Wt/kbd/дэпщеин

АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)

ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭМЫӀЭС

КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ

• IPA [dɐpɕe:'jǝn]

ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ

• дэ- + [пщей] + -ы + -н

СПРЯЖЕНЭ

Глагол лъэмыӏэс "дэпщеин"-м и спряженэ

Инфинитив (масдар)
щыӀэныгъэ:	дэпщеин
щымыӀэныгъэ:	дэмыпщеин

Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
щыӀэныгъэ:	сыдэпщеин	удэпщеин	дэпщеин	дыдэпщеин	фыдэпщеин	дэпщеин(хэ)
щымыӀэныгъэ:	сыдэмыпщеин	удэмыпщеин	дэмыпщеин	дыдэмыпщеин	фыдэмыпщеин	дэмыпщеин(хэ)

унафэ наклоненэ	уэ	фэ
щыӀэныгъэ:	дэпщей!	фыдэпщей!
щымыӀэныгъэ:	удэмыпщей!	фыдэмыпщей!

Ре-кӀэ унафэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
щыӀэныгъэ:	сыдрепщей	удрепщей	дрепщей	дыдрепщей	фыдрепщей	дрепщей
щымыӀэныгъэ:	сыдремыпщей	удремыпщей	дремыпщей	дыдремыпщей	фыдремыпщей	дремыпщей

ЗэраӀуатэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сыдопщей(р)	удопщей(р)	допщей(р)	дыдопщей(р)	фыдопщей(р)	допщей(хэ)(р)
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сыдэпщейркъым	удэпщейркъым	дэпщейркъым	дыдэпщейркъым	фыдэпщейркъым	дэпщей(хэ)ркъым
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:	сыдэпщейрт	удэпщейрт	дэпщейрт	дыдэпщейрт	фыдэпщейрт	дэпщейрт / дэпщей(хэ)рт
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыдэпщейртэкъым	удэпщейртэкъым	дэпщейртэкъым	дыдэпщейртэкъым	фыдэпщейртэкъым	дэпщейртэкъым / дэпще(хэ)ртэкъым
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сыдэпщеящ	удэпщеящ	дэпщеящ	дыдэпщеящ	фыдэпщеящ	дэпщея(хэ)щ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сыдэпщеякъым	удэпщеякъым	дэпщеякъым	дыдэпщеякъым	фыдэпщеякъым	дэпщея(хэ)къым
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:	сыдэпщеят	удэпщеят	дэпщеят	дыдэпщеят	фыдэпщеят	дэпщея(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыдэпщеятэкъым	удэпщеятэкъым	дэпщеятэкъым	дыдэпщеятэкъым	фыдэпщеятэкъым	дэпщея(хэ)тэкъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:	сыдэпщеигъащ	удэпщеигъащ	дэпщеигъащ	дыдэпщеигъащ	фыдэпщеигъащ	дэпщеигъа(хэ)щ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:	сыдэпщеигъакъым	удэпщеигъакъым	дэпщеигъакъым	дыдэпщеигъакъым	фыдэпщеигъакъым	дэпщеигъа(хэ)къым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:	сыдэпщеигъат	удэпщеигъат	дэпщеигъат	дыдэпщеигъат	фыдэпщеигъат	дэпщеигъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сыдэпщеигъатэкъым	удэпщеигъатэкъым	дэпщеигъатэкъым	дыдэпщеигъатэкъым	фыдэпщеигъатэкъым	дэпщеигъа(хэ)тэкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:	сыдэпщейщ	удэпщейщ	дэпщейщ	дыдэпщейщ	фыдэпщейщ	дэпщей(хэ)щ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:	сыдэпщейкъым	удэпщейкъым	дэпщейкъым	дыдэпщейкъым	фыдэпщейкъым	дэпщей(хэ)къым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:	сыдэпщейт	удэпщейт	дэпщейт	дыдэпщейт	фыдэпщейт	дэпщей(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:	сыдэпщейтэкъым	удэпщейтэкъым	дэпщейтэкъым	дыдэпщейтэкъым	фыдэпщейтэкъым	дэпщей(хэ)тэкъым
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыдэпщеинщ	удэпщеинщ	дэпщеинщ	дыдэпщеинщ	фыдэпщеинщ	дэпщеин(хэ)щ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыдэпщеинкъым	удэпщеинкъым	дэпщеинкъым	дыдэпщеинкъым	фыдэпщеинкъым	дэпщеин(хэ)къым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыдэпщеинущ	удэпщеинущ	дэпщеинущ	дыдэпщеинущ	фыдэпщеинущ	дэпщеину(хэ)щ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыдэпщеинукъым	удэпщеинукъым	дэпщеинукъым	дыдэпщеинукъым	фыдэпщеинукъым	дэпщеину(хэ)къым

ЗэрыупщӀэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сыдэпщейрэ	удэпщейрэ	дэпщейрэ	дыдэпщейрэ	фыдэпщейрэ	дэпщей(хэ)рэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сыдэпщейркъэ	удэпщейркъэ	дэпщейркъэ	дыдэпщейркъэ	фыдэпщейркъэ	дэпщейркъэ / дэпщейхэркъэ
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:	сыдэпщейрт	удэпщейрт	дэпщейрт	дыдэпщейрт	фыдэпщейрт	дэпщейрт / дэпщей(хэ)рт
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыдэпщейртэкъэ	удэпщейртэкъэ	дэпщейртэкъэ	дыдэпщейртэкъэ	фыдэпщейртэкъэ	дэпщейртэкъэ / дэпще(хэ)ртэкъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сыдэпщея	удэпщея	дэпщея	дыдэпщея	фыдэпщея	дэпщея(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сыдэпщеякъэ	удэпщеякъэ	дэпщеякъэ	дыдэпщеякъэ	фыдэпщеякъэ	дэпщея(хэ)къэ
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:	сыдэпщеят	удэпщеят	дэпщеят	дыдэпщеят	фыдэпщеят	дэпщея(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыдэпщеятэкъэ	удэпщеятэкъэ	дэпщеятэкъэ	дыдэпщеятэкъэ	фыдэпщеятэкъэ	дэпщея(хэ)тэкъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:	сыдэпщеигъа	удэпщеигъа	дэпщеигъа	дыдэпщеигъа	фыдэпщеигъа	дэпщеигъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:	сыдэпщеигъакъэ	удэпщеигъакъэ	дэпщеигъакъэ	дыдэпщеигъакъэ	фыдэпщеигъакъэ	дэпщеигъа(хэ)къэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:	сыдэпщеигъат	удэпщеигъат	дэпщеигъат	дыдэпщеигъат	фыдэпщеигъат	дэпщеигъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыдэпщеигъатэкъэ	удэпщеигъатэкъэ	дэпщеигъатэкъэ	дыдэпщеигъатэкъэ	фыдэпщеигъатэкъэ	дэпщеигъа(хэ)тэкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:	сыдэпщей	удэпщей	дэпщей	дыдэпщей	фыдэпщей	дэпщей(хэ)
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:	сыдэпщейкъэ	удэпщейкъэ	дэпщейкъэ	дыдэпщейкъэ	фыдэпщейкъэ	дэпщей(хэ)къэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:	сыдэпщейт	удэпщейт	дэпщейт	дыдэпщейт	фыдэпщейт	дэпщей(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:	сыдэпщейтэкъэ	удэпщейтэкъэ	дэпщейтэкъэ	дыдэпщейтэкъэ	фыдэпщейтэкъэ	дэпщей(хэ)тэкъэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыдэпщеин	удэпщеин	дэпщеин	дыдэпщеин	фыдэпщеин	дэпщеин(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыдэпщеинкъэ	удэпщеинкъэ	дэпщеинкъэ	дыдэпщеинкъэ	фыдэпщеинкъэ	дэпщеин(хэ)къэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыдэпщеину	удэпщеину	дэпщеину	дыдэпщеину	фыдэпщеину	дэпщеину(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыдэпщеинукъэ	удэпщеинукъэ	дэпщеинукъэ	дыдэпщеинукъэ	фыдэпщеинукъэ	дэпщеину(хэ)къэ

условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сыдэпщеймэ	удэпщеймэ	дэпщеймэ	дыдэпщеймэ	фыдэпщеймэ	дэпщей(хэ)мэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сыдэмыпщеймэ	удэмыпщеймэ	дэмыпщеймэ	дыдэмыпщеймэ	фыдэмыпщеймэ	дэмыпщей(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сыдэпщеямэ	удэпщеямэ	дэпщеямэ	дыдэпщеямэ	фыдэпщеямэ	дэпщея(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сыдэмыпщеямэ	удэмыпщеямэ	дэмыпщеямэ	дыдэмыпщеямэ	фыдэмыпщеямэ	дэмыпщея(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:	сыдэпщеигъамэ	удэпщеигъамэ	дэпщеигъамэ	дыдэпщеигъамэ	фыдэпщеигъамэ	дэпщеигъа(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыдэмыпщеигъамэ	удэмыпщеигъамэ	дэмыпщеигъамэ	дыдэмыпщеигъамэ	фыдэмыпщеигъамэ	дэмыпщеигъа(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыдэпщеинмэ	удэпщеинмэ	дэпщеинмэ	дыдэпщеинмэ	фыдэпщеинмэ	дэпщеин(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыдэмыпщеинмэ	удэмыпщеинмэ	дэмыпщеинмэ	дыдэмыпщеинмэ	фыдэмыпщеинмэ	дэмыпщеин(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыдэпщеинумэ	удэпщеинумэ	дэпщеинумэ	дыдэпщеинумэ	фыдэпщеинумэ	дэпщеину(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыдэмыпщеинумэ	удэмыпщеинумэ	дэмыпщеинумэ	дыдэмыпщеинумэ	фыдэмыпщеинумэ	дэмыпщеину(хэ)мэ

условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сыдэпщейтэмэ	удэпщейтэмэ	дэпщейтэмэ	дыдэпщейтэмэ	фыдэпщейтэмэ	дэпщей(хэ)тэмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сыдэмыпщейтэмэ	удэмыпщейтэмэ	дэмыпщейтэмэ	дыдэмыпщейтэмэ	фыдэмыпщейтэмэ	дэмыпщей(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сыдэпщеятэмэ	удэпщеятэмэ	дэпщеятэмэ	дыдэпщеятэмэ	фыдэпщеятэмэ	дэпщея(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сыдэмыпщеятэмэ	удэмыпщеятэмэ	дэмыпщеятэмэ	дыдэмыпщеятэмэ	фыдэмыпщеятэмэ	дэмыпщея(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:	сыдэпщеигъатэмэ	удэпщеигъатэмэ	дэпщеигъатэмэ	дыдэпщеигъатэмэ	фыдэпщеигъатэмэ	дэпщеигъа(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыдэмыпщеигъатэмэ	удэмыпщеигъатэмэ	дэмыпщеигъатэмэ	дыдэмыпщеигъатэмэ	фыдэмыпщеигъатэмэ	дэмыпщеигъа(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыдэпщеинтэмэ	удэпщеинтэмэ	дэпщеинтэмэ	дыдэпщеинтэмэ	фыдэпщеинтэмэ	дэпщеин(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыдэмыпщеинтэмэ	удэмыпщеинтэмэ	дэмыпщеинтэмэ	дыдэмыпщеинтэмэ	фыдэмыпщеинтэмэ	дэмыпщеин(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыдэпщеинутэмэ	удэпщеинутэмэ	дэпщеинутэмэ	дыдэпщеинутэмэ	фыдэпщеинутэмэ	дэпщеину(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыдэмыпщеинутэмэ	удэмыпщеинутэмэ	дэмыпщеинутэмэ	дыдэмыпщеинутэмэ	фыдэмыпщеинутэмэ	дэмыпщеину(хэ)тэмэ

сослагательнэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыдэпщеинт	удэпщеинт	дэпщеинт	дыдэпщеинт	фыдэпщеинт	дэпщеин(хэ)т
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыдэпщеинтэкъым	удэпщеинтэкъым	дэпщеинтэкъым	дыдэпщеинтэкъым	фыдэпщеинтэкъым	дэпщеин(хэ)тэкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыдэпщеинут	удэпщеинут	дэпщеинут	дыдэпщеинут	фыдэпщеинут	дэпщеину(хэ)т
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыдэпщеинутэкъым	удэпщеинутэкъым	дэпщеинутэкъым	дыдэпщеинутэкъым	фыдэпщеинутэкъым	дэпщеину(хэ)тэкъым

уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сыдэпщейми	удэпщейми	дэпщейми	дыдэпщейми	фыдэпщейми	дэпщей(хэ)ми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сыдэмыпщейми	удэмыпщейми	дэмыпщейми	дыдэмыпщейми	фыдэмыпщейми	дэмыпщей(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сыдэпщеями	удэпщеями	дэпщеями	дыдэпщеями	фыдэпщеями	дэпщея(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сыдэмыпщеями	удэмыпщеями	дэмыпщеями	дыдэмыпщеями	фыдэмыпщеями	дэмыпщея(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:	сыдэпщеигъами	удэпщеигъами	дэпщеигъами	дыдэпщеигъами	фыдэпщеигъами	дэпщеигъа(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыдэмыпщеигъами	удэмыпщеигъами	дэмыпщеигъами	дыдэмыпщеигъами	фыдэмыпщеигъами	дэмыпщеигъа(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыдэпщеинми	удэпщеинми	дэпщеинми	дыдэпщеинми	фыдэпщеинми	дэпщеин(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыдэмыпщеинми	удэмыпщеинми	дэмыпщеинми	дыдэмыпщеинми	фыдэмыпщеинми	дэмыпщеин(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыдэпщеинуми	удэпщеинуми	дэпщеинуми	дыдэпщеинуми	фыдэпщеинуми	дэпщеину(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыдэмыпщеинуми	удэмыпщеинуми	дэмыпщеинуми	дыдэмыпщеинуми	фыдэмыпщеинуми	дэмыпщеину(хэ)ми

уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сыдэпщейтэми	удэпщейтэми	дэпщейтэми	дыдэпщейтэми	фыдэпщейтэми	дэпщей(хэ)тэми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сыдэмыпщейтэми	удэмыпщейтэми	дэмыпщейтэми	дыдэмыпщейтэми	фыдэмыпщейтэми	дэмыпщей(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сыдэпщеятэми	удэпщеятэми	дэпщеятэми	дыдэпщеятэми	фыдэпщеятэми	дэпщея(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сыдэмыпщеятэми	удэмыпщеятэми	дэмыпщеятэми	дыдэмыпщеятэми	фыдэмыпщеятэми	дэмыпщея(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:	сыдэпщеигъатэми	удэпщеигъатэми	дэпщеигъатэми	дыдэпщеигъатэми	фыдэпщеигъатэми	дэпщеигъа(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыдэмыпщеигъатэми	удэмыпщеигъатэми	дэмыпщеигъатэми	дыдэмыпщеигъатэми	фыдэмыпщеигъатэми	дэмыпщеигъа(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыдэпщеинтэми	удэпщеинтэми	дэпщеинтэми	дыдэпщеинтэми	фыдэпщеинтэми	дэпщеин(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыдэмыпщеинтэми	удэмыпщеинтэми	дэмыпщеинтэми	дыдэмыпщеинтэми	фыдэмыпщеинтэми	дэмыпщеин(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыдэпщеинутэми	удэпщеинутэми	дэпщеинутэми	дыдэпщеинутэми	фыдэпщеинутэми	дэпщеину(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыдэмыпщеинутэми	удэмыпщеинутэми	дэмыпщеинутэми	дыдэмыпщеинутэми	фыдэмыпщеинутэми	дэмыпщеину(хэ)тэми

гъэщӀэгъпщеиныгъэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
щыӀэныгъэ:	сыдэпщеяи	удэпщеяи	дэпщеяи	дыдэпщеяи	фыдэпщеяи	дэпщеяи
щымыӀэныгъэ:	сыдэмыпщеяи	удэмыпщеяи	дэмыпщеяи	дыдэмыпщеяи	фыдэмыпщеяи	дэмыпщеяи

фӀэфӀыныгъэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
щыӀэныгъэ:	сыдэпщеящэрэт	удэпщеящэрэт	дэпщеящэрэт	дыдэпщеящэрэт	фыдэпщеящэрэт	дэпщеящэрэт
щымыӀэныгъэ:	сыдэмыпщеящэрэт	удэмыпщеящэрэт	дэмыпщеящэрэт	дыдэмыпщеящэрэт	фыдэмыпщеящэрэт	дэмыпщеящэрэт

шэч къытехьэныгъэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:	сыдэпщеягъэнщ	удэпщеягъэнщ	дэпщеягъэнщ	дыдэпщеягъэнщ	фыдэпщеягъэнщ	дэпщеягъэнщ
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:	сыдэпщеягъэнкъым	удэпщеягъэнкъым	дэпщеягъэнкъым	дыдэпщеягъэнкъым	фыдэпщеягъэнкъым	дэпщеягъэнкъым
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:	сыдэпщеягъэнт	удэпщеягъэнт	дэпщеягъэнт	дыдэпщеягъэнт	фыдэпщеягъэнт	дэпщеягъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:	сыдэпщеягъэнтэкъым	удэпщеягъэнтэкъым	дэпщеягъэнтэкъым	дыдэпщеягъэнтэкъым	фыдэпщеягъэнтэкъым	дэпщеягъэнтэкъым
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:	сыдэпщеягъэн	удэпщеягъэн	дэпщеягъэн	дыдэпщеягъэн	фыдэпщеягъэн	дэпщеягъэн
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:	сыдэпщеягъэнкъэ	удэпщеягъэнкъэ	дэпщеягъэнкъэ	дыдэпщеягъэнкъэ	фыдэпщеягъэнкъэ	дэпщеягъэнкъэ
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:	сыдэпщеягъэнт	удэпщеягъэнт	дэпщеягъэнт	дыдэпщеягъэнт	фыдэпщеягъэнт	дэпщеягъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:	сыдэпщеягъэнтэкъэ	удэпщеягъэнтэкъэ	дэпщеягъэнтэкъэ	дыдэпщеягъэнтэкъэ	фыдэпщеягъэнтэкъэ	дэпщеягъэнтэкъэ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:	сыдэпщеягъэнпщей	удэпщеягъэнпщей	дэпщеягъэнпщей	дыдэпщеягъэнпщей	фыдэпщеягъэнпщей	дэпщеягъэнпщей
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:	сыдэпщеягъэнукъым	удэпщеягъэнукъым	дэпщеягъэнукъым	дыдэпщеягъэнукъым	фыдэпщеягъэнукъым	дэпщеягъэнукъым
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:	сыдэпщеягъэнут	удэпщеягъэнут	дэпщеягъэнут	дыдэпщеягъэнут	фыдэпщеягъэнут	дэпщеягъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:	сыдэпщеягъэнутэкъым	удэпщеягъэнутэкъым	дэпщеягъэнутэкъым	дыдэпщеягъэнутэкъым	фыдэпщеягъэнутэкъым	дэпщеягъэнутэкъым
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:	сыдэпщеягъэну	удэпщеягъэну	дэпщеягъэну	дыдэпщеягъэну	фыдэпщеягъэну	дэпщеягъэну
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:	сыдэпщеягъэнукъэ	удэпщеягъэнукъэ	дэпщеягъэнукъэ	дыдэпщеягъэнукъэ	фыдэпщеягъэнукъэ	дэпщеягъэнукъэ
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:	сыдэпщеягъэнут	удэпщеягъэнут	дэпщеягъэнут	дыдэпщеягъэнут	фыдэпщеягъэнут	дэпщеягъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:	сыдэпщеягъэнутэкъэ	удэпщеягъэнутэкъэ	дэпщеягъэнутэкъэ	дыдэпщеягъэнутэкъэ	фыдэпщеягъэнутэкъэ	дэпщеягъэнутэкъэ

Причастиехэр	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
Зылэжь (субъектнэ) причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	сыдэпщей	удэпщей	дэпщей	дыдэпщей	фыдэпщей	дэпщей(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сыдэмыпщей	удэмыпщей	дэмыпщей	дыдэмыпщей	фыдэмыпщей	дэмыпщей(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыдэпщея	удэпщея	дэпщея	дыдэпщея	фыдэпщея	дэпщея(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыдэмыпщея	удэмыпщея	дэмыпщея	дыдэмыпщея	фыдэмыпщея	дэмыпщея(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыдэпщеигъа	удэпщеигъа	дэпщеигъа	дыдэпщеигъа	фыдэпщеигъа	дэпщеигъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыдэмыпщеигъа	удэмыпщеигъа	дэмыпщеигъа	дыдэмыпщеигъа	фыдэмыпщеигъа	дэмыпщеигъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	сыдэпщеин	удэпщеин	дэпщеин	дыдэпщеин	фыдэпщеин	дэпщеин(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	сыдэмыпщеин	удэмыпщеин	дэмыпщеин	дыдэмыпщеин	фыдэмыпщеин	дэмыпщеин(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	сыдэпщеину	удэпщеину	дэпщеину	дыдэпщеину	фыдэпщеину	дэпщеину(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	сыдэмыпщеину	удэмыпщеину	дэмыпщеину	дыдэмыпщеину	фыдэмыпщеину	дэмыпщеину(хэ)
Лэжьыгъэм и къэхъукӀэр зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	сызэрыдэпщей	узэрыдэпщей	зэрыдэпщей	дызэрыдэпщей	фызэрыдэпщей	зэрыдэпщей(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сызэрыдэмыпщей	узэрыдэмыпщей	зэрыдэмыпщей	дызэрыдэмыпщей	фызэрыдэмыпщей	зэрыдэмыпщей(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сызэрыдэпщея	узэрыдэпщея	зэрыдэпщея	дызэрыдэпщея	фызэрыдэпщея	зэрыдэпщея(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сызэрыдэмыпщея	узэрыдэмыпщея	зэрыдэмыпщея	дызэрыдэмыпщея	фызэрыдэмыпщея	зэрыдэмыпщея(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сызэрыдэпщеигъа	узэрыдэпщеигъа	зэрыдэпщеигъа	дызэрыдэпщеигъа	фызэрыдэпщеигъа	зэрыдэпщеигъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сызэрыдэмыпщеигъа	узэрыдэмыпщеигъа	зэрыдэмыпщеигъа	дызэрыдэмыпщеигъа	фызэрыдэмыпщеигъа	зэрыдэмыпщеигъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	сызэрыдэпщеин	узэрыдэпщеин	зэрыдэпщеин	дызэрыдэпщеин	фызэрыдэпщеин	зэрыдэпщеин(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	сызэрыдэмыпщеин	узэрыдэмыпщеин	зэрыдэмыпщеин	дызэрыдэмыпщеин	фызэрыдэмыпщеин	зэрыдэмыпщеин(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	сызэрыдэпщеину	узэрыдэпщеину	зэрыдэпщеину	дызэрыдэпщеину	фызэрыдэпщеину	зэрыдэпщеину(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	сызэрыдэмыпщеину	узэрыдэмыпщеину	зэрыдэмыпщеину	дызэрыдэмыпщеину	фызэрыдэмыпщеину	зэрыдэмыпщеину(хэ)
Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	сыщыдэпщей	ущыдэпщей	щыдэпщей	дыщыдэпщей	фыщыдэпщей	щыдэпщей(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сыщыдэмыпщей	ущыдэмыпщей	щыдэмыпщей	дыщыдэмыпщей	фыщыдэмыпщей	щыдэмыпщей(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыщыдэпщея	ущыдэпщея	щыдэпщея	дыщыдэпщея	фыщыдэпщея	щыдэпщея(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыщыдэмыпщея	ущыдэмыпщея	щыдэмыпщея	дыщыдэмыпщея	фыщыдэмыпщея	щыдэмыпщея(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыщыдэпщеигъа	ущыдэпщеигъа	щыдэпщеигъа	дыщыдэпщеигъа	фыщыдэпщеигъа	щыдэпщеигъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыщыдэмыпщеигъа	ущыдэмыпщеигъа	щыдэмыпщеигъа	дыщыдэмыпщеигъа	фыщыдэмыпщеигъа	щыдэмыпщеигъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыщыдэпщеин	ущыдэпщеин	щыдэпщеин	дыщыдэпщеин	фыщыдэпщеин	щыдэпщеин(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыщыдэмыпщеин	ущыдэпщеин	щыдэмыпщеин	дыщыдэмыпщеин	фыщыдэмыпщеин	щыдэмыпщеин(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыщыдэпщеину	ущыдэпщеину	щыдэпщеину	дыщыдэпщеину	фыщыдэпщеину	щыдэпщеину(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыщыдэмыпщеину	ущыдэмыпщеину	щыдэмыпщеину	дыщыдэмыпщеину	фыщыдэмыпщеину	щыдэмыпщеину(хэ)
ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	сыздэдэпщей	уздэдэпщей	здэдэпщей	дыздэдэпщей	фыздэдэпщей	здэдэпщей(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сыздэдэмыпщей	уздэдэмыпщей	здэдэмыпщей	дыздэдэмыпщей	фыздэдэмыпщей	здэдэмыпщей(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыздэдэпщея	уздэдэпщея	здэдэпщея	дыздэдэпщея	фыздэдэпщея	здэдэпщея(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыздэдэмыпщея	уздэдэмыпщея	здэдэмыпщея	дыздэдэмыпщея	фыздэдэмыпщея	здэдэмыпщея(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыздэдэпщеигъа	уздэдэпщеигъа	здэдэпщеигъа	дыздэдэпщеигъа	фыздэдэпщеигъа	здэдэпщеигъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыздэдэмыпщеигъа	уздэдэмыпщеигъа	здэдэмыпщеигъа	дыздэдэмыпщеигъа	фыздэдэмыпщеигъа	здэдэмыпщеигъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыздэдэпщеин	уздэдэпщеин	здэдэпщеин	дыздэдэпщеин	фыздэдэпщеин	здэдэпщеин(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыздэдэмыпщеин	уздэдэмыпщеин	здэдэмыпщеин	дыздэдэмыпщеин	фыздэдэмыпщеин	здэдэмыпщеин(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыздэдэпщеину	уздэдэпщеину	здэдэпщеину	дыздэдэпщеину	фыздэдэпщеину	здэдэпщеину(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыздэдэмыпщеину	уздэдэмыпщеину	здэдэмыпщеину	дыздэдэмыпщеину	фыздэдэмыпщеину	здэдэмыпщеину(хэ)
Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	сыщӀыдэпщей	ущӀыдэпщей	щӀыдэпщей	дыщӀыдэпщей	фыщӀыдэпщей	щӀыдэпщей(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сыщӀыдэмыпщей	ущӀыдэмыпщей	щӀыдэмыпщей	дыщӀыдэмыпщей	фыщӀыдэмыпщей	щӀыдэмыпщей(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыщӀыдэпщея	ущӀыдэпщеӀэпщея	щӀыдэпщея	дыщӀыдэпщея	фыщӀыдэпщея	щӀыдэпщея(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыщӀыдэмыпщея	ущӀыдэмыпщея	щӀыдэмыпщея	дыщӀыдэмыпщея	фыщӀыдэмыпщея	щӀыдэмыпщея(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыщӀыдэпщеигъа	ущӀыдэпщеигъа	щӀыдэпщеигъа	дыщӀыдэпщеигъа	фыщӀыдэпщеигъа	щӀыдэпщеигъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыщӀыдэмыпщеигъа	ущӀыдэмыпщеигъа	щӀыдэмыпщеигъа	дыщӀыдэмыпщеигъа	фыщӀыдэмыпщеигъа	щӀыдэмыпщеигъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыщӀыдэпщеин	ущӀыдэпщеин	щӀыдэпщеин	дыщӀыдэпщеин	фыщӀыдэпщеин	щӀыдэпщеин(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыщӀыдэмыпщеин	ущӀыдэмыпщеин	щӀыдэмыпщеин	дыщӀыдэмыпщеин	фыщӀыдэмыпщеин	щӀыдэмыпщеин(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыщӀыдэпщеину	ущӀыдэпщеину	щӀыдэпщеину	дыщӀыдэпщеину	фыщӀыдэпщеину	щӀыдэпщеину(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыщӀыдэмыпщеину	ущӀыдэмыпщеину	щӀыдэмыпщеину	дыщӀыдэмыпщеину	фыщӀыдэмыпщеину	щӀыдэмыпщеину(хэ)

Деепричастиехэр	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман - щыӀэныгъэ	сыдэпщейуэ	удэпщейуэ	дэпщейуэ	дыдэпщейуэ	фыдэпщейуэ	дэпщей(хэ)у
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сыдэмыпщейуэ	удэмыпщейуэ	дэмыпщейуэ	дыдэмыпщейуэ	фыдэмыпщейуэ	дэмыпщей(хэ)у
блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыдэпщеяуэ	удэпщеяуэ	дэпщеяуэ	дыдэпщеяуэ	фыдэпщеяуэ	дэпщеяуэ / дэпщеяхэу
блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыдэмыпщеяуэ	удэмыпщеяуэ	дэмыпщеяуэ	дыдэмыпщеяуэ	фыдэмыпщеяуэ	дэмыпщеяуэ / дэмыпщеяхэу
-урэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ	сыдэпщейурэ	удэпщейурэ	дэпщейурэ	дыдэпщейурэ	фыдэпщейурэ	дэпще(хэ)йурэ
-урэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ	сыдэмыпщейурэ	удэмыпщейурэ	дэмыпщейурэ	дыдэмыпщейурэ	фыдэмыпщейурэ	дэмыпщей(хэ)урэ

Прямой дополненэ -- ит зэман щыӀэныгъэ фащэ			Прямой Дополненэ
	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
Подлежащэ
сэ	--	сыбдопщей	сыдопщей	--	сывдопщей	садопщей(хэ)
уэ	уздопщей	--	удопщей	уддопщей	--	уадопщей(хэ)
ар	здопщей	бдопщей	допщей	ддопщей	вдопщей	ядопщей(хэ)
дэ	--	дыбдопщей	дыдопщей	--	дывдопщей	дадопщей(хэ)
фэ	фыздопщей	--	фыдопщей	фыддопщей	--	фадопщей(хэ)
ахэр	здопщей	бдопщей	допщей	ддопщей	вдопщей	ядопщей(хэ)

Прямой дополненэ -- фащэ псори (ит зэман щыӀэныгъэ фащэм нэгъуэщӀ)			Прямой Дополненэ
	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
Подлежащэ
сэ	--	сыбдэ[пщейрэ]	сыдэ[пщейрэ]	--	сывдэ[пщейрэ]	садэ[пщей(хэ)рэ]
уэ	уздэ[пщейрэ]	--	удэ[пщейрэ]	уддэ[пщейрэ]	--	уадэ[пщей(хэ)рэ]
ар	здэ[пщейрэ]	бдэ[пщейрэ]	дэ[пщейрэ]	ддэ[пщейрэ]	вдэ[пщейрэ]	ядэ[пщей(хэ)рэ]
дэ	--	дыбдэ[пщейрэ]	дыдэ[пщейрэ]	--	дывдэ[пщейрэ]	дадэ[пщей(хэ)рэ]
фэ	фыздэ[пщейрэ]	--	фыбъэдэ[пщейрэ]	фыддэ[пщейрэ]	--	фадэ[пщей(хэ)рэ]
ахэр	здэ[пщейрэ]	бдэ[пщейрэ]	дэ[пщейрэ]	ддэ[пщейрэ]	вдэ[пщейрэ]	ядэ[пщей(хэ)рэ]

		-ы-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	[пще]й	[пще]йр	--	[пще]йхэр
Эргативнэ:	[пще]й	[пще]йм	--	[пще]йхэм
Послеложнэ:	[пще]йкӀэ	[пще]ймкӀэ	[пще]йхэкӀэ	[пще]йхэмкӀэ
Обстоятельственнэ:	[пще]йуэ	[пще]йрауэ	[пще]йхэу	[пще]йхэрауэ

		-а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	[пще]я	[пще]яр	--	[пще]яхэр
Эргативнэ:	[пще]я	[пще]ям	--	[пще]яхэм
Послеложнэ:	[пще]якӀэ	[пще]ямкӀэ	[пще]яхэкӀэ	[пще]яхэмкӀэ
Обстоятельственнэ:	[пще]яуэ	[пще]ярауэ	[пще]яхэу	[пще]яхэрауэ

		-ын-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	[пще]ин	[пще]иныр	--	[пще]инхэр
Эргативнэ:	[пще]ин	[пще]иным	--	[пще]инхэм
Послеложнэ:	[пще]инкӀэ	[пще]инымкӀэ	[пще]инхэкӀэ	[пще]инхэмкӀэ
'Обстоятельственнэ:	[пще]ину	[пще]инырауэ	[пще]инхэу	[пще]инхэрауэ

		-ыну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	[пще]ину	[пще]инур	--	[пще]инухэр
Эргативнэ:	[пще]ину	[пще]инум	--	[пще]инухэм
Послеложнэ:	[пще]инукӀэ	[пще]инумкӀэ	[пще]инухэкӀэ	[пще]инухэмкӀэ
Обстоятельственнэ:	[пще]инууэ	[пще]инурауэ	[пще]инухэу	[пще]инухэрауэ

МЫХЬЭНЭ

1. Пщыуэрэ зыгуэрым дэкӀуеин.

ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР

• Жыгым дэпщеин.

НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР

ИНДЖЫЛЫБЗЭ

• дэпщеин: climb, clamber, scramble swh
• Жыгым дэпщеин: climb a tree

УРЫСЫБЗЭ

• дэпщеин: взобраться, вскарабкаться куда-л.
• Жыгым дэпщеин: взобраться на дерево

БИБЛИОГРАФИЕ

• Апажэ М. Л., КӀуэкӀуэ Ж. Н. Адыгэ-урыс псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2008.
• БищӀо Б. Ч. Адыгэбзэм и псалъэгъэнахуэ. Налшык: «Эльбрус», 2015.
• БищӀо Б. Ч., Къумыкъу Д. М., ТӀымыжь Хь. Т. ЕджапӀэхэм папщӀэ урыс-адыгэ псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2013.
• Джаурджий Хь. З., Сыкъун Хь. Хь. Урыс-адыгэ школ псалъалъэ. Налшык: «Нарт», 1991.
• Къэбэрдей АССР-м и министрхэм я советым деж щыӀэ Къэбэрдей научно-исследовательскэ институт. Къардэн Б. М., БищӀэу А. Т. Урыс-къэбэрдей-шэрджэс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1955
• Къэбэрдей-Балъкъэр АССР-м и министрхэм я советым и деж щыӀэ Къэбэрдей-балъкъэр научно-исследовательскэ институт. Апажэ М. Л., Багъ Н. А., Багъ П. М., Балъкъэр Б. Хь, КӀуэкӀуэ Ж. Н., ЖьэкӀэмыхъу Хь. Хь., Урыс Хь. Щ. Къэбэрдей-урыс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1957
• Россием щӀэныгъэхэмкӀэ и академием и Къэбэрдей-Балъкъэр щӀэныгъэ центрым гуманитарнэ къухутэныгъэхэмкӀэ и институт. Адыгэбзэ псалъалъэ. Москва: «Дигора», 1999.
• Табухов Х. К. Толковый русско-кабардино-черкесский словарь. Нальчик: Издательлский центр «Эль-Фа», 2006.
• Шэрджэс Алий. Яхуэмыфащэу лъэныкъуэ едгъэза псалъэхэр. Адыгэ псалъэгъэнахуэм щӀыгъужыпхъэхэр. Налшык: Изд. КБИГИ, 2009.

Wt/kbd/дэпщеин

АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)

ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭМЫӀЭС

КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ

• IPA [dɐpɕe:'jǝn]

ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ

• дэ- + [пщей] + -ы + -н

СПРЯЖЕНЭ

Глагол лъэмыӏэс "дэпщеин"-м и спряженэ

Инфинитив (масдар)
щыӀэныгъэ:	дэпщеин
щымыӀэныгъэ:	дэмыпщеин

Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
щыӀэныгъэ:	сыдэпщеин	удэпщеин	дэпщеин	дыдэпщеин	фыдэпщеин	дэпщеин(хэ)
щымыӀэныгъэ:	сыдэмыпщеин	удэмыпщеин	дэмыпщеин	дыдэмыпщеин	фыдэмыпщеин	дэмыпщеин(хэ)

унафэ наклоненэ	уэ	фэ
щыӀэныгъэ:	дэпщей!	фыдэпщей!
щымыӀэныгъэ:	удэмыпщей!	фыдэмыпщей!

Ре-кӀэ унафэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
щыӀэныгъэ:	сыдрепщей	удрепщей	дрепщей	дыдрепщей	фыдрепщей	дрепщей
щымыӀэныгъэ:	сыдремыпщей	удремыпщей	дремыпщей	дыдремыпщей	фыдремыпщей	дремыпщей

ЗэраӀуатэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сыдопщей(р)	удопщей(р)	допщей(р)	дыдопщей(р)	фыдопщей(р)	допщей(хэ)(р)
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сыдэпщейркъым	удэпщейркъым	дэпщейркъым	дыдэпщейркъым	фыдэпщейркъым	дэпщей(хэ)ркъым
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:	сыдэпщейрт	удэпщейрт	дэпщейрт	дыдэпщейрт	фыдэпщейрт	дэпщейрт / дэпщей(хэ)рт
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыдэпщейртэкъым	удэпщейртэкъым	дэпщейртэкъым	дыдэпщейртэкъым	фыдэпщейртэкъым	дэпщейртэкъым / дэпще(хэ)ртэкъым
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сыдэпщеящ	удэпщеящ	дэпщеящ	дыдэпщеящ	фыдэпщеящ	дэпщея(хэ)щ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сыдэпщеякъым	удэпщеякъым	дэпщеякъым	дыдэпщеякъым	фыдэпщеякъым	дэпщея(хэ)къым
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:	сыдэпщеят	удэпщеят	дэпщеят	дыдэпщеят	фыдэпщеят	дэпщея(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыдэпщеятэкъым	удэпщеятэкъым	дэпщеятэкъым	дыдэпщеятэкъым	фыдэпщеятэкъым	дэпщея(хэ)тэкъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:	сыдэпщеигъащ	удэпщеигъащ	дэпщеигъащ	дыдэпщеигъащ	фыдэпщеигъащ	дэпщеигъа(хэ)щ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:	сыдэпщеигъакъым	удэпщеигъакъым	дэпщеигъакъым	дыдэпщеигъакъым	фыдэпщеигъакъым	дэпщеигъа(хэ)къым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:	сыдэпщеигъат	удэпщеигъат	дэпщеигъат	дыдэпщеигъат	фыдэпщеигъат	дэпщеигъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сыдэпщеигъатэкъым	удэпщеигъатэкъым	дэпщеигъатэкъым	дыдэпщеигъатэкъым	фыдэпщеигъатэкъым	дэпщеигъа(хэ)тэкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:	сыдэпщейщ	удэпщейщ	дэпщейщ	дыдэпщейщ	фыдэпщейщ	дэпщей(хэ)щ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:	сыдэпщейкъым	удэпщейкъым	дэпщейкъым	дыдэпщейкъым	фыдэпщейкъым	дэпщей(хэ)къым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:	сыдэпщейт	удэпщейт	дэпщейт	дыдэпщейт	фыдэпщейт	дэпщей(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:	сыдэпщейтэкъым	удэпщейтэкъым	дэпщейтэкъым	дыдэпщейтэкъым	фыдэпщейтэкъым	дэпщей(хэ)тэкъым
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыдэпщеинщ	удэпщеинщ	дэпщеинщ	дыдэпщеинщ	фыдэпщеинщ	дэпщеин(хэ)щ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыдэпщеинкъым	удэпщеинкъым	дэпщеинкъым	дыдэпщеинкъым	фыдэпщеинкъым	дэпщеин(хэ)къым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыдэпщеинущ	удэпщеинущ	дэпщеинущ	дыдэпщеинущ	фыдэпщеинущ	дэпщеину(хэ)щ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыдэпщеинукъым	удэпщеинукъым	дэпщеинукъым	дыдэпщеинукъым	фыдэпщеинукъым	дэпщеину(хэ)къым

ЗэрыупщӀэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сыдэпщейрэ	удэпщейрэ	дэпщейрэ	дыдэпщейрэ	фыдэпщейрэ	дэпщей(хэ)рэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сыдэпщейркъэ	удэпщейркъэ	дэпщейркъэ	дыдэпщейркъэ	фыдэпщейркъэ	дэпщейркъэ / дэпщейхэркъэ
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:	сыдэпщейрт	удэпщейрт	дэпщейрт	дыдэпщейрт	фыдэпщейрт	дэпщейрт / дэпщей(хэ)рт
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыдэпщейртэкъэ	удэпщейртэкъэ	дэпщейртэкъэ	дыдэпщейртэкъэ	фыдэпщейртэкъэ	дэпщейртэкъэ / дэпще(хэ)ртэкъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сыдэпщея	удэпщея	дэпщея	дыдэпщея	фыдэпщея	дэпщея(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сыдэпщеякъэ	удэпщеякъэ	дэпщеякъэ	дыдэпщеякъэ	фыдэпщеякъэ	дэпщея(хэ)къэ
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:	сыдэпщеят	удэпщеят	дэпщеят	дыдэпщеят	фыдэпщеят	дэпщея(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыдэпщеятэкъэ	удэпщеятэкъэ	дэпщеятэкъэ	дыдэпщеятэкъэ	фыдэпщеятэкъэ	дэпщея(хэ)тэкъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:	сыдэпщеигъа	удэпщеигъа	дэпщеигъа	дыдэпщеигъа	фыдэпщеигъа	дэпщеигъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:	сыдэпщеигъакъэ	удэпщеигъакъэ	дэпщеигъакъэ	дыдэпщеигъакъэ	фыдэпщеигъакъэ	дэпщеигъа(хэ)къэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:	сыдэпщеигъат	удэпщеигъат	дэпщеигъат	дыдэпщеигъат	фыдэпщеигъат	дэпщеигъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыдэпщеигъатэкъэ	удэпщеигъатэкъэ	дэпщеигъатэкъэ	дыдэпщеигъатэкъэ	фыдэпщеигъатэкъэ	дэпщеигъа(хэ)тэкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:	сыдэпщей	удэпщей	дэпщей	дыдэпщей	фыдэпщей	дэпщей(хэ)
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:	сыдэпщейкъэ	удэпщейкъэ	дэпщейкъэ	дыдэпщейкъэ	фыдэпщейкъэ	дэпщей(хэ)къэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:	сыдэпщейт	удэпщейт	дэпщейт	дыдэпщейт	фыдэпщейт	дэпщей(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:	сыдэпщейтэкъэ	удэпщейтэкъэ	дэпщейтэкъэ	дыдэпщейтэкъэ	фыдэпщейтэкъэ	дэпщей(хэ)тэкъэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыдэпщеин	удэпщеин	дэпщеин	дыдэпщеин	фыдэпщеин	дэпщеин(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыдэпщеинкъэ	удэпщеинкъэ	дэпщеинкъэ	дыдэпщеинкъэ	фыдэпщеинкъэ	дэпщеин(хэ)къэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыдэпщеину	удэпщеину	дэпщеину	дыдэпщеину	фыдэпщеину	дэпщеину(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыдэпщеинукъэ	удэпщеинукъэ	дэпщеинукъэ	дыдэпщеинукъэ	фыдэпщеинукъэ	дэпщеину(хэ)къэ

условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сыдэпщеймэ	удэпщеймэ	дэпщеймэ	дыдэпщеймэ	фыдэпщеймэ	дэпщей(хэ)мэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сыдэмыпщеймэ	удэмыпщеймэ	дэмыпщеймэ	дыдэмыпщеймэ	фыдэмыпщеймэ	дэмыпщей(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сыдэпщеямэ	удэпщеямэ	дэпщеямэ	дыдэпщеямэ	фыдэпщеямэ	дэпщея(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сыдэмыпщеямэ	удэмыпщеямэ	дэмыпщеямэ	дыдэмыпщеямэ	фыдэмыпщеямэ	дэмыпщея(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:	сыдэпщеигъамэ	удэпщеигъамэ	дэпщеигъамэ	дыдэпщеигъамэ	фыдэпщеигъамэ	дэпщеигъа(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыдэмыпщеигъамэ	удэмыпщеигъамэ	дэмыпщеигъамэ	дыдэмыпщеигъамэ	фыдэмыпщеигъамэ	дэмыпщеигъа(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыдэпщеинмэ	удэпщеинмэ	дэпщеинмэ	дыдэпщеинмэ	фыдэпщеинмэ	дэпщеин(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыдэмыпщеинмэ	удэмыпщеинмэ	дэмыпщеинмэ	дыдэмыпщеинмэ	фыдэмыпщеинмэ	дэмыпщеин(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыдэпщеинумэ	удэпщеинумэ	дэпщеинумэ	дыдэпщеинумэ	фыдэпщеинумэ	дэпщеину(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыдэмыпщеинумэ	удэмыпщеинумэ	дэмыпщеинумэ	дыдэмыпщеинумэ	фыдэмыпщеинумэ	дэмыпщеину(хэ)мэ

условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сыдэпщейтэмэ	удэпщейтэмэ	дэпщейтэмэ	дыдэпщейтэмэ	фыдэпщейтэмэ	дэпщей(хэ)тэмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сыдэмыпщейтэмэ	удэмыпщейтэмэ	дэмыпщейтэмэ	дыдэмыпщейтэмэ	фыдэмыпщейтэмэ	дэмыпщей(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сыдэпщеятэмэ	удэпщеятэмэ	дэпщеятэмэ	дыдэпщеятэмэ	фыдэпщеятэмэ	дэпщея(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сыдэмыпщеятэмэ	удэмыпщеятэмэ	дэмыпщеятэмэ	дыдэмыпщеятэмэ	фыдэмыпщеятэмэ	дэмыпщея(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:	сыдэпщеигъатэмэ	удэпщеигъатэмэ	дэпщеигъатэмэ	дыдэпщеигъатэмэ	фыдэпщеигъатэмэ	дэпщеигъа(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыдэмыпщеигъатэмэ	удэмыпщеигъатэмэ	дэмыпщеигъатэмэ	дыдэмыпщеигъатэмэ	фыдэмыпщеигъатэмэ	дэмыпщеигъа(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыдэпщеинтэмэ	удэпщеинтэмэ	дэпщеинтэмэ	дыдэпщеинтэмэ	фыдэпщеинтэмэ	дэпщеин(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыдэмыпщеинтэмэ	удэмыпщеинтэмэ	дэмыпщеинтэмэ	дыдэмыпщеинтэмэ	фыдэмыпщеинтэмэ	дэмыпщеин(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыдэпщеинутэмэ	удэпщеинутэмэ	дэпщеинутэмэ	дыдэпщеинутэмэ	фыдэпщеинутэмэ	дэпщеину(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыдэмыпщеинутэмэ	удэмыпщеинутэмэ	дэмыпщеинутэмэ	дыдэмыпщеинутэмэ	фыдэмыпщеинутэмэ	дэмыпщеину(хэ)тэмэ

сослагательнэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыдэпщеинт	удэпщеинт	дэпщеинт	дыдэпщеинт	фыдэпщеинт	дэпщеин(хэ)т
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыдэпщеинтэкъым	удэпщеинтэкъым	дэпщеинтэкъым	дыдэпщеинтэкъым	фыдэпщеинтэкъым	дэпщеин(хэ)тэкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыдэпщеинут	удэпщеинут	дэпщеинут	дыдэпщеинут	фыдэпщеинут	дэпщеину(хэ)т
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыдэпщеинутэкъым	удэпщеинутэкъым	дэпщеинутэкъым	дыдэпщеинутэкъым	фыдэпщеинутэкъым	дэпщеину(хэ)тэкъым

уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сыдэпщейми	удэпщейми	дэпщейми	дыдэпщейми	фыдэпщейми	дэпщей(хэ)ми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сыдэмыпщейми	удэмыпщейми	дэмыпщейми	дыдэмыпщейми	фыдэмыпщейми	дэмыпщей(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сыдэпщеями	удэпщеями	дэпщеями	дыдэпщеями	фыдэпщеями	дэпщея(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сыдэмыпщеями	удэмыпщеями	дэмыпщеями	дыдэмыпщеями	фыдэмыпщеями	дэмыпщея(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:	сыдэпщеигъами	удэпщеигъами	дэпщеигъами	дыдэпщеигъами	фыдэпщеигъами	дэпщеигъа(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыдэмыпщеигъами	удэмыпщеигъами	дэмыпщеигъами	дыдэмыпщеигъами	фыдэмыпщеигъами	дэмыпщеигъа(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыдэпщеинми	удэпщеинми	дэпщеинми	дыдэпщеинми	фыдэпщеинми	дэпщеин(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыдэмыпщеинми	удэмыпщеинми	дэмыпщеинми	дыдэмыпщеинми	фыдэмыпщеинми	дэмыпщеин(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыдэпщеинуми	удэпщеинуми	дэпщеинуми	дыдэпщеинуми	фыдэпщеинуми	дэпщеину(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыдэмыпщеинуми	удэмыпщеинуми	дэмыпщеинуми	дыдэмыпщеинуми	фыдэмыпщеинуми	дэмыпщеину(хэ)ми

уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сыдэпщейтэми	удэпщейтэми	дэпщейтэми	дыдэпщейтэми	фыдэпщейтэми	дэпщей(хэ)тэми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сыдэмыпщейтэми	удэмыпщейтэми	дэмыпщейтэми	дыдэмыпщейтэми	фыдэмыпщейтэми	дэмыпщей(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сыдэпщеятэми	удэпщеятэми	дэпщеятэми	дыдэпщеятэми	фыдэпщеятэми	дэпщея(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сыдэмыпщеятэми	удэмыпщеятэми	дэмыпщеятэми	дыдэмыпщеятэми	фыдэмыпщеятэми	дэмыпщея(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:	сыдэпщеигъатэми	удэпщеигъатэми	дэпщеигъатэми	дыдэпщеигъатэми	фыдэпщеигъатэми	дэпщеигъа(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыдэмыпщеигъатэми	удэмыпщеигъатэми	дэмыпщеигъатэми	дыдэмыпщеигъатэми	фыдэмыпщеигъатэми	дэмыпщеигъа(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыдэпщеинтэми	удэпщеинтэми	дэпщеинтэми	дыдэпщеинтэми	фыдэпщеинтэми	дэпщеин(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыдэмыпщеинтэми	удэмыпщеинтэми	дэмыпщеинтэми	дыдэмыпщеинтэми	фыдэмыпщеинтэми	дэмыпщеин(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыдэпщеинутэми	удэпщеинутэми	дэпщеинутэми	дыдэпщеинутэми	фыдэпщеинутэми	дэпщеину(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыдэмыпщеинутэми	удэмыпщеинутэми	дэмыпщеинутэми	дыдэмыпщеинутэми	фыдэмыпщеинутэми	дэмыпщеину(хэ)тэми

гъэщӀэгъпщеиныгъэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
щыӀэныгъэ:	сыдэпщеяи	удэпщеяи	дэпщеяи	дыдэпщеяи	фыдэпщеяи	дэпщеяи
щымыӀэныгъэ:	сыдэмыпщеяи	удэмыпщеяи	дэмыпщеяи	дыдэмыпщеяи	фыдэмыпщеяи	дэмыпщеяи

фӀэфӀыныгъэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
щыӀэныгъэ:	сыдэпщеящэрэт	удэпщеящэрэт	дэпщеящэрэт	дыдэпщеящэрэт	фыдэпщеящэрэт	дэпщеящэрэт
щымыӀэныгъэ:	сыдэмыпщеящэрэт	удэмыпщеящэрэт	дэмыпщеящэрэт	дыдэмыпщеящэрэт	фыдэмыпщеящэрэт	дэмыпщеящэрэт

шэч къытехьэныгъэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:	сыдэпщеягъэнщ	удэпщеягъэнщ	дэпщеягъэнщ	дыдэпщеягъэнщ	фыдэпщеягъэнщ	дэпщеягъэнщ
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:	сыдэпщеягъэнкъым	удэпщеягъэнкъым	дэпщеягъэнкъым	дыдэпщеягъэнкъым	фыдэпщеягъэнкъым	дэпщеягъэнкъым
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:	сыдэпщеягъэнт	удэпщеягъэнт	дэпщеягъэнт	дыдэпщеягъэнт	фыдэпщеягъэнт	дэпщеягъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:	сыдэпщеягъэнтэкъым	удэпщеягъэнтэкъым	дэпщеягъэнтэкъым	дыдэпщеягъэнтэкъым	фыдэпщеягъэнтэкъым	дэпщеягъэнтэкъым
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:	сыдэпщеягъэн	удэпщеягъэн	дэпщеягъэн	дыдэпщеягъэн	фыдэпщеягъэн	дэпщеягъэн
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:	сыдэпщеягъэнкъэ	удэпщеягъэнкъэ	дэпщеягъэнкъэ	дыдэпщеягъэнкъэ	фыдэпщеягъэнкъэ	дэпщеягъэнкъэ
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:	сыдэпщеягъэнт	удэпщеягъэнт	дэпщеягъэнт	дыдэпщеягъэнт	фыдэпщеягъэнт	дэпщеягъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:	сыдэпщеягъэнтэкъэ	удэпщеягъэнтэкъэ	дэпщеягъэнтэкъэ	дыдэпщеягъэнтэкъэ	фыдэпщеягъэнтэкъэ	дэпщеягъэнтэкъэ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:	сыдэпщеягъэнпщей	удэпщеягъэнпщей	дэпщеягъэнпщей	дыдэпщеягъэнпщей	фыдэпщеягъэнпщей	дэпщеягъэнпщей
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:	сыдэпщеягъэнукъым	удэпщеягъэнукъым	дэпщеягъэнукъым	дыдэпщеягъэнукъым	фыдэпщеягъэнукъым	дэпщеягъэнукъым
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:	сыдэпщеягъэнут	удэпщеягъэнут	дэпщеягъэнут	дыдэпщеягъэнут	фыдэпщеягъэнут	дэпщеягъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:	сыдэпщеягъэнутэкъым	удэпщеягъэнутэкъым	дэпщеягъэнутэкъым	дыдэпщеягъэнутэкъым	фыдэпщеягъэнутэкъым	дэпщеягъэнутэкъым
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:	сыдэпщеягъэну	удэпщеягъэну	дэпщеягъэну	дыдэпщеягъэну	фыдэпщеягъэну	дэпщеягъэну
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:	сыдэпщеягъэнукъэ	удэпщеягъэнукъэ	дэпщеягъэнукъэ	дыдэпщеягъэнукъэ	фыдэпщеягъэнукъэ	дэпщеягъэнукъэ
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:	сыдэпщеягъэнут	удэпщеягъэнут	дэпщеягъэнут	дыдэпщеягъэнут	фыдэпщеягъэнут	дэпщеягъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:	сыдэпщеягъэнутэкъэ	удэпщеягъэнутэкъэ	дэпщеягъэнутэкъэ	дыдэпщеягъэнутэкъэ	фыдэпщеягъэнутэкъэ	дэпщеягъэнутэкъэ

Причастиехэр	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
Зылэжь (субъектнэ) причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	сыдэпщей	удэпщей	дэпщей	дыдэпщей	фыдэпщей	дэпщей(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сыдэмыпщей	удэмыпщей	дэмыпщей	дыдэмыпщей	фыдэмыпщей	дэмыпщей(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыдэпщея	удэпщея	дэпщея	дыдэпщея	фыдэпщея	дэпщея(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыдэмыпщея	удэмыпщея	дэмыпщея	дыдэмыпщея	фыдэмыпщея	дэмыпщея(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыдэпщеигъа	удэпщеигъа	дэпщеигъа	дыдэпщеигъа	фыдэпщеигъа	дэпщеигъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыдэмыпщеигъа	удэмыпщеигъа	дэмыпщеигъа	дыдэмыпщеигъа	фыдэмыпщеигъа	дэмыпщеигъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	сыдэпщеин	удэпщеин	дэпщеин	дыдэпщеин	фыдэпщеин	дэпщеин(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	сыдэмыпщеин	удэмыпщеин	дэмыпщеин	дыдэмыпщеин	фыдэмыпщеин	дэмыпщеин(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	сыдэпщеину	удэпщеину	дэпщеину	дыдэпщеину	фыдэпщеину	дэпщеину(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	сыдэмыпщеину	удэмыпщеину	дэмыпщеину	дыдэмыпщеину	фыдэмыпщеину	дэмыпщеину(хэ)
Лэжьыгъэм и къэхъукӀэр зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	сызэрыдэпщей	узэрыдэпщей	зэрыдэпщей	дызэрыдэпщей	фызэрыдэпщей	зэрыдэпщей(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сызэрыдэмыпщей	узэрыдэмыпщей	зэрыдэмыпщей	дызэрыдэмыпщей	фызэрыдэмыпщей	зэрыдэмыпщей(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сызэрыдэпщея	узэрыдэпщея	зэрыдэпщея	дызэрыдэпщея	фызэрыдэпщея	зэрыдэпщея(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сызэрыдэмыпщея	узэрыдэмыпщея	зэрыдэмыпщея	дызэрыдэмыпщея	фызэрыдэмыпщея	зэрыдэмыпщея(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сызэрыдэпщеигъа	узэрыдэпщеигъа	зэрыдэпщеигъа	дызэрыдэпщеигъа	фызэрыдэпщеигъа	зэрыдэпщеигъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сызэрыдэмыпщеигъа	узэрыдэмыпщеигъа	зэрыдэмыпщеигъа	дызэрыдэмыпщеигъа	фызэрыдэмыпщеигъа	зэрыдэмыпщеигъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	сызэрыдэпщеин	узэрыдэпщеин	зэрыдэпщеин	дызэрыдэпщеин	фызэрыдэпщеин	зэрыдэпщеин(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	сызэрыдэмыпщеин	узэрыдэмыпщеин	зэрыдэмыпщеин	дызэрыдэмыпщеин	фызэрыдэмыпщеин	зэрыдэмыпщеин(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	сызэрыдэпщеину	узэрыдэпщеину	зэрыдэпщеину	дызэрыдэпщеину	фызэрыдэпщеину	зэрыдэпщеину(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	сызэрыдэмыпщеину	узэрыдэмыпщеину	зэрыдэмыпщеину	дызэрыдэмыпщеину	фызэрыдэмыпщеину	зэрыдэмыпщеину(хэ)
Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	сыщыдэпщей	ущыдэпщей	щыдэпщей	дыщыдэпщей	фыщыдэпщей	щыдэпщей(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сыщыдэмыпщей	ущыдэмыпщей	щыдэмыпщей	дыщыдэмыпщей	фыщыдэмыпщей	щыдэмыпщей(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыщыдэпщея	ущыдэпщея	щыдэпщея	дыщыдэпщея	фыщыдэпщея	щыдэпщея(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыщыдэмыпщея	ущыдэмыпщея	щыдэмыпщея	дыщыдэмыпщея	фыщыдэмыпщея	щыдэмыпщея(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыщыдэпщеигъа	ущыдэпщеигъа	щыдэпщеигъа	дыщыдэпщеигъа	фыщыдэпщеигъа	щыдэпщеигъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыщыдэмыпщеигъа	ущыдэмыпщеигъа	щыдэмыпщеигъа	дыщыдэмыпщеигъа	фыщыдэмыпщеигъа	щыдэмыпщеигъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыщыдэпщеин	ущыдэпщеин	щыдэпщеин	дыщыдэпщеин	фыщыдэпщеин	щыдэпщеин(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыщыдэмыпщеин	ущыдэпщеин	щыдэмыпщеин	дыщыдэмыпщеин	фыщыдэмыпщеин	щыдэмыпщеин(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыщыдэпщеину	ущыдэпщеину	щыдэпщеину	дыщыдэпщеину	фыщыдэпщеину	щыдэпщеину(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыщыдэмыпщеину	ущыдэмыпщеину	щыдэмыпщеину	дыщыдэмыпщеину	фыщыдэмыпщеину	щыдэмыпщеину(хэ)
ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	сыздэдэпщей	уздэдэпщей	здэдэпщей	дыздэдэпщей	фыздэдэпщей	здэдэпщей(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сыздэдэмыпщей	уздэдэмыпщей	здэдэмыпщей	дыздэдэмыпщей	фыздэдэмыпщей	здэдэмыпщей(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыздэдэпщея	уздэдэпщея	здэдэпщея	дыздэдэпщея	фыздэдэпщея	здэдэпщея(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыздэдэмыпщея	уздэдэмыпщея	здэдэмыпщея	дыздэдэмыпщея	фыздэдэмыпщея	здэдэмыпщея(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыздэдэпщеигъа	уздэдэпщеигъа	здэдэпщеигъа	дыздэдэпщеигъа	фыздэдэпщеигъа	здэдэпщеигъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыздэдэмыпщеигъа	уздэдэмыпщеигъа	здэдэмыпщеигъа	дыздэдэмыпщеигъа	фыздэдэмыпщеигъа	здэдэмыпщеигъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыздэдэпщеин	уздэдэпщеин	здэдэпщеин	дыздэдэпщеин	фыздэдэпщеин	здэдэпщеин(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыздэдэмыпщеин	уздэдэмыпщеин	здэдэмыпщеин	дыздэдэмыпщеин	фыздэдэмыпщеин	здэдэмыпщеин(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыздэдэпщеину	уздэдэпщеину	здэдэпщеину	дыздэдэпщеину	фыздэдэпщеину	здэдэпщеину(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыздэдэмыпщеину	уздэдэмыпщеину	здэдэмыпщеину	дыздэдэмыпщеину	фыздэдэмыпщеину	здэдэмыпщеину(хэ)
Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	сыщӀыдэпщей	ущӀыдэпщей	щӀыдэпщей	дыщӀыдэпщей	фыщӀыдэпщей	щӀыдэпщей(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сыщӀыдэмыпщей	ущӀыдэмыпщей	щӀыдэмыпщей	дыщӀыдэмыпщей	фыщӀыдэмыпщей	щӀыдэмыпщей(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыщӀыдэпщея	ущӀыдэпщеӀэпщея	щӀыдэпщея	дыщӀыдэпщея	фыщӀыдэпщея	щӀыдэпщея(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыщӀыдэмыпщея	ущӀыдэмыпщея	щӀыдэмыпщея	дыщӀыдэмыпщея	фыщӀыдэмыпщея	щӀыдэмыпщея(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыщӀыдэпщеигъа	ущӀыдэпщеигъа	щӀыдэпщеигъа	дыщӀыдэпщеигъа	фыщӀыдэпщеигъа	щӀыдэпщеигъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыщӀыдэмыпщеигъа	ущӀыдэмыпщеигъа	щӀыдэмыпщеигъа	дыщӀыдэмыпщеигъа	фыщӀыдэмыпщеигъа	щӀыдэмыпщеигъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыщӀыдэпщеин	ущӀыдэпщеин	щӀыдэпщеин	дыщӀыдэпщеин	фыщӀыдэпщеин	щӀыдэпщеин(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыщӀыдэмыпщеин	ущӀыдэмыпщеин	щӀыдэмыпщеин	дыщӀыдэмыпщеин	фыщӀыдэмыпщеин	щӀыдэмыпщеин(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыщӀыдэпщеину	ущӀыдэпщеину	щӀыдэпщеину	дыщӀыдэпщеину	фыщӀыдэпщеину	щӀыдэпщеину(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыщӀыдэмыпщеину	ущӀыдэмыпщеину	щӀыдэмыпщеину	дыщӀыдэмыпщеину	фыщӀыдэмыпщеину	щӀыдэмыпщеину(хэ)

Деепричастиехэр	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман - щыӀэныгъэ	сыдэпщейуэ	удэпщейуэ	дэпщейуэ	дыдэпщейуэ	фыдэпщейуэ	дэпщей(хэ)у
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сыдэмыпщейуэ	удэмыпщейуэ	дэмыпщейуэ	дыдэмыпщейуэ	фыдэмыпщейуэ	дэмыпщей(хэ)у
блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыдэпщеяуэ	удэпщеяуэ	дэпщеяуэ	дыдэпщеяуэ	фыдэпщеяуэ	дэпщеяуэ / дэпщеяхэу
блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыдэмыпщеяуэ	удэмыпщеяуэ	дэмыпщеяуэ	дыдэмыпщеяуэ	фыдэмыпщеяуэ	дэмыпщеяуэ / дэмыпщеяхэу
-урэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ	сыдэпщейурэ	удэпщейурэ	дэпщейурэ	дыдэпщейурэ	фыдэпщейурэ	дэпще(хэ)йурэ
-урэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ	сыдэмыпщейурэ	удэмыпщейурэ	дэмыпщейурэ	дыдэмыпщейурэ	фыдэмыпщейурэ	дэмыпщей(хэ)урэ

Прямой дополненэ -- ит зэман щыӀэныгъэ фащэ			Прямой Дополненэ
	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
Подлежащэ
сэ	--	сыбдопщей	сыдопщей	--	сывдопщей	садопщей(хэ)
уэ	уздопщей	--	удопщей	уддопщей	--	уадопщей(хэ)
ар	здопщей	бдопщей	допщей	ддопщей	вдопщей	ядопщей(хэ)
дэ	--	дыбдопщей	дыдопщей	--	дывдопщей	дадопщей(хэ)
фэ	фыздопщей	--	фыдопщей	фыддопщей	--	фадопщей(хэ)
ахэр	здопщей	бдопщей	допщей	ддопщей	вдопщей	ядопщей(хэ)

Прямой дополненэ -- фащэ псори (ит зэман щыӀэныгъэ фащэм нэгъуэщӀ)			Прямой Дополненэ
	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
Подлежащэ
сэ	--	сыбдэ[пщейрэ]	сыдэ[пщейрэ]	--	сывдэ[пщейрэ]	садэ[пщей(хэ)рэ]
уэ	уздэ[пщейрэ]	--	удэ[пщейрэ]	уддэ[пщейрэ]	--	уадэ[пщей(хэ)рэ]
ар	здэ[пщейрэ]	бдэ[пщейрэ]	дэ[пщейрэ]	ддэ[пщейрэ]	вдэ[пщейрэ]	ядэ[пщей(хэ)рэ]
дэ	--	дыбдэ[пщейрэ]	дыдэ[пщейрэ]	--	дывдэ[пщейрэ]	дадэ[пщей(хэ)рэ]
фэ	фыздэ[пщейрэ]	--	фыбъэдэ[пщейрэ]	фыддэ[пщейрэ]	--	фадэ[пщей(хэ)рэ]
ахэр	здэ[пщейрэ]	бдэ[пщейрэ]	дэ[пщейрэ]	ддэ[пщейрэ]	вдэ[пщейрэ]	ядэ[пщей(хэ)рэ]

		-ы-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	[пще]й	[пще]йр	--	[пще]йхэр
Эргативнэ:	[пще]й	[пще]йм	--	[пще]йхэм
Послеложнэ:	[пще]йкӀэ	[пще]ймкӀэ	[пще]йхэкӀэ	[пще]йхэмкӀэ
Обстоятельственнэ:	[пще]йуэ	[пще]йрауэ	[пще]йхэу	[пще]йхэрауэ

		-а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	[пще]я	[пще]яр	--	[пще]яхэр
Эргативнэ:	[пще]я	[пще]ям	--	[пще]яхэм
Послеложнэ:	[пще]якӀэ	[пще]ямкӀэ	[пще]яхэкӀэ	[пще]яхэмкӀэ
Обстоятельственнэ:	[пще]яуэ	[пще]ярауэ	[пще]яхэу	[пще]яхэрауэ

		-ын-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	[пще]ин	[пще]иныр	--	[пще]инхэр
Эргативнэ:	[пще]ин	[пще]иным	--	[пще]инхэм
Послеложнэ:	[пще]инкӀэ	[пще]инымкӀэ	[пще]инхэкӀэ	[пще]инхэмкӀэ
'Обстоятельственнэ:	[пще]ину	[пще]инырауэ	[пще]инхэу	[пще]инхэрауэ

		-ыну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	[пще]ину	[пще]инур	--	[пще]инухэр
Эргативнэ:	[пще]ину	[пще]инум	--	[пще]инухэм
Послеложнэ:	[пще]инукӀэ	[пще]инумкӀэ	[пще]инухэкӀэ	[пще]инухэмкӀэ
Обстоятельственнэ:	[пще]инууэ	[пще]инурауэ	[пще]инухэу	[пще]инухэрауэ

МЫХЬЭНЭ

1. ИщхьэмкӀэ епщэн.

ЩАПХЪЭХЭР

• Иныжьыр дэпщейри пшэхэр зэбгрихуащ. Нартхэр

НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР

ИНДЖЫЛЫБЗЭ

• дэпщеин: blow upwards

УРЫСЫБЗЭ

• дэпщеин: подуть вверх

БИБЛИОГРАФИЕ

• Апажэ М. Л., КӀуэкӀуэ Ж. Н. Адыгэ-урыс псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2008.
• БищӀо Б. Ч. Адыгэбзэм и псалъэгъэнахуэ. Налшык: «Эльбрус», 2015.
• БищӀо Б. Ч., Къумыкъу Д. М., ТӀымыжь Хь. Т. ЕджапӀэхэм папщӀэ урыс-адыгэ псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2013.
• Джаурджий Хь. З., Сыкъун Хь. Хь. Урыс-адыгэ школ псалъалъэ. Налшык: «Нарт», 1991.
• Къэбэрдей АССР-м и министрхэм я советым деж щыӀэ Къэбэрдей научно-исследовательскэ институт. Къардэн Б. М., БищӀэу А. Т. Урыс-къэбэрдей-шэрджэс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1955
• Къэбэрдей-Балъкъэр АССР-м и министрхэм я советым и деж щыӀэ Къэбэрдей-балъкъэр научно-исследовательскэ институт. Апажэ М. Л., Багъ Н. А., Багъ П. М., Балъкъэр Б. Хь, КӀуэкӀуэ Ж. Н., ЖьэкӀэмыхъу Хь. Хь., Урыс Хь. Щ. Къэбэрдей-урыс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1957
• Россием щӀэныгъэхэмкӀэ и академием и Къэбэрдей-Балъкъэр щӀэныгъэ центрым гуманитарнэ къухутэныгъэхэмкӀэ и институт. Адыгэбзэ псалъалъэ. Москва: «Дигора», 1999.
• Табухов Х. К. Толковый русско-кабардино-черкесский словарь. Нальчик: Издательлский центр «Эль-Фа», 2006.
• Шэрджэс Алий. Яхуэмыфащэу лъэныкъуэ едгъэза псалъэхэр. Адыгэ псалъэгъэнахуэм щӀыгъужыпхъэхэр. Налшык: Изд. КБИГИ, 2009.