АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)
ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭӀЭС
ЭТИМОЛОГИЕ
КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ
ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ
дэ- + [утх] + -ей + -ы + -н
СПРЯЖЕНЭ
Глагол лъэӏэс "дэутхеин"-м и спряженэ
Инфинитив (масдар)
щыӀэныгъэ:
дэутхеин
щымыӀэныгъэ:
дэмыутхеин
Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
щыӀэныгъэ:
дэзутхеин
дэбутхеин
дриутхеин
дэдутхеин
дэвутхеин
драутхеин
щымыӀэныгъэ:
дэзмыутхеин
думыутхеин
дримыутхеин
дэдмыутхеин
дэвмыутхеин
драмыутхеин
Унафэ наклоненэ
уэ
фэ
щыӀэныгъэ:
дэутхей!
дэвутхей!
щымыӀэныгъэ:
думыутхей!
дэвмыутхей!
Ре-кӀэ унафэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
щыӀэныгъэ:
сыдреутхей
удреутхей
дреутхей
дыдреутхей
фыдреутхей
дреутхей
щымыӀэныгъэ:
сыдремыутхей
удремыутхей
дремыутхей
дыдремыутхей
фыдремыутхей
дремыутхей
ЗэраӀуатэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:
дызоутхей(р)
дыбоутхей(р)
дреутхей(р)
дыдоутхей(р)
дывоутхей(р)
драутхей(р)
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
дэзутхейркъым
дэбутхейркъым
дриутхейркъым
дэдутхейркъым
дэвутхейркъым
драутхейркъым
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:
дэзутхейрт
дэбутхейрт
дриутхейрт
дэдутхейрт
дэвутхейрт
драутхейрт
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:
дэзутхейртэкъым
дэбутхейртэкъым
дриутхейртэкъым
дэдутхейртэкъым
дэвутхейртэкъым
драутхейртэкъым
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
дэзутхеящ
дэбутхеящ
дриутхеящ
дэдутхеящ
дэвутхеящ
драутхеящ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
дэзутхеякъым
дэбутхеякъым
дриутхеякъым
дэдутхеякъым
дэвутхеякъым
драутхеякъым
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:
дэзутхеят
дэбутхеят
дриутхеят
дэдутхеят
дэвутхеят
драутхеят
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
дэзутхеятэкъым
дэбутхеятэкъым
дриутхеятэкъым
дэдутхеятэкъым
дэвутхеятэкъым
драутхеятэкъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:
дэзутхеигъащ
дэбутхеигъащ
дриутхеигъащ
дэдутхеигъащ
дэвутхеигъащ
драутхеигъащ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:
дэзутхеигъакъым
дэбутхеигъакъым
дриутхеигъакъым
дэдутхеигъакъым
дэвутхеигъакъым
драутхеигъакъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:
дэзутхеигъат
дэбутхеигъат
дриутхеигъат
дэдутхеигъат
дэвутхеигъат
драутхеигъат
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ:
дэзутхеигъатэкъым
дэбутхеигъатэкъым
дриутхеигъатэкъым
дэдутхеигъатэкъым
дэвутхеигъатэкъым
драутхеигъатэкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:
дэзутхейщ
дэбутхейщ
дриутхейщ
дэдутхейщ
дэвутхейщ
драутхейщ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:
дэзутхейкъым
дэбутхейкъым
дриутхейкъым
дэдутхейкъым
дэвутхейкъым
драутхейкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:
дэзутхейт
дэбутхейт
дриутхейт
дэдутхейт
дэвутхейт
драутхейт
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:
дэзутхейтэкъым
дэбутхейтэкъым
дриутхейтэкъым
дэдутхейтэкъым
дэвутхейтэкъым
драутхейтэкъым
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
дэзутхеинщ
дэбутхеинщ
дриутхеинщ
дэдутхеинщ
дэвутхеинщ
драутхеинщ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
дэзутхеинкъым
дэбутхеинкъым
дриутхеинкъым
дэдутхеинкъым
дэвутхеинкъым
драутхеинкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
дэзутхеинущ
дэбутхеинущ
дриутхеинущ
дэдутхеинущ
дэвутхеинущ
драутхеинущ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
дэзутхеинукъым
дэбутхеинукъым
дриутхеинукъым
дэдутхеинукъым
дэвутхеинукъым
драутхеинукъым
ЗэрыупщӀэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:
дэзутхейрэ
дэбутхейрэ
дриутхейрэ
дэдутхейрэ
дэвутхейрэ
драутхейрэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
дэзутхейркъэ
дэбутхейркъэ
дриутхейркъэ
дэдутхейркъэ
дэвутхейркъэ
драутхейркъэ
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:
дэзутхейрт
дэбутхейрт
дриутхейрт
дэдутхейрт
дэвутхейрт
драутхейрт
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:
дэзутхейртэкъэ
дэбутхейртэкъэ
дриутхейртэкъэ
дэдутхейртэкъэ
дэвутхейртэкъэ
драутхейртэкъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
дэзутхея
дэбутхея
дриутхея
дэдутхея
дэвутхея
драутхея
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
дэзутхеякъэ
дэбутхеякъэ
дриутхеякъэ
дэдутхеякъэ
дэвутхеякъэ
драутхеякъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:
дэзутхеят
дэбутхеят
дриутхеят
дэдутхеят
дэвутхеят
драутхеят
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
дэзутхеятэкъэ
дэбутхеятэкъэ
дриутхеятэкъэ
дэдутхеятэкъэ
дэвутхеятэкъэ
драутхеятэкъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:
дэзутхеигъа
дэбутхеигъа
дриутхеигъа
дэдутхеигъа
дэвутхеигъа
драутхеигъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀыныгъэ:
дэзутхеигъакъэ
дэбутхеигъакъэ
дриутхеигъакъэ
дэдутхеигъакъэ
дэвутхеигъакъэ
драутхеигъакъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:
дэзутхеигъат
дэбутхеигъат
дриутхеигъат
дэдутхеигъат
дэвутхеигъат
драутхеигъат
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
дэзутхеигъатэкъэ
дэбутхеигъатэкъэ
дриутхеигъатэкъэ
дэдутхеигъатэкъэ
дэвутхеигъатэкъэ
драутхеигъатэкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:
дэзутхей
дэбутхей
дриутхей
дэдутхей
дэвутхей
драутхей
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:
дэзутхейкъэ
дэбутхейкъэ
дриутхейкъэ
дэдутхейкъэ
дэвутхейкъэ
драутхейкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:
дэзутхейт
дэбутхейт
дриутхейт
дэдутхейт
дэвутхейт
драутхейт
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:
дэзутхейтэкъэ
дэбутхейтэкъэ
дриутхейтэкъэ
дэдутхейтэкъэ
дэвутхейтэкъэ
драутхейтэкъэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
дэзутхеин
дэбутхеин
дриутхеин
дэдутхеин
дэвутхеин
драутхеин
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
дэзутхеинкъэ
дэбутхеинкъэ
дриутхеинкъэ
дэдутхеинкъэ
дэвутхеинкъэ
драутхеинкъэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
дэзутхеину
дэбутхеину
дриутхеину
дэдутхеину
дэвутхеину
драутхеину
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
дэзутхеинукъэ
дэбутхеинукъэ
дриутхеинукъэ
дэдутхеинукъэ
дэвутхеинукъэ
драутхеинукъэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:
дэзутхеймэ
дэбутхеймэ
дриутхеймэ
дэдутхеймэ
дэвутхеймэ
драутхеймэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
дэзмыутхеймэ
думыутхеймэ
дримыутхеймэ
дэдмыутхеймэ
дэвмыутхеймэ
драмыутхеймэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
дэзутхеямэ
дэбутхеямэ
дриутхеямэ
дэдутхеямэ
дэвутхеямэ
драутхеямэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
дэзмыутхеямэ
думыутхеямэ
дримыутхеямэ
дэдмыутхеямэ
дэвмыутхеямэ
драмыутхеямэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
дэзутхеигъамэ
дэбутхеигъамэ
дриутхеигъамэ
дэдутхеигъамэ
дэвутхеигъамэ
драутхеигъамэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
дэзмыутхеигъамэ
думыутхеигъамэ
дримыутхеигъамэ
дэдмыутхеигъамэ
дэвмыутхеигъамэ
драмыутхеигъамэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
дэзутхеинмэ
дэбутхеинмэ
дриутхеинмэ
дэдутхеинмэ
дэвутхеинмэ
драутхеинмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
дэзмыутхеинмэ
думыутхеинмэ
дримыутхеинмэ
дэдмыутхеинмэ
дэвмыутхеинмэ
драмыутхеинмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
дэзутхеинумэ
дэбутхеинумэ
дриутхеинумэ
дэдутхеинумэ
дэвутхеинумэ
драутхеинумэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
дэзмыутхеинумэ
думыутхеинумэ
дримыутхеинумэ
дэдмыутхеинумэ
дэвмыутхеинумэ
драмыутхеинумэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:
дэзутхейтэмэ
дэбутхейтэмэ
дриутхейтэмэ
дэдутхейтэмэ
дэвутхейтэмэ
драутхейтэмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
дэзмыутхейтэмэ
думыутхейтэмэ
дримыутхейтэмэ
дэдмыутхейтэмэ
дэвмыутхейтэмэ
драмыутхейтэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
дэзутхеятэмэ
дэбутхеятэмэ
дриутхеятэмэ
дэдутхеятэмэ
дэвутхеятэмэ
драутхеятэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
дэзмыутхеятэмэ
думыутхеятэмэ
дримыутхеятэмэ
дэдмыутхеятэмэ
дэвмыутхеятэмэ
драмыутхеятэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
дэзутхеигъатэмэ
дэбутхеигъатэмэ
дриутхеигъатэмэ
дэдутхеигъатэмэ
дэвутхеигъатэмэ
драутхеигъатэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
дэзмыутхеигъатэмэ
думыутхеигъатэмэ
дримыутхеигъатэмэ
дэдмыутхеигъатэмэ
дэвмыутхеигъатэмэ
драмыутхеигъатэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
дэзутхеинтэмэ
дэбутхеинтэмэ
дриутхеинтэмэ
дэдутхеинтэмэ
дэвутхеинтэмэ
драутхеинтэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
дэзмыутхеинтэмэ
думыутхеинтэмэ
дримыутхеинтэмэ
дэдмыутхеинтэмэ
дэвмыутхеинтэмэ
драмыутхеинтэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
дэзутхеинутэмэ
дэбутхеинутэмэ
дриутхеинутэмэ
дэдутхеинутэмэ
дэвутхеинутэмэ
драутхеинутэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
дэзмыутхеинутэмэ
думыутхеинутэмэ
дримыутхеинутэмэ
дэдмыутхеинутэмэ
дэвмыутхеинутэмэ
драмыутхеинутэмэ
сослагательнэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
дэзутхеинт
дэбутхеинт
дриутхеинт
дэдутхеинт
дэвутхеинт
драутхеинт
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
дэзутхеинтэкъым
дэбутхеинтэкъым
дриутхеинтэкъым
дэдутхеинтэкъым
дэвутхеинтэкъым
драутхеинтэкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
дэзутхеинут
дэбутхеинут
дриутхеинут
дэдутхеинут
дэвутхеинут
драутхеинут
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
дэзутхеинутэкъым
дэбутхеинутэкъым
дриутхеинутэкъым
дэдутхеинутэкъым
дэвутхеинутэкъым
драутхеинутэкъым
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:
дэзутхейми
дэбутхейми
дриутхейми
дэдутхейми
дэвутхейми
драутхейми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
дэзмыутхейми
думыутхейми
дримыутхейми
дэдмыутхейми
дэвмыутхейми
драмыутхейми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
дэзутхеями
дэбутхеями
дриутхеями
дэдутхеями
дэвутхеями
драутхеями
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
дэзмыутхеями
думыутхеями
дримыутхеями
дэдмыутхеями
дэвмыутхеями
драмыутхеями
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
дэзутхеигъами
дэбутхеигъами
дриутхеигъами
дэдутхеигъами
дэвутхеигъами
драутхеигъами
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
дэзмыутхеигъами
думыутхеигъами
дримыутхеигъами
дэдмыутхеигъами
дэвмыутхеигъами
драмыутхеигъами
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
дэзутхеинми
дэбутхеинми
дриутхеинми
дэдутхеинми
дэвутхеинми
драутхеинми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
дэзмыутхеинми
думыутхеинми
дримыутхеинми
дэдмыутхеинми
дэвмыутхеинми
драмыутхеинми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
дэзутхеинуми
дэбутхеинуми
дриутхеинуми
дэдутхеинуми
дэвутхеинуми
драутхеинуми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
дэзмыутхеинуми
думыутхеинуми
дримыутхеинуми
дэдмыутхеинуми
дэвмыутхеинуми
драмыутхеинуми
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:
дэзутхейтэми
дэбутхейтэми
дриутхейтэми
дэдутхейтэми
дэвутхейтэми
драутхейтэми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
дэзмыутхейтэми
думыутхейтэми
дримыутхейтэми
дэдмыутхейтэми
дэвмыутхейтэми
драмыутхейтэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
дэзутхеятэми
дэбутхеятэми
дриутхеятэми
дэдутхеятэми
дэвутхеятэми
драутхеятэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
дэзмыутхеятэми
думыутхеятэми
дримыутхеятэми
дэдмыутхеятэми
дэвмыутхеятэми
драмыутхеятэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
дэзутхеигъатэми
дэбутхеигъатэми
дриутхеигъатэми
дэдутхеигъатэми
дэвутхеигъатэми
драутхеигъатэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
дэзмыутхеигъатэми
думыутхеигъатэми
дримыутхеигъатэми
дэдмыутхеигъатэми
дэвмыутхеигъатэми
драмыутхеигъатэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
дэзутхеинтэми
дэбутхеинтэми
дриутхеинтэми
дэдутхеинтэми
дэвутхеинтэми
драутхеинтэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
дэзмыутхеинтэми
думыутхеинтэми
дримыутхеинтэми
дэдмыутхеинтэми
дэвмыутхеинтэми
драмыутхеинтэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
дэзутхеинутэми
дэбутхеинутэми
дриутхеинутэми
дэдутхеинутэми
дэвутхеэнутэми
драутхеэнутэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
дэзмыутхеинутэми
думыутхеинутэми
дримыутхеинутэми
дэдмыутхеинутэми
дэвмыутхеинутэми
драмыутхеинутэми
гъэщӀэгъуэныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
щыӀэныгъэ:
дэзутхеяи
дэбутхеяи
дриутхеяи
дэдутхеяи
дэвутхеяи
драутхеяи
щымыӀэныгъэ:
дэзмыутхеяи
думыутхеяи
дримыутхеяи
дэдмыутхеяи
дэвмыутхеяи
драмыутхеяи
фӀэфӀыныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
щыӀэныгъэ:
дэзутхеящэрэт
дэбутхеящэрэт
дриутхеящэрэт
дэдутхеящэрэт
дэвутхеящэрэт
драутхеящэрэт
щымыӀэныгъэ:
дэзмыутхеящэрэт
думыутхеящэрэт
дримыутхеящэрэт
дэдмыутхеящэрэт
дэвмыутхеящэрэт
драмыутхеящэрэт
шэч къытехьэныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
дэзутхеягъэнщ
дэбутхеягъэнщ
дриутхеягъэнщ
дэдутхеягъэнщ
дэвутхеягъэнщ
драутхеягъэнщ
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
дэзутхеягъэнкъым
дэбутхеягъэнкъым
дриутхеягъэнкъым
дэдутхеягъэнкъым
дэвутхеягъэнкъым
драутхеягъэнкъым
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
дэзутхеягъэнт
дэбутхеягъэнт
дриутхеягъэнт
дэдутхеягъэнт
дэвутхеягъэнт
драутхеягъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
дэзутхеягъэнтэкъым
дэбутхеягъэнтэкъым
дриутхеягъэнтэкъым
дэдутхеягъэнтэкъым
дэвутхеягъэнтэкъым
драутхеягъэнтэкъым
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
дэзутхеягъэн
дэбутхеягъэн
дриутхеягъэн
дэдутхеягъэн
дэвутхеягъэн
драутхеягъэн
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
дэзутхеягъэнкъэ
дэбутхеягъэнкъэ
дриутхеягъэнкъэ
дэдутхеягъэнкъэ
дэвутхеягъэнкъэ
драутхеягъэнкъэ
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
дэзутхеягъэнт
дэбутхеягъэнт
дриутхеягъэнт
дэдутхеягъэнт
дэвутхеягъэнт
драутхеягъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
дэзутхеягъэнтэкъэ
дэбутхеягъэнтэкъэ
дриутхеягъэнтэкъэ
дэдутхеягъэнтэкъэ
дэвутхеягъэнтэкъэ
драутхеягъэнтэкъэ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
дэзутхеягъэнущ
дэбутхеягъэнущ
дриутхеягъэнущ
дэдутхеягъэнущ
дэвутхеягъэнущ
драутхеягъэнущ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
дэзутхеягъэнукъым
дэбутхеягъэнукъым
дриутхеягъэнукъым
дэдутхеягъэнукъым
дэвутхеягъэнукъым
драутхеягъэнукъым
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
дэзутхеягъэнут
дэбутхеягъэнут
дриутхеягъэнут
дэдутхеягъэнут
дэвутхеягъэнут
драутхеягъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
дэзутхеягъэнутэкъым
дэбутхеягъэнутэкъым
дриутхеягъэнутэкъым
дэдутхеягъэнутэкъым
дэвутхеягъэнутэкъым
драутхеягъэнутэкъым
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
дэзутхеягъэну
дэбутхеягъэну
дриутхеягъэну
дэдутхеягъэну
дэвутхеягъэну
драутхеягъэну
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
дэзутхеягъэнукъэ
дэбутхеягъэнукъэ
дриутхеягъэнукъэ
дэдутхеягъэнукъэ
дэвутхеягъэнукъэ
драутхеягъэнукъэ
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
дэзутхеягъэнут
дэбутхеягъэнут
дриутхеягъэнут
дэдутхеягъэнут
дэвутхеягъэнут
драутхеягъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
дэзутхеягъэнутэкъэ
дэбутхеягъэнутэкъэ
дриутхеягъэнутэкъэ
дэдутхеягъэнутэкъэ
дэвутхеягъэнутэкъэ
драутхеягъэнутэкъэ
Зылэжь (субъектнэ) причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
дэзыутхей
ит зэман - щымыӀэныгъэ
дэзымыутхей
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
дэзыутхея
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
дэзымыутхея
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
дэзыутхеигъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
дэзымыутхеигъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
дэзыутхеин
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
дэзымыутхеин
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
дэзыутхеину
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
дэзымыутхеину
Зэлэжь (объектнэ) причастие (щхьэм иту)
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман - щыӀэныгъэ
дэзутхей
дэбутхей
дриутхей
дэдутхей
дэвутхей
драутхей
ит зэман - щымыӀэныгъэ
дэзмыутхей
думыутхей
дримыутхей
дэдмыутхей
дэвмыутхей
драмыутхей
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
дэзутхея
дэбутхея
дриутхея
дэдутхея
дэвутхея
драутхея
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
дэзмыутхея
думыутхея
дримыутхея
дэдмыутхея
дэвмыутхея
драмыутхея
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
дэзутхеигъа
дэбутхеигъа
дриутхеигъа
дэдутхеигъа
дэвутхеигъа
драутхеигъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
дэзмыутхеигъа
думыутхеигъа
дримыутхеигъа
дэдмыутхеигъа
дэвмыутхеигъа
драмыутхеигъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
дэзутхеин
дэбутхеин
дриутхеин
дэдутхеин
дэвутхеин
драутхеин
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
дэзмыутхеин
думыутхеин
дримыутхеин
дэдмыутхеин
дэвмыутхеин
драмыутхеин
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
дэзутхеину
дэбутхеину
дриутхеину
дэдутхеину
дэвутхеину
драутхеину
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
дэзмыутхеину
думыутхеину
дримыутхеину
дэдмыутхеину
дэвмыутхеину
драмыутхеину
Зэлэжь (объектнэ) причастие (щхьэншэ)
ит зэман - щыӀэныгъэ
дэутхей
ит зэман - щымыӀэныгъэ
дэмыутхей
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
дэутхея
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
дэмыутхея
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
дэутхеигъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
дэмыутхеигъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
дэутхеин
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
дэмыутхеин
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
дэутхеину
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
дэмыутхеину
Обстоятельственнэ причастиехэр
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
Лэжьыгъэм и къэхъукӀэр зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
зэрыдэзутхей
зэрыдэбутхей
зэрыдриутхей
зэрыдэдутхей
зэрыдэвутхей
зэрыдраутхей
ит зэман - щымыӀэныгъэ
зэрыдэзмыутхей
зэрыдумыутхей
зэрыдримыутхей
зэрыдэдмыутхей
зэрыдэвмыутхей
зэрыдрамыутхей
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
зэрыдэзутхея
зэрыдэбутхея
зэрыдриутхея
зэрыдэдутхея
зэрыдэвутхея
зэрыдраутхея
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
зэрыдэзмыутхея
зэрыдумыутхея
зэрыдримыутхея
зэрыдэдмыутхея
зэрыдэвмыутхея
зэрамыутхея
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
зэрыдэзутхеигъа
зэрыдэбутхеигъа
зэрыдриутхеигъа
зэрыдэдутхеигъа
зэрыдэвутхеигъа
зэрыдраутхеигъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
зэрыдэзмыутхеигъа
зэрыдумыутхеигъа
зэрыдримыутхеигъа
зэрыдэдмыутхеигъа
зэрыдэвмыутхеигъа
зэрыдрамыутхеигъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
зэрыдэзутхеин
зэрыдэбутхеин
зэрыдриутхеин
зэрыдэдутхеин
зэрыдэвутхеин
зэрыдраутхеин
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
зэрыдэзмыутхеин
зэрыдумыутхеин
зэрыдримыутхеин
зэрыдэдмыутхеин
зэрыдэвмыутхеин
зэрыдрамыутхеин
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
зэрыдэзутхеину
зэрыдэбутхеину
зэрыдриутхеину
зэрыдэдутхеину
зэрыдэвутхеину
зэрыдраутхеину
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
зэрыдэзмыутхеину
зэрыдумыутхеину
зэрыдримыутхеину
зэрыдэдмыутхеину
зэрыдэвмыутхеину
зэрыдрамыутхеину
Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
щыдэзутхей
щыдэбутхей
щыдриутхей
щыдэдутхей
щыдэвутхей
щыдраутхей
ит зэман - щымыӀэныгъэ
щыдэзмыутхей
щыдумыутхей
щыдримыутхей
щыдэдмыутхей
щыдэвмыутхей
щыдрамыутхей
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
щыдэзутхея
щыдэбутхея
щыдриутхея
щыдэдутхея
щыдэвутхея
щыдраутхея
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
щыдэзмыутхея
щыдумыутхея
щыдримыутхея
щыдэдмыутхея
щыдэвмыутхея
щыдрамыутхея
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
щыдэзутхеигъа
щыдэбутхеигъа
щыдриутхеигъа
щыдэдутхеигъа
щыдэвутхеигъа
щыдраутхеигъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
щыдэзмыутхеигъа
щыдумыутхеигъа
щыдримыутхеигъа
щыдэдмыутхеигъа
щыдэвмыутхеигъа
щыдрамыутхеигъа
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
щыдэзутхеин
щыдэбутхеин
щыдриутхеин
щыдэдутхеин
щыдэвутхеин
щыдраутхеин
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
щыдэзмыутхеин
щыдумыутхеин
щыдримыутхеин
щыдэдмыутхеин
щыдэвмыутхеин
щыдрамыутхеин
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
щыдэзутхеину
щыдэбутхеину
щыдриутхеину
щыдэдутхеину
щыдэвутхеину
щыдраутхеину
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
щыдэзмыутхеину
щыдумыутхеину
щыдримыутхеину
щыдэдмыутхеину
щыдэвмыутхеину
щыдрамыутхеину
ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
здэдэзутхей
здэдэбутхей
здэдриутхей
здэдэдутхей
здэдэвутхей
здэдраутхей
ит зэман - щымыӀэныгъэ
здэдэзмыутхей
здэдумыутхей
здэдримыутхей
здэдэдмыутхей
здэдэвмыутхей
здэдрамыутхей
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
здэдэзутхея
здэдэбутхея
здэдриутхея
здэдэдутхея
здэдэвутхея
здэдраутхея
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
здэдэзмыутхея
здэдумыутхея
здэдримыутхея
здэдэдмыутхея
здэдэвмыутхея
здэдрамыутхея
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
здэдэзутхеигъа
здэдэбутхеигъа
здэдриутхеигъа
здэдэдутхеигъа
здэдэвутхеигъа
здэдраутхеигъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
здэдэзмыутхеигъа
здэдумыутхеигъа
здэдримыутхеигъа
здэдэдмыутхеигъа
здэдэвмыутхеигъа
здэдрамыутхеигъа
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
здэдэзутхеин
здэдэбутхеин
здэдриутхеин
здэдэдутхеин
здэдэвутхеин
здэдраутхеин
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
здэдэзмыутхеин
здэдумыутхеин
здэдримыутхеин
здэдэдмыутхеин
здэдэвмыутхеин
здэдрамыутхеин
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
здэдэзутхеину
здэдэбутхеину
здэдриутхеину
здэдэдутхеину
здэдэвутхеину
здэдраутхеину
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
здэдэзмыутхеину
здэдумыутхеину
здэдримыутхеину
здэдэдмыутхеину
здэдэвмыутхеину
здэдрамыутхеину
Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
щӀыдэзутхей
щӀыдэбутхей
щӀыдриутхей
щӀыдэдутхей
щӀыдэвутхей
щӀыдраутхей
ит зэман - щымыӀэныгъэ
щӀыдэзмыутхей
щӀыдумыутхей
щӀыдримыутхей
щӀыдэдмыутхей
щӀыдэвмыутхей
щӀыдрамыутхей
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
щӀыдэзутхея
щӀыдэбутхея
щӀыдриутхея
щӀыдэдутхея
щӀыдэвутхея
щӀдраутхея
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
щӀыдэзмыутхея
щӀыдумыутхея
щӀыдримыутхея
щӀыдэдмыутхея
щӀыдэвмыутхея
щӀыдрамыутхея
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
щӀыдэзутхеигъа
щӀэдэбутхеигъа
щӀыдриутхеигъа
щӀэдэдутхеигъа
щӀэдэвутхеигъа
щӀыдраутхеигъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
щӀыдэзмыутхеигъа
щӀыдумыутхеигъа
щӀыдримыутхеигъа
щӀыдэдмыутхеигъа
щӀыдэвмыутхеигъа
щӀыдрамыутхеигъа
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
щӀыдэзутхеин
щӀыдэбутхеин
щӀыдриутхеин
щӀыдэдутхеин
щӀыдэвутхеин
щӀыдраутхеин
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
щӀыдэзмыутхеин
щӀыдумыутхеин
щӀыдримыутхеин
щӀыдэдмыутхеин
щӀыдэвмыутхеин
щӀыдрамыутхеин
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
щӀыдэзутхеину
щӀыдэбутхеину
щӀыдриутхеину
щӀыдэдутхеину
щӀыдэвутхеину
щӀыдраутхеину
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
щӀыдэзмыутхеину
щӀыдумыутхеину
щӀыдримыутхеину
щӀыдэдмыутхеину
щӀыдэвмыутхеину
щӀыдрамыутхеину
Деепричастиехэр
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман - щыӀэныгъэ
дэзутхейу
дэбутхейу
дриутхейу
дэдутхейу
дэвутхейу
драутхейу
ит зэман - щымыӀэныгъэ
дэзмыутхейу
думыутхейу
дримыутхейу
дэдмыутхейу
дэвмыутхейу
драмыутхейу
блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
дэзутхеяуэ
дэбутхеяуэ
дриутхеяуэ
дэдутхеяуэ
дэвутхеяуэ
драутхеяуэ
блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
дэзмыутхеяуэ
думыутхеяуэ
дримыутхеяуэ
дэдмыутхеяуэ
дэвмыутхеяуэ
драмыутхеяуэ
урэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ
дэзутхейурэ
дэбутхейурэ
дриутхейурэ
дэдутхейурэ
дэвутхейурэ
драутхейурэ
урэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ
дэзмыутхейурэ
думыутхейурэ
дримыутхейурэ
дэдмыутхейурэ
дэвмыутхейурэ
драмыутхейурэ
Прямой дополненэ -- ит зэман щыӀэныгъэ фащэ
Прямой Дополненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
Подлежащэ
сэ
--
бдызоутхей
дызоутхей
--
вдызоутхей
ядызоутхей(хэ)
уэ
здыбоутхей
--
дыбоутхей
ддыбоутхей
--
ядыбоутхей(хэ)
абы
здреутхей
бдреутхей
дреутхей
ддреутхей
вдреутхей
ядреутхей(хэ)
дэ
--
бдыдоутхей
дыдоутхей
--
вдыдоутхей
ядыдоутхей(хэ)
фэ
здывоутхей
--
дывоутхей
ддывоутхей
--
ядывоутхей(хэ)
абыхэм
здраутхей
бдраутхей
драутхей
ддраутхей
вдраутхей
ядраутхей(хэ)
Прямой дополненэ -- фащэ псори (ит зэман щыӀэныгъэ фащэм нэгъуэщӀ)
Прямой Дополненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
Подлежащэ
сэ
--
бдэз[утхейрэ]
дэз[утхейрэ]
--
вдэз[утхейрэ]
ядэз[утхей(хэ)рэ]
уэ
здэб[утхейрэ]
--
дэб[утхейрэ]
ддэб[утхейрэ]
--
ядэб[утхей(хэ)рэ]
абы
здри[утхейрэ]
бдри[утхейрэ]
дри[утхейрэ]
ддри[утхейрэ]
вдри[утхейрэ]
ядри[утхей(хэ)рэ]
дэ
--
бдэд[утхейрэ]
дэд[утхейрэ]
--
вдэд[утхейрэ]
ядэд[утхей(хэ)рэ]
фэ
здэв[утхейрэ]
--
дэв[утхейрэ]
ддэв[утхейрэ]
--
ядэв[утхей(хэ)рэ]
абыхэм
здра[утхейрэ]
бдра[утхейрэ]
дра[утхейрэ]
ддра[утхейрэ]
вдра[утхейрэ]
ядра[утхей(хэ)рэ]
-ы-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[утхе]й
[утхе]йр
--
[утхе]йхэр
Эргативнэ:
[утхе]й
[утхе]йм
--
[утхе]йхэм
Послеложнэ:
[утхе]йкӀэ
[утхе]ймкӀэ
[утхе]йхэкӀэ
[утхе]йхэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[утхе]йу
[утхе]йрауэ
[утхе]йхэу
[утхе]йхэрауэ
-а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[утхе]я
[утхе]яр
--
[утхе]яхэр
Эргативнэ:
[утхе]я
[утхе]ям
--
[утхе]яхэм
Послеложнэ:
[утхе]якӀэ
[утхе]ямкӀэ
[утхе]яхэкӀэ
[утхе]яхэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[утхе]яуэ
[утхе]ярауэ
[утхе]яхэу
[утхе]яхэрауэ
-ын-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[утхе]ин
[утхе]иныр
--
[утхе]инхэр
Эргативнэ:
[утхе]ин
[утхе]иным
--
[утхе]инхэм
Послеложнэ:
[утхе]инкӀэ
[утхе]инымкӀэ
[утхе]инхэкӀэ
[утхе]инхэмкӀэ
'Обстоятельственнэ:
[утхе]ину
[утхе]инырауэ
[утхе]инхэу
[утхе]инхэрауэ
-ыну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[утхе]ину
[утхе]инур
--
[утхе]инухэр
Эргативнэ:
[утхе]ину
[утхе]инум
--
[утхе]инухэм
Послеложнэ:
[утхе]инукӀэ
[утхе]инумкӀэ
[утхе]инухэкӀэ
[утхе]инухэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[утхе]инууэ
[утхе]инурауэ
[утхе]инухэу
[утхе]инухэрауэ
МЫХЬЭНЭ
Бтхыурэ зыгуэр дэкӀеин.
ЩАПХЪЭХЭР
Толъкъуныр жьэгъум къыжьэхэуэри псыр лъагэу дриутхеящ. Шортэн Аскэрбий
ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР
НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР
ИНДЖЫЛЫБЗЭ
дэутхеин: sprinkle or slash upwards
УРЫСЫБЗЭ
БИБЛИОГРАФИЕ
Апажэ М. Л., КӀуэкӀуэ Ж. Н. Адыгэ-урыс псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2008.
БищӀо Б. Ч. Адыгэбзэм и псалъэгъэнахуэ. Налшык: «Эльбрус», 2015.
БищӀо Б. Ч., Къумыкъу Д. М., ТӀымыжь Хь. Т. ЕджапӀэхэм папщӀэ урыс-адыгэ псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2013.
Джаурджий Хь. З., Сыкъун Хь. Хь. Урыс-адыгэ школ псалъалъэ. Налшык: «Нарт», 1991.
Къэбэрдей АССР-м и министрхэм я советым деж щыӀэ Къэбэрдей научно-исследовательскэ институт. Къардэн Б. М., БищӀэу А. Т. Урыс-къэбэрдей-шэрджэс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1955
Къэбэрдей-Балъкъэр АССР-м и министрхэм я советым и деж щыӀэ Къэбэрдей-балъкъэр научно-исследовательскэ институт. Апажэ М. Л., Багъ Н. А., Багъ П. М., Балъкъэр Б. Хь, КӀуэкӀуэ Ж. Н., ЖьэкӀэмыхъу Хь. Хь., Урыс Хь. Щ. Къэбэрдей-урыс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1957
Россием щӀэныгъэхэмкӀэ и академием и Къэбэрдей-Балъкъэр щӀэныгъэ центрым гуманитарнэ къухутэныгъэхэмкӀэ и институт. Адыгэбзэ псалъалъэ. Москва: «Дигора», 1999.
Табухов Х. К. Толковый русско-кабардино-черкесский словарь. Нальчик: Издательлский центр «Эль-Фа», 2006.
Шэрджэс Алий. Яхуэмыфащэу лъэныкъуэ едгъэза псалъэхэр. Адыгэ псалъэгъэнахуэм щӀыгъужыпхъэхэр. Налшык: Изд. КБИГИ, 2009.