Wt/kbd/дэщӏыгъун

Add links
From Wikimedia Incubator
< Wt‎ | kbd
Wt > kbd > дэщӏыгъун

АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)

ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭӀЭС

ЭТИМОЛОГИЕ

КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ

  • IPA [dɐɕʹǝ'ʁʷǝn]

ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ

  • дэ- + щӀы- + [гъу] + -ы + -н

СПРЯЖЕНЭ

Глагол лъэӏэс "дэщӏыгъун"-м и спряженэ


Инфинитив (масдар)
щыӀэныгъэ: дэщӏыгъун
щымыӀэныгъэ: дэщӏымыгъун
Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
щыӀэныгъэ: дэщӏызгъун дэщӏыбгъун дэщӏигъун дэщӏыдгъун дэщӏывгъун дэщӏагъун
щымыӀэныгъэ: дэщӏызмыгъун дэщӏумыгъун дэщӏимыгъун дэщӏыдмыгъун дэщӏывмыгъун дэщӏамыгъун
Унафэ наклоненэ уэ фэ
щыӀэныгъэ: дэщӏыгъу! дэщӏывгъу!
щымыӀэныгъэ: дэщӏумыгъу! дэщӏывмыгъу!
Ре-кӀэ унафэ наклоненэ сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
щыӀэныгъэ: сыдэщӏрегъу удэщӏрегъу дэщӏрегъу дыдэщӏрегъу фыдэщӏрегъу дэщӏрегъу
щымыӀэныгъэ: сыдэщӏремыгъу удэщӏремыгъу дэщӏремыгъу дыдэщӏремыгъу фыдэщӏремыгъу дэщӏремыгъу
ЗэраӀуатэ наклоненэ сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ: дэщӏызогъу(ыр) дэщӏыбогъу(ыр) дэщӏегъу(ыр) дэщӏыдогъу(ыр) дэщӏывогъу(ыр) дэщӏагъу(ыр)
ит зэман – щымыӀэныгъэ: дэщӏызгъуркъым дэщӏыбгъуркъым дэщӏигъуркъым дэщӏыдгъуркъым дэщӏывгъуркъым дэщӏагъуркъым
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ: дэщӏызгъурт дэщӏыбгъурт дэщӏигъурт дэщӏыдгъурт дэщӏывгъурт дэщӏагъурт
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ: дэщӏызгъуртэкъым дэщӏыбгъуртэкъым дэщӏигъуртэкъым дэщӏыдгъуртэкъым дэщӏывгъуртэкъым дэщӏагъуртэкъым
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: дэщӏызгъуащ дэщӏыбгъуащ дэщӏигъуащ дэщӏыдгъуащ дэщӏывгъуащ дэщӏагъуащ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: дэщӏызгъуакъым дэщӏыбгъуакъым дэщӏигъуакъым дэщӏыдгъуакъым дэщӏывгъуакъым дэщӏагъуакъым
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ: дэщӏызгъуат дэщӏыбгъуат дэщӏигъуат дэщӏыдгъуат дэщӏывгъуат дэщӏагъуат
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: дэщӏызгъуатэкъым дэщӏыбгъуатэкъым дэщӏигъуатэкъым дэщӏыдгъуатэкъым дэщӏывгъуатэкъым дэщӏагъуатэкъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ: дэщӏызгъугъащ дэщӏыбгъугъащ дэщӏигъугъащ дэщӏыдгъугъащ дэщӏывгъугъащ дэщӏагъугъащ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ: дэщӏызгъугъакъым дэщӏыбгъугъакъым дэщӏигъугъакъым дэщӏыдгъугъакъым дэщӏывгъугъакъым дэщӏагъугъакъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ: дэщӏызгъугъат дэщӏыбгъугъат дэщӏигъугъат дэщӏыдгъугъат дэщӏывгъугъат дэщӏагъугъат
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ: дэщӏызгъугъатэкъым дэщӏыбгъугъатэкъым дэщӏигъугъатэкъым дэщӏыдгъугъатэкъым дэщӏывгъугъатэкъым дэщӏагъугъатэкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ: дэщӏызгъущ дэщӏыбгъущ дэщӏигъущ дэщӏыдгъущ дэщӏывгъущ дэщӏагъущ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ: дэщӏызгъукъым дэщӏыбгъукъым дэщӏигъукъым дэщӏыдгъукъым дэщӏывгъукъым дэщӏагъукъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ: дэщӏызгъут дэщӏыбгъут дэщӏигъут дэщӏыдгъут дэщӏывгъут дэщӏагъут
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ: дэщӏызгъутэкъым дэщӏыбгъутэкъым дэщӏигъутэкъым дэщӏыдгъутэкъым дэщӏывгъутэкъым дэщӏагъутэкъым
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: дэщӏызгъунщ дэщӏыбгъунщ дэщӏигъунщ дэщӏыдгъунщ дэщӏывгъунщ дэщӏагъунщ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: дэщӏызгъункъым дэщӏыбгъункъым дэщӏигъункъым дэщӏыдгъункъым дэщӏывгъункъым дэщӏагъункъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: дэщӏызгъунущ дэщӏыбгъунущ дэщӏигъунущ дэщӏыдгъунущ дэщӏывгъунущ дэщӏагъунущ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: дэщӏызгъунукъым дэщӏыбгъунукъым дэщӏигъунукъым дэщӏыдгъунукъым дэщӏывгъунукъым дэщӏагъунукъым
ЗэрыупщӀэ наклоненэ сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ: дэщӏызгъурэ дэщӏыбгъурэ дэщӏигъурэ дэщӏыдгъурэ дэщӏывгъурэ дэщӏагъурэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ: дэщӏызгъуркъэ дэщӏыбгъуркъэ дэщӏигъуркъэ дэщӏыдгъуркъэ дэщӏывгъуркъэ дэщӏагъуркъэ
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ: дэщӏызгъурт дэщӏыбгъурт дэщӏигъурт дэщӏыдгъурт дэщӏывгъурт дэщӏагъурт
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ: дэщӏызгъуртэкъэ дэщӏыбгъуртэкъэ дэщӏигъуртэкъэ дэщӏыдгъуртэкъэ дэщӏывгъуртэкъэ дэщӏагъуртэкъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: дэщӏызгъуа дэщӏыбгъуа дэщӏигъуа дэщӏыдгъуа дэщӏывгъуа дэщӏагъуа
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: дэщӏызгъуакъэ дэщӏыбгъуакъэ дэщӏигъуакъэ дэщӏыдгъуакъэ дэщӏывгъуакъэ дэщӏагъуакъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ: дэщӏызгъуат дэщӏыбгъуат дэщӏигъуат дэщӏыдгъуат дэщӏывгъуат дэщӏагъуат
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: дэщӏызгъуатэкъэ дэщӏыбгъуатэкъэ дэщӏигъуатэкъэ дэщӏыдгъуатэкъэ дэщӏывгъуатэкъэ дэщӏагъуатэкъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ: дэщӏызгъугъа дэщӏыбгъугъа дэщӏигъугъа дэщӏыдгъугъа дэщӏывгъугъа дэщӏагъугъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀыныгъэ: дэщӏызгъугъакъэ дэщӏыбгъугъакъэ дэщӏигъугъакъэ дэщӏыдгъугъакъэ дэщӏывгъугъакъэ дэщӏагъугъакъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ: дэщӏызгъугъат дэщӏыбгъугъат дэщӏигъугъат дэщӏыдгъугъат дэщӏывгъугъат дэщӏагъугъат
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: дэщӏызгъугъатэкъэ дэщӏыбгъугъатэкъэ дэщӏигъугъатэкъэ дэщӏыдгъугъатэкъэ дэщӏывгъугъатэкъэ дэщӏагъугъатэкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ: дэщӏызгъу дэщӏыбгъу дэщӏигъу дэщӏыдгъу дэщӏывгъу дэщӏагъу
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ: дэщӏызгъукъэ дэщӏыбгъукъэ дэщӏигъукъэ дэщӏыдгъукъэ дэщӏывгъукъэ дэщӏагъукъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ: дэщӏызгъут дэщӏыбгъут дэщӏигъут дэщӏыдгъут дэщӏывгъут дэщӏагъут
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ: дэщӏызгъутэкъэ дэщӏыбгъутэкъэ дэщӏигъутэкъэ дэщӏыдгъутэкъэ дэщӏывгъутэкъэ дэщӏагъутэкъэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: дэщӏызгъун дэщӏыбгъун дэщӏигъун дэщӏыдгъун дэщӏывгъун дэщӏагъун
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: дэщӏызгъункъэ дэщӏыбгъункъэ дэщӏигъункъэ дэщӏыдгъункъэ дэщӏывгъункъэ дэщӏагъункъэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: дэщӏызгъуну дэщӏыбгъуну дэщӏигъуну дэщӏыдгъуну дэщӏывгъуну дэщӏагъуну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: дэщӏызгъунукъэ дэщӏыбгъунукъэ дэщӏигъунукъэ дэщӏыдгъунукъэ дэщӏывгъунукъэ дэщӏагъунукъэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ: дэщӏызгъумэ дэщӏыбгъумэ дэщӏигъумэ дэщӏыдгъумэ дэщӏывгъумэ дэщӏагъумэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ: дэщӏызмыгъумэ дэщӏумыгъумэ дэщӏимыгъумэ дэщӏыдмыгъумэ дэщӏывмыгъумэ дэщӏамыгъумэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: дэщӏызгъуамэ дэщӏыбгъуамэ дэщӏигъуамэ дэщӏыдгъуамэ дэщӏывгъуамэ дэщӏагъуамэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: дэщӏызмыгъуамэ дэщӏумыгъуамэ дэщӏимыгъуамэ дэщӏыдмыгъуамэ дэщӏывмыгъуамэ дэщӏамыгъуамэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: дэщӏызгъугъамэ дэщӏыбгъугъамэ дэщӏигъугъамэ дэщӏыдгъугъамэ дэщӏывгъугъамэ дэщӏагъугъамэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: дэщӏызмыгъугъамэ дэщӏумыгъугъамэ дэщӏимыгъугъамэ дэщӏыдмыгъугъамэ дэщӏывмыгъугъамэ дэщӏамыгъугъамэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: дэщӏызгъунмэ дэщӏыбгъунмэ дэщӏигъунмэ дэщӏыдгъунмэ дэщӏывгъунмэ дэщӏагъунмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: дэщӏызмыгъунмэ дэщӏумыгъунмэ дэщӏимыгъунмэ дэщӏыдмыгъунмэ дэщӏывмыгъунмэ дэщӏамыгъунмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: дэщӏызгъунумэ дэщӏыбгъунумэ дэщӏигъунумэ дэщӏыдгъунумэ дэщӏывгъунумэ дэщӏагъунумэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: дэщӏызмыгъунумэ дэщӏумыгъунумэ дэщӏимыгъунумэ дэщӏыдмыгъунумэ дэщӏывмыгъунумэ дэщӏамыгъунумэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ: дэщӏызгъутэмэ дэщӏыбгъутэмэ дэщӏигъутэмэ дэщӏыдгъутэмэ дэщӏывгъутэмэ дэщӏагъутэмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ: дэщӏызмыгъутэмэ дэщӏумыгъутэмэ дэщӏимыгъутэмэ дэщӏыдмыгъутэмэ дэщӏывмыгъутэмэ дэщӏамыгъутэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: дэщӏызгъуатэмэ дэщӏыбгъуатэмэ дэщӏигъуатэмэ дэщӏыдгъуатэмэ дэщӏывгъуатэмэ дэщӏагъуатэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: дэщӏызмыгъуатэмэ дэщӏумыгъуатэмэ дэщӏимыгъуатэмэ дэщӏыдмыгъуатэмэ дэщӏывмыгъуатэмэ дэщӏамыгъуатэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: дэщӏызгъугъатэмэ дэщӏыбгъугъатэмэ дэщӏигъугъатэмэ дэщӏыдгъугъатэмэ дэщӏывгъугъатэмэ дэщӏагъугъатэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: дэщӏызмыгъугъатэмэ дэщӏумыгъугъатэмэ дэщӏимыгъугъатэмэ дэщӏыдмыгъугъатэмэ дэщӏывмыгъугъатэмэ дэщӏамыгъугъатэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: дэщӏызгъунтэмэ дэщӏыбгъунтэмэ дэщӏигъунтэмэ дэщӏыдгъунтэмэ дэщӏывгъунтэмэ дэщӏагъунтэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: дэщӏызмыгъунтэмэ дэщӏумыгъунтэмэ дэщӏимыгъунтэмэ дэщӏыдмыгъунтэмэ дэщӏывмыгъунтэмэ дэщӏамыгъунтэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: дэщӏызгъунутэмэ дэщӏыбгъунутэмэ дэщӏигъунутэмэ дэщӏыдгъунутэмэ дэщӏывгъунутэмэ дэщӏагъунутэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: дэщӏызмыгъунутэмэ дэщӏумыгъунутэмэ дэщӏимыгъунутэмэ дэщӏыдмыгъунутэмэ дэщӏывмыгъунутэмэ дэщӏамыгъунутэмэ
сослагательнэ наклоненэ сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: дэщӏызгъунт дэщӏыбгъунт дэщӏигъунт дэщӏыдгъунт дэщӏывгъунт дэщӏагъунт
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: дэщӏызгъунтэкъым дэщӏыбгъунтэкъым дэщӏигъунтэкъым дэщӏыдгъунтэкъым дэщӏывгъунтэкъым дэщӏагъунтэкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: дэщӏызгъунут дэщӏыбгъунут дэщӏигъунут дэщӏыдгъунут дэщӏывгъунут дэщӏагъунут
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: дэщӏызгъунутэкъым дэщӏыбгъунутэкъым дэщӏигъунутэкъым дэщӏыдгъунутэкъым дэщӏывгъунутэкъым дэщӏагъунутэкъым
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ: дэщӏызгъуми дэщӏыбгъуми дэщӏигъуми дэщӏыдгъуми дэщӏывгъуми дэщӏагъуми
ит зэман – щымыӀэныгъэ: дэщӏызмыгъуми дэщӏумыгъуми дэщӏимыгъуми дэщӏыдмыгъуми дэщӏывмыгъуми дэщӏамыгъуми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: дэщӏызгъуами дэщӏыбгъуами дэщӏигъуами дэщӏыдгъуами дэщӏывгъуами дэщӏагъуами
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: дэщӏызмыгъуами дэщӏумыгъуами дэщӏимыгъуами дэщӏыдмыгъуами дэщӏывмыгъуами дэщӏамыгъуами
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: дэщӏызгъугъами дэщӏыбгъугъами дэщӏигъугъами дэщӏыдгъугъами дэщӏывгъугъами дэщӏагъугъами
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: дэщӏызмыгъугъами дэщӏумыгъугъами дэщӏимыгъугъами дэщӏыдмыгъугъами дэщӏывмыгъугъами дэщӏамыгъугъами
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: дэщӏызгъунми дэщӏыбгъунми дэщӏигъунми дэщӏыдгъунми дэщӏывгъунми дэщӏагъунми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: дэщӏызмыгъунми дэщӏумыгъунми дэщӏимыгъунми дэщӏыдмыгъунми дэщӏывмыгъунми дэщӏамыгъунми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: дэщӏызгъунуми дэщӏыбгъунуми дэщӏигъунуми дэщӏыдгъунуми дэщӏывгъунуми дэщӏагъунуми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: дэщӏызмыгъунуми дэщӏумыгъунуми дэщӏимыгъунуми дэщӏыдмыгъунуми дэщӏывмыгъунуми дэщӏамыгъунуми
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ: дэщӏызгъутэми дэщӏыбгъутэми дэщӏигъутэми дэщӏыдгъутэми дэщӏывгъутэми дэщӏагъутэми
ит зэман – щымыӀэныгъэ: дэщӏызмыгъутэми дэщӏумыгъутэми дэщӏимыгъутэми дэщӏыдмыгъутэми дэщӏывмыгъутэми дэщӏамыгъутэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: дэщӏызгъуатэми дэщӏыбгъуатэми дэщӏигъуатэми дэщӏыдгъуатэми дэщӏывгъуатэми дэщӏагъуатэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: дэщӏызмыгъуатэми дэщӏумыгъуатэми дэщӏимыгъуатэми дэщӏыдмыгъуатэми дэщӏывмыгъуатэми дэщӏамыгъуатэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: дэщӏызгъугъатэми дэщӏыбгъугъатэми дэщӏигъугъатэми дэщӏыдгъугъатэми дэщӏывгъугъатэми дэщӏагъугъатэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: дэщӏызмыгъугъатэми дэщӏумыгъугъатэми дэщӏимыгъугъатэми дэщӏыдмыгъугъатэми дэщӏывмыгъугъатэми дэщӏамыгъугъатэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: дэщӏызгъунтэми дэщӏыбгъунтэми дэщӏигъунтэми дэщӏыдгъунтэми дэщӏывгъунтэми дэщӏагъунтэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: дэщӏызмыгъунтэми дэщӏумыгъунтэми дэщӏимыгъунтэми дэщӏыдмыгъунтэми дэщӏывмыгъунтэми дэщӏамыгъунтэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: дэщӏызгъунутэми дэщӏыбгъунутэми дэщӏигъунутэми дэщӏыдгъунутэми дэщӏывгъуэнутэми дэщӏагъуэнутэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: дэщӏызмыгъунутэми дэщӏумыгъунутэми дэщӏимыгъунутэми дэщӏыдмыгъунутэми дэщӏывмыгъунутэми дэщӏамыгъунутэми
гъэщӀэгъуэныгъэ наклоненэ сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
щыӀэныгъэ: дэщӏызгъуаи дэщӏыбгъуаи дэщӏигъуаи дэщӏыдгъуаи дэщӏывгъуаи дэщӏагъуаи
щымыӀэныгъэ: дэщӏызмыгъуаи дэщӏумыгъуаи дэщӏимыгъуаи дэщӏыдмыгъуаи дэщӏывмыгъуаи дэщӏамыгъуаи
фӀэфӀыныгъэ наклоненэ сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
щыӀэныгъэ: дэщӏызгъуащэрэт дэщӏыбгъуащэрэт дэщӏигъуащэрэт дэщӏыдгъуащэрэт дэщӏывгъуащэрэт дэщӏагъуащэрэт
щымыӀэныгъэ: дэщӏызмыгъуащэрэт дэщӏумыгъуащэрэт дэщӏимыгъуащэрэт дэщӏыдмыгъуащэрэт дэщӏывмыгъуащэрэт дэщӏамыгъуащэрэт
шэч къытехьэныгъэ наклоненэ сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ: дэщӏызгъуагъэнщ дэщӏыбгъуагъэнщ дэщӏигъуагъэнщ дэщӏыдгъуагъэнщ дэщӏывгъуагъэнщ дэщӏагъуагъэнщ
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: дэщӏызгъуагъэнкъым дэщӏыбгъуагъэнкъым дэщӏигъуагъэнкъым дэщӏыдгъуагъэнкъым дэщӏывгъуагъэнкъым дэщӏагъуагъэнкъым
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ: дэщӏызгъуагъэнт дэщӏыбгъуагъэнт дэщӏигъуагъэнт дэщӏыдгъуагъэнт дэщӏывгъуагъэнт дэщӏагъуагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: дэщӏызгъуагъэнтэкъым дэщӏыбгъуагъэнтэкъым дэщӏигъуагъэнтэкъым дэщӏыдгъуагъэнтэкъым дэщӏывгъуагъэнтэкъым дэщӏагъуагъэнтэкъым
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: дэщӏызгъуагъэн дэщӏыбгъуагъэн дэщӏигъуагъэн дэщӏыдгъуагъэн дэщӏывгъуагъэн дэщӏагъуагъэн
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: дэщӏызгъуагъэнкъэ дэщӏыбгъуагъэнкъэ дэщӏигъуагъэнкъэ дэщӏыдгъуагъэнкъэ дэщӏывгъуагъэнкъэ дэщӏагъуагъэнкъэ
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: дэщӏызгъуагъэнт дэщӏыбгъуагъэнт дэщӏигъуагъэнт дэщӏыдгъуагъэнт дэщӏывгъуагъэнт дэщӏагъуагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: дэщӏызгъуагъэнтэкъэ дэщӏыбгъуагъэнтэкъэ дэщӏигъуагъэнтэкъэ дэщӏыдгъуагъэнтэкъэ дэщӏывгъуагъэнтэкъэ дэщӏагъуагъэнтэкъэ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ: дэщӏызгъуагъэнущ дэщӏыбгъуагъэнущ дэщӏигъуагъэнущ дэщӏыдгъуагъэнущ дэщӏывгъуагъэнущ дэщӏагъуагъэнущ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: дэщӏызгъуагъэнукъым дэщӏыбгъуагъэнукъым дэщӏигъуагъэнукъым дэщӏыдгъуагъэнукъым дэщӏывгъуагъэнукъым дэщӏагъуагъэнукъым
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ: дэщӏызгъуагъэнут дэщӏыбгъуагъэнут дэщӏигъуагъэнут дэщӏыдгъуагъэнут дэщӏывгъуагъэнут дэщӏагъуагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: дэщӏызгъуагъэнутэкъым дэщӏыбгъуагъэнутэкъым дэщӏигъуагъэнутэкъым дэщӏыдгъуагъэнутэкъым дэщӏывгъуагъэнутэкъым дэщӏагъуагъэнутэкъым
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: дэщӏызгъуагъэну дэщӏыбгъуагъэну дэщӏигъуагъэну дэщӏыдгъуагъэну дэщӏывгъуагъэну дэщӏагъуагъэну
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: дэщӏызгъуагъэнукъэ дэщӏыбгъуагъэнукъэ дэщӏигъуагъэнукъэ дэщӏыдгъуагъэнукъэ дэщӏывгъуагъэнукъэ дэщӏагъуагъэнукъэ
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: дэщӏызгъуагъэнут дэщӏыбгъуагъэнут дэщӏигъуагъэнут дэщӏыдгъуагъэнут дэщӏывгъуагъэнут дэщӏагъуагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: дэщӏызгъуагъэнутэкъэ дэщӏыбгъуагъэнутэкъэ дэщӏигъуагъэнутэкъэ дэщӏыдгъуагъэнутэкъэ дэщӏывгъуагъэнутэкъэ дэщӏагъуагъэнутэкъэ
Зылэжь (субъектнэ) причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ дэщӏызыгъу
ит зэман - щымыӀэныгъэ дэщӏызымыгъу
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ дэщӏызыгъуа
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ дэщӏызымыгъуа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ дэщӏызыгъугъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ дэщӏызымыгъугъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ дэщӏызыгъун
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ дэщӏызымыгъун
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ дэщӏызыгъуну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ дэщӏызымыгъуну
Зэлэжь (объектнэ) причастие (щхьэм иту) сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
ит зэман - щыӀэныгъэ дэщӏызгъу дэщӏыбгъу дэщӏигъу дэщӏыдгъу дэщӏывгъу дэщӏагъу
ит зэман - щымыӀэныгъэ дэщӏызмыгъу дэщӏумыгъу дэщӏимыгъу дэщӏыдмыгъу дэщӏывмыгъу дэщӏамыгъу
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ дэщӏызгъуа дэщӏыбгъуа дэщӏигъуа дэщӏыдгъуа дэщӏывгъуа дэщӏагъуа
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ дэщӏызмыгъуа дэщӏумыгъуа дэщӏимыгъуа дэщӏыдмыгъуа дэщӏывмыгъуа дэщӏамыгъуа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ дэщӏызгъугъа дэщӏыбгъугъа дэщӏигъугъа дэщӏыдгъугъа дэщӏывгъугъа дэщӏагъугъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ дэщӏызмыгъугъа дэщӏумыгъугъа дэщӏимыгъугъа дэщӏыдмыгъугъа дэщӏывмыгъугъа дэщӏамыгъугъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ дэщӏызгъун дэщӏыбгъун дэщӏигъун дэщӏыдгъун дэщӏывгъун дэщӏагъун
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ дэщӏызмыгъун дэщӏумыгъун дэщӏимыгъун дэщӏыдмыгъун дэщӏывмыгъун дэщӏамыгъун
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ дэщӏызгъуну дэщӏыбгъуну дэщӏигъуну дэщӏыдгъуну дэщӏывгъуну дэщӏагъуну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ дэщӏызмыгъуну дэщӏумыгъуну дэщӏимыгъуну дэщӏыдмыгъуну дэщӏывмыгъуну дэщӏамыгъуну
Зэлэжь (объектнэ) причастие (щхьэншэ)
ит зэман - щыӀэныгъэ дэщӏыгъу
ит зэман - щымыӀэныгъэ дэщӏымыгъу
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ дэщӏыгъуа
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ дэщӏымыгъуа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ дэщӏыгъугъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ дэщӏымыгъугъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ дэщӏыгъун
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ дэщӏымыгъун
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ дэщӏыгъуну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ дэщӏымыгъуну
Обстоятельственнэ причастиехэр сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
Лэжьыгъэм и къэхъукӀэр зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ зэрыдэщӏызгъу зэрыдэщӏыбгъу зэрыдэщӏигъу зэрыдэщӏыдгъу зэрыдэщӏывгъу зэрыдэщӏагъу
ит зэман - щымыӀэныгъэ зэрыдэщӏызмыгъу зэрыдэщӏумыгъу зэрыдэщӏимыгъу зэрыдэщӏыдмыгъу зэрыдэщӏывмыгъу зэрыдэщӏамыгъу
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ зэрыдэщӏызгъуа зэрыдэщӏыбгъуа зэрыдэщӏигъуа зэрыдэщӏыдгъуа зэрыдэщӏывгъуа зэрыдэщӏагъуа
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ зэрыдэщӏызмыгъуа зэрыдэщӏумыгъуа зэрыдэщӏимыгъуа зэрыдэщӏыдмыгъуа зэрыдэщӏывмыгъуа зэрамыгъуа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ зэрыдэщӏызгъугъа зэрыдэщӏыбгъугъа зэрыдэщӏигъугъа зэрыдэщӏыдгъугъа зэрыдэщӏывгъугъа зэрыдэщӏагъугъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ зэрыдэщӏызмыгъугъа зэрыдэщӏумыгъугъа зэрыдэщӏимыгъугъа зэрыдэщӏыдмыгъугъа зэрыдэщӏывмыгъугъа зэрыдэщӏамыгъугъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ зэрыдэщӏызгъун зэрыдэщӏыбгъун зэрыдэщӏигъун зэрыдэщӏыдгъун зэрыдэщӏывгъун зэрыдэщӏагъун
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ зэрыдэщӏызмыгъун зэрыдэщӏумыгъун зэрыдэщӏимыгъун зэрыдэщӏыдмыгъун зэрыдэщӏывмыгъун зэрыдэщӏамыгъун
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ зэрыдэщӏызгъуну зэрыдэщӏыбгъуну зэрыдэщӏигъуну зэрыдэщӏыдгъуну зэрыдэщӏывгъуну зэрыдэщӏагъуну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ зэрыдэщӏызмыгъуну зэрыдэщӏумыгъуну зэрыдэщӏимыгъуну зэрыдэщӏыдмыгъуну зэрыдэщӏывмыгъуну зэрыдэщӏамыгъуну
Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ щыдэщӏызгъу щыдэщӏыбгъу щыдэщӏигъу щыдэщӏыдгъу щыдэщӏывгъу щыдэщӏагъу
ит зэман - щымыӀэныгъэ щыдэщӏызмыгъу щыдэщӏумыгъу щыдэщӏимыгъу щыдэщӏыдмыгъу щыдэщӏывмыгъу щыдэщӏамыгъу
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ щыдэщӏызгъуа щыдэщӏыбгъуа щыдэщӏигъуа щыдэщӏыдгъуа щыдэщӏывгъуа щыдэщӏагъуа
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ щыдэщӏызмыгъуа щыдэщӏумыгъуа щыдэщӏимыгъуа щыдэщӏыдмыгъуа щыдэщӏывмыгъуа щыдэщӏамыгъуа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ щыдэщӏызгъугъа щыдэщӏыбгъугъа щыдэщӏигъугъа щыдэщӏыдгъугъа щыдэщӏывгъугъа щыдэщӏагъугъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ щыдэщӏызмыгъугъа щыдэщӏумыгъугъа щыдэщӏимыгъугъа щыдэщӏыдмыгъугъа щыдэщӏывмыгъугъа щыдэщӏамыгъугъа
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ щыдэщӏызгъун щыдэщӏыбгъун щыдэщӏигъун щыдэщӏыдгъун щыдэщӏывгъун щыдэщӏагъун
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ щыдэщӏызмыгъун щыдэщӏумыгъун щыдэщӏимыгъун щыдэщӏыдмыгъун щыдэщӏывмыгъун щыдэщӏамыгъун
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ щыдэщӏызгъуну щыдэщӏыбгъуну щыдэщӏигъуну щыдэщӏыдгъуну щыдэщӏывгъуну щыдэщӏагъуну
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ щыдэщӏызмыгъуну щыдэщӏумыгъуну щыдэщӏимыгъуну щыдэщӏыдмыгъуну щыдэщӏывмыгъуну щыдэщӏамыгъуну
ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ здэдэщӏызгъу здэдэщӏыбгъу здэдэщӏигъу здэдэщӏыдгъу здэдэщӏывгъу здэдэщӏагъу
ит зэман - щымыӀэныгъэ здэдэщӏызмыгъу здэдэщӏумыгъу здэдэщӏимыгъу здэдэщӏыдмыгъу здэдэщӏывмыгъу здэдэщӏамыгъу
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ здэдэщӏызгъуа здэдэщӏыбгъуа здэдэщӏигъуа здэдэщӏыдгъуа здэдэщӏывгъуа здэдэщӏагъуа
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ здэдэщӏызмыгъуа здэдэщӏумыгъуа здэдэщӏимыгъуа здэдэщӏыдмыгъуа здэдэщӏывмыгъуа здэдэщӏамыгъуа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ здэдэщӏызгъугъа здэдэщӏыбгъугъа здэдэщӏигъугъа здэдэщӏыдгъугъа здэдэщӏывгъугъа здэдэщӏагъугъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ здэбъэдэзмыгъугъа здэдэщӏумыгъугъа здэдэщӏимыгъугъа здэдэщӏыдмыгъугъа здэдэщӏывмыгъугъа здэдэщӏамыгъугъа
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ здэдэщӏызгъун здэдэщӏыбгъун здэдэщӏигъун здэдэщӏыдгъун здэдэщӏывгъун здэдэщӏагъун
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ здэдэщӏызмыгъун здэдэщӏумыгъун здэдэщӏимыгъун здэдэщӏыдмыгъун здэдэщӏывмыгъун здэдэщӏамыгъун
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ здэдэщӏызгъуну здэдэщӏыбгъуну здэдэщӏигъуну здэдэщӏыдгъуну здэдэщӏывгъуну здэдэщӏагъуну
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ здэгъэдэзмыгъуну здэдэщӏумыгъуну здэдэщӏимыгъуну здэдэщӏыдмыгъуну здэдэщӏывмыгъуну здэдэщӏамыгъуну
Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ щӀыдэщӏызгъу щӀыдэщӏыбгъу щӀыдэщӏигъу щӀыдэщӏыдгъу щӀыдэщӏывгъу щӀыдэщӏагъу
ит зэман - щымыӀэныгъэ щӀыдэщӏызмыгъу щӀыдэщӏумыгъу щӀыдэщӏимыгъу щӀыдэщӏыдмыгъу щӀыдэщӏывмыгъу щӀыдэщӏамыгъу
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ щӀыдэщӏызгъуа щӀыдэщӏыбгъуа щӀыдэщӏигъуа щӀыдэщӏыдгъуа щӀыдэщӏывгъуа щӀдэщӏагъуа
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ щӀыдэщӏызмыгъуа щӀыдэщӏумыгъуа щӀыдэщӏимыгъуа щӀыдэщӏыдмыгъуа щӀыдэщӏывмыгъуа щӀыдэщӏамыгъуа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ щӀыдэщӏызгъугъа щӀэдэщӏыбгъугъа щӀыдэщӏигъугъа щӀэдэщӏыдгъугъа щӀэдэщӏывгъугъа щӀыдэщӏагъугъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ щӀыдэщӏызмыгъугъа щӀыдэщӏумыгъугъа щӀыдэщӏимыгъугъа щӀыдэщӏыдмыгъугъа щӀыдэщӏывмыгъугъа щӀыдэщӏамыгъугъа
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ щӀыдэщӏызгъун щӀыдэщӏыбгъун щӀыдэщӏигъун щӀыдэщӏыдгъун щӀыдэщӏывгъун щӀыдэщӏагъун
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ щӀыдэщӏызмыгъун щӀыдэщӏумыгъун щӀыдэщӏимыгъун щӀыдэщӏыдмыгъун щӀыдэщӏывмыгъун щӀыдэщӏамыгъун
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ щӀыдэщӏызгъуну щӀыдэщӏыбгъуну щӀыдэщӏигъуну щӀыдэщӏыдгъуну щӀыдэщӏывгъуну щӀыдэщӏагъуэну
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ щӀыдэщӏызмыгъуну щӀыдэщӏумыгъуну щӀыдэщӏимыгъуну щӀыдэщӏыдмыгъуну щӀыдэщӏывмыгъуну щӀыдэщӏамыгъуну
Деепричастиехэр сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
ит зэман - щыӀэныгъэ дэщӏызгъуу дэщӏыбгъуу дэщӏигъуу дэщӏыдгъуу дэщӏывгъуу дэщӏагъуу
ит зэман - щымыӀэныгъэ дэщӏызмыгъуу дэщӏумыгъуу дэщӏимыгъуу дэщӏыдмыгъуу дэщӏывмыгъуу дэщӏамыгъуу
блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ дэщӏызгъуауэ дэщӏыбгъуауэ дэщӏигъуауэ дэщӏыдгъуауэ дэщӏывгъуауэ дэщӏагъуауэ
блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ дэщӏызмыгъуауэ дэщӏумыгъуауэ дэщӏимыгъуауэ дэщӏыдмыгъуауэ дэщӏывмыгъуауэ дэщӏамыгъуауэ
урэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ дэщӏызгъуурэ дэщӏыбгъуурэ дэщӏигъуурэ дэщӏыдгъуурэ дэщӏывгъуурэ дэщӏагъуурэ
урэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ дэщӏызмыгъуурэ дэщӏумыгъуурэ дэщӏимыгъуурэ дэщӏыдмыгъуурэ дэщӏывмыгъуурэ дэщӏамыгъуурэ
Прямой дополненэ -- ит зэман щыӀэныгъэ фащэ Прямой Дополненэ
сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
Подлежащэ
сэ -- бдэщӏызогъу дэщӏызогъу -- вдэщӏызогъу ядэщӏызогъу(хэ)
уэ здэщӏыбогъу -- дэщӏыбогъу ддэщӏыбогъу -- ядэщӏыбогъу(хэ)
абы здэщӏегъу бдэщӏегъу дэщӏегъу ддэщӏегъу вдэщӏегъу ядэщӏегъу(хэ)
дэ -- бдэщӏыдогъу дэщӏыдогъу -- вдэщӏыдогъу ядэщӏыдогъу(хэ)
фэ здэщӏывогъу -- дэщӏывогъу ддэщӏывогъу -- ядэщӏывогъу(хэ)
абыхэм здэщӏагъу бдэщӏагъу дэщӏагъу ддэщӏагъу вдэщӏагъу ядэщӏагъу(хэ)
Прямой дополненэ -- фащэ псори (ит зэман щыӀэныгъэ фащэм нэгъуэщӀ) Прямой Дополненэ
сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
Подлежащэ
сэ -- бдэщӏыз[гъурэ] дэщӏыз[гъурэ] -- вдэщӏыз[гъурэ] ядэщӏыз[гъу(хэ)рэ]
уэ здэщӏыб[гъурэ] -- дэщӏыб[гъурэ] ддэщӏыб[гъурэ] -- ядэщӏыб[гъу(хэ)рэ]
абы здэщӏи[гъурэ] бдэщӏи[гъурэ] дэщӏи[гъурэ] ддэщӏи[гъурэ] вдэщӏи[гъурэ] ядэщӏи[гъу(хэ)рэ]
дэ -- бдэщӏыд[гъурэ] дэщӏыд[гъурэ] -- вдэщӏыд[гъурэ] ядэщӏыд[гъу(хэ)рэ]
фэ здэщӏыв[гъурэ] -- дэщӏыв[гъурэ] ддэщӏыв[гъурэ] -- ядэщӏыв[гъу(хэ)рэ]
абыхэм здэщӏа[гъурэ] бдэщӏа[гъурэ] дэщӏа[гъурэ] ддэщӏа[гъурэ] вдэщӏа[гъурэ] ядэщӏа[гъу(хэ)рэ]
-ы-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы Белджылы Мыбелджылы Белджылы
Именительнэ: [гъу] [гъу]ыр -- [гъу]хэр
Эргативнэ: [гъу] [гъу]ым -- [гъу]хэм
Послеложнэ: [гъу]кӀэ [гъу]ымкӀэ [гъу]хэкӀэ [гъу]хэмкӀэ
Обстоятельственнэ: [гъу]у [гъу]ырауэ [гъу]хэу [гъу]хэрауэ
-а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы Белджылы Мыбелджылы Белджылы
Именительнэ: [гъу]а [гъу]ар -- [гъу]ахэр
Эргативнэ: [гъу]а [гъу]ам -- [гъу]ахэм
Послеложнэ: [гъу]акӀэ [гъу]амкӀэ [гъу]ахэкӀэ [гъу]ахэмкӀэ
Обстоятельственнэ: [гъу]ауэ [гъу]арауэ [гъу]ахэу [гъу]ахэрауэ
-ын-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы Белджылы Мыбелджылы Белджылы
Именительнэ: [гъу]ын [гъу]ыныр -- [гъу]ынхэр
Эргативнэ: [гъу]ын [гъу]ыным -- [гъу]ынхэм
Послеложнэ: [гъу]ынкӀэ [гъу]ынымкӀэ [гъу]ынхэкӀэ [гъу]ынхэмкӀэ
'Обстоятельственнэ: [гъу]ыну [гъу]ынырауэ [гъу]ынхэу [гъу]ынхэрауэ
-ыну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы Белджылы Мыбелджылы Белджылы
Именительнэ: [гъу]ыну [гъу]ынур -- [гъу]ынухэр
Эргативнэ: [гъу]ыну [гъу]ынум -- [гъу]ынухэм
Послеложнэ: [гъу]ынукӀэ [гъу]ынумкӀэ [гъу]ынухэкӀэ [гъу]ынухэмкӀэ
Обстоятельственнэ: [гъу]ынууэ [гъу]ынурауэ [гъу]ынухэу [гъу]ынухэрауэ

МЫХЬЭНЭ

  1. Зыгуэрым зыгуэр щӀыгъун, гъусэ хуэщӀын.
  2. Зыгуэрым зыгуэр щӀыгъун.
  3. Зыгуэрым нэгъуэщӀ гуэри телъхьэ хуэщӀын.

ЩАПХЪЭХЭР

ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР

  • ЛӀыжьым щӀалэ цӀыкӀур дэщӀыгъун.
  • Документхэм иджыри зы дэщӀыгъун.
  • Ахъшэм щыгъын дэщӀыгъун.

НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР

ИНДЖЫЛЫБЗЭ
  • дэщӏыгъун: 1. have sb watch or supervise sb. 2. add, attach sth to sth 3. add, give sth in addition
  • ЛӀыжьым щӀалэ цӀыкӀур дэщӀыгъун: have the old man look after the young boy.
  • Документхэм иджыри зы дэщӀыгъун: attach another one to the documents
  • Ахъшэм щыгъын дэщӀыгъун: в придачу к деньгам дать одежду.
УРЫСЫБЗЭ
  • дэщӏыгъун: 1. приставить кого-л. к кому-л. 2. добавить, присовокупить, приобщить что-л. к чему-л. 3. прибавить, дать в придачу что-л.
  • ЛӀыжьым щӀалэ цӀыкӀур дэщӀыгъун: приставить старика к маленькому мальчику.
  • Документхэм иджыри зы дэщӀыгъун: к документам добавить еще один
  • Ахъшэм щыгъын дэщӀыгъун: в придачу к деньгам дать одежду.

БИБЛИОГРАФИЕ

  • Апажэ М. Л., КӀуэкӀуэ Ж. Н. Адыгэ-урыс псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2008.
  • БищӀо Б. Ч. Адыгэбзэм и псалъэгъэнахуэ. Налшык: «Эльбрус», 2015.
  • БищӀо Б. Ч., Къумыкъу Д. М., ТӀымыжь Хь. Т. ЕджапӀэхэм папщӀэ урыс-адыгэ псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2013.
  • Джаурджий Хь. З., Сыкъун Хь. Хь. Урыс-адыгэ школ псалъалъэ. Налшык: «Нарт», 1991.
  • Къэбэрдей АССР-м и министрхэм я советым деж щыӀэ Къэбэрдей научно-исследовательскэ институт. Къардэн Б. М., БищӀэу А. Т. Урыс-къэбэрдей-шэрджэс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1955
  • Къэбэрдей-Балъкъэр АССР-м и министрхэм я советым и деж щыӀэ Къэбэрдей-балъкъэр научно-исследовательскэ институт. Апажэ М. Л., Багъ Н. А., Багъ П. М., Балъкъэр Б. Хь, КӀуэкӀуэ Ж. Н., ЖьэкӀэмыхъу Хь. Хь., Урыс Хь. Щ. Къэбэрдей-урыс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1957
  • Россием щӀэныгъэхэмкӀэ и академием и Къэбэрдей-Балъкъэр щӀэныгъэ центрым гуманитарнэ къухутэныгъэхэмкӀэ и институт. Адыгэбзэ псалъалъэ. Москва: «Дигора», 1999.
  • Табухов Х. К. Толковый русско-кабардино-черкесский словарь. Нальчик: Издательлский центр «Эль-Фа», 2006.
  • Шэрджэс Алий. Яхуэмыфащэу лъэныкъуэ едгъэза псалъэхэр. Адыгэ псалъэгъэнахуэм щӀыгъужыпхъэхэр. Налшык: Изд. КБИГИ, 2009.

АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)

ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭМЫӀЭС

ЭТИМОЛОГИЕ

КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ

  • IPA [dɐɕʹǝ'ʁʷǝn]

ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ

  • дэ- [щӀыгъу] + -ы + -н

СПРЯЖЕНЭ

Глагол лъэмыӏэс "дэщӏыгъун"-м и спряженэ
Инфинитив (масдар)
щыӀэныгъэ: дэщӀыгъун
щымыӀэныгъэ: дэмыщӀыгъун
Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа сэ уэ ар дэ фэ ахэр
щыӀэныгъэ: сыдэщӀыгъун удэщӀыгъун дэщӀыгъун дыдэщӀыгъун фыдэщӀыгъун дэщӀыгъун(хэ)
щымыӀэныгъэ: сыдэмыщӀыгъун удэмыщӀыгъун дэмыщӀыгъун дыдэмыщӀыгъун фыдэмыщӀыгъун дэмыщӀыгъун(хэ)
унафэ наклоненэ уэ фэ
щыӀэныгъэ: дэщӀыгъу! фыдэщӀыгъу!
щымыӀэныгъэ: удэмыщӀыгъу! фыдэмыщӀыгъу!
Ре-кӀэ унафэ наклоненэ сэ уэ ар дэ фэ ахэр
щыӀэныгъэ: сыдрещӀыгъу удрещӀыгъу дрещӀыгъу дыдрещӀыгъу фыдрещӀыгъу дрещӀыгъу
щымыӀэныгъэ: сыдремыщӀыгъу удремыщӀыгъу дремыщӀыгъу дыдремыщӀыгъу фыдремыщӀыгъу дремыщӀыгъу
ЗэраӀуатэ наклоненэ сэ уэ ар дэ фэ ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ: сыдощӀыгъу(р) удощӀыгъу(р) дощӀыгъу(р) дыдощӀыгъу(р) фыдощӀыгъу(р) дощӀыгъу(хэ)(р)
ит зэман – щымыӀэныгъэ: сыдэщӀыгъуркъым удэщӀыгъуркъым дэщӀыгъуркъым дыдэщӀыгъуркъым фыдэщӀыгъуркъым дэщӀыгъу(хэ)ркъым
дэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ: сыдэщӀыгъу(р)т удэщӀыгъу(р)т дэщӀыгъу(р)т дыдэщӀыгъу(р)т фыдэщӀыгъу(р)т дэщӀыгъу(р)т / дэщӀыгъухэ(р)т
дэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ: сыдэщӀыгъу(р)тэкъым удэщӀыгъу(р)тэкъым дэщӀыгъу(р)тэкъым дыдэщӀыгъу(р)тэкъым фыдэщӀыгъу(р)тэкъым дэщӀыгъу(р)тэкъым / дэщӀыгъухэ(р)тэкъым
дэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: сыдэщӀыгъуащ удэщӀыгъуащ дэщӀыгъуащ дыдэщӀыгъуащ фыдэщӀыгъуащ дэщӀыгъуа(хэ)щ
дэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: сыдэщӀыгъуакъым удэщӀыгъуакъым дэщӀыгъуакъым дыдэщӀыгъуакъым фыдэщӀыгъуакъым дэщӀыгъуа(хэ)къым
дэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ: сыдэщӀыгъуат удэщӀыгъуат дэщӀыгъуат дыдэщӀыгъуат фыдэщӀыгъуат дэщӀыгъуа(хэ)т
дэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: сыдэщӀыгъуатэкъым удэщӀыгъуатэкъым дэщӀыгъуатэкъым дыдэщӀыгъуатэкъым фыдэщӀыгъуатэкъым дэщӀыгъуа(хэ)тэкъым
дэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ: сыдэщӀыгъугъащ удэщӀыгъугъащ дэщӀыгъугъащ дыдэщӀыгъугъащ фыдэщӀыгъугъащ дэщӀыгъугъа(хэ)щ
дэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ: сыдэщӀыгъугъакъым удэщӀыгъугъакъым дэщӀыгъугъакъым дыдэщӀыгъугъакъым фыдэщӀыгъугъакъым дэщӀыгъугъа(хэ)къым
дэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ: сыдэщӀыгъугъат удэщӀыгъугъат дэщӀыгъугъат дыдэщӀыгъугъат фыдэщӀыгъугъат дэщӀыгъугъа(хэ)т
дэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ: сыдэщӀыгъугъатэкъым удэщӀыгъугъатэкъым дэщӀыгъугъатэкъым дыдэщӀыгъугъатэкъым фыдэщӀыгъугъатэкъым дэщӀыгъугъа(хэ)тэкъым
дэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ: сыдэщӀыгъущ удэщӀыгъущ дэщӀыгъущ дыдэщӀыгъущ фыдэщӀыгъущ дэщӀыгъу(хэ)щ
дэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ: сыдэщӀыгъукъым удэщӀыгъукъым дэщӀыгъукъым дыдэщӀыгъукъым фыдэщӀыгъукъым дэщӀыгъу(хэ)къым
дэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ: сыдэщӀыгъут удэщӀыгъут дэщӀыгъут дыдэщӀыгъут фыдэщӀыгъут дэщӀыгъу(хэ)т
дэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ: сыдэщӀыгъутэкъым удэщӀыгъутэкъым дэщӀыгъутэкъым дыдэщӀыгъутэкъым фыдэщӀыгъутэкъым дэщӀыгъу(хэ)тэкъым
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сыдэщӀыгъунщ удэщӀыгъунщ дэщӀыгъунщ дыдэщӀыгъунщ фыдэщӀыгъунщ дэщӀыгъун(хэ)щ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сыдэщӀыгъункъым удэщӀыгъункъым дэщӀыгъункъым дыдэщӀыгъункъым фыдэщӀыгъункъым дэщӀыгъун(хэ)къым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сыдэщӀыгъунущ удэщӀыгъунущ дэщӀыгъунущ дыдэщӀыгъунущ фыдэщӀыгъунущ дэщӀыгъуну(хэ)щ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сыдэщӀыгъунукъым удэщӀыгъунукъым дэщӀыгъунукъым дыдэщӀыгъунукъым фыдэщӀыгъунукъым дэщӀыгъуну(хэ)къым
ЗэрыупщӀэ наклоненэ сэ уэ ар дэ фэ ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ: сыдэщӀыгъурэ удэщӀыгъурэ дэщӀыгъурэ дыдэщӀыгъурэ фыдэщӀыгъурэ дэщӀыгъу(хэ)рэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ: сыдэщӀыгъуркъэ удэщӀыгъуркъэ дэщӀыгъуркъэ дыдэщӀыгъуркъэ фыдэщӀыгъуркъэ дэщӀыгъуркъэ / дэщӀыгъухэркъэ
дэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ: сыдэщӀыгъу(р)т удэщӀыгъу(р)т дэщӀыгъу(р)т дыдэщӀыгъу(р)т фыдэщӀыгъу(р)т дэщӀыгъу(р)т / дэщӀыгъухэ(р)т
дэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ: сыдэщӀыгъу(р)тэкъэ удэщӀыгъу(р)тэкъэ дэщӀыгъу(р)тэкъэ дыдэщӀыгъу(р)тэкъэ фыдэщӀыгъу(р)тэкъэ дэщӀыгъу(р)тэкъэ / дэщӀыгъухэ(р)тэкъэ
дэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: сыдэщӀыгъуа удэщӀыгъуа дэщӀыгъуа дыдэщӀыгъуа фыдэщӀыгъуа дэщӀыгъуа(хэ)
дэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: сыдэщӀыгъуакъэ удэщӀыгъуакъэ дэщӀыгъуакъэ дыдэщӀыгъуакъэ фыдэщӀыгъуакъэ дэщӀыгъуа(хэ)къэ
дэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ: сыдэщӀыгъуат удэщӀыгъуат дэщӀыгъуат дыдэщӀыгъуат фыдэщӀыгъуат дэщӀыгъуа(хэ)т
дэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: сыдэщӀыгъуатэкъэ удэщӀыгъуатэкъэ дэщӀыгъуатэкъэ дыдэщӀыгъуатэкъэ фыдэщӀыгъуатэкъэ дэщӀыгъуа(хэ)тэкъэ
дэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ: сыдэщӀыгъугъа удэщӀыгъугъа дэщӀыгъугъа дыдэщӀыгъугъа фыдэщӀыгъугъа дэщӀыгъугъа(хэ)
дэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ: сыдэщӀыгъугъакъэ удэщӀыгъугъакъэ дэщӀыгъугъакъэ дыдэщӀыгъугъакъэ фыдэщӀыгъугъакъэ дэщӀыгъугъа(хэ)къэ
дэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ: сыдэщӀыгъугъат удэщӀыгъугъат дэщӀыгъугъат дыдэщӀыгъугъат фыдэщӀыгъугъат дэщӀыгъугъа(хэ)т
дэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: сыдэщӀыгъугъатэкъэ удэщӀыгъугъатэкъэ дэщӀыгъугъатэкъэ дыдэщӀыгъугъатэкъэ фыдэщӀыгъугъатэкъэ дэщӀыгъугъа(хэ)тэкъэ
дэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ: сыдэщӀыгъу удэщӀыгъу дэщӀыгъу дыдэщӀыгъу фыдэщӀыгъу дэщӀыгъу(хэ)
дэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ: сыдэщӀыгъукъэ удэщӀыгъукъэ дэщӀыгъукъэ дыдэщӀыгъукъэ фыдэщӀыгъукъэ дэщӀыгъу(хэ)къэ
дэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ: сыдэщӀыгъут удэщӀыгъут дэщӀыгъут дыдэщӀыгъут фыдэщӀыгъут дэщӀыгъу(хэ)т
дэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ: сыдэщӀыгъутэкъэ удэщӀыгъутэкъэ дэщӀыгъутэкъэ дыдэщӀыгъутэкъэ фыдэщӀыгъутэкъэ дэщӀыгъу(хэ)тэкъэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сыдэщӀыгъун удэщӀыгъун дэщӀыгъун дыдэщӀыгъун фыдэщӀыгъун дэщӀыгъун(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сыдэщӀыгъункъэ удэщӀыгъункъэ дэщӀыгъункъэ дыдэщӀыгъункъэ фыдэщӀыгъункъэ дэщӀыгъун(хэ)къэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сыдэщӀыгъуну удэщӀыгъуну дэщӀыгъуну дыдэщӀыгъуну фыдэщӀыгъуну дэщӀыгъуну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сыдэщӀыгъунукъэ удэщӀыгъунукъэ дэщӀыгъунукъэ дыдэщӀыгъунукъэ фыдэщӀыгъунукъэ дэщӀыгъуну(хэ)къэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ сэ уэ ар дэ фэ ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ: сыдэщӀыгъумэ удэщӀыгъумэ дэщӀыгъумэ дыдэщӀыгъумэ фыдэщӀыгъумэ дэщӀыгъу(хэ)мэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ: сыдэмыщӀыгъумэ удэмыщӀыгъумэ дэмыщӀыгъумэ дыдэмыщӀыгъумэ фыдэмыщӀыгъумэ дэмыщӀыгъу(хэ)мэ
дэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: сыдэщӀыгъуамэ удэщӀыгъуамэ дэщӀыгъуамэ дыдэщӀыгъуамэ фыдэщӀыгъуамэ дэщӀыгъуа(хэ)мэ
дэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: сыдэмыщӀыгъуамэ удэмыщӀыгъуамэ дэмыщӀыгъуамэ дыдэмыщӀыгъуамэ фыдэмыщӀыгъуамэ дэмыщӀыгъуа(хэ)мэ
дэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: сыдэщӀыгъугъамэ удэщӀыгъугъамэ дэщӀыгъугъамэ дыдэщӀыгъугъамэ фыдэщӀыгъугъамэ дэщӀыгъугъа(хэ)мэ
дэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: сыдэмыщӀыгъугъамэ удэмыщӀыгъугъамэ дэмыщӀыгъугъамэ дыдэмыщӀыгъугъамэ фыдэмыщӀыгъугъамэ дэмыщӀыгъугъа(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сыдэщӀыгъунмэ удэщӀыгъунмэ дэщӀыгъунмэ дыдэщӀыгъунмэ фыдэщӀыгъунмэ дэщӀыгъун(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сыдэмыщӀыгъунмэ удэмыщӀыгъунмэ дэмыщӀыгъунмэ дыдэмыщӀыгъунмэ фыдэмыщӀыгъунмэ дэмыщӀыгъун(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сыдэщӀыгъунумэ удэщӀыгъунумэ дэщӀыгъунумэ дыдэщӀыгъунумэ фыдэщӀыгъунумэ дэщӀыгъуну(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сыдэмыщӀыгъунумэ удэмыщӀыгъунумэ дэмыщӀыгъунумэ дыдэмыщӀыгъунумэ фыдэмыщӀыгъунумэ дэмыщӀыгъуну(хэ)мэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ сэ уэ ар дэ фэ ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ: сыдэщӀыгъутэмэ удэщӀыгъутэмэ дэщӀыгъутэмэ дыдэщӀыгъутэмэ фыдэщӀыгъутэмэ дэщӀыгъу(хэ)тэмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ: сыдэмыщӀыгъутэмэ удэмыщӀыгъутэмэ дэмыщӀыгъутэмэ дыдэмыщӀыгъутэмэ фыдэмыщӀыгъутэмэ дэмыщӀыгъу(хэ)тэмэ
дэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: сыдэщӀыгъуатэмэ удэщӀыгъуатэмэ дэщӀыгъуатэмэ дыдэщӀыгъуатэмэ фыдэщӀыгъуатэмэ дэщӀыгъуа(хэ)тэмэ
дэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: сыдэмыщӀыгъуатэмэ удэмыщӀыгъуатэмэ дэмыщӀыгъуатэмэ дыдэмыщӀыгъуатэмэ фыдэмыщӀыгъуатэмэ дэмыщӀыгъуа(хэ)тэмэ
дэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: сыдэщӀыгъугъатэмэ удэщӀыгъугъатэмэ дэщӀыгъугъатэмэ дыдэщӀыгъугъатэмэ фыдэщӀыгъугъатэмэ дэщӀыгъугъа(хэ)тэмэ
дэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: сыдэмыщӀыгъугъатэмэ удэмыщӀыгъугъатэмэ дэмыщӀыгъугъатэмэ дыдэмыщӀыгъугъатэмэ фыдэмыщӀыгъугъатэмэ дэмыщӀыгъугъа(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сыдэщӀыгъунтэмэ удэщӀыгъунтэмэ дэщӀыгъунтэмэ дыдэщӀыгъунтэмэ фыдэщӀыгъунтэмэ дэщӀыгъун(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сыдэмыщӀыгъунтэмэ удэмыщӀыгъунтэмэ дэмыщӀыгъунтэмэ дыдэмыщӀыгъунтэмэ фыдэмыщӀыгъунтэмэ дэмыщӀыгъун(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сыдэщӀыгъунутэмэ удэщӀыгъунутэмэ дэщӀыгъунутэмэ дыдэщӀыгъунутэмэ фыдэщӀыгъунутэмэ дэщӀыгъуну(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сыдэмыщӀыгъунутэмэ удэмыщӀыгъунутэмэ дэмыщӀыгъунутэмэ дыдэмыщӀыгъунутэмэ фыдэмыщӀыгъунутэмэ дэмыщӀыгъуну(хэ)тэмэ
сослагательнэ наклоненэ сэ уэ ар дэ фэ ахэр
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сыдэщӀыгъунт удэщӀыгъунт дэщӀыгъунт дыдэщӀыгъунт фыдэщӀыгъунт дэщӀыгъун(хэ)т
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сыдэщӀыгъунтэкъым удэщӀыгъунтэкъым дэщӀыгъунтэкъым дыдэщӀыгъунтэкъым фыдэщӀыгъунтэкъым дэщӀыгъун(хэ)тэкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сыдэщӀыгъунут удэщӀыгъунут дэщӀыгъунут дыдэщӀыгъунут фыдэщӀыгъунут дэщӀыгъуну(хэ)т
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сыдэщӀыгъунутэкъым удэщӀыгъунутэкъым дэщӀыгъунутэкъым дыдэщӀыгъунутэкъым фыдэщӀыгъунутэкъым дэщӀыгъуну(хэ)тэкъым
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ сэ уэ ар дэ фэ ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ: сыдэщӀыгъуми удэщӀыгъуми дэщӀыгъуми дыдэщӀыгъуми фыдэщӀыгъуми дэщӀыгъу(хэ)ми
ит зэман – щымыӀэныгъэ: сыдэмыщӀыгъуми удэмыщӀыгъуми дэмыщӀыгъуми дыдэмыщӀыгъуми фыдэмыщӀыгъуми дэмыщӀыгъу(хэ)ми
дэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: сыдэщӀыгъуами удэщӀыгъуами дэщӀыгъуами дыдэщӀыгъуами фыдэщӀыгъуами дэщӀыгъуа(хэ)ми
дэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: сыдэмыщӀыгъуами удэмыщӀыгъуами дэмыщӀыгъуами дыдэмыщӀыгъуами фыдэмыщӀыгъуами дэмыщӀыгъуа(хэ)ми
дэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: сыдэщӀыгъугъами удэщӀыгъугъами дэщӀыгъугъами дыдэщӀыгъугъами фыдэщӀыгъугъами дэщӀыгъугъа(хэ)ми
дэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: сыдэмыщӀыгъугъами удэмыщӀыгъугъами дэмыщӀыгъугъами дыдэмыщӀыгъугъами фыдэмыщӀыгъугъами дэмыщӀыгъугъа(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сыдэщӀыгъунми удэщӀыгъунми дэщӀыгъунми дыдэщӀыгъунми фыдэщӀыгъунми дэщӀыгъун(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сыдэмыщӀыгъунми удэмыщӀыгъунми дэмыщӀыгъунми дыдэмыщӀыгъунми фыдэмыщӀыгъунми дэмыщӀыгъун(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сыдэщӀыгъунуми удэщӀыгъунуми дэщӀыгъунуми дыдэщӀыгъунуми фыдэщӀыгъунуми дэщӀыгъуну(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сыдэмыщӀыгъунуми удэмыщӀыгъунуми дэмыщӀыгъунуми дыдэмыщӀыгъунуми фыдэмыщӀыгъунуми дэмыщӀыгъуну(хэ)ми
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ сэ уэ ар дэ фэ ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ: сыдэщӀыгъутэми удэщӀыгъутэми дэщӀыгъутэми дыдэщӀыгъутэми фыдэщӀыгъутэми дэщӀыгъу(хэ)тэми
ит зэман – щымыӀэныгъэ: сыдэмыщӀыгъутэми удэмыщӀыгъутэми дэмыщӀыгъутэми дыдэмыщӀыгъутэми фыдэмыщӀыгъутэми дэмыщӀыгъу(хэ)тэми
дэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: сыдэщӀыгъуатэми удэщӀыгъуатэми дэщӀыгъуатэми дыдэщӀыгъуатэми фыдэщӀыгъуатэми дэщӀыгъуа(хэ)тэми
дэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: сыдэмыщӀыгъуатэми удэмыщӀыгъуатэми дэмыщӀыгъуатэми дыдэмыщӀыгъуатэми фыдэмыщӀыгъуатэми дэмыщӀыгъуа(хэ)тэми
дэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: сыдэщӀыгъугъатэми удэщӀыгъугъатэми дэщӀыгъугъатэми дыдэщӀыгъугъатэми фыдэщӀыгъугъатэми дэщӀыгъугъа(хэ)тэми
дэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: сыдэмыщӀыгъугъатэми удэмыщӀыгъугъатэми дэмыщӀыгъугъатэми дыдэмыщӀыгъугъатэми фыдэмыщӀыгъугъатэми дэмыщӀыгъугъа(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сыдэщӀыгъунтэми удэщӀыгъунтэми дэщӀыгъунтэми дыдэщӀыгъунтэми фыдэщӀыгъунтэми дэщӀыгъун(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сыдэмыщӀыгъунтэми удэмыщӀыгъунтэми дэмыщӀыгъунтэми дыдэмыщӀыгъунтэми фыдэмыщӀыгъунтэми дэмыщӀыгъун(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сыдэщӀыгъунутэми удэщӀыгъунутэми дэщӀыгъунутэми дыдэщӀыгъунутэми фыдэщӀыгъунутэми дэщӀыгъуну(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сыдэмыщӀыгъунутэми удэмыщӀыгъунутэми дэмыщӀыгъунутэми дыдэмыщӀыгъунутэми фыдэмыщӀыгъунутэми дэмыщӀыгъуну(хэ)тэми
гъэщӀэгъщӀыгъуныгъэ наклоненэ сэ уэ ар дэ фэ ахэр
щыӀэныгъэ: сыдэщӀыгъуаи удэщӀыгъуаи дэщӀыгъуаи дыдэщӀыгъуаи фыдэщӀыгъуаи дэщӀыгъуаи
щымыӀэныгъэ: сыдэмыщӀыгъуаи удэмыщӀыгъуаи дэмыщӀыгъуаи дыдэмыщӀыгъуаи фыдэмыщӀыгъуаи дэмыщӀыгъуаи
фӀэфӀыныгъэ наклоненэ сэ уэ ар дэ фэ ахэр
щыӀэныгъэ: сыдэщӀыгъуащэрэт удэщӀыгъуащэрэт дэщӀыгъуащэрэт дыдэщӀыгъуащэрэт фыдэщӀыгъуащэрэт дэщӀыгъуащэрэт
щымыӀэныгъэ: сыдэмыщӀыгъуащэрэт удэмыщӀыгъуащэрэт дэмыщӀыгъуащэрэт дыдэмыщӀыгъуащэрэт фыдэмыщӀыгъуащэрэт дэмыщӀыгъуащэрэт
шэч къытехьэныгъэ наклоненэ сэ уэ ар дэ фэ ахэр
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ: сыдэщӀыгъуагъэнщ удэщӀыгъуагъэнщ дэщӀыгъуагъэнщ дыдэщӀыгъуагъэнщ фыдэщӀыгъуагъэнщ дэщӀыгъуагъэнщ
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: сыдэщӀыгъуагъэнкъым удэщӀыгъуагъэнкъым дэщӀыгъуагъэнкъым дыдэщӀыгъуагъэнкъым фыдэщӀыгъуагъэнкъым дэщӀыгъуагъэнкъым
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ: сыдэщӀыгъуагъэнт удэщӀыгъуагъэнт дэщӀыгъуагъэнт дыдэщӀыгъуагъэнт фыдэщӀыгъуагъэнт дэщӀыгъуагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: сыдэщӀыгъуагъэнтэкъым удэщӀыгъуагъэнтэкъым дэщӀыгъуагъэнтэкъым дыдэщӀыгъуагъэнтэкъым фыдэщӀыгъуагъэнтэкъым дэщӀыгъуагъэнтэкъым
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: сыдэщӀыгъуагъэн удэщӀыгъуагъэн дэщӀыгъуагъэн дыдэщӀыгъуагъэн фыдэщӀыгъуагъэн дэщӀыгъуагъэн
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: сыдэщӀыгъуагъэнкъэ удэщӀыгъуагъэнкъэ дэщӀыгъуагъэнкъэ дыдэщӀыгъуагъэнкъэ фыдэщӀыгъуагъэнкъэ дэщӀыгъуагъэнкъэ
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: сыдэщӀыгъуагъэнт удэщӀыгъуагъэнт дэщӀыгъуагъэнт дыдэщӀыгъуагъэнт фыдэщӀыгъуагъэнт дэщӀыгъуагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: сыдэщӀыгъуагъэнтэкъэ удэщӀыгъуагъэнтэкъэ дэщӀыгъуагъэнтэкъэ дыдэщӀыгъуагъэнтэкъэ фыдэщӀыгъуагъэнтэкъэ дэщӀыгъуагъэнтэкъэ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ: сыдэщӀыгъуагъэнщӀыгъу удэщӀыгъуагъэнщӀыгъу дэщӀыгъуагъэнщӀыгъу дыдэщӀыгъуагъэнщӀыгъу фыдэщӀыгъуагъэнщӀыгъу дэщӀыгъуагъэнщӀыгъу
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: сыдэщӀыгъуагъэнукъым удэщӀыгъуагъэнукъым дэщӀыгъуагъэнукъым дыдэщӀыгъуагъэнукъым фыдэщӀыгъуагъэнукъым дэщӀыгъуагъэнукъым
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ: сыдэщӀыгъуагъэнут удэщӀыгъуагъэнут дэщӀыгъуагъэнут дыдэщӀыгъуагъэнут фыдэщӀыгъуагъэнут дэщӀыгъуагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: сыдэщӀыгъуагъэнутэкъым удэщӀыгъуагъэнутэкъым дэщӀыгъуагъэнутэкъым дыдэщӀыгъуагъэнутэкъым фыдэщӀыгъуагъэнутэкъым дэщӀыгъуагъэнутэкъым
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: сыдэщӀыгъуагъэну удэщӀыгъуагъэну дэщӀыгъуагъэну дыдэщӀыгъуагъэну фыдэщӀыгъуагъэну дэщӀыгъуагъэну
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: сыдэщӀыгъуагъэнукъэ удэщӀыгъуагъэнукъэ дэщӀыгъуагъэнукъэ дыдэщӀыгъуагъэнукъэ фыдэщӀыгъуагъэнукъэ дэщӀыгъуагъэнукъэ
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: сыдэщӀыгъуагъэнут удэщӀыгъуагъэнут дэщӀыгъуагъэнут дыдэщӀыгъуагъэнут фыдэщӀыгъуагъэнут дэщӀыгъуагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: сыдэщӀыгъуагъэнутэкъэ удэщӀыгъуагъэнутэкъэ дэщӀыгъуагъэнутэкъэ дыдэщӀыгъуагъэнутэкъэ фыдэщӀыгъуагъэнутэкъэ дэщӀыгъуагъэнутэкъэ
Причастиехэр сэ уэ ар дэ фэ ахэр
Зылэжь (субъектнэ) причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ сыдэщӀыгъу удэщӀыгъу дэщӀыгъу дыдэщӀыгъу фыдэщӀыгъу дэщӀыгъу(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ сыдэмыщӀыгъу удэмыщӀыгъу дэмыщӀыгъу дыдэмыщӀыгъу фыдэмыщӀыгъу дэмыщӀыгъу(хэ)
дэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ сыдэщӀыгъуа удэщӀыгъуа дэщӀыгъуа дыдэщӀыгъуа фыдэщӀыгъуа дэщӀыгъуа(хэ)
дэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сыдэмыщӀыгъуа удэмыщӀыгъуа дэмыщӀыгъуа дыдэмыщӀыгъуа фыдэмыщӀыгъуа дэмыщӀыгъуа(хэ)
дэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ сыдэщӀыгъугъа удэщӀыгъугъа дэщӀыгъугъа дыдэщӀыгъугъа фыдэщӀыгъугъа дэщӀыгъугъа(хэ)
дэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сыдэмыщӀыгъугъа удэмыщӀыгъугъа дэмыщӀыгъугъа дыдэмыщӀыгъугъа фыдэмыщӀыгъугъа дэмыщӀыгъугъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ сыдэщӀыгъун удэщӀыгъун дэщӀыгъун дыдэщӀыгъун фыдэщӀыгъун дэщӀыгъун(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ сыдэмыщӀыгъун удэмыщӀыгъун дэмыщӀыгъун дыдэмыщӀыгъун фыдэмыщӀыгъун дэмыщӀыгъун(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ сыдэщӀыгъуну удэщӀыгъуну дэщӀыгъуну дыдэщӀыгъуну фыдэщӀыгъуну дэщӀыгъуну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ сыдэмыщӀыгъуну удэмыщӀыгъуну дэмыщӀыгъуну дыдэмыщӀыгъуну фыдэмыщӀыгъуну дэмыщӀыгъуну(хэ)
Лэжьыгъэм и къэхъукӀэр зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ сызэрыдэщӀыгъу узэрыдэщӀыгъу зэрыдэщӀыгъу дызэрыдэщӀыгъу фызэрыдэщӀыгъу зэрыдэщӀыгъу(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ сызэрыдэмыщӀыгъу узэрыдэмыщӀыгъу зэрыдэмыщӀыгъу дызэрыдэмыщӀыгъу фызэрыдэмыщӀыгъу зэрыдэмыщӀыгъу(хэ)
дэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ сызэрыдэщӀыгъуа узэрыдэщӀыгъуа зэрыдэщӀыгъуа дызэрыдэщӀыгъуа фызэрыдэщӀыгъуа зэрыдэщӀыгъуа(хэ)
дэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сызэрыдэмыщӀыгъуа узэрыдэмыщӀыгъуа зэрыдэмыщӀыгъуа дызэрыдэмыщӀыгъуа фызэрыдэмыщӀыгъуа зэрыдэмыщӀыгъуа(хэ)
дэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ сызэрыдэщӀыгъугъа узэрыдэщӀыгъугъа зэрыдэщӀыгъугъа дызэрыдэщӀыгъугъа фызэрыдэщӀыгъугъа зэрыдэщӀыгъугъа(хэ)
дэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сызэрыдэмыщӀыгъугъа узэрыдэмыщӀыгъугъа зэрыдэмыщӀыгъугъа дызэрыдэмыщӀыгъугъа фызэрыдэмыщӀыгъугъа зэрыдэмыщӀыгъугъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ сызэрыдэщӀыгъун узэрыдэщӀыгъун зэрыдэщӀыгъун дызэрыдэщӀыгъун фызэрыдэщӀыгъун зэрыдэщӀыгъун(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ сызэрыдэмыщӀыгъун узэрыдэмыщӀыгъун зэрыдэмыщӀыгъун дызэрыдэмыщӀыгъун фызэрыдэмыщӀыгъун зэрыдэмыщӀыгъун(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ сызэрыдэщӀыгъуну узэрыдэщӀыгъуну зэрыдэщӀыгъуну дызэрыдэщӀыгъуну фызэрыдэщӀыгъуну зэрыдэщӀыгъуну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ сызэрыдэмыщӀыгъуну узэрыдэмыщӀыгъуну зэрыдэмыщӀыгъуну дызэрыдэмыщӀыгъуну фызэрыдэмыщӀыгъуну зэрыдэмыщӀыгъуну(хэ)
Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ сыщыдэщӀыгъу ущыдэщӀыгъу щыдэщӀыгъу дыщыдэщӀыгъу фыщыдэщӀыгъу щыдэщӀыгъу(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ сыщыдэмыщӀыгъу ущыдэмыщӀыгъу щыдэмыщӀыгъу дыщыдэмыщӀыгъу фыщыдэмыщӀыгъу щыдэмыщӀыгъу(хэ)
дэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ сыщыдэщӀыгъуа ущыдэщӀыгъуа ущыдэщӀыгъуа дыщыдэщӀыгъуа фыщыдэщӀыгъуа щыдэщӀыгъуа(хэ)
дэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сыщыдэмыщӀыгъуа фыщидэмыщӀыгъуа щыдэмыщӀыгъуа дыщыдэмыщӀыгъуа фыщыдэмыщӀыгъуа щыдэмыщӀыгъуа(хэ)
дэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ сыщыдэщӀыгъугъа ущыдэщӀыгъугъа щыдэщӀыгъугъа дыщыдэщӀыгъугъа фыщыдэщӀыгъугъа щыдэщӀыгъугъа(хэ)
дэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сыщыдэмыщӀыгъугъа ущыдэмыщӀыгъугъа щыдэмыщӀыгъугъа дыщыдэмыщӀыгъугъа фыщыдэмыщӀыгъугъа щыдэмыщӀыгъугъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ сыщыдэщӀыгъун ущыдэщӀыгъун щыдэщӀыгъун дыщыдэщӀыгъун фыщыдэщӀыгъун щыдэщӀыгъун(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ сыщыдэмыщӀыгъун ущыдэщӀыгъун щыдэмыщӀыгъун дыщыдэмыщӀыгъун фыщыдэмыщӀыгъун щыдэмыщӀыгъун(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ сыщыдэщӀыгъуну ущыдэщӀыгъуну щыдэщӀыгъуну дыщыдэщӀыгъуну фыщыдэщӀыгъуну щыдэщӀыгъуну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ сыщыдэмыщӀыгъуну ущыдэмыщӀыгъуну щыдэмыщӀыгъуну дыщыдэмыщӀыгъуну фыщыдэмыщӀыгъуну щыдэмыщӀыгъуну(хэ)
ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ сыздэдэщӀыгъу уздэдэщӀыгъу здэдэщӀыгъу дыздэдэщӀыгъу фыздэдэщӀыгъу здэдэщӀыгъу(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ сыздэдэмыщӀыгъу уздэдэмыщӀыгъу здэдэмыщӀыгъу дыздэдэмыщӀыгъу фыздэдэмыщӀыгъу здэдэмыщӀыгъу(хэ)
дэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ сыздэдэщӀыгъуа уздэдэщӀыгъуа здэдэщӀыгъуа дыздэдэщӀыгъуа фыздэдэщӀыгъуа здэдэщӀыгъуа(хэ)
дэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сыздэдэмыщӀыгъуа уздэдэмыщӀыгъуа здэдэмыщӀыгъуа дыздэдэмыщӀыгъуа фыздэдэмыщӀыгъуа здэдэмыщӀыгъуа(хэ)
дэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ сыздэдэщӀыгъугъа уздэдэщӀыгъугъа здэдэщӀыгъугъа дыздэдэщӀыгъугъа фыздэдэщӀыгъугъа здэдэщӀыгъугъа(хэ)
дэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сыздэдэмыщӀыгъугъа уздэдэмыщӀыгъугъа здэдэмыщӀыгъугъа дыздэдэмыщӀыгъугъа фыздэдэмыщӀыгъугъа здэдэмыщӀыгъугъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ сыздэдэщӀыгъун уздэдэщӀыгъун здэдэщӀыгъун дыздэдэщӀыгъун фыздэдэщӀыгъун здэдэщӀыгъун(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ сыздэдэмыщӀыгъун уздэдэмыщӀыгъун здэдэмыщӀыгъун дыздэдэмыщӀыгъун фыздэдэмыщӀыгъун здэдэмыщӀыгъун(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ сыздэдэщӀыгъуну уздэдэщӀыгъуну здэдэщӀыгъуну дыздэдэщӀыгъуну фыздэдэщӀыгъуну здэдэщӀыгъуну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ сыздэдэмыщӀыгъуну уздэдэмыщӀыгъуну здэдэмыщӀыгъуну дыздэдэмыщӀыгъуну фыздэдэмыщӀыгъуну здэдэмыщӀыгъуну(хэ)
Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ сыщӀыдэщӀыгъу ущӀыдэщӀыгъу щӀыдэщӀыгъу дыщӀыдэщӀыгъу фыщӀыдэщӀыгъу щӀыдэщӀыгъу(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ сыщӀыдэмыщӀыгъу ущӀыдэмыщӀыгъу щӀыдэмыщӀыгъу дыщӀыдэмыщӀыгъу фыщӀыдэмыщӀыгъу щӀыдэмыщӀыгъу(хэ)
дэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ сыщӀыдэщӀыгъуа ущӀыдэщӀыгъуӀэщӀыгъуа щӀыдэщӀыгъуа дыщӀыдэщӀыгъуа фыщӀыдэщӀыгъуа щӀыдэщӀыгъуа(хэ)
дэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сыщӀыдэмыщӀыгъуа ущӀыдэмыщӀыгъуа щӀыдэмыщӀыгъуа дыщӀыдэмыщӀыгъуа фыщӀыдэмыщӀыгъуа щӀыдэмыщӀыгъуа(хэ)
дэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ сыщӀыдэщӀыгъугъа ущӀыдэщӀыгъугъа щӀыдэщӀыгъугъа дыщӀыдэщӀыгъугъа фыщӀыдэщӀыгъугъа щӀыдэщӀыгъугъа(хэ)
дэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сыщӀыдэмыщӀыгъугъа ущӀыдэмыщӀыгъугъа щӀыдэмыщӀыгъугъа дыщӀыдэмыщӀыгъугъа фыщӀыдэмыщӀыгъугъа щӀыдэмыщӀыгъугъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ сыщӀыдэщӀыгъун ущӀыдэщӀыгъун щӀыдэщӀыгъун дыщӀыдэщӀыгъун фыщӀыдэщӀыгъун щӀыдэщӀыгъун(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ сыщӀыдэмыщӀыгъун ущӀыдэмыщӀыгъун щӀыдэмыщӀыгъун дыщӀыдэмыщӀыгъун фыщӀыдэмыщӀыгъун щӀыдэмыщӀыгъун(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ сыщӀыдэщӀыгъуну ущӀыдэщӀыгъуну щӀыдэщӀыгъуну дыщӀыдэщӀыгъуну фыщӀыдэщӀыгъуну щӀыдэщӀыгъуну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ сыщӀыдэмыщӀыгъуну ущӀыдэмыщӀыгъуну щӀыдэмыщӀыгъуну дыщӀыдэмыщӀыгъуну фыщӀыдэмыщӀыгъуну щӀыдэмыщӀыгъуну(хэ)
Деепричастиехэр сэ уэ ар дэ фэ ахэр
ит зэман - щыӀэныгъэ сыдэщӀыгъуу удэщӀыгъуу дэщӀыгъуу дыдэщӀыгъуу фыдэщӀыгъуу дэщӀыгъу(хэ)у
ит зэман - щымыӀэныгъэ сыдэмыщӀыгъуу удэмыщӀыгъуу дэмыщӀыгъуу дыдэмыщӀыгъуу фыдэмыщӀыгъуу дэмыщӀыгъу(хэ)у
дэкӀа зэман - щыӀэныгъэ сыдэщӀыгъуауэ удэщӀыгъуауэ дэщӀыгъуауэ дыдэщӀыгъуауэ фыдэщӀыгъуауэ дэщӀыгъуауэ / дэщӀыгъуахэу
дэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сыдэмыщӀыгъуауэ удэмыщӀыгъуауэ дэмыщӀыгъуауэ дыдэмыщӀыгъуауэ фыдэмыщӀыгъуауэ дэмыщӀыгъуауэ / дэмыщӀыгъуахэу
-урэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ сыдэщӀыгъуурэ удэщӀыгъуурэ дэщӀыгъуурэ дыдэщӀыгъуурэ фыдэщӀыгъуурэ дэщӀыгъу(хэ)урэ
-урэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ сыдэмыщӀыгъуурэ удэмыщӀыгъуурэ дэмыщӀыгъуурэ дыдэмыщӀыгъуурэ фыдэмыщӀыгъуурэ дэмыщӀыгъу(хэ)урэ
Прямой дополненэ -- ит зэман щыӀэныгъэ фащэ Прямой Дополненэ
сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
Подлежащэ
сэ -- сыбдощӀыгъу сыдощӀыгъу -- сывдощӀыгъу садощӀыгъу(хэ)
уэ уздощӀыгъу -- удощӀыгъу уддощӀыгъу -- уадощӀыгъу(хэ)
ар здощӀыгъу бдощӀыгъу дощӀыгъу ддощӀыгъу вдощӀыгъу ядощӀыгъу(хэ)
дэ -- дыбдощӀыгъу дыдощӀыгъу -- дывдощӀыгъу дадощӀыгъу(хэ)
фэ фыздощӀыгъу -- фыдощӀыгъу фыддощӀыгъу -- фадощӀыгъу(хэ)
ахэр здощӀыгъу бдощӀыгъу дощӀыгъу ддощӀыгъу вдощӀыгъу ядощӀыгъу(хэ)
Прямой дополненэ -- фащэ псори (ит зэман щыӀэныгъэ фащэм нэгъуэщӀ) Прямой Дополненэ
сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
Подлежащэ
сэ -- сыбдэ[щӀыгъурэ] сыдэ[щӀыгъурэ] -- сывдэ[щӀыгъурэ] садэ[щӀыгъу(хэ)рэ]
уэ уздэ[щӀыгъурэ] -- удэ[щӀыгъурэ] уддэ[щӀыгъурэ] -- уадэ[щӀыгъу(хэ)рэ]
ар здэ[щӀыгъурэ] бдэ[щӀыгъурэ] дэ[щӀыгъурэ] ддэ[щӀыгъурэ] вдэ[щӀыгъурэ] ядэ[щӀыгъу(хэ)рэ]
дэ -- дыбдэ[щӀыгъурэ] дыдэ[щӀыгъурэ] -- дывдэ[щӀыгъурэ] дадэ[щӀыгъу(хэ)рэ]
фэ фыздэ[щӀыгъурэ] -- фыбъэдэ[щӀыгъурэ] фыддэ[щӀыгъурэ] -- фадэ[щӀыгъу(хэ)рэ]
ахэр здэ[щӀыгъурэ] бдэ[щӀыгъурэ] дэ[щӀыгъурэ] ддэ[щӀыгъурэ] вдэ[щӀыгъурэ] ядэ[щӀыгъу(хэ)рэ]


-ы-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы Белджылы Мыбелджылы Белджылы
Именительнэ: [щӀыгъу] [щӀыгъу]р -- [щӀыгъу]хэр
Эргативнэ: [щӀыгъу] [щӀыгъу]м -- [щӀыгъу]хэм
Послеложнэ: [щӀыгъу]кӀэ [щӀыгъу]мкӀэ [щӀыгъу]хэкӀэ [щӀыгъу]хэмкӀэ
Обстоятельственнэ: [щӀыгъу]у [щӀыгъу]рауэ [щӀыгъу]хэу [щӀыгъу]хэрауэ
-а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы Белджылы Мыбелджылы Белджылы
Именительнэ: [щӀыгъу]а [щӀыгъу]ар -- [щӀыгъу]ахэр
Эргативнэ: [щӀыгъу]а [щӀыгъу]ам -- [щӀыгъу]ахэм
Послеложнэ: [щӀыгъу]акӀэ [щӀыгъу]амкӀэ [щӀыгъу]ахэкӀэ [щӀыгъу]ахэмкӀэ
Обстоятельственнэ: [щӀыгъу]ауэ [щӀыгъу]арауэ [щӀыгъу]ахэу [щӀыгъу]ахэрауэ
-ын-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы Белджылы Мыбелджылы Белджылы
Именительнэ: [щӀыгъу]н [щӀыгъу]ныр -- [щӀыгъу]нхэр
Эргативнэ: [щӀыгъу]н [щӀыгъу]ным -- [щӀыгъу]нхэм
Послеложнэ: [щӀыгъу]нкӀэ [щӀыгъу]нымкӀэ [щӀыгъу]нхэкӀэ [щӀыгъу]нхэмкӀэ
'Обстоятельственнэ: [щӀыгъу]ну [щӀыгъу]нырауэ [щӀыгъу]нхэу [щӀыгъу]нхэрауэ
-ыну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы Белджылы Мыбелджылы Белджылы
Именительнэ: [щӀыгъу]ну [щӀыгъу]нур -- [щӀыгъу]нухэр
Эргативнэ: [щӀыгъу]ну [щӀыгъу]нум -- [щӀыгъу]нухэм
Послеложнэ: [щӀыгъу]нукӀэ [щӀыгъу]нумкӀэ [щӀыгъу]нухэкӀэ [щӀыгъу]нухэмкӀэ
Обстоятельственнэ: [щӀыгъу]нууэ [щӀыгъу]нурауэ [щӀыгъу]нухэу [щӀыгъу]нухэрауэ

МЫХЬЭНЭ

  1. Зыгуэрым и гъусэн.
  2. Зыгуэр зыгуэрым щӀыгъун.

ЩАПХЪЭХЭР

  • Сэ си анэм сыдэщӀыгъуу си анэшым сыкӀуэжырт. Шортэн Аскэрбий
  • Шыдым и закъуэкъым Хъуэжэ ищэр — абы зы джэдуухъуи дэщӀыгъущ. Ӏуащхьэмахуэ, журнал (художественный)

ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР

  • Газет къэсщэхуахэм зы журнал дэщӀыгъут.

НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР

ИНДЖЫЛЫБЗЭ
  • дэщӏыгъун: 1. be together with sb or sth 2. be added, attached to sth, accompany sth
  • Газет къэсщэхуахэм зы журнал дэщӀыгъут: a magazine accompanied the newspapers bought.
УРЫСЫБЗЭ
  • дэщӏыгъун: 1. быть, находиться вместе с кем-чем-л. 2. добавляться, прилагаться к чему-л.
  • Газет къэсщэхуахэм зы журнал дэщӀыгъут: к купленным газетам прилагался жунал.

БИБЛИОГРАФИЕ

  • Апажэ М. Л., КӀуэкӀуэ Ж. Н. Адыгэ-урыс псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2008.
  • БищӀо Б. Ч. Адыгэбзэм и псалъэгъэнахуэ. Налшык: «Эльбрус», 2015.
  • БищӀо Б. Ч., Къумыкъу Д. М., ТӀымыжь Хь. Т. ЕджапӀэхэм папщӀэ урыс-адыгэ псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2013.
  • Джаурджий Хь. З., Сыкъун Хь. Хь. Урыс-адыгэ школ псалъалъэ. Налшык: «Нарт», 1991.
  • Къэбэрдей АССР-м и министрхэм я советым деж щыӀэ Къэбэрдей научно-исследовательскэ институт. Къардэн Б. М., БищӀэу А. Т. Урыс-къэбэрдей-шэрджэс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1955
  • Къэбэрдей-Балъкъэр АССР-м и министрхэм я советым и деж щыӀэ Къэбэрдей-балъкъэр научно-исследовательскэ институт. Апажэ М. Л., Багъ Н. А., Багъ П. М., Балъкъэр Б. Хь, КӀуэкӀуэ Ж. Н., ЖьэкӀэмыхъу Хь. Хь., Урыс Хь. Щ. Къэбэрдей-урыс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1957
  • Россием щӀэныгъэхэмкӀэ и академием и Къэбэрдей-Балъкъэр щӀэныгъэ центрым гуманитарнэ къухутэныгъэхэмкӀэ и институт. Адыгэбзэ псалъалъэ. Москва: «Дигора», 1999.
  • Табухов Х. К. Толковый русско-кабардино-черкесский словарь. Нальчик: Издательлский центр «Эль-Фа», 2006.
  • Шэрджэс Алий. Яхуэмыфащэу лъэныкъуэ едгъэза псалъэхэр. Адыгэ псалъэгъэнахуэм щӀыгъужыпхъэхэр. Налшык: Изд. КБИГИ, 2009.
Retrieved from "https://incubator.wikimedia.org/w/index.php?title=Wt/kbd/дэщӏыгъун&oldid=5239426"