину
[кӀи]инур
--
[кӀи]инухэр
Эргативнэ:
[кӀи]ину
[кӀи]инум
--
[кӀи]инухэм
Послеложнэ:
[кӀи]инукӀэ
[кӀи]инумкӀэ
[кӀи]инухэкӀэ
[кӀи]инухэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[кӀи]инууэ
[кӀи]инурауэ
[кӀи]инухэу
[кӀи]инухэрауэ
МЫХЬЭНЭ
Жыжьэу щыт гуэрым егуоун.
ЩАПХЪЭХЭР
Ашот лъагъуэм тету.. Саркис екӀийрт. Къэбэрдей, альманах
ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР
НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР
ИНДЖЫЛЫБЗЭ
екӏиин: call out to sb standing far away
УРЫСЫБЗЭ
екӏиин: окликнуть стоящего вдалеке
БИБЛИОГРАФИЕ
Апажэ М. Л., КӀуэкӀуэ Ж. Н. Адыгэ-урыс псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2008.
БищӀо Б. Ч. Адыгэбзэм и псалъэгъэнахуэ. Налшык: «Эльбрус», 2015.
БищӀо Б. Ч., Къумыкъу Д. М., ТӀымыжь Хь. Т. ЕджапӀэхэм папщӀэ урыс-адыгэ псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2013.
Джаурджий Хь. З., Сыкъун Хь. Хь. Урыс-адыгэ школ псалъалъэ. Налшык: «Нарт», 1991.
Къэбэрдей АССР-м и министрхэм я советым деж щыӀэ Къэбэрдей научно-исследовательскэ институт. Къардэн Б. М., БищӀэу А. Т. Урыс-къэбэрдей-шэрджэс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1955
Къэбэрдей-Балъкъэр АССР-м и министрхэм я советым и деж щыӀэ Къэбэрдей-балъкъэр научно-исследовательскэ институт. Апажэ М. Л., Багъ Н. А., Багъ П. М., Балъкъэр Б. Хь, КӀуэкӀуэ Ж. Н., ЖьэкӀэмыхъу Хь. Хь., Урыс Хь. Щ. Къэбэрдей-урыс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1957
Россием щӀэныгъэхэмкӀэ и академием и Къэбэрдей-Балъкъэр щӀэныгъэ центрым гуманитарнэ къухутэныгъэхэмкӀэ и институт. Адыгэбзэ псалъалъэ. Москва: «Дигора», 1999.
Табухов Х. К. Толковый русско-кабардино-черкесский словарь. Нальчик: Издательлский центр «Эль-Фа», 2006.
Шэрджэс Алий. Яхуэмыфащэу лъэныкъуэ едгъэза псалъэхэр. Адыгэ псалъэгъэнахуэм щӀыгъужыпхъэхэр. Налшык: Изд. КБИГИ, 2009.