АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)
ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭМЫӀЭС
ЭТИМОЛОГИЕ
КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ
ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ
СПРЯЖЕНЭ
Глагол лъэмыӏэс "егугъэн"-м и спряженэ
Инфинитив (масдар)
щыӀэныгъэ:
егугъэн
щымыӀэныгъэ:
емыгугъэн
Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сегугъэн
уегугъэн
егугъэн
дегугъэн
фегугъэн
егугъэн(хэ)
щымыӀэныгъэ:
семыгугъэн
уемыгугъэн
емыгугъэн
демыгугъэн
фемыгугъэн
емыгугъэн(хэ)
Унафэ наклоненэ
уэ
фэ
щыӀэныгъэ:
егугъэ!
фегугъэ!
щымыӀэныгъэ:
уемыгугъэ!
фемыгугъэ!
Ре-кӀэ унафэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
срегугъэ
урегугъэ
ирегугъэ
дрегугъэ
фрегугъэ
ирегугъэ(хэ)
щымыӀэныгъэ:
сремыгугъэ
уремыгугъэ
ирэмыгугъэ
дремыгугъэ
фремыгугъэ
иремыгугъэ(хэ)
ЗэраӀуатэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
согугъэ(р)
уогугъэ(р)
йогугъэ(р)
догугъэ(р)
фогугъэ(р)
йогугъэ(хэ)(р)
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сегугъэркъым
уегугъэркъым
егугъэркъым
дегугъэркъым
фегугъэркъым
егугъэ(хэ)ркъым
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:
сегугъэрт
уегугъэрт
егугъэрт
дегугъэрт
фегугъэрт
егугъэ(хэ)рт
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:
сегугъэртэкъым
уегугъэртэкъым
егугъэртэкъым
дегугъэртэкъым
фегугъэртэкъым
егугъэ(хэ)ртэкъым
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сегугъащ
уегугъащ
егугъащ
дегугъащ
фегугъащ
егугъа(хэ)щ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сегугъакъым
уегугъакъым
егугъакъым
дегугъакъым
фегугъакъым
егугъа(хэ)къым
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:
сегугъат
уегугъат
егугъат
дегугъат
фегугъат
егугъа(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сегугъатэкъым
уегугъатэкъым
егугъатэкъым
дегугъатэкъым
фегугъатэкъым
егугъа(хэ)тэкъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:
сегугъэгъащ
уегугъэгъащ
егугъэгъащ
дегугъэгъащ
фегугъэгъащ
егугъэгъа(хэ)щ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:
сегугъэгъакъым
уегугъэгъакъым
егугъэгъакъым
дегугъэгъакъым
фегугъэгъакъым
егугъэгъа(хэ)къым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:
сегугъэгъат
уегугъэгъат
егугъэгъат
дегугъэгъат
фегугъэгъат
егугъэгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сегугъэгъатэкъым
уегугъэгъатэкъым
егугъэгъатэкъым
дегугъэгъатэкъым
фегугъэгъатэкъым
егугъэгъа(хэ)тэкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:
сегугъэщ
уегугъэщ
егугъэщ
дегугъэщ
фегугъэщ
егугъэ(хэ)щ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:
сегугъэкъым
уегугъэкъым
егугъэкъым
дегугъэкъым
фегугъэкъым
егугъэ(хэ)къым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:
сегугъэт
уегугъэт
егугъэт
дегугъэт
фегугъэт
егугъэ(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:
сегугъэтэкъым
уегугъэтэкъым
егугъэтэкъым
дегугъэтэкъым
фегугъэтэкъым
егугъэ(хэ)тэкъым
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сегугъэнщ
уегугъэнщ
егугъэнщ
дегугъэнщ
фегугъэнщ
егугъэн(хэ)щ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сегугъэнкъым
уегугъэнкъым
егугъэнкъым
дегугъэнкъым
фегугъэнкъым
егугъэн(хэ)къым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сегугъэнущ
уегугъэнущ
егугъэнущ
дегугъэнущ
фегугъэнущ
егугъэну(хэ)щ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сегугъэнукъым
уегугъэнукъым
егугъэнукъым
дегугъэнукъым
фегугъэнукъым
егугъэну(хэ)къым
ЗэрыупщӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сегугъэрэ
уегугъэрэ
егугъэрэ
дегугъэрэ
фегугъэрэ
егугъэ(хэ)рэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сегугъэркъэ
уегугъэркъэ
егугъэркъэ
дегугъэркъэ
фегугъэркъэ
егугъэ(хэ)ркъэ
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:
сегугъэрт
уегугъэрт
егугъэрт
дегугъэрт
фегугъэрт
егугъэ(хэ)рт
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:
сегугъэртэкъэ
уегугъэртэкъэ
егугъэртэкъэ
дегугъэртэкъэ
фегугъэртэкъэ
егугъэ(хэ)ртэкъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сегугъа
уегугъа
егугъа
дегугъа
фегугъа
егугъа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сегугъакъэ
уегугъакъэ
егугъакъэ
дегугъакъэ
фегугъакъэ
егугъа(хэ)къэ
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:
сегугъат
уегугъат
егугъат
дегугъат
фегугъат
егугъа(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сегугъатэкъэ
уегугъатэкъэ
егугъатэкъэ
дегугъатэкъэ
фегугъатэкъэ
егугъа(хэ)тэкъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:
сегугъэгъа
уегугъэгъа
егугъэгъа
дегугъэгъа
фегугъэгъа
егугъэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:
сегугъэгъакъэ
уегугъэгъакъэ
егугъэгъакъэ
дегугъэгъакъэ
фегугъэгъакъэ
егугъэгъа(хэ)къэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:
сегугъэгъат
уегугъэгъат
егугъэгъат
дегугъэгъат
фегугъэгъат
егугъэгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сегугъэгъатэкъэ
уегугъэгъатэкъэ
егугъэгъатэкъэ
дегугъэгъатэкъэ
фегугъэгъатэкъэ
егугъэгъа(хэ)тэкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:
сегугъэ
уегугъэ
егугъэ
дегугъэ
фегугъэ
егугъэ(хэ)
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:
сегугъэкъэ
уегугъэкъэ
егугъэкъэ
дегугъэкъэ
фегугъэкъэ
егугъэ(хэ)къэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:
сегугъэт
уегугъэт
егугъэт
дегугъэт
фегугъэт
егугъэ(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:
сегугъэтэкъэ
уегугъэтэкъэ
егугъэтэкъэ
дегугъэтэкъэ
фегугъэтэкъэ
егугъэ(хэ)тэкъэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сегугъэн
уегугъэн
егугъэн
дегугъэн
фегугъэн
егугъэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сегугъэнкъэ
уегугъэнкъэ
егугъэнкъэ
дегугъэнкъэ
фегугъэнкъэ
егугъэн(хэ)къэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сегугъэну
уегугъэну
егугъэну
дегугъэну
фегугъэну
егугъэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сегугъэнукъэ
уегугъэнукъэ
егугъэнукъэ
дегугъэнукъэ
фегугъэнукъэ
егугъэну(хэ)къэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сегугъэмэ
уегугъэмэ
егугъэмэ
дегугъэмэ
фегугъэмэ
егугъэ(хэ)мэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
семыгугъэмэ
уемыгугъэмэ
емыгугъэмэ
демыгугъэмэ
фемыгугъэмэ
емыгугъэ(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сегугъамэ
уегугъамэ
егугъамэ
дегугъамэ
фегугъамэ
егугъа(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
семыгугъамэ
уемыгугъамэ
емыгугъамэ
демыгугъамэ
фемыгугъамэ
емыгугъа(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сегугъэгъамэ
уегугъэгъамэ
егугъэгъамэ
дегугъэгъамэ
фегугъэгъамэ
егугъэгъа(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
семыгугъэгъамэ
уемыгугъэгъамэ
емыгугъэгъамэ
демыгугъэгъамэ
фемыгугъэгъамэ
емыгугъэгъа(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сегугъэнмэ
уегугъэнмэ
егугъэнмэ
дегугъэнмэ
фегугъэнмэ
егугъэн(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
семыгугъэнмэ
уемыгугъэнмэ
емыгугъэнмэ
демыгугъэнмэ
фемыгугъэнмэ
емыгугъэн(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сегугъэнумэ
уегугъэнумэ
егугъэнумэ
дегугъэнумэ
фегугъэнумэ
егугъэну(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
семыгугъэнумэ
уемыгугъэнумэ
емыгугъэнумэ
демыгугъэнумэ
фемыгугъэнумэ
емыгугъэну(хэ)мэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сегугъэтэмэ
уегугъэтэмэ
егугъэтэмэ
дегугъэтэмэ
фегугъэтэмэ
егугъэ(хэ)тэмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
семыгугъэтэмэ
уемыгугъэтэмэ
емыгугъэтэмэ
демыгугъэтэмэ
фемыгугъэтэмэ
емыгугъэ(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сегугъатэмэ
уегугъатэмэ
егугъатэмэ
дегугъатэмэ
фегугъатэмэ
егугъа(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
семыгугъатэмэ
уемыгугъатэмэ
емыгугъатэмэ
демыгугъатэмэ
фемыгугъатэмэ
емыгугъа(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сегугъэгъатэмэ
уегугъэгъатэмэ
егугъэгъатэмэ
дегугъэгъатэмэ
фегугъэгъатэмэ
егугъэгъа(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
семыгугъэгъатэмэ
уемыгугъэгъатэмэ
емыгугъэгъатэмэ
демыгугъэгъатэмэ
фемыгугъэгъатэмэ
емыгугъэгъа(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сегугъэнтэмэ
уегугъэнтэмэ
егугъэнтэмэ
дегугъэнтэмэ
фегугъэнтэмэ
егугъэн(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
семыгугъэнтэмэ
уемыгугъэнтэмэ
емыгугъэнтэмэ
демыгугъэнтэмэ
фемыгугъэнтэмэ
емыгугъэн(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сегугъэнутэмэ
уегугъэнутэмэ
егугъэнутэмэ
дегугъэнутэмэ
фегугъэнутэмэ
егугъэну(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
семыгугъэнутэмэ
уемыгугъэнутэмэ
емыгугъэнутэмэ
демыгугъэнутэмэ
фемыгугъэнутэмэ
емыгугъэну(хэ)тэмэ
сослагательнэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сегугъэнт
уегугъэнт
егугъэнт
дегугъэнт
фегугъэнт
егугъэн(хэ)т
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сегугъэнтэкъым
уегугъэнтэкъым
егугъэнтэкъым
дегугъэнтэкъым
фегугъэнтэкъым
егугъэн(хэ)тэкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сегугъэнут
уегугъэнут
егугъэнут
дегугъэнут
фегугъэнут
егугъэну(хэ)т
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сегугъэнутэкъым
уегугъэнутэкъым
егугъэнутэкъым
дегугъэнутэкъым
фегугъэнутэкъым
егугъэну(хэ)тэкъым
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сегугъэми
уегугъэми
егугъэми
дегугъэми
фегугъэми
егугъэ(хэ)ми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
семыгугъэми
уемыгугъэми
емыгугъэми
демыгугъэми
фемыгугъэми
емыгугъэ(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сегугъами
уегугъами
егугъами
дегугъами
фегугъами
егугъа(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
семыгугъами
уемыгугъами
емыгугъами
демыгугъами
фемыгугъами
емыгугъа(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сегугъэгъами
уегугъэгъами
егугъэгъами
дегугъэгъами
фегугъэгъами
егугъэгъа(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
семыгугъэгъами
уемыгугъэгъами
емыгугъэгъами
демыгугъэгъами
фемыгугъэгъами
емыгугъэгъа(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сегугъэнми
уегугъэнми
егугъэнми
дегугъэнми
фегугъэнми
егугъэн(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
семыгугъэнми
уемыгугъэнми
емыгугъэнми
демыгугъэнми
фемыгугъэнми
емыгугъэн(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сегугъэнуми
уегугъэнуми
егугъэнуми
дегугъэнуми
фегугъэнуми
егугъэну(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
семыгугъэнуми
уемыгугъэнуми
емыгугъэнуми
демыгугъэнуми
фемыгугъэнуми
емыгугъэну(хэ)ми
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сегугъэтэми
уегугъэтэми
егугъэтэми
дегугъэтэми
фегугъэтэми
егугъэ(хэ)тэми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
семыгугъэтэми
уемыгугъэтэми
емыгугъэтэми
демыгугъэтэми
фемыгугъэтэми
емыгугъэ(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сегугъатэми
уегугъатэми
егугъатэми
дегугъатэми
фегугъатэми
егугъа(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
семыгугъатэми
уемыгугъатэми
емыгугъатэми
демыгугъатэми
фемыгугъатэми
емыгугъа(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сегугъэгъатэми
уегугъэгъатэми
егугъэгъатэми
дегугъэгъатэми
фегугъэгъатэми
егугъэгъа(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
семыгугъэгъатэми
уемыгугъэгъатэми
емыгугъэгъатэми
демыгугъэгъатэми
фемыгугъэгъа(хэ)тэми
емыгугъэгъатэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сегугъэнтэми
уегугъэнтэми
егугъэнтэми
дегугъэнтэми
фегугъэнтэми
егугъэн(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
семыгугъэнтэми
уемыгугъэнтэми
емыгугъэнтэми
демыгугъэнтэми
фемыгугъэнтэми
емыгугъэн(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сегугъэнутэми
уегугъэнутэми
егугъэнутэми
дегугъэнутэми
фегугъэнутэми
егугъэну(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
семыгугъэнутэми
уемыгугъэнутэми
емыгугъэнутэми
демыгугъэнутэми
фемыгугъэнутэми
емыгугъэну(хэ)тэми
гъэщӀэгъуэныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сегугъаи
уегугъаи
егугъаи
дегугъаи
фегугъаи
егугъаи
щымыӀэныгъэ:
семыгугъаи
уемыгугъаи
емыгугъаи
демыгугъаи
фемыгугъаи
емыгугъаи
фӀэфӀыныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сегугъащэрэт
уегугъащэрэт
егугъащэрэт
дегугъащэрэт
фегугъащэрэт
егугъа(хэ)щэрэт
щымыӀэныгъэ:
семыгугъащэрэт
уемыгугъащэрэт
емыгугъащэрэт
демыгугъащэрэт
фемыгугъащэрэт
емыгугъа(хэ)щэрэт
шэч къытехьэныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сегугъагъэнщ
уегугъагъэнщ
егугъагъэнщ
дегугъагъэнщ
фегугъагъэнщ
егугъагъэн(хэ)щ
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сегугъагъэнкъым
уегугъагъэнкъым
егугъагъэнкъым
дегугъагъэнкъым
фегугъагъэнкъым
егугъагъэн(хэ)къым
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сегугъагъэнт
уегугъагъэнт
егугъагъэнт
дегугъагъэнт
фегугъагъэнт
егугъагъэн(хэ)т
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сегугъагъэнтэкъым
уегугъагъэнтэкъым
егугъагъэнтэкъым
дегугъагъэнтэкъым
фегугъагъэнтэкъым
егугъагъэн(хэ)тэкъым
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сегугъагъэн
уегугъагъэн
егугъагъэн
дегугъагъэн
фегугъагъэн
егугъагъэн(хэ)
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сегугъагъэнкъэ
уегугъагъэнкъэ
егугъагъэнкъэ
дегугъагъэнкъэ
фегугъагъэнкъэ
егугъагъэн(хэ)къэ
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сегугъагъэнт
уегугъагъэнт
егугъагъэнт
дегугъагъэнт
фегугъагъэнт
егугъагъэн(хэ)т
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сегугъагъэнтэкъэ
уегугъагъэнтэкъэ
егугъагъэнтэкъэ
дегугъагъэнтэкъэ
фегугъагъэнтэкъэ
егугъагъэн(хэ)тэкъэ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сегугъагъэнущ
уегугъагъэнущ
егугъагъэнущ
дегугъагъэнущ
фегугъагъэнущ
егугъагъэну(хэ)щ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сегугъагъэнукъым
уегугъагъэнукъым
егугъагъэнукъым
дегугъагъэнукъым
фегугъагъэнукъым
егугъагъэну(хэ)къым
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сегугъагъэнут
уегугъагъэнут
егугъагъэнут
дегугъагъэнут
фегугъагъэнут
егугъагъэну(хэ)т
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сегугъагъэнутэкъым
уегугъагъэнутэкъым
егугъагъэнутэкъым
дегугъагъэнутэкъым
фегугъагъэнутэкъым
егугъагъэну(хэ)тэкъым
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сегугъагъэну
уегугъагъэну
егугъагъэну
дегугъагъэну
фегугъагъэну
егугъагъэну(хэ)
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сегугъагъэнукъэ
уегугъагъэнукъэ
егугъагъэнукъэ
дегугъагъэнукъэ
фегугъагъэнукъэ
егугъагъэну(хэ)къэ
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сегугъагъэнут
уегугъагъэнут
егугъагъэнут
дегугъагъэнут
фегугъагъэнут
егугъагъэну(хэ)т
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сегугъагъэнутэкъэ
уегугъагъэнутэкъэ
егугъагъэнутэкъэ
дегугъагъэнутэкъэ
фегугъагъэнутэкъэ
егугъагъэну(хэ)тэкъэ
Зэлэжь (объектнэ) причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
зэгугъэ
ит зэман - щымыӀэныгъэ
зэмыгугъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
зэгугъа
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
зэмыгугъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
зэгугъэгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
зэмыгугъэгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
зэгугъэн
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
зэмыгугъэн
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
зэгугъэну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
зэмыгугъэну
Зылэжь (субъектнэ) причастие (щхьэм иту)
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман - щыӀэныгъэ
сегугъэ
уегугъэ
егугъэ
дегугъэ
фегугъэ
егугъэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
семыгугъэ
уемыгугъэ
емыгугъэ
демыгугъэ
фемыгугъэ
емыгугъэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сегугъа
уегугъа
егугъа
дегугъа
фегугъа
егугъа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
семыгугъа
уемыгугъа
емыгугъа
демыгугъа
фемыгугъа
емыгугъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сегугъэгъа
уегугъэгъа
егугъэгъа
дегугъэгъа
фегугъэгъа
егугъэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
семыгугъэгъа
уемыгугъэгъа
емыгугъэгъа
демыгугъэгъа
фемыгугъэгъа
емыгугъэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сегугъэн
уегугъэн
егугъэн
дегугъэн
фегугъэн
егугъэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
семыгугъэн
уемыгугъэн
емыгугъэн
демыгугъэн
фемыгугъэн
емыгугъэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сегугъэну
уегугъэну
егугъэну
дегугъэну
фегугъэну
егугъэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
семыгугъэну
уемыгугъэну
емыгугъэну
демыгугъэну
фемыгугъэну
емыгугъэну(хэ)
Обстоятельственнэ причастиехэр
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
Лэжьыгъэм и къэхъукӀэр зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сызэрегугъэ
узэрегугъэ
зэрегугъэ
дызэрегугъэ
фызэрегугъэ
зэрегугъэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сызэремыгугъэ
узэремыгугъэ
зэремыгугъэ
дызэремыгугъэ
фызэремыгугъэ
зэремыгугъэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сызэрегугъа
узэрегугъа
зэрегугъа
дызэрегугъа
фызэрегугъа
зэрегугъа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сызэремыгугъа
узэремыгугъа
зэремыгугъа
дызэремыгугъа
фызэремыгугъа
зэремыгугъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сызэрегугъэгъа
узэрегугъэгъа
зэрегугъэгъа
дызэрегугъэгъа
фызэрегугъэгъа
зэрегугъэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сызэремыгугъэгъа
узэремыгугъэгъа
зэремыгугъэгъа
дызэремыгугъэгъа
фызэремыгугъэгъа
зэремыгугъэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сызэрегугъэн
узэрегугъэн
зэрегугъэн
дызэрегугъэн
фызэрегугъэн
зэрегугъэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сызэремыгугъэн
узэремыгугъэн
зэремыгугъэн
дызэремыгугъэн
фызэремыгугъэн
зэремыгугъэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сызэрегугъэну
узэрегугъэну
зэрегугъэну
дызэрегугъэну
фызэрегугъэну
зэрегугъэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сызэремыгугъэну
узэремыгугъэну
зэремыгугъэну
дызэремыгугъэну
фызэремыгугъэну
зэремыгугъэну(хэ)
Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыщегугъэ
ущегугъэ
щегугъэ
дыщегугъэ
фыщегугъэ
щегугъэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыщемыгугъэ
ущемыгугъэ
щемыгугъэ
дыщемыгугъэ
фыщемыгугъэ
щемыгугъэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщегугъа
ущегугъа
щегугъа
дыщегугъа
фыщегугъа
щегугъа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщемыгугъа
ущемыгугъа
щемыгугъа
дыщемыгугъа
фыщемыгугъа
щемыгугъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщегугъэгъа
ущегугъэгъа
щегугъэгъа
дыщегугъэгъа
фыщегугъэгъа
щегугъэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщемыгугъэгъа
ущемыгугъэгъа
щемыгугъэгъа
дыщемыгугъэгъа
фыщемыгугъэгъа
щемыгугъэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщегугъэн
ущегугъэн
щегугъэн
дыщегугъэн
фыщегугъэн
щегугъэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщемыгугъэн
ущемыгугъэн
щемыгугъэн
дыщемыгугъэн
фыщемыгугъэн
щемыгугъэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщегугъэну
ущегугъэну
щегугъэну
дыщегугъэну
фыщегугъэну
щегугъэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщемыгугъэну
ущемыгугъэну
щемыгугъэну
дыщемыгугъэну
фыщемыгугъэну
щемыгугъэну(хэ)
ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыздегугъэ
уздегугъэ
здегугъэ
дыздегугъэ
фыздегугъэ
здегугъэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыздемыгугъэ
уздемыгугъэ
здемыгугъ
дыздемыгугъэ
фыздемыгугъэ
здемыгугъэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыздегугъа
уздегугъа
здегугъа
дыздегугъа
фыздегугъа
здегугъа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыздемыгугъа
уздемыгугъа
здемыгугъа
дыздемыгугъа
фыздемыгугъа
здемыгугъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыздегугъэгъа
уздегугъэгъа
здегугъэгъа
дыздегугъэгъа
фыздегугъэгъа
здегугъэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыздемыгугъэгъа
уздемыгугъэгъа
здемыгугъэгъа
дыздемыгугъэгъа
фыздемыгугъэгъа
здемыгугъэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыздегугъэн
уздегугъэн
здегугъэн
дыздегугъэн
фыздегугъэн
здегугъэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыздемыгугъэн
уздемыгугъэн
здемыгугъэн
дыздемыгугъэн
фыздемыгугъэн
здемыгугъэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыздегугъэну
уздегугъэну
здегугъэну
дыздегугъэну
фыздегугъэну
здегугъэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыздемыгугъэну
уздемыгугъэну
здемыгугъэну
дыздемыгугъэну
фыздемыгугъэну
здемыгугъэну(хэ)
Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀегугъэ
ущӀегугъэ
щӀегугъэ
дыщӀегугъэ
фыщӀегугъэ
щӀегугъэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀемыгугъэ
ущӀемыгугъэ
щӀемыгугъэ
дыщӀемыгугъэ
фыщӀемыгугъэ
щӀемыгугъэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀегугъа
ущӀегугъа
щӀегугъа
дыщӀегугъа
фыщӀегугъа
щӀегугъа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀемыгугъа
ущӀемыгугъа
щӀемыгугъа
дыщӀемыгугъа
фыщӀемыгугъа
щӀемыгугъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀегугъэгъа
ущӀегугъэгъа
щӀегугъэгъа
дыщӀегугъэгъа
фыщӀегугъэгъа
щӀегугъэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀемыгугъэгъа
ущӀемыгугъэгъа
щӀемыгугъэгъа
дыщӀемыгугъэгъа
фыщӀемыгугъэгъа
щӀемыгугъэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀегугъэн
ущӀегугъэн
щӀегугъэн
дыщӀегугъэн
фыщӀегугъэн
щӀегугъэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀемыгугъэн
ущӀемыгугъэн
щӀемыгугъэн
дыщӀемыгугъэн
фыщӀемыгугъэн
щӀемыгугъэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀегугъэну
ущӀегугъэну
щӀегугъэну
дыщӀегугъэну
фыщӀегугъэну
щӀегугъэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀемыгугъэну
ущӀемыгугъэну
щӀемыгугъэну
дыщӀемыгугъэну
фыщӀемыгугъэну
щӀемыгугъэну(хэ)
Деепричастиехэр
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман - щыӀэныгъэ
сегугъэу
уегугъэу
егугъэу
дегугъэу
фегугъэу
егугъэ(хэ)у
ит зэман - щымыӀэныгъэ
семыгугъэу
уемыгугъэу
емыгугъэу
демыгугъэу
фемыгугъэу
емыгугъэ(хэ)у
блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сегугъауэ
уегугъауэ
егугъауэ
дегугъауэ
фегугъауэ
егугъауэ / егугъахэу
блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
семыгугъауэ
уемыгугъауэ
емыгугъауэ
демыгугъауэ
фемыгугъауэ
емыгугъауэ / емыгугъахэу
урэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ
сегугъэурэ
уегугъэурэ
егугъэурэ
дегугъэурэ
фегугъэурэ
егугъэ(хэ)урэ
урэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ
семыгугъэурэ
уемыгугъэурэ
емыгугъэурэ
демыгугъэурэ
фемыгугъэурэ
емыгугъэ(хэ)урэ
Косвеннэ дополненэ -- ит зэман щыӀэныгъэ фащэ
Косвеннэ Дополненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
Подлежащэ
сэ
--
сыногугъэ
согугъэ
--
сывогугъэ
согугъэ(хэ)
уэ
укъызогугъэ
--
уогугъэ
укъыдогугъэ
--
уогугъэ(хэ)
ар
къызогугъэ
къогугъэ
йогугъэ
къыдогугъэ
къывогугъэ
йогугъэ(хэ)
дэ
--
дыногугъэ
догугъэ
--
дывогугъэ
догугъэ(хэ)
фэ
фыкъызогугъэ
--
фогугъэ
фыкъыдогугъэ
--
фогугъэ(хэ)
ахэр
къызогугъэ
къогугъэ
йогугъэ
къыдогугъэ
къывогугъэ
йогугъэ(хэ)
Косвеннэ дополненэ -- фащэ псори (ит зэман щыӀэныгъэ фащэм нэгъуэщӀ)
Косвеннэ Дополненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
Подлежащэ
сэ
--
сыногугъэрэ
сегугъэрэ
--
сывэгугъэрэ
сегугъэ(хэ)рэ
уэ
укъызэгугъэрэ
--
уегугъэрэ
укъыдэгугъэрэ
--
уегугъэ(хэ)рэ
ар
къызэгугъэрэ
къогугъэрэ
егугъэрэ
къыдэгугъэрэ
къывэгугъэрэ
егугъэ(хэ)рэ
дэ
--
дыногугъэрэ
дегугъэрэ
--
дывэгугъэрэ
дегугъэ(хэ)рэ
фэ
фыкъызэгугъэрэ
--
фегугъэрэ
фыкъыдэгугъэрэ
--
фегугъэ(хэ)рэ]
ахэр
къызэгугъэрэ
къогугъэрэ
егугъэрэ
къыдэгугъэрэ
къывэгугъэрэ
егугъэ(хэ)рэ
-э-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[гугъ]э
[гугъ]эр
--
[гугъ]эхэр
Эргативнэ:
[гугъ]э
[гугъ]эм
--
[гугъ]эхэм
Послеложнэ:
[гугъ]экӀэ
[гугъ]эмкӀэ
[гугъ]эхэкӀэ
[гугъ]эхэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[гугъ]эуэ
[гугъ]эрауэ
[гугъ]эхэу
[гугъ]эхэрауэ
-а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[гугъ]а
[гугъ]ар
--
[гугъ]ахэр
Эргативнэ:
[гугъ]а
[гугъ]ам
--
[гугъ]ахэм
Послеложнэ:
[гугъ]акӀэ
[гугъ]амкӀэ
[гугъ]ахэкӀэ
[гугъ]ахэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[гугъ]ауэ
[гугъ]арауэ
[гугъ]ахэу
[гугъ]ахэрауэ
-эн-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[гугъ]эн
[гугъ]эныр
--
[гугъ]энхэр
Эргативнэ:
[гугъ]эн
[гугъ]эным
--
[гугъ]энхэм
Послеложнэ:
[гугъ]энкӀэ
[гугъ]энымкӀэ
[гугъ]энхэкӀэ
[гугъ]энхэмкӀэ
'Обстоятельственнэ:
[гугъ]эну
[гугъ]энырауэ
[гугъ]энхэу
[гугъ]энхэрауэ
-эну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[гугъ]эну
[гугъ]энур
--
[гугъ]энухэр
Эргативнэ:
[гугъ]эну
[гугъ]энум
--
[гугъ]энухэм
Послеложнэ:
[гугъ]энукӀэ
[гугъ]энумкӀэ
[гугъ]энухэкӀэ
[гугъ]энухэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[гугъ]энууэ
[гугъ]энурауэ
[гугъ]энухэу
[гугъ]энухэрауэ
МЫХЬЭНЭ
Зыгуэрым щыгугъын.
ЩАПХЪЭХЭР
ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР
НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР
ИНДЖЫЛЫБЗЭ
егугъэн: hope for sb, count or rely on sb.
УРЫСЫБЗЭ
егугъэн: надеяться, рассчитывать на кого-л.
БИБЛИОГРАФИЕ
Апажэ М. Л., КӀуэкӀуэ Ж. Н. Адыгэ-урыс псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2008.
БищӀо Б. Ч. Адыгэбзэм и псалъэгъэнахуэ. Налшык: «Эльбрус», 2015.
БищӀо Б. Ч., Къумыкъу Д. М., ТӀымыжь Хь. Т. ЕджапӀэхэм папщӀэ урыс-адыгэ псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2013.
Джаурджий Хь. З., Сыкъун Хь. Хь. Урыс-адыгэ школ псалъалъэ. Налшык: «Нарт», 1991.
Къэбэрдей АССР-м и министрхэм я советым деж щыӀэ Къэбэрдей научно-исследовательскэ институт. Къардэн Б. М., БищӀэу А. Т. Урыс-къэбэрдей-шэрджэс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1955
Къэбэрдей-Балъкъэр АССР-м и министрхэм я советым и деж щыӀэ Къэбэрдей-балъкъэр научно-исследовательскэ институт. Апажэ М. Л., Багъ Н. А., Багъ П. М., Балъкъэр Б. Хь, КӀуэкӀуэ Ж. Н., ЖьэкӀэмыхъу Хь. Хь., Урыс Хь. Щ. Къэбэрдей-урыс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1957
Россием щӀэныгъэхэмкӀэ и академием и Къэбэрдей-Балъкъэр щӀэныгъэ центрым гуманитарнэ къухутэныгъэхэмкӀэ и институт. Адыгэбзэ псалъалъэ. Москва: «Дигора», 1999.
Табухов Х. К. Толковый русско-кабардино-черкесский словарь. Нальчик: Издательлский центр «Эль-Фа», 2006.
Шэрджэс Алий. Яхуэмыфащэу лъэныкъуэ едгъэза псалъэхэр. Адыгэ псалъэгъэнахуэм щӀыгъужыпхъэхэр. Налшык: Изд. КБИГИ, 2009.