АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)
ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭМЫӀЭС
ЭТИМОЛОГИЕ
КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ
ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ
СПРЯЖЕНЭ
Глагол лъэмыӏэс "едыгъун"-м и спряженэ
Инфинитив (масдар)
щыӀэныгъэ:
едыгъун
щымыӀэныгъэ:
емыдыгъун
Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
седыгъун
уедыгъун
едыгъун
дедыгъун
федыгъун
едыгъун(хэ)
щымыӀэныгъэ:
семыдыгъун
уемыдыгъун
емыдыгъун
демыдыгъун
фемыдыгъун
емыдыгъун(хэ)
Унафэ наклоненэ
уэ
фэ
щыӀэныгъэ:
едыгъу!
федыгъу!
щымыӀэныгъэ:
уемыдыгъу!
фемыдыгъу!
Ре-кӀэ унафэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
средыгъу
уредыгъу
иредыгъу
дредыгъу
фредыгъу
иредыгъу(хэ)
щымыӀэныгъэ:
сремыдыгъу
уремыдыгъу
ирэмыдыгъу
дремыдыгъу
фремыдыгъу
иремыдыгъу(хэ)
ЗэраӀуатэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
содыгъу(р)
уодыгъу(р)
йодыгъу(р)
додыгъу(р)
фодыгъу(р)
йодыгъу(хэ)(р)
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
седыгъуркъым
уедыгъуркъым
едыгъуркъым
дедыгъуркъым
федыгъуркъым
едыгъу(хэ)ркъым
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:
седыгъурт
уедыгъурт
едыгъурт
дедыгъурт
федыгъурт
едыгъу(хэ)рт
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:
седыгъуртэкъым
уедыгъуртэкъым
едыгъуртэкъым
дедыгъуртэкъым
федыгъуртэкъым
едыгъу(хэ)ртэкъым
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
седыгъуащ
уедыгъуащ
едыгъуащ
дедыгъуащ
федыгъуащ
едыгъуа(хэ)щ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
седыгъуакъым
уедыгъуакъым
едыгъуакъым
дедыгъуакъым
федыгъуакъым
едыгъуа(хэ)къым
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:
седыгъуат
уедыгъуат
едыгъуат
дедыгъуат
федыгъуат
едыгъуа(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
седыгъуатэкъым
уедыгъуатэкъым
едыгъуатэкъым
дедыгъуатэкъым
федыгъуатэкъым
едыгъуа(хэ)тэкъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:
седыгъугъащ
уедыгъугъащ
едыгъугъащ
дедыгъугъащ
федыгъугъащ
едыгъугъа(хэ)щ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:
седыгъугъакъым
уедыгъугъакъым
едыгъугъакъым
дедыгъугъакъым
федыгъугъакъым
едыгъугъа(хэ)къым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:
седыгъугъат
уедыгъугъат
едыгъугъат
дедыгъугъат
федыгъугъат
едыгъугъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ:
седыгъугъатэкъым
уедыгъугъатэкъым
едыгъугъатэкъым
дедыгъугъатэкъым
федыгъугъатэкъым
едыгъугъа(хэ)тэкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:
седыгъущ
уедыгъущ
едыгъущ
дедыгъущ
федыгъущ
едыгъу(хэ)щ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:
седыгъукъым
уедыгъукъым
едыгъукъым
дедыгъукъым
федыгъукъым
едыгъу(хэ)къым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:
седыгъут
уедыгъут
едыгъут
дедыгъут
федыгъут
едыгъу(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:
седыгъутэкъым
уедыгъутэкъым
едыгъутэкъым
дедыгъутэкъым
федыгъутэкъым
едыгъу(хэ)тэкъым
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
седыгъунщ
уедыгъунщ
едыгъунщ
дедыгъунщ
федыгъунщ
едыгъун(хэ)щ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
седыгъункъым
уедыгъункъым
едыгъункъым
дедыгъункъым
федыгъункъым
едыгъун(хэ)къым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
седыгъуну(хэ)щ
уедыгъунущ
едыгъунущ
дедыгъунущ
федыгъунущ
едыгъуну(хэ)щ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
седыгъунукъым
уедыгъунукъым
едыгъунукъым
дедыгъунукъым
федыгъунукъым
едыгъуну(хэ)къым
ЗэрыупщӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
седыгъурэ
уедыгъурэ
едыгъурэ
дедыгъурэ
федыгъурэ
едыгъу(хэ)рэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
седыгъуркъэ
уедыгъуркъэ
едыгъуркъэ
дедыгъуркъэ
федыгъуркъэ
едыгъу(хэ)ркъэ
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:
седыгъурт
уедыгъурт
едыгъурт
дедыгъурт
федыгъурт
едыгъу(хэ)(р)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:
седыгъуртэкъэ
уедыгъуртэкъэ
едыгъуртэкъэ
дедыгъуртэкъэ
федыгъуртэкъэ
едыгъу(хэ)ртэкъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
седыгъуа
уедыгъуа
едыгъуа
дедыгъуа
федыгъуа
едыгъуа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
седыгъуакъэ
уедыгъуакъэ
едыгъуакъэ
дедыгъуакъэ
федыгъуакъэ
едыгъуа(хэ)къэ
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:
седыгъуат
уедыгъуат
едыгъуат
дедыгъуат
федыгъуат
едыгъуа(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
седыгъуатэкъэ
уедыгъуатэкъэ
едыгъуатэкъэ
дедыгъуатэкъэ
федыгъуатэкъэ
едыгъуа(хэ)тэкъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:
седыгъугъа
уедыгъугъа
едыгъугъа
дедыгъугъа
федыгъугъа
едыгъугъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:
седыгъугъакъэ
уедыгъугъакъэ
едыгъугъакъэ
дедыгъугъакъэ
федыгъугъакъэ
едыгъугъа(хэ)къэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:
седыгъугъат
уедыгъугъат
едыгъугъат
дедыгъугъат
федыгъугъат
едыгъугъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
седыгъугъатэкъэ
уедыгъугъатэкъэ
едыгъугъатэкъэ
дедыгъугъатэкъэ
федыгъугъатэкъэ
едыгъугъа(хэ)тэкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:
седыгъу
уедыгъу
едыгъу
дедыгъу
федыгъу
едыгъу(хэ)
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:
седыгъукъэ
уедыгъукъэ
едыгъукъэ
дедыгъукъэ
федыгъукъэ
едыгъу(хэ)къэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:
седыгъут
уедыгъут
едыгъут
дедыгъут
федыгъут
едыгъу(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:
седыгъутэкъэ
уедыгъутэкъэ
едыгъутэкъэ
дедыгъутэкъэ
федыгъутэкъэ
едыгъу(хэ)тэкъэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
седыгъун
уедыгъун
едыгъун
дедыгъун
федыгъун
едыгъун(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
седыгъункъэ
уедыгъункъэ
едыгъункъэ
дедыгъункъэ
федыгъункъэ
едыгъун(хэ)къэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
седыгъуну
уедыгъуну
едыгъуну
дедыгъуну
федыгъуну
едыгъуну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
седыгъунукъэ
уедыгъунукъэ
едыгъунукъэ
дедыгъунукъэ
федыгъунукъэ
едыгъуну(хэ)къэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
седыгъумэ
уедыгъумэ
едыгъумэ
дедыгъумэ
федыгъумэ
едыгъу(хэ)мэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
семыдыгъумэ
уемыдыгъумэ
емыдыгъумэ
демыдыгъумэ
фемыдыгъумэ
емыдыгъу(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
седыгъуамэ
уедыгъуамэ
едыгъуамэ
дедыгъуамэ
федыгъуамэ
едыгъуа(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
семыдыгъуамэ
уемыдыгъуамэ
емыдыгъуамэ
демыдыгъуамэ
фемыдыгъуамэ
емыдыгъуа(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
седыгъугъамэ
уедыгъугъамэ
едыгъугъамэ
дедыгъугъамэ
федыгъугъамэ
едыгъугъа(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
семыдыгъугъамэ
уемыдыгъугъамэ
емыдыгъугъамэ
демыдыгъугъамэ
фемыдыгъугъамэ
емыдыгъугъа(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
седыгъунмэ
уедыгъунмэ
едыгъунмэ
дедыгъунмэ
федыгъунмэ
едыгъун(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
семыдыгъунмэ
уемыдыгъунмэ
емыдыгъунмэ
демыдыгъунмэ
фемыдыгъунмэ
емыдыгъун(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
седыгъунумэ
уедыгъунумэ
едыгъунумэ
дедыгъунумэ
федыгъунумэ
едыгъуну(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
семыдыгъунумэ
уемыдыгъунумэ
емыдыгъунумэ
демыдыгъунумэ
фемыдыгъунумэ
емыдыгъуну(хэ)мэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
седыгъутэмэ
уедыгъутэмэ
едыгъутэмэ
дедыгъутэмэ
федыгъутэмэ
едыгъу(хэ)тэмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
семыдыгъутэмэ
уемыдыгъутэмэ
емыдыгъутэмэ
демыдыгъутэмэ
фемыдыгъутэмэ
емыдыгъу(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
седыгъуатэмэ
уедыгъуатэмэ
едыгъуатэмэ
дедыгъуатэмэ
федыгъуатэмэ
едыгъуа(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
семыдыгъуатэмэ
уемыдыгъуатэмэ
емыдыгъуатэмэ
демыдыгъуатэмэ
фемыдыгъуатэмэ
емыдыгъуа(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
седыгъугъатэмэ
уедыгъугъатэмэ
едыгъугъатэмэ
дедыгъугъатэмэ
федыгъугъатэмэ
едыгъугъа(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
семыдыгъугъатэмэ
уемыдыгъугъатэмэ
емыдыгъугъатэмэ
демыдыгъугъатэмэ
фемыдыгъугъатэмэ
емыдыгъугъа(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
седыгъунтэмэ
уедыгъунтэмэ
едыгъунтэмэ
дедыгъунтэмэ
федыгъунтэмэ
едыгъун(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
семыдыгъунтэмэ
уемыдыгъунтэмэ
емыдыгъунтэмэ
демыдыгъунтэмэ
фемыдыгъунтэмэ
емыдыгъун(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
седыгъунутэмэ
уедыгъунутэмэ
едыгъунутэмэ
дедыгъунутэмэ
федыгъунутэмэ
едыгъуну(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
семыдыгъунутэмэ
уемыдыгъунутэмэ
емыдыгъунутэмэ
демыдыгъунутэмэ
фемыдыгъунутэмэ
емыдыгъуну(хэ)тэмэ
сослагательнэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
седыгъунт
уедыгъунт
едыгъунт
дедыгъунт
федыгъунт
едыгъун(хэ)т
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
седыгъунтэкъым
уедыгъунтэкъым
едыгъунтэкъым
дедыгъунтэкъым
федыгъунтэкъым
едыгъун(хэ)тэкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
седыгъунут
уедыгъунут
едыгъунут
дедыгъунут
федыгъунут
едыгъуну(хэ)т
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
седыгъунутэкъым
уедыгъунутэкъым
едыгъунутэкъым
дедыгъунутэкъым
федыгъунутэкъым
едыгъуну(хэ)тэкъым
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
седыгъуми
уедыгъуми
едыгъуми
дедыгъуми
федыгъуми
едыгъу(хэ)ми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
семыдыгъуми
уемыдыгъуми
емыдыгъуми
демыдыгъуми
фемыдыгъуми
емыдыгъу(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
седыгъуами
уедыгъуами
едыгъуами
дедыгъуами
федыгъуами
едыгъуа(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
семыдыгъуами
уемыдыгъуами
емыдыгъуами
демыдыгъуами
фемыдыгъуами
емыдыгъуа(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
седыгъугъами
уедыгъугъами
едыгъугъами
дедыгъугъами
федыгъугъами
едыгъугъа(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
семыдыгъугъами
уемыдыгъугъами
емыдыгъугъами
демыдыгъугъами
фемыдыгъугъами
емыдыгъугъа(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
седыгъунми
уедыгъунми
едыгъунми
дедыгъунми
федыгъунми
едыгъун(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
семыдыгъунми
уемыдыгъунми
емыдыгъунми
демыдыгъунми
фемыдыгъунми
емыдыгъун(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
седыгъунуми
уедыгъунуми
едыгъунуми
дедыгъунуми
федыгъунуми
едыгъуну(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
семыдыгъунуми
уемыдыгъунуми
емыдыгъунуми
демыдыгъунуми
фемыдыгъунуми
емыдыгъуну(хэ)ми
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
седыгъутэми
уедыгъутэми
едыгъутэми
дедыгъутэми
федыгъутэми
едыгъу(хэ)тэми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
семыдыгъутэми
уемыдыгъутэми
емыдыгъутэми
демыдыгъутэми
фемыдыгъутэми
емыдыгъу(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
седыгъуатэми
уедыгъуатэми
едыгъуатэми
дедыгъуатэми
федыгъуатэми
едыгъуа(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
семыдыгъуатэми
уемыдыгъуатэми
емыдыгъуатэми
демыдыгъуатэми
фемыдыгъуатэми
емыдыгъуа(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
седыгъугъатэми
уедыгъугъатэми
едыгъугъатэми
дедыгъугъатэми
федыгъугъатэми
едыгъугъа(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
семыдыгъугъатэми
уемыдыгъугъатэми
емыдыгъугъатэми
демыдыгъугъатэми
фемыдыгъугъа(хэ)тэми
емыдыгъугъатэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
седыгъунтэми
уедыгъунтэми
едыгъунтэми
дедыгъунтэми
федыгъунтэми
едыгъун(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
семыдыгъунтэми
уемыдыгъунтэми
емыдыгъунтэми
демыдыгъунтэми
фемыдыгъунтэми
емыдыгъун(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
седыгъунутэми
уедыгъунутэми
едыгъунутэми
дедыгъунутэми
федыгъунутэми
едыгъуну(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
семыдыгъунутэми
уемыдыгъунутэми
емыдыгъунутэми
демыдыгъунутэми
фемыдыгъунутэми
емыдыгъуну(хэ)тэми
гъэщӀэгъуэныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
седыгъуаи
уедыгъуаи
едыгъуаи
дедыгъуаи
федыгъуаи
едыгъуаи
щымыӀэныгъэ:
семыдыгъуаи
уемыдыгъуаи
емыдыгъуаи
демыдыгъуаи
фемыдыгъуаи
емыдыгъуаи
фӀэфӀыныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
седыгъуащэрэт
уедыгъуащэрэт
едыгъуащэрэт
дедыгъуащэрэт
федыгъуащэрэт
едыгъуа(хэ)щэрэт
щымыӀэныгъэ:
семыдыгъуащэрэт
уемыдыгъуащэрэт
емыдыгъуащэрэт
демыдыгъуащэрэт
фемыдыгъуащэрэт
емыдыгъуа(хэ)щэрэт
шэч къытехьэныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
седыгъуагъэнщ
уедыгъуагъэнщ
едыгъуагъэнщ
дедыгъуагъэнщ
федыгъуагъэнщ
едыгъуагъэн(хэ)щ
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
седыгъуагъэнкъым
уедыгъуагъэнкъым
едыгъуагъэнкъым
дедыгъуагъэнкъым
федыгъуагъэнкъым
едыгъуагъэн(хэ)къым
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
седыгъуагъэнт
уедыгъуагъэнт
едыгъуагъэнт
дедыгъуагъэнт
федыгъуагъэнт
едыгъуагъэн(хэ)т
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
седыгъуагъэнтэкъым
уедыгъуагъэнтэкъым
едыгъуагъэнтэкъым
дедыгъуагъэнтэкъым
федыгъуагъэнтэкъым
едыгъуагъэн(хэ)тэкъым
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
седыгъуагъэн
уедыгъуагъэн
едыгъуагъэн
дедыгъуагъэн
федыгъуагъэн
едыгъуагъэн(хэ)
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
седыгъуагъэнкъэ
уедыгъуагъэнкъэ
едыгъуагъэнкъэ
дедыгъуагъэнкъэ
федыгъуагъэнкъэ
едыгъуагъэн(хэ)къэ
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
седыгъуагъэнт
уедыгъуагъэнт
едыгъуагъэнт
дедыгъуагъэнт
федыгъуагъэнт
едыгъуагъэн(хэ)т
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
седыгъуагъэнтэкъэ
уедыгъуагъэнтэкъэ
едыгъуагъэнтэкъэ
дедыгъуагъэнтэкъэ
федыгъуагъэнтэкъэ
едыгъуагъэн(хэ)тэкъэ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
седыгъуагъэнущ
уедыгъуагъэнущ
едыгъуагъэнущ
дедыгъуагъэнущ
федыгъуагъэнущ
едыгъуагъэну(хэ)щ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
седыгъуагъэнукъым
уедыгъуагъэнукъым
едыгъуагъэнукъым
дедыгъуагъэнукъым
федыгъуагъэнукъым
едыгъуагъэну(хэ)къым
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
седыгъуагъэнут
уедыгъуагъэнут
едыгъуагъэнут
дедыгъуагъэнут
федыгъуагъэнут
едыгъуагъэну(хэ)т
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
седыгъуагъэнутэкъым
уедыгъуагъэнутэкъым
едыгъуагъэнутэкъым
дедыгъуагъэнутэкъым
федыгъуагъэнутэкъым
едыгъуагъэну(хэ)тэкъым
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
седыгъуагъэну
уедыгъуагъэну
едыгъуагъэну
дедыгъуагъэну
федыгъуагъэну
едыгъуагъэну(хэ)
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
седыгъуагъэнукъэ
уедыгъуагъэнукъэ
едыгъуагъэнукъэ
дедыгъуагъэнукъэ
федыгъуагъэнукъэ
едыгъуагъэну(хэ)къэ
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
седыгъуагъэнут
уедыгъуагъэнут
едыгъуагъэнут
дедыгъуагъэнут
федыгъуагъэнут
едыгъуагъэну(хэ)т
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
седыгъуагъэнутэкъэ
уедыгъуагъэнутэкъэ
едыгъуагъэнутэкъэ
дедыгъуагъэнутэкъэ
федыгъуагъэнутэкъэ
едыгъуагъэну(хэ)тэкъэ
Зэлэжь (объектнэ) причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
зэдыгъу
ит зэман - щымыӀэныгъэ
зэмыдыгъу
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
зэдыгъуа
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
зэмыдыгъуа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
зэдыгъугъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
зэмыдыгъугъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
зэдыгъун
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
зэмыдыгъун
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
зэдыгъуну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
зэмыдыгъуну
Зылэжь (субъектнэ) причастие (щхьэм иту)
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман - щыӀэныгъэ
седыгъу
уедыгъу
едыгъу
дедыгъу
федыгъу
едыгъу(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
семыдыгъу
уемыдыгъу
емыдыгъу
демыдыгъу
фемыдыгъу
емыдыгъу(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
седыгъуа
уедыгъуа
едыгъуа
дедыгъуа
федыгъуа
едыгъуа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
семыдыгъуа
уемыдыгъуа
емыдыгъуа
демыдыгъуа
фемыдыгъуа
емыдыгъуа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
седыгъугъа
уедыгъугъа
едыгъугъа
дедыгъугъа
федыгъугъа
едыгъугъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
семыдыгъугъа
уемыдыгъугъа
емыдыгъугъа
демыдыгъугъа
фемыдыгъугъа
емыдыгъугъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
седыгъун
уедыгъун
едыгъун
дедыгъун
федыгъун
едыгъун(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
семыдыгъун
уемыдыгъун
емыдыгъун
демыдыгъун
фемыдыгъун
емыдыгъун(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
седыгъуну
уедыгъуну
едыгъуну
дедыгъуну
федыгъуну
едыгъуну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
семыдыгъуну
уемыдыгъуну
емыдыгъуну
демыдыгъуну
фемыдыгъуну
емыдыгъуну(хэ)
Обстоятельственнэ причастиехэр
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
Лэжьыгъэм и къэхъукӀэр зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сызэредыгъу
узэредыгъу
зэредыгъу
дызэредыгъу
фызэредыгъу
зэредыгъу(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сызэремыдыгъу
узэремыдыгъу
зэремыдыгъу
дызэремыдыгъу
фызэремыдыгъу
зэремыдыгъу(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сызэредыгъуа
узэредыгъуа
зэредыгъуа
дызэредыгъуа
фызэредыгъуа
зэредыгъуа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сызэремыдыгъуа
узэремыдыгъуа
зэремыдыгъуа
дызэремыдыгъуа
фызэремыдыгъуа
зэремыдыгъуа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сызэредыгъугъа
узэредыгъугъа
зэредыгъугъа
дызэредыгъугъа
фызэредыгъугъа
зэредыгъугъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сызэремыдыгъугъа
узэремыдыгъугъа
зэремыдыгъугъа
дызэремыдыгъугъа
фызэремыдыгъугъа
зэремыдыгъугъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сызэредыгъун
узэредыгъун
зэредыгъун
дызэредыгъун
фызэредыгъун
зэредыгъун(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сызэремыдыгъун
узэремыдыгъун
зэремыдыгъун
дызэремыдыгъун
фызэремыдыгъун
зэремыдыгъун(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сызэредыгъуну
узэредыгъуну
зэредыгъуну
дызэредыгъуну
фызэредыгъуну
зэредыгъуну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сызэремыдыгъуну
узэремыдыгъуну
зэремыдыгъуну
дызэремыдыгъуну
фызэремыдыгъуну
зэремыдыгъуну(хэ)
Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыщедыгъу
ущедыгъу
щедыгъу
дыщедыгъу
фыщедыгъу
щедыгъу(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыщемыдыгъу
ущемыдыгъу
щемыдыгъу
дыщемыдыгъу
фыщемыдыгъу
щемыдыгъу(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщедыгъуа
ущедыгъуа
щедыгъуа
дыщедыгъуа
фыщедыгъуа
щедыгъуа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщемыдыгъуа
ущемыдыгъуа
щемыдыгъуа
дыщемыдыгъуа
фыщемыдыгъуа
щемыдыгъуа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщедыгъугъа
ущедыгъугъа
щедыгъугъа
дыщедыгъугъа
фыщедыгъугъа
щедыгъугъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщемыдыгъугъа
ущемыдыгъугъа
щемыдыгъугъа
дыщемыдыгъугъа
фыщемыдыгъугъа
щемыдыгъугъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщедыгъун
ущедыгъун
щедыгъун
дыщедыгъун
фыщедыгъун
щедыгъун(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщемыдыгъун
ущемыдыгъун
щемыдыгъун
дыщемыдыгъун
фыщемыдыгъун
щемыдыгъун(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщедыгъуну
ущедыгъуну
щедыгъуну
дыщедыгъуну
фыщедыгъуну
щедыгъуну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщемыдыгъуну
ущемыдыгъуну
щемыдыгъуну
дыщемыдыгъуну
фыщемыдыгъуну
щемыдыгъуну(хэ)
ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыздедыгъу
уздедыгъу
здедыгъу
дыздедыгъу
фыздедыгъу
здедыгъу(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыздемыдыгъу
уздемыдыгъу
здемыдыгъу
дыздемыдыгъу
фыздемыдыгъу
здемыдыгъу(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыздедыгъуа
уздедыгъуа
здедыгъуа
дыздедыгъуа
фыздедыгъуа
здедыгъуа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыздемыдыгъуа
уздемыдыгъуа
здемыдыгъуа
дыздемыдыгъуа
фыздемыдыгъуа
здемыдыгъуа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыздедыгъугъа
уздедыгъугъа
здедыгъугъа
дыздедыгъугъа
фыздедыгъугъа
здедыгъугъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыздемыдыгъугъа
уздемыдыгъугъа
здемыдыгъугъа
дыздемыдыгъугъа
фыздемыдыгъугъа
здемыдыгъугъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыздедыгъун
уздедыгъун
здедыгъун
дыздедыгъун
фыздедыгъун
здедыгъун(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыздемыдыгъун
уздемыдыгъун
здемыдыгъун
дыздемыдыгъун
фыздемыдыгъун
здемыдыгъун(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыздедыгъуну
уздедыгъуну
здедыгъуну
дыздедыгъуну
фыздедыгъуну
здедыгъуну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыздемыдыгъуну
уздемыдыгъуну
здемыдыгъуну
дыздемыдыгъуну
фыздемыдыгъуну
здемыдыгъуну(хэ)
Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀедыгъу
ущӀедыгъу
щӀедыгъу
дыщӀедыгъу
фыщӀедыгъу
щӀедыгъу(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀемыдыгъу
ущӀемыдыгъу
щӀемыдыгъу
дыщӀемыдыгъу
фыщӀемыдыгъу
щӀемыдыгъу(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀедыгъуа
ущӀедыгъуа
щӀедыгъуа
дыщӀедыгъуа
фыщӀедыгъуа
щӀедыгъуа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀемыдыгъуа
ущӀемыдыгъуа
щӀемыдыгъуа
дыщӀемыдыгъуа
фыщӀемыдыгъуа
щӀемыдыгъуа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀедыгъугъа
ущӀедыгъугъа
щӀедыгъугъа
дыщӀедыгъугъа
фыщӀедыгъугъа
щӀедыгъугъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀемыдыгъугъа
ущӀемыдыгъугъа
щӀемыдыгъугъа
дыщӀемыдыгъугъа
фыщӀемыдыгъугъа
щӀемыдыгъугъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀедыгъун
ущӀедыгъун
щӀедыгъун
дыщӀедыгъун
фыщӀедыгъун
щӀедыгъун(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀемыдыгъун
ущӀемыдыгъун
щӀемыдыгъун
дыщӀемыдыгъун
фыщӀемыдыгъун
щӀемыдыгъун(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀедыгъуну
ущӀедыгъуну
щӀедыгъуну
дыщӀедыгъуну
фыщӀедыгъуну
щӀедыгъуну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀемыдыгъуну
ущӀемыдыгъуну
щӀемыдыгъуну
дыщӀемыдыгъуну
фыщӀемыдыгъуну
щӀемыдыгъуну(хэ)
Деепричастиехэр
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман - щыӀэныгъэ
седыгъуу
уедыгъуу
едыгъуу
дедыгъуу
федыгъуу
едыгъу(хэ)у
ит зэман - щымыӀэныгъэ
семыдыгъуу
уемыдыгъуу
емыдыгъуу
демыдыгъуу
фемыдыгъуу
емыдыгъу(хэ)у
блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
седыгъуауэ
уедыгъуауэ
едыгъуауэ
дедыгъуауэ
федыгъуауэ
едыгъуауэ / едыгъуахэу
блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
семыдыгъуауэ
уемыдыгъуауэ
емыдыгъуауэ
демыдыгъуауэ
фемыдыгъуауэ
емыдыгъуауэ / емыдыгъуахэу
урэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ
седыгъуурэ
уедыгъуурэ
едыгъуурэ
дедыгъуурэ
федыгъуурэ
едыгъу(хэ)урэ
урэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ
семыдыгъуурэ
уемыдыгъуурэ
емыдыгъуурэ
демыдыгъуурэ
фемыдыгъуурэ
емыдыгъу(хэ)урэ
Косвеннэ дополненэ -- ит зэман щыӀэныгъэ фащэ
Косвеннэ Дополненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
Подлежащэ
сэ
--
сынодыгъу
содыгъу
--
сыводыгъу
содыгъу(хэ)
уэ
укъызодыгъу
--
уодыгъу
укъыдодыгъу
--
уодыгъу(хэ)
ар
къызодыгъу
къодыгъу
йодыгъу
къыдодыгъу
къыводыгъу
йодыгъу(хэ)
дэ
--
дынодыгъу
додыгъу
--
дыводыгъу
додыгъу(хэ)
фэ
фыкъызодыгъу
--
фодыгъу
фыкъыдодыгъу
--
фодыгъу(хэ)
ахэр
къызодыгъу
къодыгъу
йодыгъу
къыдодыгъу
къыводыгъу
йодыгъу(хэ)
Косвеннэ дополненэ -- фащэ псори (ит зэман щыӀэныгъэ фащэм нэгъуэщӀ)
Косвеннэ Дополненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
Подлежащэ
сэ
--
сынодыгъурэ
седыгъурэ
--
сывэдыгъурэ
седыгъу(хэ)рэ
уэ
укъызэдыгъурэ
--
уедыгъурэ
укъыдэдыгъурэ
--
уедыгъу(хэ)рэ
ар
къызэдыгъурэ
къодыгъурэ
едыгъурэ
къыдэдыгъурэ
къывэдыгъурэ
едыгъу(хэ)рэ
дэ
--
дынодыгъурэ
дедыгъурэ
--
дывэдыгъурэ
дедыгъу(хэ)рэ
фэ
фыкъызэдыгъурэ
--
федыгъурэ
фыкъыдэдыгъурэ
--
федыгъу(хэ)рэ]
ахэр
къызэдыгъурэ
къодыгъурэ
едыгъурэ
къыдэдыгъурэ
къывэдыгъурэ
едыгъу(хэ)рэ
-э-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[дыгъу]
[дыгъу]р
--
[дыгъу]хэр
Эргативнэ:
[дыгъу]
[дыгъу]м
--
[дыгъу]хэм
Послеложнэ:
[дыгъу]кӀэ
[дыгъу]мкӀэ
[дыгъу]хэкӀэ
[дыгъу]хэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[дыгъу]у
[дыгъу]рауэ
[дыгъу]хэу
[дыгъу]хэрауэ
-а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[дыгъу]а
[дыгъу]ар
--
[дыгъу]ахэр
Эргативнэ:
[дыгъу]а
[дыгъу]ам
--
[дыгъу]ахэм
Послеложнэ:
[дыгъу]акӀэ
[дыгъу]амкӀэ
[дыгъу]ахэкӀэ
[дыгъу]ахэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[дыгъу]ауэ
[дыгъу]арауэ
[дыгъу]ахэу
[дыгъу]ахэрауэ
-эн-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[дыгъу]н
[дыгъу]ныр
--
[дыгъу]нхэр
Эргативнэ:
[дыгъу]н
[дыгъу]ным
--
[дыгъу]нхэм
Послеложнэ:
[дыгъу]нкӀэ
[дыгъу]нымкӀэ
[дыгъу]нхэкӀэ
[дыгъу]нхэмкӀэ
'Обстоятельственнэ:
[дыгъу]ну
[дыгъу]нырауэ
[дыгъу]нхэу
[дыгъу]нхэрауэ
-эну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[дыгъу]ну
[дыгъу]нур
--
[дыгъу]нухэр
Эргативнэ:
[дыгъу]ну
[дыгъу]нум
--
[дыгъу]нухэм
Послеложнэ:
[дыгъу]нукӀэ
[дыгъу]нумкӀэ
[дыгъу]нухэкӀэ
[дыгъу]нухэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[дыгъу]нууэ
[дыгъу]нурауэ
[дыгъу]нухэу
[дыгъу]нухэрауэ
МЫХЬЭНЭ
Зейм имыщӀэу, абы и нэщӀыбагъкӀэ зыгуэр (п. п. и хьэпшып, и мылъку, нэгъуэщӀхэр) зэхьэлӀэн, едыгъуэн.
ЩАПХЪЭХЭР
ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР
НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР
ИНДЖЫЛЫБЗЭ
едыгъун: steal from, burgle, rob someone.
УРЫСЫБЗЭ
едыгъун: обворовать, обокрасть кого-л.
БИБЛИОГРАФИЕ
Апажэ М. Л., КӀуэкӀуэ Ж. Н. Адыгэ-урыс псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2008.
БищӀо Б. Ч. Адыгэбзэм и псалъэгъэнахуэ. Налшык: «Эльбрус», 2015.
БищӀо Б. Ч., Къумыкъу Д. М., ТӀымыжь Хь. Т. ЕджапӀэхэм папщӀэ урыс-адыгэ псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2013.
Джаурджий Хь. З., Сыкъун Хь. Хь. Урыс-адыгэ школ псалъалъэ. Налшык: «Нарт», 1991.
Къэбэрдей АССР-м и министрхэм я советым деж щыӀэ Къэбэрдей научно-исследовательскэ институт. Къардэн Б. М., БищӀэу А. Т. Урыс-къэбэрдей-шэрджэс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1955
Къэбэрдей-Балъкъэр АССР-м и министрхэм я советым и деж щыӀэ Къэбэрдей-балъкъэр научно-исследовательскэ институт. Апажэ М. Л., Багъ Н. А., Багъ П. М., Балъкъэр Б. Хь, КӀуэкӀуэ Ж. Н., ЖьэкӀэмыхъу Хь. Хь., Урыс Хь. Щ. Къэбэрдей-урыс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1957
Россием щӀэныгъэхэмкӀэ и академием и Къэбэрдей-Балъкъэр щӀэныгъэ центрым гуманитарнэ къухутэныгъэхэмкӀэ и институт. Адыгэбзэ псалъалъэ. Москва: «Дигора», 1999.
Табухов Х. К. Толковый русско-кабардино-черкесский словарь. Нальчик: Издательлский центр «Эль-Фа», 2006.
Шэрджэс Алий. Яхуэмыфащэу лъэныкъуэ едгъэза псалъэхэр. Адыгэ псалъэгъэнахуэм щӀыгъужыпхъэхэр. Налшык: Изд. КБИГИ, 2009.