АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)
ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭМЫӀЭС
ЭТИМОЛОГИЕ
КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ
ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ
дэ- + [ущ] + -ей + -ы + -н
СПРЯЖЕНЭ
Глагол лъэмыӏэс "дэущеин"-м и спряженэ
Инфинитив (масдар)
щыӀэныгъэ:
дэущеин
щымыӀэныгъэ:
дэмыущеин
Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сыдэущеин
удэущеин
дэущеин
дыдэущеин
фыдэущеин
дэущеин(хэ)
щымыӀэныгъэ:
сыдэмыущеин
удэмыущеин
дэмыущеин
дыдэмыущеин
фыдэмыущеин
дэмыущеин(хэ)
унафэ наклоненэ
уэ
фэ
щыӀэныгъэ:
дэущей!
фыдэущей!
щымыӀэныгъэ:
удэмыущей!
фыдэмыущей!
Ре-кӀэ унафэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сыдреущей
удреущей
дреущей
дыдреущей
фыдреущей
дреущей
щымыӀэныгъэ:
сыдремыущей
удремыущей
дремыущей
дыдремыущей
фыдремыущей
дремыущей
ЗэраӀуатэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыдоущей(р)
удоущей(р)
доущей(р)
дыдоущей(р)
фыдоущей(р)
доущей(хэ)(р)
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыдэущейркъым
удэущейркъым
дэущейркъым
дыдэущейркъым
фыдэущейркъым
дэущей(хэ)ркъым
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:
сыдэущейрт
удэущейрт
дэущейрт
дыдэущейрт
фыдэущейрт
дэущейрт / дэущей(хэ)рт
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыдэущейртэкъым
удэущейртэкъым
дэущейртэкъым
дыдэущейртэкъым
фыдэущейртэкъым
дэущейртэкъым / дэуще(хэ)ртэкъым
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыдэущеящ
удэущеящ
дэущеящ
дыдэущеящ
фыдэущеящ
дэущея(хэ)щ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыдэущеякъым
удэущеякъым
дэущеякъым
дыдэущеякъым
фыдэущеякъым
дэущея(хэ)къым
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:
сыдэущеят
удэущеят
дэущеят
дыдэущеят
фыдэущеят
дэущея(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыдэущеятэкъым
удэущеятэкъым
дэущеятэкъым
дыдэущеятэкъым
фыдэущеятэкъым
дэущея(хэ)тэкъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:
сыдэущеигъащ
удэущеигъащ
дэущеигъащ
дыдэущеигъащ
фыдэущеигъащ
дэущеигъа(хэ)щ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:
сыдэущеигъакъым
удэущеигъакъым
дэущеигъакъым
дыдэущеигъакъым
фыдэущеигъакъым
дэущеигъа(хэ)къым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыдэущеигъат
удэущеигъат
дэущеигъат
дыдэущеигъат
фыдэущеигъат
дэущеигъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыдэущеигъатэкъым
удэущеигъатэкъым
дэущеигъатэкъым
дыдэущеигъатэкъым
фыдэущеигъатэкъым
дэущеигъа(хэ)тэкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:
сыдэущейщ
удэущейщ
дэущейщ
дыдэущейщ
фыдэущейщ
дэущей(хэ)щ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:
сыдэущейкъым
удэущейкъым
дэущейкъым
дыдэущейкъым
фыдэущейкъым
дэущей(хэ)къым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:
сыдэущейт
удэущейт
дэущейт
дыдэущейт
фыдэущейт
дэущей(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:
сыдэущейтэкъым
удэущейтэкъым
дэущейтэкъым
дыдэущейтэкъым
фыдэущейтэкъым
дэущей(хэ)тэкъым
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыдэущеинщ
удэущеинщ
дэущеинщ
дыдэущеинщ
фыдэущеинщ
дэущеин(хэ)щ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыдэущеинкъым
удэущеинкъым
дэущеинкъым
дыдэущеинкъым
фыдэущеинкъым
дэущеин(хэ)къым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыдэущеинущ
удэущеинущ
дэущеинущ
дыдэущеинущ
фыдэущеинущ
дэущеину(хэ)щ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыдэущеинукъым
удэущеинукъым
дэущеинукъым
дыдэущеинукъым
фыдэущеинукъым
дэущеину(хэ)къым
ЗэрыупщӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыдэущейрэ
удэущейрэ
дэущейрэ
дыдэущейрэ
фыдэущейрэ
дэущей(хэ)рэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыдэущейркъэ
удэущейркъэ
дэущейркъэ
дыдэущейркъэ
фыдэущейркъэ
дэущейркъэ / дэущейхэркъэ
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:
сыдэущейрт
удэущейрт
дэущейрт
дыдэущейрт
фыдэущейрт
дэущейрт / дэущей(хэ)рт
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыдэущейртэкъэ
удэущейртэкъэ
дэущейртэкъэ
дыдэущейртэкъэ
фыдэущейртэкъэ
дэущейртэкъэ / дэуще(хэ)ртэкъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыдэущея
удэущея
дэущея
дыдэущея
фыдэущея
дэущея(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыдэущеякъэ
удэущеякъэ
дэущеякъэ
дыдэущеякъэ
фыдэущеякъэ
дэущея(хэ)къэ
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:
сыдэущеят
удэущеят
дэущеят
дыдэущеят
фыдэущеят
дэущея(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыдэущеятэкъэ
удэущеятэкъэ
дэущеятэкъэ
дыдэущеятэкъэ
фыдэущеятэкъэ
дэущея(хэ)тэкъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:
сыдэущеигъа
удэущеигъа
дэущеигъа
дыдэущеигъа
фыдэущеигъа
дэущеигъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:
сыдэущеигъакъэ
удэущеигъакъэ
дэущеигъакъэ
дыдэущеигъакъэ
фыдэущеигъакъэ
дэущеигъа(хэ)къэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыдэущеигъат
удэущеигъат
дэущеигъат
дыдэущеигъат
фыдэущеигъат
дэущеигъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыдэущеигъатэкъэ
удэущеигъатэкъэ
дэущеигъатэкъэ
дыдэущеигъатэкъэ
фыдэущеигъатэкъэ
дэущеигъа(хэ)тэкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:
сыдэущей
удэущей
дэущей
дыдэущей
фыдэущей
дэущей(хэ)
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:
сыдэущейкъэ
удэущейкъэ
дэущейкъэ
дыдэущейкъэ
фыдэущейкъэ
дэущей(хэ)къэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:
сыдэущейт
удэущейт
дэущейт
дыдэущейт
фыдэущейт
дэущей(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:
сыдэущейтэкъэ
удэущейтэкъэ
дэущейтэкъэ
дыдэущейтэкъэ
фыдэущейтэкъэ
дэущей(хэ)тэкъэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыдэущеин
удэущеин
дэущеин
дыдэущеин
фыдэущеин
дэущеин(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыдэущеинкъэ
удэущеинкъэ
дэущеинкъэ
дыдэущеинкъэ
фыдэущеинкъэ
дэущеин(хэ)къэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыдэущеину
удэущеину
дэущеину
дыдэущеину
фыдэущеину
дэущеину(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыдэущеинукъэ
удэущеинукъэ
дэущеинукъэ
дыдэущеинукъэ
фыдэущеинукъэ
дэущеину(хэ)къэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыдэущеймэ
удэущеймэ
дэущеймэ
дыдэущеймэ
фыдэущеймэ
дэущей(хэ)мэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыдэмыущеймэ
удэмыущеймэ
дэмыущеймэ
дыдэмыущеймэ
фыдэмыущеймэ
дэмыущей(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыдэущеямэ
удэущеямэ
дэущеямэ
дыдэущеямэ
фыдэущеямэ
дэущея(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыдэмыущеямэ
удэмыущеямэ
дэмыущеямэ
дыдэмыущеямэ
фыдэмыущеямэ
дэмыущея(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сыдэущеигъамэ
удэущеигъамэ
дэущеигъамэ
дыдэущеигъамэ
фыдэущеигъамэ
дэущеигъа(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыдэмыущеигъамэ
удэмыущеигъамэ
дэмыущеигъамэ
дыдэмыущеигъамэ
фыдэмыущеигъамэ
дэмыущеигъа(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыдэущеинмэ
удэущеинмэ
дэущеинмэ
дыдэущеинмэ
фыдэущеинмэ
дэущеин(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыдэмыущеинмэ
удэмыущеинмэ
дэмыущеинмэ
дыдэмыущеинмэ
фыдэмыущеинмэ
дэмыущеин(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыдэущеинумэ
удэущеинумэ
дэущеинумэ
дыдэущеинумэ
фыдэущеинумэ
дэущеину(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыдэмыущеинумэ
удэмыущеинумэ
дэмыущеинумэ
дыдэмыущеинумэ
фыдэмыущеинумэ
дэмыущеину(хэ)мэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыдэущейтэмэ
удэущейтэмэ
дэущейтэмэ
дыдэущейтэмэ
фыдэущейтэмэ
дэущей(хэ)тэмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыдэмыущейтэмэ
удэмыущейтэмэ
дэмыущейтэмэ
дыдэмыущейтэмэ
фыдэмыущейтэмэ
дэмыущей(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыдэущеятэмэ
удэущеятэмэ
дэущеятэмэ
дыдэущеятэмэ
фыдэущеятэмэ
дэущея(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыдэмыущеятэмэ
удэмыущеятэмэ
дэмыущеятэмэ
дыдэмыущеятэмэ
фыдэмыущеятэмэ
дэмыущея(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сыдэущеигъатэмэ
удэущеигъатэмэ
дэущеигъатэмэ
дыдэущеигъатэмэ
фыдэущеигъатэмэ
дэущеигъа(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыдэмыущеигъатэмэ
удэмыущеигъатэмэ
дэмыущеигъатэмэ
дыдэмыущеигъатэмэ
фыдэмыущеигъатэмэ
дэмыущеигъа(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыдэущеинтэмэ
удэущеинтэмэ
дэущеинтэмэ
дыдэущеинтэмэ
фыдэущеинтэмэ
дэущеин(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыдэмыущеинтэмэ
удэмыущеинтэмэ
дэмыущеинтэмэ
дыдэмыущеинтэмэ
фыдэмыущеинтэмэ
дэмыущеин(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыдэущеинутэмэ
удэущеинутэмэ
дэущеинутэмэ
дыдэущеинутэмэ
фыдэущеинутэмэ
дэущеину(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыдэмыущеинутэмэ
удэмыущеинутэмэ
дэмыущеинутэмэ
дыдэмыущеинутэмэ
фыдэмыущеинутэмэ
дэмыущеину(хэ)тэмэ
сослагательнэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыдэущеинт
удэущеинт
дэущеинт
дыдэущеинт
фыдэущеинт
дэущеин(хэ)т
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыдэущеинтэкъым
удэущеинтэкъым
дэущеинтэкъым
дыдэущеинтэкъым
фыдэущеинтэкъым
дэущеин(хэ)тэкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыдэущеинут
удэущеинут
дэущеинут
дыдэущеинут
фыдэущеинут
дэущеину(хэ)т
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыдэущеинутэкъым
удэущеинутэкъым
дэущеинутэкъым
дыдэущеинутэкъым
фыдэущеинутэкъым
дэущеину(хэ)тэкъым
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыдэущейми
удэущейми
дэущейми
дыдэущейми
фыдэущейми
дэущей(хэ)ми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыдэмыущейми
удэмыущейми
дэмыущейми
дыдэмыущейми
фыдэмыущейми
дэмыущей(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыдэущеями
удэущеями
дэущеями
дыдэущеями
фыдэущеями
дэущея(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыдэмыущеями
удэмыущеями
дэмыущеями
дыдэмыущеями
фыдэмыущеями
дэмыущея(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сыдэущеигъами
удэущеигъами
дэущеигъами
дыдэущеигъами
фыдэущеигъами
дэущеигъа(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыдэмыущеигъами
удэмыущеигъами
дэмыущеигъами
дыдэмыущеигъами
фыдэмыущеигъами
дэмыущеигъа(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыдэущеинми
удэущеинми
дэущеинми
дыдэущеинми
фыдэущеинми
дэущеин(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыдэмыущеинми
удэмыущеинми
дэмыущеинми
дыдэмыущеинми
фыдэмыущеинми
дэмыущеин(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыдэущеинуми
удэущеинуми
дэущеинуми
дыдэущеинуми
фыдэущеинуми
дэущеину(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыдэмыущеинуми
удэмыущеинуми
дэмыущеинуми
дыдэмыущеинуми
фыдэмыущеинуми
дэмыущеину(хэ)ми
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыдэущейтэми
удэущейтэми
дэущейтэми
дыдэущейтэми
фыдэущейтэми
дэущей(хэ)тэми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыдэмыущейтэми
удэмыущейтэми
дэмыущейтэми
дыдэмыущейтэми
фыдэмыущейтэми
дэмыущей(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыдэущеятэми
удэущеятэми
дэущеятэми
дыдэущеятэми
фыдэущеятэми
дэущея(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыдэмыущеятэми
удэмыущеятэми
дэмыущеятэми
дыдэмыущеятэми
фыдэмыущеятэми
дэмыущея(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сыдэущеигъатэми
удэущеигъатэми
дэущеигъатэми
дыдэущеигъатэми
фыдэущеигъатэми
дэущеигъа(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыдэмыущеигъатэми
удэмыущеигъатэми
дэмыущеигъатэми
дыдэмыущеигъатэми
фыдэмыущеигъатэми
дэмыущеигъа(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыдэущеинтэми
удэущеинтэми
дэущеинтэми
дыдэущеинтэми
фыдэущеинтэми
дэущеин(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыдэмыущеинтэми
удэмыущеинтэми
дэмыущеинтэми
дыдэмыущеинтэми
фыдэмыущеинтэми
дэмыущеин(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыдэущеинутэми
удэущеинутэми
дэущеинутэми
дыдэущеинутэми
фыдэущеинутэми
дэущеину(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыдэмыущеинутэми
удэмыущеинутэми
дэмыущеинутэми
дыдэмыущеинутэми
фыдэмыущеинутэми
дэмыущеину(хэ)тэми
гъэщӀэгъущеиныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сыдэущеяи
удэущеяи
дэущеяи
дыдэущеяи
фыдэущеяи
дэущеяи
щымыӀэныгъэ:
сыдэмыущеяи
удэмыущеяи
дэмыущеяи
дыдэмыущеяи
фыдэмыущеяи
дэмыущеяи
фӀэфӀыныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сыдэущеящэрэт
удэущеящэрэт
дэущеящэрэт
дыдэущеящэрэт
фыдэущеящэрэт
дэущеящэрэт
щымыӀэныгъэ:
сыдэмыущеящэрэт
удэмыущеящэрэт
дэмыущеящэрэт
дыдэмыущеящэрэт
фыдэмыущеящэрэт
дэмыущеящэрэт
шэч къытехьэныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сыдэущеягъэнщ
удэущеягъэнщ
дэущеягъэнщ
дыдэущеягъэнщ
фыдэущеягъэнщ
дэущеягъэнщ
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сыдэущеягъэнкъым
удэущеягъэнкъым
дэущеягъэнкъым
дыдэущеягъэнкъым
фыдэущеягъэнкъым
дэущеягъэнкъым
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сыдэущеягъэнт
удэущеягъэнт
дэущеягъэнт
дыдэущеягъэнт
фыдэущеягъэнт
дэущеягъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сыдэущеягъэнтэкъым
удэущеягъэнтэкъым
дэущеягъэнтэкъым
дыдэущеягъэнтэкъым
фыдэущеягъэнтэкъым
дэущеягъэнтэкъым
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сыдэущеягъэн
удэущеягъэн
дэущеягъэн
дыдэущеягъэн
фыдэущеягъэн
дэущеягъэн
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сыдэущеягъэнкъэ
удэущеягъэнкъэ
дэущеягъэнкъэ
дыдэущеягъэнкъэ
фыдэущеягъэнкъэ
дэущеягъэнкъэ
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сыдэущеягъэнт
удэущеягъэнт
дэущеягъэнт
дыдэущеягъэнт
фыдэущеягъэнт
дэущеягъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сыдэущеягъэнтэкъэ
удэущеягъэнтэкъэ
дэущеягъэнтэкъэ
дыдэущеягъэнтэкъэ
фыдэущеягъэнтэкъэ
дэущеягъэнтэкъэ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сыдэущеягъэнущей
удэущеягъэнущей
дэущеягъэнущей
дыдэущеягъэнущей
фыдэущеягъэнущей
дэущеягъэнущей
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сыдэущеягъэнукъым
удэущеягъэнукъым
дэущеягъэнукъым
дыдэущеягъэнукъым
фыдэущеягъэнукъым
дэущеягъэнукъым
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сыдэущеягъэнут
удэущеягъэнут
дэущеягъэнут
дыдэущеягъэнут
фыдэущеягъэнут
дэущеягъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сыдэущеягъэнутэкъым
удэущеягъэнутэкъым
дэущеягъэнутэкъым
дыдэущеягъэнутэкъым
фыдэущеягъэнутэкъым
дэущеягъэнутэкъым
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сыдэущеягъэну
удэущеягъэну
дэущеягъэну
дыдэущеягъэну
фыдэущеягъэну
дэущеягъэну
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сыдэущеягъэнукъэ
удэущеягъэнукъэ
дэущеягъэнукъэ
дыдэущеягъэнукъэ
фыдэущеягъэнукъэ
дэущеягъэнукъэ
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сыдэущеягъэнут
удэущеягъэнут
дэущеягъэнут
дыдэущеягъэнут
фыдэущеягъэнут
дэущеягъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сыдэущеягъэнутэкъэ
удэущеягъэнутэкъэ
дэущеягъэнутэкъэ
дыдэущеягъэнутэкъэ
фыдэущеягъэнутэкъэ
дэущеягъэнутэкъэ
Причастиехэр
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
Зылэжь (субъектнэ) причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыдэущей
удэущей
дэущей
дыдэущей
фыдэущей
дэущей(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыдэмыущей
удэмыущей
дэмыущей
дыдэмыущей
фыдэмыущей
дэмыущей(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыдэущея
удэущея
дэущея
дыдэущея
фыдэущея
дэущея(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыдэмыущея
удэмыущея
дэмыущея
дыдэмыущея
фыдэмыущея
дэмыущея(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыдэущеигъа
удэущеигъа
дэущеигъа
дыдэущеигъа
фыдэущеигъа
дэущеигъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыдэмыущеигъа
удэмыущеигъа
дэмыущеигъа
дыдэмыущеигъа
фыдэмыущеигъа
дэмыущеигъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сыдэущеин
удэущеин
дэущеин
дыдэущеин
фыдэущеин
дэущеин(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сыдэмыущеин
удэмыущеин
дэмыущеин
дыдэмыущеин
фыдэмыущеин
дэмыущеин(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сыдэущеину
удэущеину
дэущеину
дыдэущеину
фыдэущеину
дэущеину(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сыдэмыущеину
удэмыущеину
дэмыущеину
дыдэмыущеину
фыдэмыущеину
дэмыущеину(хэ)
Лэжьыгъэм и къэхъукӀэр зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыдэущей
узэрыдэущей
зэрыдэущей
дызэрыдэущей
фызэрыдэущей
зэрыдэущей(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрыдэмыущей
узэрыдэмыущей
зэрыдэмыущей
дызэрыдэмыущей
фызэрыдэмыущей
зэрыдэмыущей(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыдэущея
узэрыдэущея
зэрыдэущея
дызэрыдэущея
фызэрыдэущея
зэрыдэущея(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрыдэмыущея
узэрыдэмыущея
зэрыдэмыущея
дызэрыдэмыущея
фызэрыдэмыущея
зэрыдэмыущея(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыдэущеигъа
узэрыдэущеигъа
зэрыдэущеигъа
дызэрыдэущеигъа
фызэрыдэущеигъа
зэрыдэущеигъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрыдэмыущеигъа
узэрыдэмыущеигъа
зэрыдэмыущеигъа
дызэрыдэмыущеигъа
фызэрыдэмыущеигъа
зэрыдэмыущеигъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыдэущеин
узэрыдэущеин
зэрыдэущеин
дызэрыдэущеин
фызэрыдэущеин
зэрыдэущеин(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрыдэмыущеин
узэрыдэмыущеин
зэрыдэмыущеин
дызэрыдэмыущеин
фызэрыдэмыущеин
зэрыдэмыущеин(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыдэущеину
узэрыдэущеину
зэрыдэущеину
дызэрыдэущеину
фызэрыдэущеину
зэрыдэущеину(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрыдэмыущеину
узэрыдэмыущеину
зэрыдэмыущеину
дызэрыдэмыущеину
фызэрыдэмыущеину
зэрыдэмыущеину(хэ)
Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыщыдэущей
ущыдэущей
щыдэущей
дыщыдэущей
фыщыдэущей
щыдэущей(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыщыдэмыущей
ущыдэмыущей
щыдэмыущей
дыщыдэмыущей
фыщыдэмыущей
щыдэмыущей(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщыдэущея
ущыдэущея
щыдэущея
дыщыдэущея
фыщыдэущея
щыдэущея(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщыдэмыущея
ущыдэмыущея
щыдэмыущея
дыщыдэмыущея
фыщыдэмыущея
щыдэмыущея(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщыдэущеигъа
ущыдэущеигъа
щыдэущеигъа
дыщыдэущеигъа
фыщыдэущеигъа
щыдэущеигъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщыдэмыущеигъа
ущыдэмыущеигъа
щыдэмыущеигъа
дыщыдэмыущеигъа
фыщыдэмыущеигъа
щыдэмыущеигъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщыдэущеин
ущыдэущеин
щыдэущеин
дыщыдэущеин
фыщыдэущеин
щыдэущеин(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщыдэмыущеин
ущыдэущеин
щыдэмыущеин
дыщыдэмыущеин
фыщыдэмыущеин
щыдэмыущеин(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщыдэущеину
ущыдэущеину
щыдэущеину
дыщыдэущеину
фыщыдэущеину
щыдэущеину(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщыдэмыущеину
ущыдэмыущеину
щыдэмыущеину
дыщыдэмыущеину
фыщыдэмыущеину
щыдэмыущеину(хэ)
ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыздэдэущей
уздэдэущей
здэдэущей
дыздэдэущей
фыздэдэущей
здэдэущей(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыздэдэмыущей
уздэдэмыущей
здэдэмыущей
дыздэдэмыущей
фыздэдэмыущей
здэдэмыущей(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыздэдэущея
уздэдэущея
здэдэущея
дыздэдэущея
фыздэдэущея
здэдэущея(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыздэдэмыущея
уздэдэмыущея
здэдэмыущея
дыздэдэмыущея
фыздэдэмыущея
здэдэмыущея(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыздэдэущеигъа
уздэдэущеигъа
здэдэущеигъа
дыздэдэущеигъа
фыздэдэущеигъа
здэдэущеигъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыздэдэмыущеигъа
уздэдэмыущеигъа
здэдэмыущеигъа
дыздэдэмыущеигъа
фыздэдэмыущеигъа
здэдэмыущеигъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыздэдэущеин
уздэдэущеин
здэдэущеин
дыздэдэущеин
фыздэдэущеин
здэдэущеин(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыздэдэмыущеин
уздэдэмыущеин
здэдэмыущеин
дыздэдэмыущеин
фыздэдэмыущеин
здэдэмыущеин(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыздэдэущеину
уздэдэущеину
здэдэущеину
дыздэдэущеину
фыздэдэущеину
здэдэущеину(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыздэдэмыущеину
уздэдэмыущеину
здэдэмыущеину
дыздэдэмыущеину
фыздэдэмыущеину
здэдэмыущеину(хэ)
Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀыдэущей
ущӀыдэущей
щӀыдэущей
дыщӀыдэущей
фыщӀыдэущей
щӀыдэущей(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀыдэмыущей
ущӀыдэмыущей
щӀыдэмыущей
дыщӀыдэмыущей
фыщӀыдэмыущей
щӀыдэмыущей(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀыдэущея
ущӀыдэущеӀэущея
щӀыдэущея
дыщӀыдэущея
фыщӀыдэущея
щӀыдэущея(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀыдэмыущея
ущӀыдэмыущея
щӀыдэмыущея
дыщӀыдэмыущея
фыщӀыдэмыущея
щӀыдэмыущея(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀыдэущеигъа
ущӀыдэущеигъа
щӀыдэущеигъа
дыщӀыдэущеигъа
фыщӀыдэущеигъа
щӀыдэущеигъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀыдэмыущеигъа
ущӀыдэмыущеигъа
щӀыдэмыущеигъа
дыщӀыдэмыущеигъа
фыщӀыдэмыущеигъа
щӀыдэмыущеигъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀыдэущеин
ущӀыдэущеин
щӀыдэущеин
дыщӀыдэущеин
фыщӀыдэущеин
щӀыдэущеин(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀыдэмыущеин
ущӀыдэмыущеин
щӀыдэмыущеин
дыщӀыдэмыущеин
фыщӀыдэмыущеин
щӀыдэмыущеин(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀыдэущеину
ущӀыдэущеину
щӀыдэущеину
дыщӀыдэущеину
фыщӀыдэущеину
щӀыдэущеину(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀыдэмыущеину
ущӀыдэмыущеину
щӀыдэмыущеину
дыщӀыдэмыущеину
фыщӀыдэмыущеину
щӀыдэмыущеину(хэ)
Деепричастиехэр
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыдэущейуэ
удэущейуэ
дэущейуэ
дыдэущейуэ
фыдэущейуэ
дэущей(хэ)у
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыдэмыущейуэ
удэмыущейуэ
дэмыущейуэ
дыдэмыущейуэ
фыдэмыущейуэ
дэмыущей(хэ)у
блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыдэущеяуэ
удэущеяуэ
дэущеяуэ
дыдэущеяуэ
фыдэущеяуэ
дэущеяуэ / дэущеяхэу
блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыдэмыущеяуэ
удэмыущеяуэ
дэмыущеяуэ
дыдэмыущеяуэ
фыдэмыущеяуэ
дэмыущеяуэ / дэмыущеяхэу
-урэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ
сыдэущейурэ
удэущейурэ
дэущейурэ
дыдэущейурэ
фыдэущейурэ
дэуще(хэ)йурэ
-урэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ
сыдэмыущейурэ
удэмыущейурэ
дэмыущейурэ
дыдэмыущейурэ
фыдэмыущейурэ
дэмыущей(хэ)урэ
Прямой дополненэ -- ит зэман щыӀэныгъэ фащэ
Прямой Дополненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
Подлежащэ
сэ
--
сыбдоущей
сыдоущей
--
сывдоущей
садоущей(хэ)
уэ
уздоущей
--
удоущей
уддоущей
--
уадоущей(хэ)
ар
здоущей
бдоущей
доущей
ддоущей
вдоущей
ядоущей(хэ)
дэ
--
дыбдоущей
дыдоущей
--
дывдоущей
дадоущей(хэ)
фэ
фыздоущей
--
фыдоущей
фыддоущей
--
фадоущей(хэ)
ахэр
здоущей
бдоущей
доущей
ддоущей
вдоущей
ядоущей(хэ)
Прямой дополненэ -- фащэ псори (ит зэман щыӀэныгъэ фащэм нэгъуэщӀ)
Прямой Дополненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
Подлежащэ
сэ
--
сыбдэ[ущейрэ]
сыдэ[ущейрэ]
--
сывдэ[ущейрэ]
садэ[ущей(хэ)рэ]
уэ
уздэ[ущейрэ]
--
удэ[ущейрэ]
уддэ[ущейрэ]
--
уадэ[ущей(хэ)рэ]
ар
здэ[ущейрэ]
бдэ[ущейрэ]
дэ[ущейрэ]
ддэ[ущейрэ]
вдэ[ущейрэ]
ядэ[ущей(хэ)рэ]
дэ
--
дыбдэ[ущейрэ]
дыдэ[ущейрэ]
--
дывдэ[ущейрэ]
дадэ[ущей(хэ)рэ]
фэ
фыздэ[ущейрэ]
--
фыбъэдэ[ущейрэ]
фыддэ[ущейрэ]
--
фадэ[ущей(хэ)рэ]
ахэр
здэ[ущейрэ]
бдэ[ущейрэ]
дэ[ущейрэ]
ддэ[ущейрэ]
вдэ[ущейрэ]
ядэ[ущей(хэ)рэ]
-ы-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[уще]й
[уще]йр
--
[уще]йхэр
Эргативнэ:
[уще]й
[уще]йм
--
[уще]йхэм
Послеложнэ:
[уще]йкӀэ
[уще]ймкӀэ
[уще]йхэкӀэ
[уще]йхэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[уще]йуэ
[уще]йрауэ
[уще]йхэу
[уще]йхэрауэ
-а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[уще]я
[уще]яр
--
[уще]яхэр
Эргативнэ:
[уще]я
[уще]ям
--
[уще]яхэм
Послеложнэ:
[уще]якӀэ
[уще]ямкӀэ
[уще]яхэкӀэ
[уще]яхэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[уще]яуэ
[уще]ярауэ
[уще]яхэу
[уще]яхэрауэ
-ын-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[уще]ин
[уще]иныр
--
[уще]инхэр
Эргативнэ:
[уще]ин
[уще]иным
--
[уще]инхэм
Послеложнэ:
[уще]инкӀэ
[уще]инымкӀэ
[уще]инхэкӀэ
[уще]инхэмкӀэ
'Обстоятельственнэ:
[уще]ину
[уще]инырауэ
[уще]инхэу
[уще]инхэрауэ
-ыну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[уще]ину
[уще]инур
--
[уще]инухэр
Эргативнэ:
[уще]ину
[уще]инум
--
[уще]инухэм
Послеложнэ:
[уще]инукӀэ
[уще]инумкӀэ
[уще]инухэкӀэ
[уще]инухэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[уще]инууэ
[уще]инурауэ
[уще]инухэу
[уще]инухэрауэ
МЫХЬЭНЭ
Ущурэ ипщэкӀэ дэжеин (шыр).
ЕпӀэщӀэкӀыу ипшэкӀэ дэкӀуеин.
ЩАПХЪЭХЭР
ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР
Шур дэущеящ.
Къуажапщэм дэущеин.
НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР
ИНДЖЫЛЫБЗЭ
дэущеин: 1. trot up the street (about a horse) 2. go fast, rush up the street (about a man)
Шур дэущеящ: he horseman trotted up the street.
Къуажапщэм дэущеин: rush up to the upper part of the village.
УРЫСЫБЗЭ
дэущеин: 1. бежать рысцой по улице вверх (о лошади) 2. идти быстро, нестись по улице вверх (о человеке)
Шур дэущеящ: всадник рысью поскакал вверх по улице.
Къуажапщэм дэущеин: нестись в верхнюю часть деревни.
БИБЛИОГРАФИЕ
Апажэ М. Л., КӀуэкӀуэ Ж. Н. Адыгэ-урыс псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2008.
БищӀо Б. Ч. Адыгэбзэм и псалъэгъэнахуэ. Налшык: «Эльбрус», 2015.
БищӀо Б. Ч., Къумыкъу Д. М., ТӀымыжь Хь. Т. ЕджапӀэхэм папщӀэ урыс-адыгэ псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2013.
Джаурджий Хь. З., Сыкъун Хь. Хь. Урыс-адыгэ школ псалъалъэ. Налшык: «Нарт», 1991.
Къэбэрдей АССР-м и министрхэм я советым деж щыӀэ Къэбэрдей научно-исследовательскэ институт. Къардэн Б. М., БищӀэу А. Т. Урыс-къэбэрдей-шэрджэс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1955
Къэбэрдей-Балъкъэр АССР-м и министрхэм я советым и деж щыӀэ Къэбэрдей-балъкъэр научно-исследовательскэ институт. Апажэ М. Л., Багъ Н. А., Багъ П. М., Балъкъэр Б. Хь, КӀуэкӀуэ Ж. Н., ЖьэкӀэмыхъу Хь. Хь., Урыс Хь. Щ. Къэбэрдей-урыс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1957
Россием щӀэныгъэхэмкӀэ и академием и Къэбэрдей-Балъкъэр щӀэныгъэ центрым гуманитарнэ къухутэныгъэхэмкӀэ и институт. Адыгэбзэ псалъалъэ. Москва: «Дигора», 1999.
Табухов Х. К. Толковый русско-кабардино-черкесский словарь. Нальчик: Издательлский центр «Эль-Фа», 2006.
Шэрджэс Алий. Яхуэмыфащэу лъэныкъуэ едгъэза псалъэхэр. Адыгэ псалъэгъэнахуэм щӀыгъужыпхъэхэр. Налшык: Изд. КБИГИ, 2009.