Wt/kbd/дэжеин

Add links
From Wikimedia Incubator
< Wt‎ | kbd
Wt > kbd > дэжеин

АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)

ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭМЫӀЭС

ЭТИМОЛОГИЕ

КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ

  • IPA [dɐᶎe:'jǝn]

ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ

  • дэ- + [ж] + -ей + -ы + -н

СПРЯЖЕНЭ

Глагол лъэмыӏэс "дэжеин"-м и спряженэ


Инфинитив (масдар)
щыӀэныгъэ: дэжеин
щымыӀэныгъэ: дэмыжеин
Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа сэ уэ ар дэ фэ ахэр
щыӀэныгъэ: сыдэжеин удэжеин дэжеин дыдэжеин фыдэжеин дэжеин(хэ)
щымыӀэныгъэ: сыдэмыжеин удэмыжеин дэмыжеин дыдэмыжеин фыдэмыжеин дэмыжеин(хэ)
унафэ наклоненэ уэ фэ
щыӀэныгъэ: дэжей! фыдэжей!
щымыӀэныгъэ: удэмыжей! фыдэмыжей!
Ре-кӀэ унафэ наклоненэ сэ уэ ар дэ фэ ахэр
щыӀэныгъэ: сыдрежей удрежей дрежей дыдрежей фыдрежей дрежей
щымыӀэныгъэ: сыдремыжей удремыжей дремыжей дыдремыжей фыдремыжей дремыжей
ЗэраӀуатэ наклоненэ сэ уэ ар дэ фэ ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ: сыдожей(р) удожей(р) дожей(р) дыдожей(р) фыдожей(р) дожей(хэ)(р)
ит зэман – щымыӀэныгъэ: сыдэжейркъым удэжейркъым дэжейркъым дыдэжейркъым фыдэжейркъым дэжей(хэ)ркъым
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ: сыдэжейрт удэжейрт дэжейрт дыдэжейрт фыдэжейрт дэжейрт / дэжей(хэ)рт
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ: сыдэжейртэкъым удэжейртэкъым дэжейртэкъым дыдэжейртэкъым фыдэжейртэкъым дэжейртэкъым / дэже(хэ)ртэкъым
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: сыдэжеящ удэжеящ дэжеящ дыдэжеящ фыдэжеящ дэжея(хэ)щ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: сыдэжеякъым удэжеякъым дэжеякъым дыдэжеякъым фыдэжеякъым дэжея(хэ)къым
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ: сыдэжеят удэжеят дэжеят дыдэжеят фыдэжеят дэжея(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: сыдэжеятэкъым удэжеятэкъым дэжеятэкъым дыдэжеятэкъым фыдэжеятэкъым дэжея(хэ)тэкъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ: сыдэжеигъащ удэжеигъащ дэжеигъащ дыдэжеигъащ фыдэжеигъащ дэжеигъа(хэ)щ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ: сыдэжеигъакъым удэжеигъакъым дэжеигъакъым дыдэжеигъакъым фыдэжеигъакъым дэжеигъа(хэ)къым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ: сыдэжеигъат удэжеигъат дэжеигъат дыдэжеигъат фыдэжеигъат дэжеигъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ: сыдэжеигъатэкъым удэжеигъатэкъым дэжеигъатэкъым дыдэжеигъатэкъым фыдэжеигъатэкъым дэжеигъа(хэ)тэкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ: сыдэжейщ удэжейщ дэжейщ дыдэжейщ фыдэжейщ дэжей(хэ)щ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ: сыдэжейкъым удэжейкъым дэжейкъым дыдэжейкъым фыдэжейкъым дэжей(хэ)къым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ: сыдэжейт удэжейт дэжейт дыдэжейт фыдэжейт дэжей(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ: сыдэжейтэкъым удэжейтэкъым дэжейтэкъым дыдэжейтэкъым фыдэжейтэкъым дэжей(хэ)тэкъым
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сыдэжеинщ удэжеинщ дэжеинщ дыдэжеинщ фыдэжеинщ дэжеин(хэ)щ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сыдэжеинкъым удэжеинкъым дэжеинкъым дыдэжеинкъым фыдэжеинкъым дэжеин(хэ)къым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сыдэжеинущ удэжеинущ дэжеинущ дыдэжеинущ фыдэжеинущ дэжеину(хэ)щ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сыдэжеинукъым удэжеинукъым дэжеинукъым дыдэжеинукъым фыдэжеинукъым дэжеину(хэ)къым
ЗэрыупщӀэ наклоненэ сэ уэ ар дэ фэ ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ: сыдэжейрэ удэжейрэ дэжейрэ дыдэжейрэ фыдэжейрэ дэжей(хэ)рэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ: сыдэжейркъэ удэжейркъэ дэжейркъэ дыдэжейркъэ фыдэжейркъэ дэжейркъэ / дэжейхэркъэ
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ: сыдэжейрт удэжейрт дэжейрт дыдэжейрт фыдэжейрт дэжейрт / дэжей(хэ)рт
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ: сыдэжейртэкъэ удэжейртэкъэ дэжейртэкъэ дыдэжейртэкъэ фыдэжейртэкъэ дэжейртэкъэ / дэже(хэ)ртэкъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: сыдэжея удэжея дэжея дыдэжея фыдэжея дэжея(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: сыдэжеякъэ удэжеякъэ дэжеякъэ дыдэжеякъэ фыдэжеякъэ дэжея(хэ)къэ
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ: сыдэжеят удэжеят дэжеят дыдэжеят фыдэжеят дэжея(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: сыдэжеятэкъэ удэжеятэкъэ дэжеятэкъэ дыдэжеятэкъэ фыдэжеятэкъэ дэжея(хэ)тэкъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ: сыдэжеигъа удэжеигъа дэжеигъа дыдэжеигъа фыдэжеигъа дэжеигъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ: сыдэжеигъакъэ удэжеигъакъэ дэжеигъакъэ дыдэжеигъакъэ фыдэжеигъакъэ дэжеигъа(хэ)къэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ: сыдэжеигъат удэжеигъат дэжеигъат дыдэжеигъат фыдэжеигъат дэжеигъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: сыдэжеигъатэкъэ удэжеигъатэкъэ дэжеигъатэкъэ дыдэжеигъатэкъэ фыдэжеигъатэкъэ дэжеигъа(хэ)тэкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ: сыдэжей удэжей дэжей дыдэжей фыдэжей дэжей(хэ)
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ: сыдэжейкъэ удэжейкъэ дэжейкъэ дыдэжейкъэ фыдэжейкъэ дэжей(хэ)къэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ: сыдэжейт удэжейт дэжейт дыдэжейт фыдэжейт дэжей(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ: сыдэжейтэкъэ удэжейтэкъэ дэжейтэкъэ дыдэжейтэкъэ фыдэжейтэкъэ дэжей(хэ)тэкъэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сыдэжеин удэжеин дэжеин дыдэжеин фыдэжеин дэжеин(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сыдэжеинкъэ удэжеинкъэ дэжеинкъэ дыдэжеинкъэ фыдэжеинкъэ дэжеин(хэ)къэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сыдэжеину удэжеину дэжеину дыдэжеину фыдэжеину дэжеину(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сыдэжеинукъэ удэжеинукъэ дэжеинукъэ дыдэжеинукъэ фыдэжеинукъэ дэжеину(хэ)къэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ сэ уэ ар дэ фэ ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ: сыдэжеймэ удэжеймэ дэжеймэ дыдэжеймэ фыдэжеймэ дэжей(хэ)мэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ: сыдэмыжеймэ удэмыжеймэ дэмыжеймэ дыдэмыжеймэ фыдэмыжеймэ дэмыжей(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: сыдэжеямэ удэжеямэ дэжеямэ дыдэжеямэ фыдэжеямэ дэжея(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: сыдэмыжеямэ удэмыжеямэ дэмыжеямэ дыдэмыжеямэ фыдэмыжеямэ дэмыжея(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: сыдэжеигъамэ удэжеигъамэ дэжеигъамэ дыдэжеигъамэ фыдэжеигъамэ дэжеигъа(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: сыдэмыжеигъамэ удэмыжеигъамэ дэмыжеигъамэ дыдэмыжеигъамэ фыдэмыжеигъамэ дэмыжеигъа(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сыдэжеинмэ удэжеинмэ дэжеинмэ дыдэжеинмэ фыдэжеинмэ дэжеин(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сыдэмыжеинмэ удэмыжеинмэ дэмыжеинмэ дыдэмыжеинмэ фыдэмыжеинмэ дэмыжеин(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сыдэжеинумэ удэжеинумэ дэжеинумэ дыдэжеинумэ фыдэжеинумэ дэжеину(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сыдэмыжеинумэ удэмыжеинумэ дэмыжеинумэ дыдэмыжеинумэ фыдэмыжеинумэ дэмыжеину(хэ)мэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ сэ уэ ар дэ фэ ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ: сыдэжейтэмэ удэжейтэмэ дэжейтэмэ дыдэжейтэмэ фыдэжейтэмэ дэжей(хэ)тэмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ: сыдэмыжейтэмэ удэмыжейтэмэ дэмыжейтэмэ дыдэмыжейтэмэ фыдэмыжейтэмэ дэмыжей(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: сыдэжеятэмэ удэжеятэмэ дэжеятэмэ дыдэжеятэмэ фыдэжеятэмэ дэжея(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: сыдэмыжеятэмэ удэмыжеятэмэ дэмыжеятэмэ дыдэмыжеятэмэ фыдэмыжеятэмэ дэмыжея(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: сыдэжеигъатэмэ удэжеигъатэмэ дэжеигъатэмэ дыдэжеигъатэмэ фыдэжеигъатэмэ дэжеигъа(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: сыдэмыжеигъатэмэ удэмыжеигъатэмэ дэмыжеигъатэмэ дыдэмыжеигъатэмэ фыдэмыжеигъатэмэ дэмыжеигъа(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сыдэжеинтэмэ удэжеинтэмэ дэжеинтэмэ дыдэжеинтэмэ фыдэжеинтэмэ дэжеин(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сыдэмыжеинтэмэ удэмыжеинтэмэ дэмыжеинтэмэ дыдэмыжеинтэмэ фыдэмыжеинтэмэ дэмыжеин(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сыдэжеинутэмэ удэжеинутэмэ дэжеинутэмэ дыдэжеинутэмэ фыдэжеинутэмэ дэжеину(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сыдэмыжеинутэмэ удэмыжеинутэмэ дэмыжеинутэмэ дыдэмыжеинутэмэ фыдэмыжеинутэмэ дэмыжеину(хэ)тэмэ
сослагательнэ наклоненэ сэ уэ ар дэ фэ ахэр
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сыдэжеинт удэжеинт дэжеинт дыдэжеинт фыдэжеинт дэжеин(хэ)т
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сыдэжеинтэкъым удэжеинтэкъым дэжеинтэкъым дыдэжеинтэкъым фыдэжеинтэкъым дэжеин(хэ)тэкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сыдэжеинут удэжеинут дэжеинут дыдэжеинут фыдэжеинут дэжеину(хэ)т
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сыдэжеинутэкъым удэжеинутэкъым дэжеинутэкъым дыдэжеинутэкъым фыдэжеинутэкъым дэжеину(хэ)тэкъым
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ сэ уэ ар дэ фэ ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ: сыдэжейми удэжейми дэжейми дыдэжейми фыдэжейми дэжей(хэ)ми
ит зэман – щымыӀэныгъэ: сыдэмыжейми удэмыжейми дэмыжейми дыдэмыжейми фыдэмыжейми дэмыжей(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: сыдэжеями удэжеями дэжеями дыдэжеями фыдэжеями дэжея(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: сыдэмыжеями удэмыжеями дэмыжеями дыдэмыжеями фыдэмыжеями дэмыжея(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: сыдэжеигъами удэжеигъами дэжеигъами дыдэжеигъами фыдэжеигъами дэжеигъа(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: сыдэмыжеигъами удэмыжеигъами дэмыжеигъами дыдэмыжеигъами фыдэмыжеигъами дэмыжеигъа(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сыдэжеинми удэжеинми дэжеинми дыдэжеинми фыдэжеинми дэжеин(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сыдэмыжеинми удэмыжеинми дэмыжеинми дыдэмыжеинми фыдэмыжеинми дэмыжеин(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сыдэжеинуми удэжеинуми дэжеинуми дыдэжеинуми фыдэжеинуми дэжеину(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сыдэмыжеинуми удэмыжеинуми дэмыжеинуми дыдэмыжеинуми фыдэмыжеинуми дэмыжеину(хэ)ми
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ сэ уэ ар дэ фэ ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ: сыдэжейтэми удэжейтэми дэжейтэми дыдэжейтэми фыдэжейтэми дэжей(хэ)тэми
ит зэман – щымыӀэныгъэ: сыдэмыжейтэми удэмыжейтэми дэмыжейтэми дыдэмыжейтэми фыдэмыжейтэми дэмыжей(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: сыдэжеятэми удэжеятэми дэжеятэми дыдэжеятэми фыдэжеятэми дэжея(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: сыдэмыжеятэми удэмыжеятэми дэмыжеятэми дыдэмыжеятэми фыдэмыжеятэми дэмыжея(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: сыдэжеигъатэми удэжеигъатэми дэжеигъатэми дыдэжеигъатэми фыдэжеигъатэми дэжеигъа(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: сыдэмыжеигъатэми удэмыжеигъатэми дэмыжеигъатэми дыдэмыжеигъатэми фыдэмыжеигъатэми дэмыжеигъа(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сыдэжеинтэми удэжеинтэми дэжеинтэми дыдэжеинтэми фыдэжеинтэми дэжеин(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сыдэмыжеинтэми удэмыжеинтэми дэмыжеинтэми дыдэмыжеинтэми фыдэмыжеинтэми дэмыжеин(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сыдэжеинутэми удэжеинутэми дэжеинутэми дыдэжеинутэми фыдэжеинутэми дэжеину(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сыдэмыжеинутэми удэмыжеинутэми дэмыжеинутэми дыдэмыжеинутэми фыдэмыжеинутэми дэмыжеину(хэ)тэми
гъэщӀэгъжеиныгъэ наклоненэ сэ уэ ар дэ фэ ахэр
щыӀэныгъэ: сыдэжеяи удэжеяи дэжеяи дыдэжеяи фыдэжеяи дэжеяи
щымыӀэныгъэ: сыдэмыжеяи удэмыжеяи дэмыжеяи дыдэмыжеяи фыдэмыжеяи дэмыжеяи
фӀэфӀыныгъэ наклоненэ сэ уэ ар дэ фэ ахэр
щыӀэныгъэ: сыдэжеящэрэт удэжеящэрэт дэжеящэрэт дыдэжеящэрэт фыдэжеящэрэт дэжеящэрэт
щымыӀэныгъэ: сыдэмыжеящэрэт удэмыжеящэрэт дэмыжеящэрэт дыдэмыжеящэрэт фыдэмыжеящэрэт дэмыжеящэрэт
шэч къытехьэныгъэ наклоненэ сэ уэ ар дэ фэ ахэр
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ: сыдэжеягъэнщ удэжеягъэнщ дэжеягъэнщ дыдэжеягъэнщ фыдэжеягъэнщ дэжеягъэнщ
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: сыдэжеягъэнкъым удэжеягъэнкъым дэжеягъэнкъым дыдэжеягъэнкъым фыдэжеягъэнкъым дэжеягъэнкъым
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ: сыдэжеягъэнт удэжеягъэнт дэжеягъэнт дыдэжеягъэнт фыдэжеягъэнт дэжеягъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: сыдэжеягъэнтэкъым удэжеягъэнтэкъым дэжеягъэнтэкъым дыдэжеягъэнтэкъым фыдэжеягъэнтэкъым дэжеягъэнтэкъым
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: сыдэжеягъэн удэжеягъэн дэжеягъэн дыдэжеягъэн фыдэжеягъэн дэжеягъэн
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: сыдэжеягъэнкъэ удэжеягъэнкъэ дэжеягъэнкъэ дыдэжеягъэнкъэ фыдэжеягъэнкъэ дэжеягъэнкъэ
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: сыдэжеягъэнт удэжеягъэнт дэжеягъэнт дыдэжеягъэнт фыдэжеягъэнт дэжеягъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: сыдэжеягъэнтэкъэ удэжеягъэнтэкъэ дэжеягъэнтэкъэ дыдэжеягъэнтэкъэ фыдэжеягъэнтэкъэ дэжеягъэнтэкъэ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ: сыдэжеягъэнжей удэжеягъэнжей дэжеягъэнжей дыдэжеягъэнжей фыдэжеягъэнжей дэжеягъэнжей
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: сыдэжеягъэнукъым удэжеягъэнукъым дэжеягъэнукъым дыдэжеягъэнукъым фыдэжеягъэнукъым дэжеягъэнукъым
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ: сыдэжеягъэнут удэжеягъэнут дэжеягъэнут дыдэжеягъэнут фыдэжеягъэнут дэжеягъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: сыдэжеягъэнутэкъым удэжеягъэнутэкъым дэжеягъэнутэкъым дыдэжеягъэнутэкъым фыдэжеягъэнутэкъым дэжеягъэнутэкъым
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: сыдэжеягъэну удэжеягъэну дэжеягъэну дыдэжеягъэну фыдэжеягъэну дэжеягъэну
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: сыдэжеягъэнукъэ удэжеягъэнукъэ дэжеягъэнукъэ дыдэжеягъэнукъэ фыдэжеягъэнукъэ дэжеягъэнукъэ
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: сыдэжеягъэнут удэжеягъэнут дэжеягъэнут дыдэжеягъэнут фыдэжеягъэнут дэжеягъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: сыдэжеягъэнутэкъэ удэжеягъэнутэкъэ дэжеягъэнутэкъэ дыдэжеягъэнутэкъэ фыдэжеягъэнутэкъэ дэжеягъэнутэкъэ
Причастиехэр сэ уэ ар дэ фэ ахэр
Зылэжь (субъектнэ) причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ сыдэжей удэжей дэжей дыдэжей фыдэжей дэжей(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ сыдэмыжей удэмыжей дэмыжей дыдэмыжей фыдэмыжей дэмыжей(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ сыдэжея удэжея дэжея дыдэжея фыдэжея дэжея(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сыдэмыжея удэмыжея дэмыжея дыдэмыжея фыдэмыжея дэмыжея(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ сыдэжеигъа удэжеигъа дэжеигъа дыдэжеигъа фыдэжеигъа дэжеигъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сыдэмыжеигъа удэмыжеигъа дэмыжеигъа дыдэмыжеигъа фыдэмыжеигъа дэмыжеигъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ сыдэжеин удэжеин дэжеин дыдэжеин фыдэжеин дэжеин(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ сыдэмыжеин удэмыжеин дэмыжеин дыдэмыжеин фыдэмыжеин дэмыжеин(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ сыдэжеину удэжеину дэжеину дыдэжеину фыдэжеину дэжеину(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ сыдэмыжеину удэмыжеину дэмыжеину дыдэмыжеину фыдэмыжеину дэмыжеину(хэ)
Лэжьыгъэм и къэхъукӀэр зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ сызэрыдэжей узэрыдэжей зэрыдэжей дызэрыдэжей фызэрыдэжей зэрыдэжей(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ сызэрыдэмыжей узэрыдэмыжей зэрыдэмыжей дызэрыдэмыжей фызэрыдэмыжей зэрыдэмыжей(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ сызэрыдэжея узэрыдэжея зэрыдэжея дызэрыдэжея фызэрыдэжея зэрыдэжея(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сызэрыдэмыжея узэрыдэмыжея зэрыдэмыжея дызэрыдэмыжея фызэрыдэмыжея зэрыдэмыжея(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ сызэрыдэжеигъа узэрыдэжеигъа зэрыдэжеигъа дызэрыдэжеигъа фызэрыдэжеигъа зэрыдэжеигъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сызэрыдэмыжеигъа узэрыдэмыжеигъа зэрыдэмыжеигъа дызэрыдэмыжеигъа фызэрыдэмыжеигъа зэрыдэмыжеигъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ сызэрыдэжеин узэрыдэжеин зэрыдэжеин дызэрыдэжеин фызэрыдэжеин зэрыдэжеин(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ сызэрыдэмыжеин узэрыдэмыжеин зэрыдэмыжеин дызэрыдэмыжеин фызэрыдэмыжеин зэрыдэмыжеин(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ сызэрыдэжеину узэрыдэжеину зэрыдэжеину дызэрыдэжеину фызэрыдэжеину зэрыдэжеину(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ сызэрыдэмыжеину узэрыдэмыжеину зэрыдэмыжеину дызэрыдэмыжеину фызэрыдэмыжеину зэрыдэмыжеину(хэ)
Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ сыщыдэжей ущыдэжей щыдэжей дыщыдэжей фыщыдэжей щыдэжей(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ сыщыдэмыжей ущыдэмыжей щыдэмыжей дыщыдэмыжей фыщыдэмыжей щыдэмыжей(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ сыщыдэжея ущыдэжея щыдэжея дыщыдэжея фыщыдэжея щыдэжея(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сыщыдэмыжея ущыдэмыжея щыдэмыжея дыщыдэмыжея фыщыдэмыжея щыдэмыжея(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ сыщыдэжеигъа ущыдэжеигъа щыдэжеигъа дыщыдэжеигъа фыщыдэжеигъа щыдэжеигъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сыщыдэмыжеигъа ущыдэмыжеигъа щыдэмыжеигъа дыщыдэмыжеигъа фыщыдэмыжеигъа щыдэмыжеигъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ сыщыдэжеин ущыдэжеин щыдэжеин дыщыдэжеин фыщыдэжеин щыдэжеин(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ сыщыдэмыжеин ущыдэжеин щыдэмыжеин дыщыдэмыжеин фыщыдэмыжеин щыдэмыжеин(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ сыщыдэжеину ущыдэжеину щыдэжеину дыщыдэжеину фыщыдэжеину щыдэжеину(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ сыщыдэмыжеину ущыдэмыжеину щыдэмыжеину дыщыдэмыжеину фыщыдэмыжеину щыдэмыжеину(хэ)
ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ сыздэдэжей уздэдэжей здэдэжей дыздэдэжей фыздэдэжей здэдэжей(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ сыздэдэмыжей уздэдэмыжей здэдэмыжей дыздэдэмыжей фыздэдэмыжей здэдэмыжей(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ сыздэдэжея уздэдэжея здэдэжея дыздэдэжея фыздэдэжея здэдэжея(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сыздэдэмыжея уздэдэмыжея здэдэмыжея дыздэдэмыжея фыздэдэмыжея здэдэмыжея(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ сыздэдэжеигъа уздэдэжеигъа здэдэжеигъа дыздэдэжеигъа фыздэдэжеигъа здэдэжеигъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сыздэдэмыжеигъа уздэдэмыжеигъа здэдэмыжеигъа дыздэдэмыжеигъа фыздэдэмыжеигъа здэдэмыжеигъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ сыздэдэжеин уздэдэжеин здэдэжеин дыздэдэжеин фыздэдэжеин здэдэжеин(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ сыздэдэмыжеин уздэдэмыжеин здэдэмыжеин дыздэдэмыжеин фыздэдэмыжеин здэдэмыжеин(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ сыздэдэжеину уздэдэжеину здэдэжеину дыздэдэжеину фыздэдэжеину здэдэжеину(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ сыздэдэмыжеину уздэдэмыжеину здэдэмыжеину дыздэдэмыжеину фыздэдэмыжеину здэдэмыжеину(хэ)
Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ сыщӀыдэжей ущӀыдэжей щӀыдэжей дыщӀыдэжей фыщӀыдэжей щӀыдэжей(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ сыщӀыдэмыжей ущӀыдэмыжей щӀыдэмыжей дыщӀыдэмыжей фыщӀыдэмыжей щӀыдэмыжей(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ сыщӀыдэжея ущӀыдэжеӀэжея щӀыдэжея дыщӀыдэжея фыщӀыдэжея щӀыдэжея(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сыщӀыдэмыжея ущӀыдэмыжея щӀыдэмыжея дыщӀыдэмыжея фыщӀыдэмыжея щӀыдэмыжея(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ сыщӀыдэжеигъа ущӀыдэжеигъа щӀыдэжеигъа дыщӀыдэжеигъа фыщӀыдэжеигъа щӀыдэжеигъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сыщӀыдэмыжеигъа ущӀыдэмыжеигъа щӀыдэмыжеигъа дыщӀыдэмыжеигъа фыщӀыдэмыжеигъа щӀыдэмыжеигъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ сыщӀыдэжеин ущӀыдэжеин щӀыдэжеин дыщӀыдэжеин фыщӀыдэжеин щӀыдэжеин(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ сыщӀыдэмыжеин ущӀыдэмыжеин щӀыдэмыжеин дыщӀыдэмыжеин фыщӀыдэмыжеин щӀыдэмыжеин(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ сыщӀыдэжеину ущӀыдэжеину щӀыдэжеину дыщӀыдэжеину фыщӀыдэжеину щӀыдэжеину(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ сыщӀыдэмыжеину ущӀыдэмыжеину щӀыдэмыжеину дыщӀыдэмыжеину фыщӀыдэмыжеину щӀыдэмыжеину(хэ)
Деепричастиехэр сэ уэ ар дэ фэ ахэр
ит зэман - щыӀэныгъэ сыдэжейуэ удэжейуэ дэжейуэ дыдэжейуэ фыдэжейуэ дэжей(хэ)у
ит зэман - щымыӀэныгъэ сыдэмыжейуэ удэмыжейуэ дэмыжейуэ дыдэмыжейуэ фыдэмыжейуэ дэмыжей(хэ)у
блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ сыдэжеяуэ удэжеяуэ дэжеяуэ дыдэжеяуэ фыдэжеяуэ дэжеяуэ / дэжеяхэу
блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сыдэмыжеяуэ удэмыжеяуэ дэмыжеяуэ дыдэмыжеяуэ фыдэмыжеяуэ дэмыжеяуэ / дэмыжеяхэу
-урэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ сыдэжейурэ удэжейурэ дэжейурэ дыдэжейурэ фыдэжейурэ дэже(хэ)йурэ
-урэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ сыдэмыжейурэ удэмыжейурэ дэмыжейурэ дыдэмыжейурэ фыдэмыжейурэ дэмыжей(хэ)урэ
Прямой дополненэ -- ит зэман щыӀэныгъэ фащэ Прямой Дополненэ
сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
Подлежащэ
сэ -- сыбдожей сыдожей -- сывдожей садожей(хэ)
уэ уздожей -- удожей уддожей -- уадожей(хэ)
ар здожей бдожей дожей ддожей вдожей ядожей(хэ)
дэ -- дыбдожей дыдожей -- дывдожей дадожей(хэ)
фэ фыздожей -- фыдожей фыддожей -- фадожей(хэ)
ахэр здожей бдожей дожей ддожей вдожей ядожей(хэ)
Прямой дополненэ -- фащэ псори (ит зэман щыӀэныгъэ фащэм нэгъуэщӀ) Прямой Дополненэ
сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
Подлежащэ
сэ -- сыбдэ[жейрэ] сыдэ[жейрэ] -- сывдэ[жейрэ] садэ[жей(хэ)рэ]
уэ уздэ[жейрэ] -- удэ[жейрэ] уддэ[жейрэ] -- уадэ[жей(хэ)рэ]
ар здэ[жейрэ] бдэ[жейрэ] дэ[жейрэ] ддэ[жейрэ] вдэ[жейрэ] ядэ[жей(хэ)рэ]
дэ -- дыбдэ[жейрэ] дыдэ[жейрэ] -- дывдэ[жейрэ] дадэ[жей(хэ)рэ]
фэ фыздэ[жейрэ] -- фыбъэдэ[жейрэ] фыддэ[жейрэ] -- фадэ[жей(хэ)рэ]
ахэр здэ[жейрэ] бдэ[жейрэ] дэ[жейрэ] ддэ[жейрэ] вдэ[жейрэ] ядэ[жей(хэ)рэ]


-ы-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы Белджылы Мыбелджылы Белджылы
Именительнэ: [же]й [же]йр -- [же]йхэр
Эргативнэ: [же]й [же]йм -- [же]йхэм
Послеложнэ: [же]йкӀэ [же]ймкӀэ [же]йхэкӀэ [же]йхэмкӀэ
Обстоятельственнэ: [же]йуэ [же]йрауэ [же]йхэу [же]йхэрауэ
-а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы Белджылы Мыбелджылы Белджылы
Именительнэ: [же]я [же]яр -- [же]яхэр
Эргативнэ: [же]я [же]ям -- [же]яхэм
Послеложнэ: [же]якӀэ [же]ямкӀэ [же]яхэкӀэ [же]яхэмкӀэ
Обстоятельственнэ: [же]яуэ [же]ярауэ [же]яхэу [же]яхэрауэ
-ын-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы Белджылы Мыбелджылы Белджылы
Именительнэ: [же]ин [же]иныр -- [же]инхэр
Эргативнэ: [же]ин [же]иным -- [же]инхэм
Послеложнэ: [же]инкӀэ [же]инымкӀэ [же]инхэкӀэ [же]инхэмкӀэ
'Обстоятельственнэ: [же]ину [же]инырауэ [же]инхэу [же]инхэрауэ
-ыну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы Белджылы Мыбелджылы Белджылы
Именительнэ: [же]ину [же]инур -- [же]инухэр
Эргативнэ: [же]ину [же]инум -- [же]инухэм
Послеложнэ: [же]инукӀэ [же]инумкӀэ [же]инухэкӀэ [же]инухэмкӀэ
Обстоятельственнэ: [же]инууэ [же]инурауэ [же]инухэу [же]инухэрауэ

МЫХЬЭНЭ

  1. ИпщэкӀэ, ищхьэмкӀэ жэн.
  2. Зыхуэзэм зыкъришэкӀыурэ ищхьэмкӀэ жэн, дэкӀеин.

ЩАПХЪЭХЭР

ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР

  • Хъыджэбз цӀыкӀур ипщэкӀэ дэжеящ.
  • Джэдур жыгым дэжеящ.
  • Джэшыр чым дэжеящ.
  • Къэбыр бэкхъыщхьэм дэжеящ.

НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР

ИНДЖЫЛЫБЗЭ
  • дэжеин: 1. run upwards 2. grow upwards (about climbing plants and vines)
  • Хъыджэбз цӀыкӀур ипщэкӀэ дэжеящ: the little girl ran upstairs.
  • Джэдур жыгым дэжеящ: the cat ran up the tree.
  • Джэшыр чым дэжеящ: the bean plant grew up the support stick.
  • Къэбыр бэкхъыщхьэм дэжеящ: the pumpkin vine grew up to the top of the cowshed.
УРЫСЫБЗЭ
  • дэжеин: 1. бежать, побежать вверх 2. расти вверх (о вьющихся растениях)
  • Хъыджэбз цӀыкӀур ипщэкӀэ дэжеящ: девочка побежала наверх.
  • Джэдур жыгым дэжеящ: кошка побежала на дерево.
  • Джэшыр чым дэжеящ: бобы росли наверх по пруту.
  • Къэбыр бэкхъыщхьэм дэжеящ: тыква поросла наверх на крышу коровника.

БИБЛИОГРАФИЕ

  • Апажэ М. Л., КӀуэкӀуэ Ж. Н. Адыгэ-урыс псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2008.
  • БищӀо Б. Ч. Адыгэбзэм и псалъэгъэнахуэ. Налшык: «Эльбрус», 2015.
  • БищӀо Б. Ч., Къумыкъу Д. М., ТӀымыжь Хь. Т. ЕджапӀэхэм папщӀэ урыс-адыгэ псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2013.
  • Джаурджий Хь. З., Сыкъун Хь. Хь. Урыс-адыгэ школ псалъалъэ. Налшык: «Нарт», 1991.
  • Къэбэрдей АССР-м и министрхэм я советым деж щыӀэ Къэбэрдей научно-исследовательскэ институт. Къардэн Б. М., БищӀэу А. Т. Урыс-къэбэрдей-шэрджэс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1955
  • Къэбэрдей-Балъкъэр АССР-м и министрхэм я советым и деж щыӀэ Къэбэрдей-балъкъэр научно-исследовательскэ институт. Апажэ М. Л., Багъ Н. А., Багъ П. М., Балъкъэр Б. Хь, КӀуэкӀуэ Ж. Н., ЖьэкӀэмыхъу Хь. Хь., Урыс Хь. Щ. Къэбэрдей-урыс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1957
  • Россием щӀэныгъэхэмкӀэ и академием и Къэбэрдей-Балъкъэр щӀэныгъэ центрым гуманитарнэ къухутэныгъэхэмкӀэ и институт. Адыгэбзэ псалъалъэ. Москва: «Дигора», 1999.
  • Табухов Х. К. Толковый русско-кабардино-черкесский словарь. Нальчик: Издательлский центр «Эль-Фа», 2006.
  • Шэрджэс Алий. Яхуэмыфащэу лъэныкъуэ едгъэза псалъэхэр. Адыгэ псалъэгъэнахуэм щӀыгъужыпхъэхэр. Налшык: Изд. КБИГИ, 2009.

АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)

ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭМЫӀЭС

ЭТИМОЛОГИЕ

КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ

  • IPA [dɐᶎe:'jǝn]

ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ

  • дэ- + [жей] + -ы + -н

СПРЯЖЕНЭ

Глагол лъэмыӏэс "дэжеин"-м и спряженэ


Инфинитив (масдар)
щыӀэныгъэ: дэжеин
щымыӀэныгъэ: дэмыжеин
Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа сэ уэ ар дэ фэ ахэр
щыӀэныгъэ: сыдэжеин удэжеин дэжеин дыдэжеин фыдэжеин дэжеин(хэ)
щымыӀэныгъэ: сыдэмыжеин удэмыжеин дэмыжеин дыдэмыжеин фыдэмыжеин дэмыжеин(хэ)
унафэ наклоненэ уэ фэ
щыӀэныгъэ: дэжей! фыдэжей!
щымыӀэныгъэ: удэмыжей! фыдэмыжей!
Ре-кӀэ унафэ наклоненэ сэ уэ ар дэ фэ ахэр
щыӀэныгъэ: сыдрежей удрежей дрежей дыдрежей фыдрежей дрежей
щымыӀэныгъэ: сыдремыжей удремыжей дремыжей дыдремыжей фыдремыжей дремыжей
ЗэраӀуатэ наклоненэ сэ уэ ар дэ фэ ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ: сыдожей(р) удожей(р) дожей(р) дыдожей(р) фыдожей(р) дожей(хэ)(р)
ит зэман – щымыӀэныгъэ: сыдэжейркъым удэжейркъым дэжейркъым дыдэжейркъым фыдэжейркъым дэжей(хэ)ркъым
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ: сыдэжейрт удэжейрт дэжейрт дыдэжейрт фыдэжейрт дэжейрт / дэжей(хэ)рт
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ: сыдэжейртэкъым удэжейртэкъым дэжейртэкъым дыдэжейртэкъым фыдэжейртэкъым дэжейртэкъым / дэже(хэ)ртэкъым
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: сыдэжеящ удэжеящ дэжеящ дыдэжеящ фыдэжеящ дэжея(хэ)щ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: сыдэжеякъым удэжеякъым дэжеякъым дыдэжеякъым фыдэжеякъым дэжея(хэ)къым
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ: сыдэжеят удэжеят дэжеят дыдэжеят фыдэжеят дэжея(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: сыдэжеятэкъым удэжеятэкъым дэжеятэкъым дыдэжеятэкъым фыдэжеятэкъым дэжея(хэ)тэкъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ: сыдэжеигъащ удэжеигъащ дэжеигъащ дыдэжеигъащ фыдэжеигъащ дэжеигъа(хэ)щ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ: сыдэжеигъакъым удэжеигъакъым дэжеигъакъым дыдэжеигъакъым фыдэжеигъакъым дэжеигъа(хэ)къым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ: сыдэжеигъат удэжеигъат дэжеигъат дыдэжеигъат фыдэжеигъат дэжеигъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ: сыдэжеигъатэкъым удэжеигъатэкъым дэжеигъатэкъым дыдэжеигъатэкъым фыдэжеигъатэкъым дэжеигъа(хэ)тэкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ: сыдэжейщ удэжейщ дэжейщ дыдэжейщ фыдэжейщ дэжей(хэ)щ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ: сыдэжейкъым удэжейкъым дэжейкъым дыдэжейкъым фыдэжейкъым дэжей(хэ)къым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ: сыдэжейт удэжейт дэжейт дыдэжейт фыдэжейт дэжей(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ: сыдэжейтэкъым удэжейтэкъым дэжейтэкъым дыдэжейтэкъым фыдэжейтэкъым дэжей(хэ)тэкъым
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сыдэжеинщ удэжеинщ дэжеинщ дыдэжеинщ фыдэжеинщ дэжеин(хэ)щ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сыдэжеинкъым удэжеинкъым дэжеинкъым дыдэжеинкъым фыдэжеинкъым дэжеин(хэ)къым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сыдэжеинущ удэжеинущ дэжеинущ дыдэжеинущ фыдэжеинущ дэжеину(хэ)щ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сыдэжеинукъым удэжеинукъым дэжеинукъым дыдэжеинукъым фыдэжеинукъым дэжеину(хэ)къым
ЗэрыупщӀэ наклоненэ сэ уэ ар дэ фэ ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ: сыдэжейрэ удэжейрэ дэжейрэ дыдэжейрэ фыдэжейрэ дэжей(хэ)рэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ: сыдэжейркъэ удэжейркъэ дэжейркъэ дыдэжейркъэ фыдэжейркъэ дэжейркъэ / дэжейхэркъэ
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ: сыдэжейрт удэжейрт дэжейрт дыдэжейрт фыдэжейрт дэжейрт / дэжей(хэ)рт
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ: сыдэжейртэкъэ удэжейртэкъэ дэжейртэкъэ дыдэжейртэкъэ фыдэжейртэкъэ дэжейртэкъэ / дэже(хэ)ртэкъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: сыдэжея удэжея дэжея дыдэжея фыдэжея дэжея(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: сыдэжеякъэ удэжеякъэ дэжеякъэ дыдэжеякъэ фыдэжеякъэ дэжея(хэ)къэ
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ: сыдэжеят удэжеят дэжеят дыдэжеят фыдэжеят дэжея(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: сыдэжеятэкъэ удэжеятэкъэ дэжеятэкъэ дыдэжеятэкъэ фыдэжеятэкъэ дэжея(хэ)тэкъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ: сыдэжеигъа удэжеигъа дэжеигъа дыдэжеигъа фыдэжеигъа дэжеигъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ: сыдэжеигъакъэ удэжеигъакъэ дэжеигъакъэ дыдэжеигъакъэ фыдэжеигъакъэ дэжеигъа(хэ)къэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ: сыдэжеигъат удэжеигъат дэжеигъат дыдэжеигъат фыдэжеигъат дэжеигъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: сыдэжеигъатэкъэ удэжеигъатэкъэ дэжеигъатэкъэ дыдэжеигъатэкъэ фыдэжеигъатэкъэ дэжеигъа(хэ)тэкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ: сыдэжей удэжей дэжей дыдэжей фыдэжей дэжей(хэ)
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ: сыдэжейкъэ удэжейкъэ дэжейкъэ дыдэжейкъэ фыдэжейкъэ дэжей(хэ)къэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ: сыдэжейт удэжейт дэжейт дыдэжейт фыдэжейт дэжей(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ: сыдэжейтэкъэ удэжейтэкъэ дэжейтэкъэ дыдэжейтэкъэ фыдэжейтэкъэ дэжей(хэ)тэкъэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сыдэжеин удэжеин дэжеин дыдэжеин фыдэжеин дэжеин(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сыдэжеинкъэ удэжеинкъэ дэжеинкъэ дыдэжеинкъэ фыдэжеинкъэ дэжеин(хэ)къэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сыдэжеину удэжеину дэжеину дыдэжеину фыдэжеину дэжеину(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сыдэжеинукъэ удэжеинукъэ дэжеинукъэ дыдэжеинукъэ фыдэжеинукъэ дэжеину(хэ)къэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ сэ уэ ар дэ фэ ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ: сыдэжеймэ удэжеймэ дэжеймэ дыдэжеймэ фыдэжеймэ дэжей(хэ)мэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ: сыдэмыжеймэ удэмыжеймэ дэмыжеймэ дыдэмыжеймэ фыдэмыжеймэ дэмыжей(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: сыдэжеямэ удэжеямэ дэжеямэ дыдэжеямэ фыдэжеямэ дэжея(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: сыдэмыжеямэ удэмыжеямэ дэмыжеямэ дыдэмыжеямэ фыдэмыжеямэ дэмыжея(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: сыдэжеигъамэ удэжеигъамэ дэжеигъамэ дыдэжеигъамэ фыдэжеигъамэ дэжеигъа(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: сыдэмыжеигъамэ удэмыжеигъамэ дэмыжеигъамэ дыдэмыжеигъамэ фыдэмыжеигъамэ дэмыжеигъа(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сыдэжеинмэ удэжеинмэ дэжеинмэ дыдэжеинмэ фыдэжеинмэ дэжеин(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сыдэмыжеинмэ удэмыжеинмэ дэмыжеинмэ дыдэмыжеинмэ фыдэмыжеинмэ дэмыжеин(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сыдэжеинумэ удэжеинумэ дэжеинумэ дыдэжеинумэ фыдэжеинумэ дэжеину(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сыдэмыжеинумэ удэмыжеинумэ дэмыжеинумэ дыдэмыжеинумэ фыдэмыжеинумэ дэмыжеину(хэ)мэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ сэ уэ ар дэ фэ ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ: сыдэжейтэмэ удэжейтэмэ дэжейтэмэ дыдэжейтэмэ фыдэжейтэмэ дэжей(хэ)тэмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ: сыдэмыжейтэмэ удэмыжейтэмэ дэмыжейтэмэ дыдэмыжейтэмэ фыдэмыжейтэмэ дэмыжей(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: сыдэжеятэмэ удэжеятэмэ дэжеятэмэ дыдэжеятэмэ фыдэжеятэмэ дэжея(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: сыдэмыжеятэмэ удэмыжеятэмэ дэмыжеятэмэ дыдэмыжеятэмэ фыдэмыжеятэмэ дэмыжея(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: сыдэжеигъатэмэ удэжеигъатэмэ дэжеигъатэмэ дыдэжеигъатэмэ фыдэжеигъатэмэ дэжеигъа(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: сыдэмыжеигъатэмэ удэмыжеигъатэмэ дэмыжеигъатэмэ дыдэмыжеигъатэмэ фыдэмыжеигъатэмэ дэмыжеигъа(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сыдэжеинтэмэ удэжеинтэмэ дэжеинтэмэ дыдэжеинтэмэ фыдэжеинтэмэ дэжеин(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сыдэмыжеинтэмэ удэмыжеинтэмэ дэмыжеинтэмэ дыдэмыжеинтэмэ фыдэмыжеинтэмэ дэмыжеин(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сыдэжеинутэмэ удэжеинутэмэ дэжеинутэмэ дыдэжеинутэмэ фыдэжеинутэмэ дэжеину(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сыдэмыжеинутэмэ удэмыжеинутэмэ дэмыжеинутэмэ дыдэмыжеинутэмэ фыдэмыжеинутэмэ дэмыжеину(хэ)тэмэ
сослагательнэ наклоненэ сэ уэ ар дэ фэ ахэр
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сыдэжеинт удэжеинт дэжеинт дыдэжеинт фыдэжеинт дэжеин(хэ)т
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сыдэжеинтэкъым удэжеинтэкъым дэжеинтэкъым дыдэжеинтэкъым фыдэжеинтэкъым дэжеин(хэ)тэкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сыдэжеинут удэжеинут дэжеинут дыдэжеинут фыдэжеинут дэжеину(хэ)т
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сыдэжеинутэкъым удэжеинутэкъым дэжеинутэкъым дыдэжеинутэкъым фыдэжеинутэкъым дэжеину(хэ)тэкъым
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ сэ уэ ар дэ фэ ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ: сыдэжейми удэжейми дэжейми дыдэжейми фыдэжейми дэжей(хэ)ми
ит зэман – щымыӀэныгъэ: сыдэмыжейми удэмыжейми дэмыжейми дыдэмыжейми фыдэмыжейми дэмыжей(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: сыдэжеями удэжеями дэжеями дыдэжеями фыдэжеями дэжея(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: сыдэмыжеями удэмыжеями дэмыжеями дыдэмыжеями фыдэмыжеями дэмыжея(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: сыдэжеигъами удэжеигъами дэжеигъами дыдэжеигъами фыдэжеигъами дэжеигъа(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: сыдэмыжеигъами удэмыжеигъами дэмыжеигъами дыдэмыжеигъами фыдэмыжеигъами дэмыжеигъа(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сыдэжеинми удэжеинми дэжеинми дыдэжеинми фыдэжеинми дэжеин(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сыдэмыжеинми удэмыжеинми дэмыжеинми дыдэмыжеинми фыдэмыжеинми дэмыжеин(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сыдэжеинуми удэжеинуми дэжеинуми дыдэжеинуми фыдэжеинуми дэжеину(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сыдэмыжеинуми удэмыжеинуми дэмыжеинуми дыдэмыжеинуми фыдэмыжеинуми дэмыжеину(хэ)ми
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ сэ уэ ар дэ фэ ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ: сыдэжейтэми удэжейтэми дэжейтэми дыдэжейтэми фыдэжейтэми дэжей(хэ)тэми
ит зэман – щымыӀэныгъэ: сыдэмыжейтэми удэмыжейтэми дэмыжейтэми дыдэмыжейтэми фыдэмыжейтэми дэмыжей(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: сыдэжеятэми удэжеятэми дэжеятэми дыдэжеятэми фыдэжеятэми дэжея(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: сыдэмыжеятэми удэмыжеятэми дэмыжеятэми дыдэмыжеятэми фыдэмыжеятэми дэмыжея(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: сыдэжеигъатэми удэжеигъатэми дэжеигъатэми дыдэжеигъатэми фыдэжеигъатэми дэжеигъа(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: сыдэмыжеигъатэми удэмыжеигъатэми дэмыжеигъатэми дыдэмыжеигъатэми фыдэмыжеигъатэми дэмыжеигъа(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сыдэжеинтэми удэжеинтэми дэжеинтэми дыдэжеинтэми фыдэжеинтэми дэжеин(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сыдэмыжеинтэми удэмыжеинтэми дэмыжеинтэми дыдэмыжеинтэми фыдэмыжеинтэми дэмыжеин(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сыдэжеинутэми удэжеинутэми дэжеинутэми дыдэжеинутэми фыдэжеинутэми дэжеину(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сыдэмыжеинутэми удэмыжеинутэми дэмыжеинутэми дыдэмыжеинутэми фыдэмыжеинутэми дэмыжеину(хэ)тэми
гъэщӀэгъжеиныгъэ наклоненэ сэ уэ ар дэ фэ ахэр
щыӀэныгъэ: сыдэжеяи удэжеяи дэжеяи дыдэжеяи фыдэжеяи дэжеяи
щымыӀэныгъэ: сыдэмыжеяи удэмыжеяи дэмыжеяи дыдэмыжеяи фыдэмыжеяи дэмыжеяи
фӀэфӀыныгъэ наклоненэ сэ уэ ар дэ фэ ахэр
щыӀэныгъэ: сыдэжеящэрэт удэжеящэрэт дэжеящэрэт дыдэжеящэрэт фыдэжеящэрэт дэжеящэрэт
щымыӀэныгъэ: сыдэмыжеящэрэт удэмыжеящэрэт дэмыжеящэрэт дыдэмыжеящэрэт фыдэмыжеящэрэт дэмыжеящэрэт
шэч къытехьэныгъэ наклоненэ сэ уэ ар дэ фэ ахэр
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ: сыдэжеягъэнщ удэжеягъэнщ дэжеягъэнщ дыдэжеягъэнщ фыдэжеягъэнщ дэжеягъэнщ
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: сыдэжеягъэнкъым удэжеягъэнкъым дэжеягъэнкъым дыдэжеягъэнкъым фыдэжеягъэнкъым дэжеягъэнкъым
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ: сыдэжеягъэнт удэжеягъэнт дэжеягъэнт дыдэжеягъэнт фыдэжеягъэнт дэжеягъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: сыдэжеягъэнтэкъым удэжеягъэнтэкъым дэжеягъэнтэкъым дыдэжеягъэнтэкъым фыдэжеягъэнтэкъым дэжеягъэнтэкъым
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: сыдэжеягъэн удэжеягъэн дэжеягъэн дыдэжеягъэн фыдэжеягъэн дэжеягъэн
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: сыдэжеягъэнкъэ удэжеягъэнкъэ дэжеягъэнкъэ дыдэжеягъэнкъэ фыдэжеягъэнкъэ дэжеягъэнкъэ
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: сыдэжеягъэнт удэжеягъэнт дэжеягъэнт дыдэжеягъэнт фыдэжеягъэнт дэжеягъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: сыдэжеягъэнтэкъэ удэжеягъэнтэкъэ дэжеягъэнтэкъэ дыдэжеягъэнтэкъэ фыдэжеягъэнтэкъэ дэжеягъэнтэкъэ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ: сыдэжеягъэнжей удэжеягъэнжей дэжеягъэнжей дыдэжеягъэнжей фыдэжеягъэнжей дэжеягъэнжей
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: сыдэжеягъэнукъым удэжеягъэнукъым дэжеягъэнукъым дыдэжеягъэнукъым фыдэжеягъэнукъым дэжеягъэнукъым
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ: сыдэжеягъэнут удэжеягъэнут дэжеягъэнут дыдэжеягъэнут фыдэжеягъэнут дэжеягъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: сыдэжеягъэнутэкъым удэжеягъэнутэкъым дэжеягъэнутэкъым дыдэжеягъэнутэкъым фыдэжеягъэнутэкъым дэжеягъэнутэкъым
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: сыдэжеягъэну удэжеягъэну дэжеягъэну дыдэжеягъэну фыдэжеягъэну дэжеягъэну
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: сыдэжеягъэнукъэ удэжеягъэнукъэ дэжеягъэнукъэ дыдэжеягъэнукъэ фыдэжеягъэнукъэ дэжеягъэнукъэ
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: сыдэжеягъэнут удэжеягъэнут дэжеягъэнут дыдэжеягъэнут фыдэжеягъэнут дэжеягъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: сыдэжеягъэнутэкъэ удэжеягъэнутэкъэ дэжеягъэнутэкъэ дыдэжеягъэнутэкъэ фыдэжеягъэнутэкъэ дэжеягъэнутэкъэ
Причастиехэр сэ уэ ар дэ фэ ахэр
Зылэжь (субъектнэ) причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ сыдэжей удэжей дэжей дыдэжей фыдэжей дэжей(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ сыдэмыжей удэмыжей дэмыжей дыдэмыжей фыдэмыжей дэмыжей(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ сыдэжея удэжея дэжея дыдэжея фыдэжея дэжея(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сыдэмыжея удэмыжея дэмыжея дыдэмыжея фыдэмыжея дэмыжея(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ сыдэжеигъа удэжеигъа дэжеигъа дыдэжеигъа фыдэжеигъа дэжеигъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сыдэмыжеигъа удэмыжеигъа дэмыжеигъа дыдэмыжеигъа фыдэмыжеигъа дэмыжеигъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ сыдэжеин удэжеин дэжеин дыдэжеин фыдэжеин дэжеин(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ сыдэмыжеин удэмыжеин дэмыжеин дыдэмыжеин фыдэмыжеин дэмыжеин(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ сыдэжеину удэжеину дэжеину дыдэжеину фыдэжеину дэжеину(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ сыдэмыжеину удэмыжеину дэмыжеину дыдэмыжеину фыдэмыжеину дэмыжеину(хэ)
Лэжьыгъэм и къэхъукӀэр зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ сызэрыдэжей узэрыдэжей зэрыдэжей дызэрыдэжей фызэрыдэжей зэрыдэжей(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ сызэрыдэмыжей узэрыдэмыжей зэрыдэмыжей дызэрыдэмыжей фызэрыдэмыжей зэрыдэмыжей(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ сызэрыдэжея узэрыдэжея зэрыдэжея дызэрыдэжея фызэрыдэжея зэрыдэжея(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сызэрыдэмыжея узэрыдэмыжея зэрыдэмыжея дызэрыдэмыжея фызэрыдэмыжея зэрыдэмыжея(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ сызэрыдэжеигъа узэрыдэжеигъа зэрыдэжеигъа дызэрыдэжеигъа фызэрыдэжеигъа зэрыдэжеигъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сызэрыдэмыжеигъа узэрыдэмыжеигъа зэрыдэмыжеигъа дызэрыдэмыжеигъа фызэрыдэмыжеигъа зэрыдэмыжеигъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ сызэрыдэжеин узэрыдэжеин зэрыдэжеин дызэрыдэжеин фызэрыдэжеин зэрыдэжеин(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ сызэрыдэмыжеин узэрыдэмыжеин зэрыдэмыжеин дызэрыдэмыжеин фызэрыдэмыжеин зэрыдэмыжеин(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ сызэрыдэжеину узэрыдэжеину зэрыдэжеину дызэрыдэжеину фызэрыдэжеину зэрыдэжеину(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ сызэрыдэмыжеину узэрыдэмыжеину зэрыдэмыжеину дызэрыдэмыжеину фызэрыдэмыжеину зэрыдэмыжеину(хэ)
Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ сыщыдэжей ущыдэжей щыдэжей дыщыдэжей фыщыдэжей щыдэжей(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ сыщыдэмыжей ущыдэмыжей щыдэмыжей дыщыдэмыжей фыщыдэмыжей щыдэмыжей(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ сыщыдэжея ущыдэжея щыдэжея дыщыдэжея фыщыдэжея щыдэжея(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сыщыдэмыжея ущыдэмыжея щыдэмыжея дыщыдэмыжея фыщыдэмыжея щыдэмыжея(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ сыщыдэжеигъа ущыдэжеигъа щыдэжеигъа дыщыдэжеигъа фыщыдэжеигъа щыдэжеигъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сыщыдэмыжеигъа ущыдэмыжеигъа щыдэмыжеигъа дыщыдэмыжеигъа фыщыдэмыжеигъа щыдэмыжеигъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ сыщыдэжеин ущыдэжеин щыдэжеин дыщыдэжеин фыщыдэжеин щыдэжеин(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ сыщыдэмыжеин ущыдэжеин щыдэмыжеин дыщыдэмыжеин фыщыдэмыжеин щыдэмыжеин(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ сыщыдэжеину ущыдэжеину щыдэжеину дыщыдэжеину фыщыдэжеину щыдэжеину(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ сыщыдэмыжеину ущыдэмыжеину щыдэмыжеину дыщыдэмыжеину фыщыдэмыжеину щыдэмыжеину(хэ)
ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ сыздэдэжей уздэдэжей здэдэжей дыздэдэжей фыздэдэжей здэдэжей(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ сыздэдэмыжей уздэдэмыжей здэдэмыжей дыздэдэмыжей фыздэдэмыжей здэдэмыжей(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ сыздэдэжея уздэдэжея здэдэжея дыздэдэжея фыздэдэжея здэдэжея(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сыздэдэмыжея уздэдэмыжея здэдэмыжея дыздэдэмыжея фыздэдэмыжея здэдэмыжея(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ сыздэдэжеигъа уздэдэжеигъа здэдэжеигъа дыздэдэжеигъа фыздэдэжеигъа здэдэжеигъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сыздэдэмыжеигъа уздэдэмыжеигъа здэдэмыжеигъа дыздэдэмыжеигъа фыздэдэмыжеигъа здэдэмыжеигъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ сыздэдэжеин уздэдэжеин здэдэжеин дыздэдэжеин фыздэдэжеин здэдэжеин(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ сыздэдэмыжеин уздэдэмыжеин здэдэмыжеин дыздэдэмыжеин фыздэдэмыжеин здэдэмыжеин(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ сыздэдэжеину уздэдэжеину здэдэжеину дыздэдэжеину фыздэдэжеину здэдэжеину(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ сыздэдэмыжеину уздэдэмыжеину здэдэмыжеину дыздэдэмыжеину фыздэдэмыжеину здэдэмыжеину(хэ)
Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ сыщӀыдэжей ущӀыдэжей щӀыдэжей дыщӀыдэжей фыщӀыдэжей щӀыдэжей(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ сыщӀыдэмыжей ущӀыдэмыжей щӀыдэмыжей дыщӀыдэмыжей фыщӀыдэмыжей щӀыдэмыжей(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ сыщӀыдэжея ущӀыдэжеӀэжея щӀыдэжея дыщӀыдэжея фыщӀыдэжея щӀыдэжея(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сыщӀыдэмыжея ущӀыдэмыжея щӀыдэмыжея дыщӀыдэмыжея фыщӀыдэмыжея щӀыдэмыжея(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ сыщӀыдэжеигъа ущӀыдэжеигъа щӀыдэжеигъа дыщӀыдэжеигъа фыщӀыдэжеигъа щӀыдэжеигъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сыщӀыдэмыжеигъа ущӀыдэмыжеигъа щӀыдэмыжеигъа дыщӀыдэмыжеигъа фыщӀыдэмыжеигъа щӀыдэмыжеигъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ сыщӀыдэжеин ущӀыдэжеин щӀыдэжеин дыщӀыдэжеин фыщӀыдэжеин щӀыдэжеин(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ сыщӀыдэмыжеин ущӀыдэмыжеин щӀыдэмыжеин дыщӀыдэмыжеин фыщӀыдэмыжеин щӀыдэмыжеин(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ сыщӀыдэжеину ущӀыдэжеину щӀыдэжеину дыщӀыдэжеину фыщӀыдэжеину щӀыдэжеину(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ сыщӀыдэмыжеину ущӀыдэмыжеину щӀыдэмыжеину дыщӀыдэмыжеину фыщӀыдэмыжеину щӀыдэмыжеину(хэ)
Деепричастиехэр сэ уэ ар дэ фэ ахэр
ит зэман - щыӀэныгъэ сыдэжейуэ удэжейуэ дэжейуэ дыдэжейуэ фыдэжейуэ дэжей(хэ)у
ит зэман - щымыӀэныгъэ сыдэмыжейуэ удэмыжейуэ дэмыжейуэ дыдэмыжейуэ фыдэмыжейуэ дэмыжей(хэ)у
блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ сыдэжеяуэ удэжеяуэ дэжеяуэ дыдэжеяуэ фыдэжеяуэ дэжеяуэ / дэжеяхэу
блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сыдэмыжеяуэ удэмыжеяуэ дэмыжеяуэ дыдэмыжеяуэ фыдэмыжеяуэ дэмыжеяуэ / дэмыжеяхэу
-урэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ сыдэжейурэ удэжейурэ дэжейурэ дыдэжейурэ фыдэжейурэ дэже(хэ)йурэ
-урэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ сыдэмыжейурэ удэмыжейурэ дэмыжейурэ дыдэмыжейурэ фыдэмыжейурэ дэмыжей(хэ)урэ
Прямой дополненэ -- ит зэман щыӀэныгъэ фащэ Прямой Дополненэ
сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
Подлежащэ
сэ -- сыбдожей сыдожей -- сывдожей садожей(хэ)
уэ уздожей -- удожей уддожей -- уадожей(хэ)
ар здожей бдожей дожей ддожей вдожей ядожей(хэ)
дэ -- дыбдожей дыдожей -- дывдожей дадожей(хэ)
фэ фыздожей -- фыдожей фыддожей -- фадожей(хэ)
ахэр здожей бдожей дожей ддожей вдожей ядожей(хэ)
Прямой дополненэ -- фащэ псори (ит зэман щыӀэныгъэ фащэм нэгъуэщӀ) Прямой Дополненэ
сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
Подлежащэ
сэ -- сыбдэ[жейрэ] сыдэ[жейрэ] -- сывдэ[жейрэ] садэ[жей(хэ)рэ]
уэ уздэ[жейрэ] -- удэ[жейрэ] уддэ[жейрэ] -- уадэ[жей(хэ)рэ]
ар здэ[жейрэ] бдэ[жейрэ] дэ[жейрэ] ддэ[жейрэ] вдэ[жейрэ] ядэ[жей(хэ)рэ]
дэ -- дыбдэ[жейрэ] дыдэ[жейрэ] -- дывдэ[жейрэ] дадэ[жей(хэ)рэ]
фэ фыздэ[жейрэ] -- фыбъэдэ[жейрэ] фыддэ[жейрэ] -- фадэ[жей(хэ)рэ]
ахэр здэ[жейрэ] бдэ[жейрэ] дэ[жейрэ] ддэ[жейрэ] вдэ[жейрэ] ядэ[жей(хэ)рэ]


-ы-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы Белджылы Мыбелджылы Белджылы
Именительнэ: [же]й [же]йр -- [же]йхэр
Эргативнэ: [же]й [же]йм -- [же]йхэм
Послеложнэ: [же]йкӀэ [же]ймкӀэ [же]йхэкӀэ [же]йхэмкӀэ
Обстоятельственнэ: [же]йуэ [же]йрауэ [же]йхэу [же]йхэрауэ
-а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы Белджылы Мыбелджылы Белджылы
Именительнэ: [же]я [же]яр -- [же]яхэр
Эргативнэ: [же]я [же]ям -- [же]яхэм
Послеложнэ: [же]якӀэ [же]ямкӀэ [же]яхэкӀэ [же]яхэмкӀэ
Обстоятельственнэ: [же]яуэ [же]ярауэ [же]яхэу [же]яхэрауэ
-ын-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы Белджылы Мыбелджылы Белджылы
Именительнэ: [же]ин [же]иныр -- [же]инхэр
Эргативнэ: [же]ин [же]иным -- [же]инхэм
Послеложнэ: [же]инкӀэ [же]инымкӀэ [же]инхэкӀэ [же]инхэмкӀэ
'Обстоятельственнэ: [же]ину [же]инырауэ [же]инхэу [же]инхэрауэ
-ыну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы Белджылы Мыбелджылы Белджылы
Именительнэ: [же]ину [же]инур -- [же]инухэр
Эргативнэ: [же]ину [же]инум -- [же]инухэм
Послеложнэ: [же]инукӀэ [же]инумкӀэ [же]инухэкӀэ [же]инухэмкӀэ
Обстоятельственнэ: [же]инууэ [же]инурауэ [же]инухэу [же]инухэрауэ

МЫХЬЭНЭ

  1. Зыгуэрым и гъусэу жеин.

ЩАПХЪЭХЭР

ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР

  • Анэр сабийм дэжеящ.

НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР

ИНДЖЫЛЫБЗЭ
  • дэжеин: sleep, go to sleep together with sb
  • Анэр сабийм дэжеящ: the mother went to sleep together with her child.
УРЫСЫБЗЭ
  • дэжеин: засыпать, спать с кем-л.
  • Анэр сабийм дэжеящ: мать заснула вместе с ребенком

БИБЛИОГРАФИЕ

  • Апажэ М. Л., КӀуэкӀуэ Ж. Н. Адыгэ-урыс псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2008.
  • БищӀо Б. Ч. Адыгэбзэм и псалъэгъэнахуэ. Налшык: «Эльбрус», 2015.
  • БищӀо Б. Ч., Къумыкъу Д. М., ТӀымыжь Хь. Т. ЕджапӀэхэм папщӀэ урыс-адыгэ псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2013.
  • Джаурджий Хь. З., Сыкъун Хь. Хь. Урыс-адыгэ школ псалъалъэ. Налшык: «Нарт», 1991.
  • Къэбэрдей АССР-м и министрхэм я советым деж щыӀэ Къэбэрдей научно-исследовательскэ институт. Къардэн Б. М., БищӀэу А. Т. Урыс-къэбэрдей-шэрджэс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1955
  • Къэбэрдей-Балъкъэр АССР-м и министрхэм я советым и деж щыӀэ Къэбэрдей-балъкъэр научно-исследовательскэ институт. Апажэ М. Л., Багъ Н. А., Багъ П. М., Балъкъэр Б. Хь, КӀуэкӀуэ Ж. Н., ЖьэкӀэмыхъу Хь. Хь., Урыс Хь. Щ. Къэбэрдей-урыс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1957
  • Россием щӀэныгъэхэмкӀэ и академием и Къэбэрдей-Балъкъэр щӀэныгъэ центрым гуманитарнэ къухутэныгъэхэмкӀэ и институт. Адыгэбзэ псалъалъэ. Москва: «Дигора», 1999.
  • Табухов Х. К. Толковый русско-кабардино-черкесский словарь. Нальчик: Издательлский центр «Эль-Фа», 2006.
  • Шэрджэс Алий. Яхуэмыфащэу лъэныкъуэ едгъэза псалъэхэр. Адыгэ псалъэгъэнахуэм щӀыгъужыпхъэхэр. Налшык: Изд. КБИГИ, 2009.
Retrieved from "https://incubator.wikimedia.org/w/index.php?title=Wt/kbd/дэжеин&oldid=5117167"