АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)
ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭӀЭС
ЭТИМОЛОГИЕ
КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ
ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ
дэ- + [хь] + -ей + -ы + -н
СПРЯЖЕНЭ
Глагол лъэӏэс "дэхьеин"-м и спряженэ
Инфинитив (масдар)
щыӀэныгъэ:
дэхьеин
щымыӀэныгъэ:
дэмыхьеин
Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
щыӀэныгъэ:
дэсхьеин
дэпхьеин
дрихьеин
дэтхьеин
дэфхьеин
драхьеин
щымыӀэныгъэ:
дэзмыхьеин
думыхьеин
дримыхьеин
дэдмыхьеин
дэвмыхьеин
драмыхьеин
Унафэ наклоненэ
уэ
фэ
щыӀэныгъэ:
дэхьей!
дэфхьей!
щымыӀэныгъэ:
думыхьей!
дэвмыхьей!
Ре-кӀэ унафэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
щыӀэныгъэ:
сыдрехьей
удрехьей
дрехьей
дыдрехьей
фыдрехьей
дрехьей
щымыӀэныгъэ:
сыдремыхьей
удремыхьей
дремыхьей
дыдремыхьей
фыдремыхьей
дремыхьей
ЗэраӀуатэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:
дызохьей(р)
дыбохьей(р)
дрехьей(р)
дыдохьей(р)
дывохьей(р)
драхьей(р)
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
дэсхьейркъым
дэпхьейркъым
дрихьейркъым
дэтхьейркъым
дэфхьейркъым
драхьейркъым
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:
дэсхьейрт
дэпхьейрт
дрихьейрт
дэтхьейрт
дэфхьейрт
драхьейрт
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:
дэсхьейртэкъым
дэпхьейртэкъым
дрихьейртэкъым
дэтхьейртэкъым
дэфхьейртэкъым
драхьейртэкъым
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
дэсхьеящ
дэпхьеящ
дрихьеящ
дэтхьеящ
дэфхьеящ
драхьеящ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
дэсхьеякъым
дэпхьеякъым
дрихьеякъым
дэтхьеякъым
дэфхьеякъым
драхьеякъым
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:
дэсхьеят
дэпхьеят
дрихьеят
дэтхьеят
дэфхьеят
драхьеят
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
дэсхьеятэкъым
дэпхьеятэкъым
дрихьеятэкъым
дэтхьеятэкъым
дэфхьеятэкъым
драхьеятэкъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:
дэсхьеигъащ
дэпхьеигъащ
дрихьеигъащ
дэтхьеигъащ
дэфхьеигъащ
драхьеигъащ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:
дэсхьеигъакъым
дэпхьеигъакъым
дрихьеигъакъым
дэтхьеигъакъым
дэфхьеигъакъым
драхьеигъакъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:
дэсхьеигъат
дэпхьеигъат
дрихьеигъат
дэтхьеигъат
дэфхьеигъат
драхьеигъат
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ:
дэсхьеигъатэкъым
дэпхьеигъатэкъым
дрихьеигъатэкъым
дэтхьеигъатэкъым
дэфхьеигъатэкъым
драхьеигъатэкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:
дэсхьейщ
дэпхьейщ
дрихьейщ
дэтхьейщ
дэфхьейщ
драхьейщ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:
дэсхьейкъым
дэпхьейкъым
дрихьейкъым
дэтхьейкъым
дэфхьейкъым
драхьейкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:
дэсхьейт
дэпхьейт
дрихьейт
дэтхьейт
дэфхьейт
драхьейт
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:
дэсхьейтэкъым
дэпхьейтэкъым
дрихьейтэкъым
дэтхьейтэкъым
дэфхьейтэкъым
драхьейтэкъым
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
дэсхьеинщ
дэпхьеинщ
дрихьеинщ
дэтхьеинщ
дэфхьеинщ
драхьеинщ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
дэсхьеинкъым
дэпхьеинкъым
дрихьеинкъым
дэтхьеинкъым
дэфхьеинкъым
драхьеинкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
дэсхьеинущ
дэпхьеинущ
дрихьеинущ
дэтхьеинущ
дэфхьеинущ
драхьеинущ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
дэсхьеинукъым
дэпхьеинукъым
дрихьеинукъым
дэтхьеинукъым
дэфхьеинукъым
драхьеинукъым
ЗэрыупщӀэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:
дэсхьейрэ
дэпхьейрэ
дрихьейрэ
дэтхьейрэ
дэфхьейрэ
драхьейрэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
дэсхьейркъэ
дэпхьейркъэ
дрихьейркъэ
дэтхьейркъэ
дэфхьейркъэ
драхьейркъэ
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:
дэсхьейрт
дэпхьейрт
дрихьейрт
дэтхьейрт
дэфхьейрт
драхьейрт
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:
дэсхьейртэкъэ
дэпхьейртэкъэ
дрихьейртэкъэ
дэтхьейртэкъэ
дэфхьейртэкъэ
драхьейртэкъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
дэсхьея
дэпхьея
дрихьея
дэтхьея
дэфхьея
драхьея
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
дэсхьеякъэ
дэпхьеякъэ
дрихьеякъэ
дэтхьеякъэ
дэфхьеякъэ
драхьеякъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:
дэсхьеят
дэпхьеят
дрихьеят
дэтхьеят
дэфхьеят
драхьеят
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
дэсхьеятэкъэ
дэпхьеятэкъэ
дрихьеятэкъэ
дэтхьеятэкъэ
дэфхьеятэкъэ
драхьеятэкъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:
дэсхьеигъа
дэпхьеигъа
дрихьеигъа
дэтхьеигъа
дэфхьеигъа
драхьеигъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀыныгъэ:
дэсхьеигъакъэ
дэпхьеигъакъэ
дрихьеигъакъэ
дэтхьеигъакъэ
дэфхьеигъакъэ
драхьеигъакъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:
дэсхьеигъат
дэпхьеигъат
дрихьеигъат
дэтхьеигъат
дэфхьеигъат
драхьеигъат
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
дэсхьеигъатэкъэ
дэпхьеигъатэкъэ
дрихьеигъатэкъэ
дэтхьеигъатэкъэ
дэфхьеигъатэкъэ
драхьеигъатэкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:
дэсхьей
дэпхьей
дрихьей
дэтхьей
дэфхьей
драхьей
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:
дэсхьейкъэ
дэпхьейкъэ
дрихьейкъэ
дэтхьейкъэ
дэфхьейкъэ
драхьейкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:
дэсхьейт
дэпхьейт
дрихьейт
дэтхьейт
дэфхьейт
драхьейт
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:
дэсхьейтэкъэ
дэпхьейтэкъэ
дрихьейтэкъэ
дэтхьейтэкъэ
дэфхьейтэкъэ
драхьейтэкъэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
дэсхьеин
дэпхьеин
дрихьеин
дэтхьеин
дэфхьеин
драхьеин
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
дэсхьеинкъэ
дэпхьеинкъэ
дрихьеинкъэ
дэтхьеинкъэ
дэфхьеинкъэ
драхьеинкъэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
дэсхьеину
дэпхьеину
дрихьеину
дэтхьеину
дэфхьеину
драхьеину
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
дэсхьеинукъэ
дэпхьеинукъэ
дрихьеинукъэ
дэтхьеинукъэ
дэфхьеинукъэ
драхьеинукъэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:
дэсхьеймэ
дэпхьеймэ
дрихьеймэ
дэтхьеймэ
дэфхьеймэ
драхьеймэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
дэзмыхьеймэ
думыхьеймэ
дримыхьеймэ
дэдмыхьеймэ
дэвмыхьеймэ
драмыхьеймэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
дэсхьеямэ
дэпхьеямэ
дрихьеямэ
дэтхьеямэ
дэфхьеямэ
драхьеямэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
дэзмыхьеямэ
думыхьеямэ
дримыхьеямэ
дэдмыхьеямэ
дэвмыхьеямэ
драмыхьеямэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
дэсхьеигъамэ
дэпхьеигъамэ
дрихьеигъамэ
дэтхьеигъамэ
дэфхьеигъамэ
драхьеигъамэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
дэзмыхьеигъамэ
думыхьеигъамэ
дримыхьеигъамэ
дэдмыхьеигъамэ
дэвмыхьеигъамэ
драмыхьеигъамэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
дэсхьеинмэ
дэпхьеинмэ
дрихьеинмэ
дэтхьеинмэ
дэфхьеинмэ
драхьеинмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
дэзмыхьеинмэ
думыхьеинмэ
дримыхьеинмэ
дэдмыхьеинмэ
дэвмыхьеинмэ
драмыхьеинмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
дэсхьеинумэ
дэпхьеинумэ
дрихьеинумэ
дэтхьеинумэ
дэфхьеинумэ
драхьеинумэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
дэзмыхьеинумэ
думыхьеинумэ
дримыхьеинумэ
дэдмыхьеинумэ
дэвмыхьеинумэ
драмыхьеинумэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:
дэсхьейтэмэ
дэпхьейтэмэ
дрихьейтэмэ
дэтхьейтэмэ
дэфхьейтэмэ
драхьейтэмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
дэзмыхьейтэмэ
думыхьейтэмэ
дримыхьейтэмэ
дэдмыхьейтэмэ
дэвмыхьейтэмэ
драмыхьейтэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
дэсхьеятэмэ
дэпхьеятэмэ
дрихьеятэмэ
дэтхьеятэмэ
дэфхьеятэмэ
драхьеятэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
дэзмыхьеятэмэ
думыхьеятэмэ
дримыхьеятэмэ
дэдмыхьеятэмэ
дэвмыхьеятэмэ
драмыхьеятэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
дэсхьеигъатэмэ
дэпхьеигъатэмэ
дрихьеигъатэмэ
дэтхьеигъатэмэ
дэфхьеигъатэмэ
драхьеигъатэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
дэзмыхьеигъатэмэ
думыхьеигъатэмэ
дримыхьеигъатэмэ
дэдмыхьеигъатэмэ
дэвмыхьеигъатэмэ
драмыхьеигъатэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
дэсхьеинтэмэ
дэпхьеинтэмэ
дрихьеинтэмэ
дэтхьеинтэмэ
дэфхьеинтэмэ
драхьеинтэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
дэзмыхьеинтэмэ
думыхьеинтэмэ
дримыхьеинтэмэ
дэдмыхьеинтэмэ
дэвмыхьеинтэмэ
драмыхьеинтэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
дэсхьеинутэмэ
дэпхьеинутэмэ
дрихьеинутэмэ
дэтхьеинутэмэ
дэфхьеинутэмэ
драхьеинутэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
дэзмыхьеинутэмэ
думыхьеинутэмэ
дримыхьеинутэмэ
дэдмыхьеинутэмэ
дэвмыхьеинутэмэ
драмыхьеинутэмэ
сослагательнэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
дэсхьеинт
дэпхьеинт
дрихьеинт
дэтхьеинт
дэфхьеинт
драхьеинт
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
дэсхьеинтэкъым
дэпхьеинтэкъым
дрихьеинтэкъым
дэтхьеинтэкъым
дэфхьеинтэкъым
драхьеинтэкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
дэсхьеинут
дэпхьеинут
дрихьеинут
дэтхьеинут
дэфхьеинут
драхьеинут
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
дэсхьеинутэкъым
дэпхьеинутэкъым
дрихьеинутэкъым
дэтхьеинутэкъым
дэфхьеинутэкъым
драхьеинутэкъым
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:
дэсхьейми
дэпхьейми
дрихьейми
дэтхьейми
дэфхьейми
драхьейми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
дэзмыхьейми
думыхьейми
дримыхьейми
дэдмыхьейми
дэвмыхьейми
драмыхьейми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
дэсхьеями
дэпхьеями
дрихьеями
дэтхьеями
дэфхьеями
драхьеями
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
дэзмыхьеями
думыхьеями
дримыхьеями
дэдмыхьеями
дэвмыхьеями
драмыхьеями
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
дэсхьеигъами
дэпхьеигъами
дрихьеигъами
дэтхьеигъами
дэфхьеигъами
драхьеигъами
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
дэзмыхьеигъами
думыхьеигъами
дримыхьеигъами
дэдмыхьеигъами
дэвмыхьеигъами
драмыхьеигъами
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
дэсхьеинми
дэпхьеинми
дрихьеинми
дэтхьеинми
дэфхьеинми
драхьеинми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
дэзмыхьеинми
думыхьеинми
дримыхьеинми
дэдмыхьеинми
дэвмыхьеинми
драмыхьеинми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
дэсхьеинуми
дэпхьеинуми
дрихьеинуми
дэтхьеинуми
дэфхьеинуми
драхьеинуми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
дэзмыхьеинуми
думыхьеинуми
дримыхьеинуми
дэдмыхьеинуми
дэвмыхьеинуми
драмыхьеинуми
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:
дэсхьейтэми
дэпхьейтэми
дрихьейтэми
дэтхьейтэми
дэфхьейтэми
драхьейтэми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
дэзмыхьейтэми
думыхьейтэми
дримыхьейтэми
дэдмыхьейтэми
дэвмыхьейтэми
драмыхьейтэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
дэсхьеятэми
дэпхьеятэми
дрихьеятэми
дэтхьеятэми
дэфхьеятэми
драхьеятэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
дэзмыхьеятэми
думыхьеятэми
дримыхьеятэми
дэдмыхьеятэми
дэвмыхьеятэми
драмыхьеятэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
дэсхьеигъатэми
дэпхьеигъатэми
дрихьеигъатэми
дэтхьеигъатэми
дэфхьеигъатэми
драхьеигъатэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
дэзмыхьеигъатэми
думыхьеигъатэми
дримыхьеигъатэми
дэдмыхьеигъатэми
дэвмыхьеигъатэми
драмыхьеигъатэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
дэсхьеинтэми
дэпхьеинтэми
дрихьеинтэми
дэтхьеинтэми
дэфхьеинтэми
драхьеинтэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
дэзмыхьеинтэми
думыхьеинтэми
дримыхьеинтэми
дэдмыхьеинтэми
дэвмыхьеинтэми
драмыхьеинтэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
дэсхьеинутэми
дэпхьеинутэми
дрихьеинутэми
дэтхьеинутэми
дэфхьеэнутэми
драхьеэнутэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
дэзмыхьеинутэми
думыхьеинутэми
дримыхьеинутэми
дэдмыхьеинутэми
дэвмыхьеинутэми
драмыхьеинутэми
гъэщӀэгъуэныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
щыӀэныгъэ:
дэсхьеяи
дэпхьеяи
дрихьеяи
дэтхьеяи
дэфхьеяи
драхьеяи
щымыӀэныгъэ:
дэзмыхьеяи
думыхьеяи
дримыхьеяи
дэдмыхьеяи
дэвмыхьеяи
драмыхьеяи
фӀэфӀыныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
щыӀэныгъэ:
дэсхьеящэрэт
дэпхьеящэрэт
дрихьеящэрэт
дэтхьеящэрэт
дэфхьеящэрэт
драхьеящэрэт
щымыӀэныгъэ:
дэзмыхьеящэрэт
думыхьеящэрэт
дримыхьеящэрэт
дэдмыхьеящэрэт
дэвмыхьеящэрэт
драмыхьеящэрэт
шэч къытехьэныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
дэсхьеягъэнщ
дэпхьеягъэнщ
дрихьеягъэнщ
дэтхьеягъэнщ
дэфхьеягъэнщ
драхьеягъэнщ
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
дэсхьеягъэнкъым
дэпхьеягъэнкъым
дрихьеягъэнкъым
дэтхьеягъэнкъым
дэфхьеягъэнкъым
драхьеягъэнкъым
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
дэсхьеягъэнт
дэпхьеягъэнт
дрихьеягъэнт
дэтхьеягъэнт
дэфхьеягъэнт
драхьеягъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
дэсхьеягъэнтэкъым
дэпхьеягъэнтэкъым
дрихьеягъэнтэкъым
дэтхьеягъэнтэкъым
дэфхьеягъэнтэкъым
драхьеягъэнтэкъым
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
дэсхьеягъэн
дэпхьеягъэн
дрихьеягъэн
дэтхьеягъэн
дэфхьеягъэн
драхьеягъэн
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
дэсхьеягъэнкъэ
дэпхьеягъэнкъэ
дрихьеягъэнкъэ
дэтхьеягъэнкъэ
дэфхьеягъэнкъэ
драхьеягъэнкъэ
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
дэсхьеягъэнт
дэпхьеягъэнт
дрихьеягъэнт
дэтхьеягъэнт
дэфхьеягъэнт
драхьеягъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
дэсхьеягъэнтэкъэ
дэпхьеягъэнтэкъэ
дрихьеягъэнтэкъэ
дэтхьеягъэнтэкъэ
дэфхьеягъэнтэкъэ
драхьеягъэнтэкъэ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
дэсхьеягъэнущ
дэпхьеягъэнущ
дрихьеягъэнущ
дэтхьеягъэнущ
дэфхьеягъэнущ
драхьеягъэнущ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
дэсхьеягъэнукъым
дэпхьеягъэнукъым
дрихьеягъэнукъым
дэтхьеягъэнукъым
дэфхьеягъэнукъым
драхьеягъэнукъым
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
дэсхьеягъэнут
дэпхьеягъэнут
дрихьеягъэнут
дэтхьеягъэнут
дэфхьеягъэнут
драхьеягъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
дэсхьеягъэнутэкъым
дэпхьеягъэнутэкъым
дрихьеягъэнутэкъым
дэтхьеягъэнутэкъым
дэфхьеягъэнутэкъым
драхьеягъэнутэкъым
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
дэсхьеягъэну
дэпхьеягъэну
дрихьеягъэну
дэтхьеягъэну
дэфхьеягъэну
драхьеягъэну
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
дэсхьеягъэнукъэ
дэпхьеягъэнукъэ
дрихьеягъэнукъэ
дэтхьеягъэнукъэ
дэфхьеягъэнукъэ
драхьеягъэнукъэ
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
дэсхьеягъэнут
дэпхьеягъэнут
дрихьеягъэнут
дэтхьеягъэнут
дэфхьеягъэнут
драхьеягъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
дэсхьеягъэнутэкъэ
дэпхьеягъэнутэкъэ
дрихьеягъэнутэкъэ
дэтхьеягъэнутэкъэ
дэфхьеягъэнутэкъэ
драхьеягъэнутэкъэ
Зылэжь (субъектнэ) причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
дэзыхьей
ит зэман - щымыӀэныгъэ
дэзымыхьей
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
дэзыхьея
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
дэзымыхьея
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
дэзыхьеигъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
дэзымыхьеигъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
дэзыхьеин
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
дэзымыхьеин
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
дэзыхьеину
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
дэзымыхьеину
Зэлэжь (объектнэ) причастие (щхьэм иту)
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман - щыӀэныгъэ
дэсхьей
дэпхьей
дрихьей
дэтхьей
дэфхьей
драхьей
ит зэман - щымыӀэныгъэ
дэзмыхьей
думыхьей
дримыхьей
дэдмыхьей
дэвмыхьей
драмыхьей
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
дэсхьея
дэпхьея
дрихьея
дэтхьея
дэфхьея
драхьея
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
дэзмыхьея
думыхьея
дримыхьея
дэдмыхьея
дэвмыхьея
драмыхьея
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
дэсхьеигъа
дэпхьеигъа
дрихьеигъа
дэтхьеигъа
дэфхьеигъа
драхьеигъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
дэзмыхьеигъа
думыхьеигъа
дримыхьеигъа
дэдмыхьеигъа
дэвмыхьеигъа
драмыхьеигъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
дэсхьеин
дэпхьеин
дрихьеин
дэтхьеин
дэфхьеин
драхьеин
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
дэзмыхьеин
думыхьеин
дримыхьеин
дэдмыхьеин
дэвмыхьеин
драмыхьеин
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
дэсхьеину
дэпхьеину
дрихьеину
дэтхьеину
дэфхьеину
драхьеину
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
дэзмыхьеину
думыхьеину
дримыхьеину
дэдмыхьеину
дэвмыхьеину
драмыхьеину
Зэлэжь (объектнэ) причастие (щхьэншэ)
ит зэман - щыӀэныгъэ
дэхьей
ит зэман - щымыӀэныгъэ
дэмыхьей
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
дэхьея
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
дэмыхьея
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
дэхьеигъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
дэмыхьеигъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
дэхьеин
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
дэмыхьеин
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
дэхьеину
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
дэмыхьеину
Обстоятельственнэ причастиехэр
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
Лэжьыгъэм и къэхъукӀэр зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
зэрыдэсхьей
зэрыдэпхьей
зэрыдрихьей
зэрыдэтхьей
зэрыдэфхьей
зэрыдрахьей
ит зэман - щымыӀэныгъэ
зэрыдэзмыхьей
зэрыдумыхьей
зэрыдримыхьей
зэрыдэдмыхьей
зэрыдэвмыхьей
зэрыдрамыхьей
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
зэрыдэсхьея
зэрыдэпхьея
зэрыдрихьея
зэрыдэтхьея
зэрыдэфхьея
зэрыдрахьея
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
зэрыдэзмыхьея
зэрыдумыхьея
зэрыдримыхьея
зэрыдэдмыхьея
зэрыдэвмыхьея
зэрамыхьея
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
зэрыдэсхьеигъа
зэрыдэпхьеигъа
зэрыдрихьеигъа
зэрыдэтхьеигъа
зэрыдэфхьеигъа
зэрыдрахьеигъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
зэрыдэзмыхьеигъа
зэрыдумыхьеигъа
зэрыдримыхьеигъа
зэрыдэдмыхьеигъа
зэрыдэвмыхьеигъа
зэрыдрамыхьеигъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
зэрыдэсхьеин
зэрыдэпхьеин
зэрыдрихьеин
зэрыдэтхьеин
зэрыдэфхьеин
зэрыдрахьеин
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
зэрыдэзмыхьеин
зэрыдумыхьеин
зэрыдримыхьеин
зэрыдэдмыхьеин
зэрыдэвмыхьеин
зэрыдрамыхьеин
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
зэрыдэсхьеину
зэрыдэпхьеину
зэрыдрихьеину
зэрыдэтхьеину
зэрыдэфхьеину
зэрыдрахьеину
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
зэрыдэзмыхьеину
зэрыдумыхьеину
зэрыдримыхьеину
зэрыдэдмыхьеину
зэрыдэвмыхьеину
зэрыдрамыхьеину
Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
щыдэсхьей
щыдэпхьей
щыдрихьей
щыдэтхьей
щыдэфхьей
щыдрахьей
ит зэман - щымыӀэныгъэ
щыдэзмыхьей
щыдумыхьей
щыдримыхьей
щыдэдмыхьей
щыдэвмыхьей
щыдрамыхьей
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
щыдэсхьея
щыдэпхьея
щыдрихьея
щыдэтхьея
щыдэфхьея
щыдрахьея
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
щыдэзмыхьея
щыдумыхьея
щыдримыхьея
щыдэдмыхьея
щыдэвмыхьея
щыдрамыхьея
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
щыдэсхьеигъа
щыдэпхьеигъа
щыдрихьеигъа
щыдэтхьеигъа
щыдэфхьеигъа
щыдрахьеигъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
щыдэзмыхьеигъа
щыдумыхьеигъа
щыдримыхьеигъа
щыдэдмыхьеигъа
щыдэвмыхьеигъа
щыдрамыхьеигъа
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
щыдэсхьеин
щыдэпхьеин
щыдрихьеин
щыдэтхьеин
щыдэфхьеин
щыдрахьеин
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
щыдэзмыхьеин
щыдумыхьеин
щыдримыхьеин
щыдэдмыхьеин
щыдэвмыхьеин
щыдрамыхьеин
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
щыдэсхьеину
щыдэпхьеину
щыдрихьеину
щыдэтхьеину
щыдэфхьеину
щыдрахьеину
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
щыдэзмыхьеину
щыдумыхьеину
щыдримыхьеину
щыдэдмыхьеину
щыдэвмыхьеину
щыдрамыхьеину
ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
здэдэсхьей
здэдэпхьей
здэдрихьей
здэдэтхьей
здэдэфхьей
здэдрахьей
ит зэман - щымыӀэныгъэ
здэдэзмыхьей
здэдумыхьей
здэдримыхьей
здэдэдмыхьей
здэдэвмыхьей
здэдрамыхьей
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
здэдэсхьея
здэдэпхьея
здэдрихьея
здэдэтхьея
здэдэфхьея
здэдрахьея
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
здэдэзмыхьея
здэдумыхьея
здэдримыхьея
здэдэдмыхьея
здэдэвмыхьея
здэдрамыхьея
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
здэдэсхьеигъа
здэдэпхьеигъа
здэдрихьеигъа
здэдэтхьеигъа
здэдэфхьеигъа
здэдрахьеигъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
здэдэзмыхьеигъа
здэдумыхьеигъа
здэдримыхьеигъа
здэдэдмыхьеигъа
здэдэвмыхьеигъа
здэдрамыхьеигъа
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
здэдэсхьеин
здэдэпхьеин
здэдрихьеин
здэдэтхьеин
здэдэфхьеин
здэдрахьеин
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
здэдэзмыхьеин
здэдумыхьеин
здэдримыхьеин
здэдэдмыхьеин
здэдэвмыхьеин
здэдрамыхьеин
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
здэдэсхьеину
здэдэпхьеину
здэдрихьеину
здэдэтхьеину
здэдэфхьеину
здэдрахьеину
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
здэдэзмыхьеину
здэдумыхьеину
здэдримыхьеину
здэдэдмыхьеину
здэдэвмыхьеину
здэдрамыхьеину
Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
щӀыдэсхьей
щӀыдэпхьей
щӀыдрихьей
щӀыдэтхьей
щӀыдэфхьей
щӀыдрахьей
ит зэман - щымыӀэныгъэ
щӀыдэзмыхьей
щӀыдумыхьей
щӀыдримыхьей
щӀыдэдмыхьей
щӀыдэвмыхьей
щӀыдрамыхьей
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
щӀыдэсхьея
щӀыдэпхьея
щӀыдрихьея
щӀыдэтхьея
щӀыдэфхьея
щӀдрахьея
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
щӀыдэзмыхьея
щӀыдумыхьея
щӀыдримыхьея
щӀыдэдмыхьея
щӀыдэвмыхьея
щӀыдрамыхьея
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
щӀыдэсхьеигъа
щӀэдэпхьеигъа
щӀыдрихьеигъа
щӀэдэтхьеигъа
щӀэдэфхьеигъа
щӀыдрахьеигъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
щӀыдэзмыхьеигъа
щӀыдумыхьеигъа
щӀыдримыхьеигъа
щӀыдэдмыхьеигъа
щӀыдэвмыхьеигъа
щӀыдрамыхьеигъа
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
щӀыдэсхьеин
щӀыдэпхьеин
щӀыдрихьеин
щӀыдэтхьеин
щӀыдэфхьеин
щӀыдрахьеин
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
щӀыдэзмыхьеин
щӀыдумыхьеин
щӀыдримыхьеин
щӀыдэдмыхьеин
щӀыдэвмыхьеин
щӀыдрамыхьеин
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
щӀыдэсхьеину
щӀыдэпхьеину
щӀыдрихьеину
щӀыдэтхьеину
щӀыдэфхьеину
щӀыдрахьеину
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
щӀыдэзмыхьеину
щӀыдумыхьеину
щӀыдримыхьеину
щӀыдэдмыхьеину
щӀыдэвмыхьеину
щӀыдрамыхьеину
Деепричастиехэр
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман - щыӀэныгъэ
дэсхьейу
дэпхьейу
дрихьейу
дэтхьейу
дэфхьейу
драхьейу
ит зэман - щымыӀэныгъэ
дэзмыхьейу
думыхьейу
дримыхьейу
дэдмыхьейу
дэвмыхьейу
драмыхьейу
блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
дэсхьеяуэ
дэпхьеяуэ
дрихьеяуэ
дэтхьеяуэ
дэфхьеяуэ
драхьеяуэ
блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
дэзмыхьеяуэ
думыхьеяуэ
дримыхьеяуэ
дэдмыхьеяуэ
дэвмыхьеяуэ
драмыхьеяуэ
урэ-кӀэ дреепричастие - щыӀэныгъэ
дэсхьейурэ
дэпхьейурэ
дрихьейурэ
дэтхьейурэ
дэфхьейурэ
драхьейурэ
урэ-кӀэ дреепричастие - щымыӀэныгъэ
дэзмыхьейурэ
думыхьейурэ
дримыхьейурэ
дэдмыхьейурэ
дэвмыхьейурэ
драмыхьейурэ
Прямой дополненэ -- ит зэман щыӀэныгъэ фащэ
Прямой Дополненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
Подлежащэ
сэ
--
бдызохьей
дызохьей
--
вдызохьей
ядызохьей(хэ)
уэ
здыбохьей
--
дыбохьей
ддыбохьей
--
ядыбохьей(хэ)
абы
здрехьей
бдрехьей
дрехьей
ддрехьей
вдрехьей
ядрехьей(хэ)
дэ
--
бдыдохьей
дыдохьей
--
вдыдохьей
ядыдохьей(хэ)
фэ
здывохьей
--
дывохьей
ддывохьей
--
ядывохьей(хэ)
абыхэм
здрахьей
бдрахьей
драхьей
ддрахьей
вдрахьей
ядрахьей(хэ)
Прямой дополненэ -- фащэ псори (ит зэман щыӀэныгъэ фащэм нэгъуэщӀ)
Прямой Дополненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
Подлежащэ
сэ
--
бдэс[хьейрэ]
дэс[хьейрэ]
--
вдэс[хьейрэ]
ядэс[хьей(хэ)рэ]
уэ
здэп[хьейрэ]
--
дэп[хьейрэ]
ддэп[хьейрэ]
--
ядэп[хьей(хэ)рэ]
абы
здри[хьейрэ]
бдри[хьейрэ]
дри[хьейрэ]
ддри[хьейрэ]
вдри[хьейрэ]
ядри[хьей(хэ)рэ]
дэ
--
бдэт[хьейрэ]
дэт[хьейрэ]
--
вдэт[хьейрэ]
ядэт[хьей(хэ)рэ]
фэ
здэф[хьейрэ]
--
дэф[хьейрэ]
ддэф[хьейрэ]
--
ядэф[хьей(хэ)рэ]
абыхэм
здра[хьейрэ]
бдра[хьейрэ]
дра[хьейрэ]
ддра[хьейрэ]
вдра[хьейрэ]
ядра[хьей(хэ)рэ]
-ы-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[хье]й
[хье]йр
--
[хье]йхэр
Эргативнэ:
[хье]й
[хье]йм
--
[хье]йхэм
Послеложнэ:
[хье]йкӀэ
[хье]ймкӀэ
[хье]йхэкӀэ
[хье]йхэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[хье]йу
[хье]йрауэ
[хье]йхэу
[хье]йхэрауэ
-а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[хье]я
[хье]яр
--
[хье]яхэр
Эргативнэ:
[хье]я
[хье]ям
--
[хье]яхэм
Послеложнэ:
[хье]якӀэ
[хье]ямкӀэ
[хье]яхэкӀэ
[хье]яхэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[хье]яуэ
[хье]ярауэ
[хье]яхэу
[хье]яхэрауэ
-ын-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[хье]ин
[хье]иныр
--
[хье]инхэр
Эргативнэ:
[хье]ин
[хье]иным
--
[хье]инхэм
Послеложнэ:
[хье]инкӀэ
[хье]инымкӀэ
[хье]инхэкӀэ
[хье]инхэмкӀэ
'Обстоятельственнэ:
[хье]ину
[хье]инырауэ
[хье]инхэу
[хье]инхэрауэ
-ыну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[хье]ину
[хье]инур
--
[хье]инухэр
Эргативнэ:
[хье]ину
[хье]инум
--
[хье]инухэм
Послеложнэ:
[хье]инукӀэ
[хье]инумкӀэ
[хье]инухэкӀэ
[хье]инухэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[хье]инууэ
[хье]инурауэ
[хье]инухэу
[хье]инухэрауэ
МЫХЬЭНЭ
Зыгуэр Ӏэтын, ищхьэмкӀэ хьын.
ЩАПХЪЭХЭР
Псы икӀыпӀэм унэмысу, уи кӀэр думыхьей. Псалъэжьхэр
ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР
Унащхьэм нартыху дэхьеин.
НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР
ИНДЖЫЛЫБЗЭ
дэхьеин: lift sb or sth up
Унащхьэм нартыху дэхьеин: lift the maize (corn) up onto the roof.
УРЫСЫБЗЭ
дэхьеин: поднять вверх кого-что-л.
Унащхьэм нартыху дэхьеин: поднять кукурузу на крышу.
БИБЛИОГРАФИЕ
Апажэ М. Л., КӀуэкӀуэ Ж. Н. Адыгэ-урыс псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2008.
БищӀо Б. Ч. Адыгэбзэм и псалъэгъэнахуэ. Налшык: «Эльбрус», 2015.
БищӀо Б. Ч., Къумыкъу Д. М., ТӀымыжь Хь. Т. ЕджапӀэхэм папщӀэ урыс-адыгэ псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2013.
Джаурджий Хь. З., Сыкъун Хь. Хь. Урыс-адыгэ школ псалъалъэ. Налшык: «Нарт», 1991.
Къэбэрдей АССР-м и министрхэм я советым деж щыӀэ Къэбэрдей научно-исследовательскэ институт. Къардэн Б. М., БищӀэу А. Т. Урыс-къэбэрдей-шэрджэс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1955
Къэбэрдей-Балъкъэр АССР-м и министрхэм я советым и деж щыӀэ Къэбэрдей-балъкъэр научно-исследовательскэ институт. Апажэ М. Л., Багъ Н. А., Багъ П. М., Балъкъэр Б. Хь, КӀуэкӀуэ Ж. Н., ЖьэкӀэмыхъу Хь. Хь., Урыс Хь. Щ. Къэбэрдей-урыс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1957
Россием щӀэныгъэхэмкӀэ и академием и Къэбэрдей-Балъкъэр щӀэныгъэ центрым гуманитарнэ къухутэныгъэхэмкӀэ и институт. Адыгэбзэ псалъалъэ. Москва: «Дигора», 1999.
Табухов Х. К. Толковый русско-кабардино-черкесский словарь. Нальчик: Издательлский центр «Эль-Фа», 2006.
Шэрджэс Алий. Яхуэмыфащэу лъэныкъуэ едгъэза псалъэхэр. Адыгэ псалъэгъэнахуэм щӀыгъужыпхъэхэр. Налшык: Изд. КБИГИ, 2009.