АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)
ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭӀЭС
ЭТИМОЛОГИЕ
КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ
ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ
СПРЯЖЕНЭ
Глагол лъэӏэс "дэчын"-м и спряженэ
Инфинитив (масдар)
щыӀэныгъэ:
дэчын
щымыӀэныгъэ:
дэмычын
Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
щыӀэныгъэ:
дэсчын
дэпчын
дичын
дэтчын
дэфчын
дачын
щымыӀэныгъэ:
дэзмычын
думычын
димычын
дэдмычын
дэвмычын
дамычын
Унафэ наклоненэ
уэ
фэ
щыӀэныгъэ:
дэч!
дэфч!
щымыӀэныгъэ:
думыч!
дэвмыч!
Ре-кӀэ унафэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
щыӀэныгъэ:
сыдреч
удреч
дреч
дыдреч
фыдреч
дреч
щымыӀэныгъэ:
сыдремыч
удремыч
дремыч
дыдремыч
фыдремыч
дремыч
ЗэраӀуатэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:
дызоч(ыр)
дыбоч(ыр)
деч(ыр)
дыдоч(ыр)
дывоч(ыр)
дач(ыр)
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
дэсчыркъым
дэпчыркъым
дичыркъым
дэтчыркъым
дэфчыркъым
дачыркъым
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:
дэсчырт
дэпчырт
дичырт
дэтчырт
дэфчырт
дачырт
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:
дэсчыртэкъым
дэпчыртэкъым
дичыртэкъым
дэтчыртэкъым
дэфчыртэкъым
дачыртэкъым
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
дэсчащ
дэпчащ
дичащ
дэтчащ
дэфчащ
дачащ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
дэсчакъым
дэпчакъым
дичакъым
дэтчакъым
дэфчакъым
дачакъым
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:
дэсчат
дэпчат
дичат
дэтчат
дэфчат
дачат
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
дэсчатэкъым
дэпчатэкъым
дичатэкъым
дэтчатэкъым
дэфчатэкъым
дачатэкъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:
дэсчыгъащ
дэпчыгъащ
дичыгъащ
дэтчыгъащ
дэфчыгъащ
дачыгъащ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:
дэсчыгъакъым
дэпчыгъакъым
дичыгъакъым
дэтчыгъакъым
дэфчыгъакъым
дачыгъакъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:
дэсчыгъат
дэпчыгъат
дичыгъат
дэтчыгъат
дэфчыгъат
дачыгъат
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ:
дэсчыгъатэкъым
дэпчыгъатэкъым
дичыгъатэкъым
дэтчыгъатэкъым
дэфчыгъатэкъым
дачыгъатэкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:
дэсчщ
дэпчщ
дичщ
дэтчщ
дэфчщ
дачщ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:
дэсчкъым
дэпчкъым
дичкъым
дэтчкъым
дэфчкъым
дачкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:
дэсчт
дэпчт
дичт
дэтчт
дэфчт
дачт
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:
дэсчтэкъым
дэпчтэкъым
дичтэкъым
дэтчтэкъым
дэфчтэкъым
дачтэкъым
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
дэсчынщ
дэпчынщ
дичынщ
дэтчынщ
дэфчынщ
дачынщ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
дэсчынкъым
дэпчынкъым
дичынкъым
дэтчынкъым
дэфчынкъым
дачынкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
дэсчынущ
дэпчынущ
дичынущ
дэтчынущ
дэфчынущ
дачынущ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
дэсчынукъым
дэпчынукъым
дичынукъым
дэтчынукъым
дэфчынукъым
дачынукъым
ЗэрыупщӀэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:
дэсчрэ
дэпчрэ
дичрэ
дэтчрэ
дэфчрэ
дачрэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
дэсчыркъэ
дэпчыркъэ
дичыркъэ
дэтчыркъэ
дэфчыркъэ
дачыркъэ
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:
дэсчырт
дэпчырт
дичырт
дэтчырт
дэфчырт
дачырт
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:
дэсчыртэкъэ
дэпчыртэкъэ
дичыртэкъэ
дэтчыртэкъэ
дэфчыртэкъэ
дачыртэкъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
дэсча
дэпча
дича
дэтча
дэфча
дача
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
дэсчакъэ
дэпчакъэ
дичакъэ
дэтчакъэ
дэфчакъэ
дачакъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:
дэсчат
дэпчат
дичат
дэтчат
дэфчат
дачат
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
дэсчатэкъэ
дэпчатэкъэ
дичатэкъэ
дэтчатэкъэ
дэфчатэкъэ
дачатэкъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:
дэсчыгъа
дэпчыгъа
дичыгъа
дэтчыгъа
дэфчыгъа
дачыгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀыныгъэ:
дэсчыгъакъэ
дэпчыгъакъэ
дичыгъакъэ
дэтчыгъакъэ
дэфчыгъакъэ
дачыгъакъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:
дэсчыгъат
дэпчыгъат
дичыгъат
дэтчыгъат
дэфчыгъат
дачыгъат
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
дэсчыгъатэкъэ
дэпчыгъатэкъэ
дичыгъатэкъэ
дэтчыгъатэкъэ
дэфчыгъатэкъэ
дачыгъатэкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:
дэсч
дэпч
дич
дэтч
дэфч
дач
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:
дэсчкъэ
дэпчкъэ
дичкъэ
дэтчкъэ
дэфчкъэ
дачкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:
дэсчт
дэпчт
дичт
дэтчт
дэфчт
дачт
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:
дэсчтэкъэ
дэпчтэкъэ
дичтэкъэ
дэтчтэкъэ
дэфчтэкъэ
дачтэкъэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
дэсчын
дэпчын
дичын
дэтчын
дэфчын
дачын
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
дэсчынкъэ
дэпчынкъэ
дичынкъэ
дэтчынкъэ
дэфчынкъэ
дачынкъэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
дэсчыну
дэпчыну
дичыну
дэтчыну
дэфчыну
дачыну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
дэсчынукъэ
дэпчынукъэ
дичынукъэ
дэтчынукъэ
дэфчынукъэ
дачынукъэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:
дэсчмэ
дэпчмэ
дичмэ
дэтчмэ
дэфчмэ
дачмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
дэзмычмэ
думычмэ
димычмэ
дэдмычмэ
дэвмычмэ
дамычмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
дэсчамэ
дэпчамэ
дичамэ
дэтчамэ
дэфчамэ
дачамэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
дэзмычамэ
думычамэ
димычамэ
дэдмычамэ
дэвмычамэ
дамычамэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
дэсчыгъамэ
дэпчыгъамэ
дичыгъамэ
дэтчыгъамэ
дэфчыгъамэ
дачыгъамэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
дэзмычыгъамэ
думычыгъамэ
димычыгъамэ
дэдмычыгъамэ
дэвмычыгъамэ
дамычыгъамэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
дэсчынмэ
дэпчынмэ
дичынмэ
дэтчынмэ
дэфчынмэ
дачынмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
дэзмычынмэ
думычынмэ
димычынмэ
дэдмычынмэ
дэвмычынмэ
дамычынмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
дэсчынумэ
дэпчынумэ
дичынумэ
дэтчынумэ
дэфчынумэ
дачынумэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
дэзмычынумэ
думычынумэ
димычынумэ
дэдмычынумэ
дэвмычынумэ
дамычынумэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:
дэсчтэмэ
дэпчтэмэ
дичтэмэ
дэтчтэмэ
дэфчтэмэ
дачтэмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
дэзмычтэмэ
думычтэмэ
димычтэмэ
дэдмычтэмэ
дэвмычтэмэ
дамычтэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
дэсчатэмэ
дэпчатэмэ
дичатэмэ
дэтчатэмэ
дэфчатэмэ
дачатэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
дэзмычатэмэ
думычатэмэ
димычатэмэ
дэдмычатэмэ
дэвмычатэмэ
дамычатэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
дэсчыгъатэмэ
дэпчыгъатэмэ
дичыгъатэмэ
дэтчыгъатэмэ
дэфчыгъатэмэ
дачыгъатэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
дэзмычыгъатэмэ
думычыгъатэмэ
димычыгъатэмэ
дэдмычыгъатэмэ
дэвмычыгъатэмэ
дамычыгъатэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
дэсчынтэмэ
дэпчынтэмэ
дичынтэмэ
дэтчынтэмэ
дэфчынтэмэ
дачынтэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
дэзмычынтэмэ
думычынтэмэ
димычынтэмэ
дэдмычынтэмэ
дэвмычынтэмэ
дамычынтэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
дэсчынутэмэ
дэпчынутэмэ
дичынутэмэ
дэтчынутэмэ
дэфчынутэмэ
дачынутэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
дэзмычынутэмэ
думычынутэмэ
димычынутэмэ
дэдмычынутэмэ
дэвмычынутэмэ
дамычынутэмэ
сослагательнэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
дэсчынт
дэпчынт
дичынт
дэтчынт
дэфчынт
дачынт
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
дэсчынтэкъым
дэпчынтэкъым
дичынтэкъым
дэтчынтэкъым
дэфчынтэкъым
дачынтэкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
дэсчынут
дэпчынут
дичынут
дэтчынут
дэфчынут
дачынут
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
дэсчынутэкъым
дэпчынутэкъым
дичынутэкъым
дэтчынутэкъым
дэфчынутэкъым
дачынутэкъым
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:
дэсчми
дэпчми
дичми
дэтчми
дэфчми
дачми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
дэзмычми
думычми
димычми
дэдмычми
дэвмычми
дамычми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
дэсчами
дэпчами
дичами
дэтчами
дэфчами
дачами
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
дэзмычами
думычами
димычами
дэдмычами
дэвмычами
дамычами
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
дэсчыгъами
дэпчыгъами
дичыгъами
дэтчыгъами
дэфчыгъами
дачыгъами
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
дэзмычыгъами
думычыгъами
димычыгъами
дэдмычыгъами
дэвмычыгъами
дамычыгъами
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
дэсчынми
дэпчынми
дичынми
дэтчынми
дэфчынми
дачынми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
дэзмычынми
думычынми
димычынми
дэдмычынми
дэвмычынми
дамычынми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
дэсчынуми
дэпчынуми
дичынуми
дэтчынуми
дэфчынуми
дачынуми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
дэзмычынуми
думычынуми
димычынуми
дэдмычынуми
дэвмычынуми
дамычынуми
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:
дэсчтэми
дэпчтэми
дичтэми
дэтчтэми
дэфчтэми
дачтэми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
дэзмычтэми
думычтэми
димычтэми
дэдмычтэми
дэвмычтэми
дамычтэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
дэсчатэми
дэпчатэми
дичатэми
дэтчатэми
дэфчатэми
дачатэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
дэзмычатэми
думычатэми
димычатэми
дэдмычатэми
дэвмычатэми
дамычатэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
дэсчыгъатэми
дэпчыгъатэми
дичыгъатэми
дэтчыгъатэми
дэфчыгъатэми
дачыгъатэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
дэзмычыгъатэми
думычыгъатэми
димычыгъатэми
дэдмычыгъатэми
дэвмычыгъатэми
дамычыгъатэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
дэсчынтэми
дэпчынтэми
дичынтэми
дэтчынтэми
дэфчынтэми
дачынтэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
дэзмычынтэми
думычынтэми
димычынтэми
дэдмычынтэми
дэвмычынтэми
дамычынтэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
дэсчынутэми
дэпчынутэми
дичынутэми
дэтчынутэми
дэфчэнутэми
дачэнутэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
дэзмычынутэми
думычынутэми
димычынутэми
дэдмычынутэми
дэвмычынутэми
дамычынутэми
гъэщӀэгъуэныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
щыӀэныгъэ:
дэсчаи
дэпчаи
дичаи
дэтчаи
дэфчаи
дачаи
щымыӀэныгъэ:
дэзмычаи
думычаи
димычаи
дэдмычаи
дэвмычаи
дамычаи
фӀэфӀыныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
щыӀэныгъэ:
дэсчащэрэт
дэпчащэрэт
дичащэрэт
дэтчащэрэт
дэфчащэрэт
дачащэрэт
щымыӀэныгъэ:
дэзмычащэрэт
думычащэрэт
димычащэрэт
дэдмычащэрэт
дэвмычащэрэт
дамычащэрэт
шэч къытехьэныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
дэсчагъэнщ
дэпчагъэнщ
дичагъэнщ
дэтчагъэнщ
дэфчагъэнщ
дачагъэнщ
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
дэсчагъэнкъым
дэпчагъэнкъым
дичагъэнкъым
дэтчагъэнкъым
дэфчагъэнкъым
дачагъэнкъым
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
дэсчагъэнт
дэпчагъэнт
дичагъэнт
дэтчагъэнт
дэфчагъэнт
дачагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
дэсчагъэнтэкъым
дэпчагъэнтэкъым
дичагъэнтэкъым
дэтчагъэнтэкъым
дэфчагъэнтэкъым
дачагъэнтэкъым
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
дэсчагъэн
дэпчагъэн
дичагъэн
дэтчагъэн
дэфчагъэн
дачагъэн
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
дэсчагъэнкъэ
дэпчагъэнкъэ
дичагъэнкъэ
дэтчагъэнкъэ
дэфчагъэнкъэ
дачагъэнкъэ
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
дэсчагъэнт
дэпчагъэнт
дичагъэнт
дэтчагъэнт
дэфчагъэнт
дачагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
дэсчагъэнтэкъэ
дэпчагъэнтэкъэ
дичагъэнтэкъэ
дэтчагъэнтэкъэ
дэфчагъэнтэкъэ
дачагъэнтэкъэ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
дэсчагъэнущ
дэпчагъэнущ
дичагъэнущ
дэтчагъэнущ
дэфчагъэнущ
дачагъэнущ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
дэсчагъэнукъым
дэпчагъэнукъым
дичагъэнукъым
дэтчагъэнукъым
дэфчагъэнукъым
дачагъэнукъым
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
дэсчагъэнут
дэпчагъэнут
дичагъэнут
дэтчагъэнут
дэфчагъэнут
дачагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
дэсчагъэнутэкъым
дэпчагъэнутэкъым
дичагъэнутэкъым
дэтчагъэнутэкъым
дэфчагъэнутэкъым
дачагъэнутэкъым
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
дэсчагъэну
дэпчагъэну
дичагъэну
дэтчагъэну
дэфчагъэну
дачагъэну
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
дэсчагъэнукъэ
дэпчагъэнукъэ
дичагъэнукъэ
дэтчагъэнукъэ
дэфчагъэнукъэ
дачагъэнукъэ
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
дэсчагъэнут
дэпчагъэнут
дичагъэнут
дэтчагъэнут
дэфчагъэнут
дачагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
дэсчагъэнутэкъэ
дэпчагъэнутэкъэ
дичагъэнутэкъэ
дэтчагъэнутэкъэ
дэфчагъэнутэкъэ
дачагъэнутэкъэ
Зылэжь (субъектнэ) причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
дэзыч
ит зэман - щымыӀэныгъэ
дэзымыч
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
дэзыча
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
дэзымыча
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
дэзычыгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
дэзымычыгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
дэзычын
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
дэзымычын
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
дэзычыну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
дэзымычыну
Зэлэжь (объектнэ) причастие (щхьэм иту)
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман - щыӀэныгъэ
дэсч
дэпч
дич
дэтч
дэфч
дач
ит зэман - щымыӀэныгъэ
дэзмыч
думыч
димыч
дэдмыч
дэвмыч
дамыч
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
дэсча
дэпча
дича
дэтча
дэфча
дача
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
дэзмыча
думыча
димыча
дэдмыча
дэвмыча
дамыча
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
дэсчыгъа
дэпчыгъа
дичыгъа
дэтчыгъа
дэфчыгъа
дачыгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
дэзмычыгъа
думычыгъа
димычыгъа
дэдмычыгъа
дэвмычыгъа
дамычыгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
дэсчын
дэпчын
дичын
дэтчын
дэфчын
дачын
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
дэзмычын
думычын
димычын
дэдмычын
дэвмычын
дамычын
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
дэсчыну
дэпчыну
дичыну
дэтчыну
дэфчыну
дачыну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
дэзмычыну
думычыну
димычыну
дэдмычыну
дэвмычыну
дамычыну
Зэлэжь (объектнэ) причастие (щхьэншэ)
ит зэман - щыӀэныгъэ
дэч
ит зэман - щымыӀэныгъэ
дэмыч
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
дэча
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
дэмыча
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
дэчыгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
дэмычыгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
дэчын
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
дэмычын
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
дэчыну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
дэмычыну
Обстоятельственнэ причастиехэр
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
Лэжьыгъэм и къэхъукӀэр зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
зэрыдэсч
зэрыдэпч
зэрыдич
зэрыдэтч
зэрыдэфч
зэрыдач
ит зэман - щымыӀэныгъэ
зэрыдэзмыч
зэрыдумыч
зэрыдимыч
зэрыдэдмыч
зэрыдэвмыч
зэрыдамыч
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
зэрыдэсча
зэрыдэпча
зэрыдича
зэрыдэтча
зэрыдэфча
зэрыдача
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
зэрыдэзмыча
зэрыдумыча
зэрыдимыча
зэрыдэдмыча
зэрыдэвмыча
зэрамыча
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
зэрыдэсчыгъа
зэрыдэпчыгъа
зэрыдичыгъа
зэрыдэтчыгъа
зэрыдэфчыгъа
зэрыдачыгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
зэрыдэзмычыгъа
зэрыдумычыгъа
зэрыдимычыгъа
зэрыдэдмычыгъа
зэрыдэвмычыгъа
зэрыдамычыгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
зэрыдэсчын
зэрыдэпчын
зэрыдичын
зэрыдэтчын
зэрыдэфчын
зэрыдачын
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
зэрыдэзмычын
зэрыдумычын
зэрыдимычын
зэрыдэдмычын
зэрыдэвмычын
зэрыдамычын
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
зэрыдэсчыну
зэрыдэпчыну
зэрыдичыну
зэрыдэтчыну
зэрыдэфчыну
зэрыдачыну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
зэрыдэзмычыну
зэрыдумычыну
зэрыдимычыну
зэрыдэдмычыну
зэрыдэвмычыну
зэрыдамычыну
Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
щыдэсч
щыдэпч
щыдич
щыдэтч
щыдэфч
щыдач
ит зэман - щымыӀэныгъэ
щыдэзмыч
щыдумыч
щыдимыч
щыдэдмыч
щыдэвмыч
щыдамыч
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
щыдэсча
щыдэпча
щыдича
щыдэтча
щыдэфча
щыдача
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
щыдэзмыча
щыдумыча
щыдимыча
щыдэдмыча
щыдэвмыча
щыдамыча
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
щыдэсчыгъа
щыдэпчыгъа
щыдичыгъа
щыдэтчыгъа
щыдэфчыгъа
щыдачыгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
щыдэзмычыгъа
щыдумычыгъа
щыдимычыгъа
щыдэдмычыгъа
щыдэвмычыгъа
щыдамычыгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
щыдэсчын
щыдэпчын
щыдичын
щыдэтчын
щыдэфчын
щыдачын
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
щыдэзмычын
щыдумычын
щыдимычын
щыдэдмычын
щыдэвмычын
щыдамычын
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
щыдэсчыну
щыдэпчыну
щыдичыну
щыдэтчыну
щыдэфчыну
щыдачыну
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
щыдэзмычыну
щыдумычыну
щыдимычыну
щыдэдмычыну
щыдэвмычыну
щыдамычыну
ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
здэдэсч
здэдэпч
здэдич
здэдэтч
здэдэфч
здэдач
ит зэман - щымыӀэныгъэ
здэдэзмыч
здэдумыч
здэдимыч
здэдэдмыч
здэдэвмыч
здэдамыч
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
здэдэсча
здэдэпча
здэдича
здэдэтча
здэдэфча
здэдача
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
здэдэзмыча
здэдумыча
здэдимыча
здэдэдмыча
здэдэвмыча
здэдамыча
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
здэдэсчыгъа
здэдэпчыгъа
здэдичыгъа
здэдэтчыгъа
здэдэфчыгъа
здэдачыгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
здэдэзмычыгъа
здэдумычыгъа
здэдимычыгъа
здэдэдмычыгъа
здэдэвмычыгъа
здэдамычыгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
здэдэсчын
здэдэпчын
здэдичын
здэдэтчын
здэдэфчын
здэдачын
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
здэдэзмычын
здэдумычын
здэдимычын
здэдэдмычын
здэдэвмычын
здэдамычын
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
здэдэсчыну
здэдэпчыну
здэдичыну
здэдэтчыну
здэдэфчыну
здэдачыну
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
здэдэзмычыну
здэдумычыну
здэдимычыну
здэдэдмычыну
здэдэвмычыну
здэдамычыну
Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
щӀыдэсч
щӀыдэпч
щӀыдич
щӀыдэтч
щӀыдэфч
щӀыдач
ит зэман - щымыӀэныгъэ
щӀыдэзмыч
щӀыдумыч
щӀыдимыч
щӀыдэдмыч
щӀыдэвмыч
щӀыдамыч
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
щӀыдэсча
щӀыдэпча
щӀыдича
щӀыдэтча
щӀыдэфча
щӀдача
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
щӀыдэзмыча
щӀыдумыча
щӀыдимыча
щӀыдэдмыча
щӀыдэвмыча
щӀыдамыча
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
щӀыдэсчыгъа
щӀэдэпчыгъа
щӀыдичыгъа
щӀэдэтчыгъа
щӀэдэфчыгъа
щӀыдачыгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
щӀыдэзмычыгъа
щӀыдумычыгъа
щӀыдимычыгъа
щӀыдэдмычыгъа
щӀыдэвмычыгъа
щӀыдамычыгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
щӀыдэсчын
щӀыдэпчын
щӀыдичын
щӀыдэтчын
щӀыдэфчын
щӀыдачын
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
щӀыдэзмычын
щӀыдумычын
щӀыдимычын
щӀыдэдмычын
щӀыдэвмычын
щӀыдамычын
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
щӀыдэсчыну
щӀыдэпчыну
щӀыдичыну
щӀыдэтчыну
щӀыдэфчыну
щӀыдачыну
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
щӀыдэзмычыну
щӀыдумычыну
щӀыдимычыну
щӀыдэдмычыну
щӀыдэвмычыну
щӀыдамычыну
Деепричастиехэр
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман - щыӀэныгъэ
дэсчу
дэпчу
дичу
дэтчу
дэфчу
дачу
ит зэман - щымыӀэныгъэ
дэзмычу
думычу
димычу
дэдмычу
дэвмычу
дамычу
блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
дэсчауэ
дэпчауэ
дичауэ
дэтчауэ
дэфчауэ
дачауэ
блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
дэзмычауэ
думычауэ
димычауэ
дэдмычауэ
дэвмычауэ
дамычауэ
урэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ
дэсчурэ
дэпчурэ
дичурэ
дэтчурэ
дэфчурэ
дачурэ
урэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ
дэзмычурэ
думычурэ
димычурэ
дэдмычурэ
дэвмычурэ
дамычурэ
Прямой дополненэ -- ит зэман щыӀэныгъэ фащэ
Прямой Дополненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
Подлежащэ
сэ
--
бдызоч
дызоч
--
вдызоч
ядызоч(хэ)
уэ
здыбоч
--
дыбоч
ддыбоч
--
ядыбоч(хэ)
абы
здеч
бдеч
деч
ддеч
вдеч
ядеч(хэ)
дэ
--
бдыдоч
дыдоч
--
вдыдоч
ядыдоч(хэ)
фэ
здывоч
--
дывоч
ддывоч
--
ядывоч(хэ)
абыхэм
здач
бдач
дач
ддач
вдач
ядач(хэ)
Прямой дополненэ -- фащэ псори (ит зэман щыӀэныгъэ фащэм нэгъуэщӀ)
Прямой Дополненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
Подлежащэ
сэ
--
бдэс[чрэ]
дэс[чрэ]
--
вдэс[чрэ]
ядэс[ч(хэ)рэ]
уэ
здэп[чрэ]
--
дэп[чрэ]
ддэп[чрэ]
--
ядэп[ч(хэ)рэ]
абы
зди[чрэ]
бди[чрэ]
ди[чрэ]
дди[чрэ]
вди[чрэ]
яди[ч(хэ)рэ]
дэ
--
бдэт[чрэ]
дэт[чрэ]
--
вдэт[чрэ]
ядэт[ч(хэ)рэ]
фэ
здэф[чрэ]
--
дэф[чрэ]
ддэф[чрэ]
--
ядэф[ч(хэ)рэ]
абыхэм
зда[чрэ]
бда[чрэ]
да[чрэ]
дда[чрэ]
вда[чрэ]
яда[ч(хэ)рэ]
-ы-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[ч]
[ч]ыр
--
[ч]хэр
Эргативнэ:
[ч]
[ч]ым
--
[ч]хэм
Послеложнэ:
[ч]кӀэ
[ч]ымкӀэ
[ч]хэкӀэ
[ч]хэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[ч]у
[ч]ырауэ
[ч]хэу
[ч]хэрауэ
-а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[ч]а
[ч]ар
--
[ч]ахэр
Эргативнэ:
[ч]а
[ч]ам
--
[ч]ахэм
Послеложнэ:
[ч]акӀэ
[ч]амкӀэ
[ч]ахэкӀэ
[ч]ахэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[ч]ауэ
[ч]арауэ
[ч]ахэу
[ч]ахэрауэ
-ын-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[ч]ын
[ч]ыныр
--
[ч]ынхэр
Эргативнэ:
[ч]ын
[ч]ыным
--
[ч]ынхэм
Послеложнэ:
[ч]ынкӀэ
[ч]ынымкӀэ
[ч]ынхэкӀэ
[ч]ынхэмкӀэ
'Обстоятельственнэ:
[ч]ыну
[ч]ынырауэ
[ч]ынхэу
[ч]ынхэрауэ
-ыну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[ч]ыну
[ч]ынур
--
[ч]ынухэр
Эргативнэ:
[ч]ыну
[ч]ынум
--
[ч]ынухэм
Послеложнэ:
[ч]ынукӀэ
[ч]ынумкӀэ
[ч]ынухэкӀэ
[ч]ынухэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[ч]ынууэ
[ч]ынурауэ
[ч]ынухэу
[ч]ынухэрауэ
МЫХЬЭНЭ
Зыгуэр зыдэувэн жьэдэхыгъэ щӀын.
ЩАПХЪЭХЭР
ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР
НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР
ИНДЖЫЛЫБЗЭ
дэчын: make a groove swh, in sth
Бжэблыпкъыр дэчын: make a groove in the doorframe.
УРЫСЫБЗЭ
дэчын: сделать паз где-л., в чём-л.
Бжэблыпкъыр дэчын: сделать паз в дверной коробке.==== БИБЛИОГРАФИЕ ====
Апажэ М. Л., КӀуэкӀуэ Ж. Н. Адыгэ-урыс псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2008.
БищӀо Б. Ч. Адыгэбзэм и псалъэгъэнахуэ. Налшык: «Эльбрус», 2015.
БищӀо Б. Ч., Къумыкъу Д. М., ТӀымыжь Хь. Т. ЕджапӀэхэм папщӀэ урыс-адыгэ псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2013.
Джаурджий Хь. З., Сыкъун Хь. Хь. Урыс-адыгэ школ псалъалъэ. Налшык: «Нарт», 1991.
Къэбэрдей АССР-м и министрхэм я советым деж щыӀэ Къэбэрдей научно-исследовательскэ институт. Къардэн Б. М., БищӀэу А. Т. Урыс-къэбэрдей-шэрджэс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1955
Къэбэрдей-Балъкъэр АССР-м и министрхэм я советым и деж щыӀэ Къэбэрдей-балъкъэр научно-исследовательскэ институт. Апажэ М. Л., Багъ Н. А., Багъ П. М., Балъкъэр Б. Хь, КӀуэкӀуэ Ж. Н., ЖьэкӀэмыхъу Хь. Хь., Урыс Хь. Щ. Къэбэрдей-урыс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1957
Россием щӀэныгъэхэмкӀэ и академием и Къэбэрдей-Балъкъэр щӀэныгъэ центрым гуманитарнэ къухутэныгъэхэмкӀэ и институт. Адыгэбзэ псалъалъэ. Москва: «Дигора», 1999.
Табухов Х. К. Толковый русско-кабардино-черкесский словарь. Нальчик: Издательлский центр «Эль-Фа», 2006.
Шэрджэс Алий. Яхуэмыфащэу лъэныкъуэ едгъэза псалъэхэр. Адыгэ псалъэгъэнахуэм щӀыгъужыпхъэхэр. Налшык: Изд. КБИГИ, 2009.