АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)
ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭМЫӀЭС
ЭТИМОЛОГИЕ
КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ
ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ
дэ- + [пщ] + -хь + -э + -н
СПРЯЖЕНЭ
Глагол лъэмыӏэс "дэпщхьэн"-м и спряженэ
Инфинитив (масдар)
щыӀэныгъэ:
дэпщхьэн
щымыӀэныгъэ:
дэмыпщхьэн
Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сыдэпщхьэн
удэпщхьэн
дэпщхьэн
дыдэпщхьэн
фыдэпщхьэн
дэпщхьэн(хэ)
щымыӀэныгъэ:
сыдэмыпщхьэн
удэмыпщхьэн
дэмыпщхьэн
дыдэмыпщхьэн
фыдэмыпщхьэн
дэмыпщхьэн(хэ)
унафэ наклоненэ
уэ
фэ
щыӀэныгъэ:
дэпщхьэ!
фыдэпщхьэ!
щымыӀэныгъэ:
удэмыпщхьэ!
фыдэмыпщхьэ!
Ре-кӀэ унафэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сыдрепщхьэ
удрепщхьэ
дрепщхьэ
дыдрепщхьэ
фыдрепщхьэ
дрепщхьэ
щымыӀэныгъэ:
сыдремыпщхьэ
удремыпщхьэ
дремыпщхьэ
дыдремыпщхьэ
фыдремыпщхьэ
дремыпщхьэ
ЗэраӀуатэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыдопщхьэ(р)
удопщхьэ(р)
допщхьэ(р)
дыдопщхьэ(р)
фыдопщхьэ(р)
допщхьэ(хэ)(р)
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыдэпщхьэркъым
удэпщхьэркъым
дэпщхьэркъым
дыдэпщхьэркъым
фыдэпщхьэркъым
дэпщхьэ(хэ)ркъым
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:
сыдэпщхьэ(р)т
удэпщхьэ(р)т
дэпщхьэ(р)т
дыдэпщхьэ(р)т
фыдэпщхьэ(р)т
дэпщхьэ(хэ)(р)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыдэпщхьэ(р)тэкъым
удэпщхьэ(р)тэкъым
дэпщхьэ(р)тэкъым
дыдэпщхьэ(р)тэкъым
фыдэпщхьэ(р)тэкъым
дэпщхьэ(хэ)(р)тэкъым
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыдэпщхьащ
удэпщхьащ
дэпщхьащ
дыдэпщхьащ
фыдэпщхьащ
дэпщхьа(хэ)щ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыдэпщхьакъым
удэпщхьакъым
дэпщхьакъым
дыдэпщхьакъым
фыдэпщхьакъым
дэпщхьа(хэ)къым
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:
сыдэпщхьат
удэпщхьат
дэпщхьат
дыдэпщхьат
фыдэпщхьат
дэпщхьа(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыдэпщхьатэкъым
удэпщхьатэкъым
дэпщхьатэкъым
дыдэпщхьатэкъым
фыдэпщхьатэкъым
дэпщхьа(хэ)тэкъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:
сыдэпщхьэгъащ
удэпщхьэгъащ
дэпщхьэгъащ
дыдэпщхьэгъащ
фыдэпщхьэгъащ
дэпщхьэгъа(хэ)щ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:
сыдэпщхьэгъакъым
удэпщхьэгъакъым
дэпщхьэгъакъым
дыдэпщхьэгъакъым
фыдэпщхьэгъакъым
дэпщхьэгъа(хэ)къым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыдэпщхьэгъат
удэпщхьэгъат
дэпщхьэгъат
дыдэпщхьэгъат
фыдэпщхьэгъат
дэпщхьэгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыдэпщхьэгъатэкъым
удэпщхьэгъатэкъым
дэпщхьэгъатэкъым
дыдэпщхьэгъатэкъым
фыдэпщхьэгъатэкъым
дэпщхьэгъа(хэ)тэкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:
сыдэпщхьэщ
удэпщхьэщ
дэпщхьэщ
дыдэпщхьэщ
фыдэпщхьэщ
дэпщхьэ(хэ)щ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:
сыдэпщхьэкъым
удэпщхьэкъым
дэпщхьэкъым
дыдэпщхьэкъым
фыдэпщхьэкъым
дэпщхьэ(хэ)къым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:
сыдэпщхьэт
удэпщхьэт
дэпщхьэт
дыдэпщхьэт
фыдэпщхьэт
дэпщхьэ(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:
сыдэпщхьэтэкъым
удэпщхьэтэкъым
дэпщхьэтэкъым
дыдэпщхьэтэкъым
фыдэпщхьэтэкъым
дэпщхьэ(хэ)тэкъым
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыдэпщхьэнщ
удэпщхьэнщ
дэпщхьэнщ
дыдэпщхьэнщ
фыдэпщхьэнщ
дэпщхьэн(хэ)щ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыдэпщхьэнкъым
удэпщхьэнкъым
дэпщхьэнкъым
дыдэпщхьэнкъым
фыдэпщхьэнкъым
дэпщхьэн(хэ)къым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыдэпщхьэнущ
удэпщхьэнущ
дэпщхьэнущ
дыдэпщхьэнущ
фыдэпщхьэнущ
дэпщхьэну(хэ)щ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыдэпщхьэнукъым
удэпщхьэнукъым
дэпщхьэнукъым
дыдэпщхьэнукъым
фыдэпщхьэнукъым
дэпщхьэну(хэ)къым
ЗэрыупщӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыдэпщхьэрэ
удэпщхьэрэ
дэпщхьэрэ
дыдэпщхьэрэ
фыдэпщхьэрэ
дэпщхьэ(хэ)рэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыдэпщхьэркъэ
удэпщхьэркъэ
дэпщхьэркъэ
дыдэпщхьэркъэ
фыдэпщхьэркъэ
дэпщхьэ(хэ)ркъэ
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:
сыдэпщхьэ(р)т
удэпщхьэ(р)т
дэпщхьэ(р)т
дыдэпщхьэ(р)т
фыдэпщхьэ(р)т
дэпщхьэ(хэ)(р)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыдэпщхьэ(р)тэкъэ
удэпщхьэ(р)тэкъэ
дэпщхьэ(р)тэкъэ
дыдэпщхьэ(р)тэкъэ
фыдэпщхьэ(р)тэкъэ
дэпщхьэ(хэ)(р)тэкъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыдэпщхьа
удэпщхьа
дэпщхьа
дыдэпщхьа
фыдэпщхьа
дэпщхьа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыдэпщхьакъэ
удэпщхьакъэ
дэпщхьакъэ
дыдэпщхьакъэ
фыдэпщхьакъэ
дэпщхьа(хэ)къэ
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:
сыдэпщхьат
удэпщхьат
дэпщхьат
дыдэпщхьат
фыдэпщхьат
дэпщхьа(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыдэпщхьатэкъэ
удэпщхьатэкъэ
дэпщхьатэкъэ
дыдэпщхьатэкъэ
фыдэпщхьатэкъэ
дэпщхьа(хэ)тэкъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:
сыдэпщхьэгъа
удэпщхьэгъа
дэпщхьэгъа
дыдэпщхьэгъа
фыдэпщхьэгъа
дэпщхьэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:
сыдэпщхьэгъакъэ
удэпщхьэгъакъэ
дэпщхьэгъакъэ
дыдэпщхьэгъакъэ
фыдэпщхьэгъакъэ
дэпщхьэгъа(хэ)къэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыдэпщхьэгъат
удэпщхьэгъат
дэпщхьэгъат
дыдэпщхьэгъат
фыдэпщхьэгъат
дэпщхьэгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыдэпщхьэгъатэкъэ
удэпщхьэгъатэкъэ
дэпщхьэгъатэкъэ
дыдэпщхьэгъатэкъэ
фыдэпщхьэгъатэкъэ
дэпщхьэгъа(хэ)тэкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:
сыдэпщхьэ
удэпщхьэ
дэпщхьэ
дыдэпщхьэ
фыдэпщхьэ
дэпщхьэ(хэ)
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:
сыдэпщхьэкъэ
удэпщхьэкъэ
дэпщхьэкъэ
дыдэпщхьэкъэ
фыдэпщхьэкъэ
дэпщхьэ(хэ)къэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:
сыдэпщхьэт
удэпщхьэт
дэпщхьэт
дыдэпщхьэт
фыдэпщхьэт
дэпщхьэ(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:
сыдэпщхьэтэкъэ
удэпщхьэтэкъэ
дэпщхьэтэкъэ
дыдэпщхьэтэкъэ
фыдэпщхьэтэкъэ
дэпщхьэ(хэ)тэкъэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыдэпщхьэн
удэпщхьэн
дэпщхьэн
дыдэпщхьэн
фыдэпщхьэн
дэпщхьэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыдэпщхьэнкъэ
удэпщхьэнкъэ
дэпщхьэнкъэ
дыдэпщхьэнкъэ
фыдэпщхьэнкъэ
дэпщхьэн(хэ)къэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыдэпщхьэну
удэпщхьэну
дэпщхьэну
дыдэпщхьэну
фыдэпщхьэну
дэпщхьэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыдэпщхьэнукъэ
удэпщхьэнукъэ
дэпщхьэнукъэ
дыдэпщхьэнукъэ
фыдэпщхьэнукъэ
дэпщхьэну(хэ)къэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыдэпщхьэмэ
удэпщхьэмэ
дэпщхьэмэ
дыдэпщхьэмэ
фыдэпщхьэмэ
дэпщхьэ(хэ)мэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыдэмыпщхьэмэ
удэмыпщхьэмэ
дэмыпщхьэмэ
дыдэмыпщхьэмэ
фыдэмыпщхьэмэ
дэмыпщхьэ(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыдэпщхьамэ
удэпщхьамэ
дэпщхьамэ
дыдэпщхьамэ
фыдэпщхьамэ
дэпщхьа(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыдэмыпщхьамэ
удэмыпщхьамэ
дэмыпщхьамэ
дыдэмыпщхьамэ
фыдэмыпщхьамэ
мыпщхьа(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сыдэпщхьэгъамэ
удэпщхьэгъамэ
дэпщхьэгъамэ
дыдэпщхьэгъамэ
фыдэпщхьэгъамэ
дэпщхьэгъа(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыдэмыпщхьэгъамэ
удэмыпщхьэгъамэ
дэмыпщхьэгъамэ
дыдэмыпщхьэгъамэ
фыдэмыпщхьэгъамэ
дэмыпщхьэгъа(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыдэпщхьэнмэ
удэпщхьэнмэ
дэпщхьэнмэ
дыдэпщхьэнмэ
фыдэпщхьэнмэ
дэпщхьэн(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыдэмыпщхьэнмэ
удэмыпщхьэнмэ
дэмыпщхьэнмэ
дыдэмыпщхьэнмэ
фыдэмыпщхьэнмэ
дэмыпщхьэн(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыдэпщхьэнумэ
удэпщхьэнумэ
дэпщхьэнумэ
дыдэпщхьэнумэ
фыдэпщхьэнумэ
дэпщхьэну(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыдэмыпщхьэнумэ
удэмыпщхьэнумэ
дэмыпщхьэнумэ
дыдэмыпщхьэнумэ
фыдэмыпщхьэнумэ
дэмыпщхьэну(хэ)мэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыдэпщхьэтэмэ
удэпщхьэтэмэ
дэпщхьэтэмэ
дыдэпщхьэтэмэ
фыдэпщхьэтэмэ
дэпщхьэ(хэ)тэмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыдэмыпщхьэтэмэ
удэмыпщхьэтэмэ
дэмыпщхьэтэмэ
дыдэмыпщхьэтэмэ
фыдэмыпщхьэтэмэ
дэмыпщхьэ(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыдэпщхьатэмэ
удэпщхьатэмэ
дэпщхьатэмэ
дыдэпщхьатэмэ
фыдэпщхьатэмэ
дэпщхьа(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыдэмыпщхьатэмэ
удэмыпщхьатэмэ
дэмыпщхьатэмэ
дыдэмыпщхьатэмэ
фыдэмыпщхьатэмэ
дэмыпщхьа(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сыдэпщхьэгъатэмэ
удэпщхьэгъатэмэ
дэпщхьэгъатэмэ
дыдэпщхьэгъатэмэ
фыдэпщхьэгъатэмэ
дэпщхьэгъа(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыдэмыпщхьэгъатэмэ
удэмыпщхьэгъатэмэ
дэмыпщхьэгъатэмэ
дыдэмыпщхьэгъатэмэ
фыдэмыпщхьэгъатэмэ
дэмыпщхьэгъа(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыдэпщхьэнтэмэ
удэпщхьэнтэмэ
дэпщхьэнтэмэ
дыдэпщхьэнтэмэ
фыдэпщхьэнтэмэ
дэпщхьэн(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыдэмыпщхьэнтэмэ
удэмыпщхьэнтэмэ
дэмыпщхьэнтэмэ
дыдэмыпщхьэнтэмэ
фыдэмыпщхьэнтэмэ
дэмыпщхьэн(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыдэпщхьэнутэмэ
удэпщхьэнутэмэ
дэпщхьэнутэмэ
дыдэпщхьэнутэмэ
фыдэпщхьэнутэмэ
дэпщхьэну(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыдэмыпщхьэнутэмэ
удэмыпщхьэнутэмэ
дэмыпщхьэнутэмэ
дыдэмыпщхьэнутэмэ
фыдэмыпщхьэнутэмэ
дэмыпщхьэну(хэ)тэмэ
сослагательнэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыдэпщхьэнт
удэпщхьэнт
дэпщхьэнт
дыдэпщхьэнт
фыдэпщхьэнт
дэпщхьэн(хэ)т
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыдэпщхьэнтэкъым
удэпщхьэнтэкъым
дэпщхьэнтэкъым
дыдэпщхьэнтэкъым
фыдэпщхьэнтэкъым
дэпщхьэн(хэ)тэкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыдэпщхьэнут
удэпщхьэнут
дэпщхьэнут
дыдэпщхьэнут
фыдэпщхьэнут
дэпщхьэну(хэ)т
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыдэпщхьэнутэкъым
удэпщхьэнутэкъым
дэпщхьэнутэкъым
дыдэпщхьэнутэкъым
фыдэпщхьэнутэкъым
дэпщхьэну(хэ)тэкъым
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыдэпщхьэми
удэпщхьэми
дэпщхьэми
дыдэпщхьэми
фыдэпщхьэми
дэпщхьэ(хэ)ми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыдэмыпщхьэми
удэмыпщхьэми
дэмыпщхьэми
дыдэмыпщхьэми
фыдэмыпщхьэми
дэмыпщхьэ(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыдэпщхьами
удэпщхьами
дэпщхьами
дыдэпщхьами
фыдэпщхьами
дэпщхьа(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыдэмыпщхьами
удэмыпщхьами
дэмыпщхьами
дыдэмыпщхьами
фыдэмыпщхьами
дэмыпщхьа(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сыдэпщхьэгъами
удэпщхьэгъами
дэпщхьэгъами
дыдэпщхьэгъами
фыдэпщхьэгъами
дэпщхьэгъа(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыдэмыпщхьэгъами
удэмыпщхьэгъами
дэмыпщхьэгъами
дыдэмыпщхьэгъами
фыдэмыпщхьэгъами
дэмыпщхьэгъа(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыдэпщхьэнми
удэпщхьэнми
дэпщхьэнми
дыдэпщхьэнми
фыдэпщхьэнми
дэпщхьэн(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыдэмыпщхьэнми
удэмыпщхьэнми
дэмыпщхьэнми
дыдэмыпщхьэнми
фыдэмыпщхьэнми
дэмыпщхьэн(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыдэпщхьэнуми
удэпщхьэнуми
дэпщхьэнуми
дыдэпщхьэнуми
фыдэпщхьэнуми
дэпщхьэну(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыдэмыпщхьэнуми
удэмыпщхьэнуми
дэмыпщхьэнуми
дыдэмыпщхьэнуми
фыдэмыпщхьэнуми
дэмыпщхьэну(хэ)ми
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыдэпщхьэтэми
удэпщхьэтэми
дэпщхьэтэми
дыдэпщхьэтэми
фыдэпщхьэтэми
дэпщхьэ(хэ)тэми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыдэмыпщхьэтэми
удэмыпщхьэтэми
дэмыпщхьэтэми
дыдэмыпщхьэтэми
фыдэмыпщхьэтэми
дэмыпщхьэ(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыдэпщхьатэми
удэпщхьатэми
дэпщхьатэми
дыдэпщхьатэми
фыдэпщхьатэми
дэпщхьа(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыдэмыпщхьатэми
удэмыпщхьатэми
дэмыпщхьатэми
дыдэмыпщхьатэми
фыдэмыпщхьатэми
дэмыпщхьа(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сыдэпщхьэгъатэми
удэпщхьэгъатэми
дэпщхьэгъатэми
дыдэпщхьэгъатэми
фыдэпщхьэгъатэми
дэпщхьэгъа(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыдэмыпщхьэгъатэми
удэмыпщхьэгъатэми
дэмыпщхьэгъатэми
дыдэмыпщхьэгъатэми
фыдэмыпщхьэгъатэми
дэмыпщхьэгъа(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыдэпщхьэнтэми
удэпщхьэнтэми
дэпщхьэнтэми
дыдэпщхьэнтэми
фыдэпщхьэнтэми
дэпщхьэн(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыдэмыпщхьэнтэми
удэмыпщхьэнтэми
дэмыпщхьэнтэми
дыдэмыпщхьэнтэми
фыдэмыпщхьэнтэми
дэмыпщхьэн(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыдэпщхьэнутэми
удэпщхьэнутэми
дэпщхьэнутэми
дыдэпщхьэнутэми
фыдэпщхьэнутэми
дэпщхьэну(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыдэмыпщхьэнутэми
удэмыпщхьэнутэми
дэмыпщхьэнутэми
дыдэмыпщхьэнутэми
фыдэмыпщхьэнутэми
дэмыпщхьэну(хэ)тэми
гъэщӀэгъуэныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сыдэпщхьаи
удэпщхьаи
дэпщхьаи
дыдэпщхьаи
фыдэпщхьаи
дэпщхьаи
щымыӀэныгъэ:
сыдэмыпщхьаи
удэмыпщхьаи
дэмыпщхьаи
дыдэмыпщхьаи
фыдэмыпщхьаи
дэмыпщхьаи
фӀэфӀыныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сыдэпщхьащэрэт
удэпщхьащэрэт
дэпщхьащэрэт
дыдэпщхьащэрэт
фыдэпщхьащэрэт
дэпщхьащэрэт
щымыӀэныгъэ:
сыдэмыпщхьащэрэт
удэмыпщхьащэрэт
дэмыпщхьащэрэт
дыдэмыпщхьащэрэт
фыдэмыпщхьащэрэт
дэмыпщхьащэрэт
шэч къытехьэныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сыдэпщхьагъэнщ
удэпщхьагъэнщ
дэпщхьагъэнщ
дыдэпщхьагъэнщ
фыдэпщхьагъэнщ
дэпщхьагъэнщ
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сыдэпщхьагъэнкъым
удэпщхьагъэнкъым
дэпщхьагъэнкъым
дыдэпщхьагъэнкъым
фыдэпщхьагъэнкъым
дэпщхьагъэнкъым
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сыдэпщхьагъэнт
удэпщхьагъэнт
дэпщхьагъэнт
дыдэпщхьагъэнт
фыдэпщхьагъэнт
дэпщхьагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сыдэпщхьагъэнтэкъым
удэпщхьагъэнтэкъым
дэпщхьагъэнтэкъым
дыдэпщхьагъэнтэкъым
фыдэпщхьагъэнтэкъым
дэпщхьагъэнтэкъым
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сыдэпщхьагъэн
удэпщхьагъэн
дэпщхьагъэн
дыдэпщхьагъэн
фыдэпщхьагъэн
дэпщхьагъэн
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сыдэпщхьагъэнкъэ
удэпщхьагъэнкъэ
дэпщхьагъэнкъэ
дыдэпщхьагъэнкъэ
фыдэпщхьагъэнкъэ
дэпщхьагъэнкъэ
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сыдэпщхьагъэнт
удэпщхьагъэнт
дэпщхьагъэнт
дыдэпщхьагъэнт
фыдэпщхьагъэнт
дэпщхьагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сыдэпщхьагъэнтэкъэ
удэпщхьагъэнтэкъэ
дэпщхьагъэнтэкъэ
дыдэпщхьагъэнтэкъэ
фыдэпщхьагъэнтэкъэ
дэпщхьагъэнтэкъэ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сыдэпщхьагъэнущ
удэпщхьагъэнущ
дэпщхьагъэнущ
дыдэпщхьагъэнущ
фыдэпщхьагъэнущ
дэпщхьагъэнущ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сыдэпщхьагъэнукъым
удэпщхьагъэнукъым
дэпщхьагъэнукъым
дыдэпщхьагъэнукъым
фыдэпщхьагъэнукъым
дэпщхьагъэнукъым
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сыдэпщхьагъэнут
удэпщхьагъэнут
дэпщхьагъэнут
дыдэпщхьагъэнут
фыдэпщхьагъэнут
дэпщхьагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сыдэпщхьагъэнутэкъым
удэпщхьагъэнутэкъым
дэпщхьагъэнутэкъым
дыдэпщхьагъэнутэкъым
фыдэпщхьагъэнутэкъым
дэпщхьагъэнутэкъым
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сыдэпщхьагъэну
удэпщхьагъэну
дэпщхьагъэну
дыдэпщхьагъэну
фыдэпщхьагъэну
дэпщхьагъэну
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сыдэпщхьагъэнукъэ
удэпщхьагъэнукъэ
дэпщхьагъэнукъэ
дыдэпщхьагъэнукъэ
фыдэпщхьагъэнукъэ
дэпщхьагъэнукъэ
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сыдэпщхьагъэнут
удэпщхьагъэнут
дэпщхьагъэнут
дыдэпщхьагъэнут
фыдэпщхьагъэнут
дэпщхьагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сыдэпщхьагъэнутэкъэ
удэпщхьагъэнутэкъэ
дэпщхьагъэнутэкъэ
дыдэпщхьагъэнутэкъэ
фыдэпщхьагъэнутэкъэ
дэпщхьагъэнутэкъэ
Причастиехэр
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
Зылэжь (субъектнэ) причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыдэпщхьэ
удэпщхьэ
дэпщхьэ
дыдэпщхьэ
фыдэпщхьэ
дэпщхьэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыдэмыпщхьэ
удэмыпщхьэ
дэмыпщхьэ
дыдэмыпщхьэ
фыдэмыпщхьэ
дэмыпщхьэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыдэпщхьа
удэпщхьа
дэпщхьа
дыдэпщхьа
фыдэпщхьа
дэпщхьа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыдэмыпщхьа
удэмыпщхьа
дэмыпщхьа
дыдэмыпщхьа
фыдэмыпщхьа
дэмыпщхьа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыдэпщхьэгъа
удэпщхьэгъа
дэпщхьэгъа
дыдэпщхьэгъа
фыдэпщхьэгъа
дэпщхьэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыдэмыпщхьэгъа
удэмыпщхьэгъа
дэмыпщхьэгъа
дыдэмыпщхьэгъа
фыдэмыпщхьэгъа
дэмыпщхьэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сыдэпщхьэн
удэпщхьэн
дэпщхьэн
дыдэпщхьэн
фыдэпщхьэн
дэпщхьэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сыдэмыпщхьэн
удэмыпщхьэн
дэмыпщхьэн
дыдэмыпщхьэн
фыдэмыпщхьэн
дэмыпщхьэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сыдэпщхьэну
удэпщхьэну
дэпщхьэну
дыдэпщхьэну
фыдэпщхьэну
дэпщхьэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сыдэмыпщхьэну
удэмыпщхьэну
дэмыпщхьэну
дыдэмыпщхьэну
фыдэмыпщхьэну
дэмыпщхьэну(хэ)
Лэжьыгъэм и къэхъукӀэр зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыдэпщхьэ
узэрыдэпщхьэ
зэрыдэпщхьэ
дызэрыдэпщхьэ
фызэрыдэпщхьэ
зэрыдэпщхьэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрыдэмыпщхьэ
узэрыдэмыпщхьэ
зэрыдэмыпщхьэ
дызэрыдэмыпщхьэ
фызэрыдэмыпщхьэ
мызэрыдэпщхьэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыдэпщхьа
узэрыдэпщхьа
зэрыдэпщхьа
дызэрыдэпщхьа
фызэрыдэпщхьа
зэрыдэпщхьа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрыдэмыпщхьа
узэрыдэмыпщхьа
зэрыдэмыпщхьа
дызэрыдэмыпщхьа
фызэрыдэмыпщхьа
зэрыдэмыпщхьа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыдэпщхьэгъа
узэрыдэпщхьэгъа
зэрыдэпщхьэгъа
дызэрыдэпщхьэгъа
фызэрыдэпщхьэгъа
зэрыдэпщхьэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрыдэмыпщхьэгъа
узэрыдэмыпщхьэгъа
зэрыдэмыпщхьэгъа
дызэрыдэмыпщхьэгъа
фызэрыдэмыпщхьэгъа
зэрыдэмыпщхьэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыдэпщхьэн
узэрыдэпщхьэн
зэрыдэпщхьэн
дызэрыдэпщхьэн
фызэрыдэпщхьэн
зэрыдэпщхьэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрыдэмыпщхьэн
узэрыдэмыпщхьэн
зэрыдэмыпщхьэн
дызэрыдэмыпщхьэн
фызэрыдэмыпщхьэн
зэрыдэмыпщхьэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыдэпщхьэну
узэрыдэпщхьэну
зэрыдэпщхьэну
дызэрыдэпщхьэну
фызэрыдэпщхьэну
зэрыдэпщхьэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрыдэмыпщхьэну
узэрыдэмыпщхьэну
зэрыдэмыпщхьэну
дызэрыдэмыпщхьэну
фызэрыдэмыпщхьэну
зэрыдэмыпщхьэну(хэ)
Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыщыдэпщхьэ
ущыдэпщхьэ
щыдэпщхьэ
дыщыдэпщхьэ
фыщыдэпщхьэ
щыдэпщхьэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыщыдэмыпщхьэ
ущыдэмыпщхьэ
щыдэмыпщхьэ
дыщыдэмыпщхьэ
фыщыдэмыпщхьэ
щыдэмыпщхьэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщыдэпщхьа
ущыдэпщхьа
щыдэпщхьа
дыщыдэпщхьа
фыщыдэпщхьа
щыдэпщхьа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщыдэмыпщхьа
ущыдэмыпщхьа
щыдэмыпщхьа
дыщыдэмыпщхьа
фыщыдэмыпщхьа
щыдэмыпщхьа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщыдэпщхьэгъа
ущыдэпщхьэгъа
щыдэпщхьэгъа
дыщыдэпщхьэгъа
фыщыдэпщхьэгъа
щыдэпщхьэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщыдэмыпщхьэгъа
ущыдэмыпщхьэгъа
щыдэмыпщхьэгъа
дыщыдэмыпщхьэгъа
фыщыдэмыпщхьэгъа
щыдэмыпщхьэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщыдэпщхьэн
ущыдэпщхьэн
щыдэпщхьэн
дыщыдэпщхьэн
фыщыдэпщхьэн
щыдэпщхьэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщыдэмыпщхьэн
ущыдэмыпщхьэн
щыдэмыпщхьэн
дыщыдэмыпщхьэн
фыщыдэмыпщхьэн
щыдэмыпщхьэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщыдэпщхьэну
ущыдэпщхьэну
щыдэпщхьэну
дыщыдэпщхьэну
фыщыдэпщхьэну
щыдэпщхьэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщыдэмыпщхьэну
ущыдэмыпщхьэну
щыдэмыпщхьэну
дыщыдэмыпщхьэну
фыщыдэмыпщхьэну
щыдэмыпщхьэну(хэ)
ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыздэдэпщхьэ
уздэдэпщхьэ
здэдэпщхьэ
дыздэдэпщхьэ
фыздэдэпщхьэ
здэдэпщхьэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыздэдэмыпщхьэ
уздэдэмыпщхьэ
здэдэмыпщхьэ
дыздэдэмыпщхьэ
фыздэдэмыпщхьэ
здэдэмыпщхьэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыздэдэпщхьа
уздэдэпщхьа
здэдэпщхьа
дыздэдэпщхьа
фыздэдэпщхьа
здэдэпщхьа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыздэдэмыпщхьа
уздэдэмыпщхьа
здэдэмыпщхьа
дыздэдэмыпщхьа
фыздэдэмыпщхьа
здэдэмыпщхьа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыздэдэпщхьэгъа
уздэдэпщхьэгъа
здэдэпщхьэгъа
дыздэдэпщхьэгъа
фыздэдэпщхьэгъа
здэдэпщхьэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыздэдэмыпщхьэгъа
уздэдэмыпщхьэгъа
здэдэмыпщхьэгъа
дыздэдэмыпщхьэгъа
фыздэдэмыпщхьэгъа
здэдэмыпщхьэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыздэдэпщхьэн
уздэдэпщхьэн
здэдэпщхьэн
дыздэдэпщхьэн
фыздэдэпщхьэн
здэдэпщхьэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыздэдэмыпщхьэн
уздэдэмыпщхьэн
здэдэмыпщхьэн
дыздэдэмыпщхьэн
фыздэдэмыпщхьэн
здэдэмыпщхьэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыздэдэпщхьэну
уздэдэпщхьэну
здэдэпщхьэну
дыздэдэпщхьэну
фыздэдэпщхьэну
здэдэпщхьэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыздэдэмыпщхьэну
уздэдэмыпщхьэну
здэдэмыпщхьэну
дыздэдэмыпщхьэну
фыздэдэмыпщхьэну
здэдэмыпщхьэну(хэ)
Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀыдэпщхьэ
ущӀыдэпщхьэ
щӀыдэпщхьэ
дыщӀыдэпщхьэ
фыщӀыдэпщхьэ
щӀыдэпщхьэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀыдэмыпщхьэ
ущӀыдэмыпщхьэ
щӀыдэмыпщхьэ
дыщӀыдэмыпщхьэ
фыщӀыдэмыпщхьэ
щӀыдэмыпщхьэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀыдэпщхьа
ущӀыдэпщхьа
щӀыдэпщхьа
дыщӀыдэпщхьа
фыщӀыдэпщхьа
щӀыдэпщхьа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀыдэмыпщхьа
ущӀыдэмыпщхьа
щӀыдэмыпщхьа
дыщӀыдэмыпщхьа
фыщӀыдэмыпщхьа
щӀыдэмыпщхьа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀыдэпщхьэгъа
ущӀыдэпщхьэгъа
щӀыдэпщхьэгъа
дыщӀыдэпщхьэгъа
фыщӀыдэпщхьэгъа
щӀыдэпщхьэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀыдэмыпщхьэгъа
ущӀыдэмыпщхьэгъа
щӀыдэмыпщхьэгъа
дыщӀыдэмыпщхьэгъа
фыщӀыдэмыпщхьэгъа
щӀыдэмыпщхьэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀыдэпщхьэн
ущӀыдэпщхьэн
щӀыдэпщхьэн
дыщӀыдэпщхьэн
фыщӀыдэпщхьэн
щӀыдэпщхьэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀыдэмыпщхьэн
ущӀыдэмыпщхьэн
щӀыдэмыпщхьэн
дыщӀыдэмыпщхьэн
фыщӀыдэмыпщхьэн
щӀыдэмыпщхьэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀыдэпщхьэну
ущӀыдэпщхьэну
щӀыдэпщхьэну
дыщӀыдэпщхьэну
фыщӀыдэпщхьэну
щӀыдэпщхьэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀыдэмыпщхьэну
ущӀыдэмыпщхьэну
щӀыдэмыпщхьэну
дыщӀыдэмыпщхьэну
фыщӀыдэмыпщхьэну
щӀыдэмыпщхьэну(хэ)
Деепричастиехэр
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыдэпщхьэу
удэпщхьэу
дэпщхьэу
дыдэпщхьэу
фыдэпщхьэу
дэпщхьэ(хэ)у
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыдэмыпщхьэу
удэмыпщхьэу
дэмыпщхьэу
дыдэмыпщхьэу
фыдэмыпщхьэу
дэмыпщхьэ(хэ)у
блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыдэпщхьауэ
удэпщхьауэ
дэпщхьауэ
дыдэпщхьауэ
фыдэпщхьауэ
дэпщхьауэ / дэпщхьа(хэ)у
блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыдэмыпщхьауэ
удэмыпщхьауэ
дэмыпщхьауэ
дыдэмыпщхьауэ
фыдэмыпщхьауэ
дэмыпщхьауэ(хэ) / дэмыпщхьа(хэ)у
жрэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ
сыдэпщхьэурэ
удэпщхьэурэ
дэпщхьэурэ
дыдэпщхьэурэ
фыдэпщхьэурэ
дэпщхьэ(хэ)урэ
жрэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ
сыдэмыпщхьэурэ
удэмыпщхьэурэ
дэмыпщхьэурэ
дыдэмыпщхьэурэ
фыдэмыпщхьэурэ
дэмыпщхьэ(хэ)урэ
Прямой дополненэ -- ит зэман щыӀэныгъэ фащэ
Прямой Дополненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
Подлежащэ
сэ
--
сыбдопщхьэ
сыдопщхьэ
--
сывдопщхьэ
садопщхьэ(хэ)
уэ
уздопщхьэ
--
удопщхьэ
уддопщхьэ
--
уадопщхьэ(хэ)
ар
здопщхьэ
бдопщхьэ
допщхьэ
ддопщхьэ
вдопщхьэ
ядопщхьэ(хэ)
дэ
--
дыбдопщхьэ
дыдопщхьэ
--
дывдопщхьэ
дадопщхьэ(хэ)
фэ
фыздопщхьэ
--
фыдопщхьэ
фыддопщхьэ
--
фадопщхьэ(хэ)
ахэр
здопщхьэ
бдопщхьэ
допщхьэ
ддопщхьэ
вдопщхьэ
ядопщхьэ(хэ)
Прямой дополненэ -- фащэ псори (ит зэман щыӀэныгъэ фащэм нэгъуэщӀ)
Прямой Дополненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
Подлежащэ
сэ
--
сыбдэ[пщхьэрэ]
сыдэ[пщхьэрэ]
--
сывдэ[пщхьэрэ]
садэ[пщхьэ(хэ)рэ]
уэ
уздэ[пщхьэрэ]
--
удэ[пщхьэрэ]
уддэ[пщхьэрэ]
--
уадэ[пщхьэ(хэ)рэ]
ар
здэ[пщхьэрэ]
бдэ[пщхьэрэ]
дэ[пщхьэрэ]
ддэ[пщхьэрэ]
вдэ[пщхьэрэ]
ядэ[пщхьэ(хэ)рэ]
дэ
--
дыбдэ[пщхьэрэ]
дыдэ[пщхьэрэ]
--
дывдэ[пщхьэрэ]
дадэ[пщхьэ(хэ)рэ]
фэ
фыздэ[пщхьэрэ]
--
фыбъэдэ[пщхьэрэ]
фыддэ[пщхьэрэ]
--
фадэ[пщхьэ(хэ)рэ]
ахэр
здэ[пщхьэрэ]
бдэ[пщхьэрэ]
дэ[пщхьэрэ]
ддэ[пщхьэрэ]
вдэ[пщхьэрэ]
ядэ[пщхьэ(хэ)рэ]
-э-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[пщхь]э
[пщхь]эр
--
[пщхь]эхэр
Эргативнэ:
[пщхь]э
[пщхь]эм
--
[пщхь]эхэм
Послеложнэ:
[пщхь]экӀэ
[пщхь]эмкӀэ
[пщхь]эхэкӀэ
[пщхь]эхэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[пщхь]эуэ
[пщхь]эрауэ
[пщхь]эхэу
[пщхь]эхэрауэ
-а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[пщхь]а
[пщхь]ар
--
[пщхь]ахэр
Эргативнэ:
[пщхь]а
[пщхь]ам
--
[пщхь]ахэм
Послеложнэ:
[пщхь]акӀэ
[пщхь]амкӀэ
[пщхь]ахэкӀэ
[пщхь]ахэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[пщхь]ауэ
[пщхь]арауэ
[пщхь]ахэу
[пщхь]ахэрауэ
-эн-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[пщхь]эн
[пщхь]эныр
--
[пщхь]энхэр
Эргативнэ:
[пщхь]эн
[пщхь]эным
--
[пщхь]энхэм
Послеложнэ:
[пщхь]энкӀэ
[пщхь]энымкӀэ
[пщхь]энхэкӀэ
[пщхь]энхэмкӀэ
'Обстоятельственнэ:
[пщхь]эну
[пщхь]энырауэ
[пщхь]энхэу
[пщхь]энхэрауэ
-эну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[пщхь]эну
[пщхь]энур
--
[пщхь]энухэр
Эргативнэ:
[пщхь]эну
[пщхь]энум
--
[пщхь]энухэм
Послеложнэ:
[пщхь]энукӀэ
[пщхь]энумкӀэ
[пщхь]энухэкӀэ
[пщхь]энухэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[пщхь]энууэ
[пщхь]энурауэ
[пщхь]энухэу
[пщхь]энухэрауэ
МЫХЬЭНЭ
Пщыуэрэ зыщӀыпӀэ дыхьэн.
ЗыщӀыпӀэ дэджэдэн.
ЩАПХЪЭХЭР
ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР
Блэр дурэшым дэпщхъащ.
ЖьантӀэм дэпщхьэн.
ПщӀантӀэм дэпщхьэн.
НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР
ИНДЖЫЛЫБЗЭ
дэпщхьэн: 1. crawl or creep swh 2. get in swh uninvited, without permission
Блэр дурэшым дэпщхьащ: the snake crawled into the corner.
ЖьантӀэм дэпщхьэн: take the place of honour at the stable without invitation.
ПщӀантӀэм дэпщхьэн: go into a courtyard without permission.
УРЫСЫБЗЭ
дэпщхьэн: 1. вползти, заползти куда-л. 2. влезть непрошенно, без позволения куда-л.
Блэр дурэшым дэпщхьащ: змея заползла в угол
ЖьантӀэм дэпщхьэн: непрошенно садиться на почетном месте за столом.
ПщӀантӀэм дэпщхьэн: без позволения зайти во двор.
БИБЛИОГРАФИЕ
Апажэ М. Л., КӀуэкӀуэ Ж. Н. Адыгэ-урыс псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2008.
БищӀо Б. Ч. Адыгэбзэм и псалъэгъэнахуэ. Налшык: «Эльбрус», 2015.
БищӀо Б. Ч., Къумыкъу Д. М., ТӀымыжь Хь. Т. ЕджапӀэхэм папщӀэ урыс-адыгэ псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2013.
Джаурджий Хь. З., Сыкъун Хь. Хь. Урыс-адыгэ школ псалъалъэ. Налшык: «Нарт», 1991.
Къэбэрдей АССР-м и министрхэм я советым деж щыӀэ Къэбэрдей научно-исследовательскэ институт. Къардэн Б. М., БищӀэу А. Т. Урыс-къэбэрдей-шэрджэс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1955
Къэбэрдей-Балъкъэр АССР-м и министрхэм я советым и деж щыӀэ Къэбэрдей-балъкъэр научно-исследовательскэ институт. Апажэ М. Л., Багъ Н. А., Багъ П. М., Балъкъэр Б. Хь, КӀуэкӀуэ Ж. Н., ЖьэкӀэмыхъу Хь. Хь., Урыс Хь. Щ. Къэбэрдей-урыс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1957
Россием щӀэныгъэхэмкӀэ и академием и Къэбэрдей-Балъкъэр щӀэныгъэ центрым гуманитарнэ къухутэныгъэхэмкӀэ и институт. Адыгэбзэ псалъалъэ. Москва: «Дигора», 1999.
Табухов Х. К. Толковый русско-кабардино-черкесский словарь. Нальчик: Издательлский центр «Эль-Фа», 2006.
Шэрджэс Алий. Яхуэмыфащэу лъэныкъуэ едгъэза псалъэхэр. Адыгэ псалъэгъэнахуэм щӀыгъужыпхъэхэр. Налшык: Изд. КБИГИ, 2009.