АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)
Глагол лъэмыӏэс "едэн"-м и спряженэ
Инфинитив (масдар)
щыӀэныгъэ:
едэн
щымыӀэныгъэ:
емыдэн
Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
седэн
уедэн
едэн
дедэн
федэн
едэн(хэ)
щымыӀэныгъэ:
семыдэн
уемыдэн
емыдэн
демыдэн
фемыдэн
емыдэн(хэ)
Унафэ наклоненэ
уэ
фэ
щыӀэныгъэ:
едэ!
федэ!
щымыӀэныгъэ:
уемыдэ!
фемыдэ!
Ре-кӀэ унафэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
средэ
уредэ
иредэ
дредэ
фредэ
иредэ(хэ)
щымыӀэныгъэ:
сремыдэ
уремыдэ
ирэмыдэ
дремыдэ
фремыдэ
иремыдэ(хэ)
ЗэраӀуатэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
содэ(р)
уодэ(р)
йодэ(р)
додэ(р)
фодэ(р)
йодэ(хэ)(р)
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
седэркъым
уедэркъым
едэркъым
дедэркъым
федэркъым
едэ(хэ)ркъым
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:
седэрт
уедэрт
едэрт
дедэрт
федэрт
едэ(хэ)рт
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:
седэртэкъым
уедэртэкъым
едэртэкъым
дедэртэкъым
федэртэкъым
едэ(хэ)ртэкъым
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
седащ
уедащ
едащ
дедащ
федащ
еда(хэ)щ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
седакъым
уедакъым
едакъым
дедакъым
федакъым
еда(хэ)къым
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:
седат
уедат
едат
дедат
федат
еда(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
седатэкъым
уедатэкъым
едатэкъым
дедатэкъым
федатэкъым
еда(хэ)тэкъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:
седэгъащ
уедэгъащ
едэгъащ
дедэгъащ
федэгъащ
едэгъа(хэ)щ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:
седэгъакъым
уедэгъакъым
едэгъакъым
дедэгъакъым
федэгъакъым
едэгъа(хэ)къым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:
седэгъат
уедэгъат
едэгъат
дедэгъат
федэгъат
едэгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ:
седэгъатэкъым
уедэгъатэкъым
едэгъатэкъым
дедэгъатэкъым
федэгъатэкъым
едэгъа(хэ)тэкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:
седэщ
уедэщ
едэщ
дедэщ
федэщ
едэ(хэ)щ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:
седэкъым
уедэкъым
едэкъым
дедэкъым
федэкъым
едэ(хэ)къым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:
седэт
уедэт
едэт
дедэт
федэт
едэ(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:
седэтэкъым
уедэтэкъым
едэтэкъым
дедэтэкъым
федэтэкъым
едэ(хэ)тэкъым
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
седэнщ
уедэнщ
едэнщ
дедэнщ
федэнщ
едэн(хэ)щ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
седэнкъым
уедэнкъым
едэнкъым
дедэнкъым
федэнкъым
едэн(хэ)къым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
седэнущ
уедэнущ
едэнущ
дедэнущ
федэнущ
едэну(хэ)щ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
седэнукъым
уедэнукъым
едэнукъым
дедэнукъым
федэнукъым
едэну(хэ)къым
ЗэрыупщӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
седэрэ
уедэрэ
едэрэ
дедэрэ
федэрэ
едэ(хэ)рэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
седэркъэ
уедэркъэ
едэркъэ
дедэркъэ
федэркъэ
едэ(хэ)ркъэ
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:
седэрт
уедэрт
едэрт
дедэрт
федэрт
едэ(хэ)рт
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:
седэртэкъэ
уедэртэкъэ
едэртэкъэ
дедэртэкъэ
федэртэкъэ
едэ(хэ)ртэкъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
седа
уеда
еда
деда
феда
еда(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
седакъэ
уедакъэ
едакъэ
дедакъэ
федакъэ
еда(хэ)къэ
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:
седат
уедат
едат
дедат
федат
еда(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
седатэкъэ
уедатэкъэ
едатэкъэ
дедатэкъэ
федатэкъэ
еда(хэ)тэкъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:
седэгъа
уедэгъа
едэгъа
дедэгъа
федэгъа
едэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:
седэгъакъэ
уедэгъакъэ
едэгъакъэ
дедэгъакъэ
федэгъакъэ
едэгъа(хэ)къэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:
седэгъат
уедэгъат
едэгъат
дедэгъат
федэгъат
едэгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
седэгъатэкъэ
уедэгъатэкъэ
едэгъатэкъэ
дедэгъатэкъэ
федэгъатэкъэ
едэгъа(хэ)тэкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:
седэ
уедэ
едэ
дедэ
федэ
едэ(хэ)
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:
седэкъэ
уедэкъэ
едэкъэ
дедэкъэ
федэкъэ
едэ(хэ)къэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:
седэт
уедэт
едэт
дедэт
федэт
едэ(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:
седэтэкъэ
уедэтэкъэ
едэтэкъэ
дедэтэкъэ
федэтэкъэ
едэ(хэ)тэкъэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
седэн
уедэн
едэн
дедэн
федэн
едэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
седэнкъэ
уедэнкъэ
едэнкъэ
дедэнкъэ
федэнкъэ
едэн(хэ)къэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
седэну
уедэну
едэну
дедэну
федэну
едэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
седэнукъэ
уедэнукъэ
едэнукъэ
дедэнукъэ
федэнукъэ
едэну(хэ)къэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
седэмэ
уедэмэ
едэмэ
дедэмэ
федэмэ
едэ(хэ)мэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
семыдэмэ
уемыдэмэ
емыдэмэ
демыдэмэ
фемыдэмэ
емыдэ(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
седамэ
уедамэ
едамэ
дедамэ
федамэ
еда(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
семыдамэ
уемыдамэ
емыдамэ
демыдамэ
фемыдамэ
емыда(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
седэгъамэ
уедэгъамэ
едэгъамэ
дедэгъамэ
федэгъамэ
едэгъа(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
семыдэгъамэ
уемыдэгъамэ
емыдэгъамэ
демыдэгъамэ
фемыдэгъамэ
емыдэгъа(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
седэнмэ
уедэнмэ
едэнмэ
дедэнмэ
федэнмэ
едэн(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
семыдэнмэ
уемыдэнмэ
емыдэнмэ
демыдэнмэ
фемыдэнмэ
емыдэн(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
седэнумэ
уедэнумэ
едэнумэ
дедэнумэ
федэнумэ
едэну(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
семыдэнумэ
уемыдэнумэ
емыдэнумэ
демыдэнумэ
фемыдэнумэ
емыдэну(хэ)мэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
седэтэмэ
уедэтэмэ
едэтэмэ
дедэтэмэ
федэтэмэ
едэ(хэ)тэмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
семыдэтэмэ
уемыдэтэмэ
емыдэтэмэ
демыдэтэмэ
фемыдэтэмэ
емыдэ(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
седатэмэ
уедатэмэ
едатэмэ
дедатэмэ
федатэмэ
еда(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
семыдатэмэ
уемыдатэмэ
емыдатэмэ
демыдатэмэ
фемыдатэмэ
емыда(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
седэгъатэмэ
уедэгъатэмэ
едэгъатэмэ
дедэгъатэмэ
федэгъатэмэ
едэгъа(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
семыдэгъатэмэ
уемыдэгъатэмэ
емыдэгъатэмэ
демыдэгъатэмэ
фемыдэгъатэмэ
емыдэгъа(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
седэнтэмэ
уедэнтэмэ
едэнтэмэ
дедэнтэмэ
федэнтэмэ
едэн(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
семыдэнтэмэ
уемыдэнтэмэ
емыдэнтэмэ
демыдэнтэмэ
фемыдэнтэмэ
емыдэн(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
седэнутэмэ
уедэнутэмэ
едэнутэмэ
дедэнутэмэ
федэнутэмэ
едэну(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
семыдэнутэмэ
уемыдэнутэмэ
емыдэнутэмэ
демыдэнутэмэ
фемыдэнутэмэ
емыдэну(хэ)тэмэ
сослагательнэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
седэнт
уедэнт
едэнт
дедэнт
федэнт
едэн(хэ)т
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
седэнтэкъым
уедэнтэкъым
едэнтэкъым
дедэнтэкъым
федэнтэкъым
едэн(хэ)тэкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
седэнут
уедэнут
едэнут
дедэнут
федэнут
едэну(хэ)т
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
седэнутэкъым
уедэнутэкъым
едэнутэкъым
дедэнутэкъым
федэнутэкъым
едэну(хэ)тэкъым
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
седэми
уедэми
едэми
дедэми
федэми
едэ(хэ)ми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
семыдэми
уемыдэми
емыдэми
демыдэми
фемыдэми
емыдэ(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
седами
уедами
едами
дедами
федами
еда(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
семыдами
уемыдами
емыдами
демыдами
фемыдами
емыда(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
седэгъами
уедэгъами
едэгъами
дедэгъами
федэгъами
едэгъа(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
семыдэгъами
уемыдэгъами
емыдэгъами
демыдэгъами
фемыдэгъами
емыдэгъа(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
седэнми
уедэнми
едэнми
дедэнми
федэнми
едэн(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
семыдэнми
уемыдэнми
емыдэнми
демыдэнми
фемыдэнми
емыдэн(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
седэнуми
уедэнуми
едэнуми
дедэнуми
федэнуми
едэну(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
семыдэнуми
уемыдэнуми
емыдэнуми
демыдэнуми
фемыдэнуми
емыдэну(хэ)ми
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
седэтэми
уедэтэми
едэтэми
дедэтэми
федэтэми
едэ(хэ)тэми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
семыдэтэми
уемыдэтэми
емыдэтэми
демыдэтэми
фемыдэтэми
емыдэ(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
седатэми
уедатэми
едатэми
дедатэми
федатэми
еда(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
семыдатэми
уемыдатэми
емыдатэми
демыдатэми
фемыдатэми
емыда(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
седэгъатэми
уедэгъатэми
едэгъатэми
дедэгъатэми
федэгъатэми
едэгъа(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
семыдэгъатэми
уемыдэгъатэми
емыдэгъатэми
демыдэгъатэми
фемыдэгъа(хэ)тэми
емыдэгъатэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
седэнтэми
уедэнтэми
едэнтэми
дедэнтэми
федэнтэми
едэн(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
семыдэнтэми
уемыдэнтэми
емыдэнтэми
демыдэнтэми
фемыдэнтэми
емыдэн(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
седэнутэми
уедэнутэми
едэнутэми
дедэнутэми
федэнутэми
едэну(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
семыдэнутэми
уемыдэнутэми
емыдэнутэми
демыдэнутэми
фемыдэнутэми
емыдэну(хэ)тэми
гъэщӀэгъуэныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
седаи
уедаи
едаи
дедаи
федаи
едаи
щымыӀэныгъэ:
семыдаи
уемыдаи
емыдаи
демыдаи
фемыдаи
емыдаи
фӀэфӀыныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
седащэрэт
уедащэрэт
едащэрэт
дедащэрэт
федащэрэт
еда(хэ)щэрэт
щымыӀэныгъэ:
семыдащэрэт
уемыдащэрэт
емыдащэрэт
демыдащэрэт
фемыдащэрэт
емыда(хэ)щэрэт
шэч къытехьэныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
седагъэнщ
уедагъэнщ
едагъэнщ
дедагъэнщ
федагъэнщ
едагъэн(хэ)щ
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
седагъэнкъым
уедагъэнкъым
едагъэнкъым
дедагъэнкъым
федагъэнкъым
едагъэн(хэ)къым
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
седагъэнт
уедагъэнт
едагъэнт
дедагъэнт
федагъэнт
едагъэн(хэ)т
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
седагъэнтэкъым
уедагъэнтэкъым
едагъэнтэкъым
дедагъэнтэкъым
федагъэнтэкъым
едагъэн(хэ)тэкъым
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
седагъэн
уедагъэн
едагъэн
дедагъэн
федагъэн
едагъэн(хэ)
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
седагъэнкъэ
уедагъэнкъэ
едагъэнкъэ
дедагъэнкъэ
федагъэнкъэ
едагъэн(хэ)къэ
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
седагъэнт
уедагъэнт
едагъэнт
дедагъэнт
федагъэнт
едагъэн(хэ)т
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
седагъэнтэкъэ
уедагъэнтэкъэ
едагъэнтэкъэ
дедагъэнтэкъэ
федагъэнтэкъэ
едагъэн(хэ)тэкъэ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
седагъэнущ
уедагъэнущ
едагъэнущ
дедагъэнущ
федагъэнущ
едагъэну(хэ)щ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
седагъэнукъым
уедагъэнукъым
едагъэнукъым
дедагъэнукъым
федагъэнукъым
едагъэну(хэ)къым
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
седагъэнут
уедагъэнут
едагъэнут
дедагъэнут
федагъэнут
едагъэну(хэ)т
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
седагъэнутэкъым
уедагъэнутэкъым
едагъэнутэкъым
дедагъэнутэкъым
федагъэнутэкъым
едагъэну(хэ)тэкъым
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
седагъэну
уедагъэну
едагъэну
дедагъэну
федагъэну
едагъэну(хэ)
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
седагъэнукъэ
уедагъэнукъэ
едагъэнукъэ
дедагъэнукъэ
федагъэнукъэ
едагъэну(хэ)къэ
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
седагъэнут
уедагъэнут
едагъэнут
дедагъэнут
федагъэнут
едагъэну(хэ)т
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
седагъэнутэкъэ
уедагъэнутэкъэ
едагъэнутэкъэ
дедагъэнутэкъэ
федагъэнутэкъэ
едагъэну(хэ)тэкъэ
Зэлэжь (объектнэ) причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
зэдэ
ит зэман - щымыӀэныгъэ
зэмыдэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
зэда
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
зэмыда
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
зэдэгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
зэмыдэгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
зэдэн
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
зэмыдэн
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
зэдэну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
зэмыдэну
Зылэжь (субъектнэ) причастие (щхьэм иту)
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман - щыӀэныгъэ
седэ
уедэ
едэ
дедэ
федэ
едэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
семыдэ
уемыдэ
емыдэ
демыдэ
фемыдэ
емыдэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
седа
уеда
еда
деда
феда
еда(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
семыда
уемыда
емыда
демыда
фемыда
емыда(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
седэгъа
уедэгъа
едэгъа
дедэгъа
федэгъа
едэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
семыдэгъа
уемыдэгъа
емыдэгъа
демыдэгъа
фемыдэгъа
емыдэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
седэн
уедэн
едэн
дедэн
федэн
едэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
семыдэн
уемыдэн
емыдэн
демыдэн
фемыдэн
емыдэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
седэну
уедэну
едэну
дедэну
федэну
едэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
семыдэну
уемыдэну
емыдэну
демыдэну
фемыдэну
емыдэну(хэ)
Обстоятельственнэ причастиехэр
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
Лэжьыгъэм и къэхъукӀэр зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сызэредэ
узэредэ
зэредэ
дызэредэ
фызэредэ
зэредэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сызэремыдэ
узэремыдэ
зэремыдэ
дызэремыдэ
фызэремыдэ
зэремыдэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сызэреда
узэреда
зэреда
дызэреда
фызэреда
зэреда(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сызэремыда
узэремыда
зэремыда
дызэремыда
фызэремыда
зэремыда(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сызэредэгъа
узэредэгъа
зэредэгъа
дызэредэгъа
фызэредэгъа
зэредэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сызэремыдэгъа
узэремыдэгъа
зэремыдэгъа
дызэремыдэгъа
фызэремыдэгъа
зэремыдэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сызэредэн
узэредэн
зэредэн
дызэредэн
фызэредэн
зэредэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сызэремыдэн
узэремыдэн
зэремыдэн
дызэремыдэн
фызэремыдэн
зэремыдэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сызэредэну
узэредэну
зэредэну
дызэредэну
фызэредэну
зэредэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сызэремыдэну
узэремыдэну
зэремыдэну
дызэремыдэну
фызэремыдэну
зэремыдэну(хэ)
Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыщедэ
ущедэ
щедэ
дыщедэ
фыщедэ
щедэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыщемыдэ
ущемыдэ
щемыдэ
дыщемыдэ
фыщемыдэ
щемыдэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщеда
ущеда
щеда
дыщеда
фыщеда
щеда(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщемыда
ущемыда
щемыда
дыщемыда
фыщемыда
щемыда(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщедэгъа
ущедэгъа
щедэгъа
дыщедэгъа
фыщедэгъа
щедэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщемыдэгъа
ущемыдэгъа
щемыдэгъа
дыщемыдэгъа
фыщемыдэгъа
щемыдэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщедэн
ущедэн
щедэн
дыщедэн
фыщедэн
щедэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщемыдэн
ущемыдэн
щемыдэн
дыщемыдэн
фыщемыдэн
щемыдэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщедэну
ущедэну
щедэну
дыщедэну
фыщедэну
щедэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщемыдэну
ущемыдэну
щемыдэну
дыщемыдэну
фыщемыдэну
щемыдэну(хэ)
ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыздедэ
уздедэ
здедэ
дыздедэ
фыздедэ
здедэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыздемыдэ
уздемыдэ
здемыд
дыздемыдэ
фыздемыдэ
здемыдэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыздеда
уздеда
здеда
дыздеда
фыздеда
здеда(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыздемыда
уздемыда
здемыда
дыздемыда
фыздемыда
здемыда(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыздедэгъа
уздедэгъа
здедэгъа
дыздедэгъа
фыздедэгъа
здедэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыздемыдэгъа
уздемыдэгъа
здемыдэгъа
дыздемыдэгъа
фыздемыдэгъа
здемыдэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыздедэн
уздедэн
здедэн
дыздедэн
фыздедэн
здедэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыздемыдэн
уздемыдэн
здемыдэн
дыздемыдэн
фыздемыдэн
здемыдэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыздедэну
уздедэну
здедэну
дыздедэну
фыздедэну
здедэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыздемыдэну
уздемыдэну
здемыдэну
дыздемыдэну
фыздемыдэну
здемыдэну(хэ)
Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀедэ
ущӀедэ
щӀедэ
дыщӀедэ
фыщӀедэ
щӀедэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀемыдэ
ущӀемыдэ
щӀемыдэ
дыщӀемыдэ
фыщӀемыдэ
щӀемыдэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀеда
ущӀеда
щӀеда
дыщӀеда
фыщӀеда
щӀеда(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀемыда
ущӀемыда
щӀемыда
дыщӀемыда
фыщӀемыда
щӀемыда(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀедэгъа
ущӀедэгъа
щӀедэгъа
дыщӀедэгъа
фыщӀедэгъа
щӀедэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀемыдэгъа
ущӀемыдэгъа
щӀемыдэгъа
дыщӀемыдэгъа
фыщӀемыдэгъа
щӀемыдэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀедэн
ущӀедэн
щӀедэн
дыщӀедэн
фыщӀедэн
щӀедэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀемыдэн
ущӀемыдэн
щӀемыдэн
дыщӀемыдэн
фыщӀемыдэн
щӀемыдэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀедэну
ущӀедэну
щӀедэну
дыщӀедэну
фыщӀедэну
щӀедэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀемыдэну
ущӀемыдэну
щӀемыдэну
дыщӀемыдэну
фыщӀемыдэну
щӀемыдэну(хэ)
Деепричастиехэр
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман - щыӀэныгъэ
седэу
уедэу
едэу
дедэу
федэу
едэ(хэ)у
ит зэман - щымыӀэныгъэ
семыдэу
уемыдэу
емыдэу
демыдэу
фемыдэу
емыдэ(хэ)у
блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
седауэ
уедауэ
едауэ
дедауэ
федауэ
едауэ / едахэу
блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
семыдауэ
уемыдауэ
емыдауэ
демыдауэ
фемыдауэ
емыдауэ / емыдахэу
урэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ
седэурэ
уедэурэ
едэурэ
дедэурэ
федэурэ
едэ(хэ)урэ
урэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ
семыдэурэ
уемыдэурэ
емыдэурэ
демыдэурэ
фемыдэурэ
емыдэ(хэ)урэ
Косвеннэ дополненэ -- ит зэман щыӀэныгъэ фащэ
Косвеннэ Дополненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
Подлежащэ
сэ --
сынодэ
содэ
--
сыводэ
содэ(хэ)
уэ укъызодэ
--
уодэ
укъыдодэ
--
уодэ(хэ)
ар къызодэ
къодэ
йодэ
къыдодэ
къыводэ
йодэ(хэ)
дэ --
дынодэ
додэ
--
дыводэ
додэ(хэ)
фэ фыкъызодэ
--
фодэ
фыкъыдодэ
--
фодэ(хэ)
ахэр къызодэ
къодэ
йодэ
къыдодэ
къыводэ
йодэ(хэ)
Косвеннэ дополненэ -- фащэ псори (ит зэман щыӀэныгъэ фащэм нэгъуэщӀ)
Косвеннэ Дополненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
Подлежащэ
сэ --
сынодэрэ
седэрэ
--
сывэдэрэ
седэ(хэ)рэ
уэ укъызэдэрэ
--
уедэрэ
укъыдэдэрэ
--
уедэ(хэ)рэ
ар къызэдэрэ
къодэрэ
едэрэ
къыдэдэрэ
къывэдэрэ
едэ(хэ)рэ
дэ --
дынодэрэ
дедэрэ
--
дывэдэрэ
дедэ(хэ)рэ
фэ фыкъызэдэрэ
--
федэрэ
фыкъыдэдэрэ
--
федэ(хэ)рэ]
ахэр къызэдэрэ
къодэрэ
едэрэ
къыдэдэрэ
къывэдэрэ
едэ(хэ)рэ
-э-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы Белджылы Мыбелджылы Белджылы
Именительнэ: [д]э
[д]эр
--
[д]эхэр
Эргативнэ: [д]э
[д]эм
--
[д]эхэм
Послеложнэ: [д]экӀэ
[д]эмкӀэ
[д]эхэкӀэ
[д]эхэмкӀэ
Обстоятельственнэ: [д]эуэ
[д]эрауэ
[д]эхэу
[д]эхэрауэ
-а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы Белджылы Мыбелджылы Белджылы
Именительнэ: [д]а
[д]ар
--
[д]ахэр
Эргативнэ: [д]а
[д]ам
--
[д]ахэм
Послеложнэ: [д]акӀэ
[д]амкӀэ
[д]ахэкӀэ
[д]ахэмкӀэ
Обстоятельственнэ: [д]ауэ
[д]арауэ
[д]ахэу
[д]ахэрауэ
-эн-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы Белджылы Мыбелджылы Белджылы
Именительнэ: [д]эн
[д]эныр
--
[д]энхэр
Эргативнэ: [д]эн
[д]эным
--
[д]энхэм
Послеложнэ: [д]энкӀэ
[д]энымкӀэ
[д]энхэкӀэ
[д]энхэмкӀэ
'Обстоятельственнэ:
[д]эну
[д]энырауэ
[д]энхэу
[д]энхэрауэ
-эну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы Белджылы Мыбелджылы Белджылы
Именительнэ: [д]эну
[д]энур
--
[д]энухэр
Эргативнэ: [д]эну
[д]энум
--
[д]энухэм
Послеложнэ: [д]энукӀэ
[д]энумкӀэ
[д]энухэкӀэ
[д]энухэмкӀэ
Обстоятельственнэ: [д]энууэ
[д]энурауэ
[д]энухэу
[д]энухэрауэ
Зыгуэрхэм хэплъэн, нэхъыфӀу къыпщыхъур къыхэхын; хэдэн. ЩӀалэр едэри выр къыхимыхыу шыр къыхихащ. ӀуэрыӀуатэ, фольклор едэн: choose sb or sth, select sb or sth based on some feature or attribute. едэн: выбрать кого-что-л., отобрать по какому-л. признаку кого-что-л. Апажэ М. Л., КӀуэкӀуэ Ж. Н. Адыгэ-урыс псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2008.
БищӀо Б. Ч. Адыгэбзэм и псалъэгъэнахуэ. Налшык: «Эльбрус», 2015.
БищӀо Б. Ч., Къумыкъу Д. М., ТӀымыжь Хь. Т. ЕджапӀэхэм папщӀэ урыс-адыгэ псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2013.
Джаурджий Хь. З., Сыкъун Хь. Хь. Урыс-адыгэ школ псалъалъэ. Налшык: «Нарт», 1991.
Къэбэрдей АССР-м и министрхэм я советым деж щыӀэ Къэбэрдей научно-исследовательскэ институт. Къардэн Б. М., БищӀэу А. Т. Урыс-къэбэрдей-шэрджэс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1955
Къэбэрдей-Балъкъэр АССР-м и министрхэм я советым и деж щыӀэ Къэбэрдей-балъкъэр научно-исследовательскэ институт. Апажэ М. Л., Багъ Н. А., Багъ П. М., Балъкъэр Б. Хь, КӀуэкӀуэ Ж. Н., ЖьэкӀэмыхъу Хь. Хь., Урыс Хь. Щ. Къэбэрдей-урыс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1957
Россием щӀэныгъэхэмкӀэ и академием и Къэбэрдей-Балъкъэр щӀэныгъэ центрым гуманитарнэ къухутэныгъэхэмкӀэ и институт. Адыгэбзэ псалъалъэ. Москва: «Дигора», 1999.
Табухов Х. К. Толковый русско-кабардино-черкесский словарь. Нальчик: Издательлский центр «Эль-Фа», 2006.
Шэрджэс Алий. Яхуэмыфащэу лъэныкъуэ едгъэза псалъэхэр. Адыгэ псалъэгъэнахуэм щӀыгъужыпхъэхэр. Налшык: Изд. КБИГИ, 2009. 
