АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)
ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭӀЭС
ЭТИМОЛОГИЕ
КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ
ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ
дэ- + [дз] + -ей + -ы + -н
СПРЯЖЕНЭ
Глагол лъэӏэс "дэдзеин"-м и спряженэ
Инфинитив (масдар)
щыӀэныгъэ:
дэдзеин
щымыӀэныгъэ:
дэмыдзеин
Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
щыӀэныгъэ:
дэздзеин
дэбдзеин
дридзеин
дэддзеин
дэвдзеин
драдзеин
щымыӀэныгъэ:
дэзмыдзеин
думыдзеин
дримыдзеин
дэдмыдзеин
дэвмыдзеин
драмыдзеин
Унафэ наклоненэ
уэ
фэ
щыӀэныгъэ:
дэдзей!
дэвдзей!
щымыӀэныгъэ:
думыдзей!
дэвмыдзей!
Ре-кӀэ унафэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
щыӀэныгъэ:
сыдредзей
удредзей
дредзей
дыдредзей
фыдредзей
дредзей
щымыӀэныгъэ:
сыдремыдзей
удремыдзей
дремыдзей
дыдремыдзей
фыдремыдзей
дремыдзей
ЗэраӀуатэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:
дызодзей(р)
дыбодзей(р)
дредзей(р)
дыдодзей(р)
дыводзей(р)
драдзей(р)
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
дэздзейркъым
дэбдзейркъым
дридзейркъым
дэддзейркъым
дэвдзейркъым
драдзейркъым
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:
дэздзейрт
дэбдзейрт
дридзейрт
дэддзейрт
дэвдзейрт
драдзейрт
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:
дэздзейртэкъым
дэбдзейртэкъым
дридзейртэкъым
дэддзейртэкъым
дэвдзейртэкъым
драдзейртэкъым
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
дэздзеящ
дэбдзеящ
дридзеящ
дэддзеящ
дэвдзеящ
драдзеящ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
дэздзеякъым
дэбдзеякъым
дридзеякъым
дэддзеякъым
дэвдзеякъым
драдзеякъым
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:
дэздзеят
дэбдзеят
дридзеят
дэддзеят
дэвдзеят
драдзеят
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
дэздзеятэкъым
дэбдзеятэкъым
дридзеятэкъым
дэддзеятэкъым
дэвдзеятэкъым
драдзеятэкъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:
дэздзеигъащ
дэбдзеигъащ
дридзеигъащ
дэддзеигъащ
дэвдзеигъащ
драдзеигъащ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:
дэздзеигъакъым
дэбдзеигъакъым
дридзеигъакъым
дэддзеигъакъым
дэвдзеигъакъым
драдзеигъакъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:
дэздзеигъат
дэбдзеигъат
дридзеигъат
дэддзеигъат
дэвдзеигъат
драдзеигъат
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ:
дэздзеигъатэкъым
дэбдзеигъатэкъым
дридзеигъатэкъым
дэддзеигъатэкъым
дэвдзеигъатэкъым
драдзеигъатэкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:
дэздзейщ
дэбдзейщ
дридзейщ
дэддзейщ
дэвдзейщ
драдзейщ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:
дэздзейкъым
дэбдзейкъым
дридзейкъым
дэддзейкъым
дэвдзейкъым
драдзейкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:
дэздзейт
дэбдзейт
дридзейт
дэддзейт
дэвдзейт
драдзейт
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:
дэздзейтэкъым
дэбдзейтэкъым
дридзейтэкъым
дэддзейтэкъым
дэвдзейтэкъым
драдзейтэкъым
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
дэздзеинщ
дэбдзеинщ
дридзеинщ
дэддзеинщ
дэвдзеинщ
драдзеинщ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
дэздзеинкъым
дэбдзеинкъым
дридзеинкъым
дэддзеинкъым
дэвдзеинкъым
драдзеинкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
дэздзеинущ
дэбдзеинущ
дридзеинущ
дэддзеинущ
дэвдзеинущ
драдзеинущ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
дэздзеинукъым
дэбдзеинукъым
дридзеинукъым
дэддзеинукъым
дэвдзеинукъым
драдзеинукъым
ЗэрыупщӀэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:
дэздзейрэ
дэбдзейрэ
дридзейрэ
дэддзейрэ
дэвдзейрэ
драдзейрэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
дэздзейркъэ
дэбдзейркъэ
дридзейркъэ
дэддзейркъэ
дэвдзейркъэ
драдзейркъэ
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:
дэздзейрт
дэбдзейрт
дридзейрт
дэддзейрт
дэвдзейрт
драдзейрт
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:
дэздзейртэкъэ
дэбдзейртэкъэ
дридзейртэкъэ
дэддзейртэкъэ
дэвдзейртэкъэ
драдзейртэкъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
дэздзея
дэбдзея
дридзея
дэддзея
дэвдзея
драдзея
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
дэздзеякъэ
дэбдзеякъэ
дридзеякъэ
дэддзеякъэ
дэвдзеякъэ
драдзеякъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:
дэздзеят
дэбдзеят
дридзеят
дэддзеят
дэвдзеят
драдзеят
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
дэздзеятэкъэ
дэбдзеятэкъэ
дридзеятэкъэ
дэддзеятэкъэ
дэвдзеятэкъэ
драдзеятэкъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:
дэздзеигъа
дэбдзеигъа
дридзеигъа
дэддзеигъа
дэвдзеигъа
драдзеигъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀыныгъэ:
дэздзеигъакъэ
дэбдзеигъакъэ
дридзеигъакъэ
дэддзеигъакъэ
дэвдзеигъакъэ
драдзеигъакъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:
дэздзеигъат
дэбдзеигъат
дридзеигъат
дэддзеигъат
дэвдзеигъат
драдзеигъат
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
дэздзеигъатэкъэ
дэбдзеигъатэкъэ
дридзеигъатэкъэ
дэддзеигъатэкъэ
дэвдзеигъатэкъэ
драдзеигъатэкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:
дэздзей
дэбдзей
дридзей
дэддзей
дэвдзей
драдзей
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:
дэздзейкъэ
дэбдзейкъэ
дридзейкъэ
дэддзейкъэ
дэвдзейкъэ
драдзейкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:
дэздзейт
дэбдзейт
дридзейт
дэддзейт
дэвдзейт
драдзейт
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:
дэздзейтэкъэ
дэбдзейтэкъэ
дридзейтэкъэ
дэддзейтэкъэ
дэвдзейтэкъэ
драдзейтэкъэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
дэздзеин
дэбдзеин
дридзеин
дэддзеин
дэвдзеин
драдзеин
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
дэздзеинкъэ
дэбдзеинкъэ
дридзеинкъэ
дэддзеинкъэ
дэвдзеинкъэ
драдзеинкъэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
дэздзеину
дэбдзеину
дридзеину
дэддзеину
дэвдзеину
драдзеину
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
дэздзеинукъэ
дэбдзеинукъэ
дридзеинукъэ
дэддзеинукъэ
дэвдзеинукъэ
драдзеинукъэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:
дэздзеймэ
дэбдзеймэ
дридзеймэ
дэддзеймэ
дэвдзеймэ
драдзеймэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
дэзмыдзеймэ
думыдзеймэ
дримыдзеймэ
дэдмыдзеймэ
дэвмыдзеймэ
драмыдзеймэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
дэздзеямэ
дэбдзеямэ
дридзеямэ
дэддзеямэ
дэвдзеямэ
драдзеямэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
дэзмыдзеямэ
думыдзеямэ
дримыдзеямэ
дэдмыдзеямэ
дэвмыдзеямэ
драмыдзеямэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
дэздзеигъамэ
дэбдзеигъамэ
дридзеигъамэ
дэддзеигъамэ
дэвдзеигъамэ
драдзеигъамэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
дэзмыдзеигъамэ
думыдзеигъамэ
дримыдзеигъамэ
дэдмыдзеигъамэ
дэвмыдзеигъамэ
драмыдзеигъамэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
дэздзеинмэ
дэбдзеинмэ
дридзеинмэ
дэддзеинмэ
дэвдзеинмэ
драдзеинмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
дэзмыдзеинмэ
думыдзеинмэ
дримыдзеинмэ
дэдмыдзеинмэ
дэвмыдзеинмэ
драмыдзеинмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
дэздзеинумэ
дэбдзеинумэ
дридзеинумэ
дэддзеинумэ
дэвдзеинумэ
драдзеинумэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
дэзмыдзеинумэ
думыдзеинумэ
дримыдзеинумэ
дэдмыдзеинумэ
дэвмыдзеинумэ
драмыдзеинумэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:
дэздзейтэмэ
дэбдзейтэмэ
дридзейтэмэ
дэддзейтэмэ
дэвдзейтэмэ
драдзейтэмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
дэзмыдзейтэмэ
думыдзейтэмэ
дримыдзейтэмэ
дэдмыдзейтэмэ
дэвмыдзейтэмэ
драмыдзейтэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
дэздзеятэмэ
дэбдзеятэмэ
дридзеятэмэ
дэддзеятэмэ
дэвдзеятэмэ
драдзеятэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
дэзмыдзеятэмэ
думыдзеятэмэ
дримыдзеятэмэ
дэдмыдзеятэмэ
дэвмыдзеятэмэ
драмыдзеятэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
дэздзеигъатэмэ
дэбдзеигъатэмэ
дридзеигъатэмэ
дэддзеигъатэмэ
дэвдзеигъатэмэ
драдзеигъатэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
дэзмыдзеигъатэмэ
думыдзеигъатэмэ
дримыдзеигъатэмэ
дэдмыдзеигъатэмэ
дэвмыдзеигъатэмэ
драмыдзеигъатэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
дэздзеинтэмэ
дэбдзеинтэмэ
дридзеинтэмэ
дэддзеинтэмэ
дэвдзеинтэмэ
драдзеинтэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
дэзмыдзеинтэмэ
думыдзеинтэмэ
дримыдзеинтэмэ
дэдмыдзеинтэмэ
дэвмыдзеинтэмэ
драмыдзеинтэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
дэздзеинутэмэ
дэбдзеинутэмэ
дридзеинутэмэ
дэддзеинутэмэ
дэвдзеинутэмэ
драдзеинутэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
дэзмыдзеинутэмэ
думыдзеинутэмэ
дримыдзеинутэмэ
дэдмыдзеинутэмэ
дэвмыдзеинутэмэ
драмыдзеинутэмэ
сослагательнэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
дэздзеинт
дэбдзеинт
дридзеинт
дэддзеинт
дэвдзеинт
драдзеинт
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
дэздзеинтэкъым
дэбдзеинтэкъым
дридзеинтэкъым
дэддзеинтэкъым
дэвдзеинтэкъым
драдзеинтэкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
дэздзеинут
дэбдзеинут
дридзеинут
дэддзеинут
дэвдзеинут
драдзеинут
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
дэздзеинутэкъым
дэбдзеинутэкъым
дридзеинутэкъым
дэддзеинутэкъым
дэвдзеинутэкъым
драдзеинутэкъым
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:
дэздзейми
дэбдзейми
дридзейми
дэддзейми
дэвдзейми
драдзейми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
дэзмыдзейми
думыдзейми
дримыдзейми
дэдмыдзейми
дэвмыдзейми
драмыдзейми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
дэздзеями
дэбдзеями
дридзеями
дэддзеями
дэвдзеями
драдзеями
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
дэзмыдзеями
думыдзеями
дримыдзеями
дэдмыдзеями
дэвмыдзеями
драмыдзеями
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
дэздзеигъами
дэбдзеигъами
дридзеигъами
дэддзеигъами
дэвдзеигъами
драдзеигъами
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
дэзмыдзеигъами
думыдзеигъами
дримыдзеигъами
дэдмыдзеигъами
дэвмыдзеигъами
драмыдзеигъами
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
дэздзеинми
дэбдзеинми
дридзеинми
дэддзеинми
дэвдзеинми
драдзеинми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
дэзмыдзеинми
думыдзеинми
дримыдзеинми
дэдмыдзеинми
дэвмыдзеинми
драмыдзеинми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
дэздзеинуми
дэбдзеинуми
дридзеинуми
дэддзеинуми
дэвдзеинуми
драдзеинуми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
дэзмыдзеинуми
думыдзеинуми
дримыдзеинуми
дэдмыдзеинуми
дэвмыдзеинуми
драмыдзеинуми
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:
дэздзейтэми
дэбдзейтэми
дридзейтэми
дэддзейтэми
дэвдзейтэми
драдзейтэми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
дэзмыдзейтэми
думыдзейтэми
дримыдзейтэми
дэдмыдзейтэми
дэвмыдзейтэми
драмыдзейтэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
дэздзеятэми
дэбдзеятэми
дридзеятэми
дэддзеятэми
дэвдзеятэми
драдзеятэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
дэзмыдзеятэми
думыдзеятэми
дримыдзеятэми
дэдмыдзеятэми
дэвмыдзеятэми
драмыдзеятэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
дэздзеигъатэми
дэбдзеигъатэми
дридзеигъатэми
дэддзеигъатэми
дэвдзеигъатэми
драдзеигъатэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
дэзмыдзеигъатэми
думыдзеигъатэми
дримыдзеигъатэми
дэдмыдзеигъатэми
дэвмыдзеигъатэми
драмыдзеигъатэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
дэздзеинтэми
дэбдзеинтэми
дридзеинтэми
дэддзеинтэми
дэвдзеинтэми
драдзеинтэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
дэзмыдзеинтэми
думыдзеинтэми
дримыдзеинтэми
дэдмыдзеинтэми
дэвмыдзеинтэми
драмыдзеинтэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
дэздзеинутэми
дэбдзеинутэми
дридзеинутэми
дэддзеинутэми
дэвдзеэнутэми
драдзеэнутэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
дэзмыдзеинутэми
думыдзеинутэми
дримыдзеинутэми
дэдмыдзеинутэми
дэвмыдзеинутэми
драмыдзеинутэми
гъэщӀэгъуэныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
щыӀэныгъэ:
дэздзеяи
дэбдзеяи
дридзеяи
дэддзеяи
дэвдзеяи
драдзеяи
щымыӀэныгъэ:
дэзмыдзеяи
думыдзеяи
дримыдзеяи
дэдмыдзеяи
дэвмыдзеяи
драмыдзеяи
фӀэфӀыныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
щыӀэныгъэ:
дэздзеящэрэт
дэбдзеящэрэт
дридзеящэрэт
дэддзеящэрэт
дэвдзеящэрэт
драдзеящэрэт
щымыӀэныгъэ:
дэзмыдзеящэрэт
думыдзеящэрэт
дримыдзеящэрэт
дэдмыдзеящэрэт
дэвмыдзеящэрэт
драмыдзеящэрэт
шэч къытехьэныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
дэздзеягъэнщ
дэбдзеягъэнщ
дридзеягъэнщ
дэддзеягъэнщ
дэвдзеягъэнщ
драдзеягъэнщ
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
дэздзеягъэнкъым
дэбдзеягъэнкъым
дридзеягъэнкъым
дэддзеягъэнкъым
дэвдзеягъэнкъым
драдзеягъэнкъым
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
дэздзеягъэнт
дэбдзеягъэнт
дридзеягъэнт
дэддзеягъэнт
дэвдзеягъэнт
драдзеягъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
дэздзеягъэнтэкъым
дэбдзеягъэнтэкъым
дридзеягъэнтэкъым
дэддзеягъэнтэкъым
дэвдзеягъэнтэкъым
драдзеягъэнтэкъым
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
дэздзеягъэн
дэбдзеягъэн
дридзеягъэн
дэддзеягъэн
дэвдзеягъэн
драдзеягъэн
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
дэздзеягъэнкъэ
дэбдзеягъэнкъэ
дридзеягъэнкъэ
дэддзеягъэнкъэ
дэвдзеягъэнкъэ
драдзеягъэнкъэ
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
дэздзеягъэнт
дэбдзеягъэнт
дридзеягъэнт
дэддзеягъэнт
дэвдзеягъэнт
драдзеягъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
дэздзеягъэнтэкъэ
дэбдзеягъэнтэкъэ
дридзеягъэнтэкъэ
дэддзеягъэнтэкъэ
дэвдзеягъэнтэкъэ
драдзеягъэнтэкъэ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
дэздзеягъэнущ
дэбдзеягъэнущ
дридзеягъэнущ
дэддзеягъэнущ
дэвдзеягъэнущ
драдзеягъэнущ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
дэздзеягъэнукъым
дэбдзеягъэнукъым
дридзеягъэнукъым
дэддзеягъэнукъым
дэвдзеягъэнукъым
драдзеягъэнукъым
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
дэздзеягъэнут
дэбдзеягъэнут
дридзеягъэнут
дэддзеягъэнут
дэвдзеягъэнут
драдзеягъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
дэздзеягъэнутэкъым
дэбдзеягъэнутэкъым
дридзеягъэнутэкъым
дэддзеягъэнутэкъым
дэвдзеягъэнутэкъым
драдзеягъэнутэкъым
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
дэздзеягъэну
дэбдзеягъэну
дридзеягъэну
дэддзеягъэну
дэвдзеягъэну
драдзеягъэну
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
дэздзеягъэнукъэ
дэбдзеягъэнукъэ
дридзеягъэнукъэ
дэддзеягъэнукъэ
дэвдзеягъэнукъэ
драдзеягъэнукъэ
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
дэздзеягъэнут
дэбдзеягъэнут
дридзеягъэнут
дэддзеягъэнут
дэвдзеягъэнут
драдзеягъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
дэздзеягъэнутэкъэ
дэбдзеягъэнутэкъэ
дридзеягъэнутэкъэ
дэддзеягъэнутэкъэ
дэвдзеягъэнутэкъэ
драдзеягъэнутэкъэ
Зылэжь (субъектнэ) причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
дэзыдзей
ит зэман - щымыӀэныгъэ
дэзымыдзей
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
дэзыдзея
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
дэзымыдзея
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
дэзыдзеигъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
дэзымыдзеигъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
дэзыдзеин
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
дэзымыдзеин
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
дэзыдзеину
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
дэзымыдзеину
Зэлэжь (объектнэ) причастие (щхьэм иту)
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман - щыӀэныгъэ
дэздзей
дэбдзей
дридзей
дэддзей
дэвдзей
драдзей
ит зэман - щымыӀэныгъэ
дэзмыдзей
думыдзей
дримыдзей
дэдмыдзей
дэвмыдзей
драмыдзей
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
дэздзея
дэбдзея
дридзея
дэддзея
дэвдзея
драдзея
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
дэзмыдзея
думыдзея
дримыдзея
дэдмыдзея
дэвмыдзея
драмыдзея
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
дэздзеигъа
дэбдзеигъа
дридзеигъа
дэддзеигъа
дэвдзеигъа
драдзеигъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
дэзмыдзеигъа
думыдзеигъа
дримыдзеигъа
дэдмыдзеигъа
дэвмыдзеигъа
драмыдзеигъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
дэздзеин
дэбдзеин
дридзеин
дэддзеин
дэвдзеин
драдзеин
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
дэзмыдзеин
думыдзеин
дримыдзеин
дэдмыдзеин
дэвмыдзеин
драмыдзеин
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
дэздзеину
дэбдзеину
дридзеину
дэддзеину
дэвдзеину
драдзеину
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
дэзмыдзеину
думыдзеину
дримыдзеину
дэдмыдзеину
дэвмыдзеину
драмыдзеину
Зэлэжь (объектнэ) причастие (щхьэншэ)
ит зэман - щыӀэныгъэ
дэдзей
ит зэман - щымыӀэныгъэ
дэмыдзей
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
дэдзея
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
дэмыдзея
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
дэдзеигъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
дэмыдзеигъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
дэдзеин
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
дэмыдзеин
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
дэдзеину
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
дэмыдзеину
Обстоятельственнэ причастиехэр
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
Лэжьыгъэм и къэхъукӀэр зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
зэрыдэздзей
зэрыдэбдзей
зэрыдридзей
зэрыдэддзей
зэрыдэвдзей
зэрыдрадзей
ит зэман - щымыӀэныгъэ
зэрыдэзмыдзей
зэрыдумыдзей
зэрыдримыдзей
зэрыдэдмыдзей
зэрыдэвмыдзей
зэрыдрамыдзей
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
зэрыдэздзея
зэрыдэбдзея
зэрыдридзея
зэрыдэддзея
зэрыдэвдзея
зэрыдрадзея
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
зэрыдэзмыдзея
зэрыдумыдзея
зэрыдримыдзея
зэрыдэдмыдзея
зэрыдэвмыдзея
зэрамыдзея
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
зэрыдэздзеигъа
зэрыдэбдзеигъа
зэрыдридзеигъа
зэрыдэддзеигъа
зэрыдэвдзеигъа
зэрыдрадзеигъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
зэрыдэзмыдзеигъа
зэрыдумыдзеигъа
зэрыдримыдзеигъа
зэрыдэдмыдзеигъа
зэрыдэвмыдзеигъа
зэрыдрамыдзеигъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
зэрыдэздзеин
зэрыдэбдзеин
зэрыдридзеин
зэрыдэддзеин
зэрыдэвдзеин
зэрыдрадзеин
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
зэрыдэзмыдзеин
зэрыдумыдзеин
зэрыдримыдзеин
зэрыдэдмыдзеин
зэрыдэвмыдзеин
зэрыдрамыдзеин
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
зэрыдэздзеину
зэрыдэбдзеину
зэрыдридзеину
зэрыдэддзеину
зэрыдэвдзеину
зэрыдрадзеину
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
зэрыдэзмыдзеину
зэрыдумыдзеину
зэрыдримыдзеину
зэрыдэдмыдзеину
зэрыдэвмыдзеину
зэрыдрамыдзеину
Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
щыдэздзей
щыдэбдзей
щыдридзей
щыдэддзей
щыдэвдзей
щыдрадзей
ит зэман - щымыӀэныгъэ
щыдэзмыдзей
щыдумыдзей
щыдримыдзей
щыдэдмыдзей
щыдэвмыдзей
щыдрамыдзей
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
щыдэздзея
щыдэбдзея
щыдридзея
щыдэддзея
щыдэвдзея
щыдрадзея
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
щыдэзмыдзея
щыдумыдзея
щыдримыдзея
щыдэдмыдзея
щыдэвмыдзея
щыдрамыдзея
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
щыдэздзеигъа
щыдэбдзеигъа
щыдридзеигъа
щыдэддзеигъа
щыдэвдзеигъа
щыдрадзеигъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
щыдэзмыдзеигъа
щыдумыдзеигъа
щыдримыдзеигъа
щыдэдмыдзеигъа
щыдэвмыдзеигъа
щыдрамыдзеигъа
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
щыдэздзеин
щыдэбдзеин
щыдридзеин
щыдэддзеин
щыдэвдзеин
щыдрадзеин
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
щыдэзмыдзеин
щыдумыдзеин
щыдримыдзеин
щыдэдмыдзеин
щыдэвмыдзеин
щыдрамыдзеин
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
щыдэздзеину
щыдэбдзеину
щыдридзеину
щыдэддзеину
щыдэвдзеину
щыдрадзеину
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
щыдэзмыдзеину
щыдумыдзеину
щыдримыдзеину
щыдэдмыдзеину
щыдэвмыдзеину
щыдрамыдзеину
ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
здэдэздзей
здэдэбдзей
здэдридзей
здэдэддзей
здэдэвдзей
здэдрадзей
ит зэман - щымыӀэныгъэ
здэдэзмыдзей
здэдумыдзей
здэдримыдзей
здэдэдмыдзей
здэдэвмыдзей
здэдрамыдзей
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
здэдэздзея
здэдэбдзея
здэдридзея
здэдэддзея
здэдэвдзея
здэдрадзея
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
здэдэзмыдзея
здэдумыдзея
здэдримыдзея
здэдэдмыдзея
здэдэвмыдзея
здэдрамыдзея
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
здэдэздзеигъа
здэдэбдзеигъа
здэдридзеигъа
здэдэддзеигъа
здэдэвдзеигъа
здэдрадзеигъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
здэдэзмыдзеигъа
здэдумыдзеигъа
здэдримыдзеигъа
здэдэдмыдзеигъа
здэдэвмыдзеигъа
здэдрамыдзеигъа
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
здэдэздзеин
здэдэбдзеин
здэдридзеин
здэдэддзеин
здэдэвдзеин
здэдрадзеин
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
здэдэзмыдзеин
здэдумыдзеин
здэдримыдзеин
здэдэдмыдзеин
здэдэвмыдзеин
здэдрамыдзеин
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
здэдэздзеину
здэдэбдзеину
здэдридзеину
здэдэддзеину
здэдэвдзеину
здэдрадзеину
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
здэдэзмыдзеину
здэдумыдзеину
здэдримыдзеину
здэдэдмыдзеину
здэдэвмыдзеину
здэдрамыдзеину
Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
щӀыдэздзей
щӀыдэбдзей
щӀыдридзей
щӀыдэддзей
щӀыдэвдзей
щӀыдрадзей
ит зэман - щымыӀэныгъэ
щӀыдэзмыдзей
щӀыдумыдзей
щӀыдримыдзей
щӀыдэдмыдзей
щӀыдэвмыдзей
щӀыдрамыдзей
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
щӀыдэздзея
щӀыдэбдзея
щӀыдридзея
щӀыдэддзея
щӀыдэвдзея
щӀдрадзея
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
щӀыдэзмыдзея
щӀыдумыдзея
щӀыдримыдзея
щӀыдэдмыдзея
щӀыдэвмыдзея
щӀыдрамыдзея
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
щӀыдэздзеигъа
щӀэдэбдзеигъа
щӀыдридзеигъа
щӀэдэддзеигъа
щӀэдэвдзеигъа
щӀыдрадзеигъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
щӀыдэзмыдзеигъа
щӀыдумыдзеигъа
щӀыдримыдзеигъа
щӀыдэдмыдзеигъа
щӀыдэвмыдзеигъа
щӀыдрамыдзеигъа
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
щӀыдэздзеин
щӀыдэбдзеин
щӀыдридзеин
щӀыдэддзеин
щӀыдэвдзеин
щӀыдрадзеин
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
щӀыдэзмыдзеин
щӀыдумыдзеин
щӀыдримыдзеин
щӀыдэдмыдзеин
щӀыдэвмыдзеин
щӀыдрамыдзеин
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
щӀыдэздзеину
щӀыдэбдзеину
щӀыдридзеину
щӀыдэддзеину
щӀыдэвдзеину
щӀыдрадзеину
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
щӀыдэзмыдзеину
щӀыдумыдзеину
щӀыдримыдзеину
щӀыдэдмыдзеину
щӀыдэвмыдзеину
щӀыдрамыдзеину
Деепричастиехэр
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман - щыӀэныгъэ
дэздзейу
дэбдзейу
дридзейу
дэддзейу
дэвдзейу
драдзейу
ит зэман - щымыӀэныгъэ
дэзмыдзейу
думыдзейу
дримыдзейу
дэдмыдзейу
дэвмыдзейу
драмыдзейу
блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
дэздзеяуэ
дэбдзеяуэ
дридзеяуэ
дэддзеяуэ
дэвдзеяуэ
драдзеяуэ
блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
дэзмыдзеяуэ
думыдзеяуэ
дримыдзеяуэ
дэдмыдзеяуэ
дэвмыдзеяуэ
драмыдзеяуэ
урэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ
дэздзейурэ
дэбдзейурэ
дридзейурэ
дэддзейурэ
дэвдзейурэ
драдзейурэ
урэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ
дэзмыдзейурэ
думыдзейурэ
дримыдзейурэ
дэдмыдзейурэ
дэвмыдзейурэ
драмыдзейурэ
Прямой дополненэ -- ит зэман щыӀэныгъэ фащэ
Прямой Дополненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
Подлежащэ
сэ
--
бдызодзей
дызодзей
--
вдызодзей
ядызодзей(хэ)
уэ
здыбодзей
--
дыбодзей
ддыбодзей
--
ядыбодзей(хэ)
абы
здредзей
бдредзей
дредзей
ддредзей
вдредзей
ядредзей(хэ)
дэ
--
бдыдодзей
дыдодзей
--
вдыдодзей
ядыдодзей(хэ)
фэ
здыводзей
--
дыводзей
ддыводзей
--
ядыводзей(хэ)
абыхэм
здрадзей
бдрадзей
драдзей
ддрадзей
вдрадзей
ядрадзей(хэ)
Прямой дополненэ -- фащэ псори (ит зэман щыӀэныгъэ фащэм нэгъуэщӀ)
Прямой Дополненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
Подлежащэ
сэ
--
бдэз[дзейрэ]
дэз[дзейрэ]
--
вдэз[дзейрэ]
ядэз[дзей(хэ)рэ]
уэ
здэб[дзейрэ]
--
дэб[дзейрэ]
ддэб[дзейрэ]
--
ядэб[дзей(хэ)рэ]
абы
здри[дзейрэ]
бдри[дзейрэ]
дри[дзейрэ]
ддри[дзейрэ]
вдри[дзейрэ]
ядри[дзей(хэ)рэ]
дэ
--
бдэд[дзейрэ]
дэд[дзейрэ]
--
вдэд[дзейрэ]
ядэд[дзей(хэ)рэ]
фэ
здэв[дзейрэ]
--
дэв[дзейрэ]
ддэв[дзейрэ]
--
ядэв[дзей(хэ)рэ]
абыхэм
здра[дзейрэ]
бдра[дзейрэ]
дра[дзейрэ]
ддра[дзейрэ]
вдра[дзейрэ]
ядра[дзей(хэ)рэ]
-ы-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[дзе]й
[дзе]йр
--
[дзе]йхэр
Эргативнэ:
[дзе]й
[дзе]йм
--
[дзе]йхэм
Послеложнэ:
[дзе]йкӀэ
[дзе]ймкӀэ
[дзе]йхэкӀэ
[дзе]йхэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[дзе]йу
[дзе]йрауэ
[дзе]йхэу
[дзе]йхэрауэ
-а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[дзе]я
[дзе]яр
--
[дзе]яхэр
Эргативнэ:
[дзе]я
[дзе]ям
--
[дзе]яхэм
Послеложнэ:
[дзе]якӀэ
[дзе]ямкӀэ
[дзе]яхэкӀэ
[дзе]яхэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[дзе]яуэ
[дзе]ярауэ
[дзе]яхэу
[дзе]яхэрауэ
-ын-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[дзе]ин
[дзе]иныр
--
[дзе]инхэр
Эргативнэ:
[дзе]ин
[дзе]иным
--
[дзе]инхэм
Послеложнэ:
[дзе]инкӀэ
[дзе]инымкӀэ
[дзе]инхэкӀэ
[дзе]инхэмкӀэ
'Обстоятельственнэ:
[дзе]ину
[дзе]инырауэ
[дзе]инхэу
[дзе]инхэрауэ
-ыну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[дзе]ину
[дзе]инур
--
[дзе]инухэр
Эргативнэ:
[дзе]ину
[дзе]инум
--
[дзе]инухэм
Послеложнэ:
[дзе]инукӀэ
[дзе]инумкӀэ
[дзе]инухэкӀэ
[дзе]инухэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[дзе]инууэ
[дзе]инурауэ
[дзе]инухэу
[дзе]инухэрауэ
МЫХЬЭНЭ
ИщхьэмкӀэ кӀуэуэ зыгуэр дзын.
ЩАПХЪЭХЭР
ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР
Мэкъу Ӏэмбатэр пыпхъуэм дэдзеин.
НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР
ИНДЖЫЛЫБЗЭ
дэдзеин: toss, throw sb or sth upwards
Мэкъу Ӏэмбатэр пыпхъуэм дэдзеин: throw a pitchforkload of hay up onto the haystack.
УРЫСЫБЗЭ
дэдзеин: подбросить, забросить кого-что-л. вверх
Мэкъу Ӏэмбатэр пыпхъуэм дэдзеин: забросить навильник сена на скирду.
псалъафэ зэпыщӀахэр
ПыӀэр дэдзеин
Мыхьэнэ:
НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр
Инджылыбзэ: be in seventh heaven, be on cloud nine, be over the moon (literally: throw your hat in the air).
Урысыбзэ: быть на седьмом небе (букв. подбросить свою шапку)
Псалъэ зэпхахэр:
Щапхъэхэр:
БИБЛИОГРАФИЕ
Апажэ М. Л., КӀуэкӀуэ Ж. Н. Адыгэ-урыс псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2008.
БищӀо Б. Ч. Адыгэбзэм и псалъэгъэнахуэ. Налшык: «Эльбрус», 2015.
БищӀо Б. Ч., Къумыкъу Д. М., ТӀымыжь Хь. Т. ЕджапӀэхэм папщӀэ урыс-адыгэ псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2013.
Джаурджий Хь. З., Сыкъун Хь. Хь. Урыс-адыгэ школ псалъалъэ. Налшык: «Нарт», 1991.
Къэбэрдей АССР-м и министрхэм я советым деж щыӀэ Къэбэрдей научно-исследовательскэ институт. Къардэн Б. М., БищӀэу А. Т. Урыс-къэбэрдей-шэрджэс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1955
Къэбэрдей-Балъкъэр АССР-м и министрхэм я советым и деж щыӀэ Къэбэрдей-балъкъэр научно-исследовательскэ институт. Апажэ М. Л., Багъ Н. А., Багъ П. М., Балъкъэр Б. Хь, КӀуэкӀуэ Ж. Н., ЖьэкӀэмыхъу Хь. Хь., Урыс Хь. Щ. Къэбэрдей-урыс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1957
Россием щӀэныгъэхэмкӀэ и академием и Къэбэрдей-Балъкъэр щӀэныгъэ центрым гуманитарнэ къухутэныгъэхэмкӀэ и институт. Адыгэбзэ псалъалъэ. Москва: «Дигора», 1999.
Табухов Х. К. Толковый русско-кабардино-черкесский словарь. Нальчик: Издательлский центр «Эль-Фа», 2006.
Шэрджэс Алий. Яхуэмыфащэу лъэныкъуэ едгъэза псалъэхэр. Адыгэ псалъэгъэнахуэм щӀыгъужыпхъэхэр. Налшык: Изд. КБИГИ, 2009.