АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)
ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭМЫӀЭС
ЭТИМОЛОГИЕ
КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ
ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ
СПРЯЖЕНЭ
Глагол лъэмыӏэс "дэлъэдэн"-м и спряженэ
Инфинитив (масдар)
щыӀэныгъэ:
дэлъэдэн
щымыӀэныгъэ:
дэмылъэдэн
Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сыдэлъэдэн
удэлъэдэн
дэлъэдэн
дыдэлъэдэн
фыдэлъэдэн
дэлъэдэн(хэ)
щымыӀэныгъэ:
сыдэмылъэдэн
удэмылъэдэн
дэмылъэдэн
дыдэмылъэдэн
фыдэмылъэдэн
дэмылъэдэн(хэ)
унафэ наклоненэ
уэ
фэ
щыӀэныгъэ:
дэлъадэ!
фыдэлъадэ!
щымыӀэныгъэ:
удэмылъадэ!
фыдэмылъадэ!
Ре-кӀэ унафэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сыдрелъадэ
удрелъадэ
дрелъадэ
дыдрелъадэ
фыдрелъадэ
дрелъадэ
щымыӀэныгъэ:
сыдремылъадэ
удремылъадэ
дремылъадэ
дыдремылъадэ
фыдремылъадэ
дремылъадэ
ЗэраӀуатэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыдолъадэ(р)
удолъадэ(р)
долъадэ(р)
дыдолъадэ(р)
фыдолъадэ(р)
долъадэ(хэ)(р)
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыдэлъадэркъым
удэлъадэркъым
дэлъадэркъым
дыдэлъадэркъым
фыдэлъадэркъым
дэлъадэ(хэ)ркъым
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:
сыдэлъадэ(р)т
удэлъадэ(р)т
дэлъадэ(р)т
дыдэлъадэ(р)т
фыдэлъадэ(р)т
дэлъадэ(хэ)(р)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыдэлъадэ(р)тэкъым
удэлъадэ(р)тэкъым
дэлъадэ(р)тэкъым
дыдэлъадэ(р)тэкъым
фыдэлъадэ(р)тэкъым
дэлъадэ(хэ)(р)тэкъым
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыдэлъэдащ
удэлъэдащ
дэлъэдащ
дыдэлъэдащ
фыдэлъэдащ
дэлъэда(хэ)щ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыдэлъэдакъым
удэлъэдакъым
дэлъэдакъым
дыдэлъэдакъым
фыдэлъэдакъым
дэлъэда(хэ)къым
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:
сыдэлъэдат
удэлъэдат
дэлъэдат
дыдэлъэдат
фыдэлъэдат
дэлъэда(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыдэлъэдатэкъым
удэлъэдатэкъым
дэлъэдатэкъым
дыдэлъэдатэкъым
фыдэлъэдатэкъым
дэлъэда(хэ)тэкъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:
сыдэлъэдэгъащ
удэлъэдэгъащ
дэлъэдэгъащ
дыдэлъэдэгъащ
фыдэлъэдэгъащ
дэлъэдэгъа(хэ)щ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:
сыдэлъэдэгъакъым
удэлъэдэгъакъым
дэлъэдэгъакъым
дыдэлъэдэгъакъым
фыдэлъэдэгъакъым
дэлъэдэгъа(хэ)къым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыдэлъэдэгъат
удэлъэдэгъат
дэлъэдэгъат
дыдэлъэдэгъат
фыдэлъэдэгъат
дэлъэдэгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыдэлъэдэгъатэкъым
удэлъэдэгъатэкъым
дэлъэдэгъатэкъым
дыдэлъэдэгъатэкъым
фыдэлъэдэгъатэкъым
дэлъэдэгъа(хэ)тэкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:
сыдэлъадэщ
удэлъадэщ
дэлъадэщ
дыдэлъадэщ
фыдэлъадэщ
дэлъадэ(хэ)щ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:
сыдэлъадэкъым
удэлъадэкъым
дэлъадэкъым
дыдэлъадэкъым
фыдэлъадэкъым
дэлъадэ(хэ)къым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:
сыдэлъадэт
удэлъадэт
дэлъадэт
дыдэлъадэт
фыдэлъадэт
дэлъадэ(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:
сыдэлъадэтэкъым
удэлъадэтэкъым
дэлъадэтэкъым
дыдэлъадэтэкъым
фыдэлъадэтэкъым
дэлъадэ(хэ)тэкъым
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыдэлъэдэнщ
удэлъэдэнщ
дэлъэдэнщ
дыдэлъэдэнщ
фыдэлъэдэнщ
дэлъэдэн(хэ)щ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыдэлъэдэнкъым
удэлъэдэнкъым
дэлъэдэнкъым
дыдэлъэдэнкъым
фыдэлъэдэнкъым
дэлъэдэн(хэ)къым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыдэлъэдэнущ
удэлъэдэнущ
дэлъэдэнущ
дыдэлъэдэнущ
фыдэлъэдэнущ
дэлъэдэну(хэ)щ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыдэлъэдэнукъым
удэлъэдэнукъым
дэлъэдэнукъым
дыдэлъэдэнукъым
фыдэлъэдэнукъым
дэлъэдэну(хэ)къым
ЗэрыупщӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыдэлъадэрэ
удэлъадэрэ
дэлъадэрэ
дыдэлъадэрэ
фыдэлъадэрэ
дэлъадэ(хэ)рэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыдэлъадэркъэ
удэлъадэркъэ
дэлъадэркъэ
дыдэлъадэркъэ
фыдэлъадэркъэ
дэлъадэ(хэ)ркъэ
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:
сыдэлъадэ(р)т
удэлъадэ(р)т
дэлъадэ(р)т
дыдэлъадэ(р)т
фыдэлъадэ(р)т
дэлъадэ(хэ)(р)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыдэлъадэ(р)тэкъэ
удэлъадэ(р)тэкъэ
дэлъадэ(р)тэкъэ
дыдэлъадэ(р)тэкъэ
фыдэлъадэ(р)тэкъэ
дэлъадэ(хэ)(р)тэкъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыдэлъэда
удэлъэда
дэлъэда
дыдэлъэда
фыдэлъэда
дэлъэда(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыдэлъэдакъэ
удэлъэдакъэ
дэлъэдакъэ
дыдэлъэдакъэ
фыдэлъэдакъэ
дэлъэда(хэ)къэ
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:
сыдэлъэдат
удэлъэдат
дэлъэдат
дыдэлъэдат
фыдэлъэдат
дэлъэда(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыдэлъэдатэкъэ
удэлъэдатэкъэ
дэлъэдатэкъэ
дыдэлъэдатэкъэ
фыдэлъэдатэкъэ
дэлъэда(хэ)тэкъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:
сыдэлъэдэгъа
удэлъэдэгъа
дэлъэдэгъа
дыдэлъэдэгъа
фыдэлъэдэгъа
дэлъэдэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:
сыдэлъэдэгъакъэ
удэлъэдэгъакъэ
дэлъэдэгъакъэ
дыдэлъэдэгъакъэ
фыдэлъэдэгъакъэ
дэлъэдэгъа(хэ)къэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыдэлъэдэгъат
удэлъэдэгъат
дэлъэдэгъат
дыдэлъэдэгъат
фыдэлъэдэгъат
дэлъэдэгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыдэлъэдэгъатэкъэ
удэлъэдэгъатэкъэ
дэлъэдэгъатэкъэ
дыдэлъэдэгъатэкъэ
фыдэлъэдэгъатэкъэ
дэлъэдэгъа(хэ)тэкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:
сыдэлъадэ
удэлъадэ
дэлъадэ
дыдэлъадэ
фыдэлъадэ
дэлъадэ(хэ)
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:
сыдэлъадэкъэ
удэлъадэкъэ
дэлъадэкъэ
дыдэлъадэкъэ
фыдэлъадэкъэ
дэлъадэ(хэ)къэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:
сыдэлъадэт
удэлъадэт
дэлъадэт
дыдэлъадэт
фыдэлъадэт
дэлъадэ(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:
сыдэлъадэтэкъэ
удэлъадэтэкъэ
дэлъадэтэкъэ
дыдэлъадэтэкъэ
фыдэлъадэтэкъэ
дэлъадэ(хэ)тэкъэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыдэлъэдэн
удэлъэдэн
дэлъэдэн
дыдэлъэдэн
фыдэлъэдэн
дэлъэдэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыдэлъэдэнкъэ
удэлъэдэнкъэ
дэлъэдэнкъэ
дыдэлъэдэнкъэ
фыдэлъэдэнкъэ
дэлъэдэн(хэ)къэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыдэлъэдэну
удэлъэдэну
дэлъэдэну
дыдэлъэдэну
фыдэлъэдэну
дэлъэдэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыдэлъэдэнукъэ
удэлъэдэнукъэ
дэлъэдэнукъэ
дыдэлъэдэнукъэ
фыдэлъэдэнукъэ
дэлъэдэну(хэ)къэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыдэлъадэмэ
удэлъадэмэ
дэлъадэмэ
дыдэлъадэмэ
фыдэлъадэмэ
дэлъадэ(хэ)мэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыдэмылъадэмэ
удэмылъадэмэ
дэмылъадэмэ
дыдэмылъадэмэ
фыдэмылъадэмэ
дэмылъадэ(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыдэлъэдамэ
удэлъэдамэ
дэлъэдамэ
дыдэлъэдамэ
фыдэлъэдамэ
дэлъэда(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыдэмылъэдамэ
удэмылъэдамэ
дэмылъэдамэ
дыдэмылъэдамэ
фыдэмылъэдамэ
мылъэда(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сыдэлъэдэгъамэ
удэлъэдэгъамэ
дэлъэдэгъамэ
дыдэлъэдэгъамэ
фыдэлъэдэгъамэ
дэлъэдэгъа(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыдэмылъэдэгъамэ
удэмылъэдэгъамэ
дэмылъэдэгъамэ
дыдэмылъэдэгъамэ
фыдэмылъэдэгъамэ
дэмылъэдэгъа(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыдэлъэдэнмэ
удэлъэдэнмэ
дэлъэдэнмэ
дыдэлъэдэнмэ
фыдэлъэдэнмэ
дэлъэдэн(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыдэмылъэдэнмэ
удэмылъэдэнмэ
дэмылъэдэнмэ
дыдэмылъэдэнмэ
фыдэмылъэдэнмэ
дэмылъэдэн(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыдэлъэдэнумэ
удэлъэдэнумэ
дэлъэдэнумэ
дыдэлъэдэнумэ
фыдэлъэдэнумэ
дэлъэдэну(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыдэмылъэдэнумэ
удэмылъэдэнумэ
дэмылъэдэнумэ
дыдэмылъэдэнумэ
фыдэмылъэдэнумэ
дэмылъэдэну(хэ)мэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыдэлъадэтэмэ
удэлъадэтэмэ
дэлъадэтэмэ
дыдэлъадэтэмэ
фыдэлъадэтэмэ
дэлъадэ(хэ)тэмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыдэмылъадэтэмэ
удэмылъадэтэмэ
дэмылъадэтэмэ
дыдэмылъадэтэмэ
фыдэмылъадэтэмэ
дэмылъадэ(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыдэлъэдатэмэ
удэлъэдатэмэ
дэлъэдатэмэ
дыдэлъэдатэмэ
фыдэлъэдатэмэ
дэлъэда(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыдэмылъэдатэмэ
удэмылъэдатэмэ
дэмылъэдатэмэ
дыдэмылъэдатэмэ
фыдэмылъэдатэмэ
дэмылъэда(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сыдэлъэдэгъатэмэ
удэлъэдэгъатэмэ
дэлъэдэгъатэмэ
дыдэлъэдэгъатэмэ
фыдэлъэдэгъатэмэ
дэлъэдэгъа(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыдэмылъэдэгъатэмэ
удэмылъэдэгъатэмэ
дэмылъэдэгъатэмэ
дыдэмылъэдэгъатэмэ
фыдэмылъэдэгъатэмэ
дэмылъэдэгъа(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыдэлъэдэнтэмэ
удэлъэдэнтэмэ
дэлъэдэнтэмэ
дыдэлъэдэнтэмэ
фыдэлъэдэнтэмэ
дэлъэдэн(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыдэмылъэдэнтэмэ
удэмылъэдэнтэмэ
дэмылъэдэнтэмэ
дыдэмылъэдэнтэмэ
фыдэмылъэдэнтэмэ
дэмылъэдэн(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыдэлъэдэнутэмэ
удэлъэдэнутэмэ
дэлъэдэнутэмэ
дыдэлъэдэнутэмэ
фыдэлъэдэнутэмэ
дэлъэдэну(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыдэмылъэдэнутэмэ
удэмылъэдэнутэмэ
дэмылъэдэнутэмэ
дыдэмылъэдэнутэмэ
фыдэмылъэдэнутэмэ
дэмылъэдэну(хэ)тэмэ
сослагательнэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыдэлъэдэнт
удэлъэдэнт
дэлъэдэнт
дыдэлъэдэнт
фыдэлъэдэнт
дэлъэдэн(хэ)т
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыдэлъэдэнтэкъым
удэлъэдэнтэкъым
дэлъэдэнтэкъым
дыдэлъэдэнтэкъым
фыдэлъэдэнтэкъым
дэлъэдэн(хэ)тэкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыдэлъэдэнут
удэлъэдэнут
дэлъэдэнут
дыдэлъэдэнут
фыдэлъэдэнут
дэлъэдэну(хэ)т
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыдэлъэдэнутэкъым
удэлъэдэнутэкъым
дэлъэдэнутэкъым
дыдэлъэдэнутэкъым
фыдэлъэдэнутэкъым
дэлъэдэну(хэ)тэкъым
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыдэлъадэми
удэлъадэми
дэлъадэми
дыдэлъадэми
фыдэлъадэми
дэлъадэ(хэ)ми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыдэмылъадэми
удэмылъадэми
дэмылъадэми
дыдэмылъадэми
фыдэмылъадэми
дэмылъадэ(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыдэлъэдами
удэлъэдами
дэлъэдами
дыдэлъэдами
фыдэлъэдами
дэлъэда(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыдэмылъэдами
удэмылъэдами
дэмылъэдами
дыдэмылъэдами
фыдэмылъэдами
дэмылъэда(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сыдэлъэдэгъами
удэлъэдэгъами
дэлъэдэгъами
дыдэлъэдэгъами
фыдэлъэдэгъами
дэлъэдэгъа(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыдэмылъэдэгъами
удэмылъэдэгъами
дэмылъэдэгъами
дыдэмылъэдэгъами
фыдэмылъэдэгъами
дэмылъэдэгъа(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыдэлъэдэнми
удэлъэдэнми
дэлъэдэнми
дыдэлъэдэнми
фыдэлъэдэнми
дэлъэдэн(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыдэмылъэдэнми
удэмылъэдэнми
дэмылъэдэнми
дыдэмылъэдэнми
фыдэмылъэдэнми
дэмылъэдэн(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыдэлъэдэнуми
удэлъэдэнуми
дэлъэдэнуми
дыдэлъэдэнуми
фыдэлъэдэнуми
дэлъэдэну(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыдэмылъэдэнуми
удэмылъэдэнуми
дэмылъэдэнуми
дыдэмылъэдэнуми
фыдэмылъэдэнуми
дэмылъэдэну(хэ)ми
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыдэлъадэтэми
удэлъадэтэми
дэлъадэтэми
дыдэлъадэтэми
фыдэлъадэтэми
дэлъадэ(хэ)тэми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыдэмылъадэтэми
удэмылъадэтэми
дэмылъадэтэми
дыдэмылъадэтэми
фыдэмылъадэтэми
дэмылъадэ(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыдэлъэдатэми
удэлъэдатэми
дэлъэдатэми
дыдэлъэдатэми
фыдэлъэдатэми
дэлъэда(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыдэмылъэдатэми
удэмылъэдатэми
дэмылъэдатэми
дыдэмылъэдатэми
фыдэмылъэдатэми
дэмылъэда(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сыдэлъэдэгъатэми
удэлъэдэгъатэми
дэлъэдэгъатэми
дыдэлъэдэгъатэми
фыдэлъэдэгъатэми
дэлъэдэгъа(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыдэмылъэдэгъатэми
удэмылъэдэгъатэми
дэмылъэдэгъатэми
дыдэмылъэдэгъатэми
фыдэмылъэдэгъатэми
дэмылъэдэгъа(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыдэлъэдэнтэми
удэлъэдэнтэми
дэлъэдэнтэми
дыдэлъэдэнтэми
фыдэлъэдэнтэми
дэлъэдэн(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыдэмылъэдэнтэми
удэмылъэдэнтэми
дэмылъэдэнтэми
дыдэмылъэдэнтэми
фыдэмылъэдэнтэми
дэмылъэдэн(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыдэлъэдэнутэми
удэлъэдэнутэми
дэлъэдэнутэми
дыдэлъэдэнутэми
фыдэлъэдэнутэми
дэлъэдэну(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыдэмылъэдэнутэми
удэмылъэдэнутэми
дэмылъэдэнутэми
дыдэмылъэдэнутэми
фыдэмылъэдэнутэми
дэмылъэдэну(хэ)тэми
гъэщӀэгъуэныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сыдэлъэдаи
удэлъэдаи
дэлъэдаи
дыдэлъэдаи
фыдэлъэдаи
дэлъэдаи
щымыӀэныгъэ:
сыдэмылъэдаи
удэмылъэдаи
дэмылъэдаи
дыдэмылъэдаи
фыдэмылъэдаи
дэмылъэдаи
фӀэфӀыныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сыдэлъэдащэрэт
удэлъэдащэрэт
дэлъэдащэрэт
дыдэлъэдащэрэт
фыдэлъэдащэрэт
дэлъэдащэрэт
щымыӀэныгъэ:
сыдэмылъэдащэрэт
удэмылъэдащэрэт
дэмылъэдащэрэт
дыдэмылъэдащэрэт
фыдэмылъэдащэрэт
дэмылъэдащэрэт
шэч къытехьэныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сыдэлъэдагъэнщ
удэлъэдагъэнщ
дэлъэдагъэнщ
дыдэлъэдагъэнщ
фыдэлъэдагъэнщ
дэлъэдагъэнщ
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сыдэлъэдагъэнкъым
удэлъэдагъэнкъым
дэлъэдагъэнкъым
дыдэлъэдагъэнкъым
фыдэлъэдагъэнкъым
дэлъэдагъэнкъым
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сыдэлъэдагъэнт
удэлъэдагъэнт
дэлъэдагъэнт
дыдэлъэдагъэнт
фыдэлъэдагъэнт
дэлъэдагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сыдэлъэдагъэнтэкъым
удэлъэдагъэнтэкъым
дэлъэдагъэнтэкъым
дыдэлъэдагъэнтэкъым
фыдэлъэдагъэнтэкъым
дэлъэдагъэнтэкъым
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сыдэлъэдагъэн
удэлъэдагъэн
дэлъэдагъэн
дыдэлъэдагъэн
фыдэлъэдагъэн
дэлъэдагъэн
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сыдэлъэдагъэнкъэ
удэлъэдагъэнкъэ
дэлъэдагъэнкъэ
дыдэлъэдагъэнкъэ
фыдэлъэдагъэнкъэ
дэлъэдагъэнкъэ
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сыдэлъэдагъэнт
удэлъэдагъэнт
дэлъэдагъэнт
дыдэлъэдагъэнт
фыдэлъэдагъэнт
дэлъэдагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сыдэлъэдагъэнтэкъэ
удэлъэдагъэнтэкъэ
дэлъэдагъэнтэкъэ
дыдэлъэдагъэнтэкъэ
фыдэлъэдагъэнтэкъэ
дэлъэдагъэнтэкъэ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сыдэлъэдагъэнущ
удэлъэдагъэнущ
дэлъэдагъэнущ
дыдэлъэдагъэнущ
фыдэлъэдагъэнущ
дэлъэдагъэнущ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сыдэлъэдагъэнукъым
удэлъэдагъэнукъым
дэлъэдагъэнукъым
дыдэлъэдагъэнукъым
фыдэлъэдагъэнукъым
дэлъэдагъэнукъым
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сыдэлъэдагъэнут
удэлъэдагъэнут
дэлъэдагъэнут
дыдэлъэдагъэнут
фыдэлъэдагъэнут
дэлъэдагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сыдэлъэдагъэнутэкъым
удэлъэдагъэнутэкъым
дэлъэдагъэнутэкъым
дыдэлъэдагъэнутэкъым
фыдэлъэдагъэнутэкъым
дэлъэдагъэнутэкъым
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сыдэлъэдагъэну
удэлъэдагъэну
дэлъэдагъэну
дыдэлъэдагъэну
фыдэлъэдагъэну
дэлъэдагъэну
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сыдэлъэдагъэнукъэ
удэлъэдагъэнукъэ
дэлъэдагъэнукъэ
дыдэлъэдагъэнукъэ
фыдэлъэдагъэнукъэ
дэлъэдагъэнукъэ
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сыдэлъэдагъэнут
удэлъэдагъэнут
дэлъэдагъэнут
дыдэлъэдагъэнут
фыдэлъэдагъэнут
дэлъэдагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сыдэлъэдагъэнутэкъэ
удэлъэдагъэнутэкъэ
дэлъэдагъэнутэкъэ
дыдэлъэдагъэнутэкъэ
фыдэлъэдагъэнутэкъэ
дэлъэдагъэнутэкъэ
Причастиехэр
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
Зылэжь (субъектнэ) причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыдэлъадэ
удэлъадэ
дэлъадэ
дыдэлъадэ
фыдэлъадэ
дэлъадэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыдэмылъадэ
удэмылъадэ
дэмылъадэ
дыдэмылъадэ
фыдэмылъадэ
дэмылъадэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыдэлъэда
удэлъэда
дэлъэда
дыдэлъэда
фыдэлъэда
дэлъэда(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыдэмылъэда
удэмылъэда
дэмылъэда
дыдэмылъэда
фыдэмылъэда
дэмылъэда(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыдэлъэдэгъа
удэлъэдэгъа
дэлъэдэгъа
дыдэлъэдэгъа
фыдэлъэдэгъа
дэлъэдэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыдэмылъэдэгъа
удэмылъэдэгъа
дэмылъэдэгъа
дыдэмылъэдэгъа
фыдэмылъэдэгъа
дэмылъэдэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сыдэлъэдэн
удэлъэдэн
дэлъэдэн
дыдэлъэдэн
фыдэлъэдэн
дэлъэдэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сыдэмылъэдэн
удэмылъэдэн
дэмылъэдэн
дыдэмылъэдэн
фыдэмылъэдэн
дэмылъэдэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сыдэлъэдэну
удэлъэдэну
дэлъэдэну
дыдэлъэдэну
фыдэлъэдэну
дэлъэдэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сыдэмылъэдэну
удэмылъэдэну
дэмылъэдэну
дыдэмылъэдэну
фыдэмылъэдэну
дэмылъэдэну(хэ)
Лэжьыгъэм и къэхъукӀэр зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыдэлъадэ
узэрыдэлъадэ
зэрыдэлъадэ
дызэрыдэлъадэ
фызэрыдэлъадэ
зэрыдэлъадэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрыдэмылъадэ
узэрыдэмылъадэ
зэрыдэмылъадэ
дызэрыдэмылъадэ
фызэрыдэмылъадэ
зэрыдэмылъадэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыдэлъэда
узэрыдэлъэда
зэрыдэлъэда
дызэрыдэлъэда
фызэрыдэлъэда
зэрыдэлъэда(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрыдэмылъэда
узэрыдэмылъэда
зэрыдэмылъэда
дызэрыдэмылъэда
фызэрыдэмылъэда
зэрыдэмылъэда(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыдэлъэдэгъа
узэрыдэлъэдэгъа
зэрыдэлъэдэгъа
дызэрыдэлъэдэгъа
фызэрыдэлъэдэгъа
зэрыдэлъэдэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрыдэмылъэдэгъа
узэрыдэмылъэдэгъа
зэрыдэмылъэдэгъа
дызэрыдэмылъэдэгъа
фызэрыдэмылъэдэгъа
зэрыдэмылъэдэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыдэлъэдэн
узэрыдэлъэдэн
зэрыдэлъэдэн
дызэрыдэлъэдэн
фызэрыдэлъэдэн
зэрыдэлъэдэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрыдэмылъэдэн
узэрыдэмылъэдэн
зэрыдэмылъэдэн
дызэрыдэмылъэдэн
фызэрыдэмылъэдэн
зэрыдэмылъэдэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыдэлъэдэну
узэрыдэлъэдэну
зэрыдэлъэдэну
дызэрыдэлъэдэну
фызэрыдэлъэдэну
зэрыдэлъэдэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрыдэмылъэдэну
узэрыдэмылъэдэну
зэрыдэмылъэдэну
дызэрыдэмылъэдэну
фызэрыдэмылъэдэну
зэрыдэмылъэдэну(хэ)
Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыщыдэлъадэ
ущыдэлъадэ
щыдэлъадэ
дыщыдэлъадэ
фыщыдэлъадэ
щыдэлъадэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыщыдэмылъадэ
ущыдэмылъадэ
щыдэмылъадэ
дыщыдэмылъадэ
фыщыдэмылъадэ
щыдэмылъадэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщыдэлъэда
ущыдэлъэда
щыдэлъэда
дыщыдэлъэда
фыщыдэлъэда
щыдэлъэда(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщыдэмылъэда
ущыдэмылъэда
щыдэмылъэда
дыщыдэмылъэда
фыщыдэмылъэда
щыдэмылъэда(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщыдэлъэдэгъа
ущыдэлъэдэгъа
щыдэлъэдэгъа
дыщыдэлъэдэгъа
фыщыдэлъэдэгъа
щыдэлъэдэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщыдэмылъэдэгъа
ущыдэмылъэдэгъа
щыдэмылъэдэгъа
дыщыдэмылъэдэгъа
фыщыдэмылъэдэгъа
щыдэмылъэдэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщыдэлъэдэн
ущыдэлъэдэн
щыдэлъэдэн
дыщыдэлъэдэн
фыщыдэлъэдэн
щыдэлъэдэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщыдэмылъэдэн
ущыдэмылъэдэн
щыдэмылъэдэн
дыщыдэмылъэдэн
фыщыдэмылъэдэн
щыдэмылъэдэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщыдэлъэдэну
ущыдэлъэдэну
щыдэлъэдэну
дыщыдэлъэдэну
фыщыдэлъэдэну
щыдэлъэдэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщыдэмылъэдэну
ущыдэмылъэдэну
щыдэмылъэдэну
дыщыдэмылъэдэну
фыщыдэмылъэдэну
щыдэмылъэдэну(хэ)
ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыздэдэлъадэ
уздэдэлъадэ
здэдэлъадэ
дыздэдэлъадэ
фыздэдэлъадэ
здэдэлъадэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыздэдэмылъадэ
уздэдэмылъадэ
здэдэмылъадэ
дыздэдэмылъадэ
фыздэдэмылъадэ
здэдэмылъадэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыздэдэлъэда
уздэдэлъэда
здэдэлъэда
дыздэдэлъэда
фыздэдэлъэда
здэдэлъэда(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыздэдэмылъэда
уздэдэмылъэда
здэдэмылъэда
дыздэдэмылъэда
фыздэдэмылъэда
здэдэмылъэда(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыздэдэлъэдэгъа
уздэдэлъэдэгъа
здэдэлъэдэгъа
дыздэдэлъэдэгъа
фыздэдэлъэдэгъа
здэдэлъэдэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыздэдэмылъэдэгъа
уздэдэмылъэдэгъа
здэдэмылъэдэгъа
дыздэдэмылъэдэгъа
фыздэдэмылъэдэгъа
здэдэмылъэдэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыздэдэлъэдэн
уздэдэлъэдэн
здэдэлъэдэн
дыздэдэлъэдэн
фыздэдэлъэдэн
здэдэлъэдэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыздэдэмылъэдэн
уздэдэмылъэдэн
здэдэмылъэдэн
дыздэдэмылъэдэн
фыздэдэмылъэдэн
здэдэмылъэдэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыздэдэлъэдэну
уздэдэлъэдэну
здэдэлъэдэну
дыздэдэлъэдэну
фыздэдэлъэдэну
здэдэлъэдэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыздэдэмылъэдэну
уздэдэмылъэдэну
здэдэмылъэдэну
дыздэдэмылъэдэну
фыздэдэмылъэдэну
здэдэмылъэдэну(хэ)
Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀыдэлъадэ
ущӀыдэлъадэ
щӀыдэлъадэ
дыщӀыдэлъадэ
фыщӀыдэлъадэ
щӀыдэлъадэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀыдэмылъадэ
ущӀыдэмылъадэ
щӀыдэмылъадэ
дыщӀыдэмылъадэ
фыщӀыдэмылъадэ
щӀыдэмылъадэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀыдэлъэда
ущӀыдэлъэда
щӀыдэлъэда
дыщӀыдэлъэда
фыщӀыдэлъэда
щӀыдэлъэда(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀыдэмылъэда
ущӀыдэмылъэда
щӀыдэмылъэда
дыщӀыдэмылъэда
фыщӀыдэмылъэда
щӀыдэмылъэда(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀыдэлъэдэгъа
ущӀыдэлъэдэгъа
щӀыдэлъэдэгъа
дыщӀыдэлъэдэгъа
фыщӀыдэлъэдэгъа
щӀыдэлъэдэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀыдэмылъэдэгъа
ущӀыдэмылъэдэгъа
щӀыдэмылъэдэгъа
дыщӀыдэмылъэдэгъа
фыщӀыдэмылъэдэгъа
щӀыдэмылъэдэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀыдэлъэдэн
ущӀыдэлъэдэн
щӀыдэлъэдэн
дыщӀыдэлъэдэн
фыщӀыдэлъэдэн
щӀыдэлъэдэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀыдэмылъэдэн
ущӀыдэмылъэдэн
щӀыдэмылъэдэн
дыщӀыдэмылъэдэн
фыщӀыдэмылъэдэн
щӀыдэмылъэдэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀыдэлъэдэну
ущӀыдэлъэдэну
щӀыдэлъэдэну
дыщӀыдэлъэдэну
фыщӀыдэлъэдэну
щӀыдэлъэдэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀыдэмылъэдэну
ущӀыдэмылъэдэну
щӀыдэмылъэдэну
дыщӀыдэмылъэдэну
фыщӀыдэмылъэдэну
щӀыдэмылъэдэну(хэ)
Деепричастиехэр
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыдэлъадэу
удэлъадэу
дэлъадэу
дыдэлъадэу
фыдэлъадэу
дэлъадэ(хэ)у
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыдэмылъадэу
удэмылъадэу
дэмылъадэу
дыдэмылъадэу
фыдэмылъадэу
дэмылъадэ(хэ)у
блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыдэлъэдауэ
удэлъэдауэ
дэлъэдауэ
дыдэлъэдауэ
фыдэлъэдауэ
дэлъэдауэ / дэлъэда(хэ)у
блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыдэмылъэдауэ
удэмылъэдауэ
дэмылъэдауэ
дыдэмылъэдауэ
фыдэмылъэдауэ
дэмылъэдауэ(хэ) / дэмылъэда(хэ)у
жрэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ
сыдэлъадэурэ
удэлъадэурэ
дэлъадэурэ
дыдэлъадэурэ
фыдэлъадэурэ
дэлъадэ(хэ)урэ
жрэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ
сыдэмылъадэурэ
удэмылъадэурэ
дэмылъадэурэ
дыдэмылъадэурэ
фыдэмылъадэурэ
дэмылъадэ(хэ)урэ
Прямой дополненэ -- ит зэман щыӀэныгъэ фащэ
Прямой Дополненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
Подлежащэ
сэ
--
сыбдолъадэ
сыдолъадэ
--
сывдолъадэ
садолъадэ(хэ)
уэ
уздолъадэ
--
удолъадэ
уддолъадэ
--
уадолъадэ(хэ)
ар
здолъадэ
бдолъадэ
долъадэ
ддолъадэ
вдолъадэ
ядолъадэ(хэ)
дэ
--
дыбдолъадэ
дыдолъадэ
--
дывдолъадэ
дадолъадэ(хэ)
фэ
фыздолъадэ
--
фыдолъадэ
фыддолъадэ
--
фадолъадэ(хэ)
ахэр
здолъадэ
бдолъадэ
долъадэ
ддолъадэ
вдолъадэ
ядолъадэ(хэ)
Прямой дополненэ -- фащэ псори (ит зэман щыӀэныгъэ фащэм нэгъуэщӀ)
Прямой Дополненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
Подлежащэ
сэ
--
сыбдэ[лъадэрэ]
сыдэ[лъадэрэ]
--
сывдэ[лъадэрэ]
садэ[лъадэ(хэ)рэ]
уэ
уздэ[лъадэрэ]
--
удэ[лъадэрэ]
уддэ[лъадэрэ]
--
уадэ[лъадэ(хэ)рэ]
ар
здэ[лъадэрэ]
бдэ[лъадэрэ]
дэ[лъадэрэ]
ддэ[лъадэрэ]
вдэ[лъадэрэ]
ядэ[лъадэ(хэ)рэ]
дэ
--
дыбдэ[лъадэрэ]
дыдэ[лъадэрэ]
--
дывдэ[лъадэрэ]
дадэ[лъадэ(хэ)рэ]
фэ
фыздэ[лъадэрэ]
--
фыбъэдэ[лъадэрэ]
фыддэ[лъадэрэ]
--
фадэ[лъадэ(хэ)рэ]
ахэр
здэ[лъадэрэ]
бдэ[лъадэрэ]
дэ[лъадэрэ]
ддэ[лъадэрэ]
вдэ[лъадэрэ]
ядэ[лъадэ(хэ)рэ]
-э-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[лъад]э
[лъад]эр
--
[лъад]эхэр
Эргативнэ:
[лъад]э
[лъад]эм
--
[лъад]эхэм
Послеложнэ:
[лъад]экӀэ
[лъад]эмкӀэ
[лъад]эхэкӀэ
[лъад]эхэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[лъад]эуэ
[лъад]эрауэ
[лъад]эхэу
[лъад]эхэрауэ
-а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[лъэд]а
[лъэд]ар
--
[лъэд]ахэр
Эргативнэ:
[лъэд]а
[лъэд]ам
--
[лъэд]ахэм
Послеложнэ:
[лъэд]акӀэ
[лъэд]амкӀэ
[лъэд]ахэкӀэ
[лъэд]ахэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[лъэд]ауэ
[лъэд]арауэ
[лъэд]ахэу
[лъэд]ахэрауэ
-эн-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[лъэд]эн
[лъэд]эныр
--
[лъэд]энхэр
Эргативнэ:
[лъэд]эн
[лъэд]эным
--
[лъэд]энхэм
Послеложнэ:
[лъэд]энкӀэ
[лъэд]энымкӀэ
[лъэд]энхэкӀэ
[лъэд]энхэмкӀэ
'Обстоятельственнэ:
[лъэд]эну
[лъэд]энырауэ
[лъэд]энхэу
[лъэд]энхэрауэ
-эну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[лъэд]эну
[лъэд]энур
--
[лъэд]энухэр
Эргативнэ:
[лъэд]эну
[лъэд]энум
--
[лъэд]энухэм
Послеложнэ:
[лъэд]энукӀэ
[лъэд]энумкӀэ
[лъэд]энухэкӀэ
[лъэд]энухэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[лъэд]энууэ
[лъэд]энурауэ
[лъэд]энухэу
[лъэд]энухэрауэ
МЫХЬЭНЭ
Жэурэ зыщӀыпӀэ дыхьэн.
Жэурэ зыщӀыпӀэ дыхьэн (ткӀуаткӀуэхэм хужаӀэ).
ЩАПХЪЭХЭР
ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР
Шур къуажэм дэлъэдащ.
Псыр къуэм дэлъэдащ.
Уэшхыпсыр пщэдыкъым долъадэ.
НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР
ИНДЖЫЛЫБЗЭ
дэлъэдэн: 1. run in, ride in, drop in swh 2. flow in, flow in swh, between sth (about sth liquid)
Шур къуажэм дэлъэдащ: the horseman rode into the village.
Псыр къуэм дэлъэдащ: the river flowed through a ravine.
Уэшхыпсыр пщэдыкъым долъадэ: the rainwater is flowing down the back of [his] neck
УРЫСЫБЗЭ
дэлъэдэн: 1. заскочить, забежать, заехать куда-л. 2. втекать, затекать куда-л., между чем-л. (о чём-л. жидком)
Шур къуажэм дэлъэдащ: всадник заехал в деревню.
Псыр къуэм дэлъэдащ: река текла по оврагу.
Уэшхыпсыр пщэдыкъым долъадэ: дождевая вода течет по заду [его] шеи.
БИБЛИОГРАФИЕ
Апажэ М. Л., КӀуэкӀуэ Ж. Н. Адыгэ-урыс псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2008.
БищӀо Б. Ч. Адыгэбзэм и псалъэгъэнахуэ. Налшык: «Эльбрус», 2015.
БищӀо Б. Ч., Къумыкъу Д. М., ТӀымыжь Хь. Т. ЕджапӀэхэм папщӀэ урыс-адыгэ псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2013.
Джаурджий Хь. З., Сыкъун Хь. Хь. Урыс-адыгэ школ псалъалъэ. Налшык: «Нарт», 1991.
Къэбэрдей АССР-м и министрхэм я советым деж щыӀэ Къэбэрдей научно-исследовательскэ институт. Къардэн Б. М., БищӀэу А. Т. Урыс-къэбэрдей-шэрджэс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1955
Къэбэрдей-Балъкъэр АССР-м и министрхэм я советым и деж щыӀэ Къэбэрдей-балъкъэр научно-исследовательскэ институт. Апажэ М. Л., Багъ Н. А., Багъ П. М., Балъкъэр Б. Хь, КӀуэкӀуэ Ж. Н., ЖьэкӀэмыхъу Хь. Хь., Урыс Хь. Щ. Къэбэрдей-урыс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1957
Россием щӀэныгъэхэмкӀэ и академием и Къэбэрдей-Балъкъэр щӀэныгъэ центрым гуманитарнэ къухутэныгъэхэмкӀэ и институт. Адыгэбзэ псалъалъэ. Москва: «Дигора», 1999.
Табухов Х. К. Толковый русско-кабардино-черкесский словарь. Нальчик: Издательлский центр «Эль-Фа», 2006.
Шэрджэс Алий. Яхуэмыфащэу лъэныкъуэ едгъэза псалъэхэр. Адыгэ псалъэгъэнахуэм щӀыгъужыпхъэхэр. Налшык: Изд. КБИГИ, 2009.