АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)
ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭМЫӀЭС
ЭТИМОЛОГИЕ
КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ
ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ
дэ- + [ӏэпхъу] + -ей + -ы + -н
СПРЯЖЕНЭ
Глагол лъэмыӏэс "дэӏэпхъуеин"-м и спряженэ
Инфинитив (масдар)
щыӀэныгъэ:
дэӏэпхъуеин
щымыӀэныгъэ:
дэмыӏэпхъуеин
Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сыдэӏэпхъуеин
удэӏэпхъуеин
дэӏэпхъуеин
дыдэӏэпхъуеин
фыдэӏэпхъуеин
дэӏэпхъуеин(хэ)
щымыӀэныгъэ:
сыдэмыӏэпхъуеин
удэмыӏэпхъуеин
дэмыӏэпхъуеин
дыдэмыӏэпхъуеин
фыдэмыӏэпхъуеин
дэмыӏэпхъуеин(хэ)
унафэ наклоненэ
уэ
фэ
щыӀэныгъэ:
дэӏэпхъуей!
фыдэӏэпхъуей!
щымыӀэныгъэ:
удэмыӏэпхъуей!
фыдэмыӏэпхъуей!
Ре-кӀэ унафэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сыдреӏэпхъуей
удреӏэпхъуей
дреӏэпхъуей
дыдреӏэпхъуей
фыдреӏэпхъуей
дреӏэпхъуей
щымыӀэныгъэ:
сыдремыӏэпхъуей
удремыӏэпхъуей
дремыӏэпхъуей
дыдремыӏэпхъуей
фыдремыӏэпхъуей
дремыӏэпхъуей
ЗэраӀуатэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыдоӏэпхъуей(р)
удоӏэпхъуей(р)
доӏэпхъуей(р)
дыдоӏэпхъуей(р)
фыдоӏэпхъуей(р)
доӏэпхъуей(хэ)(р)
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыдэӏэпхъуейркъым
удэӏэпхъуейркъым
дэӏэпхъуейркъым
дыдэӏэпхъуейркъым
фыдэӏэпхъуейркъым
дэӏэпхъуей(хэ)ркъым
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:
сыдэӏэпхъуейрт
удэӏэпхъуейрт
дэӏэпхъуейрт
дыдэӏэпхъуейрт
фыдэӏэпхъуейрт
дэӏэпхъуейрт / дэӏэпхъуей(хэ)рт
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыдэӏэпхъуейртэкъым
удэӏэпхъуейртэкъым
дэӏэпхъуейртэкъым
дыдэӏэпхъуейртэкъым
фыдэӏэпхъуейртэкъым
дэӏэпхъуейртэкъым / дэӏэпхъуе(хэ)ртэкъым
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыдэӏэпхъуеящ
удэӏэпхъуеящ
дэӏэпхъуеящ
дыдэӏэпхъуеящ
фыдэӏэпхъуеящ
дэӏэпхъуея(хэ)щ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыдэӏэпхъуеякъым
удэӏэпхъуеякъым
дэӏэпхъуеякъым
дыдэӏэпхъуеякъым
фыдэӏэпхъуеякъым
дэӏэпхъуея(хэ)къым
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:
сыдэӏэпхъуеят
удэӏэпхъуеят
дэӏэпхъуеят
дыдэӏэпхъуеят
фыдэӏэпхъуеят
дэӏэпхъуея(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыдэӏэпхъуеятэкъым
удэӏэпхъуеятэкъым
дэӏэпхъуеятэкъым
дыдэӏэпхъуеятэкъым
фыдэӏэпхъуеятэкъым
дэӏэпхъуея(хэ)тэкъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:
сыдэӏэпхъуеигъащ
удэӏэпхъуеигъащ
дэӏэпхъуеигъащ
дыдэӏэпхъуеигъащ
фыдэӏэпхъуеигъащ
дэӏэпхъуеигъа(хэ)щ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:
сыдэӏэпхъуеигъакъым
удэӏэпхъуеигъакъым
дэӏэпхъуеигъакъым
дыдэӏэпхъуеигъакъым
фыдэӏэпхъуеигъакъым
дэӏэпхъуеигъа(хэ)къым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыдэӏэпхъуеигъат
удэӏэпхъуеигъат
дэӏэпхъуеигъат
дыдэӏэпхъуеигъат
фыдэӏэпхъуеигъат
дэӏэпхъуеигъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыдэӏэпхъуеигъатэкъым
удэӏэпхъуеигъатэкъым
дэӏэпхъуеигъатэкъым
дыдэӏэпхъуеигъатэкъым
фыдэӏэпхъуеигъатэкъым
дэӏэпхъуеигъа(хэ)тэкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:
сыдэӏэпхъуейщ
удэӏэпхъуейщ
дэӏэпхъуейщ
дыдэӏэпхъуейщ
фыдэӏэпхъуейщ
дэӏэпхъуей(хэ)щ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:
сыдэӏэпхъуейкъым
удэӏэпхъуейкъым
дэӏэпхъуейкъым
дыдэӏэпхъуейкъым
фыдэӏэпхъуейкъым
дэӏэпхъуей(хэ)къым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:
сыдэӏэпхъуейт
удэӏэпхъуейт
дэӏэпхъуейт
дыдэӏэпхъуейт
фыдэӏэпхъуейт
дэӏэпхъуей(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:
сыдэӏэпхъуейтэкъым
удэӏэпхъуейтэкъым
дэӏэпхъуейтэкъым
дыдэӏэпхъуейтэкъым
фыдэӏэпхъуейтэкъым
дэӏэпхъуей(хэ)тэкъым
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыдэӏэпхъуеинщ
удэӏэпхъуеинщ
дэӏэпхъуеинщ
дыдэӏэпхъуеинщ
фыдэӏэпхъуеинщ
дэӏэпхъуеин(хэ)щ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыдэӏэпхъуеинкъым
удэӏэпхъуеинкъым
дэӏэпхъуеинкъым
дыдэӏэпхъуеинкъым
фыдэӏэпхъуеинкъым
дэӏэпхъуеин(хэ)къым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыдэӏэпхъуеинущ
удэӏэпхъуеинущ
дэӏэпхъуеинущ
дыдэӏэпхъуеинущ
фыдэӏэпхъуеинущ
дэӏэпхъуеину(хэ)щ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыдэӏэпхъуеинукъым
удэӏэпхъуеинукъым
дэӏэпхъуеинукъым
дыдэӏэпхъуеинукъым
фыдэӏэпхъуеинукъым
дэӏэпхъуеину(хэ)къым
ЗэрыупщӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыдэӏэпхъуейрэ
удэӏэпхъуейрэ
дэӏэпхъуейрэ
дыдэӏэпхъуейрэ
фыдэӏэпхъуейрэ
дэӏэпхъуей(хэ)рэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыдэӏэпхъуейркъэ
удэӏэпхъуейркъэ
дэӏэпхъуейркъэ
дыдэӏэпхъуейркъэ
фыдэӏэпхъуейркъэ
дэӏэпхъуейркъэ / дэӏэпхъуейхэркъэ
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:
сыдэӏэпхъуейрт
удэӏэпхъуейрт
дэӏэпхъуейрт
дыдэӏэпхъуейрт
фыдэӏэпхъуейрт
дэӏэпхъуейрт / дэӏэпхъуей(хэ)рт
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыдэӏэпхъуейртэкъэ
удэӏэпхъуейртэкъэ
дэӏэпхъуейртэкъэ
дыдэӏэпхъуейртэкъэ
фыдэӏэпхъуейртэкъэ
дэӏэпхъуейртэкъэ / дэӏэпхъуе(хэ)ртэкъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыдэӏэпхъуея
удэӏэпхъуея
дэӏэпхъуея
дыдэӏэпхъуея
фыдэӏэпхъуея
дэӏэпхъуея(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыдэӏэпхъуеякъэ
удэӏэпхъуеякъэ
дэӏэпхъуеякъэ
дыдэӏэпхъуеякъэ
фыдэӏэпхъуеякъэ
дэӏэпхъуея(хэ)къэ
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:
сыдэӏэпхъуеят
удэӏэпхъуеят
дэӏэпхъуеят
дыдэӏэпхъуеят
фыдэӏэпхъуеят
дэӏэпхъуея(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыдэӏэпхъуеятэкъэ
удэӏэпхъуеятэкъэ
дэӏэпхъуеятэкъэ
дыдэӏэпхъуеятэкъэ
фыдэӏэпхъуеятэкъэ
дэӏэпхъуея(хэ)тэкъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:
сыдэӏэпхъуеигъа
удэӏэпхъуеигъа
дэӏэпхъуеигъа
дыдэӏэпхъуеигъа
фыдэӏэпхъуеигъа
дэӏэпхъуеигъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:
сыдэӏэпхъуеигъакъэ
удэӏэпхъуеигъакъэ
дэӏэпхъуеигъакъэ
дыдэӏэпхъуеигъакъэ
фыдэӏэпхъуеигъакъэ
дэӏэпхъуеигъа(хэ)къэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыдэӏэпхъуеигъат
удэӏэпхъуеигъат
дэӏэпхъуеигъат
дыдэӏэпхъуеигъат
фыдэӏэпхъуеигъат
дэӏэпхъуеигъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыдэӏэпхъуеигъатэкъэ
удэӏэпхъуеигъатэкъэ
дэӏэпхъуеигъатэкъэ
дыдэӏэпхъуеигъатэкъэ
фыдэӏэпхъуеигъатэкъэ
дэӏэпхъуеигъа(хэ)тэкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:
сыдэӏэпхъуей
удэӏэпхъуей
дэӏэпхъуей
дыдэӏэпхъуей
фыдэӏэпхъуей
дэӏэпхъуей(хэ)
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:
сыдэӏэпхъуейкъэ
удэӏэпхъуейкъэ
дэӏэпхъуейкъэ
дыдэӏэпхъуейкъэ
фыдэӏэпхъуейкъэ
дэӏэпхъуей(хэ)къэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:
сыдэӏэпхъуейт
удэӏэпхъуейт
дэӏэпхъуейт
дыдэӏэпхъуейт
фыдэӏэпхъуейт
дэӏэпхъуей(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:
сыдэӏэпхъуейтэкъэ
удэӏэпхъуейтэкъэ
дэӏэпхъуейтэкъэ
дыдэӏэпхъуейтэкъэ
фыдэӏэпхъуейтэкъэ
дэӏэпхъуей(хэ)тэкъэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыдэӏэпхъуеин
удэӏэпхъуеин
дэӏэпхъуеин
дыдэӏэпхъуеин
фыдэӏэпхъуеин
дэӏэпхъуеин(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыдэӏэпхъуеинкъэ
удэӏэпхъуеинкъэ
дэӏэпхъуеинкъэ
дыдэӏэпхъуеинкъэ
фыдэӏэпхъуеинкъэ
дэӏэпхъуеин(хэ)къэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыдэӏэпхъуеину
удэӏэпхъуеину
дэӏэпхъуеину
дыдэӏэпхъуеину
фыдэӏэпхъуеину
дэӏэпхъуеину(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыдэӏэпхъуеинукъэ
удэӏэпхъуеинукъэ
дэӏэпхъуеинукъэ
дыдэӏэпхъуеинукъэ
фыдэӏэпхъуеинукъэ
дэӏэпхъуеину(хэ)къэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыдэӏэпхъуеймэ
удэӏэпхъуеймэ
дэӏэпхъуеймэ
дыдэӏэпхъуеймэ
фыдэӏэпхъуеймэ
дэӏэпхъуей(хэ)мэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыдэмыӏэпхъуеймэ
удэмыӏэпхъуеймэ
дэмыӏэпхъуеймэ
дыдэмыӏэпхъуеймэ
фыдэмыӏэпхъуеймэ
дэмыӏэпхъуей(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыдэӏэпхъуеямэ
удэӏэпхъуеямэ
дэӏэпхъуеямэ
дыдэӏэпхъуеямэ
фыдэӏэпхъуеямэ
дэӏэпхъуея(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыдэмыӏэпхъуеямэ
удэмыӏэпхъуеямэ
дэмыӏэпхъуеямэ
дыдэмыӏэпхъуеямэ
фыдэмыӏэпхъуеямэ
дэмыӏэпхъуея(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сыдэӏэпхъуеигъамэ
удэӏэпхъуеигъамэ
дэӏэпхъуеигъамэ
дыдэӏэпхъуеигъамэ
фыдэӏэпхъуеигъамэ
дэӏэпхъуеигъа(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыдэмыӏэпхъуеигъамэ
удэмыӏэпхъуеигъамэ
дэмыӏэпхъуеигъамэ
дыдэмыӏэпхъуеигъамэ
фыдэмыӏэпхъуеигъамэ
дэмыӏэпхъуеигъа(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыдэӏэпхъуеинмэ
удэӏэпхъуеинмэ
дэӏэпхъуеинмэ
дыдэӏэпхъуеинмэ
фыдэӏэпхъуеинмэ
дэӏэпхъуеин(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыдэмыӏэпхъуеинмэ
удэмыӏэпхъуеинмэ
дэмыӏэпхъуеинмэ
дыдэмыӏэпхъуеинмэ
фыдэмыӏэпхъуеинмэ
дэмыӏэпхъуеин(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыдэӏэпхъуеинумэ
удэӏэпхъуеинумэ
дэӏэпхъуеинумэ
дыдэӏэпхъуеинумэ
фыдэӏэпхъуеинумэ
дэӏэпхъуеину(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыдэмыӏэпхъуеинумэ
удэмыӏэпхъуеинумэ
дэмыӏэпхъуеинумэ
дыдэмыӏэпхъуеинумэ
фыдэмыӏэпхъуеинумэ
дэмыӏэпхъуеину(хэ)мэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыдэӏэпхъуейтэмэ
удэӏэпхъуейтэмэ
дэӏэпхъуейтэмэ
дыдэӏэпхъуейтэмэ
фыдэӏэпхъуейтэмэ
дэӏэпхъуей(хэ)тэмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыдэмыӏэпхъуейтэмэ
удэмыӏэпхъуейтэмэ
дэмыӏэпхъуейтэмэ
дыдэмыӏэпхъуейтэмэ
фыдэмыӏэпхъуейтэмэ
дэмыӏэпхъуей(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыдэӏэпхъуеятэмэ
удэӏэпхъуеятэмэ
дэӏэпхъуеятэмэ
дыдэӏэпхъуеятэмэ
фыдэӏэпхъуеятэмэ
дэӏэпхъуея(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыдэмыӏэпхъуеятэмэ
удэмыӏэпхъуеятэмэ
дэмыӏэпхъуеятэмэ
дыдэмыӏэпхъуеятэмэ
фыдэмыӏэпхъуеятэмэ
дэмыӏэпхъуея(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сыдэӏэпхъуеигъатэмэ
удэӏэпхъуеигъатэмэ
дэӏэпхъуеигъатэмэ
дыдэӏэпхъуеигъатэмэ
фыдэӏэпхъуеигъатэмэ
дэӏэпхъуеигъа(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыдэмыӏэпхъуеигъатэмэ
удэмыӏэпхъуеигъатэмэ
дэмыӏэпхъуеигъатэмэ
дыдэмыӏэпхъуеигъатэмэ
фыдэмыӏэпхъуеигъатэмэ
дэмыӏэпхъуеигъа(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыдэӏэпхъуеинтэмэ
удэӏэпхъуеинтэмэ
дэӏэпхъуеинтэмэ
дыдэӏэпхъуеинтэмэ
фыдэӏэпхъуеинтэмэ
дэӏэпхъуеин(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыдэмыӏэпхъуеинтэмэ
удэмыӏэпхъуеинтэмэ
дэмыӏэпхъуеинтэмэ
дыдэмыӏэпхъуеинтэмэ
фыдэмыӏэпхъуеинтэмэ
дэмыӏэпхъуеин(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыдэӏэпхъуеинутэмэ
удэӏэпхъуеинутэмэ
дэӏэпхъуеинутэмэ
дыдэӏэпхъуеинутэмэ
фыдэӏэпхъуеинутэмэ
дэӏэпхъуеину(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыдэмыӏэпхъуеинутэмэ
удэмыӏэпхъуеинутэмэ
дэмыӏэпхъуеинутэмэ
дыдэмыӏэпхъуеинутэмэ
фыдэмыӏэпхъуеинутэмэ
дэмыӏэпхъуеину(хэ)тэмэ
сослагательнэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыдэӏэпхъуеинт
удэӏэпхъуеинт
дэӏэпхъуеинт
дыдэӏэпхъуеинт
фыдэӏэпхъуеинт
дэӏэпхъуеин(хэ)т
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыдэӏэпхъуеинтэкъым
удэӏэпхъуеинтэкъым
дэӏэпхъуеинтэкъым
дыдэӏэпхъуеинтэкъым
фыдэӏэпхъуеинтэкъым
дэӏэпхъуеин(хэ)тэкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыдэӏэпхъуеинут
удэӏэпхъуеинут
дэӏэпхъуеинут
дыдэӏэпхъуеинут
фыдэӏэпхъуеинут
дэӏэпхъуеину(хэ)т
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыдэӏэпхъуеинутэкъым
удэӏэпхъуеинутэкъым
дэӏэпхъуеинутэкъым
дыдэӏэпхъуеинутэкъым
фыдэӏэпхъуеинутэкъым
дэӏэпхъуеину(хэ)тэкъым
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыдэӏэпхъуейми
удэӏэпхъуейми
дэӏэпхъуейми
дыдэӏэпхъуейми
фыдэӏэпхъуейми
дэӏэпхъуей(хэ)ми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыдэмыӏэпхъуейми
удэмыӏэпхъуейми
дэмыӏэпхъуейми
дыдэмыӏэпхъуейми
фыдэмыӏэпхъуейми
дэмыӏэпхъуей(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыдэӏэпхъуеями
удэӏэпхъуеями
дэӏэпхъуеями
дыдэӏэпхъуеями
фыдэӏэпхъуеями
дэӏэпхъуея(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыдэмыӏэпхъуеями
удэмыӏэпхъуеями
дэмыӏэпхъуеями
дыдэмыӏэпхъуеями
фыдэмыӏэпхъуеями
дэмыӏэпхъуея(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сыдэӏэпхъуеигъами
удэӏэпхъуеигъами
дэӏэпхъуеигъами
дыдэӏэпхъуеигъами
фыдэӏэпхъуеигъами
дэӏэпхъуеигъа(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыдэмыӏэпхъуеигъами
удэмыӏэпхъуеигъами
дэмыӏэпхъуеигъами
дыдэмыӏэпхъуеигъами
фыдэмыӏэпхъуеигъами
дэмыӏэпхъуеигъа(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыдэӏэпхъуеинми
удэӏэпхъуеинми
дэӏэпхъуеинми
дыдэӏэпхъуеинми
фыдэӏэпхъуеинми
дэӏэпхъуеин(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыдэмыӏэпхъуеинми
удэмыӏэпхъуеинми
дэмыӏэпхъуеинми
дыдэмыӏэпхъуеинми
фыдэмыӏэпхъуеинми
дэмыӏэпхъуеин(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыдэӏэпхъуеинуми
удэӏэпхъуеинуми
дэӏэпхъуеинуми
дыдэӏэпхъуеинуми
фыдэӏэпхъуеинуми
дэӏэпхъуеину(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыдэмыӏэпхъуеинуми
удэмыӏэпхъуеинуми
дэмыӏэпхъуеинуми
дыдэмыӏэпхъуеинуми
фыдэмыӏэпхъуеинуми
дэмыӏэпхъуеину(хэ)ми
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыдэӏэпхъуейтэми
удэӏэпхъуейтэми
дэӏэпхъуейтэми
дыдэӏэпхъуейтэми
фыдэӏэпхъуейтэми
дэӏэпхъуей(хэ)тэми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыдэмыӏэпхъуейтэми
удэмыӏэпхъуейтэми
дэмыӏэпхъуейтэми
дыдэмыӏэпхъуейтэми
фыдэмыӏэпхъуейтэми
дэмыӏэпхъуей(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыдэӏэпхъуеятэми
удэӏэпхъуеятэми
дэӏэпхъуеятэми
дыдэӏэпхъуеятэми
фыдэӏэпхъуеятэми
дэӏэпхъуея(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыдэмыӏэпхъуеятэми
удэмыӏэпхъуеятэми
дэмыӏэпхъуеятэми
дыдэмыӏэпхъуеятэми
фыдэмыӏэпхъуеятэми
дэмыӏэпхъуея(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сыдэӏэпхъуеигъатэми
удэӏэпхъуеигъатэми
дэӏэпхъуеигъатэми
дыдэӏэпхъуеигъатэми
фыдэӏэпхъуеигъатэми
дэӏэпхъуеигъа(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыдэмыӏэпхъуеигъатэми
удэмыӏэпхъуеигъатэми
дэмыӏэпхъуеигъатэми
дыдэмыӏэпхъуеигъатэми
фыдэмыӏэпхъуеигъатэми
дэмыӏэпхъуеигъа(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыдэӏэпхъуеинтэми
удэӏэпхъуеинтэми
дэӏэпхъуеинтэми
дыдэӏэпхъуеинтэми
фыдэӏэпхъуеинтэми
дэӏэпхъуеин(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыдэмыӏэпхъуеинтэми
удэмыӏэпхъуеинтэми
дэмыӏэпхъуеинтэми
дыдэмыӏэпхъуеинтэми
фыдэмыӏэпхъуеинтэми
дэмыӏэпхъуеин(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыдэӏэпхъуеинутэми
удэӏэпхъуеинутэми
дэӏэпхъуеинутэми
дыдэӏэпхъуеинутэми
фыдэӏэпхъуеинутэми
дэӏэпхъуеину(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыдэмыӏэпхъуеинутэми
удэмыӏэпхъуеинутэми
дэмыӏэпхъуеинутэми
дыдэмыӏэпхъуеинутэми
фыдэмыӏэпхъуеинутэми
дэмыӏэпхъуеину(хэ)тэми
гъэщӀэгъӏэпхъуеиныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сыдэӏэпхъуеяи
удэӏэпхъуеяи
дэӏэпхъуеяи
дыдэӏэпхъуеяи
фыдэӏэпхъуеяи
дэӏэпхъуеяи
щымыӀэныгъэ:
сыдэмыӏэпхъуеяи
удэмыӏэпхъуеяи
дэмыӏэпхъуеяи
дыдэмыӏэпхъуеяи
фыдэмыӏэпхъуеяи
дэмыӏэпхъуеяи
фӀэфӀыныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сыдэӏэпхъуеящэрэт
удэӏэпхъуеящэрэт
дэӏэпхъуеящэрэт
дыдэӏэпхъуеящэрэт
фыдэӏэпхъуеящэрэт
дэӏэпхъуеящэрэт
щымыӀэныгъэ:
сыдэмыӏэпхъуеящэрэт
удэмыӏэпхъуеящэрэт
дэмыӏэпхъуеящэрэт
дыдэмыӏэпхъуеящэрэт
фыдэмыӏэпхъуеящэрэт
дэмыӏэпхъуеящэрэт
шэч къытехьэныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сыдэӏэпхъуеягъэнщ
удэӏэпхъуеягъэнщ
дэӏэпхъуеягъэнщ
дыдэӏэпхъуеягъэнщ
фыдэӏэпхъуеягъэнщ
дэӏэпхъуеягъэнщ
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сыдэӏэпхъуеягъэнкъым
удэӏэпхъуеягъэнкъым
дэӏэпхъуеягъэнкъым
дыдэӏэпхъуеягъэнкъым
фыдэӏэпхъуеягъэнкъым
дэӏэпхъуеягъэнкъым
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сыдэӏэпхъуеягъэнт
удэӏэпхъуеягъэнт
дэӏэпхъуеягъэнт
дыдэӏэпхъуеягъэнт
фыдэӏэпхъуеягъэнт
дэӏэпхъуеягъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сыдэӏэпхъуеягъэнтэкъым
удэӏэпхъуеягъэнтэкъым
дэӏэпхъуеягъэнтэкъым
дыдэӏэпхъуеягъэнтэкъым
фыдэӏэпхъуеягъэнтэкъым
дэӏэпхъуеягъэнтэкъым
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сыдэӏэпхъуеягъэн
удэӏэпхъуеягъэн
дэӏэпхъуеягъэн
дыдэӏэпхъуеягъэн
фыдэӏэпхъуеягъэн
дэӏэпхъуеягъэн
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сыдэӏэпхъуеягъэнкъэ
удэӏэпхъуеягъэнкъэ
дэӏэпхъуеягъэнкъэ
дыдэӏэпхъуеягъэнкъэ
фыдэӏэпхъуеягъэнкъэ
дэӏэпхъуеягъэнкъэ
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сыдэӏэпхъуеягъэнт
удэӏэпхъуеягъэнт
дэӏэпхъуеягъэнт
дыдэӏэпхъуеягъэнт
фыдэӏэпхъуеягъэнт
дэӏэпхъуеягъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сыдэӏэпхъуеягъэнтэкъэ
удэӏэпхъуеягъэнтэкъэ
дэӏэпхъуеягъэнтэкъэ
дыдэӏэпхъуеягъэнтэкъэ
фыдэӏэпхъуеягъэнтэкъэ
дэӏэпхъуеягъэнтэкъэ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сыдэӏэпхъуеягъэнӏэпхъуей
удэӏэпхъуеягъэнӏэпхъуей
дэӏэпхъуеягъэнӏэпхъуей
дыдэӏэпхъуеягъэнӏэпхъуей
фыдэӏэпхъуеягъэнӏэпхъуей
дэӏэпхъуеягъэнӏэпхъуей
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сыдэӏэпхъуеягъэнукъым
удэӏэпхъуеягъэнукъым
дэӏэпхъуеягъэнукъым
дыдэӏэпхъуеягъэнукъым
фыдэӏэпхъуеягъэнукъым
дэӏэпхъуеягъэнукъым
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сыдэӏэпхъуеягъэнут
удэӏэпхъуеягъэнут
дэӏэпхъуеягъэнут
дыдэӏэпхъуеягъэнут
фыдэӏэпхъуеягъэнут
дэӏэпхъуеягъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сыдэӏэпхъуеягъэнутэкъым
удэӏэпхъуеягъэнутэкъым
дэӏэпхъуеягъэнутэкъым
дыдэӏэпхъуеягъэнутэкъым
фыдэӏэпхъуеягъэнутэкъым
дэӏэпхъуеягъэнутэкъым
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сыдэӏэпхъуеягъэну
удэӏэпхъуеягъэну
дэӏэпхъуеягъэну
дыдэӏэпхъуеягъэну
фыдэӏэпхъуеягъэну
дэӏэпхъуеягъэну
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сыдэӏэпхъуеягъэнукъэ
удэӏэпхъуеягъэнукъэ
дэӏэпхъуеягъэнукъэ
дыдэӏэпхъуеягъэнукъэ
фыдэӏэпхъуеягъэнукъэ
дэӏэпхъуеягъэнукъэ
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сыдэӏэпхъуеягъэнут
удэӏэпхъуеягъэнут
дэӏэпхъуеягъэнут
дыдэӏэпхъуеягъэнут
фыдэӏэпхъуеягъэнут
дэӏэпхъуеягъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сыдэӏэпхъуеягъэнутэкъэ
удэӏэпхъуеягъэнутэкъэ
дэӏэпхъуеягъэнутэкъэ
дыдэӏэпхъуеягъэнутэкъэ
фыдэӏэпхъуеягъэнутэкъэ
дэӏэпхъуеягъэнутэкъэ
Причастиехэр
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
Зылэжь (субъектнэ) причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыдэӏэпхъуей
удэӏэпхъуей
дэӏэпхъуей
дыдэӏэпхъуей
фыдэӏэпхъуей
дэӏэпхъуей(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыдэмыӏэпхъуей
удэмыӏэпхъуей
дэмыӏэпхъуей
дыдэмыӏэпхъуей
фыдэмыӏэпхъуей
дэмыӏэпхъуей(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыдэӏэпхъуея
удэӏэпхъуея
дэӏэпхъуея
дыдэӏэпхъуея
фыдэӏэпхъуея
дэӏэпхъуея(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыдэмыӏэпхъуея
удэмыӏэпхъуея
дэмыӏэпхъуея
дыдэмыӏэпхъуея
фыдэмыӏэпхъуея
дэмыӏэпхъуея(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыдэӏэпхъуеигъа
удэӏэпхъуеигъа
дэӏэпхъуеигъа
дыдэӏэпхъуеигъа
фыдэӏэпхъуеигъа
дэӏэпхъуеигъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыдэмыӏэпхъуеигъа
удэмыӏэпхъуеигъа
дэмыӏэпхъуеигъа
дыдэмыӏэпхъуеигъа
фыдэмыӏэпхъуеигъа
дэмыӏэпхъуеигъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сыдэӏэпхъуеин
удэӏэпхъуеин
дэӏэпхъуеин
дыдэӏэпхъуеин
фыдэӏэпхъуеин
дэӏэпхъуеин(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сыдэмыӏэпхъуеин
удэмыӏэпхъуеин
дэмыӏэпхъуеин
дыдэмыӏэпхъуеин
фыдэмыӏэпхъуеин
дэмыӏэпхъуеин(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сыдэӏэпхъуеину
удэӏэпхъуеину
дэӏэпхъуеину
дыдэӏэпхъуеину
фыдэӏэпхъуеину
дэӏэпхъуеину(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сыдэмыӏэпхъуеину
удэмыӏэпхъуеину
дэмыӏэпхъуеину
дыдэмыӏэпхъуеину
фыдэмыӏэпхъуеину
дэмыӏэпхъуеину(хэ)
Лэжьыгъэм и къэхъукӀэр зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыдэӏэпхъуей
узэрыдэӏэпхъуей
зэрыдэӏэпхъуей
дызэрыдэӏэпхъуей
фызэрыдэӏэпхъуей
зэрыдэӏэпхъуей(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрыдэмыӏэпхъуей
узэрыдэмыӏэпхъуей
зэрыдэмыӏэпхъуей
дызэрыдэмыӏэпхъуей
фызэрыдэмыӏэпхъуей
зэрыдэмыӏэпхъуей(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыдэӏэпхъуея
узэрыдэӏэпхъуея
зэрыдэӏэпхъуея
дызэрыдэӏэпхъуея
фызэрыдэӏэпхъуея
зэрыдэӏэпхъуея(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрыдэмыӏэпхъуея
узэрыдэмыӏэпхъуея
зэрыдэмыӏэпхъуея
дызэрыдэмыӏэпхъуея
фызэрыдэмыӏэпхъуея
зэрыдэмыӏэпхъуея(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыдэӏэпхъуеигъа
узэрыдэӏэпхъуеигъа
зэрыдэӏэпхъуеигъа
дызэрыдэӏэпхъуеигъа
фызэрыдэӏэпхъуеигъа
зэрыдэӏэпхъуеигъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрыдэмыӏэпхъуеигъа
узэрыдэмыӏэпхъуеигъа
зэрыдэмыӏэпхъуеигъа
дызэрыдэмыӏэпхъуеигъа
фызэрыдэмыӏэпхъуеигъа
зэрыдэмыӏэпхъуеигъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыдэӏэпхъуеин
узэрыдэӏэпхъуеин
зэрыдэӏэпхъуеин
дызэрыдэӏэпхъуеин
фызэрыдэӏэпхъуеин
зэрыдэӏэпхъуеин(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрыдэмыӏэпхъуеин
узэрыдэмыӏэпхъуеин
зэрыдэмыӏэпхъуеин
дызэрыдэмыӏэпхъуеин
фызэрыдэмыӏэпхъуеин
зэрыдэмыӏэпхъуеин(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыдэӏэпхъуеину
узэрыдэӏэпхъуеину
зэрыдэӏэпхъуеину
дызэрыдэӏэпхъуеину
фызэрыдэӏэпхъуеину
зэрыдэӏэпхъуеину(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрыдэмыӏэпхъуеину
узэрыдэмыӏэпхъуеину
зэрыдэмыӏэпхъуеину
дызэрыдэмыӏэпхъуеину
фызэрыдэмыӏэпхъуеину
зэрыдэмыӏэпхъуеину(хэ)
Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыщыдэӏэпхъуей
ущыдэӏэпхъуей
щыдэӏэпхъуей
дыщыдэӏэпхъуей
фыщыдэӏэпхъуей
щыдэӏэпхъуей(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыщыдэмыӏэпхъуей
ущыдэмыӏэпхъуей
щыдэмыӏэпхъуей
дыщыдэмыӏэпхъуей
фыщыдэмыӏэпхъуей
щыдэмыӏэпхъуей(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщыдэӏэпхъуея
ущыдэӏэпхъуея
щыдэӏэпхъуея
дыщыдэӏэпхъуея
фыщыдэӏэпхъуея
щыдэӏэпхъуея(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщыдэмыӏэпхъуея
ущыдэмыӏэпхъуея
щыдэмыӏэпхъуея
дыщыдэмыӏэпхъуея
фыщыдэмыӏэпхъуея
щыдэмыӏэпхъуея(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщыдэӏэпхъуеигъа
ущыдэӏэпхъуеигъа
щыдэӏэпхъуеигъа
дыщыдэӏэпхъуеигъа
фыщыдэӏэпхъуеигъа
щыдэӏэпхъуеигъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщыдэмыӏэпхъуеигъа
ущыдэмыӏэпхъуеигъа
щыдэмыӏэпхъуеигъа
дыщыдэмыӏэпхъуеигъа
фыщыдэмыӏэпхъуеигъа
щыдэмыӏэпхъуеигъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщыдэӏэпхъуеин
ущыдэӏэпхъуеин
щыдэӏэпхъуеин
дыщыдэӏэпхъуеин
фыщыдэӏэпхъуеин
щыдэӏэпхъуеин(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщыдэмыӏэпхъуеин
ущыдэӏэпхъуеин
щыдэмыӏэпхъуеин
дыщыдэмыӏэпхъуеин
фыщыдэмыӏэпхъуеин
щыдэмыӏэпхъуеин(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщыдэӏэпхъуеину
ущыдэӏэпхъуеину
щыдэӏэпхъуеину
дыщыдэӏэпхъуеину
фыщыдэӏэпхъуеину
щыдэӏэпхъуеину(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщыдэмыӏэпхъуеину
ущыдэмыӏэпхъуеину
щыдэмыӏэпхъуеину
дыщыдэмыӏэпхъуеину
фыщыдэмыӏэпхъуеину
щыдэмыӏэпхъуеину(хэ)
ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыздэдэӏэпхъуей
уздэдэӏэпхъуей
здэдэӏэпхъуей
дыздэдэӏэпхъуей
фыздэдэӏэпхъуей
здэдэӏэпхъуей(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыздэдэмыӏэпхъуей
уздэдэмыӏэпхъуей
здэдэмыӏэпхъуей
дыздэдэмыӏэпхъуей
фыздэдэмыӏэпхъуей
здэдэмыӏэпхъуей(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыздэдэӏэпхъуея
уздэдэӏэпхъуея
здэдэӏэпхъуея
дыздэдэӏэпхъуея
фыздэдэӏэпхъуея
здэдэӏэпхъуея(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыздэдэмыӏэпхъуея
уздэдэмыӏэпхъуея
здэдэмыӏэпхъуея
дыздэдэмыӏэпхъуея
фыздэдэмыӏэпхъуея
здэдэмыӏэпхъуея(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыздэдэӏэпхъуеигъа
уздэдэӏэпхъуеигъа
здэдэӏэпхъуеигъа
дыздэдэӏэпхъуеигъа
фыздэдэӏэпхъуеигъа
здэдэӏэпхъуеигъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыздэдэмыӏэпхъуеигъа
уздэдэмыӏэпхъуеигъа
здэдэмыӏэпхъуеигъа
дыздэдэмыӏэпхъуеигъа
фыздэдэмыӏэпхъуеигъа
здэдэмыӏэпхъуеигъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыздэдэӏэпхъуеин
уздэдэӏэпхъуеин
здэдэӏэпхъуеин
дыздэдэӏэпхъуеин
фыздэдэӏэпхъуеин
здэдэӏэпхъуеин(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыздэдэмыӏэпхъуеин
уздэдэмыӏэпхъуеин
здэдэмыӏэпхъуеин
дыздэдэмыӏэпхъуеин
фыздэдэмыӏэпхъуеин
здэдэмыӏэпхъуеин(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыздэдэӏэпхъуеину
уздэдэӏэпхъуеину
здэдэӏэпхъуеину
дыздэдэӏэпхъуеину
фыздэдэӏэпхъуеину
здэдэӏэпхъуеину(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыздэдэмыӏэпхъуеину
уздэдэмыӏэпхъуеину
здэдэмыӏэпхъуеину
дыздэдэмыӏэпхъуеину
фыздэдэмыӏэпхъуеину
здэдэмыӏэпхъуеину(хэ)
Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀыдэӏэпхъуей
ущӀыдэӏэпхъуей
щӀыдэӏэпхъуей
дыщӀыдэӏэпхъуей
фыщӀыдэӏэпхъуей
щӀыдэӏэпхъуей(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀыдэмыӏэпхъуей
ущӀыдэмыӏэпхъуей
щӀыдэмыӏэпхъуей
дыщӀыдэмыӏэпхъуей
фыщӀыдэмыӏэпхъуей
щӀыдэмыӏэпхъуей(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀыдэӏэпхъуея
ущӀыдэӏэпхъуеӀэӏэпхъуея
щӀыдэӏэпхъуея
дыщӀыдэӏэпхъуея
фыщӀыдэӏэпхъуея
щӀыдэӏэпхъуея(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀыдэмыӏэпхъуея
ущӀыдэмыӏэпхъуея
щӀыдэмыӏэпхъуея
дыщӀыдэмыӏэпхъуея
фыщӀыдэмыӏэпхъуея
щӀыдэмыӏэпхъуея(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀыдэӏэпхъуеигъа
ущӀыдэӏэпхъуеигъа
щӀыдэӏэпхъуеигъа
дыщӀыдэӏэпхъуеигъа
фыщӀыдэӏэпхъуеигъа
щӀыдэӏэпхъуеигъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀыдэмыӏэпхъуеигъа
ущӀыдэмыӏэпхъуеигъа
щӀыдэмыӏэпхъуеигъа
дыщӀыдэмыӏэпхъуеигъа
фыщӀыдэмыӏэпхъуеигъа
щӀыдэмыӏэпхъуеигъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀыдэӏэпхъуеин
ущӀыдэӏэпхъуеин
щӀыдэӏэпхъуеин
дыщӀыдэӏэпхъуеин
фыщӀыдэӏэпхъуеин
щӀыдэӏэпхъуеин(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀыдэмыӏэпхъуеин
ущӀыдэмыӏэпхъуеин
щӀыдэмыӏэпхъуеин
дыщӀыдэмыӏэпхъуеин
фыщӀыдэмыӏэпхъуеин
щӀыдэмыӏэпхъуеин(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀыдэӏэпхъуеину
ущӀыдэӏэпхъуеину
щӀыдэӏэпхъуеину
дыщӀыдэӏэпхъуеину
фыщӀыдэӏэпхъуеину
щӀыдэӏэпхъуеину(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀыдэмыӏэпхъуеину
ущӀыдэмыӏэпхъуеину
щӀыдэмыӏэпхъуеину
дыщӀыдэмыӏэпхъуеину
фыщӀыдэмыӏэпхъуеину
щӀыдэмыӏэпхъуеину(хэ)
Деепричастиехэр
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыдэӏэпхъуейуэ
удэӏэпхъуейуэ
дэӏэпхъуейуэ
дыдэӏэпхъуейуэ
фыдэӏэпхъуейуэ
дэӏэпхъуей(хэ)у
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыдэмыӏэпхъуейуэ
удэмыӏэпхъуейуэ
дэмыӏэпхъуейуэ
дыдэмыӏэпхъуейуэ
фыдэмыӏэпхъуейуэ
дэмыӏэпхъуей(хэ)у
блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыдэӏэпхъуеяуэ
удэӏэпхъуеяуэ
дэӏэпхъуеяуэ
дыдэӏэпхъуеяуэ
фыдэӏэпхъуеяуэ
дэӏэпхъуеяуэ / дэӏэпхъуеяхэу
блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыдэмыӏэпхъуеяуэ
удэмыӏэпхъуеяуэ
дэмыӏэпхъуеяуэ
дыдэмыӏэпхъуеяуэ
фыдэмыӏэпхъуеяуэ
дэмыӏэпхъуеяуэ / дэмыӏэпхъуеяхэу
-урэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ
сыдэӏэпхъуейурэ
удэӏэпхъуейурэ
дэӏэпхъуейурэ
дыдэӏэпхъуейурэ
фыдэӏэпхъуейурэ
дэӏэпхъуе(хэ)йурэ
-урэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ
сыдэмыӏэпхъуейурэ
удэмыӏэпхъуейурэ
дэмыӏэпхъуейурэ
дыдэмыӏэпхъуейурэ
фыдэмыӏэпхъуейурэ
дэмыӏэпхъуей(хэ)урэ
Прямой дополненэ -- ит зэман щыӀэныгъэ фащэ
Прямой Дополненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
Подлежащэ
сэ
--
сыбдоӏэпхъуей
сыдоӏэпхъуей
--
сывдоӏэпхъуей
садоӏэпхъуей(хэ)
уэ
уздоӏэпхъуей
--
удоӏэпхъуей
уддоӏэпхъуей
--
уадоӏэпхъуей(хэ)
ар
здоӏэпхъуей
бдоӏэпхъуей
доӏэпхъуей
ддоӏэпхъуей
вдоӏэпхъуей
ядоӏэпхъуей(хэ)
дэ
--
дыбдоӏэпхъуей
дыдоӏэпхъуей
--
дывдоӏэпхъуей
дадоӏэпхъуей(хэ)
фэ
фыздоӏэпхъуей
--
фыдоӏэпхъуей
фыддоӏэпхъуей
--
фадоӏэпхъуей(хэ)
ахэр
здоӏэпхъуей
бдоӏэпхъуей
доӏэпхъуей
ддоӏэпхъуей
вдоӏэпхъуей
ядоӏэпхъуей(хэ)
Прямой дополненэ -- фащэ псори (ит зэман щыӀэныгъэ фащэм нэгъуэщӀ)
Прямой Дополненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
Подлежащэ
сэ
--
сыбдэ[ӏэпхъуейрэ]
сыдэ[ӏэпхъуейрэ]
--
сывдэ[ӏэпхъуейрэ]
садэ[ӏэпхъуей(хэ)рэ]
уэ
уздэ[ӏэпхъуейрэ]
--
удэ[ӏэпхъуейрэ]
уддэ[ӏэпхъуейрэ]
--
уадэ[ӏэпхъуей(хэ)рэ]
ар
здэ[ӏэпхъуейрэ]
бдэ[ӏэпхъуейрэ]
дэ[ӏэпхъуейрэ]
ддэ[ӏэпхъуейрэ]
вдэ[ӏэпхъуейрэ]
ядэ[ӏэпхъуей(хэ)рэ]
дэ
--
дыбдэ[ӏэпхъуейрэ]
дыдэ[ӏэпхъуейрэ]
--
дывдэ[ӏэпхъуейрэ]
дадэ[ӏэпхъуей(хэ)рэ]
фэ
фыздэ[ӏэпхъуейрэ]
--
фыбъэдэ[ӏэпхъуейрэ]
фыддэ[ӏэпхъуейрэ]
--
фадэ[ӏэпхъуей(хэ)рэ]
ахэр
здэ[ӏэпхъуейрэ]
бдэ[ӏэпхъуейрэ]
дэ[ӏэпхъуейрэ]
ддэ[ӏэпхъуейрэ]
вдэ[ӏэпхъуейрэ]
ядэ[ӏэпхъуей(хэ)рэ]
-ы-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[ӏэпхъуе]й
[ӏэпхъуе]йр
--
[ӏэпхъуе]йхэр
Эргативнэ:
[ӏэпхъуе]й
[ӏэпхъуе]йм
--
[ӏэпхъуе]йхэм
Послеложнэ:
[ӏэпхъуе]йкӀэ
[ӏэпхъуе]ймкӀэ
[ӏэпхъуе]йхэкӀэ
[ӏэпхъуе]йхэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[ӏэпхъуе]йуэ
[ӏэпхъуе]йрауэ
[ӏэпхъуе]йхэу
[ӏэпхъуе]йхэрауэ
-а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[ӏэпхъуе]я
[ӏэпхъуе]яр
--
[ӏэпхъуе]яхэр
Эргативнэ:
[ӏэпхъуе]я
[ӏэпхъуе]ям
--
[ӏэпхъуе]яхэм
Послеложнэ:
[ӏэпхъуе]якӀэ
[ӏэпхъуе]ямкӀэ
[ӏэпхъуе]яхэкӀэ
[ӏэпхъуе]яхэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[ӏэпхъуе]яуэ
[ӏэпхъуе]ярауэ
[ӏэпхъуе]яхэу
[ӏэпхъуе]яхэрауэ
-ын-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[ӏэпхъуе]ин
[ӏэпхъуе]иныр
--
[ӏэпхъуе]инхэр
Эргативнэ:
[ӏэпхъуе]ин
[ӏэпхъуе]иным
--
[ӏэпхъуе]инхэм
Послеложнэ:
[ӏэпхъуе]инкӀэ
[ӏэпхъуе]инымкӀэ
[ӏэпхъуе]инхэкӀэ
[ӏэпхъуе]инхэмкӀэ
'Обстоятельственнэ:
[ӏэпхъуе]ину
[ӏэпхъуе]инырауэ
[ӏэпхъуе]инхэу
[ӏэпхъуе]инхэрауэ
-ыну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[ӏэпхъуе]ину
[ӏэпхъуе]инур
--
[ӏэпхъуе]инухэр
Эргативнэ:
[ӏэпхъуе]ину
[ӏэпхъуе]инум
--
[ӏэпхъуе]инухэм
Послеложнэ:
[ӏэпхъуе]инукӀэ
[ӏэпхъуе]инумкӀэ
[ӏэпхъуе]инухэкӀэ
[ӏэпхъуе]инухэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[ӏэпхъуе]инууэ
[ӏэпхъуе]инурауэ
[ӏэпхъуе]инухэу
[ӏэпхъуе]инухэрауэ
МЫХЬЭНЭ
УӀэпхъуэу ипщэкӀэ, ищхьэмкӀэу дэкӀуеин.
Нэхъ ипщэкӀэ, нэхъ ищхьэкӀэ щыпсэуну Ӏэпхъуэн.
ЩАПХЪЭХЭР
ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР
Ӏэхъуэр нэхъ ипщэкӀэ дэӀэпхъуеящ.
Къуажапщэм дэӀэпхъуеин.
ЭтажиткӀэ нэхъ лъагэу дэӀэпхъуеин.
НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР
ИНДЖЫЛЫБЗЭ
дэӏэпхъуеин: 1. move up a river (upstream) 2. move upwards
Ӏэхъуэр нэхъ ипщэкӀэ дэӀэпхъуеящ: the shepherd moved further upstream.
Къуажапщэм дэӀэпхъуеин: go to the upper reaches of the village.
ЭтажиткӀэ нэхъ лъагэу дэӀэпхъуеин: move up two floors.
УРЫСЫБЗЭ
дэӏэпхъуеин: 1. переместиться вверх (по течению) 2. переместиться вверх
Ӏэхъуэр нэхъ ипщэкӀэ дэӀэпхъуеящ: пастух перместился вверх по течению.
Къуажапщэм дэӀэпхъуеин: переместиться в верхюю часть посёлка.
ЭтажиткӀэ нэхъ лъагэу дэӀэпхъуеин: переместиться вверх на два этажа.
БИБЛИОГРАФИЕ
Апажэ М. Л., КӀуэкӀуэ Ж. Н. Адыгэ-урыс псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2008.
БищӀо Б. Ч. Адыгэбзэм и псалъэгъэнахуэ. Налшык: «Эльбрус», 2015.
БищӀо Б. Ч., Къумыкъу Д. М., ТӀымыжь Хь. Т. ЕджапӀэхэм папщӀэ урыс-адыгэ псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2013.
Джаурджий Хь. З., Сыкъун Хь. Хь. Урыс-адыгэ школ псалъалъэ. Налшык: «Нарт», 1991.
Къэбэрдей АССР-м и министрхэм я советым деж щыӀэ Къэбэрдей научно-исследовательскэ институт. Къардэн Б. М., БищӀэу А. Т. Урыс-къэбэрдей-шэрджэс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1955
Къэбэрдей-Балъкъэр АССР-м и министрхэм я советым и деж щыӀэ Къэбэрдей-балъкъэр научно-исследовательскэ институт. Апажэ М. Л., Багъ Н. А., Багъ П. М., Балъкъэр Б. Хь, КӀуэкӀуэ Ж. Н., ЖьэкӀэмыхъу Хь. Хь., Урыс Хь. Щ. Къэбэрдей-урыс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1957
Россием щӀэныгъэхэмкӀэ и академием и Къэбэрдей-Балъкъэр щӀэныгъэ центрым гуманитарнэ къухутэныгъэхэмкӀэ и институт. Адыгэбзэ псалъалъэ. Москва: «Дигора», 1999.
Табухов Х. К. Толковый русско-кабардино-черкесский словарь. Нальчик: Издательлский центр «Эль-Фа», 2006.
Шэрджэс Алий. Яхуэмыфащэу лъэныкъуэ едгъэза псалъэхэр. Адыгэ псалъэгъэнахуэм щӀыгъужыпхъэхэр. Налшык: Изд. КБИГИ, 2009.