АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)
ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭМЫӀЭС
ЭТИМОЛОГИЕ
КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ
ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ
дэ- + [кӏу] + -э + -т + -ей + -ы + -н
СПРЯЖЕНЭ
Глагол лъэмыӏэс "дэкӏуэтеин"-м и спряженэ
Инфинитив (масдар)
щыӀэныгъэ:
дэкӏуэтеин
щымыӀэныгъэ:
дэмыкӏуэтеин
Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сыдэкӏуэтеин
удэкӏуэтеин
дэкӏуэтеин
дыдэкӏуэтеин
фыдэкӏуэтеин
дэкӏуэтеин(хэ)
щымыӀэныгъэ:
сыдэмыкӏуэтеин
удэмыкӏуэтеин
дэмыкӏуэтеин
дыдэмыкӏуэтеин
фыдэмыкӏуэтеин
дэмыкӏуэтеин(хэ)
унафэ наклоненэ
уэ
фэ
щыӀэныгъэ:
дэкӏуэтей!
фыдэкӏуэтей!
щымыӀэныгъэ:
удэмыкӏуэтей!
фыдэмыкӏуэтей!
Ре-кӀэ унафэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сыдрекӏуэтей
удрекӏуэтей
дрекӏуэтей
дыдрекӏуэтей
фыдрекӏуэтей
дрекӏуэтей
щымыӀэныгъэ:
сыдремыкӏуэтей
удремыкӏуэтей
дремыкӏуэтей
дыдремыкӏуэтей
фыдремыкӏуэтей
дремыкӏуэтей
ЗэраӀуатэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыдокӏуэтей(р)
удокӏуэтей(р)
докӏуэтей(р)
дыдокӏуэтей(р)
фыдокӏуэтей(р)
докӏуэтей(хэ)(р)
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыдэкӏуэтейркъым
удэкӏуэтейркъым
дэкӏуэтейркъым
дыдэкӏуэтейркъым
фыдэкӏуэтейркъым
дэкӏуэтей(хэ)ркъым
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:
сыдэкӏуэтейрт
удэкӏуэтейрт
дэкӏуэтейрт
дыдэкӏуэтейрт
фыдэкӏуэтейрт
дэкӏуэтейрт / дэкӏуэтей(хэ)рт
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыдэкӏуэтейртэкъым
удэкӏуэтейртэкъым
дэкӏуэтейртэкъым
дыдэкӏуэтейртэкъым
фыдэкӏуэтейртэкъым
дэкӏуэтейртэкъым / дэкӏуэте(хэ)ртэкъым
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыдэкӏуэтеящ
удэкӏуэтеящ
дэкӏуэтеящ
дыдэкӏуэтеящ
фыдэкӏуэтеящ
дэкӏуэтея(хэ)щ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыдэкӏуэтеякъым
удэкӏуэтеякъым
дэкӏуэтеякъым
дыдэкӏуэтеякъым
фыдэкӏуэтеякъым
дэкӏуэтея(хэ)къым
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:
сыдэкӏуэтеят
удэкӏуэтеят
дэкӏуэтеят
дыдэкӏуэтеят
фыдэкӏуэтеят
дэкӏуэтея(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыдэкӏуэтеятэкъым
удэкӏуэтеятэкъым
дэкӏуэтеятэкъым
дыдэкӏуэтеятэкъым
фыдэкӏуэтеятэкъым
дэкӏуэтея(хэ)тэкъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:
сыдэкӏуэтеигъащ
удэкӏуэтеигъащ
дэкӏуэтеигъащ
дыдэкӏуэтеигъащ
фыдэкӏуэтеигъащ
дэкӏуэтеигъа(хэ)щ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:
сыдэкӏуэтеигъакъым
удэкӏуэтеигъакъым
дэкӏуэтеигъакъым
дыдэкӏуэтеигъакъым
фыдэкӏуэтеигъакъым
дэкӏуэтеигъа(хэ)къым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыдэкӏуэтеигъат
удэкӏуэтеигъат
дэкӏуэтеигъат
дыдэкӏуэтеигъат
фыдэкӏуэтеигъат
дэкӏуэтеигъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыдэкӏуэтеигъатэкъым
удэкӏуэтеигъатэкъым
дэкӏуэтеигъатэкъым
дыдэкӏуэтеигъатэкъым
фыдэкӏуэтеигъатэкъым
дэкӏуэтеигъа(хэ)тэкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:
сыдэкӏуэтейщ
удэкӏуэтейщ
дэкӏуэтейщ
дыдэкӏуэтейщ
фыдэкӏуэтейщ
дэкӏуэтей(хэ)щ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:
сыдэкӏуэтейкъым
удэкӏуэтейкъым
дэкӏуэтейкъым
дыдэкӏуэтейкъым
фыдэкӏуэтейкъым
дэкӏуэтей(хэ)къым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:
сыдэкӏуэтейт
удэкӏуэтейт
дэкӏуэтейт
дыдэкӏуэтейт
фыдэкӏуэтейт
дэкӏуэтей(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:
сыдэкӏуэтейтэкъым
удэкӏуэтейтэкъым
дэкӏуэтейтэкъым
дыдэкӏуэтейтэкъым
фыдэкӏуэтейтэкъым
дэкӏуэтей(хэ)тэкъым
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыдэкӏуэтеинщ
удэкӏуэтеинщ
дэкӏуэтеинщ
дыдэкӏуэтеинщ
фыдэкӏуэтеинщ
дэкӏуэтеин(хэ)щ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыдэкӏуэтеинкъым
удэкӏуэтеинкъым
дэкӏуэтеинкъым
дыдэкӏуэтеинкъым
фыдэкӏуэтеинкъым
дэкӏуэтеин(хэ)къым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыдэкӏуэтеинущ
удэкӏуэтеинущ
дэкӏуэтеинущ
дыдэкӏуэтеинущ
фыдэкӏуэтеинущ
дэкӏуэтеину(хэ)щ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыдэкӏуэтеинукъым
удэкӏуэтеинукъым
дэкӏуэтеинукъым
дыдэкӏуэтеинукъым
фыдэкӏуэтеинукъым
дэкӏуэтеину(хэ)къым
ЗэрыупщӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыдэкӏуэтейрэ
удэкӏуэтейрэ
дэкӏуэтейрэ
дыдэкӏуэтейрэ
фыдэкӏуэтейрэ
дэкӏуэтей(хэ)рэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыдэкӏуэтейркъэ
удэкӏуэтейркъэ
дэкӏуэтейркъэ
дыдэкӏуэтейркъэ
фыдэкӏуэтейркъэ
дэкӏуэтейркъэ / дэкӏуэтейхэркъэ
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:
сыдэкӏуэтейрт
удэкӏуэтейрт
дэкӏуэтейрт
дыдэкӏуэтейрт
фыдэкӏуэтейрт
дэкӏуэтейрт / дэкӏуэтей(хэ)рт
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыдэкӏуэтейртэкъэ
удэкӏуэтейртэкъэ
дэкӏуэтейртэкъэ
дыдэкӏуэтейртэкъэ
фыдэкӏуэтейртэкъэ
дэкӏуэтейртэкъэ / дэкӏуэте(хэ)ртэкъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыдэкӏуэтея
удэкӏуэтея
дэкӏуэтея
дыдэкӏуэтея
фыдэкӏуэтея
дэкӏуэтея(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыдэкӏуэтеякъэ
удэкӏуэтеякъэ
дэкӏуэтеякъэ
дыдэкӏуэтеякъэ
фыдэкӏуэтеякъэ
дэкӏуэтея(хэ)къэ
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:
сыдэкӏуэтеят
удэкӏуэтеят
дэкӏуэтеят
дыдэкӏуэтеят
фыдэкӏуэтеят
дэкӏуэтея(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыдэкӏуэтеятэкъэ
удэкӏуэтеятэкъэ
дэкӏуэтеятэкъэ
дыдэкӏуэтеятэкъэ
фыдэкӏуэтеятэкъэ
дэкӏуэтея(хэ)тэкъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:
сыдэкӏуэтеигъа
удэкӏуэтеигъа
дэкӏуэтеигъа
дыдэкӏуэтеигъа
фыдэкӏуэтеигъа
дэкӏуэтеигъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:
сыдэкӏуэтеигъакъэ
удэкӏуэтеигъакъэ
дэкӏуэтеигъакъэ
дыдэкӏуэтеигъакъэ
фыдэкӏуэтеигъакъэ
дэкӏуэтеигъа(хэ)къэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыдэкӏуэтеигъат
удэкӏуэтеигъат
дэкӏуэтеигъат
дыдэкӏуэтеигъат
фыдэкӏуэтеигъат
дэкӏуэтеигъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыдэкӏуэтеигъатэкъэ
удэкӏуэтеигъатэкъэ
дэкӏуэтеигъатэкъэ
дыдэкӏуэтеигъатэкъэ
фыдэкӏуэтеигъатэкъэ
дэкӏуэтеигъа(хэ)тэкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:
сыдэкӏуэтей
удэкӏуэтей
дэкӏуэтей
дыдэкӏуэтей
фыдэкӏуэтей
дэкӏуэтей(хэ)
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:
сыдэкӏуэтейкъэ
удэкӏуэтейкъэ
дэкӏуэтейкъэ
дыдэкӏуэтейкъэ
фыдэкӏуэтейкъэ
дэкӏуэтей(хэ)къэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:
сыдэкӏуэтейт
удэкӏуэтейт
дэкӏуэтейт
дыдэкӏуэтейт
фыдэкӏуэтейт
дэкӏуэтей(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:
сыдэкӏуэтейтэкъэ
удэкӏуэтейтэкъэ
дэкӏуэтейтэкъэ
дыдэкӏуэтейтэкъэ
фыдэкӏуэтейтэкъэ
дэкӏуэтей(хэ)тэкъэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыдэкӏуэтеин
удэкӏуэтеин
дэкӏуэтеин
дыдэкӏуэтеин
фыдэкӏуэтеин
дэкӏуэтеин(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыдэкӏуэтеинкъэ
удэкӏуэтеинкъэ
дэкӏуэтеинкъэ
дыдэкӏуэтеинкъэ
фыдэкӏуэтеинкъэ
дэкӏуэтеин(хэ)къэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыдэкӏуэтеину
удэкӏуэтеину
дэкӏуэтеину
дыдэкӏуэтеину
фыдэкӏуэтеину
дэкӏуэтеину(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыдэкӏуэтеинукъэ
удэкӏуэтеинукъэ
дэкӏуэтеинукъэ
дыдэкӏуэтеинукъэ
фыдэкӏуэтеинукъэ
дэкӏуэтеину(хэ)къэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыдэкӏуэтеймэ
удэкӏуэтеймэ
дэкӏуэтеймэ
дыдэкӏуэтеймэ
фыдэкӏуэтеймэ
дэкӏуэтей(хэ)мэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыдэмыкӏуэтеймэ
удэмыкӏуэтеймэ
дэмыкӏуэтеймэ
дыдэмыкӏуэтеймэ
фыдэмыкӏуэтеймэ
дэмыкӏуэтей(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыдэкӏуэтеямэ
удэкӏуэтеямэ
дэкӏуэтеямэ
дыдэкӏуэтеямэ
фыдэкӏуэтеямэ
дэкӏуэтея(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыдэмыкӏуэтеямэ
удэмыкӏуэтеямэ
дэмыкӏуэтеямэ
дыдэмыкӏуэтеямэ
фыдэмыкӏуэтеямэ
дэмыкӏуэтея(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сыдэкӏуэтеигъамэ
удэкӏуэтеигъамэ
дэкӏуэтеигъамэ
дыдэкӏуэтеигъамэ
фыдэкӏуэтеигъамэ
дэкӏуэтеигъа(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыдэмыкӏуэтеигъамэ
удэмыкӏуэтеигъамэ
дэмыкӏуэтеигъамэ
дыдэмыкӏуэтеигъамэ
фыдэмыкӏуэтеигъамэ
дэмыкӏуэтеигъа(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыдэкӏуэтеинмэ
удэкӏуэтеинмэ
дэкӏуэтеинмэ
дыдэкӏуэтеинмэ
фыдэкӏуэтеинмэ
дэкӏуэтеин(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыдэмыкӏуэтеинмэ
удэмыкӏуэтеинмэ
дэмыкӏуэтеинмэ
дыдэмыкӏуэтеинмэ
фыдэмыкӏуэтеинмэ
дэмыкӏуэтеин(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыдэкӏуэтеинумэ
удэкӏуэтеинумэ
дэкӏуэтеинумэ
дыдэкӏуэтеинумэ
фыдэкӏуэтеинумэ
дэкӏуэтеину(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыдэмыкӏуэтеинумэ
удэмыкӏуэтеинумэ
дэмыкӏуэтеинумэ
дыдэмыкӏуэтеинумэ
фыдэмыкӏуэтеинумэ
дэмыкӏуэтеину(хэ)мэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыдэкӏуэтейтэмэ
удэкӏуэтейтэмэ
дэкӏуэтейтэмэ
дыдэкӏуэтейтэмэ
фыдэкӏуэтейтэмэ
дэкӏуэтей(хэ)тэмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыдэмыкӏуэтейтэмэ
удэмыкӏуэтейтэмэ
дэмыкӏуэтейтэмэ
дыдэмыкӏуэтейтэмэ
фыдэмыкӏуэтейтэмэ
дэмыкӏуэтей(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыдэкӏуэтеятэмэ
удэкӏуэтеятэмэ
дэкӏуэтеятэмэ
дыдэкӏуэтеятэмэ
фыдэкӏуэтеятэмэ
дэкӏуэтея(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыдэмыкӏуэтеятэмэ
удэмыкӏуэтеятэмэ
дэмыкӏуэтеятэмэ
дыдэмыкӏуэтеятэмэ
фыдэмыкӏуэтеятэмэ
дэмыкӏуэтея(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сыдэкӏуэтеигъатэмэ
удэкӏуэтеигъатэмэ
дэкӏуэтеигъатэмэ
дыдэкӏуэтеигъатэмэ
фыдэкӏуэтеигъатэмэ
дэкӏуэтеигъа(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыдэмыкӏуэтеигъатэмэ
удэмыкӏуэтеигъатэмэ
дэмыкӏуэтеигъатэмэ
дыдэмыкӏуэтеигъатэмэ
фыдэмыкӏуэтеигъатэмэ
дэмыкӏуэтеигъа(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыдэкӏуэтеинтэмэ
удэкӏуэтеинтэмэ
дэкӏуэтеинтэмэ
дыдэкӏуэтеинтэмэ
фыдэкӏуэтеинтэмэ
дэкӏуэтеин(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыдэмыкӏуэтеинтэмэ
удэмыкӏуэтеинтэмэ
дэмыкӏуэтеинтэмэ
дыдэмыкӏуэтеинтэмэ
фыдэмыкӏуэтеинтэмэ
дэмыкӏуэтеин(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыдэкӏуэтеинутэмэ
удэкӏуэтеинутэмэ
дэкӏуэтеинутэмэ
дыдэкӏуэтеинутэмэ
фыдэкӏуэтеинутэмэ
дэкӏуэтеину(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыдэмыкӏуэтеинутэмэ
удэмыкӏуэтеинутэмэ
дэмыкӏуэтеинутэмэ
дыдэмыкӏуэтеинутэмэ
фыдэмыкӏуэтеинутэмэ
дэмыкӏуэтеину(хэ)тэмэ
сослагательнэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыдэкӏуэтеинт
удэкӏуэтеинт
дэкӏуэтеинт
дыдэкӏуэтеинт
фыдэкӏуэтеинт
дэкӏуэтеин(хэ)т
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыдэкӏуэтеинтэкъым
удэкӏуэтеинтэкъым
дэкӏуэтеинтэкъым
дыдэкӏуэтеинтэкъым
фыдэкӏуэтеинтэкъым
дэкӏуэтеин(хэ)тэкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыдэкӏуэтеинут
удэкӏуэтеинут
дэкӏуэтеинут
дыдэкӏуэтеинут
фыдэкӏуэтеинут
дэкӏуэтеину(хэ)т
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыдэкӏуэтеинутэкъым
удэкӏуэтеинутэкъым
дэкӏуэтеинутэкъым
дыдэкӏуэтеинутэкъым
фыдэкӏуэтеинутэкъым
дэкӏуэтеину(хэ)тэкъым
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыдэкӏуэтейми
удэкӏуэтейми
дэкӏуэтейми
дыдэкӏуэтейми
фыдэкӏуэтейми
дэкӏуэтей(хэ)ми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыдэмыкӏуэтейми
удэмыкӏуэтейми
дэмыкӏуэтейми
дыдэмыкӏуэтейми
фыдэмыкӏуэтейми
дэмыкӏуэтей(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыдэкӏуэтеями
удэкӏуэтеями
дэкӏуэтеями
дыдэкӏуэтеями
фыдэкӏуэтеями
дэкӏуэтея(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыдэмыкӏуэтеями
удэмыкӏуэтеями
дэмыкӏуэтеями
дыдэмыкӏуэтеями
фыдэмыкӏуэтеями
дэмыкӏуэтея(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сыдэкӏуэтеигъами
удэкӏуэтеигъами
дэкӏуэтеигъами
дыдэкӏуэтеигъами
фыдэкӏуэтеигъами
дэкӏуэтеигъа(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыдэмыкӏуэтеигъами
удэмыкӏуэтеигъами
дэмыкӏуэтеигъами
дыдэмыкӏуэтеигъами
фыдэмыкӏуэтеигъами
дэмыкӏуэтеигъа(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыдэкӏуэтеинми
удэкӏуэтеинми
дэкӏуэтеинми
дыдэкӏуэтеинми
фыдэкӏуэтеинми
дэкӏуэтеин(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыдэмыкӏуэтеинми
удэмыкӏуэтеинми
дэмыкӏуэтеинми
дыдэмыкӏуэтеинми
фыдэмыкӏуэтеинми
дэмыкӏуэтеин(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыдэкӏуэтеинуми
удэкӏуэтеинуми
дэкӏуэтеинуми
дыдэкӏуэтеинуми
фыдэкӏуэтеинуми
дэкӏуэтеину(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыдэмыкӏуэтеинуми
удэмыкӏуэтеинуми
дэмыкӏуэтеинуми
дыдэмыкӏуэтеинуми
фыдэмыкӏуэтеинуми
дэмыкӏуэтеину(хэ)ми
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыдэкӏуэтейтэми
удэкӏуэтейтэми
дэкӏуэтейтэми
дыдэкӏуэтейтэми
фыдэкӏуэтейтэми
дэкӏуэтей(хэ)тэми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыдэмыкӏуэтейтэми
удэмыкӏуэтейтэми
дэмыкӏуэтейтэми
дыдэмыкӏуэтейтэми
фыдэмыкӏуэтейтэми
дэмыкӏуэтей(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыдэкӏуэтеятэми
удэкӏуэтеятэми
дэкӏуэтеятэми
дыдэкӏуэтеятэми
фыдэкӏуэтеятэми
дэкӏуэтея(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыдэмыкӏуэтеятэми
удэмыкӏуэтеятэми
дэмыкӏуэтеятэми
дыдэмыкӏуэтеятэми
фыдэмыкӏуэтеятэми
дэмыкӏуэтея(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сыдэкӏуэтеигъатэми
удэкӏуэтеигъатэми
дэкӏуэтеигъатэми
дыдэкӏуэтеигъатэми
фыдэкӏуэтеигъатэми
дэкӏуэтеигъа(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыдэмыкӏуэтеигъатэми
удэмыкӏуэтеигъатэми
дэмыкӏуэтеигъатэми
дыдэмыкӏуэтеигъатэми
фыдэмыкӏуэтеигъатэми
дэмыкӏуэтеигъа(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыдэкӏуэтеинтэми
удэкӏуэтеинтэми
дэкӏуэтеинтэми
дыдэкӏуэтеинтэми
фыдэкӏуэтеинтэми
дэкӏуэтеин(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыдэмыкӏуэтеинтэми
удэмыкӏуэтеинтэми
дэмыкӏуэтеинтэми
дыдэмыкӏуэтеинтэми
фыдэмыкӏуэтеинтэми
дэмыкӏуэтеин(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыдэкӏуэтеинутэми
удэкӏуэтеинутэми
дэкӏуэтеинутэми
дыдэкӏуэтеинутэми
фыдэкӏуэтеинутэми
дэкӏуэтеину(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыдэмыкӏуэтеинутэми
удэмыкӏуэтеинутэми
дэмыкӏуэтеинутэми
дыдэмыкӏуэтеинутэми
фыдэмыкӏуэтеинутэми
дэмыкӏуэтеину(хэ)тэми
гъэщӀэгъкӏуэтеиныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сыдэкӏуэтеяи
удэкӏуэтеяи
дэкӏуэтеяи
дыдэкӏуэтеяи
фыдэкӏуэтеяи
дэкӏуэтеяи
щымыӀэныгъэ:
сыдэмыкӏуэтеяи
удэмыкӏуэтеяи
дэмыкӏуэтеяи
дыдэмыкӏуэтеяи
фыдэмыкӏуэтеяи
дэмыкӏуэтеяи
фӀэфӀыныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сыдэкӏуэтеящэрэт
удэкӏуэтеящэрэт
дэкӏуэтеящэрэт
дыдэкӏуэтеящэрэт
фыдэкӏуэтеящэрэт
дэкӏуэтеящэрэт
щымыӀэныгъэ:
сыдэмыкӏуэтеящэрэт
удэмыкӏуэтеящэрэт
дэмыкӏуэтеящэрэт
дыдэмыкӏуэтеящэрэт
фыдэмыкӏуэтеящэрэт
дэмыкӏуэтеящэрэт
шэч къытехьэныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сыдэкӏуэтеягъэнщ
удэкӏуэтеягъэнщ
дэкӏуэтеягъэнщ
дыдэкӏуэтеягъэнщ
фыдэкӏуэтеягъэнщ
дэкӏуэтеягъэнщ
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сыдэкӏуэтеягъэнкъым
удэкӏуэтеягъэнкъым
дэкӏуэтеягъэнкъым
дыдэкӏуэтеягъэнкъым
фыдэкӏуэтеягъэнкъым
дэкӏуэтеягъэнкъым
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сыдэкӏуэтеягъэнт
удэкӏуэтеягъэнт
дэкӏуэтеягъэнт
дыдэкӏуэтеягъэнт
фыдэкӏуэтеягъэнт
дэкӏуэтеягъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сыдэкӏуэтеягъэнтэкъым
удэкӏуэтеягъэнтэкъым
дэкӏуэтеягъэнтэкъым
дыдэкӏуэтеягъэнтэкъым
фыдэкӏуэтеягъэнтэкъым
дэкӏуэтеягъэнтэкъым
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сыдэкӏуэтеягъэн
удэкӏуэтеягъэн
дэкӏуэтеягъэн
дыдэкӏуэтеягъэн
фыдэкӏуэтеягъэн
дэкӏуэтеягъэн
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сыдэкӏуэтеягъэнкъэ
удэкӏуэтеягъэнкъэ
дэкӏуэтеягъэнкъэ
дыдэкӏуэтеягъэнкъэ
фыдэкӏуэтеягъэнкъэ
дэкӏуэтеягъэнкъэ
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сыдэкӏуэтеягъэнт
удэкӏуэтеягъэнт
дэкӏуэтеягъэнт
дыдэкӏуэтеягъэнт
фыдэкӏуэтеягъэнт
дэкӏуэтеягъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сыдэкӏуэтеягъэнтэкъэ
удэкӏуэтеягъэнтэкъэ
дэкӏуэтеягъэнтэкъэ
дыдэкӏуэтеягъэнтэкъэ
фыдэкӏуэтеягъэнтэкъэ
дэкӏуэтеягъэнтэкъэ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сыдэкӏуэтеягъэнкӏуэтей
удэкӏуэтеягъэнкӏуэтей
дэкӏуэтеягъэнкӏуэтей
дыдэкӏуэтеягъэнкӏуэтей
фыдэкӏуэтеягъэнкӏуэтей
дэкӏуэтеягъэнкӏуэтей
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сыдэкӏуэтеягъэнукъым
удэкӏуэтеягъэнукъым
дэкӏуэтеягъэнукъым
дыдэкӏуэтеягъэнукъым
фыдэкӏуэтеягъэнукъым
дэкӏуэтеягъэнукъым
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сыдэкӏуэтеягъэнут
удэкӏуэтеягъэнут
дэкӏуэтеягъэнут
дыдэкӏуэтеягъэнут
фыдэкӏуэтеягъэнут
дэкӏуэтеягъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сыдэкӏуэтеягъэнутэкъым
удэкӏуэтеягъэнутэкъым
дэкӏуэтеягъэнутэкъым
дыдэкӏуэтеягъэнутэкъым
фыдэкӏуэтеягъэнутэкъым
дэкӏуэтеягъэнутэкъым
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сыдэкӏуэтеягъэну
удэкӏуэтеягъэну
дэкӏуэтеягъэну
дыдэкӏуэтеягъэну
фыдэкӏуэтеягъэну
дэкӏуэтеягъэну
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сыдэкӏуэтеягъэнукъэ
удэкӏуэтеягъэнукъэ
дэкӏуэтеягъэнукъэ
дыдэкӏуэтеягъэнукъэ
фыдэкӏуэтеягъэнукъэ
дэкӏуэтеягъэнукъэ
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сыдэкӏуэтеягъэнут
удэкӏуэтеягъэнут
дэкӏуэтеягъэнут
дыдэкӏуэтеягъэнут
фыдэкӏуэтеягъэнут
дэкӏуэтеягъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сыдэкӏуэтеягъэнутэкъэ
удэкӏуэтеягъэнутэкъэ
дэкӏуэтеягъэнутэкъэ
дыдэкӏуэтеягъэнутэкъэ
фыдэкӏуэтеягъэнутэкъэ
дэкӏуэтеягъэнутэкъэ
Причастиехэр
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
Зылэжь (субъектнэ) причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыдэкӏуэтей
удэкӏуэтей
дэкӏуэтей
дыдэкӏуэтей
фыдэкӏуэтей
дэкӏуэтей(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыдэмыкӏуэтей
удэмыкӏуэтей
дэмыкӏуэтей
дыдэмыкӏуэтей
фыдэмыкӏуэтей
дэмыкӏуэтей(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыдэкӏуэтея
удэкӏуэтея
дэкӏуэтея
дыдэкӏуэтея
фыдэкӏуэтея
дэкӏуэтея(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыдэмыкӏуэтея
удэмыкӏуэтея
дэмыкӏуэтея
дыдэмыкӏуэтея
фыдэмыкӏуэтея
дэмыкӏуэтея(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыдэкӏуэтеигъа
удэкӏуэтеигъа
дэкӏуэтеигъа
дыдэкӏуэтеигъа
фыдэкӏуэтеигъа
дэкӏуэтеигъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыдэмыкӏуэтеигъа
удэмыкӏуэтеигъа
дэмыкӏуэтеигъа
дыдэмыкӏуэтеигъа
фыдэмыкӏуэтеигъа
дэмыкӏуэтеигъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сыдэкӏуэтеин
удэкӏуэтеин
дэкӏуэтеин
дыдэкӏуэтеин
фыдэкӏуэтеин
дэкӏуэтеин(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сыдэмыкӏуэтеин
удэмыкӏуэтеин
дэмыкӏуэтеин
дыдэмыкӏуэтеин
фыдэмыкӏуэтеин
дэмыкӏуэтеин(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сыдэкӏуэтеину
удэкӏуэтеину
дэкӏуэтеину
дыдэкӏуэтеину
фыдэкӏуэтеину
дэкӏуэтеину(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сыдэмыкӏуэтеину
удэмыкӏуэтеину
дэмыкӏуэтеину
дыдэмыкӏуэтеину
фыдэмыкӏуэтеину
дэмыкӏуэтеину(хэ)
Лэжьыгъэм и къэхъукӀэр зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыдэкӏуэтей
узэрыдэкӏуэтей
зэрыдэкӏуэтей
дызэрыдэкӏуэтей
фызэрыдэкӏуэтей
зэрыдэкӏуэтей(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрыдэмыкӏуэтей
узэрыдэмыкӏуэтей
зэрыдэмыкӏуэтей
дызэрыдэмыкӏуэтей
фызэрыдэмыкӏуэтей
зэрыдэмыкӏуэтей(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыдэкӏуэтея
узэрыдэкӏуэтея
зэрыдэкӏуэтея
дызэрыдэкӏуэтея
фызэрыдэкӏуэтея
зэрыдэкӏуэтея(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрыдэмыкӏуэтея
узэрыдэмыкӏуэтея
зэрыдэмыкӏуэтея
дызэрыдэмыкӏуэтея
фызэрыдэмыкӏуэтея
зэрыдэмыкӏуэтея(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыдэкӏуэтеигъа
узэрыдэкӏуэтеигъа
зэрыдэкӏуэтеигъа
дызэрыдэкӏуэтеигъа
фызэрыдэкӏуэтеигъа
зэрыдэкӏуэтеигъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрыдэмыкӏуэтеигъа
узэрыдэмыкӏуэтеигъа
зэрыдэмыкӏуэтеигъа
дызэрыдэмыкӏуэтеигъа
фызэрыдэмыкӏуэтеигъа
зэрыдэмыкӏуэтеигъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыдэкӏуэтеин
узэрыдэкӏуэтеин
зэрыдэкӏуэтеин
дызэрыдэкӏуэтеин
фызэрыдэкӏуэтеин
зэрыдэкӏуэтеин(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрыдэмыкӏуэтеин
узэрыдэмыкӏуэтеин
зэрыдэмыкӏуэтеин
дызэрыдэмыкӏуэтеин
фызэрыдэмыкӏуэтеин
зэрыдэмыкӏуэтеин(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыдэкӏуэтеину
узэрыдэкӏуэтеину
зэрыдэкӏуэтеину
дызэрыдэкӏуэтеину
фызэрыдэкӏуэтеину
зэрыдэкӏуэтеину(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрыдэмыкӏуэтеину
узэрыдэмыкӏуэтеину
зэрыдэмыкӏуэтеину
дызэрыдэмыкӏуэтеину
фызэрыдэмыкӏуэтеину
зэрыдэмыкӏуэтеину(хэ)
Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыщыдэкӏуэтей
ущыдэкӏуэтей
щыдэкӏуэтей
дыщыдэкӏуэтей
фыщыдэкӏуэтей
щыдэкӏуэтей(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыщыдэмыкӏуэтей
ущыдэмыкӏуэтей
щыдэмыкӏуэтей
дыщыдэмыкӏуэтей
фыщыдэмыкӏуэтей
щыдэмыкӏуэтей(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщыдэкӏуэтея
ущыдэкӏуэтея
щыдэкӏуэтея
дыщыдэкӏуэтея
фыщыдэкӏуэтея
щыдэкӏуэтея(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщыдэмыкӏуэтея
ущыдэмыкӏуэтея
щыдэмыкӏуэтея
дыщыдэмыкӏуэтея
фыщыдэмыкӏуэтея
щыдэмыкӏуэтея(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщыдэкӏуэтеигъа
ущыдэкӏуэтеигъа
щыдэкӏуэтеигъа
дыщыдэкӏуэтеигъа
фыщыдэкӏуэтеигъа
щыдэкӏуэтеигъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщыдэмыкӏуэтеигъа
ущыдэмыкӏуэтеигъа
щыдэмыкӏуэтеигъа
дыщыдэмыкӏуэтеигъа
фыщыдэмыкӏуэтеигъа
щыдэмыкӏуэтеигъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщыдэкӏуэтеин
ущыдэкӏуэтеин
щыдэкӏуэтеин
дыщыдэкӏуэтеин
фыщыдэкӏуэтеин
щыдэкӏуэтеин(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщыдэмыкӏуэтеин
ущыдэкӏуэтеин
щыдэмыкӏуэтеин
дыщыдэмыкӏуэтеин
фыщыдэмыкӏуэтеин
щыдэмыкӏуэтеин(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщыдэкӏуэтеину
ущыдэкӏуэтеину
щыдэкӏуэтеину
дыщыдэкӏуэтеину
фыщыдэкӏуэтеину
щыдэкӏуэтеину(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщыдэмыкӏуэтеину
ущыдэмыкӏуэтеину
щыдэмыкӏуэтеину
дыщыдэмыкӏуэтеину
фыщыдэмыкӏуэтеину
щыдэмыкӏуэтеину(хэ)
ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыздэдэкӏуэтей
уздэдэкӏуэтей
здэдэкӏуэтей
дыздэдэкӏуэтей
фыздэдэкӏуэтей
здэдэкӏуэтей(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыздэдэмыкӏуэтей
уздэдэмыкӏуэтей
здэдэмыкӏуэтей
дыздэдэмыкӏуэтей
фыздэдэмыкӏуэтей
здэдэмыкӏуэтей(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыздэдэкӏуэтея
уздэдэкӏуэтея
здэдэкӏуэтея
дыздэдэкӏуэтея
фыздэдэкӏуэтея
здэдэкӏуэтея(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыздэдэмыкӏуэтея
уздэдэмыкӏуэтея
здэдэмыкӏуэтея
дыздэдэмыкӏуэтея
фыздэдэмыкӏуэтея
здэдэмыкӏуэтея(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыздэдэкӏуэтеигъа
уздэдэкӏуэтеигъа
здэдэкӏуэтеигъа
дыздэдэкӏуэтеигъа
фыздэдэкӏуэтеигъа
здэдэкӏуэтеигъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыздэдэмыкӏуэтеигъа
уздэдэмыкӏуэтеигъа
здэдэмыкӏуэтеигъа
дыздэдэмыкӏуэтеигъа
фыздэдэмыкӏуэтеигъа
здэдэмыкӏуэтеигъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыздэдэкӏуэтеин
уздэдэкӏуэтеин
здэдэкӏуэтеин
дыздэдэкӏуэтеин
фыздэдэкӏуэтеин
здэдэкӏуэтеин(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыздэдэмыкӏуэтеин
уздэдэмыкӏуэтеин
здэдэмыкӏуэтеин
дыздэдэмыкӏуэтеин
фыздэдэмыкӏуэтеин
здэдэмыкӏуэтеин(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыздэдэкӏуэтеину
уздэдэкӏуэтеину
здэдэкӏуэтеину
дыздэдэкӏуэтеину
фыздэдэкӏуэтеину
здэдэкӏуэтеину(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыздэдэмыкӏуэтеину
уздэдэмыкӏуэтеину
здэдэмыкӏуэтеину
дыздэдэмыкӏуэтеину
фыздэдэмыкӏуэтеину
здэдэмыкӏуэтеину(хэ)
Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀыдэкӏуэтей
ущӀыдэкӏуэтей
щӀыдэкӏуэтей
дыщӀыдэкӏуэтей
фыщӀыдэкӏуэтей
щӀыдэкӏуэтей(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀыдэмыкӏуэтей
ущӀыдэмыкӏуэтей
щӀыдэмыкӏуэтей
дыщӀыдэмыкӏуэтей
фыщӀыдэмыкӏуэтей
щӀыдэмыкӏуэтей(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀыдэкӏуэтея
ущӀыдэкӏуэтеӀэкӏуэтея
щӀыдэкӏуэтея
дыщӀыдэкӏуэтея
фыщӀыдэкӏуэтея
щӀыдэкӏуэтея(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀыдэмыкӏуэтея
ущӀыдэмыкӏуэтея
щӀыдэмыкӏуэтея
дыщӀыдэмыкӏуэтея
фыщӀыдэмыкӏуэтея
щӀыдэмыкӏуэтея(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀыдэкӏуэтеигъа
ущӀыдэкӏуэтеигъа
щӀыдэкӏуэтеигъа
дыщӀыдэкӏуэтеигъа
фыщӀыдэкӏуэтеигъа
щӀыдэкӏуэтеигъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀыдэмыкӏуэтеигъа
ущӀыдэмыкӏуэтеигъа
щӀыдэмыкӏуэтеигъа
дыщӀыдэмыкӏуэтеигъа
фыщӀыдэмыкӏуэтеигъа
щӀыдэмыкӏуэтеигъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀыдэкӏуэтеин
ущӀыдэкӏуэтеин
щӀыдэкӏуэтеин
дыщӀыдэкӏуэтеин
фыщӀыдэкӏуэтеин
щӀыдэкӏуэтеин(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀыдэмыкӏуэтеин
ущӀыдэмыкӏуэтеин
щӀыдэмыкӏуэтеин
дыщӀыдэмыкӏуэтеин
фыщӀыдэмыкӏуэтеин
щӀыдэмыкӏуэтеин(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀыдэкӏуэтеину
ущӀыдэкӏуэтеину
щӀыдэкӏуэтеину
дыщӀыдэкӏуэтеину
фыщӀыдэкӏуэтеину
щӀыдэкӏуэтеину(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀыдэмыкӏуэтеину
ущӀыдэмыкӏуэтеину
щӀыдэмыкӏуэтеину
дыщӀыдэмыкӏуэтеину
фыщӀыдэмыкӏуэтеину
щӀыдэмыкӏуэтеину(хэ)
Деепричастиехэр
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыдэкӏуэтейуэ
удэкӏуэтейуэ
дэкӏуэтейуэ
дыдэкӏуэтейуэ
фыдэкӏуэтейуэ
дэкӏуэтей(хэ)у
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыдэмыкӏуэтейуэ
удэмыкӏуэтейуэ
дэмыкӏуэтейуэ
дыдэмыкӏуэтейуэ
фыдэмыкӏуэтейуэ
дэмыкӏуэтей(хэ)у
блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыдэкӏуэтеяуэ
удэкӏуэтеяуэ
дэкӏуэтеяуэ
дыдэкӏуэтеяуэ
фыдэкӏуэтеяуэ
дэкӏуэтеяуэ / дэкӏуэтеяхэу
блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыдэмыкӏуэтеяуэ
удэмыкӏуэтеяуэ
дэмыкӏуэтеяуэ
дыдэмыкӏуэтеяуэ
фыдэмыкӏуэтеяуэ
дэмыкӏуэтеяуэ / дэмыкӏуэтеяхэу
-урэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ
сыдэкӏуэтейурэ
удэкӏуэтейурэ
дэкӏуэтейурэ
дыдэкӏуэтейурэ
фыдэкӏуэтейурэ
дэкӏуэте(хэ)йурэ
-урэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ
сыдэмыкӏуэтейурэ
удэмыкӏуэтейурэ
дэмыкӏуэтейурэ
дыдэмыкӏуэтейурэ
фыдэмыкӏуэтейурэ
дэмыкӏуэтей(хэ)урэ
Прямой дополненэ -- ит зэман щыӀэныгъэ фащэ
Прямой Дополненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
Подлежащэ
сэ
--
сыбдокӏуэтей
сыдокӏуэтей
--
сывдокӏуэтей
садокӏуэтей(хэ)
уэ
уздокӏуэтей
--
удокӏуэтей
уддокӏуэтей
--
уадокӏуэтей(хэ)
ар
здокӏуэтей
бдокӏуэтей
докӏуэтей
ддокӏуэтей
вдокӏуэтей
ядокӏуэтей(хэ)
дэ
--
дыбдокӏуэтей
дыдокӏуэтей
--
дывдокӏуэтей
дадокӏуэтей(хэ)
фэ
фыздокӏуэтей
--
фыдокӏуэтей
фыддокӏуэтей
--
фадокӏуэтей(хэ)
ахэр
здокӏуэтей
бдокӏуэтей
докӏуэтей
ддокӏуэтей
вдокӏуэтей
ядокӏуэтей(хэ)
Прямой дополненэ -- фащэ псори (ит зэман щыӀэныгъэ фащэм нэгъуэщӀ)
Прямой Дополненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
Подлежащэ
сэ
--
сыбдэ[кӏуэтейрэ]
сыдэ[кӏуэтейрэ]
--
сывдэ[кӏуэтейрэ]
садэ[кӏуэтей(хэ)рэ]
уэ
уздэ[кӏуэтейрэ]
--
удэ[кӏуэтейрэ]
уддэ[кӏуэтейрэ]
--
уадэ[кӏуэтей(хэ)рэ]
ар
здэ[кӏуэтейрэ]
бдэ[кӏуэтейрэ]
дэ[кӏуэтейрэ]
ддэ[кӏуэтейрэ]
вдэ[кӏуэтейрэ]
ядэ[кӏуэтей(хэ)рэ]
дэ
--
дыбдэ[кӏуэтейрэ]
дыдэ[кӏуэтейрэ]
--
дывдэ[кӏуэтейрэ]
дадэ[кӏуэтей(хэ)рэ]
фэ
фыздэ[кӏуэтейрэ]
--
фыбъэдэ[кӏуэтейрэ]
фыддэ[кӏуэтейрэ]
--
фадэ[кӏуэтей(хэ)рэ]
ахэр
здэ[кӏуэтейрэ]
бдэ[кӏуэтейрэ]
дэ[кӏуэтейрэ]
ддэ[кӏуэтейрэ]
вдэ[кӏуэтейрэ]
ядэ[кӏуэтей(хэ)рэ]
-ы-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[кӏуэте]й
[кӏуэте]йр
--
[кӏуэте]йхэр
Эргативнэ:
[кӏуэте]й
[кӏуэте]йм
--
[кӏуэте]йхэм
Послеложнэ:
[кӏуэте]йкӀэ
[кӏуэте]ймкӀэ
[кӏуэте]йхэкӀэ
[кӏуэте]йхэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[кӏуэте]йуэ
[кӏуэте]йрауэ
[кӏуэте]йхэу
[кӏуэте]йхэрауэ
-а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[кӏуэте]я
[кӏуэте]яр
--
[кӏуэте]яхэр
Эргативнэ:
[кӏуэте]я
[кӏуэте]ям
--
[кӏуэте]яхэм
Послеложнэ:
[кӏуэте]якӀэ
[кӏуэте]ямкӀэ
[кӏуэте]яхэкӀэ
[кӏуэте]яхэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[кӏуэте]яуэ
[кӏуэте]ярауэ
[кӏуэте]яхэу
[кӏуэте]яхэрауэ
-ын-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[кӏуэте]ин
[кӏуэте]иныр
--
[кӏуэте]инхэр
Эргативнэ:
[кӏуэте]ин
[кӏуэте]иным
--
[кӏуэте]инхэм
Послеложнэ:
[кӏуэте]инкӀэ
[кӏуэте]инымкӀэ
[кӏуэте]инхэкӀэ
[кӏуэте]инхэмкӀэ
'Обстоятельственнэ:
[кӏуэте]ину
[кӏуэте]инырауэ
[кӏуэте]инхэу
[кӏуэте]инхэрауэ
-ыну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[кӏуэте]ину
[кӏуэте]инур
--
[кӏуэте]инухэр
Эргативнэ:
[кӏуэте]ину
[кӏуэте]инум
--
[кӏуэте]инухэм
Послеложнэ:
[кӏуэте]инукӀэ
[кӏуэте]инумкӀэ
[кӏуэте]инухэкӀэ
[кӏуэте]инухэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[кӏуэте]инууэ
[кӏуэте]инурауэ
[кӏуэте]инухэу
[кӏуэте]инухэрауэ
МЫХЬЭНЭ
ИщхьэмкӀэ кӀуэтэн.
ЖьантӀэмкӀэ кӀуэтэн.
Нэхъыщхьэ хъун (и къулыкъукӀэ, и лэжьыгъэкӀэ).
ЩАПХЪЭХЭР
Хъыджэбзым и ӀитӀым и щхьэр трелъхьэ, щхьэнтэм нэхъ лъагэу докӀуэтей. ХьэхъупащӀэ Хьэжбэчыр
ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР
ХьэщӀэр жьантӀэмкӀэ зы тӀысыпӀэкӀэ дэкӀуэтеящ.
ЩӀалэр губзыгъэт, псынщӀэу дэкӀуэтейрт.
НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР
ИНДЖЫЛЫБЗЭ
дэкӏуэтеин: 1. rise above sth 2. go to the place of honor, sit in a more honorable place (at the table) 3. be promoted, advance (in office, in service)
ХьэщӀэр жьантӀэмкӀэ зы тӀысыпӀэкӀэ дэкӀуэтеящ: the guest sat down at a place of honour at the table.
ЩӀалэр губзыгъэт, псынщӀэу дэкӀуэтейрт: the young man was intelligent and advanced quickly.
УРЫСЫБЗЭ
дэкӏуэтеин: 1. подняться выше 2. продвинуться к почётному месту, сесть на более почётное место (за столом) 3. повыситься (в должности, по службе)
ХьэщӀэр жьантӀэмкӀэ зы тӀысыпӀэкӀэ дэкӀуэтеящ: гость сел на почетное место за столом.
ЩӀалэр губзыгъэт, псынщӀэу дэкӀуэтейрт: молодой человек бы умным и быстро повысился.
БИБЛИОГРАФИЕ
Апажэ М. Л., КӀуэкӀуэ Ж. Н. Адыгэ-урыс псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2008.
БищӀо Б. Ч. Адыгэбзэм и псалъэгъэнахуэ. Налшык: «Эльбрус», 2015.
БищӀо Б. Ч., Къумыкъу Д. М., ТӀымыжь Хь. Т. ЕджапӀэхэм папщӀэ урыс-адыгэ псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2013.
Джаурджий Хь. З., Сыкъун Хь. Хь. Урыс-адыгэ школ псалъалъэ. Налшык: «Нарт», 1991.
Къэбэрдей АССР-м и министрхэм я советым деж щыӀэ Къэбэрдей научно-исследовательскэ институт. Къардэн Б. М., БищӀэу А. Т. Урыс-къэбэрдей-шэрджэс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1955
Къэбэрдей-Балъкъэр АССР-м и министрхэм я советым и деж щыӀэ Къэбэрдей-балъкъэр научно-исследовательскэ институт. Апажэ М. Л., Багъ Н. А., Багъ П. М., Балъкъэр Б. Хь, КӀуэкӀуэ Ж. Н., ЖьэкӀэмыхъу Хь. Хь., Урыс Хь. Щ. Къэбэрдей-урыс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1957
Россием щӀэныгъэхэмкӀэ и академием и Къэбэрдей-Балъкъэр щӀэныгъэ центрым гуманитарнэ къухутэныгъэхэмкӀэ и институт. Адыгэбзэ псалъалъэ. Москва: «Дигора», 1999.
Табухов Х. К. Толковый русско-кабардино-черкесский словарь. Нальчик: Издательлский центр «Эль-Фа», 2006.
Шэрджэс Алий. Яхуэмыфащэу лъэныкъуэ едгъэза псалъэхэр. Адыгэ псалъэгъэнахуэм щӀыгъужыпхъэхэр. Налшык: Изд. КБИГИ, 2009.