АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)
ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭМЫӀЭС
ЭТИМОЛОГИЕ
КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ
ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ
СПРЯЖЕНЭ
Глагол лъэмыӏэс "дэжьын"-м и спряженэ
Инфинитив (масдар)
щыӀэныгъэ:
дэжьын
щымыӀэныгъэ:
дэмыжьын
Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сыдэжьын
удэжьын
дэжьын
дыдэжьын
фыдэжьын
дэжьын(хэ)
щымыӀэныгъэ:
сыдэмыжьын
удэмыжьын
дэмыжьын
дыдэмыжьын
фыдэмыжьын
дэмыжьын(хэ)
унафэ наклоненэ
уэ
фэ
щыӀэныгъэ:
дэжь!
фыдэжь!
щымыӀэныгъэ:
удэмыжь!
фыдэмыжь!
Ре-кӀэ унафэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сыдрежь
удрежь
дрежь
дыдрежь
фыдрежь
дрежь
щымыӀэныгъэ:
сыдремыжь
удремыжь
дремыжь
дыдремыжь
фыдремыжь
дремыжь
ЗэраӀуатэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыдожь(ыр)
удожь(ыр)
дожь(ыр)
дыдожь(ыр)
фыдожь(ыр)
дожь(хэ)(р)
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыдэжьыркъым
удэжьыркъым
дэжьыркъым
дыдэжьыркъым
фыдэжьыркъым
дэжьы(хэ)ркъым
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:
сыдэжь(ыр)т
удэжь(ыр)т
дэжь(ыр)т
дыдэжь(ыр)т
фыдэжь(ыр)т
дэжь(ыр)т / дэжьхэ(р)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыдэжь(ыр)тэкъым
удэжь(ыр)тэкъым
дэжь(ыр)тэкъым
дыдэжь(ыр)тэкъым
фыдэжь(ыр)тэкъым
дэжь(ыр)тэкъым / дэжьхэ(р)тэкъым
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыдэжьащ
удэжьащ
дэжьащ
дыдэжьащ
фыдэжьащ
дэжьа(хэ)щ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыдэжьакъым
удэжьакъым
дэжьакъым
дыдэжьакъым
фыдэжьакъым
дэжьа(хэ)къым
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:
сыдэжьат
удэжьат
дэжьат
дыдэжьат
фыдэжьат
дэжьа(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыдэжьатэкъым
удэжьатэкъым
дэжьатэкъым
дыдэжьатэкъым
фыдэжьатэкъым
дэжьа(хэ)тэкъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:
сыдэжьыгъащ
удэжьыгъащ
дэжьыгъащ
дыдэжьыгъащ
фыдэжьыгъащ
дэжьыгъа(хэ)щ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:
сыдэжьыгъакъым
удэжьыгъакъым
дэжьыгъакъым
дыдэжьыгъакъым
фыдэжьыгъакъым
дэжьыгъа(хэ)къым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыдэжьыгъат
удэжьыгъат
дэжьыгъат
дыдэжьыгъат
фыдэжьыгъат
дэжьыгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыдэжьыгъатэкъым
удэжьыгъатэкъым
дэжьыгъатэкъым
дыдэжьыгъатэкъым
фыдэжьыгъатэкъым
дэжьыгъа(хэ)тэкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:
сыдэжьщ
удэжьщ
дэжьщ
дыдэжьщ
фыдэжьщ
дэжь(хэ)щ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:
сыдэжькъым
удэжькъым
дэжькъым
дыдэжькъым
фыдэжькъым
дэжь(хэ)къым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:
сыдэжьт
удэжьт
дэжьт
дыдэжьт
фыдэжьт
дэжь(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:
сыдэжьтэкъым
удэжьтэкъым
дэжьтэкъым
дыдэжьтэкъым
фыдэжьтэкъым
дэжь(хэ)тэкъым
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыдэжьынщ
удэжьынщ
дэжьынщ
дыдэжьынщ
фыдэжьынщ
дэжьын(хэ)щ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыдэжьынкъым
удэжьынкъым
дэжьынкъым
дыдэжьынкъым
фыдэжьынкъым
дэжьын(хэ)къым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыдэжьынущ
удэжьынущ
дэжьынущ
дыдэжьынущ
фыдэжьынущ
дэжьыну(хэ)щ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыдэжьынукъым
удэжьынукъым
дэжьынукъым
дыдэжьынукъым
фыдэжьынукъым
дэжьыну(хэ)къым
ЗэрыупщӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыдэжьрэ
удэжьрэ
дэжьрэ
дыдэжьрэ
фыдэжьрэ
дэжь(хэ)рэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыдэжьыркъэ
удэжьыркъэ
дэжьыркъэ
дыдэжьыркъэ
фыдэжьыркъэ
дэжьыркъэ / дэжьхэркъэ
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:
сыдэжь(ыр)т
удэжь(ыр)т
дэжь(ыр)т
дыдэжь(ыр)т
фыдэжь(ыр)т
дэжь(ыр)т / дэжьхэ(р)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыдэжь(ыр)тэкъэ
удэжь(ыр)тэкъэ
дэжь(ыр)тэкъэ
дыдэжь(ыр)тэкъэ
фыдэжь(ыр)тэкъэ
дэжь(ыр)тэкъэ / дэжьхэ(р)тэкъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыдэжьа
удэжьа
дэжьа
дыдэжьа
фыдэжьа
дэжьа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыдэжьакъэ
удэжьакъэ
дэжьакъэ
дыдэжьакъэ
фыдэжьакъэ
дэжьа(хэ)къэ
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:
сыдэжьат
удэжьат
дэжьат
дыдэжьат
фыдэжьат
дэжьа(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыдэжьатэкъэ
удэжьатэкъэ
дэжьатэкъэ
дыдэжьатэкъэ
фыдэжьатэкъэ
дэжьа(хэ)тэкъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:
сыдэжьыгъа
удэжьыгъа
дэжьыгъа
дыдэжьыгъа
фыдэжьыгъа
дэжьыгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:
сыдэжьыгъакъэ
удэжьыгъакъэ
дэжьыгъакъэ
дыдэжьыгъакъэ
фыдэжьыгъакъэ
дэжьыгъа(хэ)къэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыдэжьыгъат
удэжьыгъат
дэжьыгъат
дыдэжьыгъат
фыдэжьыгъат
дэжьыгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыдэжьыгъатэкъэ
удэжьыгъатэкъэ
дэжьыгъатэкъэ
дыдэжьыгъатэкъэ
фыдэжьыгъатэкъэ
дэжьыгъа(хэ)тэкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:
сыдэжь
удэжь
дэжь
дыдэжь
фыдэжь
дэжь(хэ)
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:
сыдэжькъэ
удэжькъэ
дэжькъэ
дыдэжькъэ
фыдэжькъэ
дэжь(хэ)къэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:
сыдэжьт
удэжьт
дэжьт
дыдэжьт
фыдэжьт
дэжь(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:
сыдэжьтэкъэ
удэжьтэкъэ
дэжьтэкъэ
дыдэжьтэкъэ
фыдэжьтэкъэ
дэжь(хэ)тэкъэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыдэжьын
удэжьын
дэжьын
дыдэжьын
фыдэжьын
дэжьын(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыдэжьынкъэ
удэжьынкъэ
дэжьынкъэ
дыдэжьынкъэ
фыдэжьынкъэ
дэжьын(хэ)къэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыдэжьыну
удэжьыну
дэжьыну
дыдэжьыну
фыдэжьыну
дэжьыну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыдэжьынукъэ
удэжьынукъэ
дэжьынукъэ
дыдэжьынукъэ
фыдэжьынукъэ
дэжьыну(хэ)къэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыдэжьмэ
удэжьмэ
дэжьмэ
дыдэжьмэ
фыдэжьмэ
дэжь(хэ)мэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыдэмыжьмэ
удэмыжьмэ
дэмыжьмэ
дыдэмыжьмэ
фыдэмыжьмэ
дэмыжь(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыдэжьамэ
удэжьамэ
дэжьамэ
дыдэжьамэ
фыдэжьамэ
дэжьа(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыдэмыжьамэ
удэмыжьамэ
дэмыжьамэ
дыдэмыжьамэ
фыдэмыжьамэ
дэмыжьа(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сыдэжьыгъамэ
удэжьыгъамэ
дэжьыгъамэ
дыдэжьыгъамэ
фыдэжьыгъамэ
дэжьыгъа(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыдэмыжьыгъамэ
удэмыжьыгъамэ
дэмыжьыгъамэ
дыдэмыжьыгъамэ
фыдэмыжьыгъамэ
дэмыжьыгъа(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыдэжьынмэ
удэжьынмэ
дэжьынмэ
дыдэжьынмэ
фыдэжьынмэ
дэжьын(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыдэмыжьынмэ
удэмыжьынмэ
дэмыжьынмэ
дыдэмыжьынмэ
фыдэмыжьынмэ
дэмыжьын(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыдэжьынумэ
удэжьынумэ
дэжьынумэ
дыдэжьынумэ
фыдэжьынумэ
дэжьыну(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыдэмыжьынумэ
удэмыжьынумэ
дэмыжьынумэ
дыдэмыжьынумэ
фыдэмыжьынумэ
дэмыжьыну(хэ)мэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыдэжьтэмэ
удэжьтэмэ
дэжьтэмэ
дыдэжьтэмэ
фыдэжьтэмэ
дэжь(хэ)тэмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыдэмыжьтэмэ
удэмыжьтэмэ
дэмыжьтэмэ
дыдэмыжьтэмэ
фыдэмыжьтэмэ
дэмыжь(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыдэжьатэмэ
удэжьатэмэ
дэжьатэмэ
дыдэжьатэмэ
фыдэжьатэмэ
дэжьа(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыдэмыжьатэмэ
удэмыжьатэмэ
дэмыжьатэмэ
дыдэмыжьатэмэ
фыдэмыжьатэмэ
дэмыжьа(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сыдэжьыгъатэмэ
удэжьыгъатэмэ
дэжьыгъатэмэ
дыдэжьыгъатэмэ
фыдэжьыгъатэмэ
дэжьыгъа(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыдэмыжьыгъатэмэ
удэмыжьыгъатэмэ
дэмыжьыгъатэмэ
дыдэмыжьыгъатэмэ
фыдэмыжьыгъатэмэ
дэмыжьыгъа(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыдэжьынтэмэ
удэжьынтэмэ
дэжьынтэмэ
дыдэжьынтэмэ
фыдэжьынтэмэ
дэжьын(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыдэмыжьынтэмэ
удэмыжьынтэмэ
дэмыжьынтэмэ
дыдэмыжьынтэмэ
фыдэмыжьынтэмэ
дэмыжьын(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыдэжьынутэмэ
удэжьынутэмэ
дэжьынутэмэ
дыдэжьынутэмэ
фыдэжьынутэмэ
дэжьыну(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыдэмыжьынутэмэ
удэмыжьынутэмэ
дэмыжьынутэмэ
дыдэмыжьынутэмэ
фыдэмыжьынутэмэ
дэмыжьыну(хэ)тэмэ
сослагательнэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыдэжьынт
удэжьынт
дэжьынт
дыдэжьынт
фыдэжьынт
дэжьын(хэ)т
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыдэжьынтэкъым
удэжьынтэкъым
дэжьынтэкъым
дыдэжьынтэкъым
фыдэжьынтэкъым
дэжьын(хэ)тэкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыдэжьынут
удэжьынут
дэжьынут
дыдэжьынут
фыдэжьынут
дэжьыну(хэ)т
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыдэжьынутэкъым
удэжьынутэкъым
дэжьынутэкъым
дыдэжьынутэкъым
фыдэжьынутэкъым
дэжьыну(хэ)тэкъым
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыдэжьми
удэжьми
дэжьми
дыдэжьми
фыдэжьми
дэжь(хэ)ми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыдэмыжьми
удэмыжьми
дэмыжьми
дыдэмыжьми
фыдэмыжьми
дэмыжь(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыдэжьами
удэжьами
дэжьами
дыдэжьами
фыдэжьами
дэжьа(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыдэмыжьами
удэмыжьами
дэмыжьами
дыдэмыжьами
фыдэмыжьами
дэмыжьа(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сыдэжьыгъами
удэжьыгъами
дэжьыгъами
дыдэжьыгъами
фыдэжьыгъами
дэжьыгъа(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыдэмыжьыгъами
удэмыжьыгъами
дэмыжьыгъами
дыдэмыжьыгъами
фыдэмыжьыгъами
дэмыжьыгъа(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыдэжьынми
удэжьынми
дэжьынми
дыдэжьынми
фыдэжьынми
дэжьын(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыдэмыжьынми
удэмыжьынми
дэмыжьынми
дыдэмыжьынми
фыдэмыжьынми
дэмыжьын(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыдэжьынуми
удэжьынуми
дэжьынуми
дыдэжьынуми
фыдэжьынуми
дэжьыну(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыдэмыжьынуми
удэмыжьынуми
дэмыжьынуми
дыдэмыжьынуми
фыдэмыжьынуми
дэмыжьыну(хэ)ми
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыдэжьтэми
удэжьтэми
дэжьтэми
дыдэжьтэми
фыдэжьтэми
дэжь(хэ)тэми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыдэмыжьтэми
удэмыжьтэми
дэмыжьтэми
дыдэмыжьтэми
фыдэмыжьтэми
дэмыжь(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыдэжьатэми
удэжьатэми
дэжьатэми
дыдэжьатэми
фыдэжьатэми
дэжьа(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыдэмыжьатэми
удэмыжьатэми
дэмыжьатэми
дыдэмыжьатэми
фыдэмыжьатэми
дэмыжьа(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сыдэжьыгъатэми
удэжьыгъатэми
дэжьыгъатэми
дыдэжьыгъатэми
фыдэжьыгъатэми
дэжьыгъа(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыдэмыжьыгъатэми
удэмыжьыгъатэми
дэмыжьыгъатэми
дыдэмыжьыгъатэми
фыдэмыжьыгъатэми
дэмыжьыгъа(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыдэжьынтэми
удэжьынтэми
дэжьынтэми
дыдэжьынтэми
фыдэжьынтэми
дэжьын(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыдэмыжьынтэми
удэмыжьынтэми
дэмыжьынтэми
дыдэмыжьынтэми
фыдэмыжьынтэми
дэмыжьын(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыдэжьынутэми
удэжьынутэми
дэжьынутэми
дыдэжьынутэми
фыдэжьынутэми
дэжьыну(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыдэмыжьынутэми
удэмыжьынутэми
дэмыжьынутэми
дыдэмыжьынутэми
фыдэмыжьынутэми
дэмыжьыну(хэ)тэми
гъэщӀэгъуэныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сыдэжьаи
удэжьаи
дэжьаи
дыдэжьаи
фыдэжьаи
дэжьаи
щымыӀэныгъэ:
сыдэмыжьаи
удэмыжьаи
дэмыжьаи
дыдэмыжьаи
фыдэмыжьаи
дэмыжьаи
фӀэфӀыныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сыдэжьащэрэт
удэжьащэрэт
дэжьащэрэт
дыдэжьащэрэт
фыдэжьащэрэт
дэжьащэрэт
щымыӀэныгъэ:
сыдэмыжьащэрэт
удэмыжьащэрэт
дэмыжьащэрэт
дыдэмыжьащэрэт
фыдэмыжьащэрэт
дэмыжьащэрэт
шэч къытехьэныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сыдэжьагъэнщ
удэжьагъэнщ
дэжьагъэнщ
дыдэжьагъэнщ
фыдэжьагъэнщ
дэжьагъэнщ
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сыдэжьагъэнкъым
удэжьагъэнкъым
дэжьагъэнкъым
дыдэжьагъэнкъым
фыдэжьагъэнкъым
дэжьагъэнкъым
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сыдэжьагъэнт
удэжьагъэнт
дэжьагъэнт
дыдэжьагъэнт
фыдэжьагъэнт
дэжьагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сыдэжьагъэнтэкъым
удэжьагъэнтэкъым
дэжьагъэнтэкъым
дыдэжьагъэнтэкъым
фыдэжьагъэнтэкъым
дэжьагъэнтэкъым
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сыдэжьагъэн
удэжьагъэн
дэжьагъэн
дыдэжьагъэн
фыдэжьагъэн
дэжьагъэн
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сыдэжьагъэнкъэ
удэжьагъэнкъэ
дэжьагъэнкъэ
дыдэжьагъэнкъэ
фыдэжьагъэнкъэ
дэжьагъэнкъэ
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сыдэжьагъэнт
удэжьагъэнт
дэжьагъэнт
дыдэжьагъэнт
фыдэжьагъэнт
дэжьагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сыдэжьагъэнтэкъэ
удэжьагъэнтэкъэ
дэжьагъэнтэкъэ
дыдэжьагъэнтэкъэ
фыдэжьагъэнтэкъэ
дэжьагъэнтэкъэ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сыдэжьагъэнжь
удэжьагъэнжь
дэжьагъэнжь
дыдэжьагъэнжь
фыдэжьагъэнжь
дэжьагъэнжь
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сыдэжьагъэнукъым
удэжьагъэнукъым
дэжьагъэнукъым
дыдэжьагъэнукъым
фыдэжьагъэнукъым
дэжьагъэнукъым
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сыдэжьагъэнут
удэжьагъэнут
дэжьагъэнут
дыдэжьагъэнут
фыдэжьагъэнут
дэжьагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сыдэжьагъэнутэкъым
удэжьагъэнутэкъым
дэжьагъэнутэкъым
дыдэжьагъэнутэкъым
фыдэжьагъэнутэкъым
дэжьагъэнутэкъым
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сыдэжьагъэну
удэжьагъэну
дэжьагъэну
дыдэжьагъэну
фыдэжьагъэну
дэжьагъэну
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сыдэжьагъэнукъэ
удэжьагъэнукъэ
дэжьагъэнукъэ
дыдэжьагъэнукъэ
фыдэжьагъэнукъэ
дэжьагъэнукъэ
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сыдэжьагъэнут
удэжьагъэнут
дэжьагъэнут
дыдэжьагъэнут
фыдэжьагъэнут
дэжьагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сыдэжьагъэнутэкъэ
удэжьагъэнутэкъэ
дэжьагъэнутэкъэ
дыдэжьагъэнутэкъэ
фыдэжьагъэнутэкъэ
дэжьагъэнутэкъэ
Причастиехэр
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
Зылэжь (субъектнэ) причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыдэжь
удэжь
дэжь
дыдэжь
фыдэжь
дэжь(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыдэмыжь
удэмыжь
дэмыжь
дыдэмыжь
фыдэмыжь
дэмыжь(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыдэжьа
удэжьа
дэжьа
дыдэжьа
фыдэжьа
дэжьа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыдэмыжьа
удэмыжьа
дэмыжьа
дыдэмыжьа
фыдэмыжьа
дэмыжьа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыдэжьыгъа
удэжьыгъа
дэжьыгъа
дыдэжьыгъа
фыдэжьыгъа
дэжьыгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыдэмыжьыгъа
удэмыжьыгъа
дэмыжьыгъа
дыдэмыжьыгъа
фыдэмыжьыгъа
дэмыжьыгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сыдэжьын
удэжьын
дэжьын
дыдэжьын
фыдэжьын
дэжьын(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сыдэмыжьын
удэмыжьын
дэмыжьын
дыдэмыжьын
фыдэмыжьын
дэмыжьын(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сыдэжьыну
удэжьыну
дэжьыну
дыдэжьыну
фыдэжьыну
дэжьыну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сыдэмыжьыну
удэмыжьыну
дэмыжьыну
дыдэмыжьыну
фыдэмыжьыну
дэмыжьыну(хэ)
Лэжьыгъэм и къэхъукӀэр зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыдэжь
узэрыдэжь
зэрыдэжь
дызэрыдэжь
фызэрыдэжь
зэрыдэжь(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрыдэмыжь
узэрыдэмыжь
зэрыдэмыжь
дызэрыдэмыжь
фызэрыдэмыжь
зэрыдэмыжь(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыдэжьа
узэрыдэжьа
зэрыдэжьа
дызэрыдэжьа
фызэрыдэжьа
зэрыдэжьа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрыдэмыжьа
узэрыдэмыжьа
зэрыдэмыжьа
дызэрыдэмыжьа
фызэрыдэмыжьа
зэрыдэмыжьа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыдэжьыгъа
узэрыдэжьыгъа
зэрыдэжьыгъа
дызэрыдэжьыгъа
фызэрыдэжьыгъа
зэрыдэжьыгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрыдэмыжьыгъа
узэрыдэмыжьыгъа
зэрыдэмыжьыгъа
дызэрыдэмыжьыгъа
фызэрыдэмыжьыгъа
зэрыдэмыжьыгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыдэжьын
узэрыдэжьын
зэрыдэжьын
дызэрыдэжьын
фызэрыдэжьын
зэрыдэжьын(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрыдэмыжьын
узэрыдэмыжьын
зэрыдэмыжьын
дызэрыдэмыжьын
фызэрыдэмыжьын
зэрыдэмыжьын(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыдэжьыну
узэрыдэжьыну
зэрыдэжьыну
дызэрыдэжьыну
фызэрыдэжьыну
зэрыдэжьыну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрыдэмыжьыну
узэрыдэмыжьыну
зэрыдэмыжьыну
дызэрыдэмыжьыну
фызэрыдэмыжьыну
зэрыдэмыжьыну(хэ)
Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыщыдэжь
ущыдэжь
щыдэжь
дыщыдэжь
фыщыдэжь
щыдэжь(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыщыдэмыжь
ущыдэмыжь
щыдэмыжь
дыщыдэмыжь
фыщыдэмыжь
щыдэмыжь(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщыдэжьа
ущыдэжьа
щыдэжьа
дыщыдэжьа
фыщыдэжьа
щыдэжьа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщыдэмыжьа
ущидэмыжьа
щыдэмыжьа
дыщыдэмыжьа
фыщыдэмыжьа
щыдэмыжьа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщыдэжьыгъа
ущыдэжьыгъа
щыдэжьыгъа
дыщыдэжьыгъа
фыщыдэжьыгъа
щыдэжьыгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщыдэмыжьыгъа
ущыдэмыжьыгъа
щыдэмыжьыгъа
дыщыдэмыжьыгъа
фыщыдэмыжьыгъа
щыдэмыжьыгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщыдэжьын
ущыдэжьын
щыдэжьын
дыщыдэжьын
фыщыдэжьын
щыдэжьын(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщыдэмыжьын
ущыдэжьын
щыдэмыжьын
дыщыдэмыжьын
фыщыдэмыжьын
щыдэмыжьын(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщыдэжьыну
ущыдэжьыну
щыдэжьыну
дыщыдэжьыну
фыщыдэжьыну
щыдэжьыну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщыдэмыжьыну
ущыдэмыжьыну
щыдэмыжьыну
дыщыдэмыжьыну
фыщыдэмыжьыну
щыдэмыжьыну(хэ)
ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыздэдэжь
уздэдэжь
здэдэжь
дыздэдэжь
фыздэдэжь
здэдэжь(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыздэдэмыжь
уздэдэмыжь
здэдэмыжь
дыздэдэмыжь
фыздэдэмыжь
здэдэмыжь(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыздэдэжьа
уздэдэжьа
здэдэжьа
дыздэдэжьа
фыздэдэжьа
здэдэжьа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыздэдэмыжьа
уздэдэмыжьа
здэдэмыжьа
дыздэдэмыжьа
фыздэдэмыжьа
здэдэмыжьа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыздэдэжьыгъа
уздэдэжьыгъа
здэдэжьыгъа
дыздэдэжьыгъа
фыздэдэжьыгъа
здэдэжьыгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыздэдэмыжьыгъа
уздэдэмыжьыгъа
здэдэмыжьыгъа
дыздэдэмыжьыгъа
фыздэдэмыжьыгъа
здэдэмыжьыгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыздэдэжьын
уздэдэжьын
здэдэжьын
дыздэдэжьын
фыздэдэжьын
здэдэжьын(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыздэдэмыжьын
уздэдэмыжьын
здэдэмыжьын
дыздэдэмыжьын
фыздэдэмыжьын
здэдэмыжьын(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыздэдэжьыну
уздэдэжьыну
здэдэжьыну
дыздэдэжьыну
фыздэдэжьыну
здэдэжьыну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыздэдэмыжьыну
уздэдэмыжьыну
здэдэмыжьыну
дыздэдэмыжьыну
фыздэдэмыжьыну
здэдэмыжьыну(хэ)
Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀыдэжь
ущӀыдэжь
щӀыдэжь
дыщӀыдэжь
фыщӀыдэжь
щӀыдэжь(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀыдэмыжь
ущӀыдэмыжь
щӀыдэмыжь
дыщӀыдэмыжь
фыщӀыдэмыжь
щӀыдэмыжь(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀыдэжьа
ущӀыдэжьӀэжьа
щӀыдэжьа
дыщӀыдэжьа
фыщӀыдэжьа
щӀыдэжьа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀыдэмыжьа
ущӀыдэмыжьа
щӀыдэмыжьа
дыщӀыдэмыжьа
фыщӀыдэмыжьа
щӀыдэмыжьа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀыдэжьыгъа
ущӀыдэжьыгъа
щӀыдэжьыгъа
дыщӀыдэжьыгъа
фыщӀыдэжьыгъа
щӀыдэжьыгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀыдэмыжьыгъа
ущӀыдэмыжьыгъа
щӀыдэмыжьыгъа
дыщӀыдэмыжьыгъа
фыщӀыдэмыжьыгъа
щӀыдэмыжьыгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀыдэжьын
ущӀыдэжьын
щӀыдэжьын
дыщӀыдэжьын
фыщӀыдэжьын
щӀыдэжьын(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀыдэмыжьын
ущӀыдэмыжьын
щӀыдэмыжьын
дыщӀыдэмыжьын
фыщӀыдэмыжьын
щӀыдэмыжьын(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀыдэжьыну
ущӀыдэжьыну
щӀыдэжьыну
дыщӀыдэжьыну
фыщӀыдэжьыну
щӀыдэжьыну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀыдэмыжьыну
ущӀыдэмыжьыну
щӀыдэмыжьыну
дыщӀыдэмыжьыну
фыщӀыдэмыжьыну
щӀыдэмыжьыну(хэ)
Деепричастиехэр
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыдэжьу
удэжьу
дэжьу
дыдэжьу
фыдэжьу
дэжь(хэ)у
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыдэмыжьу
удэмыжьу
дэмыжьу
дыдэмыжьу
фыдэмыжьу
дэмыжь(хэ)у
блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыдэжьауэ
удэжьауэ
дэжьауэ
дыдэжьауэ
фыдэжьауэ
дэжьауэ / дэжьахэу
блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыдэмыжьауэ
удэмыжьауэ
дэмыжьауэ
дыдэмыжьауэ
фыдэмыжьауэ
дэмыжьауэ / дэмыжьахэу
-урэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ
сыдэжьурэ
удэжьурэ
дэжьурэ
дыдэжьурэ
фыдэжьурэ
дэжь(хэ)урэ
-урэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ
сыдэмыжьурэ
удэмыжьурэ
дэмыжьурэ
дыдэмыжьурэ
фыдэмыжьурэ
дэмыжь(хэ)урэ
Прямой дополненэ -- ит зэман щыӀэныгъэ фащэ
Прямой Дополненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
Подлежащэ
сэ
--
сыбдожь
сыдожь
--
сывдожь
садожь(хэ)
уэ
уздожь
--
удожь
уддожь
--
уадожь(хэ)
ар
здожь
бдожь
дожь
ддожь
вдожь
ядожь(хэ)
дэ
--
дыбдожь
дыдожь
--
дывдожь
дадожь(хэ)
фэ
фыздожь
--
фыдожь
фыддожь
--
фадожь(хэ)
ахэр
здожь
бдожь
дожь
ддожь
вдожь
ядожь(хэ)
Прямой дополненэ -- фащэ псори (ит зэман щыӀэныгъэ фащэм нэгъуэщӀ)
Прямой Дополненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
Подлежащэ
сэ
--
сыбдэ[жьрэ]
сыдэ[жьрэ]
--
сывдэ[жьрэ]
садэ[жь(хэ)рэ]
уэ
уздэ[жьрэ]
--
удэ[жьрэ]
уддэ[жьрэ]
--
уадэ[жь(хэ)рэ]
ар
здэ[жьрэ]
бдэ[жьрэ]
дэ[жьрэ]
ддэ[жьрэ]
вдэ[жьрэ]
ядэ[жь(хэ)рэ]
дэ
--
дыбдэ[жьрэ]
дыдэ[жьрэ]
--
дывдэ[жьрэ]
дадэ[жь(хэ)рэ]
фэ
фыздэ[жьрэ]
--
фыбъэдэ[жьрэ]
фыддэ[жьрэ]
--
фадэ[жь(хэ)рэ]
ахэр
здэ[жьрэ]
бдэ[жьрэ]
дэ[жьрэ]
ддэ[жьрэ]
вдэ[жьрэ]
ядэ[жь(хэ)рэ]
-ы-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[жь]
[жь]ыр
--
[жь]хэр
Эргативнэ:
[жь]
[жь]ым
--
[жь]хэм
Послеложнэ:
[жь]кӀэ
[жь]ымкӀэ
[жь]хэкӀэ
[жь]хэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[жь]у
[жь]ырауэ
[жь]хэу
[жь]хэрауэ
-а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[жь]а
[жь]ар
--
[жь]ахэр
Эргативнэ:
[жь]а
[жь]ам
--
[жь]ахэм
Послеложнэ:
[жь]акӀэ
[жь]амкӀэ
[жь]ахэкӀэ
[жь]ахэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[жь]ауэ
[жь]арауэ
[жь]ахэу
[жь]ахэрауэ
-ын-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[жь]ын
[жь]ыныр
--
[жь]ынхэр
Эргативнэ:
[жь]ын
[жь]ыным
--
[жь]ынхэм
Послеложнэ:
[жь]ынкӀэ
[жь]ынымкӀэ
[жь]ынхэкӀэ
[жь]ынхэмкӀэ
'Обстоятельственнэ:
[жь]ыну
[жь]ынырауэ
[жь]ынхэу
[жь]ынхэрауэ
-ыну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[жь]ыну
[жь]ынур
--
[жь]ынухэр
Эргативнэ:
[жь]ыну
[жь]ынум
--
[жь]ынухэм
Послеложнэ:
[жь]ынукӀэ
[жь]ынумкӀэ
[жь]ынухэкӀэ
[жь]ынухэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[жь]ынууэ
[жь]ынурауэ
[жь]ынухэу
[жь]ынухэрауэ
МЫХЬЭНЭ
Зыгуэрым жьы щӀэхъукӀын, жьыфэ къытригъэуэн.
ЩАПХЪЭХЭР
Щхьэгъусэр бзаджэмэ, зи гъусэр дожь. Псалъэжьхэр
ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР
НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР
ИНДЖЫЛЫБЗЭ
дэжьын: grow old together with sb against some background.
УРЫСЫБЗЭ
дэжьын: стариться с кем-л., на фоне чего-л.
БИБЛИОГРАФИЕ
Апажэ М. Л., КӀуэкӀуэ Ж. Н. Адыгэ-урыс псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2008.
БищӀо Б. Ч. Адыгэбзэм и псалъэгъэнахуэ. Налшык: «Эльбрус», 2015.
БищӀо Б. Ч., Къумыкъу Д. М., ТӀымыжь Хь. Т. ЕджапӀэхэм папщӀэ урыс-адыгэ псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2013.
Джаурджий Хь. З., Сыкъун Хь. Хь. Урыс-адыгэ школ псалъалъэ. Налшык: «Нарт», 1991.
Къэбэрдей АССР-м и министрхэм я советым деж щыӀэ Къэбэрдей научно-исследовательскэ институт. Къардэн Б. М., БищӀэу А. Т. Урыс-къэбэрдей-шэрджэс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1955
Къэбэрдей-Балъкъэр АССР-м и министрхэм я советым и деж щыӀэ Къэбэрдей-балъкъэр научно-исследовательскэ институт. Апажэ М. Л., Багъ Н. А., Багъ П. М., Балъкъэр Б. Хь, КӀуэкӀуэ Ж. Н., ЖьэкӀэмыхъу Хь. Хь., Урыс Хь. Щ. Къэбэрдей-урыс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1957
Россием щӀэныгъэхэмкӀэ и академием и Къэбэрдей-Балъкъэр щӀэныгъэ центрым гуманитарнэ къухутэныгъэхэмкӀэ и институт. Адыгэбзэ псалъалъэ. Москва: «Дигора», 1999.
Табухов Х. К. Толковый русско-кабардино-черкесский словарь. Нальчик: Издательлский центр «Эль-Фа», 2006.
Шэрджэс Алий. Яхуэмыфащэу лъэныкъуэ едгъэза псалъэхэр. Адыгэ псалъэгъэнахуэм щӀыгъужыпхъэхэр. Налшык: Изд. КБИГИ, 2009.