АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)
ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭӀЭС
ЭТИМОЛОГИЕ
КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ
ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ
СПРЯЖЕНЭ
Глагол лъэӏэс "дэубэн"-м и спряженэ
Инфинитив (масдар)
щыӀэныгъэ:
дэубэн
щымыӀэныгъэ:
дэмыубэн
Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
щыӀэныгъэ:
дэзубэн
дэбубэн
диубэн
дэдубэн
дэвубэн
даубэн
щымыӀэныгъэ:
дэзмыубэн
думыубэн
димыубэн
дэдмыубэн
дэвмыубэн
дамыубэн
Унафэ наклоненэ
уэ
фэ
щыӀэныгъэ:
дэубэ!
дэвубэ!
щымыӀэныгъэ:
думыубэ!
дэвмыубэ!
Ре-кӀэ унафэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
щыӀэныгъэ:
сыдреубэ
удреубэ
дреубэ
дыдреубэ
фыдреубэ
дреубэ
щымыӀэныгъэ:
сыдремыубэ
удремыубэ
дремыубэ
дыдремыубэ
фыдремыубэ
дремыубэ
ЗэраӀуатэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:
дызоубэ(р)
дыбоубэ(р)
деубэ(р)
дыдоубэ(р)
дывоубэ(р)
даубэ(р)
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
дэзубэркъым
дэбубэркъым
диубэркъым
дэдубэркъым
дэвубэркъым
даубэркъым
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:
дэзубэрт
дэбубэрт
диубэрт
дэдубэрт
дэвубэрт
даубэрт
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:
дэзубэртэкъым
дэбубэртэкъым
диубэртэкъым
дэдубэртэкъым
дэвубэртэкъым
даубэртэкъым
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
дэзубащ
дэбубащ
диубащ
дэдубащ
дэвубащ
даубащ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
дэзубакъым
дэбубакъым
диубакъым
дэдубакъым
дэвубакъым
даубакъым
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:
дэзубат
дэбубат
диубат
дэдубат
дэвубат
даубат
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
дэзубатэкъым
дэбубатэкъым
диубатэкъым
дэдубатэкъым
дэвубатэкъым
даубатэкъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:
дэзубэгъащ
дэбубэгъащ
диубэгъащ
дэдубэгъащ
дэвубэгъащ
даубэгъащ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:
дэзубэгъакъым
дэбубэгъакъым
диубэгъакъым
дэдубэгъакъым
дэвубэгъакъым
даубэгъакъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:
дэзубэгъат
дэбубэгъат
диубэгъат
дэдубэгъат
дэвубэгъат
даубэгъат
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ:
дэзубэгъатэкъым
дэбубэгъатэкъым
диубэгъатэкъым
дэдубэгъатэкъым
дэвубэгъатэкъым
даубэгъатэкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:
дэзубэщ
дэбубэщ
диубэщ
дэдубэщ
дэвубэщ
даубэщ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:
дэзубэкъым
дэбубэкъым
диубэкъым
дэдубэкъым
дэвубэкъым
даубэкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:
дэзубэт
дэбубэт
диубэт
дэдубэт
дэвубэт
даубэт
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:
дэзубэтэкъым
дэбубэтэкъым
диубэтэкъым
дэдубэтэкъым
дэвубэтэкъым
даубэтэкъым
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
дэзубэнщ
дэбубэнщ
диубэнщ
дэдубэнщ
дэвубэнщ
даубэнщ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
дэзубэнкъым
дэбубэнкъым
диубэнкъым
дэдубэнкъым
дэвубэнкъым
даубэнкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
дэзубэнущ
дэбубэнущ
диубэнущ
дэдубэнущ
дэвубэнущ
даубэнущ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
дэзубэнукъым
дэбубэнукъым
диубэнукъым
дэдубэнукъым
дэвубэнукъым
даубэнукъым
ЗэрыупщӀэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:
дэзубэрэ
дэбубэрэ
диубэрэ
дэдубэрэ
дэвубэрэ
даубэрэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
дэзубэркъэ
дэбубэркъэ
диубэркъэ
дэдубэркъэ
дэвубэркъэ
даубэркъэ
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:
дэзубэрт
дэбубэрт
диубэрт
дэдубэрт
дэвубэрт
даубэрт
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:
дэзубэртэкъэ
дэбубэртэкъэ
диубэртэкъэ
дэдубэртэкъэ
дэвубэртэкъэ
даубэртэкъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
дэзуба
дэбуба
диуба
дэдуба
дэвуба
дауба
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
дэзубакъэ
дэбубакъэ
диубакъэ
дэдубакъэ
дэвубакъэ
даубакъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:
дэзубат
дэбубат
диубат
дэдубат
дэвубат
даубат
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
дэзубатэкъэ
дэбубатэкъэ
диубатэкъэ
дэдубатэкъэ
дэвубатэкъэ
даубатэкъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:
дэзубэгъа
дэбубэгъа
диубэгъа
дэдубэгъа
дэвубэгъа
даубэгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀыныгъэ:
дэзубэгъакъэ
дэбубэгъакъэ
диубэгъакъэ
дэдубэгъакъэ
дэвубэгъакъэ
даубэгъакъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:
дэзубэгъат
дэбубэгъат
диубэгъат
дэдубэгъат
дэвубэгъат
даубэгъат
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
дэзубэгъатэкъэ
дэбубэгъатэкъэ
диубэгъатэкъэ
дэдубэгъатэкъэ
дэвубэгъатэкъэ
даубэгъатэкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:
дэзубэ
дэбубэ
диубэ
дэдубэ
дэвубэ
даубэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:
дэзубэкъэ
дэбубэкъэ
диубэкъэ
дэдубэкъэ
дэвубэкъэ
даубэкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:
дэзубэт
дэбубэт
диубэт
дэдубэт
дэвубэт
даубэт
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:
дэзубэтэкъэ
дэбубэтэкъэ
диубэтэкъэ
дэдубэтэкъэ
дэвубэтэкъэ
даубэтэкъэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
дэзубэн
дэбубэн
диубэн
дэдубэн
дэвубэн
даубэн
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
дэзубэнкъэ
дэбубэнкъэ
диубэнкъэ
дэдубэнкъэ
дэвубэнкъэ
даубэнкъэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
дэзубэну
дэбубэну
диубэну
дэдубэну
дэвубэну
даубэну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
дэзубэнукъэ
дэбубэнукъэ
диубэнукъэ
дэдубэнукъэ
дэвубэнукъэ
даубэнукъэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:
дэзубэмэ
дэбубэмэ
диубэмэ
дэдубэмэ
дэвубэмэ
даубэмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
дэзмыубэмэ
думыубэмэ
димыубэмэ
дэдмыубэмэ
дэвмыубэмэ
дамыубэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
дэзубамэ
дэбубамэ
диубамэ
дэдубамэ
дэвубамэ
даубамэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
дэзмыубамэ
думыубамэ
димыубамэ
дэдмыубамэ
дэвмыубамэ
дамыубамэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
дэзубэгъамэ
дэбубэгъамэ
диубэгъамэ
дэдубэгъамэ
дэвубэгъамэ
даубэгъамэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
дэзмыубэгъамэ
думыубэгъамэ
димыубэгъамэ
дэдмыубэгъамэ
дэвмыубэгъамэ
дамыубэгъамэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
дэзубэнмэ
дэбубэнмэ
диубэнмэ
дэдубэнмэ
дэвубэнмэ
даубэнмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
дэзмыубэнмэ
думыубэнмэ
димыубэнмэ
дэдмыубэнмэ
дэвмыубэнмэ
дамыубэнмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
дэзубэнумэ
дэбубэнумэ
диубэнумэ
дэдубэнумэ
дэвубэнумэ
даубэнумэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
дэзмыубэнумэ
думыубэнумэ
димыубэнумэ
дэдмыубэнумэ
дэвмыубэнумэ
дамыубэнумэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:
дэзубэтэмэ
дэбубэтэмэ
диубэтэмэ
дэдубэтэмэ
дэвубэтэмэ
даубэтэмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
дэзмыубэтэмэ
думыубэтэмэ
димыубэтэмэ
дэдмыубэтэмэ
дэвмыубэтэмэ
дамыубэтэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
дэзубатэмэ
дэбубатэмэ
диубатэмэ
дэдубатэмэ
дэвубатэмэ
даубатэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
дэзмыубатэмэ
думыубатэмэ
димыубатэмэ
дэдмыубатэмэ
дэвмыубатэмэ
дамыубатэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
дэзубэгъатэмэ
дэбубэгъатэмэ
диубэгъатэмэ
дэдубэгъатэмэ
дэвубэгъатэмэ
даубэгъатэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
дэзмыубэгъатэмэ
думыубэгъатэмэ
димыубэгъатэмэ
дэдмыубэгъатэмэ
дэвмыубэгъатэмэ
дамыубэгъатэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
дэзубэнтэмэ
дэбубэнтэмэ
диубэнтэмэ
дэдубэнтэмэ
дэвубэнтэмэ
даубэнтэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
дэзмыубэнтэмэ
думыубэнтэмэ
димыубэнтэмэ
дэдмыубэнтэмэ
дэвмыубэнтэмэ
дамыубэнтэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
дэзубэнутэмэ
дэбубэнутэмэ
диубэнутэмэ
дэдубэнутэмэ
дэвубэнутэмэ
даубэнутэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
дэзмыубэнутэмэ
думыубэнутэмэ
димыубэнутэмэ
дэдмыубэнутэмэ
дэвмыубэнутэмэ
дамыубэнутэмэ
сослагательнэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
дэзубэнт
дэбубэнт
диубэнт
дэдубэнт
дэвубэнт
даубэнт
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
дэзубэнтэкъым
дэбубэнтэкъым
диубэнтэкъым
дэдубэнтэкъым
дэвубэнтэкъым
даубэнтэкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
дэзубэнут
дэбубэнут
диубэнут
дэдубэнут
дэвубэнут
даубэнут
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
дэзубэнутэкъым
дэбубэнутэкъым
диубэнутэкъым
дэдубэнутэкъым
дэвубэнутэкъым
даубэнутэкъым
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:
дэзубэми
дэбубэми
диубэми
дэдубэми
дэвубэми
даубэми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
дэзмыубэми
думыубэми
димыубэми
дэдмыубэми
дэвмыубэми
дамыубэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
дэзубами
дэбубами
диубами
дэдубами
дэвубами
даубами
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
дэзмыубами
думыубами
димыубами
дэдмыубами
дэвмыубами
дамыубами
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
дэзубэгъами
дэбубэгъами
диубэгъами
дэдубэгъами
дэвубэгъами
даубэгъами
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
дэзмыубэгъами
думыубэгъами
димыубэгъами
дэдмыубэгъами
дэвмыубэгъами
дамыубэгъами
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
дэзубэнми
дэбубэнми
диубэнми
дэдубэнми
дэвубэнми
даубэнми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
дэзмыубэнми
думыубэнми
димыубэнми
дэдмыубэнми
дэвмыубэнми
дамыубэнми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
дэзубэнуми
дэбубэнуми
диубэнуми
дэдубэнуми
дэвубэнуми
даубэнуми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
дэзмыубэнуми
думыубэнуми
димыубэнуми
дэдмыубэнуми
дэвмыубэнуми
дамыубэнуми
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:
дэзубэтэми
дэбубэтэми
диубэтэми
дэдубэтэми
дэвубэтэми
даубэтэми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
дэзмыубэтэми
думыубэтэми
димыубэтэми
дэдмыубэтэми
дэвмыубэтэми
дамыубэтэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
дэзубатэми
дэбубатэми
диубатэми
дэдубатэми
дэвубатэми
даубатэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
дэзмыубатэми
думыубатэми
димыубатэми
дэдмыубатэми
дэвмыубатэми
дамыубатэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
дэзубэгъатэми
дэбубэгъатэми
диубэгъатэми
дэдубэгъатэми
дэвубэгъатэми
даубэгъатэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
дэзмыубэгъатэми
думыубэгъатэми
димыубэгъатэми
дэдмыубэгъатэми
дэвмыубэгъатэми
дамыубэгъатэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
дэзубэнтэми
дэбубэнтэми
диубэнтэми
дэдубэнтэми
дэвубэнтэми
даубэнтэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
дэзмыубэнтэми
думыубэнтэми
димыубэнтэми
дэдмыубэнтэми
дэвмыубэнтэми
дамыубэнтэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
дэзубэнутэми
дэбубэнутэми
диубэнутэми
дэдубэнутэми
дэвубэнутэми
даубэнутэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
дэзмыубэнутэми
думыубэнутэми
димыубэнутэми
дэдмыубэнутэми
дэвмыубэнутэми
дамыубэнутэми
гъэщӀэгъуэныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
щыӀэныгъэ:
дэзубаи
дэбубаи
диубаи
дэдубаи
дэвубаи
даубаи
щымыӀэныгъэ:
дэзмыубаи
думыубаи
димыубаи
дэдмыубаи
дэвмыубаи
дамыубаи
фӀэфӀыныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
щыӀэныгъэ:
дэзубащэрэт
дэбубащэрэт
диубащэрэт
дэдубащэрэт
дэвубащэрэт
даубащэрэт
щымыӀэныгъэ:
дэзмыубащэрэт
думыубащэрэт
димыубащэрэт
дэдмыубащэрэт
дэвмыубащэрэт
дамыубащэрэт
шэч къытехьэныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
дэзубагъэнщ
дэбубагъэнщ
диубагъэнщ
дэдубагъэнщ
дэвубагъэнщ
даубагъэнщ
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
дэзубагъэнкъым
дэбубагъэнкъым
диубагъэнкъым
дэдубагъэнкъым
дэвубагъэнкъым
даубагъэнкъым
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
дэзубагъэнт
дэбубагъэнт
диубагъэнт
дэдубагъэнт
дэвубагъэнт
даубагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
дэзубагъэнтэкъым
дэбубагъэнтэкъым
диубагъэнтэкъым
дэдубагъэнтэкъым
дэвубагъэнтэкъым
даубагъэнтэкъым
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
дэзубагъэн
дэбубагъэн
диубагъэн
дэдубагъэн
дэвубагъэн
даубагъэн
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
дэзубагъэнкъэ
дэбубагъэнкъэ
диубагъэнкъэ
дэдубагъэнкъэ
дэвубагъэнкъэ
даубагъэнкъэ
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
дэзубагъэнт
дэбубагъэнт
диубагъэнт
дэдубагъэнт
дэвубагъэнт
даубагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
дэзубагъэнтэкъэ
дэбубагъэнтэкъэ
диубагъэнтэкъэ
дэдубагъэнтэкъэ
дэвубагъэнтэкъэ
даубагъэнтэкъэ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
дэзубагъэнущ
дэбубагъэнущ
диубагъэнущ
дэдубагъэнущ
дэвубагъэнущ
даубагъэнущ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
дэзубагъэнукъым
дэбубагъэнукъым
диубагъэнукъым
дэдубагъэнукъым
дэвубагъэнукъым
даубагъэнукъым
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
дэзубагъэнут
дэбубагъэнут
диубагъэнут
дэдубагъэнут
дэвубагъэнут
даубагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
дэзубагъэнутэкъым
дэбубагъэнутэкъым
диубагъэнутэкъым
дэдубагъэнутэкъым
дэвубагъэнутэкъым
даубагъэнутэкъым
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
дэзубагъэну
дэбубагъэну
диубагъэну
дэдубагъэну
дэвубагъэну
даубагъэну
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
дэзубагъэнукъэ
дэбубагъэнукъэ
диубагъэнукъэ
дэдубагъэнукъэ
дэвубагъэнукъэ
даубагъэнукъэ
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
дэзубагъэнут
дэбубагъэнут
диубагъэнут
дэдубагъэнут
дэвубагъэнут
даубагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
дэзубагъэнутэкъэ
дэбубагъэнутэкъэ
диубагъэнутэкъэ
дэдубагъэнутэкъэ
дэвубагъэнутэкъэ
даубагъэнутэкъэ
Зылэжь (субъектнэ) причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
дэзыубэ
ит зэман - щымыӀэныгъэ
дэзымыубэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
дэзыуба
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
дэзымыуба
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
дэзыубэгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
дэзымыубэгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
дэзыубэн
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
дэзымыубэн
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
дэзыубэну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
дэзымыубэну
Зэлэжь (объектнэ) причастие (щхьэм иту)
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман - щыӀэныгъэ
дэзубэ
дэбубэ
диубэ
дэдубэ
дэвубэ
даубэ
ит зэман - щымыӀэныгъэ
дэзмыубэ
думыубэ
димыубэ
дэдмыубэ
дэвмыубэ
дамыубэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
дэзуба
дэбуба
диуба
дэдуба
дэвуба
дауба
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
дэзмыуба
думыуба
димыуба
дэдмыуба
дэвмыуба
дамыуба
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
дэзубэгъа
дэбубэгъа
диубэгъа
дэдубэгъа
дэвубэгъа
даубэгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
дэзмыубэгъа
думыубэгъа
димыубэгъа
дэдмыубэгъа
дэвмыубэгъа
дамыубэгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
дэзубэн
дэбубэн
диубэн
дэдубэн
дэвубэн
даубэн
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
дэзмыубэн
думыубэн
димыубэн
дэдмыубэн
дэвмыубэн
дамыубэн
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
дэзубэну
дэбубэну
диубэну
дэдубэну
дэвубэну
даубэну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
дэзмыубэну
думыубэну
димыубэну
дэдмыубэну
дэвмыубэну
дамыубэну
Зэлэжь (объектнэ) причастие (щхьэншэ)
ит зэман - щыӀэныгъэ
дэубэ
ит зэман - щымыӀэныгъэ
дэмыубэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
дэуба
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
дэмыуба
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
дэубэгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
дэмыубэгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
дэубэн
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
дэмыубэн
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
дэубэну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
дэмыубэну
Обстоятельственнэ причастиехэр
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
Лэжьыгъэм и къэхъукӀэр зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
зэрыдэзубэ
зэрыдэбубэ
зэрыдиубэ
зэрыдэдубэ
зэрыдэвубэ
зэрыдаубэ
ит зэман - щымыӀэныгъэ
зэрыдэзмыубэ
зэрыдумыубэ
зэрыдимыубэ
зэрыдэдмыубэ
зэрыдэвмыубэ
зэрыдамыубэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
зэрыдэзуба
зэрыдэбуба
зэрыдиуба
зэрыдэдуба
зэрыдэвуба
зэрыдауба
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
зэрыдэзмыуба
зэрыдумыуба
зэрыдимыуба
зэрыдэдмыуба
зэрыдэвмыуба
зэрамыуба
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
зэрыдэзубэгъа
зэрыдэбубэгъа
зэрыдиубэгъа
зэрыдэдубэгъа
зэрыдэвубэгъа
зэрыдаубэгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
зэрыдэзмыубэгъа
зэрыдумыубэгъа
зэрыдимыубэгъа
зэрыдэдмыубэгъа
зэрыдэвмыубэгъа
зэрыдамыубэгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
зэрыдэзубэн
зэрыдэбубэн
зэрыдиубэн
зэрыдэдубэн
зэрыдэвубэн
зэрыдаубэн
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
зэрыдэзмыубэн
зэрыдумыубэн
зэрыдимыубэн
зэрыдэдмыубэн
зэрыдэвмыубэн
зэрыдамыубэн
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
зэрыдэзубэну
зэрыдэбубэну
зэрыдиубэну
зэрыдэдубэну
зэрыдэвубэну
зэрыдаубэну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
зэрыдэзмыубэну
зэрыдумыубэну
зэрыдимыубэну
зэрыдэдмыубэну
зэрыдэвмыубэну
зэрыдамыубэну
Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
щыдэзубэ
щыдэбубэ
щыдиубэ
щыдэдубэ
щыдэвубэ
щыдаубэ
ит зэман - щымыӀэныгъэ
щыдэзмыубэ
щыдумыубэ
щыдимыубэ
щыдэдмыубэ
щыдэвмыубэ
щыдамыубэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
щыдэзуба
щыдэбуба
щыдиуба
щыдэдуба
щыдэвуба
щыдауба
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
щыдэзмыуба
щыдумыуба
щыдимыуба
щыдэдмыуба
щыдэвмыуба
щыдамыуба
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
щыдэзубэгъа
щыдэбубэгъа
щыдиубэгъа
щыдэдубэгъа
щыдэвубэгъа
щыдаубэгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
щыдэзмыубэгъа
щыдумыубэгъа
щыдимыубэгъа
щыдэдмыубэгъа
щыдэвмыубэгъа
щыдамыубэгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
щыдэзубэн
щыдэбубэн
щыдиубэн
щыдэдубэн
щыдэвубэн
щыдаубэн
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
щыдэзмыубэн
щыдумыубэн
щыдимыубэн
щыдэдмыубэн
щыдэвмыубэн
щыдамыубэн
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
щыдэзубэну
щыдэбубэну
щыдиубэну
щыдэдубэну
щыдэвубэну
щыдаубэну
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
щыдэзмыубэну
щыдумыубэну
щыдимыубэну
щыдэдмыубэну
щыдэвмыубэну
щыдамыубэну
ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
здэдэзубэ
здэдэбубэ
здэдиубэ
здэдэдубэ
здэдэвубэ
здэдаубэ
ит зэман - щымыӀэныгъэ
здэдэзмыубэ
здэдумыубэ
здэдимыубэ
здэдэдмыубэ
здэдэвмыубэ
здэдамыубэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
здэдэзуба
здэдэбуба
здэдиуба
здэдэдуба
здэдэвуба
здэдауба
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
здэдэзмыуба
здэдумыуба
здэдимыуба
здэдэдмыуба
здэдэвмыуба
здэдамыуба
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
здэдэзубэгъа
здэдэбубэгъа
здэдиубэгъа
здэдэдубэгъа
здэдэвубэгъа
здэдаубэгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
здэбъэдэзмыубэгъа
здэдумыубэгъа
здэдимыубэгъа
здэдэдмыубэгъа
здэдэвмыубэгъа
здэдамыубэгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
здэдэзубэн
здэдэбубэн
здэдиубэн
здэдэдубэн
здэдэвубэн
здэдаубэн
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
здэдэзмыубэн
здэдумыубэн
здэдимыубэн
здэдэдмыубэн
здэдэвмыубэн
здэдамыубэн
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
здэдэзубэну
здэдэбубэну
здэдиубэну
здэдэдубэну
здэдэвубэну
здэдаубэну
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
здэгъэдэзмыубэну
здэдумыубэну
здэдимыубэну
здэдэдмыубэну
здэдэвмыубэну
здэдамыубэну
Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
щӀыдэзубэ
щӀыдэбубэ
щӀыдиубэ
щӀыдэдубэ
щӀыдэвубэ
щӀыдаубэ
ит зэман - щымыӀэныгъэ
щӀыдэзмыубэ
щӀыдумыубэ
щӀыдимыубэ
щӀыдэдмыубэ
щӀыдэвмыубэ
щӀыдамыубэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
щӀыдэзуба
щӀыдэбуба
щӀыдиуба
щӀыдэдуба
щӀыдэвуба
щӀдауба
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
щӀыдэзмыуба
щӀыдумыуба
щӀыдимыуба
щӀыдэдмыуба
щӀыдэвмыуба
щӀыдамыуба
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
щӀыдэзубэгъа
щӀэдэбубэгъа
щӀыдиубэгъа
щӀэдэдубэгъа
щӀэдэвубэгъа
щӀыдаубэгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
щӀыдэзмыубэгъа
щӀыдумыубэгъа
щӀыдимыубэгъа
щӀыдэдмыубэгъа
щӀыдэвмыубэгъа
щӀыдамыубэгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
щӀыдэзубэн
щӀыдэбубэн
щӀыдиубэн
щӀыдэдубэн
щӀыдэвубэн
щӀыдаубэн
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
щӀыдэзмыубэн
щӀыдумыубэн
щӀыдимыубэн
щӀыдэдмыубэн
щӀыдэвмыубэн
щӀыдамыубэн
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
щӀыдэзубэну
щӀыдэбубэну
щӀыдиубэну
щӀыдэдубэну
щӀыдэвубэну
щӀыдаубэну
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
щӀыдэзмыубэну
щӀыдумыубэну
щӀыдимыубэну
щӀыдэдмыубэну
щӀыдэвмыубэну
щӀыдамыубэну
Деепричастиехэр
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман - щыӀэныгъэ
дэзубэу
дэбубэу
диубэу
дэдубэу
дэвубэу
даубэу
ит зэман - щымыӀэныгъэ
дэзмыубэу
думыубэу
димыубэу
дэдмыубэу
дэвмыубэу
дамыубэу
блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
дэзубауэ
дэбубауэ
диубауэ
дэдубауэ
дэвубауэ
даубауэ
блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
дэзмыубауэ
думыубауэ
димыубауэ
дэдмыубауэ
дэвмыубауэ
дамыубауэ
урэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ
дэзубэурэ
дэбубэурэ
диубэурэ
дэдубэурэ
дэвубэурэ
даубэурэ
урэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ
дэзмыубэурэ
думыубэурэ
димыубэурэ
дэдмыубэурэ
дэвмыубэурэ
дамыубэурэ
Прямой дополненэ -- ит зэман щыӀэныгъэ фащэ
Прямой Дополненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
Подлежащэ
сэ
--
бдызоубэ
дызоубэ
--
вдызоубэ
ядызоубэ(хэ)
уэ
здыбоубэ
--
дыбоубэ
ддыбоубэ
--
ядыбоубэ(хэ)
абы
здеубэ
бдеубэ
деубэ
ддеубэ
вдеубэ
ядеубэ(хэ)
дэ
--
бдыдоубэ
дыдоубэ
--
вдыдоубэ
ядыдоубэ(хэ)
фэ
здывоубэ
--
дывоубэ
ддывоубэ
--
ядывоубэ(хэ)
абыхэм
здаубэ
бдаубэ
даубэ
ддаубэ
вдаубэ
ядаубэ(хэ)
Прямой дополненэ -- фащэ псори (ит зэман щыӀэныгъэ фащэм нэгъуэщӀ)
Прямой Дополненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
Подлежащэ
сэ
--
бдэз[убэрэ]
дэз[убэрэ]
--
вдэз[убэрэ]
ядэз[убэ(хэ)рэ]
уэ
здэб[убэрэ]
--
дэб[убэрэ]
ддэб[убэрэ]
--
ядэб[убэ(хэ)рэ]
абы
зди[убэрэ]
бди[убэрэ]
ди[убэрэ]
дди[убэрэ]
вди[убэрэ]
яди[убэ(хэ)рэ]
дэ
--
бдэд[убэрэ]
дэд[убэрэ]
--
вдэд[убэрэ]
ядэд[убэ(хэ)рэ]
фэ
здэв[убэрэ]
--
дэв[убээрэ]
ддэв[убэрэ]
--
ядэв[убэ(хэ)рэ]
абыхэм
зда[убэрэ]
бда[убэрэ]
да[убэрэ]
дда[убэрэ]
вда[убэрэ]
яда[убэ(хэ)рэ]
-э-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[уб]э
[уб]эр
--
[уб]эхэр
Эргативнэ:
[уб]э
[уб]эм
--
[уб]эхэм
Послеложнэ:
[уб]экӀэ
[уб]эмкӀэ
[уб]эхэкӀэ
[уб]эхэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[уб]эу
[уб]эрауэ
[уб]эхэу
[уб]эхэрауэ
-а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[уб]а
[уб]ар
--
[уб]ахэр
Эргативнэ:
[уб]а
[уб]ам
--
[уб]ахэм
Послеложнэ:
[уб]акӀэ
[уб]амкӀэ
[уб]ахэкӀэ
[уб]ахэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[уб]ауэ
[уб]арауэ
[уб]ахэу
[уб]ахэрауэ
-эн-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[уб]эн
[уб]эныр
--
[уб]энхэр
Эргативнэ:
[уб]эн
[уб]эным
--
[уб]энхэм
Послеложнэ:
[уб]энкӀэ
[уб]энымкӀэ
[уб]энхэкӀэ
[уб]энхэмкӀэ
'Обстоятельственнэ:
[уб]эну
[уб]энырауэ
[уб]энхэу
[уб]энхэрауэ
-эну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[уб]эну
[уб]энур
--
[уб]энухэр
Эргативнэ:
[уб]эну
[уб]энум
--
[уб]энухэм
Послеложнэ:
[уб]энукӀэ
[уб]энумкӀэ
[уб]энухэкӀэ
[уб]энухэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[уб]энууэ
[уб]энурауэ
[уб]энухэу
[уб]энухэрауэ
МЫХЬЭНЭ
Зэхуаку гуэрым зыгуэр щызэтеубэн.
ЩАПХЪЭХЭР
ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР
НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР
ИНДЖЫЛЫБЗЭ
дэубэн: tamp sth between sth, inside sth
Зэхуакум пшахъуэ дэубэн: tamp the sand in the gap.
УРЫСЫБЗЭ
дэубэн: утрамбовать что-л. между чём-л., внутри чего-л.
Зэхуакум пшахъуэ дэубэн: утрамбовать песок в щели
БИБЛИОГРАФИЕ
Апажэ М. Л., КӀуэкӀуэ Ж. Н. Адыгэ-урыс псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2008.
БищӀо Б. Ч. Адыгэбзэм и псалъэгъэнахуэ. Налшык: «Эльбрус», 2015.
БищӀо Б. Ч., Къумыкъу Д. М., ТӀымыжь Хь. Т. ЕджапӀэхэм папщӀэ урыс-адыгэ псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2013.
Джаурджий Хь. З., Сыкъун Хь. Хь. Урыс-адыгэ школ псалъалъэ. Налшык: «Нарт», 1991.
Къэбэрдей АССР-м и министрхэм я советым деж щыӀэ Къэбэрдей научно-исследовательскэ институт. Къардэн Б. М., БищӀэу А. Т. Урыс-къэбэрдей-шэрджэс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1955
Къэбэрдей-Балъкъэр АССР-м и министрхэм я советым и деж щыӀэ Къэбэрдей-балъкъэр научно-исследовательскэ институт. Апажэ М. Л., Багъ Н. А., Багъ П. М., Балъкъэр Б. Хь, КӀуэкӀуэ Ж. Н., ЖьэкӀэмыхъу Хь. Хь., Урыс Хь. Щ. Къэбэрдей-урыс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1957
Россием щӀэныгъэхэмкӀэ и академием и Къэбэрдей-Балъкъэр щӀэныгъэ центрым гуманитарнэ къухутэныгъэхэмкӀэ и институт. Адыгэбзэ псалъалъэ. Москва: «Дигора», 1999.
Табухов Х. К. Толковый русско-кабардино-черкесский словарь. Нальчик: Издательлский центр «Эль-Фа», 2006.
Шэрджэс Алий. Яхуэмыфащэу лъэныкъуэ едгъэза псалъэхэр. Адыгэ псалъэгъэнахуэм щӀыгъужыпхъэхэр. Налшык: Изд. КБИГИ, 2009.