Wt/kbd/дэгъэлъэдэн
АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)
ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭӀЭС
ЭТИМОЛОГИЕ
КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ
ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ
дэ- + гъэ- + [лъэд] + -э + -н
СПРЯЖЕНЭ
Глагол лъэӏэс "дэгъэлъэдэн"-м и спряженэ
Инфинитив (масдар)
щыӀэныгъэ:
дэгъэлъэдэн
щымыӀэныгъэ:
дэмыгъэлъэдэн
Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
щыӀэныгъэ:
дэзгъэлъэдэн
дэбгъэлъэдэн
дигъэлъэдэн
дэдгъэлъэдэн
дэвгъэлъэдэн
дагъэлъэдэн
щымыӀэныгъэ:
дэзмыгъэлъэдэн
думыгъэлъэдэн
димыгъэлъэдэн
дэдмыгъэлъэдэн
дэвмыгъэлъэдэн
дамыгъэлъэдэн
Унафэ наклоненэ
уэ
фэ
щыӀэныгъэ:
дэгъэлъадэ!
дэвгъэлъадэ!
щымыӀэныгъэ:
думыгъэлъадэ!
дэвмыгъэлъадэ!
Ре-кӀэ унафэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
щыӀэныгъэ:
сыдрегъэлъадэ
удрегъэлъадэ
дрегъэлъадэ
дыдрегъэлъадэ
фыдрегъэлъадэ
дрегъэлъадэ
щымыӀэныгъэ:
сыдремыгъэлъадэ
удремыгъэлъадэ
дремыгъэлъадэ
дыдремыгъэлъадэ
фыдремыгъэлъадэ
дремыгъэлъадэ
ЗэраӀуатэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:
дызогъэлъадэ(р)
дыбогъэлъадэ(р)
дегъэлъадэ(р)
дыдогъэлъадэ(р)
дывогъэлъадэ(р)
дагъэлъадэ(р)
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
дэзгъэлъадэркъым
дэбгъэлъадэркъым
дигъэлъадэркъым
дэдгъэлъадэркъым
дэвгъэлъадэркъым
дагъэлъадэркъым
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:
дэзгъэлъадэрт
дэбгъэлъадэрт
дигъэлъадэрт
дэдгъэлъадэрт
дэвгъэлъадэрт
дагъэлъадэрт
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:
дэзгъэлъадэртэкъым
дэбгъэлъадэртэкъым
дигъэлъадэртэкъым
дэдгъэлъадэртэкъым
дэвгъэлъадэртэкъым
дагъэлъадэртэкъым
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
дэзгъэлъэдащ
дэбгъэлъэдащ
дигъэлъэдащ
дэдгъэлъэдащ
дэвгъэлъэдащ
дагъэлъэдащ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
дэзгъэлъэдакъым
дэбгъэлъэдакъым
дигъэлъэдакъым
дэдгъэлъэдакъым
дэвгъэлъэдакъым
дагъэлъэдакъым
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:
дэзгъэлъэдат
дэбгъэлъэдат
дигъэлъэдат
дэдгъэлъэдат
дэвгъэлъэдат
дагъэлъэдат
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
дэзгъэлъэдатэкъым
дэбгъэлъэдатэкъым
дигъэлъэдатэкъым
дэдгъэлъэдатэкъым
дэвгъэлъэдатэкъым
дагъэлъэдатэкъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:
дэзгъэлъэдэгъащ
дэбгъэлъэдэгъащ
дигъэлъэдэгъащ
дэдгъэлъэдэгъащ
дэвгъэлъэдэгъащ
дагъэлъэдэгъащ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:
дэзгъэлъэдэгъакъым
дэбгъэлъэдэгъакъым
дигъэлъэдэгъакъым
дэдгъэлъэдэгъакъым
дэвгъэлъэдэгъакъым
дагъэлъэдэгъакъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:
дэзгъэлъэдэгъат
дэбгъэлъэдэгъат
дигъэлъэдэгъат
дэдгъэлъэдэгъат
дэвгъэлъэдэгъат
дагъэлъэдэгъат
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ:
дэзгъэлъэдэгъатэкъым
дэбгъэлъэдэгъатэкъым
дигъэлъэдэгъатэкъым
дэдгъэлъэдэгъатэкъым
дэвгъэлъэдэгъатэкъым
дагъэлъэдэгъатэкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:
дэзгъэлъадэщ
дэбгъэлъадэщ
дигъэлъадэщ
дэдгъэлъадэщ
дэвгъэлъадэщ
дагъэлъадэщ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:
дэзгъэлъадэкъым
дэбгъэлъадэкъым
дигъэлъадэкъым
дэдгъэлъадэкъым
дэвгъэлъадэкъым
дагъэлъадэкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:
дэзгъэлъадэт
дэбгъэлъадэт
дигъэлъадэт
дэдгъэлъадэт
дэвгъэлъадэт
дагъэлъадэт
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:
дэзгъэлъадэтэкъым
дэбгъэлъадэтэкъым
дигъэлъадэтэкъым
дэдгъэлъадэтэкъым
дэвгъэлъадэтэкъым
дагъэлъадэтэкъым
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
дэзгъэлъэдэнщ
дэбгъэлъэдэнщ
дигъэлъэдэнщ
дэдгъэлъэдэнщ
дэвгъэлъэдэнщ
дагъэлъэдэнщ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
дэзгъэлъэдэнкъым
дэбгъэлъэдэнкъым
дигъэлъэдэнкъым
дэдгъэлъэдэнкъым
дэвгъэлъэдэнкъым
дагъэлъэдэнкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
дэзгъэлъэдэнущ
дэбгъэлъэдэнущ
дигъэлъэдэнущ
дэдгъэлъэдэнущ
дэвгъэлъэдэнущ
дагъэлъэдэнущ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
дэзгъэлъэдэнукъым
дэбгъэлъэдэнукъым
дигъэлъэдэнукъым
дэдгъэлъэдэнукъым
дэвгъэлъэдэнукъым
дагъэлъэдэнукъым
ЗэрыупщӀэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:
дэзгъэлъадэрэ
дэбгъэлъадэрэ
дигъэлъадэрэ
дэдгъэлъадэрэ
дэвгъэлъадэрэ
дагъэлъадэрэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
дэзгъэлъадэркъэ
дэбгъэлъадэркъэ
дигъэлъадэркъэ
дэдгъэлъадэркъэ
дэвгъэлъадэркъэ
дагъэлъадэркъэ
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:
дэзгъэлъадэрт
дэбгъэлъадэрт
дигъэлъадэрт
дэдгъэлъадэрт
дэвгъэлъадэрт
дагъэлъадэрт
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:
дэзгъэлъадэртэкъэ
дэбгъэлъадэртэкъэ
дигъэлъадэртэкъэ
дэдгъэлъадэртэкъэ
дэвгъэлъадэртэкъэ
дагъэлъадэртэкъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
дэзгъэлъэда
дэбгъэлъэда
дигъэлъэда
дэдгъэлъэда
дэвгъэлъэда
дагъэлъэда
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
дэзгъэлъэдакъэ
дэбгъэлъэдакъэ
дигъэлъэдакъэ
дэдгъэлъэдакъэ
дэвгъэлъэдакъэ
дагъэлъэдакъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:
дэзгъэлъэдат
дэбгъэлъэдат
дигъэлъэдат
дэдгъэлъэдат
дэвгъэлъэдат
дагъэлъэдат
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
дэзгъэлъэдатэкъэ
дэбгъэлъэдатэкъэ
дигъэлъэдатэкъэ
дэдгъэлъэдатэкъэ
дэвгъэлъэдатэкъэ
дагъэлъэдатэкъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:
дэзгъэлъэдэгъа
дэбгъэлъэдэгъа
дигъэлъэдэгъа
дэдгъэлъэдэгъа
дэвгъэлъэдэгъа
дагъэлъэдэгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀыныгъэ:
дэзгъэлъэдэгъакъэ
дэбгъэлъэдэгъакъэ
дигъэлъэдэгъакъэ
дэдгъэлъэдэгъакъэ
дэвгъэлъэдэгъакъэ
дагъэлъэдэгъакъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:
дэзгъэлъэдэгъат
дэбгъэлъэдэгъат
дигъэлъэдэгъат
дэдгъэлъэдэгъат
дэвгъэлъэдэгъат
дагъэлъэдэгъат
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
дэзгъэлъэдэгъатэкъэ
дэбгъэлъэдэгъатэкъэ
дигъэлъэдэгъатэкъэ
дэдгъэлъэдэгъатэкъэ
дэвгъэлъэдэгъатэкъэ
дагъэлъэдэгъатэкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:
дэзгъэлъадэ
дэбгъэлъадэ
дигъэлъадэ
дэдгъэлъадэ
дэвгъэлъадэ
дагъэлъадэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:
дэзгъэлъадэкъэ
дэбгъэлъадэкъэ
дигъэлъадэкъэ
дэдгъэлъадэкъэ
дэвгъэлъадэкъэ
дагъэлъадэкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:
дэзгъэлъадэт
дэбгъэлъадэт
дигъэлъадэт
дэдгъэлъадэт
дэвгъэлъадэт
дагъэлъадэт
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:
дэзгъэлъадэтэкъэ
дэбгъэлъадэтэкъэ
дигъэлъадэтэкъэ
дэдгъэлъадэтэкъэ
дэвгъэлъадэтэкъэ
дагъэлъадэтэкъэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
дэзгъэлъэдэн
дэбгъэлъэдэн
дигъэлъэдэн
дэдгъэлъэдэн
дэвгъэлъэдэн
дагъэлъэдэн
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
дэзгъэлъэдэнкъэ
дэбгъэлъэдэнкъэ
дигъэлъэдэнкъэ
дэдгъэлъэдэнкъэ
дэвгъэлъэдэнкъэ
дагъэлъэдэнкъэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
дэзгъэлъэдэну
дэбгъэлъэдэну
дигъэлъэдэну
дэдгъэлъэдэну
дэвгъэлъэдэну
дагъэлъэдэну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
дэзгъэлъэдэнукъэ
дэбгъэлъэдэнукъэ
дигъэлъэдэнукъэ
дэдгъэлъэдэнукъэ
дэвгъэлъэдэнукъэ
дагъэлъэдэнукъэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:
дэзгъэлъадэмэ
дэбгъэлъадэмэ
дигъэлъадэмэ
дэдгъэлъадэмэ
дэвгъэлъадэмэ
дагъэлъадэмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
дэзмыгъэлъадэмэ
думыгъэлъадэмэ
димыгъэлъадэмэ
дэдмыгъэлъадэмэ
дэвмыгъэлъадэмэ
дамыгъэлъадэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
дэзгъэлъэдамэ
дэбгъэлъэдамэ
дигъэлъэдамэ
дэдгъэлъэдамэ
дэвгъэлъэдамэ
дагъэлъэдамэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
дэзмыгъэлъэдамэ
думыгъэлъэдамэ
димыгъэлъэдамэ
дэдмыгъэлъэдамэ
дэвмыгъэлъэдамэ
дамыгъэлъэдамэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
дэзгъэлъэдэгъамэ
дэбгъэлъэдэгъамэ
дигъэлъэдэгъамэ
дэдгъэлъэдэгъамэ
дэвгъэлъэдэгъамэ
дагъэлъэдэгъамэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
дэзмыгъэлъэдэгъамэ
думыгъэлъэдэгъамэ
димыгъэлъэдэгъамэ
дэдмыгъэлъэдэгъамэ
дэвмыгъэлъэдэгъамэ
дамыгъэлъэдэгъамэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
дэзгъэлъэдэнмэ
дэбгъэлъэдэнмэ
дигъэлъэдэнмэ
дэдгъэлъэдэнмэ
дэвгъэлъэдэнмэ
дагъэлъэдэнмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
дэзмыгъэлъэдэнмэ
думыгъэлъэдэнмэ
димыгъэлъэдэнмэ
дэдмыгъэлъэдэнмэ
дэвмыгъэлъэдэнмэ
дамыгъэлъэдэнмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
дэзгъэлъэдэнумэ
дэбгъэлъэдэнумэ
дигъэлъэдэнумэ
дэдгъэлъэдэнумэ
дэвгъэлъэдэнумэ
дагъэлъэдэнумэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
дэзмыгъэлъэдэнумэ
думыгъэлъэдэнумэ
димыгъэлъэдэнумэ
дэдмыгъэлъэдэнумэ
дэвмыгъэлъэдэнумэ
дамыгъэлъэдэнумэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:
дэзгъэлъадэтэмэ
дэбгъэлъадэтэмэ
дигъэлъадэтэмэ
дэдгъэлъадэтэмэ
дэвгъэлъадэтэмэ
дагъэлъадэтэмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
дэзмыгъэлъадэтэмэ
думыгъэлъадэтэмэ
димыгъэлъадэтэмэ
дэдмыгъэлъадэтэмэ
дэвмыгъэлъадэтэмэ
дамыгъэлъадэтэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
дэзгъэлъэдатэмэ
дэбгъэлъэдатэмэ
дигъэлъэдатэмэ
дэдгъэлъэдатэмэ
дэвгъэлъэдатэмэ
дагъэлъэдатэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
дэзмыгъэлъэдатэмэ
думыгъэлъэдатэмэ
димыгъэлъэдатэмэ
дэдмыгъэлъэдатэмэ
дэвмыгъэлъэдатэмэ
дамыгъэлъэдатэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
дэзгъэлъэдэгъатэмэ
дэбгъэлъэдэгъатэмэ
дигъэлъэдэгъатэмэ
дэдгъэлъэдэгъатэмэ
дэвгъэлъэдэгъатэмэ
дагъэлъэдэгъатэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
дэзмыгъэлъэдэгъатэмэ
думыгъэлъэдэгъатэмэ
димыгъэлъэдэгъатэмэ
дэдмыгъэлъэдэгъатэмэ
дэвмыгъэлъэдэгъатэмэ
дамыгъэлъэдэгъатэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
дэзгъэлъэдэнтэмэ
дэбгъэлъэдэнтэмэ
дигъэлъэдэнтэмэ
дэдгъэлъэдэнтэмэ
дэвгъэлъэдэнтэмэ
дагъэлъэдэнтэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
дэзмыгъэлъэдэнтэмэ
думыгъэлъэдэнтэмэ
димыгъэлъэдэнтэмэ
дэдмыгъэлъэдэнтэмэ
дэвмыгъэлъэдэнтэмэ
дамыгъэлъэдэнтэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
дэзгъэлъэдэнутэмэ
дэбгъэлъэдэнутэмэ
дигъэлъэдэнутэмэ
дэдгъэлъэдэнутэмэ
дэвгъэлъэдэнутэмэ
дагъэлъэдэнутэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
дэзмыгъэлъэдэнутэмэ
думыгъэлъэдэнутэмэ
димыгъэлъэдэнутэмэ
дэдмыгъэлъэдэнутэмэ
дэвмыгъэлъэдэнутэмэ
дамыгъэлъэдэнутэмэ
сослагательнэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
дэзгъэлъэдэнт
дэбгъэлъэдэнт
дигъэлъэдэнт
дэдгъэлъэдэнт
дэвгъэлъэдэнт
дагъэлъэдэнт
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
дэзгъэлъэдэнтэкъым
дэбгъэлъэдэнтэкъым
дигъэлъэдэнтэкъым
дэдгъэлъэдэнтэкъым
дэвгъэлъэдэнтэкъым
дагъэлъэдэнтэкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
дэзгъэлъэдэнут
дэбгъэлъэдэнут
дигъэлъэдэнут
дэдгъэлъэдэнут
дэвгъэлъэдэнут
дагъэлъэдэнут
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
дэзгъэлъэдэнутэкъым
дэбгъэлъэдэнутэкъым
дигъэлъэдэнутэкъым
дэдгъэлъэдэнутэкъым
дэвгъэлъэдэнутэкъым
дагъэлъэдэнутэкъым
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:
дэзгъэлъадэми
дэбгъэлъадэми
дигъэлъадэми
дэдгъэлъадэми
дэвгъэлъадэми
дагъэлъадэми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
дэзмыгъэлъадэми
думыгъэлъадэми
димыгъэлъадэми
дэдмыгъэлъадэми
дэвмыгъэлъадэми
дамыгъэлъадэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
дэзгъэлъэдами
дэбгъэлъэдами
дигъэлъэдами
дэдгъэлъэдами
дэвгъэлъэдами
дагъэлъэдами
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
дэзмыгъэлъэдами
думыгъэлъэдами
димыгъэлъэдами
дэдмыгъэлъэдами
дэвмыгъэлъэдами
дамыгъэлъэдами
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
дэзгъэлъэдэгъами
дэбгъэлъэдэгъами
дигъэлъэдэгъами
дэдгъэлъэдэгъами
дэвгъэлъэдэгъами
дагъэлъэдэгъами
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
дэзмыгъэлъэдэгъами
думыгъэлъэдэгъами
димыгъэлъэдэгъами
дэдмыгъэлъэдэгъами
дэвмыгъэлъэдэгъами
дамыгъэлъэдэгъами
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
дэзгъэлъэдэнми
дэбгъэлъэдэнми
дигъэлъэдэнми
дэдгъэлъэдэнми
дэвгъэлъэдэнми
дагъэлъэдэнми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
дэзмыгъэлъэдэнми
думыгъэлъэдэнми
димыгъэлъэдэнми
дэдмыгъэлъэдэнми
дэвмыгъэлъэдэнми
дамыгъэлъэдэнми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
дэзгъэлъэдэнуми
дэбгъэлъэдэнуми
дигъэлъэдэнуми
дэдгъэлъэдэнуми
дэвгъэлъэдэнуми
дагъэлъэдэнуми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
дэзмыгъэлъэдэнуми
думыгъэлъэдэнуми
димыгъэлъэдэнуми
дэдмыгъэлъэдэнуми
дэвмыгъэлъэдэнуми
дамыгъэлъэдэнуми
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:
дэзгъэлъадэтэми
дэбгъэлъадэтэми
дигъэлъадэтэми
дэдгъэлъадэтэми
дэвгъэлъадэтэми
дагъэлъадэтэми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
дэзмыгъэлъадэтэми
думыгъэлъадэтэми
димыгъэлъадэтэми
дэдмыгъэлъадэтэми
дэвмыгъэлъадэтэми
дамыгъэлъадэтэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
дэзгъэлъэдатэми
дэбгъэлъэдатэми
дигъэлъэдатэми
дэдгъэлъэдатэми
дэвгъэлъэдатэми
дагъэлъэдатэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
дэзмыгъэлъэдатэми
думыгъэлъэдатэми
димыгъэлъэдатэми
дэдмыгъэлъэдатэми
дэвмыгъэлъэдатэми
дамыгъэлъэдатэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
дэзгъэлъэдэгъатэми
дэбгъэлъэдэгъатэми
дигъэлъэдэгъатэми
дэдгъэлъэдэгъатэми
дэвгъэлъэдэгъатэми
дагъэлъэдэгъатэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
дэзмыгъэлъэдэгъатэми
думыгъэлъэдэгъатэми
димыгъэлъэдэгъатэми
дэдмыгъэлъэдэгъатэми
дэвмыгъэлъэдэгъатэми
дамыгъэлъэдэгъатэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
дэзгъэлъэдэнтэми
дэбгъэлъэдэнтэми
дигъэлъэдэнтэми
дэдгъэлъэдэнтэми
дэвгъэлъэдэнтэми
дагъэлъэдэнтэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
дэзмыгъэлъэдэнтэми
думыгъэлъэдэнтэми
димыгъэлъэдэнтэми
дэдмыгъэлъэдэнтэми
дэвмыгъэлъэдэнтэми
дамыгъэлъэдэнтэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
дэзгъэлъэдэнутэми
дэбгъэлъэдэнутэми
дигъэлъэдэнутэми
дэдгъэлъэдэнутэми
дэвгъэлъэдэнутэми
дагъэлъэдэнутэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
дэзмыгъэлъэдэнутэми
думыгъэлъэдэнутэми
димыгъэлъэдэнутэми
дэдмыгъэлъэдэнутэми
дэвмыгъэлъэдэнутэми
дамыгъэлъэдэнутэми
гъэщӀэгъуэныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
щыӀэныгъэ:
дэзгъэлъэдаи
дэбгъэлъэдаи
дигъэлъэдаи
дэдгъэлъэдаи
дэвгъэлъэдаи
дагъэлъэдаи
щымыӀэныгъэ:
дэзмыгъэлъэдаи
думыгъэлъэдаи
димыгъэлъэдаи
дэдмыгъэлъэдаи
дэвмыгъэлъэдаи
дамыгъэлъэдаи
фӀэфӀыныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
щыӀэныгъэ:
дэзгъэлъэдащэрэт
дэбгъэлъэдащэрэт
дигъэлъэдащэрэт
дэдгъэлъэдащэрэт
дэвгъэлъэдащэрэт
дагъэлъэдащэрэт
щымыӀэныгъэ:
дэзмыгъэлъэдащэрэт
думыгъэлъэдащэрэт
димыгъэлъэдащэрэт
дэдмыгъэлъэдащэрэт
дэвмыгъэлъэдащэрэт
дамыгъэлъэдащэрэт
шэч къытехьэныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
дэзгъэлъэдагъэнщ
дэбгъэлъэдагъэнщ
дигъэлъэдагъэнщ
дэдгъэлъэдагъэнщ
дэвгъэлъэдагъэнщ
дагъэлъэдагъэнщ
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
дэзгъэлъэдагъэнкъым
дэбгъэлъэдагъэнкъым
дигъэлъэдагъэнкъым
дэдгъэлъэдагъэнкъым
дэвгъэлъэдагъэнкъым
дагъэлъэдагъэнкъым
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
дэзгъэлъэдагъэнт
дэбгъэлъэдагъэнт
дигъэлъэдагъэнт
дэдгъэлъэдагъэнт
дэвгъэлъэдагъэнт
дагъэлъэдагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
дэзгъэлъэдагъэнтэкъым
дэбгъэлъэдагъэнтэкъым
дигъэлъэдагъэнтэкъым
дэдгъэлъэдагъэнтэкъым
дэвгъэлъэдагъэнтэкъым
дагъэлъэдагъэнтэкъым
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
дэзгъэлъэдагъэн
дэбгъэлъэдагъэн
дигъэлъэдагъэн
дэдгъэлъэдагъэн
дэвгъэлъэдагъэн
дагъэлъэдагъэн
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
дэзгъэлъэдагъэнкъэ
дэбгъэлъэдагъэнкъэ
дигъэлъэдагъэнкъэ
дэдгъэлъэдагъэнкъэ
дэвгъэлъэдагъэнкъэ
дагъэлъэдагъэнкъэ
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
дэзгъэлъэдагъэнт
дэбгъэлъэдагъэнт
дигъэлъэдагъэнт
дэдгъэлъэдагъэнт
дэвгъэлъэдагъэнт
дагъэлъэдагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
дэзгъэлъэдагъэнтэкъэ
дэбгъэлъэдагъэнтэкъэ
дигъэлъэдагъэнтэкъэ
дэдгъэлъэдагъэнтэкъэ
дэвгъэлъэдагъэнтэкъэ
дагъэлъэдагъэнтэкъэ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
дэзгъэлъэдагъэнущ
дэбгъэлъэдагъэнущ
дигъэлъэдагъэнущ
дэдгъэлъэдагъэнущ
дэвгъэлъэдагъэнущ
дагъэлъэдагъэнущ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
дэзгъэлъэдагъэнукъым
дэбгъэлъэдагъэнукъым
дигъэлъэдагъэнукъым
дэдгъэлъэдагъэнукъым
дэвгъэлъэдагъэнукъым
дагъэлъэдагъэнукъым
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
дэзгъэлъэдагъэнут
дэбгъэлъэдагъэнут
дигъэлъэдагъэнут
дэдгъэлъэдагъэнут
дэвгъэлъэдагъэнут
дагъэлъэдагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
дэзгъэлъэдагъэнутэкъым
дэбгъэлъэдагъэнутэкъым
дигъэлъэдагъэнутэкъым
дэдгъэлъэдагъэнутэкъым
дэвгъэлъэдагъэнутэкъым
дагъэлъэдагъэнутэкъым
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
дэзгъэлъэдагъэну
дэбгъэлъэдагъэну
дигъэлъэдагъэну
дэдгъэлъэдагъэну
дэвгъэлъэдагъэну
дагъэлъэдагъэну
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
дэзгъэлъэдагъэнукъэ
дэбгъэлъэдагъэнукъэ
дигъэлъэдагъэнукъэ
дэдгъэлъэдагъэнукъэ
дэвгъэлъэдагъэнукъэ
дагъэлъэдагъэнукъэ
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
дэзгъэлъэдагъэнут
дэбгъэлъэдагъэнут
дигъэлъэдагъэнут
дэдгъэлъэдагъэнут
дэвгъэлъэдагъэнут
дагъэлъэдагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
дэзгъэлъэдагъэнутэкъэ
дэбгъэлъэдагъэнутэкъэ
дигъэлъэдагъэнутэкъэ
дэдгъэлъэдагъэнутэкъэ
дэвгъэлъэдагъэнутэкъэ
дагъэлъэдагъэнутэкъэ
Зылэжь (субъектнэ) причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
дэзыгъэлъадэ
ит зэман - щымыӀэныгъэ
дэзымыгъэлъадэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
дэзыгъэлъэда
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
дэзымыгъэлъэда
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
дэзыгъэлъэдэгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
дэзымыгъэлъэдэгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
дэзыгъэлъэдэн
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
дэзымыгъэлъэдэн
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
дэзыгъэлъэдэну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
дэзымыгъэлъэдэну
Зэлэжь (объектнэ) причастие (щхьэм иту)
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман - щыӀэныгъэ
дэзгъэлъадэ
дэбгъэлъадэ
дигъэлъадэ
дэдгъэлъадэ
дэвгъэлъадэ
дагъэлъадэ
ит зэман - щымыӀэныгъэ
дэзмыгъэлъадэ
думыгъэлъадэ
димыгъэлъадэ
дэдмыгъэлъадэ
дэвмыгъэлъадэ
дамыгъэлъадэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
дэзгъэлъэда
дэбгъэлъэда
дигъэлъэда
дэдгъэлъэда
дэвгъэлъэда
дагъэлъэда
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
дэзмыгъэлъэда
думыгъэлъэда
димыгъэлъэда
дэдмыгъэлъэда
дэвмыгъэлъэда
дамыгъэлъэда
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
дэзгъэлъэдэгъа
дэбгъэлъэдэгъа
дигъэлъэдэгъа
дэдгъэлъэдэгъа
дэвгъэлъэдэгъа
дагъэлъэдэгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
дэзмыгъэлъэдэгъа
думыгъэлъэдэгъа
димыгъэлъэдэгъа
дэдмыгъэлъэдэгъа
дэвмыгъэлъэдэгъа
дамыгъэлъэдэгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
дэзгъэлъэдэн
дэбгъэлъэдэн
дигъэлъэдэн
дэдгъэлъэдэн
дэвгъэлъэдэн
дагъэлъэдэн
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
дэзмыгъэлъэдэн
думыгъэлъэдэн
димыгъэлъэдэн
дэдмыгъэлъэдэн
дэвмыгъэлъэдэн
дамыгъэлъэдэн
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
дэзгъэлъэдэну
дэбгъэлъэдэну
дигъэлъэдэну
дэдгъэлъэдэну
дэвгъэлъэдэну
дагъэлъэдэну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
дэзмыгъэлъэдэну
думыгъэлъэдэну
димыгъэлъэдэну
дэдмыгъэлъэдэну
дэвмыгъэлъэдэну
дамыгъэлъэдэну
Зэлэжь (объектнэ) причастие (щхьэншэ)
ит зэман - щыӀэныгъэ
дэгъэлъадэ
ит зэман - щымыӀэныгъэ
дэмыгъэлъадэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
дэгъэлъэда
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
дэмыгъэлъэда
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
дэгъэлъэдэгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
дэмыгъэлъэдэгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
дэгъэлъэдэн
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
дэмыгъэлъэдэн
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
дэгъэлъэдэну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
дэмыгъэлъэдэну
Обстоятельственнэ причастиехэр
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
Лэжьыгъэм и къэхъукӀэр зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
зэрыдэзгъэлъадэ
зэрыдэбгъэлъадэ
зэрыдигъэлъадэ
зэрыдэдгъэлъадэ
зэрыдэвгъэлъадэ
зэрыдагъэлъадэ
ит зэман - щымыӀэныгъэ
зэрыдэзмыгъэлъадэ
зэрыдумыгъэлъадэ
зэрыдимыгъэлъадэ
зэрыдэдмыгъэлъадэ
зэрыдэвмыгъэлъадэ
зэрыдамыгъэлъадэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
зэрыдэзгъэлъэда
зэрыдэбгъэлъэда
зэрыдигъэлъэда
зэрыдэдгъэлъэда
зэрыдэвгъэлъэда
зэрыдагъэлъэда
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
зэрыдэзмыгъэлъэда
зэрыдумыгъэлъэда
зэрыдимыгъэлъэда
зэрыдэдмыгъэлъэда
зэрыдэвмыгъэлъэда
зэрамылъэда
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
зэрыдэзгъэлъэдэгъа
зэрыдэбгъэлъэдэгъа
зэрыдигъэлъэдэгъа
зэрыдэдгъэлъэдэгъа
зэрыдэвгъэлъэдэгъа
зэрыдагъэлъэдэгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
зэрыдэзмыгъэлъэдэгъа
зэрыдумыгъэлъэдэгъа
зэрыдимыгъэлъэдэгъа
зэрыдэдмыгъэлъэдэгъа
зэрыдэвмыгъэлъэдэгъа
зэрыдамыгъэлъэдэгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
зэрыдэзгъэлъэдэн
зэрыдэбгъэлъэдэн
зэрыдигъэлъэдэн
зэрыдэдгъэлъэдэн
зэрыдэвгъэлъэдэн
зэрыдагъэлъэдэн
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
зэрыдэзмыгъэлъэдэн
зэрыдумыгъэлъэдэн
зэрыдимыгъэлъэдэн
зэрыдэдмыгъэлъэдэн
зэрыдэвмыгъэлъэдэн
зэрыдамыгъэлъэдэн
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
зэрыдэзгъэлъэдэну
зэрыдэбгъэлъэдэну
зэрыдигъэлъэдэну
зэрыдэдгъэлъэдэну
зэрыдэвгъэлъэдэну
зэрыдагъэлъэдэну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
зэрыдэзмыгъэлъэдэну
зэрыдумыгъэлъэдэну
зэрыдимыгъэлъэдэну
зэрыдэдмыгъэлъэдэну
зэрыдэвмыгъэлъэдэну
зэрыдамыгъэлъэдэну
Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
щыдэзгъэлъадэ
щыдэбгъэлъадэ
щыдигъэлъадэ
щыдэдгъэлъадэ
щыдэвгъэлъадэ
щыдагъэлъадэ
ит зэман - щымыӀэныгъэ
щыдэзмыгъэлъадэ
щыдумыгъэлъадэ
щыдимыгъэлъадэ
щыдэдмыгъэлъадэ
щыдэвмыгъэлъадэ
щыдамыгъэлъадэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
щыдэзгъэлъэда
щыдэбгъэлъэда
щыдигъэлъэда
щыдэдгъэлъэда
щыдэвгъэлъэда
щыдагъэлъэда
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
щыдэзмыгъэлъэда
щыдумыгъэлъэда
щыдимыгъэлъэда
щыдэдмыгъэлъэда
щыдэвмыгъэлъэда
щыдамыгъэлъэда
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
щыдэзгъэлъэдэгъа
щыдэбгъэлъэдэгъа
щыдигъэлъэдэгъа
щыдэдгъэлъэдэгъа
щыдэвгъэлъэдэгъа
щыдагъэлъэдэгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
щыдэзмыгъэлъэдэгъа
щыдумыгъэлъэдэгъа
щыдимыгъэлъэдэгъа
щыдэдмыгъэлъэдэгъа
щыдэвмыгъэлъэдэгъа
щыдамыгъэлъэдэгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
щыдэзгъэлъэдэн
щыдэбгъэлъэдэн
щыдигъэлъэдэн
щыдэдгъэлъэдэн
щыдэвгъэлъэдэн
щыдагъэлъэдэн
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
щыдэзмыгъэлъэдэн
щыдумыгъэлъэдэн
щыдимыгъэлъэдэн
щыдэдмыгъэлъэдэн
щыдэвмыгъэлъэдэн
щыдамыгъэлъэдэн
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
щыдэзгъэлъэдэну
щыдэбгъэлъэдэну
щыдигъэлъэдэну
щыдэдгъэлъэдэну
щыдэвгъэлъэдэну
щыдагъэлъэдэну
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
щыдэзмыгъэлъэдэну
щыдумыгъэлъэдэну
щыдимыгъэлъэдэну
щыдэдмыгъэлъэдэну
щыдэвмыгъэлъэдэну
щыдамыгъэлъэдэну
ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
здэдэзгъэлъадэ
здэдэбгъэлъадэ
здэдигъэлъадэ
здэдэдгъэлъадэ
здэдэвгъэлъадэ
здэдагъэлъадэ
ит зэман - щымыӀэныгъэ
здэдэзмыгъэлъадэ
здэдумыгъэлъадэ
здэдимыгъэлъадэ
здэдэдмыгъэлъадэ
здэдэвмыгъэлъадэ
здэдамыгъэлъадэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
здэдэзгъэлъэда
здэдэбгъэлъэда
здэдигъэлъэда
здэдэдгъэлъэда
здэдэвгъэлъэда
здэдагъэлъэда
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
здэдэзмыгъэлъэда
здэдумыгъэлъэда
здэдимыгъэлъэда
здэдэдмыгъэлъэда
здэдэвмыгъэлъэда
здэдамыгъэлъэда
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
здэдэзгъэлъэдэгъа
здэдэбгъэлъэдэгъа
здэдигъэлъэдэгъа
здэдэдгъэлъэдэгъа
здэдэвгъэлъэдэгъа
здэдагъэлъэдэгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
здэдэзмыгъэлъэдэгъа
здэдумыгъэлъэдэгъа
здэдимыгъэлъэдэгъа
здэдэдмыгъэлъэдэгъа
здэдэвмыгъэлъэдэгъа
здэдамыгъэлъэдэгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
здэдэзгъэлъэдэн
здэдэбгъэлъэдэн
здэдигъэлъэдэн
здэдэдгъэлъэдэн
здэдэвгъэлъэдэн
здэдагъэлъэдэн
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
здэдэзмыгъэлъэдэн
здэдумыгъэлъэдэн
здэдимыгъэлъэдэн
здэдэдмыгъэлъэдэн
здэдэвмыгъэлъэдэн
здэдамыгъэлъэдэн
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
здэдэзгъэлъэдэну
здэдэбгъэлъэдэну
здэдигъэлъэдэну
здэдэдгъэлъэдэну
здэдэвгъэлъэдэну
здэдагъэлъэдэну
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
здэдэзмыгъэлъэдэну
здэдумыгъэлъэдэну
здэдимыгъэлъэдэну
здэдэдмыгъэлъэдэну
здэдэвмыгъэлъэдэну
здэдамыгъэлъэдэну
Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
щӀыдэзгъэлъадэ
щӀыдэбгъэлъадэ
щӀыдигъэлъадэ
щӀыдэдгъэлъадэ
щӀыдэвгъэлъадэ
щӀыдагъэлъадэ
ит зэман - щымыӀэныгъэ
щӀыдэзмыгъэлъадэ
щӀыдумыгъэлъадэ
щӀыдимыгъэлъадэ
щӀыдэдмыгъэлъадэ
щӀыдэвмыгъэлъадэ
щӀыдамыгъэлъадэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
щӀыдэзгъэлъэда
щӀыдэбгъэлъэда
щӀыдигъэлъэда
щӀыдэдгъэлъэда
щӀыдэвгъэлъэда
щӀдагъэлъэда
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
щӀыдэзмыгъэлъэда
щӀыдумыгъэлъэда
щӀыдимыгъэлъэда
щӀыдэдмыгъэлъэда
щӀыдэвмыгъэлъэда
щӀыдамыгъэлъэда
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
щӀыдэзгъэлъэдэгъа
щӀэдэбгъэлъэдэгъа
щӀыдигъэлъэдэгъа
щӀэдэдгъэлъэдэгъа
щӀэдэвгъэлъэдэгъа
щӀыдагъэлъэдэгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
щӀыдэзмыгъэлъэдэгъа
щӀыдумыгъэлъэдэгъа
щӀыдимыгъэлъэдэгъа
щӀыдэдмыгъэлъэдэгъа
щӀыдэвмыгъэлъэдэгъа
щӀыдамыгъэлъэдэгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
щӀыдэзгъэлъэдэн
щӀыдэбгъэлъэдэн
щӀыдигъэлъэдэн
щӀыдэдгъэлъэдэн
щӀыдэвгъэлъэдэн
щӀыдагъэлъэдэн
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
щӀыдэзмыгъэлъэдэн
щӀыдумыгъэлъэдэн
щӀыдимыгъэлъэдэн
щӀыдэдмыгъэлъэдэн
щӀыдэвмыгъэлъэдэн
щӀыдамыгъэлъэдэн
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
щӀыдэзгъэлъэдэну
щӀыдэбгъэлъэдэну
щӀыдигъэлъэдэну
щӀыдэдгъэлъэдэну
щӀыдэвгъэлъэдэну
щӀыдагъэлъэдэну
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
щӀыдэзмыгъэлъэдэну
щӀыдумыгъэлъэдэну
щӀыдимыгъэлъэдэну
щӀыдэдмыгъэлъэдэну
щӀыдэвмыгъэлъэдэну
щӀыдамыгъэлъэдэну
Деепричастиехэр
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман - щыӀэныгъэ
дэзгъэлъэдэу
дэбгъэлъадэу
дигъэлъадэу
дэдгъэлъадэу
дэвгъэлъадэу
дагъэлъадэу
ит зэман - щымыӀэныгъэ
дэзмыгъэлъадэу
думыгъэлъадэу
димыгъэлъадэу
дэдмыгъэлъадэу
дэвмыгъэлъадэу
дамыгъэлъадэу
блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
дэзгъэлъэдауэ
дэбгъэлъэдауэ
дигъэлъэдауэ
дэдгъэлъэдауэ
дэвгъэлъэдауэ
дагъэлъэдауэ
блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
дэзмыгъэлъэдауэ
думыгъэлъэдауэ
димыгъэлъэдауэ
дэдмыгъэлъэдауэ
дэвмыгъэлъэдауэ
дамыгъэлъэдауэ
урэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ
дэзгъэлъадэурэ
дэбгъэлъадэурэ
дигъэлъадэурэ
дэдгъэлъадэурэ
дэвгъэлъадэурэ
дагъэлъадэурэ
урэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ
дэзмыгъэлъадэурэ
думыгъэлъадэурэ
димыгъэлъадэурэ
дэдмыгъэлъадэурэ
дэвмыгъэлъадэурэ
дамыгъэлъадэурэ
Прямой дополненэ -- ит зэман щыӀэныгъэ фащэ
Прямой Дополненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
Подлежащэ
сэ
--
бдызогъэлъадэ
дызогъэлъадэ
--
вдызогъэлъадэ
ядызогъэлъадэ(хэ)
уэ
здыбогъэлъадэ
--
дыбогъэлъадэ
ддыбогъэлъадэ
--
ядыбогъэлъадэ(хэ)
абы
здегъэлъадэ
бдегъэлъадэ
дегъэлъадэ
ддегъэлъадэ
вдегъэлъадэ
ядегъэлъадэ(хэ)
дэ
--
бдыдогъэлъадэ
дыдогъэлъадэ
--
вдыдогъэлъадэ
ядыдогъэлъадэ(хэ)
фэ
здывогъэлъадэ
--
дывогъэлъадэ
ддывогъэлъадэ
--
ядывогъэлъадэ(хэ)
абыхэм
здагъэлъадэ
бдагъэлъадэ
дагъэлъадэ
ддагъэлъадэ
вдагъэлъадэ
ядагъэлъадэ(хэ)
Прямой дополненэ -- фащэ псори (ит зэман щыӀэныгъэ фащэм нэгъуэщӀ)
Прямой Дополненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
Подлежащэ
сэ
--
бдэзгъэ[лъадэрэ]
дэзгъэ[лъадэрэ]
--
вдэзгъэ[лъадэрэ]
ядэзгъэ[лъадэ(хэ)рэ]
уэ
здэбгъэ[лъадрэ]
--
дэбгъэ[лъадэрэ]
ддэбгъэ[лъадэрэ]
--
ядэбгъэ[лъадэ(хэ)рэ]
абы
здигъэ[лъадэрэ]
бдигъэ[лъадэрэ]
дигъэ[лъадэрэ]
ддигъэ[лъадэрэ]
вдигъэ[лъадэрэ]
ядигъэ[лъадэ(хэ)рэ]
дэ
--
бдэдгъэ[лъадэрэ]
дэдгъэ[лъадэрэ]
--
вдэдгъэ[лъадэрэ]
ядэдгъэ[лъадэ(хэ)рэ]
фэ
здэвгъэ[лъадэрэ]
--
дэвгъэ[лъадээрэ]
ддэвгъэ[лъадэрэ]
--
ядэвгъэ[лъадэ(хэ)рэ]
абыхэм
здагъэ[лъадэрэ]
бдагъэ[лъадэрэ]
дагъэ[лъадэрэ]
ддагъэ[лъадэрэ]
вдагъэ[лъадэрэ]
ягъэдагъэ[лъадэ(хэ)рэ]
-э-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[лъад]э
[лъад]эр
--
[лъад]эхэр
Эргативнэ:
[лъад]э
[лъад]эм
--
[лъад]эхэм
Послеложнэ:
[лъад]экӀэ
[лъад]эмкӀэ
[лъад]эхэкӀэ
[лъад]эхэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[лъад]эу
[лъад]эрауэ
[лъад]эхэу
[лъад]эхэрауэ
-а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[лъэд]а
[лъэд]ар
--
[лъэд]ахэр
Эргативнэ:
[лъэд]а
[лъэд]ам
--
[лъэд]ахэм
Послеложнэ:
[лъэд]акӀэ
[лъэд]амкӀэ
[лъэд]ахэкӀэ
[лъэд]ахэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[лъэд]ауэ
[лъэд]арауэ
[лъэд]ахэу
[лъэд]ахэрауэ
-эн-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[лъэд]эн
[лъэд]эныр
--
[лъэд]энхэр
Эргативнэ:
[лъэд]эн
[лъэд]эным
--
[лъэд]энхэм
Послеложнэ:
[лъэд]энкӀэ
[лъэд]энымкӀэ
[лъэд]энхэкӀэ
[лъэд]энхэмкӀэ
'Обстоятельственнэ:
[лъэд]эну
[лъэд]энырауэ
[лъэд]энхэу
[лъэд]энхэрауэ
-эну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[лъэд]эну
[лъэд]энур
--
[лъэд]энухэр
Эргативнэ:
[лъэд]эну
[лъэд]энум
--
[лъэд]энухэм
Послеложнэ:
[лъэд]энукӀэ
[лъэд]энумкӀэ
[лъэд]энухэкӀэ
[лъэд]энухэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[лъэд]энууэ
[лъэд]энурауэ
[лъэд]энухэу
[лъэд]энухэрауэ
МЫХЬЭНЭ
дэлъэдэн псалъэм и каузатив.
ЗыщӀыпӀэ зыгуэр дэӀун, дэгъэжын.
ЗэщӀэча, зэгуэча гуэрым дзэху, бдзапцӀэ сыт хуэдэхэр гъэткӀуауэ дэкӀэурэ гъэбыдэн.
ЩАПХЪЭХЭР
ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР
Шум щӀалэ цӀыкӀур пщӀантӀэм дигъэлъадэри псы къыдригъэхащ.
ЩӀалэр ӀукӀуэтри шыр куэбжэм дигъэлъэдащ.
Тасыр зэщӀэчамэ, дзэху дагъэлъадэ.
НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР
ИНДЖЫЛЫБЗЭ
дэгъэлъэдэн: 1. causative for дэлъэдэн : make drop by, run in, go swh; make you flow in, run in swh., between sth (about a liquid) 2. push something between sth. 3. soulder sth.
Шум щӀалэ цӀыкӀур пщӀантӀэм дигъэлъадэри псы къыдригъэхащ: the horseman had the boy run into the yard and bring some water.
ЩӀалэр ӀукӀуэтри шыр куэбжэм дигъэлъэдащ: the young man went and let the horse in through the gate.
Тасыр зэщӀэчамэ, дзэху дагъэлъадэ: If the pan springs a leak, it is souldered up with tin.
УРЫСЫБЗЭ
дэгъэлъэдэн: 1. каузатив к дэлъэдэн : заставить заскочить, забежать, заехать куда-л.; заставить втекать, затекать куда-л., между чем-л. (о чём-л. жидком) 2. просунуть что-л. между чем-л. 3. запаять что-л.
Шум щӀалэ цӀыкӀур пщӀантӀэм дигъэлъадэри псы къыдригъэхащ: всадник отправил мальчика во двор и тот принес оттуда воды.
ЩӀалэр ӀукӀуэтри шыр куэбжэм дигъэлъэдащ: молодой человек отошел и пустил лошадь в ворота.
Тасыр зэщӀэчамэ, дзэху дагъэлъадэ: если таз продырявится, запаивают оловом.
БИБЛИОГРАФИЕ
Апажэ М. Л., КӀуэкӀуэ Ж. Н. Адыгэ-урыс псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2008.
БищӀо Б. Ч. Адыгэбзэм и псалъэгъэнахуэ. Налшык: «Эльбрус», 2015.
БищӀо Б. Ч., Къумыкъу Д. М., ТӀымыжь Хь. Т. ЕджапӀэхэм папщӀэ урыс-адыгэ псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2013.
Джаурджий Хь. З., Сыкъун Хь. Хь. Урыс-адыгэ школ псалъалъэ. Налшык: «Нарт», 1991.
Къэбэрдей АССР-м и министрхэм я советым деж щыӀэ Къэбэрдей научно-исследовательскэ институт. Къардэн Б. М., БищӀэу А. Т. Урыс-къэбэрдей-шэрджэс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1955
Къэбэрдей-Балъкъэр АССР-м и министрхэм я советым и деж щыӀэ Къэбэрдей-балъкъэр научно-исследовательскэ институт. Апажэ М. Л., Багъ Н. А., Багъ П. М., Балъкъэр Б. Хь, КӀуэкӀуэ Ж. Н., ЖьэкӀэмыхъу Хь. Хь., Урыс Хь. Щ. Къэбэрдей-урыс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1957
Россием щӀэныгъэхэмкӀэ и академием и Къэбэрдей-Балъкъэр щӀэныгъэ центрым гуманитарнэ къухутэныгъэхэмкӀэ и институт. Адыгэбзэ псалъалъэ. Москва: «Дигора», 1999.
Табухов Х. К. Толковый русско-кабардино-черкесский словарь. Нальчик: Издательлский центр «Эль-Фа», 2006.
Шэрджэс Алий. Яхуэмыфащэу лъэныкъуэ едгъэза псалъэхэр. Адыгэ псалъэгъэнахуэм щӀыгъужыпхъэхэр. Налшык: Изд. КБИГИ, 2009.