АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)
Глагол лъэмыӏэс "дэушэн"-м и спряженэ
Инфинитив (масдар)
щыӀэныгъэ:
дэушэн
щымыӀэныгъэ:
дэмыушэн
Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сыдэушэн
удэушэн
дэушэн
дыдэушэн
фыдэушэн
дэушэн(хэ)
щымыӀэныгъэ:
сыдэмыушэн
удэмыушэн
дэмыушэн
дыдэмыушэн
фыдэмыушэн
дэмыушэн(хэ)
унафэ наклоненэ
уэ
фэ
щыӀэныгъэ:
дэушэ!
фыдэушэ!
щымыӀэныгъэ:
удэмыушэ!
фыдэмыушэ!
Ре-кӀэ унафэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сыдреушэ
удреушэ
дреушэ
дыдреушэ
фыдреушэ
дреушэ
щымыӀэныгъэ:
сыдремыушэ
удремыушэ
дремыушэ
дыдремыушэ
фыдремыушэ
дремыушэ
ЗэраӀуатэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыдоушэ(р)
удоушэ(р)
доушэ(р)
дыдоушэ(р)
фыдоушэ(р)
доушэ(хэ)(р)
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыдэушэркъым
удэушэркъым
дэушэркъым
дыдэушэркъым
фыдэушэркъым
дэушэ(хэ)ркъым
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:
сыдэушэ(р)т
удэушэ(р)т
дэушэ(р)т
дыдэушэ(р)т
фыдэушэ(р)т
дэушэ(хэ)(р)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыдэушэ(р)тэкъым
удэушэ(р)тэкъым
дэушэ(р)тэкъым
дыдэушэ(р)тэкъым
фыдэушэ(р)тэкъым
дэушэ(хэ)(р)тэкъым
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыдэушащ
удэушащ
дэушащ
дыдэушащ
фыдэушащ
дэуша(хэ)щ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыдэушакъым
удэушакъым
дэушакъым
дыдэушакъым
фыдэушакъым
дэуша(хэ)къым
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:
сыдэушат
удэушат
дэушат
дыдэушат
фыдэушат
дэуша(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыдэушатэкъым
удэушатэкъым
дэушатэкъым
дыдэушатэкъым
фыдэушатэкъым
дэуша(хэ)тэкъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:
сыдэушэгъащ
удэушэгъащ
дэушэгъащ
дыдэушэгъащ
фыдэушэгъащ
дэушэгъа(хэ)щ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:
сыдэушэгъакъым
удэушэгъакъым
дэушэгъакъым
дыдэушэгъакъым
фыдэушэгъакъым
дэушэгъа(хэ)къым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыдэушэгъат
удэушэгъат
дэушэгъат
дыдэушэгъат
фыдэушэгъат
дэушэгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыдэушэгъатэкъым
удэушэгъатэкъым
дэушэгъатэкъым
дыдэушэгъатэкъым
фыдэушэгъатэкъым
дэушэгъа(хэ)тэкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:
сыдэушэщ
удэушэщ
дэушэщ
дыдэушэщ
фыдэушэщ
дэушэ(хэ)щ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:
сыдэушэкъым
удэушэкъым
дэушэкъым
дыдэушэкъым
фыдэушэкъым
дэушэ(хэ)къым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:
сыдэушэт
удэушэт
дэушэт
дыдэушэт
фыдэушэт
дэушэ(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:
сыдэушэтэкъым
удэушэтэкъым
дэушэтэкъым
дыдэушэтэкъым
фыдэушэтэкъым
дэушэ(хэ)тэкъым
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыдэушэнщ
удэушэнщ
дэушэнщ
дыдэушэнщ
фыдэушэнщ
дэушэн(хэ)щ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыдэушэнкъым
удэушэнкъым
дэушэнкъым
дыдэушэнкъым
фыдэушэнкъым
дэушэн(хэ)къым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыдэушэнущ
удэушэнущ
дэушэнущ
дыдэушэнущ
фыдэушэнущ
дэушэну(хэ)щ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыдэушэнукъым
удэушэнукъым
дэушэнукъым
дыдэушэнукъым
фыдэушэнукъым
дэушэну(хэ)къым
ЗэрыупщӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыдэушэрэ
удэушэрэ
дэушэрэ
дыдэушэрэ
фыдэушэрэ
дэушэ(хэ)рэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыдэушэркъэ
удэушэркъэ
дэушэркъэ
дыдэушэркъэ
фыдэушэркъэ
дэушэ(хэ)ркъэ
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:
сыдэушэ(р)т
удэушэ(р)т
дэушэ(р)т
дыдэушэ(р)т
фыдэушэ(р)т
дэушэ(хэ)(р)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыдэушэ(р)тэкъэ
удэушэ(р)тэкъэ
дэушэ(р)тэкъэ
дыдэушэ(р)тэкъэ
фыдэушэ(р)тэкъэ
дэушэ(хэ)(р)тэкъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыдэуша
удэуша
дэуша
дыдэуша
фыдэуша
дэуша(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыдэушакъэ
удэушакъэ
дэушакъэ
дыдэушакъэ
фыдэушакъэ
дэуша(хэ)къэ
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:
сыдэушат
удэушат
дэушат
дыдэушат
фыдэушат
дэуша(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыдэушатэкъэ
удэушатэкъэ
дэушатэкъэ
дыдэушатэкъэ
фыдэушатэкъэ
дэуша(хэ)тэкъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:
сыдэушэгъа
удэушэгъа
дэушэгъа
дыдэушэгъа
фыдэушэгъа
дэушэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:
сыдэушэгъакъэ
удэушэгъакъэ
дэушэгъакъэ
дыдэушэгъакъэ
фыдэушэгъакъэ
дэушэгъа(хэ)къэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыдэушэгъат
удэушэгъат
дэушэгъат
дыдэушэгъат
фыдэушэгъат
дэушэгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыдэушэгъатэкъэ
удэушэгъатэкъэ
дэушэгъатэкъэ
дыдэушэгъатэкъэ
фыдэушэгъатэкъэ
дэушэгъа(хэ)тэкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:
сыдэушэ
удэушэ
дэушэ
дыдэушэ
фыдэушэ
дэушэ(хэ)
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:
сыдэушэкъэ
удэушэкъэ
дэушэкъэ
дыдэушэкъэ
фыдэушэкъэ
дэушэ(хэ)къэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:
сыдэушэт
удэушэт
дэушэт
дыдэушэт
фыдэушэт
дэушэ(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:
сыдэушэтэкъэ
удэушэтэкъэ
дэушэтэкъэ
дыдэушэтэкъэ
фыдэушэтэкъэ
дэушэ(хэ)тэкъэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыдэушэн
удэушэн
дэушэн
дыдэушэн
фыдэушэн
дэушэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыдэушэнкъэ
удэушэнкъэ
дэушэнкъэ
дыдэушэнкъэ
фыдэушэнкъэ
дэушэн(хэ)къэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыдэушэну
удэушэну
дэушэну
дыдэушэну
фыдэушэну
дэушэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыдэушэнукъэ
удэушэнукъэ
дэушэнукъэ
дыдэушэнукъэ
фыдэушэнукъэ
дэушэну(хэ)къэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыдэушэмэ
удэушэмэ
дэушэмэ
дыдэушэмэ
фыдэушэмэ
дэушэ(хэ)мэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыдэмыушэмэ
удэмыушэмэ
дэмыушэмэ
дыдэмыушэмэ
фыдэмыушэмэ
дэмыушэ(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыдэушамэ
удэушамэ
дэушамэ
дыдэушамэ
фыдэушамэ
дэуша(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыдэмыушамэ
удэмыушамэ
дэмыушамэ
дыдэмыушамэ
фыдэмыушамэ
мыуша(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сыдэушэгъамэ
удэушэгъамэ
дэушэгъамэ
дыдэушэгъамэ
фыдэушэгъамэ
дэушэгъа(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыдэмыушэгъамэ
удэмыушэгъамэ
дэмыушэгъамэ
дыдэмыушэгъамэ
фыдэмыушэгъамэ
дэмыушэгъа(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыдэушэнмэ
удэушэнмэ
дэушэнмэ
дыдэушэнмэ
фыдэушэнмэ
дэушэн(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыдэмыушэнмэ
удэмыушэнмэ
дэмыушэнмэ
дыдэмыушэнмэ
фыдэмыушэнмэ
дэмыушэн(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыдэушэнумэ
удэушэнумэ
дэушэнумэ
дыдэушэнумэ
фыдэушэнумэ
дэушэну(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыдэмыушэнумэ
удэмыушэнумэ
дэмыушэнумэ
дыдэмыушэнумэ
фыдэмыушэнумэ
дэмыушэну(хэ)мэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыдэушэтэмэ
удэушэтэмэ
дэушэтэмэ
дыдэушэтэмэ
фыдэушэтэмэ
дэушэ(хэ)тэмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыдэмыушэтэмэ
удэмыушэтэмэ
дэмыушэтэмэ
дыдэмыушэтэмэ
фыдэмыушэтэмэ
дэмыушэ(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыдэушатэмэ
удэушатэмэ
дэушатэмэ
дыдэушатэмэ
фыдэушатэмэ
дэуша(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыдэмыушатэмэ
удэмыушатэмэ
дэмыушатэмэ
дыдэмыушатэмэ
фыдэмыушатэмэ
дэмыуша(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сыдэушэгъатэмэ
удэушэгъатэмэ
дэушэгъатэмэ
дыдэушэгъатэмэ
фыдэушэгъатэмэ
дэушэгъа(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыдэмыушэгъатэмэ
удэмыушэгъатэмэ
дэмыушэгъатэмэ
дыдэмыушэгъатэмэ
фыдэмыушэгъатэмэ
дэмыушэгъа(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыдэушэнтэмэ
удэушэнтэмэ
дэушэнтэмэ
дыдэушэнтэмэ
фыдэушэнтэмэ
дэушэн(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыдэмыушэнтэмэ
удэмыушэнтэмэ
дэмыушэнтэмэ
дыдэмыушэнтэмэ
фыдэмыушэнтэмэ
дэмыушэн(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыдэушэнутэмэ
удэушэнутэмэ
дэушэнутэмэ
дыдэушэнутэмэ
фыдэушэнутэмэ
дэушэну(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыдэмыушэнутэмэ
удэмыушэнутэмэ
дэмыушэнутэмэ
дыдэмыушэнутэмэ
фыдэмыушэнутэмэ
дэмыушэну(хэ)тэмэ
сослагательнэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыдэушэнт
удэушэнт
дэушэнт
дыдэушэнт
фыдэушэнт
дэушэн(хэ)т
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыдэушэнтэкъым
удэушэнтэкъым
дэушэнтэкъым
дыдэушэнтэкъым
фыдэушэнтэкъым
дэушэн(хэ)тэкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыдэушэнут
удэушэнут
дэушэнут
дыдэушэнут
фыдэушэнут
дэушэну(хэ)т
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыдэушэнутэкъым
удэушэнутэкъым
дэушэнутэкъым
дыдэушэнутэкъым
фыдэушэнутэкъым
дэушэну(хэ)тэкъым
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыдэушэми
удэушэми
дэушэми
дыдэушэми
фыдэушэми
дэушэ(хэ)ми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыдэмыушэми
удэмыушэми
дэмыушэми
дыдэмыушэми
фыдэмыушэми
дэмыушэ(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыдэушами
удэушами
дэушами
дыдэушами
фыдэушами
дэуша(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыдэмыушами
удэмыушами
дэмыушами
дыдэмыушами
фыдэмыушами
дэмыуша(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сыдэушэгъами
удэушэгъами
дэушэгъами
дыдэушэгъами
фыдэушэгъами
дэушэгъа(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыдэмыушэгъами
удэмыушэгъами
дэмыушэгъами
дыдэмыушэгъами
фыдэмыушэгъами
дэмыушэгъа(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыдэушэнми
удэушэнми
дэушэнми
дыдэушэнми
фыдэушэнми
дэушэн(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыдэмыушэнми
удэмыушэнми
дэмыушэнми
дыдэмыушэнми
фыдэмыушэнми
дэмыушэн(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыдэушэнуми
удэушэнуми
дэушэнуми
дыдэушэнуми
фыдэушэнуми
дэушэну(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыдэмыушэнуми
удэмыушэнуми
дэмыушэнуми
дыдэмыушэнуми
фыдэмыушэнуми
дэмыушэну(хэ)ми
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыдэушэтэми
удэушэтэми
дэушэтэми
дыдэушэтэми
фыдэушэтэми
дэушэ(хэ)тэми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыдэмыушэтэми
удэмыушэтэми
дэмыушэтэми
дыдэмыушэтэми
фыдэмыушэтэми
дэмыушэ(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыдэушатэми
удэушатэми
дэушатэми
дыдэушатэми
фыдэушатэми
дэуша(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыдэмыушатэми
удэмыушатэми
дэмыушатэми
дыдэмыушатэми
фыдэмыушатэми
дэмыуша(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сыдэушэгъатэми
удэушэгъатэми
дэушэгъатэми
дыдэушэгъатэми
фыдэушэгъатэми
дэушэгъа(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыдэмыушэгъатэми
удэмыушэгъатэми
дэмыушэгъатэми
дыдэмыушэгъатэми
фыдэмыушэгъатэми
дэмыушэгъа(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыдэушэнтэми
удэушэнтэми
дэушэнтэми
дыдэушэнтэми
фыдэушэнтэми
дэушэн(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыдэмыушэнтэми
удэмыушэнтэми
дэмыушэнтэми
дыдэмыушэнтэми
фыдэмыушэнтэми
дэмыушэн(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыдэушэнутэми
удэушэнутэми
дэушэнутэми
дыдэушэнутэми
фыдэушэнутэми
дэушэну(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыдэмыушэнутэми
удэмыушэнутэми
дэмыушэнутэми
дыдэмыушэнутэми
фыдэмыушэнутэми
дэмыушэну(хэ)тэми
гъэщӀэгъуэныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сыдэушаи
удэушаи
дэушаи
дыдэушаи
фыдэушаи
дэушаи
щымыӀэныгъэ:
сыдэмыушаи
удэмыушаи
дэмыушаи
дыдэмыушаи
фыдэмыушаи
дэмыушаи
фӀэфӀыныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сыдэушащэрэт
удэушащэрэт
дэушащэрэт
дыдэушащэрэт
фыдэушащэрэт
дэушащэрэт
щымыӀэныгъэ:
сыдэмыушащэрэт
удэмыушащэрэт
дэмыушащэрэт
дыдэмыушащэрэт
фыдэмыушащэрэт
дэмыушащэрэт
шэч къытехьэныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сыдэушагъэнщ
удэушагъэнщ
дэушагъэнщ
дыдэушагъэнщ
фыдэушагъэнщ
дэушагъэнщ
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сыдэушагъэнкъым
удэушагъэнкъым
дэушагъэнкъым
дыдэушагъэнкъым
фыдэушагъэнкъым
дэушагъэнкъым
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сыдэушагъэнт
удэушагъэнт
дэушагъэнт
дыдэушагъэнт
фыдэушагъэнт
дэушагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сыдэушагъэнтэкъым
удэушагъэнтэкъым
дэушагъэнтэкъым
дыдэушагъэнтэкъым
фыдэушагъэнтэкъым
дэушагъэнтэкъым
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сыдэушагъэн
удэушагъэн
дэушагъэн
дыдэушагъэн
фыдэушагъэн
дэушагъэн
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сыдэушагъэнкъэ
удэушагъэнкъэ
дэушагъэнкъэ
дыдэушагъэнкъэ
фыдэушагъэнкъэ
дэушагъэнкъэ
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сыдэушагъэнт
удэушагъэнт
дэушагъэнт
дыдэушагъэнт
фыдэушагъэнт
дэушагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сыдэушагъэнтэкъэ
удэушагъэнтэкъэ
дэушагъэнтэкъэ
дыдэушагъэнтэкъэ
фыдэушагъэнтэкъэ
дэушагъэнтэкъэ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сыдэушагъэнущ
удэушагъэнущ
дэушагъэнущ
дыдэушагъэнущ
фыдэушагъэнущ
дэушагъэнущ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сыдэушагъэнукъым
удэушагъэнукъым
дэушагъэнукъым
дыдэушагъэнукъым
фыдэушагъэнукъым
дэушагъэнукъым
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сыдэушагъэнут
удэушагъэнут
дэушагъэнут
дыдэушагъэнут
фыдэушагъэнут
дэушагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сыдэушагъэнутэкъым
удэушагъэнутэкъым
дэушагъэнутэкъым
дыдэушагъэнутэкъым
фыдэушагъэнутэкъым
дэушагъэнутэкъым
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сыдэушагъэну
удэушагъэну
дэушагъэну
дыдэушагъэну
фыдэушагъэну
дэушагъэну
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сыдэушагъэнукъэ
удэушагъэнукъэ
дэушагъэнукъэ
дыдэушагъэнукъэ
фыдэушагъэнукъэ
дэушагъэнукъэ
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сыдэушагъэнут
удэушагъэнут
дэушагъэнут
дыдэушагъэнут
фыдэушагъэнут
дэушагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сыдэушагъэнутэкъэ
удэушагъэнутэкъэ
дэушагъэнутэкъэ
дыдэушагъэнутэкъэ
фыдэушагъэнутэкъэ
дэушагъэнутэкъэ
Причастиехэр
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
Зылэжь (субъектнэ) причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыдэушэ
удэушэ
дэушэ
дыдэушэ
фыдэушэ
дэушэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыдэмыушэ
удэмыушэ
дэмыушэ
дыдэмыушэ
фыдэмыушэ
дэмыушэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыдэуша
удэуша
дэуша
дыдэуша
фыдэуша
дэуша(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыдэмыуша
удэмыуша
дэмыуша
дыдэмыуша
фыдэмыуша
дэмыуша(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыдэушэгъа
удэушэгъа
дэушэгъа
дыдэушэгъа
фыдэушэгъа
дэушэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыдэмыушэгъа
удэмыушэгъа
дэмыушэгъа
дыдэмыушэгъа
фыдэмыушэгъа
дэмыушэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сыдэушэн
удэушэн
дэушэн
дыдэушэн
фыдэушэн
дэушэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сыдэмыушэн
удэмыушэн
дэмыушэн
дыдэмыушэн
фыдэмыушэн
дэмыушэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сыдэушэну
удэушэну
дэушэну
дыдэушэну
фыдэушэну
дэушэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сыдэмыушэну
удэмыушэну
дэмыушэну
дыдэмыушэну
фыдэмыушэну
дэмыушэну(хэ)
Лэжьыгъэм и къэхъукӀэр зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыдэушэ
узэрыдэушэ
зэрыдэушэ
дызэрыдэушэ
фызэрыдэушэ
зэрыдэушэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрыдэмыушэ
узэрыдэмыушэ
зэрыдэмыушэ
дызэрыдэмыушэ
фызэрыдэмыушэ
мызэрыдэушэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыдэуша
узэрыдэуша
зэрыдэуша
дызэрыдэуша
фызэрыдэуша
зэрыдэуша(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрыдэмыуша
узэрыдэмыуша
зэрыдэмыуша
дызэрыдэмыуша
фызэрыдэмыуша
зэрыдэмыуша(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыдэушэгъа
узэрыдэушэгъа
зэрыдэушэгъа
дызэрыдэушэгъа
фызэрыдэушэгъа
зэрыдэушэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрыдэмыушэгъа
узэрыдэмыушэгъа
зэрыдэмыушэгъа
дызэрыдэмыушэгъа
фызэрыдэмыушэгъа
зэрыдэмыушэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыдэушэн
узэрыдэушэн
зэрыдэушэн
дызэрыдэушэн
фызэрыдэушэн
зэрыдэушэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрыдэмыушэн
узэрыдэмыушэн
зэрыдэмыушэн
дызэрыдэмыушэн
фызэрыдэмыушэн
зэрыдэмыушэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыдэушэну
узэрыдэушэну
зэрыдэушэну
дызэрыдэушэну
фызэрыдэушэну
зэрыдэушэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрыдэмыушэну
узэрыдэмыушэну
зэрыдэмыушэну
дызэрыдэмыушэну
фызэрыдэмыушэну
зэрыдэмыушэну(хэ)
Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыщыдэушэ
ущыдэушэ
щыдэушэ
дыщыдэушэ
фыщыдэушэ
щыдэушэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыщыдэмыушэ
ущыдэмыушэ
щыдэмыушэ
дыщыдэмыушэ
фыщыдэмыушэ
щыдэмыушэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщыдэуша
ущыдэуша
щыдэуша
дыщыдэуша
фыщыдэуша
щыдэуша(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщыдэмыуша
ущыдэмыуша
щыдэмыуша
дыщыдэмыуша
фыщыдэмыуша
щыдэмыуша(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщыдэушэгъа
ущыдэушэгъа
щыдэушэгъа
дыщыдэушэгъа
фыщыдэушэгъа
щыдэушэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщыдэмыушэгъа
ущыдэмыушэгъа
щыдэмыушэгъа
дыщыдэмыушэгъа
фыщыдэмыушэгъа
щыдэмыушэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщыдэушэн
ущыдэушэн
щыдэушэн
дыщыдэушэн
фыщыдэушэн
щыдэушэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщыдэмыушэн
ущыдэмыушэн
щыдэмыушэн
дыщыдэмыушэн
фыщыдэмыушэн
щыдэмыушэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщыдэушэну
ущыдэушэну
щыдэушэну
дыщыдэушэну
фыщыдэушэну
щыдэушэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщыдэмыушэну
ущыдэмыушэну
щыдэмыушэну
дыщыдэмыушэну
фыщыдэмыушэну
щыдэмыушэну(хэ)
ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыздэдэушэ
уздэдэушэ
здэдэушэ
дыздэдэушэ
фыздэдэушэ
здэдэушэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыздэдэмыушэ
уздэдэмыушэ
здэдэмыушэ
дыздэдэмыушэ
фыздэдэмыушэ
здэдэмыушэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыздэдэуша
уздэдэуша
здэдэуша
дыздэдэуша
фыздэдэуша
здэдэуша(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыздэдэмыуша
уздэдэмыуша
здэдэмыуша
дыздэдэмыуша
фыздэдэмыуша
здэдэмыуша(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыздэдэушэгъа
уздэдэушэгъа
здэдэушэгъа
дыздэдэушэгъа
фыздэдэушэгъа
здэдэушэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыздэдэмыушэгъа
уздэдэмыушэгъа
здэдэмыушэгъа
дыздэдэмыушэгъа
фыздэдэмыушэгъа
здэдэмыушэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыздэдэушэн
уздэдэушэн
здэдэушэн
дыздэдэушэн
фыздэдэушэн
здэдэушэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыздэдэмыушэн
уздэдэмыушэн
здэдэмыушэн
дыздэдэмыушэн
фыздэдэмыушэн
здэдэмыушэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыздэдэушэну
уздэдэушэну
здэдэушэну
дыздэдэушэну
фыздэдэушэну
здэдэушэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыздэдэмыушэну
уздэдэмыушэну
здэдэмыушэну
дыздэдэмыушэну
фыздэдэмыушэну
здэдэмыушэну(хэ)
Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀыдэушэ
ущӀыдэушэ
щӀыдэушэ
дыщӀыдэушэ
фыщӀыдэушэ
щӀыдэушэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀыдэмыушэ
ущӀыдэмыушэ
щӀыдэмыушэ
дыщӀыдэмыушэ
фыщӀыдэмыушэ
щӀыдэмыушэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀыдэуша
ущӀыдэуша
щӀыдэуша
дыщӀыдэуша
фыщӀыдэуша
щӀыдэуша(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀыдэмыуша
ущӀыдэмыуша
щӀыдэмыуша
дыщӀыдэмыуша
фыщӀыдэмыуша
щӀыдэмыуша(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀыдэушэгъа
ущӀыдэушэгъа
щӀыдэушэгъа
дыщӀыдэушэгъа
фыщӀыдэушэгъа
щӀыдэушэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀыдэмыушэгъа
ущӀыдэмыушэгъа
щӀыдэмыушэгъа
дыщӀыдэмыушэгъа
фыщӀыдэмыушэгъа
щӀыдэмыушэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀыдэушэн
ущӀыдэушэн
щӀыдэушэн
дыщӀыдэушэн
фыщӀыдэушэн
щӀыдэушэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀыдэмыушэн
ущӀыдэмыушэн
щӀыдэмыушэн
дыщӀыдэмыушэн
фыщӀыдэмыушэн
щӀыдэмыушэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀыдэушэну
ущӀыдэушэну
щӀыдэушэну
дыщӀыдэушэну
фыщӀыдэушэну
щӀыдэушэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀыдэмыушэну
ущӀыдэмыушэну
щӀыдэмыушэну
дыщӀыдэмыушэну
фыщӀыдэмыушэну
щӀыдэмыушэну(хэ)
Деепричастиехэр
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыдэушэу
удэушэу
дэушэу
дыдэушэу
фыдэушэу
дэушэ(хэ)у
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыдэмыушэу
удэмыушэу
дэмыушэу
дыдэмыушэу
фыдэмыушэу
дэмыушэ(хэ)у
блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыдэушауэ
удэушауэ
дэушауэ
дыдэушауэ
фыдэушауэ
дэушауэ / дэуша(хэ)у
блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыдэмыушауэ
удэмыушауэ
дэмыушауэ
дыдэмыушауэ
фыдэмыушауэ
дэмыушауэ(хэ) / дэмыуша(хэ)у
жрэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ
сыдэушэурэ
удэушэурэ
дэушэурэ
дыдэушэурэ
фыдэушэурэ
дэушэ(хэ)урэ
жрэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ
сыдэмыушэурэ
удэмыушэурэ
дэмыушэурэ
дыдэмыушэурэ
фыдэмыушэурэ
дэмыушэ(хэ)урэ
Прямой дополненэ -- ит зэман щыӀэныгъэ фащэ
Прямой Дополненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
Подлежащэ
сэ --
сыбдоушэ
сыдоушэ
--
сывдоушэ
садоушэ(хэ)
уэ уздоушэ
--
удоушэ
уддоушэ
--
уадоушэ(хэ)
ар здоушэ
бдоушэ
доушэ
ддоушэ
вдоушэ
ядоушэ(хэ)
дэ --
дыбдоушэ
дыдоушэ
--
дывдоушэ
дадоушэ(хэ)
фэ фыздоушэ
--
фыдоушэ
фыддоушэ
--
фадоушэ(хэ)
ахэр здоушэ
бдоушэ
доушэ
ддоушэ
вдоушэ
ядоушэ(хэ)
Прямой дополненэ -- фащэ псори (ит зэман щыӀэныгъэ фащэм нэгъуэщӀ)
Прямой Дополненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
Подлежащэ
сэ --
сыбдэ[ушэрэ]
сыдэ[ушэрэ]
--
сывдэ[ушэрэ]
садэ[ушэ(хэ)рэ]
уэ уздэ[ушэрэ]
--
удэ[ушэрэ]
уддэ[ушэрэ]
--
уадэ[ушэ(хэ)рэ]
ар здэ[ушэрэ]
бдэ[ушэрэ]
дэ[ушэрэ]
ддэ[ушэрэ]
вдэ[ушэрэ]
ядэ[ушэ(хэ)рэ]
дэ --
дыбдэ[ушэрэ]
дыдэ[ушэрэ]
--
дывдэ[ушэрэ]
дадэ[ушэ(хэ)рэ]
фэ фыздэ[ушэрэ]
--
фыбъэдэ[ушэрэ]
фыддэ[ушэрэ]
--
фадэ[ушэ(хэ)рэ]
ахэр здэ[ушэрэ]
бдэ[ушэрэ]
дэ[ушэрэ]
ддэ[ушэрэ]
вдэ[ушэрэ]
ядэ[ушэ(хэ)рэ]
-э-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы Белджылы Мыбелджылы Белджылы
Именительнэ: [уш]э
[уш]эр
--
[уш]эхэр
Эргативнэ: [уш]э
[уш]эм
--
[уш]эхэм
Послеложнэ: [уш]экӀэ
[уш]эмкӀэ
[уш]эхэкӀэ
[уш]эхэмкӀэ
Обстоятельственнэ: [уш]эуэ
[уш]эрауэ
[уш]эхэу
[уш]эхэрауэ
-а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы Белджылы Мыбелджылы Белджылы
Именительнэ: [уш]а
[уш]ар
--
[уш]ахэр
Эргативнэ: [уш]а
[уш]ам
--
[уш]ахэм
Послеложнэ: [уш]акӀэ
[уш]амкӀэ
[уш]ахэкӀэ
[уш]ахэмкӀэ
Обстоятельственнэ: [уш]ауэ
[уш]арауэ
[уш]ахэу
[уш]ахэрауэ
-эн-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы Белджылы Мыбелджылы Белджылы
Именительнэ: [уш]эн
[уш]эныр
--
[уш]энхэр
Эргативнэ: [уш]эн
[уш]эным
--
[уш]энхэм
Послеложнэ: [уш]энкӀэ
[уш]энымкӀэ
[уш]энхэкӀэ
[уш]энхэмкӀэ
'Обстоятельственнэ:
[уш]эну
[уш]энырауэ
[уш]энхэу
[уш]энхэрауэ
-эну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы Белджылы Мыбелджылы Белджылы
Именительнэ: [уш]эну
[уш]энур
--
[уш]энухэр
Эргативнэ: [уш]эну
[уш]энум
--
[уш]энухэм
Послеложнэ: [уш]энукӀэ
[уш]энумкӀэ
[уш]энухэкӀэ
[уш]энухэмкӀэ
Обстоятельственнэ: [уш]энууэ
[уш]энурауэ
[уш]энухэу
[уш]энухэрауэ
Зыгуэрым щыгуфӀыкӀыу дежьуун (къуалэбзухэм хужаӀэ). Гъатхэ бзу цӀыкӀухэр дыгъэм доушэ. дэушэн: crow, sing at dawn (about birds)
Гъатхэ бзу цӀыкӀухэр дыгъэм доушэ: In sprint, the little birds greet the dawn with their birdsong. дэушэн: петь, встречая рассвет (о птицах)
Гъатхэ бзу цӀыкӀухэр дыгъэм доушэ: весной. маленькие птицы всречают рассвет пением. Апажэ М. Л., КӀуэкӀуэ Ж. Н. Адыгэ-урыс псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2008.
БищӀо Б. Ч. Адыгэбзэм и псалъэгъэнахуэ. Налшык: «Эльбрус», 2015.
БищӀо Б. Ч., Къумыкъу Д. М., ТӀымыжь Хь. Т. ЕджапӀэхэм папщӀэ урыс-адыгэ псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2013.
Джаурджий Хь. З., Сыкъун Хь. Хь. Урыс-адыгэ школ псалъалъэ. Налшык: «Нарт», 1991.
Къэбэрдей АССР-м и министрхэм я советым деж щыӀэ Къэбэрдей научно-исследовательскэ институт. Къардэн Б. М., БищӀэу А. Т. Урыс-къэбэрдей-шэрджэс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1955
Къэбэрдей-Балъкъэр АССР-м и министрхэм я советым и деж щыӀэ Къэбэрдей-балъкъэр научно-исследовательскэ институт. Апажэ М. Л., Багъ Н. А., Багъ П. М., Балъкъэр Б. Хь, КӀуэкӀуэ Ж. Н., ЖьэкӀэмыхъу Хь. Хь., Урыс Хь. Щ. Къэбэрдей-урыс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1957
Россием щӀэныгъэхэмкӀэ и академием и Къэбэрдей-Балъкъэр щӀэныгъэ центрым гуманитарнэ къухутэныгъэхэмкӀэ и институт. Адыгэбзэ псалъалъэ. Москва: «Дигора», 1999.
Табухов Х. К. Толковый русско-кабардино-черкесский словарь. Нальчик: Издательлский центр «Эль-Фа», 2006.
Шэрджэс Алий. Яхуэмыфащэу лъэныкъуэ едгъэза псалъэхэр. Адыгэ псалъэгъэнахуэм щӀыгъужыпхъэхэр. Налшык: Изд. КБИГИ, 2009. 