АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)
ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭМЫӀЭС
ЭТИМОЛОГИЕ
КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ
ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ
СПРЯЖЕНЭ
Глагол лъэмыӏэс "дэужьгъэн"-м и спряженэ
Инфинитив (масдар)
щыӀэныгъэ:
дэужьгъэн
щымыӀэныгъэ:
дэмыужьгъэн
Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сыдэужьгъэн
удэужьгъэн
дэужьгъэн
дыдэужьгъэн
фыдэужьгъэн
дэужьгъэн(хэ)
щымыӀэныгъэ:
сыдэмыужьгъэн
удэмыужьгъэн
дэмыужьгъэн
дыдэмыужьгъэн
фыдэмыужьгъэн
дэмыужьгъэн(хэ)
унафэ наклоненэ
уэ
фэ
щыӀэныгъэ:
дэужьгъэ!
фыдэужьгъэ!
щымыӀэныгъэ:
удэмыужьгъэ!
фыдэмыужьгъэ!
Ре-кӀэ унафэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сыдреужьгъэ
удреужьгъэ
дреужьгъэ
дыдреужьгъэ
фыдреужьгъэ
дреужьгъэ
щымыӀэныгъэ:
сыдремыужьгъэ
удремыужьгъэ
дремыужьгъэ
дыдремыужьгъэ
фыдремыужьгъэ
дремыужьгъэ
ЗэраӀуатэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыдоужьгъэ(р)
удоужьгъэ(р)
доужьгъэ(р)
дыдоужьгъэ(р)
фыдоужьгъэ(р)
доужьгъэ(хэ)(р)
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыдэужьгъэркъым
удэужьгъэркъым
дэужьгъэркъым
дыдэужьгъэркъым
фыдэужьгъэркъым
дэужьгъэ(хэ)ркъым
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:
сыдэужьгъэ(р)т
удэужьгъэ(р)т
дэужьгъэ(р)т
дыдэужьгъэ(р)т
фыдэужьгъэ(р)т
дэужьгъэ(хэ)(р)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыдэужьгъэ(р)тэкъым
удэужьгъэ(р)тэкъым
дэужьгъэ(р)тэкъым
дыдэужьгъэ(р)тэкъым
фыдэужьгъэ(р)тэкъым
дэужьгъэ(хэ)(р)тэкъым
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыдэужьгъащ
удэужьгъащ
дэужьгъащ
дыдэужьгъащ
фыдэужьгъащ
дэужьгъа(хэ)щ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыдэужьгъакъым
удэужьгъакъым
дэужьгъакъым
дыдэужьгъакъым
фыдэужьгъакъым
дэужьгъа(хэ)къым
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:
сыдэужьгъат
удэужьгъат
дэужьгъат
дыдэужьгъат
фыдэужьгъат
дэужьгъа(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыдэужьгъатэкъым
удэужьгъатэкъым
дэужьгъатэкъым
дыдэужьгъатэкъым
фыдэужьгъатэкъым
дэужьгъа(хэ)тэкъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:
сыдэужьгъэгъащ
удэужьгъэгъащ
дэужьгъэгъащ
дыдэужьгъэгъащ
фыдэужьгъэгъащ
дэужьгъэгъа(хэ)щ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:
сыдэужьгъэгъакъым
удэужьгъэгъакъым
дэужьгъэгъакъым
дыдэужьгъэгъакъым
фыдэужьгъэгъакъым
дэужьгъэгъа(хэ)къым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыдэужьгъэгъат
удэужьгъэгъат
дэужьгъэгъат
дыдэужьгъэгъат
фыдэужьгъэгъат
дэужьгъэгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыдэужьгъэгъатэкъым
удэужьгъэгъатэкъым
дэужьгъэгъатэкъым
дыдэужьгъэгъатэкъым
фыдэужьгъэгъатэкъым
дэужьгъэгъа(хэ)тэкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:
сыдэужьгъэщ
удэужьгъэщ
дэужьгъэщ
дыдэужьгъэщ
фыдэужьгъэщ
дэужьгъэ(хэ)щ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:
сыдэужьгъэкъым
удэужьгъэкъым
дэужьгъэкъым
дыдэужьгъэкъым
фыдэужьгъэкъым
дэужьгъэ(хэ)къым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:
сыдэужьгъэт
удэужьгъэт
дэужьгъэт
дыдэужьгъэт
фыдэужьгъэт
дэужьгъэ(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:
сыдэужьгъэтэкъым
удэужьгъэтэкъым
дэужьгъэтэкъым
дыдэужьгъэтэкъым
фыдэужьгъэтэкъым
дэужьгъэ(хэ)тэкъым
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыдэужьгъэнщ
удэужьгъэнщ
дэужьгъэнщ
дыдэужьгъэнщ
фыдэужьгъэнщ
дэужьгъэн(хэ)щ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыдэужьгъэнкъым
удэужьгъэнкъым
дэужьгъэнкъым
дыдэужьгъэнкъым
фыдэужьгъэнкъым
дэужьгъэн(хэ)къым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыдэужьгъэнущ
удэужьгъэнущ
дэужьгъэнущ
дыдэужьгъэнущ
фыдэужьгъэнущ
дэужьгъэну(хэ)щ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыдэужьгъэнукъым
удэужьгъэнукъым
дэужьгъэнукъым
дыдэужьгъэнукъым
фыдэужьгъэнукъым
дэужьгъэну(хэ)къым
ЗэрыупщӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыдэужьгъэрэ
удэужьгъэрэ
дэужьгъэрэ
дыдэужьгъэрэ
фыдэужьгъэрэ
дэужьгъэ(хэ)рэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыдэужьгъэркъэ
удэужьгъэркъэ
дэужьгъэркъэ
дыдэужьгъэркъэ
фыдэужьгъэркъэ
дэужьгъэ(хэ)ркъэ
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:
сыдэужьгъэ(р)т
удэужьгъэ(р)т
дэужьгъэ(р)т
дыдэужьгъэ(р)т
фыдэужьгъэ(р)т
дэужьгъэ(хэ)(р)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыдэужьгъэ(р)тэкъэ
удэужьгъэ(р)тэкъэ
дэужьгъэ(р)тэкъэ
дыдэужьгъэ(р)тэкъэ
фыдэужьгъэ(р)тэкъэ
дэужьгъэ(хэ)(р)тэкъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыдэужьгъа
удэужьгъа
дэужьгъа
дыдэужьгъа
фыдэужьгъа
дэужьгъа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыдэужьгъакъэ
удэужьгъакъэ
дэужьгъакъэ
дыдэужьгъакъэ
фыдэужьгъакъэ
дэужьгъа(хэ)къэ
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:
сыдэужьгъат
удэужьгъат
дэужьгъат
дыдэужьгъат
фыдэужьгъат
дэужьгъа(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыдэужьгъатэкъэ
удэужьгъатэкъэ
дэужьгъатэкъэ
дыдэужьгъатэкъэ
фыдэужьгъатэкъэ
дэужьгъа(хэ)тэкъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:
сыдэужьгъэгъа
удэужьгъэгъа
дэужьгъэгъа
дыдэужьгъэгъа
фыдэужьгъэгъа
дэужьгъэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:
сыдэужьгъэгъакъэ
удэужьгъэгъакъэ
дэужьгъэгъакъэ
дыдэужьгъэгъакъэ
фыдэужьгъэгъакъэ
дэужьгъэгъа(хэ)къэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыдэужьгъэгъат
удэужьгъэгъат
дэужьгъэгъат
дыдэужьгъэгъат
фыдэужьгъэгъат
дэужьгъэгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыдэужьгъэгъатэкъэ
удэужьгъэгъатэкъэ
дэужьгъэгъатэкъэ
дыдэужьгъэгъатэкъэ
фыдэужьгъэгъатэкъэ
дэужьгъэгъа(хэ)тэкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:
сыдэужьгъэ
удэужьгъэ
дэужьгъэ
дыдэужьгъэ
фыдэужьгъэ
дэужьгъэ(хэ)
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:
сыдэужьгъэкъэ
удэужьгъэкъэ
дэужьгъэкъэ
дыдэужьгъэкъэ
фыдэужьгъэкъэ
дэужьгъэ(хэ)къэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:
сыдэужьгъэт
удэужьгъэт
дэужьгъэт
дыдэужьгъэт
фыдэужьгъэт
дэужьгъэ(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:
сыдэужьгъэтэкъэ
удэужьгъэтэкъэ
дэужьгъэтэкъэ
дыдэужьгъэтэкъэ
фыдэужьгъэтэкъэ
дэужьгъэ(хэ)тэкъэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыдэужьгъэн
удэужьгъэн
дэужьгъэн
дыдэужьгъэн
фыдэужьгъэн
дэужьгъэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыдэужьгъэнкъэ
удэужьгъэнкъэ
дэужьгъэнкъэ
дыдэужьгъэнкъэ
фыдэужьгъэнкъэ
дэужьгъэн(хэ)къэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыдэужьгъэну
удэужьгъэну
дэужьгъэну
дыдэужьгъэну
фыдэужьгъэну
дэужьгъэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыдэужьгъэнукъэ
удэужьгъэнукъэ
дэужьгъэнукъэ
дыдэужьгъэнукъэ
фыдэужьгъэнукъэ
дэужьгъэну(хэ)къэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыдэужьгъэмэ
удэужьгъэмэ
дэужьгъэмэ
дыдэужьгъэмэ
фыдэужьгъэмэ
дэужьгъэ(хэ)мэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыдэмыужьгъэмэ
удэмыужьгъэмэ
дэмыужьгъэмэ
дыдэмыужьгъэмэ
фыдэмыужьгъэмэ
дэмыужьгъэ(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыдэужьгъамэ
удэужьгъамэ
дэужьгъамэ
дыдэужьгъамэ
фыдэужьгъамэ
дэужьгъа(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыдэмыужьгъамэ
удэмыужьгъамэ
дэмыужьгъамэ
дыдэмыужьгъамэ
фыдэмыужьгъамэ
мыужьгъа(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сыдэужьгъэгъамэ
удэужьгъэгъамэ
дэужьгъэгъамэ
дыдэужьгъэгъамэ
фыдэужьгъэгъамэ
дэужьгъэгъа(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыдэмыужьгъэгъамэ
удэмыужьгъэгъамэ
дэмыужьгъэгъамэ
дыдэмыужьгъэгъамэ
фыдэмыужьгъэгъамэ
дэмыужьгъэгъа(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыдэужьгъэнмэ
удэужьгъэнмэ
дэужьгъэнмэ
дыдэужьгъэнмэ
фыдэужьгъэнмэ
дэужьгъэн(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыдэмыужьгъэнмэ
удэмыужьгъэнмэ
дэмыужьгъэнмэ
дыдэмыужьгъэнмэ
фыдэмыужьгъэнмэ
дэмыужьгъэн(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыдэужьгъэнумэ
удэужьгъэнумэ
дэужьгъэнумэ
дыдэужьгъэнумэ
фыдэужьгъэнумэ
дэужьгъэну(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыдэмыужьгъэнумэ
удэмыужьгъэнумэ
дэмыужьгъэнумэ
дыдэмыужьгъэнумэ
фыдэмыужьгъэнумэ
дэмыужьгъэну(хэ)мэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыдэужьгъэтэмэ
удэужьгъэтэмэ
дэужьгъэтэмэ
дыдэужьгъэтэмэ
фыдэужьгъэтэмэ
дэужьгъэ(хэ)тэмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыдэмыужьгъэтэмэ
удэмыужьгъэтэмэ
дэмыужьгъэтэмэ
дыдэмыужьгъэтэмэ
фыдэмыужьгъэтэмэ
дэмыужьгъэ(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыдэужьгъатэмэ
удэужьгъатэмэ
дэужьгъатэмэ
дыдэужьгъатэмэ
фыдэужьгъатэмэ
дэужьгъа(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыдэмыужьгъатэмэ
удэмыужьгъатэмэ
дэмыужьгъатэмэ
дыдэмыужьгъатэмэ
фыдэмыужьгъатэмэ
дэмыужьгъа(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сыдэужьгъэгъатэмэ
удэужьгъэгъатэмэ
дэужьгъэгъатэмэ
дыдэужьгъэгъатэмэ
фыдэужьгъэгъатэмэ
дэужьгъэгъа(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыдэмыужьгъэгъатэмэ
удэмыужьгъэгъатэмэ
дэмыужьгъэгъатэмэ
дыдэмыужьгъэгъатэмэ
фыдэмыужьгъэгъатэмэ
дэмыужьгъэгъа(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыдэужьгъэнтэмэ
удэужьгъэнтэмэ
дэужьгъэнтэмэ
дыдэужьгъэнтэмэ
фыдэужьгъэнтэмэ
дэужьгъэн(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыдэмыужьгъэнтэмэ
удэмыужьгъэнтэмэ
дэмыужьгъэнтэмэ
дыдэмыужьгъэнтэмэ
фыдэмыужьгъэнтэмэ
дэмыужьгъэн(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыдэужьгъэнутэмэ
удэужьгъэнутэмэ
дэужьгъэнутэмэ
дыдэужьгъэнутэмэ
фыдэужьгъэнутэмэ
дэужьгъэну(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыдэмыужьгъэнутэмэ
удэмыужьгъэнутэмэ
дэмыужьгъэнутэмэ
дыдэмыужьгъэнутэмэ
фыдэмыужьгъэнутэмэ
дэмыужьгъэну(хэ)тэмэ
сослагательнэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыдэужьгъэнт
удэужьгъэнт
дэужьгъэнт
дыдэужьгъэнт
фыдэужьгъэнт
дэужьгъэн(хэ)т
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыдэужьгъэнтэкъым
удэужьгъэнтэкъым
дэужьгъэнтэкъым
дыдэужьгъэнтэкъым
фыдэужьгъэнтэкъым
дэужьгъэн(хэ)тэкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыдэужьгъэнут
удэужьгъэнут
дэужьгъэнут
дыдэужьгъэнут
фыдэужьгъэнут
дэужьгъэну(хэ)т
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыдэужьгъэнутэкъым
удэужьгъэнутэкъым
дэужьгъэнутэкъым
дыдэужьгъэнутэкъым
фыдэужьгъэнутэкъым
дэужьгъэну(хэ)тэкъым
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыдэужьгъэми
удэужьгъэми
дэужьгъэми
дыдэужьгъэми
фыдэужьгъэми
дэужьгъэ(хэ)ми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыдэмыужьгъэми
удэмыужьгъэми
дэмыужьгъэми
дыдэмыужьгъэми
фыдэмыужьгъэми
дэмыужьгъэ(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыдэужьгъами
удэужьгъами
дэужьгъами
дыдэужьгъами
фыдэужьгъами
дэужьгъа(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыдэмыужьгъами
удэмыужьгъами
дэмыужьгъами
дыдэмыужьгъами
фыдэмыужьгъами
дэмыужьгъа(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сыдэужьгъэгъами
удэужьгъэгъами
дэужьгъэгъами
дыдэужьгъэгъами
фыдэужьгъэгъами
дэужьгъэгъа(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыдэмыужьгъэгъами
удэмыужьгъэгъами
дэмыужьгъэгъами
дыдэмыужьгъэгъами
фыдэмыужьгъэгъами
дэмыужьгъэгъа(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыдэужьгъэнми
удэужьгъэнми
дэужьгъэнми
дыдэужьгъэнми
фыдэужьгъэнми
дэужьгъэн(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыдэмыужьгъэнми
удэмыужьгъэнми
дэмыужьгъэнми
дыдэмыужьгъэнми
фыдэмыужьгъэнми
дэмыужьгъэн(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыдэужьгъэнуми
удэужьгъэнуми
дэужьгъэнуми
дыдэужьгъэнуми
фыдэужьгъэнуми
дэужьгъэну(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыдэмыужьгъэнуми
удэмыужьгъэнуми
дэмыужьгъэнуми
дыдэмыужьгъэнуми
фыдэмыужьгъэнуми
дэмыужьгъэну(хэ)ми
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыдэужьгъэтэми
удэужьгъэтэми
дэужьгъэтэми
дыдэужьгъэтэми
фыдэужьгъэтэми
дэужьгъэ(хэ)тэми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыдэмыужьгъэтэми
удэмыужьгъэтэми
дэмыужьгъэтэми
дыдэмыужьгъэтэми
фыдэмыужьгъэтэми
дэмыужьгъэ(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыдэужьгъатэми
удэужьгъатэми
дэужьгъатэми
дыдэужьгъатэми
фыдэужьгъатэми
дэужьгъа(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыдэмыужьгъатэми
удэмыужьгъатэми
дэмыужьгъатэми
дыдэмыужьгъатэми
фыдэмыужьгъатэми
дэмыужьгъа(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сыдэужьгъэгъатэми
удэужьгъэгъатэми
дэужьгъэгъатэми
дыдэужьгъэгъатэми
фыдэужьгъэгъатэми
дэужьгъэгъа(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыдэмыужьгъэгъатэми
удэмыужьгъэгъатэми
дэмыужьгъэгъатэми
дыдэмыужьгъэгъатэми
фыдэмыужьгъэгъатэми
дэмыужьгъэгъа(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыдэужьгъэнтэми
удэужьгъэнтэми
дэужьгъэнтэми
дыдэужьгъэнтэми
фыдэужьгъэнтэми
дэужьгъэн(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыдэмыужьгъэнтэми
удэмыужьгъэнтэми
дэмыужьгъэнтэми
дыдэмыужьгъэнтэми
фыдэмыужьгъэнтэми
дэмыужьгъэн(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыдэужьгъэнутэми
удэужьгъэнутэми
дэужьгъэнутэми
дыдэужьгъэнутэми
фыдэужьгъэнутэми
дэужьгъэну(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыдэмыужьгъэнутэми
удэмыужьгъэнутэми
дэмыужьгъэнутэми
дыдэмыужьгъэнутэми
фыдэмыужьгъэнутэми
дэмыужьгъэну(хэ)тэми
гъэщӀэгъуэныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сыдэужьгъаи
удэужьгъаи
дэужьгъаи
дыдэужьгъаи
фыдэужьгъаи
дэужьгъаи
щымыӀэныгъэ:
сыдэмыужьгъаи
удэмыужьгъаи
дэмыужьгъаи
дыдэмыужьгъаи
фыдэмыужьгъаи
дэмыужьгъаи
фӀэфӀыныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сыдэужьгъащэрэт
удэужьгъащэрэт
дэужьгъащэрэт
дыдэужьгъащэрэт
фыдэужьгъащэрэт
дэужьгъащэрэт
щымыӀэныгъэ:
сыдэмыужьгъащэрэт
удэмыужьгъащэрэт
дэмыужьгъащэрэт
дыдэмыужьгъащэрэт
фыдэмыужьгъащэрэт
дэмыужьгъащэрэт
шэч къытехьэныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сыдэужьгъагъэнщ
удэужьгъагъэнщ
дэужьгъагъэнщ
дыдэужьгъагъэнщ
фыдэужьгъагъэнщ
дэужьгъагъэнщ
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сыдэужьгъагъэнкъым
удэужьгъагъэнкъым
дэужьгъагъэнкъым
дыдэужьгъагъэнкъым
фыдэужьгъагъэнкъым
дэужьгъагъэнкъым
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сыдэужьгъагъэнт
удэужьгъагъэнт
дэужьгъагъэнт
дыдэужьгъагъэнт
фыдэужьгъагъэнт
дэужьгъагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сыдэужьгъагъэнтэкъым
удэужьгъагъэнтэкъым
дэужьгъагъэнтэкъым
дыдэужьгъагъэнтэкъым
фыдэужьгъагъэнтэкъым
дэужьгъагъэнтэкъым
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сыдэужьгъагъэн
удэужьгъагъэн
дэужьгъагъэн
дыдэужьгъагъэн
фыдэужьгъагъэн
дэужьгъагъэн
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сыдэужьгъагъэнкъэ
удэужьгъагъэнкъэ
дэужьгъагъэнкъэ
дыдэужьгъагъэнкъэ
фыдэужьгъагъэнкъэ
дэужьгъагъэнкъэ
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сыдэужьгъагъэнт
удэужьгъагъэнт
дэужьгъагъэнт
дыдэужьгъагъэнт
фыдэужьгъагъэнт
дэужьгъагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сыдэужьгъагъэнтэкъэ
удэужьгъагъэнтэкъэ
дэужьгъагъэнтэкъэ
дыдэужьгъагъэнтэкъэ
фыдэужьгъагъэнтэкъэ
дэужьгъагъэнтэкъэ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сыдэужьгъагъэнущ
удэужьгъагъэнущ
дэужьгъагъэнущ
дыдэужьгъагъэнущ
фыдэужьгъагъэнущ
дэужьгъагъэнущ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сыдэужьгъагъэнукъым
удэужьгъагъэнукъым
дэужьгъагъэнукъым
дыдэужьгъагъэнукъым
фыдэужьгъагъэнукъым
дэужьгъагъэнукъым
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сыдэужьгъагъэнут
удэужьгъагъэнут
дэужьгъагъэнут
дыдэужьгъагъэнут
фыдэужьгъагъэнут
дэужьгъагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сыдэужьгъагъэнутэкъым
удэужьгъагъэнутэкъым
дэужьгъагъэнутэкъым
дыдэужьгъагъэнутэкъым
фыдэужьгъагъэнутэкъым
дэужьгъагъэнутэкъым
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сыдэужьгъагъэну
удэужьгъагъэну
дэужьгъагъэну
дыдэужьгъагъэну
фыдэужьгъагъэну
дэужьгъагъэну
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сыдэужьгъагъэнукъэ
удэужьгъагъэнукъэ
дэужьгъагъэнукъэ
дыдэужьгъагъэнукъэ
фыдэужьгъагъэнукъэ
дэужьгъагъэнукъэ
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сыдэужьгъагъэнут
удэужьгъагъэнут
дэужьгъагъэнут
дыдэужьгъагъэнут
фыдэужьгъагъэнут
дэужьгъагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сыдэужьгъагъэнутэкъэ
удэужьгъагъэнутэкъэ
дэужьгъагъэнутэкъэ
дыдэужьгъагъэнутэкъэ
фыдэужьгъагъэнутэкъэ
дэужьгъагъэнутэкъэ
Причастиехэр
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
Зылэжь (субъектнэ) причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыдэужьгъэ
удэужьгъэ
дэужьгъэ
дыдэужьгъэ
фыдэужьгъэ
дэужьгъэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыдэмыужьгъэ
удэмыужьгъэ
дэмыужьгъэ
дыдэмыужьгъэ
фыдэмыужьгъэ
дэмыужьгъэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыдэужьгъа
удэужьгъа
дэужьгъа
дыдэужьгъа
фыдэужьгъа
дэужьгъа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыдэмыужьгъа
удэмыужьгъа
дэмыужьгъа
дыдэмыужьгъа
фыдэмыужьгъа
дэмыужьгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыдэужьгъэгъа
удэужьгъэгъа
дэужьгъэгъа
дыдэужьгъэгъа
фыдэужьгъэгъа
дэужьгъэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыдэмыужьгъэгъа
удэмыужьгъэгъа
дэмыужьгъэгъа
дыдэмыужьгъэгъа
фыдэмыужьгъэгъа
дэмыужьгъэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сыдэужьгъэн
удэужьгъэн
дэужьгъэн
дыдэужьгъэн
фыдэужьгъэн
дэужьгъэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сыдэмыужьгъэн
удэмыужьгъэн
дэмыужьгъэн
дыдэмыужьгъэн
фыдэмыужьгъэн
дэмыужьгъэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сыдэужьгъэну
удэужьгъэну
дэужьгъэну
дыдэужьгъэну
фыдэужьгъэну
дэужьгъэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сыдэмыужьгъэну
удэмыужьгъэну
дэмыужьгъэну
дыдэмыужьгъэну
фыдэмыужьгъэну
дэмыужьгъэну(хэ)
Лэжьыгъэм и къэхъукӀэр зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыдэужьгъэ
узэрыдэужьгъэ
зэрыдэужьгъэ
дызэрыдэужьгъэ
фызэрыдэужьгъэ
зэрыдэужьгъэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрыдэмыужьгъэ
узэрыдэмыужьгъэ
зэрыдэмыужьгъэ
дызэрыдэмыужьгъэ
фызэрыдэмыужьгъэ
мызэрыдэужьгъэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыдэужьгъа
узэрыдэужьгъа
зэрыдэужьгъа
дызэрыдэужьгъа
фызэрыдэужьгъа
зэрыдэужьгъа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрыдэмыужьгъа
узэрыдэмыужьгъа
зэрыдэмыужьгъа
дызэрыдэмыужьгъа
фызэрыдэмыужьгъа
зэрыдэмыужьгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыдэужьгъэгъа
узэрыдэужьгъэгъа
зэрыдэужьгъэгъа
дызэрыдэужьгъэгъа
фызэрыдэужьгъэгъа
зэрыдэужьгъэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрыдэмыужьгъэгъа
узэрыдэмыужьгъэгъа
зэрыдэмыужьгъэгъа
дызэрыдэмыужьгъэгъа
фызэрыдэмыужьгъэгъа
зэрыдэмыужьгъэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыдэужьгъэн
узэрыдэужьгъэн
зэрыдэужьгъэн
дызэрыдэужьгъэн
фызэрыдэужьгъэн
зэрыдэужьгъэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрыдэмыужьгъэн
узэрыдэмыужьгъэн
зэрыдэмыужьгъэн
дызэрыдэмыужьгъэн
фызэрыдэмыужьгъэн
зэрыдэмыужьгъэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыдэужьгъэну
узэрыдэужьгъэну
зэрыдэужьгъэну
дызэрыдэужьгъэну
фызэрыдэужьгъэну
зэрыдэужьгъэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрыдэмыужьгъэну
узэрыдэмыужьгъэну
зэрыдэмыужьгъэну
дызэрыдэмыужьгъэну
фызэрыдэмыужьгъэну
зэрыдэмыужьгъэну(хэ)
Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыщыдэужьгъэ
ущыдэужьгъэ
щыдэужьгъэ
дыщыдэужьгъэ
фыщыдэужьгъэ
щыдэужьгъэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыщыдэмыужьгъэ
ущыдэмыужьгъэ
щыдэмыужьгъэ
дыщыдэмыужьгъэ
фыщыдэмыужьгъэ
щыдэмыужьгъэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщыдэужьгъа
ущыдэужьгъа
щыдэужьгъа
дыщыдэужьгъа
фыщыдэужьгъа
щыдэужьгъа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщыдэмыужьгъа
ущыдэмыужьгъа
щыдэмыужьгъа
дыщыдэмыужьгъа
фыщыдэмыужьгъа
щыдэмыужьгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщыдэужьгъэгъа
ущыдэужьгъэгъа
щыдэужьгъэгъа
дыщыдэужьгъэгъа
фыщыдэужьгъэгъа
щыдэужьгъэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщыдэмыужьгъэгъа
ущыдэмыужьгъэгъа
щыдэмыужьгъэгъа
дыщыдэмыужьгъэгъа
фыщыдэмыужьгъэгъа
щыдэмыужьгъэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщыдэужьгъэн
ущыдэужьгъэн
щыдэужьгъэн
дыщыдэужьгъэн
фыщыдэужьгъэн
щыдэужьгъэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщыдэмыужьгъэн
ущыдэмыужьгъэн
щыдэмыужьгъэн
дыщыдэмыужьгъэн
фыщыдэмыужьгъэн
щыдэмыужьгъэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщыдэужьгъэну
ущыдэужьгъэну
щыдэужьгъэну
дыщыдэужьгъэну
фыщыдэужьгъэну
щыдэужьгъэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщыдэмыужьгъэну
ущыдэмыужьгъэну
щыдэмыужьгъэну
дыщыдэмыужьгъэну
фыщыдэмыужьгъэну
щыдэмыужьгъэну(хэ)
ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыздэдэужьгъэ
уздэдэужьгъэ
здэдэужьгъэ
дыздэдэужьгъэ
фыздэдэужьгъэ
здэдэужьгъэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыздэдэмыужьгъэ
уздэдэмыужьгъэ
здэдэмыужьгъэ
дыздэдэмыужьгъэ
фыздэдэмыужьгъэ
здэдэмыужьгъэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыздэдэужьгъа
уздэдэужьгъа
здэдэужьгъа
дыздэдэужьгъа
фыздэдэужьгъа
здэдэужьгъа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыздэдэмыужьгъа
уздэдэмыужьгъа
здэдэмыужьгъа
дыздэдэмыужьгъа
фыздэдэмыужьгъа
здэдэмыужьгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыздэдэужьгъэгъа
уздэдэужьгъэгъа
здэдэужьгъэгъа
дыздэдэужьгъэгъа
фыздэдэужьгъэгъа
здэдэужьгъэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыздэдэмыужьгъэгъа
уздэдэмыужьгъэгъа
здэдэмыужьгъэгъа
дыздэдэмыужьгъэгъа
фыздэдэмыужьгъэгъа
здэдэмыужьгъэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыздэдэужьгъэн
уздэдэужьгъэн
здэдэужьгъэн
дыздэдэужьгъэн
фыздэдэужьгъэн
здэдэужьгъэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыздэдэмыужьгъэн
уздэдэмыужьгъэн
здэдэмыужьгъэн
дыздэдэмыужьгъэн
фыздэдэмыужьгъэн
здэдэмыужьгъэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыздэдэужьгъэну
уздэдэужьгъэну
здэдэужьгъэну
дыздэдэужьгъэну
фыздэдэужьгъэну
здэдэужьгъэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыздэдэмыужьгъэну
уздэдэмыужьгъэну
здэдэмыужьгъэну
дыздэдэмыужьгъэну
фыздэдэмыужьгъэну
здэдэмыужьгъэну(хэ)
Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀыдэужьгъэ
ущӀыдэужьгъэ
щӀыдэужьгъэ
дыщӀыдэужьгъэ
фыщӀыдэужьгъэ
щӀыдэужьгъэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀыдэмыужьгъэ
ущӀыдэмыужьгъэ
щӀыдэмыужьгъэ
дыщӀыдэмыужьгъэ
фыщӀыдэмыужьгъэ
щӀыдэмыужьгъэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀыдэужьгъа
ущӀыдэужьгъа
щӀыдэужьгъа
дыщӀыдэужьгъа
фыщӀыдэужьгъа
щӀыдэужьгъа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀыдэмыужьгъа
ущӀыдэмыужьгъа
щӀыдэмыужьгъа
дыщӀыдэмыужьгъа
фыщӀыдэмыужьгъа
щӀыдэмыужьгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀыдэужьгъэгъа
ущӀыдэужьгъэгъа
щӀыдэужьгъэгъа
дыщӀыдэужьгъэгъа
фыщӀыдэужьгъэгъа
щӀыдэужьгъэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀыдэмыужьгъэгъа
ущӀыдэмыужьгъэгъа
щӀыдэмыужьгъэгъа
дыщӀыдэмыужьгъэгъа
фыщӀыдэмыужьгъэгъа
щӀыдэмыужьгъэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀыдэужьгъэн
ущӀыдэужьгъэн
щӀыдэужьгъэн
дыщӀыдэужьгъэн
фыщӀыдэужьгъэн
щӀыдэужьгъэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀыдэмыужьгъэн
ущӀыдэмыужьгъэн
щӀыдэмыужьгъэн
дыщӀыдэмыужьгъэн
фыщӀыдэмыужьгъэн
щӀыдэмыужьгъэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀыдэужьгъэну
ущӀыдэужьгъэну
щӀыдэужьгъэну
дыщӀыдэужьгъэну
фыщӀыдэужьгъэну
щӀыдэужьгъэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀыдэмыужьгъэну
ущӀыдэмыужьгъэну
щӀыдэмыужьгъэну
дыщӀыдэмыужьгъэну
фыщӀыдэмыужьгъэну
щӀыдэмыужьгъэну(хэ)
Деепричастиехэр
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыдэужьгъэу
удэужьгъэу
дэужьгъэу
дыдэужьгъэу
фыдэужьгъэу
дэужьгъэ(хэ)у
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыдэмыужьгъэу
удэмыужьгъэу
дэмыужьгъэу
дыдэмыужьгъэу
фыдэмыужьгъэу
дэмыужьгъэ(хэ)у
блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыдэужьгъауэ
удэужьгъауэ
дэужьгъауэ
дыдэужьгъауэ
фыдэужьгъауэ
дэужьгъауэ / дэужьгъа(хэ)у
блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыдэмыужьгъауэ
удэмыужьгъауэ
дэмыужьгъауэ
дыдэмыужьгъауэ
фыдэмыужьгъауэ
дэмыужьгъауэ(хэ) / дэмыужьгъа(хэ)у
жрэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ
сыдэужьгъэурэ
удэужьгъэурэ
дэужьгъэурэ
дыдэужьгъэурэ
фыдэужьгъэурэ
дэужьгъэ(хэ)урэ
жрэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ
сыдэмыужьгъэурэ
удэмыужьгъэурэ
дэмыужьгъэурэ
дыдэмыужьгъэурэ
фыдэмыужьгъэурэ
дэмыужьгъэ(хэ)урэ
Прямой дополненэ -- ит зэман щыӀэныгъэ фащэ
Прямой Дополненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
Подлежащэ
сэ
--
сыбдоужьгъэ
сыдоужьгъэ
--
сывдоужьгъэ
садоужьгъэ(хэ)
уэ
уздоужьгъэ
--
удоужьгъэ
уддоужьгъэ
--
уадоужьгъэ(хэ)
ар
здоужьгъэ
бдоужьгъэ
доужьгъэ
ддоужьгъэ
вдоужьгъэ
ядоужьгъэ(хэ)
дэ
--
дыбдоужьгъэ
дыдоужьгъэ
--
дывдоужьгъэ
дадоужьгъэ(хэ)
фэ
фыздоужьгъэ
--
фыдоужьгъэ
фыддоужьгъэ
--
фадоужьгъэ(хэ)
ахэр
здоужьгъэ
бдоужьгъэ
доужьгъэ
ддоужьгъэ
вдоужьгъэ
ядоужьгъэ(хэ)
Прямой дополненэ -- фащэ псори (ит зэман щыӀэныгъэ фащэм нэгъуэщӀ)
Прямой Дополненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
Подлежащэ
сэ
--
сыбдэ[ужьгъэрэ]
сыдэ[ужьгъэрэ]
--
сывдэ[ужьгъэрэ]
садэ[ужьгъэ(хэ)рэ]
уэ
уздэ[ужьгъэрэ]
--
удэ[ужьгъэрэ]
уддэ[ужьгъэрэ]
--
уадэ[ужьгъэ(хэ)рэ]
ар
здэ[ужьгъэрэ]
бдэ[ужьгъэрэ]
дэ[ужьгъэрэ]
ддэ[ужьгъэрэ]
вдэ[ужьгъэрэ]
ядэ[ужьгъэ(хэ)рэ]
дэ
--
дыбдэ[ужьгъэрэ]
дыдэ[ужьгъэрэ]
--
дывдэ[ужьгъэрэ]
дадэ[ужьгъэ(хэ)рэ]
фэ
фыздэ[ужьгъэрэ]
--
фыбъэдэ[ужьгъэрэ]
фыддэ[ужьгъэрэ]
--
фадэ[ужьгъэ(хэ)рэ]
ахэр
здэ[ужьгъэрэ]
бдэ[ужьгъэрэ]
дэ[ужьгъэрэ]
ддэ[ужьгъэрэ]
вдэ[ужьгъэрэ]
ядэ[ужьгъэ(хэ)рэ]
-э-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[ужьгъ]э
[ужьгъ]эр
--
[ужьгъ]эхэр
Эргативнэ:
[ужьгъ]э
[ужьгъ]эм
--
[ужьгъ]эхэм
Послеложнэ:
[ужьгъ]экӀэ
[ужьгъ]эмкӀэ
[ужьгъ]эхэкӀэ
[ужьгъ]эхэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[ужьгъ]эуэ
[ужьгъ]эрауэ
[ужьгъ]эхэу
[ужьгъ]эхэрауэ
-а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[ужьгъ]а
[ужьгъ]ар
--
[ужьгъ]ахэр
Эргативнэ:
[ужьгъ]а
[ужьгъ]ам
--
[ужьгъ]ахэм
Послеложнэ:
[ужьгъ]акӀэ
[ужьгъ]амкӀэ
[ужьгъ]ахэкӀэ
[ужьгъ]ахэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[ужьгъ]ауэ
[ужьгъ]арауэ
[ужьгъ]ахэу
[ужьгъ]ахэрауэ
-эн-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[ужьгъ]эн
[ужьгъ]эныр
--
[ужьгъ]энхэр
Эргативнэ:
[ужьгъ]эн
[ужьгъ]эным
--
[ужьгъ]энхэм
Послеложнэ:
[ужьгъ]энкӀэ
[ужьгъ]энымкӀэ
[ужьгъ]энхэкӀэ
[ужьгъ]энхэмкӀэ
'Обстоятельственнэ:
[ужьгъ]эну
[ужьгъ]энырауэ
[ужьгъ]энхэу
[ужьгъ]энхэрауэ
-эну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[ужьгъ]эну
[ужьгъ]энур
--
[ужьгъ]энухэр
Эргативнэ:
[ужьгъ]эну
[ужьгъ]энум
--
[ужьгъ]энухэм
Послеложнэ:
[ужьгъ]энукӀэ
[ужьгъ]энумкӀэ
[ужьгъ]энухэкӀэ
[ужьгъ]энухэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[ужьгъ]энууэ
[ужьгъ]энурауэ
[ужьгъ]энухэу
[ужьгъ]энухэрауэ
МЫХЬЭНЭ
ЗыщӀыпӀэ дэзэрыгуэн.
ЩАПХЪЭХЭР
ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР
НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР
ИНДЖЫЛЫБЗЭ
дэужьгъэн: enter swh as a crowd
ПщӀантӀэм дэужьгъэн: crowd into the courtyard
УРЫСЫБЗЭ
дэужьгъэн: гурьбой войти куда-л.
ПщӀантӀэм дэужьгъэн: гурьбой войти во двор
БИБЛИОГРАФИЕ
Апажэ М. Л., КӀуэкӀуэ Ж. Н. Адыгэ-урыс псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2008.
БищӀо Б. Ч. Адыгэбзэм и псалъэгъэнахуэ. Налшык: «Эльбрус», 2015.
БищӀо Б. Ч., Къумыкъу Д. М., ТӀымыжь Хь. Т. ЕджапӀэхэм папщӀэ урыс-адыгэ псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2013.
Джаурджий Хь. З., Сыкъун Хь. Хь. Урыс-адыгэ школ псалъалъэ. Налшык: «Нарт», 1991.
Къэбэрдей АССР-м и министрхэм я советым деж щыӀэ Къэбэрдей научно-исследовательскэ институт. Къардэн Б. М., БищӀэу А. Т. Урыс-къэбэрдей-шэрджэс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1955
Къэбэрдей-Балъкъэр АССР-м и министрхэм я советым и деж щыӀэ Къэбэрдей-балъкъэр научно-исследовательскэ институт. Апажэ М. Л., Багъ Н. А., Багъ П. М., Балъкъэр Б. Хь, КӀуэкӀуэ Ж. Н., ЖьэкӀэмыхъу Хь. Хь., Урыс Хь. Щ. Къэбэрдей-урыс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1957
Россием щӀэныгъэхэмкӀэ и академием и Къэбэрдей-Балъкъэр щӀэныгъэ центрым гуманитарнэ къухутэныгъэхэмкӀэ и институт. Адыгэбзэ псалъалъэ. Москва: «Дигора», 1999.
Табухов Х. К. Толковый русско-кабардино-черкесский словарь. Нальчик: Издательлский центр «Эль-Фа», 2006.
Шэрджэс Алий. Яхуэмыфащэу лъэныкъуэ едгъэза псалъэхэр. Адыгэ псалъэгъэнахуэм щӀыгъужыпхъэхэр. Налшык: Изд. КБИГИ, 2009.