Wt/kbd/дэгъуэн
{Wt/kbd/псалъащхьэ}}
ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭӀЭС
ЭТИМОЛОГИЕ
КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ
- IPA [dɐ'ʁʷɐn]
ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ
- [дэгъу] + -э + -н
СПРЯЖЕНЭ
Глагол лъэӏэс "дэгъуэн"-м и спряженэ
| Инфинитив (масдар) | |
|---|---|
| щыӀэныгъэ: | дэгъуэн |
| щымыӀэныгъэ: | дэмыгъуэн |
| Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа | сэ | уэ | абы | дэ | фэ | абыхэм |
|---|---|---|---|---|---|---|
| щыӀэныгъэ: | дэзгъуэн | дэбгъуэн | дигъуэн | дэдгъуэн | дэвгъуэн | дагъуэн |
| щымыӀэныгъэ: | дэзмыгъуэн | думыгъуэн | димыгъуэн | дэдмыгъуэн | дэвмыгъуэн | дамыгъуэн |
| Унафэ наклоненэ | уэ | фэ |
|---|---|---|
| щыӀэныгъэ: | дэгъуэ! | дэвгъуэ! |
| щымыӀэныгъэ: | думыгъуэ! | дэвмыгъуэ! |
| Ре-кӀэ унафэ наклоненэ | сэ | уэ | абы | дэ | фэ | абыхэм |
|---|---|---|---|---|---|---|
| щыӀэныгъэ: | сыдрегъуэ | удрегъуэ | дрегъуэ | дыдрегъуэ | фыдрегъуэ | дрегъуэ |
| щымыӀэныгъэ: | сыдремыгъуэ | удремыгъуэ | дремыгъуэ | дыдремыгъуэ | фыдремыгъуэ | дремыгъуэ |
| ЗэраӀуатэ наклоненэ | сэ | уэ | абы | дэ | фэ | абыхэм |
|---|---|---|---|---|---|---|
| ит зэман – щыӀэныгъэ: | дызогъуэ(р) | дыбогъуэ(р) | дегъуэ(р) | дыдогъуэ(р) | дывогъуэ(р) | дагъуэ(р) |
| ит зэман – щымыӀэныгъэ: | дэзгъуэркъым | дэбгъуэркъым | дигъуэркъым | дэдгъуэркъым | дэвгъуэркъым | дагъуэркъым |
| блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ: | дэзгъуэрт | дэбгъуэрт | дигъуэрт | дэдгъуэрт | дэвгъуэрт | дагъуэрт |
| блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ: | дэзгъуэртэкъым | дэбгъуэртэкъым | дигъуэртэкъым | дэдгъуэртэкъым | дэвгъуэртэкъым | дагъуэртэкъым |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: | дэзгъуащ | дэбгъуащ | дигъуащ | дэдгъуащ | дэвгъуащ | дагъуащ |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: | дэзгъуакъым | дэбгъуакъым | дигъуакъым | дэдгъуакъым | дэвгъуакъым | дагъуакъым |
| блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ: | дэзгъуат | дэбгъуат | дигъуат | дэдгъуат | дэвгъуат | дагъуат |
| блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: | дэзгъуатэкъым | дэбгъуатэкъым | дигъуатэкъым | дэдгъуатэкъым | дэвгъуатэкъым | дагъуатэкъым |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ: | дэзгъуэгъащ | дэбгъуэгъащ | дигъуэгъащ | дэдгъуэгъащ | дэвгъуэгъащ | дагъуэгъащ |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ: | дэзгъуэгъакъым | дэбгъуэгъакъым | дигъуэгъакъым | дэдгъуэгъакъым | дэвгъуэгъакъым | дагъуэгъакъым |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ: | дэзгъуэгъат | дэбгъуэгъат | дигъуэгъат | дэдгъуэгъат | дэвгъуэгъат | дагъуэгъат |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ: | дэзгъуэгъатэкъым | дэбгъуэгъатэкъым | дигъуэгъатэкъым | дэдгъуэгъатэкъым | дэвгъуэгъатэкъым | дагъуэгъатэкъым |
| блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ: | дэзгъуэщ | дэбгъуэщ | дигъуэщ | дэдгъуэщ | дэвгъуэщ | дагъуэщ |
| блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ: | дэзгъуэкъым | дэбгъуэкъым | дигъуэкъым | дэдгъуэкъым | дэвгъуэкъым | дагъуэкъым |
| блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ: | дэзгъуэт | дэбгъуэт | дигъуэт | дэдгъуэт | дэвгъуэт | дагъуэт |
| блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ: | дэзгъуэтэкъым | дэбгъуэтэкъым | дигъуэтэкъым | дэдгъуэтэкъым | дэвгъуэтэкъым | дагъуэтэкъым |
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | дэзгъуэнщ | дэбгъуэнщ | дигъуэнщ | дэдгъуэнщ | дэвгъуэнщ | дагъуэнщ |
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | дэзгъуэнкъым | дэбгъуэнкъым | дигъуэнкъым | дэдгъуэнкъым | дэвгъуэнкъым | дагъуэнкъым |
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | дэзгъуэнущ | дэбгъуэнущ | дигъуэнущ | дэдгъуэнущ | дэвгъуэнущ | дагъуэнущ |
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | дэзгъуэнукъым | дэбгъуэнукъым | дигъуэнукъым | дэдгъуэнукъым | дэвгъуэнукъым | дагъуэнукъым |
| ЗэрыупщӀэ наклоненэ | сэ | уэ | абы | дэ | фэ | абыхэм |
|---|---|---|---|---|---|---|
| ит зэман – щыӀэныгъэ: | дэзгъуэрэ | дэбгъуэрэ | дигъуэрэ | дэдгъуэрэ | дэвгъуэрэ | дагъуэрэ |
| ит зэман – щымыӀэныгъэ: | дэзгъуэркъэ | дэбгъуэркъэ | дигъуэркъэ | дэдгъуэркъэ | дэвгъуэркъэ | дагъуэркъэ |
| блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ: | дэзгъуэрт | дэбгъуэрт | дигъуэрт | дэдгъуэрт | дэвгъуэрт | дагъуэрт |
| блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ: | дэзгъуэртэкъэ | дэбгъуэртэкъэ | дигъуэртэкъэ | дэдгъуэртэкъэ | дэвгъуэртэкъэ | дагъуэртэкъэ |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: | дэзгъуа | дэбгъуа | дигъуа | дэдгъуа | дэвгъуа | дагъуа |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: | дэзгъуакъэ | дэбгъуакъэ | дигъуакъэ | дэдгъуакъэ | дэвгъуакъэ | дагъуакъэ |
| блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ: | дэзгъуат | дэбгъуат | дигъуат | дэдгъуат | дэвгъуат | дагъуат |
| блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: | дэзгъуатэкъэ | дэбгъуатэкъэ | дигъуатэкъэ | дэдгъуатэкъэ | дэвгъуатэкъэ | дагъуатэкъэ |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ: | дэзгъуэгъа | дэбгъуэгъа | дигъуэгъа | дэдгъуэгъа | дэвгъуэгъа | дагъуэгъа |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀыныгъэ: | дэзгъуэгъакъэ | дэбгъуэгъакъэ | дигъуэгъакъэ | дэдгъуэгъакъэ | дэвгъуэгъакъэ | дагъуэгъакъэ |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ: | дэзгъуэгъат | дэбгъуэгъат | дигъуэгъат | дэдгъуэгъат | дэвгъуэгъат | дагъуэгъат |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: | дэзгъуэгъатэкъэ | дэбгъуэгъатэкъэ | дигъуэгъатэкъэ | дэдгъуэгъатэкъэ | дэвгъуэгъатэкъэ | дагъуэгъатэкъэ |
| блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ: | дэзгъуэ | дэбгъуэ | дигъуэ | дэдгъуэ | дэвгъуэ | дагъуэ |
| блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ: | дэзгъуэкъэ | дэбгъуэкъэ | дигъуэкъэ | дэдгъуэкъэ | дэвгъуэкъэ | дагъуэкъэ |
| блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ: | дэзгъуэт | дэбгъуэт | дигъуэт | дэдгъуэт | дэвгъуэт | дагъуэт |
| блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ: | дэзгъуэтэкъэ | дэбгъуэтэкъэ | дигъуэтэкъэ | дэдгъуэтэкъэ | дэвгъуэтэкъэ | дагъуэтэкъэ |
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | дэзгъуэн | дэбгъуэн | дигъуэн | дэдгъуэн | дэвгъуэн | дагъуэн |
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | дэзгъуэнкъэ | дэбгъуэнкъэ | дигъуэнкъэ | дэдгъуэнкъэ | дэвгъуэнкъэ | дагъуэнкъэ |
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | дэзгъуэну | дэбгъуэну | дигъуэну | дэдгъуэну | дэвгъуэну | дагъуэну |
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | дэзгъуэнукъэ | дэбгъуэнукъэ | дигъуэнукъэ | дэдгъуэнукъэ | дэвгъуэнукъэ | дагъуэнукъэ |
| условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ | сэ | уэ | абы | дэ | фэ | абыхэм |
|---|---|---|---|---|---|---|
| ит зэман – щыӀэныгъэ: | дэзгъуэмэ | дэбгъуэмэ | дигъуэмэ | дэдгъуэмэ | дэвгъуэмэ | дагъуэмэ |
| ит зэман – щымыӀэныгъэ: | дэзмыгъуэмэ | думыгъуэмэ | димыгъуэмэ | дэдмыгъуэмэ | дэвмыгъуэмэ | дамыгъуэмэ |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: | дэзгъуамэ | дэбгъуамэ | дигъуамэ | дэдгъуамэ | дэвгъуамэ | дагъуамэ |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: | дэзмыгъуамэ | думыгъуамэ | димыгъуамэ | дэдмыгъуамэ | дэвмыгъуамэ | дамыгъуамэ |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: | дэзгъуэгъамэ | дэбгъуэгъамэ | дигъуэгъамэ | дэдгъуэгъамэ | дэвгъуэгъамэ | дагъуэгъамэ |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: | дэзмыгъуэгъамэ | думыгъуэгъамэ | димыгъуэгъамэ | дэдмыгъуэгъамэ | дэвмыгъуэгъамэ | дамыгъуэгъамэ |
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | дэзгъуэнмэ | дэбгъуэнмэ | дигъуэнмэ | дэдгъуэнмэ | дэвгъуэнмэ | дагъуэнмэ |
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | дэзмыгъуэнмэ | думыгъуэнмэ | димыгъуэнмэ | дэдмыгъуэнмэ | дэвмыгъуэнмэ | дамыгъуэнмэ |
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | дэзгъуэнумэ | дэбгъуэнумэ | дигъуэнумэ | дэдгъуэнумэ | дэвгъуэнумэ | дагъуэнумэ |
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | дэзмыгъуэнумэ | думыгъуэнумэ | димыгъуэнумэ | дэдмыгъуэнумэ | дэвмыгъуэнумэ | дамыгъуэнумэ |
| условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ | сэ | уэ | абы | дэ | фэ | абыхэм |
|---|---|---|---|---|---|---|
| ит зэман – щыӀэныгъэ: | дэзгъуэтэмэ | дэбгъуэтэмэ | дигъуэтэмэ | дэдгъуэтэмэ | дэвгъуэтэмэ | дагъуэтэмэ |
| ит зэман – щымыӀэныгъэ: | дэзмыгъуэтэмэ | думыгъуэтэмэ | димыгъуэтэмэ | дэдмыгъуэтэмэ | дэвмыгъуэтэмэ | дамыгъуэтэмэ |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: | дэзгъуатэмэ | дэбгъуатэмэ | дигъуатэмэ | дэдгъуатэмэ | дэвгъуатэмэ | дагъуатэмэ |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: | дэзмыгъуатэмэ | думыгъуатэмэ | димыгъуатэмэ | дэдмыгъуатэмэ | дэвмыгъуатэмэ | дамыгъуатэмэ |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: | дэзгъуэгъатэмэ | дэбгъуэгъатэмэ | дигъуэгъатэмэ | дэдгъуэгъатэмэ | дэвгъуэгъатэмэ | дагъуэгъатэмэ |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: | дэзмыгъуэгъатэмэ | думыгъуэгъатэмэ | димыгъуэгъатэмэ | дэдмыгъуэгъатэмэ | дэвмыгъуэгъатэмэ | дамыгъуэгъатэмэ |
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | дэзгъуэнтэмэ | дэбгъуэнтэмэ | дигъуэнтэмэ | дэдгъуэнтэмэ | дэвгъуэнтэмэ | дагъуэнтэмэ |
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | дэзмыгъуэнтэмэ | думыгъуэнтэмэ | димыгъуэнтэмэ | дэдмыгъуэнтэмэ | дэвмыгъуэнтэмэ | дамыгъуэнтэмэ |
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | дэзгъуэнутэмэ | дэбгъуэнутэмэ | дигъуэнутэмэ | дэдгъуэнутэмэ | дэвгъуэнутэмэ | дагъуэнутэмэ |
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | дэзмыгъуэнутэмэ | думыгъуэнутэмэ | димыгъуэнутэмэ | дэдмыгъуэнутэмэ | дэвмыгъуэнутэмэ | дамыгъуэнутэмэ |
| сослагательнэ наклоненэ | сэ | уэ | абы | дэ | фэ | абыхэм |
|---|---|---|---|---|---|---|
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | дэзгъуэнт | дэбгъуэнт | дигъуэнт | дэдгъуэнт | дэвгъуэнт | дагъуэнт |
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | дэзгъуэнтэкъым | дэбгъуэнтэкъым | дигъуэнтэкъым | дэдгъуэнтэкъым | дэвгъуэнтэкъым | дагъуэнтэкъым |
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | дэзгъуэнут | дэбгъуэнут | дигъуэнут | дэдгъуэнут | дэвгъуэнут | дагъуэнут |
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | дэзгъуэнутэкъым | дэбгъуэнутэкъым | дигъуэнутэкъым | дэдгъуэнутэкъым | дэвгъуэнутэкъым | дагъуэнутэкъым |
| уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ | сэ | уэ | абы | дэ | фэ | абыхэм |
|---|---|---|---|---|---|---|
| ит зэман – щыӀэныгъэ: | дэзгъуэми | дэбгъуэми | дигъуэми | дэдгъуэми | дэвгъуэми | дагъуэми |
| ит зэман – щымыӀэныгъэ: | дэзмыгъуэми | думыгъуэми | димыгъуэми | дэдмыгъуэми | дэвмыгъуэми | дамыгъуэми |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: | дэзгъуами | дэбгъуами | дигъуами | дэдгъуами | дэвгъуами | дагъуами |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: | дэзмыгъуами | думыгъуами | димыгъуами | дэдмыгъуами | дэвмыгъуами | дамыгъуами |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: | дэзгъуэгъами | дэбгъуэгъами | дигъуэгъами | дэдгъуэгъами | дэвгъуэгъами | дагъуэгъами |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: | дэзмыгъуэгъами | думыгъуэгъами | димыгъуэгъами | дэдмыгъуэгъами | дэвмыгъуэгъами | дамыгъуэгъами |
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | дэзгъуэнми | дэбгъуэнми | дигъуэнми | дэдгъуэнми | дэвгъуэнми | дагъуэнми |
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | дэзмыгъуэнми | думыгъуэнми | димыгъуэнми | дэдмыгъуэнми | дэвмыгъуэнми | дамыгъуэнми |
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | дэзгъуэнуми | дэбгъуэнуми | дигъуэнуми | дэдгъуэнуми | дэвгъуэнуми | дагъуэнуми |
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | дэзмыгъуэнуми | думыгъуэнуми | димыгъуэнуми | дэдмыгъуэнуми | дэвмыгъуэнуми | дамыгъуэнуми |
| уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ | сэ | уэ | абы | дэ | фэ | абыхэм |
|---|---|---|---|---|---|---|
| ит зэман – щыӀэныгъэ: | дэзгъуэтэми | дэбгъуэтэми | дигъуэтэми | дэдгъуэтэми | дэвгъуэтэми | дагъуэтэми |
| ит зэман – щымыӀэныгъэ: | дэзмыгъуэтэми | думыгъуэтэми | димыгъуэтэми | дэдмыгъуэтэми | дэвмыгъуэтэми | дамыгъуэтэми |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: | дэзгъуатэми | дэбгъуатэми | дигъуатэми | дэдгъуатэми | дэвгъуатэми | дагъуатэми |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: | дэзмыгъуатэми | думыгъуатэми | димыгъуатэми | дэдмыгъуатэми | дэвмыгъуатэми | дамыгъуатэми |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: | дэзгъуэгъатэми | дэбгъуэгъатэми | дигъуэгъатэми | дэдгъуэгъатэми | дэвгъуэгъатэми | дагъуэгъатэми |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: | дэзмыгъуэгъатэми | думыгъуэгъатэми | димыгъуэгъатэми | дэдмыгъуэгъатэми | дэвмыгъуэгъатэми | дамыгъуэгъатэми |
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | дэзгъуэнтэми | дэбгъуэнтэми | дигъуэнтэми | дэдгъуэнтэми | дэвгъуэнтэми | дагъуэнтэми |
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | дэзмыгъуэнтэми | думыгъуэнтэми | димыгъуэнтэми | дэдмыгъуэнтэми | дэвмыгъуэнтэми | дамыгъуэнтэми |
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: | дэзгъуэнутэми | дэбгъуэнутэми | дигъуэнутэми | дэдгъуэнутэми | дэвгъуэнутэми | дагъуэнутэми |
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: | дэзмыгъуэнутэми | думыгъуэнутэми | димыгъуэнутэми | дэдмыгъуэнутэми | дэвмыгъуэнутэми | дамыгъуэнутэми |
| гъэщӀэгъуэныгъэ наклоненэ | сэ | уэ | абы | дэ | фэ | абыхэм |
|---|---|---|---|---|---|---|
| щыӀэныгъэ: | дэзгъуаи | дэбгъуаи | дигъуаи | дэдгъуаи | дэвгъуаи | дагъуаи |
| щымыӀэныгъэ: | дэзмыгъуаи | думыгъуаи | димыгъуаи | дэдмыгъуаи | дэвмыгъуаи | дамыгъуаи |
| фӀэфӀыныгъэ наклоненэ | сэ | уэ | абы | дэ | фэ | абыхэм |
|---|---|---|---|---|---|---|
| щыӀэныгъэ: | дэзгъуащэрэт | дэбгъуащэрэт | дигъуащэрэт | дэдгъуащэрэт | дэвгъуащэрэт | дагъуащэрэт |
| щымыӀэныгъэ: | дэзмыгъуащэрэт | думыгъуащэрэт | димыгъуащэрэт | дэдмыгъуащэрэт | дэвмыгъуащэрэт | дамыгъуащэрэт |
| шэч къытехьэныгъэ наклоненэ | сэ | уэ | абы | дэ | фэ | абыхэм |
|---|---|---|---|---|---|---|
| гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ: | дэзгъуагъэнщ | дэбгъуагъэнщ | дигъуагъэнщ | дэдгъуагъэнщ | дэвгъуагъэнщ | дагъуагъэнщ |
| гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: | дэзгъуагъэнкъым | дэбгъуагъэнкъым | дигъуагъэнкъым | дэдгъуагъэнкъым | дэвгъуагъэнкъым | дагъуагъэнкъым |
| гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ: | дэзгъуагъэнт | дэбгъуагъэнт | дигъуагъэнт | дэдгъуагъэнт | дэвгъуагъэнт | дагъуагъэнт |
| гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: | дэзгъуагъэнтэкъым | дэбгъуагъэнтэкъым | дигъуагъэнтэкъым | дэдгъуагъэнтэкъым | дэвгъуагъэнтэкъым | дагъуагъэнтэкъым |
| гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: | дэзгъуагъэн | дэбгъуагъэн | дигъуагъэн | дэдгъуагъэн | дэвгъуагъэн | дагъуагъэн |
| гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: | дэзгъуагъэнкъэ | дэбгъуагъэнкъэ | дигъуагъэнкъэ | дэдгъуагъэнкъэ | дэвгъуагъэнкъэ | дагъуагъэнкъэ |
| гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: | дэзгъуагъэнт | дэбгъуагъэнт | дигъуагъэнт | дэдгъуагъэнт | дэвгъуагъэнт | дагъуагъэнт |
| гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: | дэзгъуагъэнтэкъэ | дэбгъуагъэнтэкъэ | дигъуагъэнтэкъэ | дэдгъуагъэнтэкъэ | дэвгъуагъэнтэкъэ | дагъуагъэнтэкъэ |
| гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ: | дэзгъуагъэнущ | дэбгъуагъэнущ | дигъуагъэнущ | дэдгъуагъэнущ | дэвгъуагъэнущ | дагъуагъэнущ |
| гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: | дэзгъуагъэнукъым | дэбгъуагъэнукъым | дигъуагъэнукъым | дэдгъуагъэнукъым | дэвгъуагъэнукъым | дагъуагъэнукъым |
| гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ: | дэзгъуагъэнут | дэбгъуагъэнут | дигъуагъэнут | дэдгъуагъэнут | дэвгъуагъэнут | дагъуагъэнут |
| гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: | дэзгъуагъэнутэкъым | дэбгъуагъэнутэкъым | дигъуагъэнутэкъым | дэдгъуагъэнутэкъым | дэвгъуагъэнутэкъым | дагъуагъэнутэкъым |
| гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: | дэзгъуагъэну | дэбгъуагъэну | дигъуагъэну | дэдгъуагъэну | дэвгъуагъэну | дагъуагъэну |
| гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: | дэзгъуагъэнукъэ | дэбгъуагъэнукъэ | дигъуагъэнукъэ | дэдгъуагъэнукъэ | дэвгъуагъэнукъэ | дагъуагъэнукъэ |
| гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: | дэзгъуагъэнут | дэбгъуагъэнут | дигъуагъэнут | дэдгъуагъэнут | дэвгъуагъэнут | дагъуагъэнут |
| гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: | дэзгъуагъэнутэкъэ | дэбгъуагъэнутэкъэ | дигъуагъэнутэкъэ | дэдгъуагъэнутэкъэ | дэвгъуагъэнутэкъэ | дагъуагъэнутэкъэ |
| Зылэжь (субъектнэ) причастие | |
|---|---|
| ит зэман - щыӀэныгъэ | дэзыгъуэ |
| ит зэман - щымыӀэныгъэ | дэзымыгъуэ |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | дэзыгъуа |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | дэзымыгъуа |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | дэзыгъуэгъа |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | дэзымыгъуэгъа |
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ | дэзыгъуэн |
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ | дэзымыгъуэн |
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ | дэзыгъуэну |
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ | дэзымыгъуэну |
| Зэлэжь (объектнэ) причастие (щхьэм иту) | сэ | уэ | абы | дэ | фэ | абыхэм |
|---|---|---|---|---|---|---|
| ит зэман - щыӀэныгъэ | дэзгъуэ | дэбгъуэ | дигъуэ | дэдгъуэ | дэвгъуэ | дагъуэ |
| ит зэман - щымыӀэныгъэ | дэзмыгъуэ | думыгъуэ | димыгъуэ | дэдмыгъуэ | дэвмыгъуэ | дамыгъуэ |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | дэзгъуа | дэбгъуа | дигъуа | дэдгъуа | дэвгъуа | дагъуа |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | дэзмыгъуа | думыгъуа | димыгъуа | дэдмыгъуа | дэвмыгъуа | дамыгъуа |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | дэзгъуэгъа | дэбгъуэгъа | дигъуэгъа | дэдгъуэгъа | дэвгъуэгъа | дагъуэгъа |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | дэзмыгъуэгъа | думыгъуэгъа | димыгъуэгъа | дэдмыгъуэгъа | дэвмыгъуэгъа | дамыгъуэгъа |
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ | дэзгъуэн | дэбгъуэн | дигъуэн | дэдгъуэн | дэвгъуэн | дагъуэн |
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ | дэзмыгъуэн | думыгъуэн | димыгъуэн | дэдмыгъуэн | дэвмыгъуэн | дамыгъуэн |
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ | дэзгъуэну | дэбгъуэну | дигъуэну | дэдгъуэну | дэвгъуэну | дагъуэну |
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ | дэзмыгъуэну | думыгъуэну | димыгъуэну | дэдмыгъуэну | дэвмыгъуэну | дамыгъуэну |
| Зэлэжь (объектнэ) причастие (щхьэншэ) | |
|---|---|
| ит зэман - щыӀэныгъэ | дэгъуэ |
| ит зэман - щымыӀэныгъэ | дэмыгъуэ |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | дэгъуа |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | дэмыгъуа |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | дэгъуэгъа |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | дэмыгъуэгъа |
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ | дэгъуэн |
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ | дэмыгъуэн |
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ | дэгъуэну |
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ | дэмыгъуэну |
| Обстоятельственнэ причастиехэр | сэ | уэ | абы | дэ | фэ | абыхэм |
|---|---|---|---|---|---|---|
| Лэжьыгъэм и къэхъукӀэр зыгъэбелджылы причастие | ||||||
| ит зэман - щыӀэныгъэ | зэрыдэзгъуэ | зэрыдэбгъуэ | зэрыдигъуэ | зэрыдэдгъуэ | зэрыдэвгъуэ | зэрыдагъуэ |
| ит зэман - щымыӀэныгъэ | зэрыдэзмыгъуэ | зэрыдумыгъуэ | зэрыдимыгъуэ | зэрыдэдмыгъуэ | зэрыдэвмыгъуэ | зэрыдамыгъуэ |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | зэрыдэзгъуа | зэрыдэбгъуа | зэрыдигъуа | зэрыдэдгъуа | зэрыдэвгъуа | зэрыдагъуа |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | зэрыдэзмыгъуа | зэрыдумыгъуа | зэрыдимыгъуа | зэрыдэдмыгъуа | зэрыдэвмыгъуа | зэрамыгъуа |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | зэрыдэзгъуэгъа | зэрыдэбгъуэгъа | зэрыдигъуэгъа | зэрыдэдгъуэгъа | зэрыдэвгъуэгъа | зэрыдагъуэгъа |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | зэрыдэзмыгъуэгъа | зэрыдумыгъуэгъа | зэрыдимыгъуэгъа | зэрыдэдмыгъуэгъа | зэрыдэвмыгъуэгъа | зэрыдамыгъуэгъа |
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ | зэрыдэзгъуэн | зэрыдэбгъуэн | зэрыдигъуэн | зэрыдэдгъуэн | зэрыдэвгъуэн | зэрыдагъуэн |
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ | зэрыдэзмыгъуэн | зэрыдумыгъуэн | зэрыдимыгъуэн | зэрыдэдмыгъуэн | зэрыдэвмыгъуэн | зэрыдамыгъуэн |
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ | зэрыдэзгъуэну | зэрыдэбгъуэну | зэрыдигъуэну | зэрыдэдгъуэну | зэрыдэвгъуэну | зэрыдагъуэну |
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ | зэрыдэзмыгъуэну | зэрыдумыгъуэну | зэрыдимыгъуэну | зэрыдэдмыгъуэну | зэрыдэвмыгъуэну | зэрыдамыгъуэну |
| Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие | ||||||
| ит зэман - щыӀэныгъэ | щыдэзгъуэ | щыдэбгъуэ | щыдигъуэ | щыдэдгъуэ | щыдэвгъуэ | щыдагъуэ |
| ит зэман - щымыӀэныгъэ | щыдэзмыгъуэ | щыдумыгъуэ | щыдимыгъуэ | щыдэдмыгъуэ | щыдэвмыгъуэ | щыдамыгъуэ |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | щыдэзгъуа | щыдэбгъуа | щыдигъуа | щыдэдгъуа | щыдэвгъуа | щыдагъуа |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | щыдэзмыгъуа | щыдумыгъуа | щыдимыгъуа | щыдэдмыгъуа | щыдэвмыгъуа | щыдамыгъуа |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | щыдэзгъуэгъа | щыдэбгъуэгъа | щыдигъуэгъа | щыдэдгъуэгъа | щыдэвгъуэгъа | щыдагъуэгъа |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | щыдэзмыгъуэгъа | щыдумыгъуэгъа | щыдимыгъуэгъа | щыдэдмыгъуэгъа | щыдэвмыгъуэгъа | щыдамыгъуэгъа |
| къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ | щыдэзгъуэн | щыдэбгъуэн | щыдигъуэн | щыдэдгъуэн | щыдэвгъуэн | щыдагъуэн |
| къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ | щыдэзмыгъуэн | щыдумыгъуэн | щыдимыгъуэн | щыдэдмыгъуэн | щыдэвмыгъуэн | щыдамыгъуэн |
| къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ | щыдэзгъуэну | щыдэбгъуэну | щыдигъуэну | щыдэдгъуэну | щыдэвгъуэну | щыдагъуэну |
| къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ | щыдэзмыгъуэну | щыдумыгъуэну | щыдимыгъуэну | щыдэдмыгъуэну | щыдэвмыгъуэну | щыдамыгъуэну |
| ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие | ||||||
| ит зэман - щыӀэныгъэ | здэдэзгъуэ | здэдэбгъуэ | здэдигъуэ | здэдэдгъуэ | здэдэвгъуэ | здэдагъуэ |
| ит зэман - щымыӀэныгъэ | здэдэзмыгъуэ | здэдумыгъуэ | здэдимыгъуэ | здэдэдмыгъуэ | здэдэвмыгъуэ | здэдамыгъуэ |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | здэдэзгъуа | здэдэбгъуа | здэдигъуа | здэдэдгъуа | здэдэвгъуа | здэдагъуа |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | здэдэзмыгъуа | здэдумыгъуа | здэдимыгъуа | здэдэдмыгъуа | здэдэвмыгъуа | здэдамыгъуа |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | здэдэзгъуэгъа | здэдэбгъуэгъа | здэдигъуэгъа | здэдэдгъуэгъа | здэдэвгъуэгъа | здэдагъуэгъа |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | здэбъэдэзмыгъуэгъа | здэдумыгъуэгъа | здэдимыгъуэгъа | здэдэдмыгъуэгъа | здэдэвмыгъуэгъа | здэдамыгъуэгъа |
| къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ | здэдэзгъуэн | здэдэбгъуэн | здэдигъуэн | здэдэдгъуэн | здэдэвгъуэн | здэдагъуэн |
| къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ | здэдэзмыгъуэн | здэдумыгъуэн | здэдимыгъуэн | здэдэдмыгъуэн | здэдэвмыгъуэн | здэдамыгъуэн |
| къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ | здэдэзгъуэну | здэдэбгъуэну | здэдигъуэну | здэдэдгъуэну | здэдэвгъуэну | здэдагъуэну |
| къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ | здэгъэдэзмыгъуэну | здэдумыгъуэну | здэдимыгъуэну | здэдэдмыгъуэну | здэдэвмыгъуэну | здэдамыгъуэну |
| Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие | ||||||
| ит зэман - щыӀэныгъэ | щӀыдэзгъуэ | щӀыдэбгъуэ | щӀыдигъуэ | щӀыдэдгъуэ | щӀыдэвгъуэ | щӀыдагъуэ |
| ит зэман - щымыӀэныгъэ | щӀыдэзмыгъуэ | щӀыдумыгъуэ | щӀыдимыгъуэ | щӀыдэдмыгъуэ | щӀыдэвмыгъуэ | щӀыдамыгъуэ |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | щӀыдэзгъуа | щӀыдэбгъуа | щӀыдигъуа | щӀыдэдгъуа | щӀыдэвгъуа | щӀдагъуа |
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | щӀыдэзмыгъуа | щӀыдумыгъуа | щӀыдимыгъуа | щӀыдэдмыгъуа | щӀыдэвмыгъуа | щӀыдамыгъуа |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | щӀыдэзгъуэгъа | щӀэдэбгъуэгъа | щӀыдигъуэгъа | щӀэдэдгъуэгъа | щӀэдэвгъуэгъа | щӀыдагъуэгъа |
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | щӀыдэзмыгъуэгъа | щӀыдумыгъуэгъа | щӀыдимыгъуэгъа | щӀыдэдмыгъуэгъа | щӀыдэвмыгъуэгъа | щӀыдамыгъуэгъа |
| къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ | щӀыдэзгъуэн | щӀыдэбгъуэн | щӀыдигъуэн | щӀыдэдгъуэн | щӀыдэвгъуэн | щӀыдагъуэн |
| къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ | щӀыдэзмыгъуэн | щӀыдумыгъуэн | щӀыдимыгъуэн | щӀыдэдмыгъуэн | щӀыдэвмыгъуэн | щӀыдамыгъуэн |
| къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ | щӀыдэзгъуэну | щӀыдэбгъуэну | щӀыдигъуэну | щӀыдэдгъуэну | щӀыдэвгъуэну | щӀыдагъуэну |
| къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ | щӀыдэзмыгъуэну | щӀыдумыгъуэну | щӀыдимыгъуэну | щӀыдэдмыгъуэну | щӀыдэвмыгъуэну | щӀыдамыгъуэну |
| Деепричастиехэр | сэ | уэ | абы | дэ | фэ | абыхэм |
|---|---|---|---|---|---|---|
| ит зэман - щыӀэныгъэ | дэзгъуэу | дэбгъуэу | дигъуэу | дэдгъуэу | дэвгъуэу | дагъуэу |
| ит зэман - щымыӀэныгъэ | дэзмыгъуэу | думыгъуэу | димыгъуэу | дэдмыгъуэу | дэвмыгъуэу | дамыгъуэу |
| блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ | дэзгъуауэ | дэбгъуауэ | дигъуауэ | дэдгъуауэ | дэвгъуауэ | дагъуауэ |
| блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ | дэзмыгъуауэ | думыгъуауэ | димыгъуауэ | дэдмыгъуауэ | дэвмыгъуауэ | дамыгъуауэ |
| урэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ | дэзгъуэурэ | дэбгъуэурэ | дигъуэурэ | дэдгъуэурэ | дэвгъуэурэ | дагъуэурэ |
| урэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ | дэзмыгъуэурэ | думыгъуэурэ | димыгъуэурэ | дэдмыгъуэурэ | дэвмыгъуэурэ | дамыгъуэурэ |
| Прямой дополненэ -- ит зэман щыӀэныгъэ фащэ | Прямой Дополненэ | |||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| сэ | уэ | абы | дэ | фэ | абыхэм | |
| Подлежащэ | ||||||
| сэ | -- | бдызогъуэ | дызогъуэ | -- | вдызогъуэ | ядызогъуэ(хэ) |
| уэ | здыбогъуэ | -- | дыбогъуэ | ддыбогъуэ | -- | ядыбогъуэ(хэ) |
| абы | здегъуэ | бдегъуэ | дегъуэ | ддегъуэ | вдегъуэ | ядегъуэ(хэ) |
| дэ | -- | бдыдогъуэ | дыдогъуэ | -- | вдыдогъуэ | ядыдогъуэ(хэ) |
| фэ | здывогъуэ | -- | дывогъуэ | ддывогъуэ | -- | ядывогъуэ(хэ) |
| абыхэм | здагъуэ | бдагъуэ | дагъуэ | ддагъуэ | вдагъуэ | ядагъуэ(хэ) |
| Прямой дополненэ -- фащэ псори (ит зэман щыӀэныгъэ фащэм нэгъуэщӀ) | Прямой Дополненэ | |||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| сэ | уэ | абы | дэ | фэ | абыхэм | |
| Подлежащэ | ||||||
| сэ | -- | бдэз[гъуэрэ] | дэз[гъуэрэ] | -- | вдэз[гъуэрэ] | ядэз[гъуэ(хэ)рэ] |
| уэ | здэб[гъуэрэ] | -- | дэб[гъуэрэ] | ддэб[гъуэрэ] | -- | ядэб[гъуэ(хэ)рэ] |
| абы | зди[гъуэрэ] | бди[гъуэрэ] | ди[гъуэрэ] | дди[гъуэрэ] | вди[гъуэрэ] | яди[гъуэ(хэ)рэ] |
| дэ | -- | бдэд[гъуэрэ] | дэд[гъуэрэ] | -- | вдэд[гъуэрэ] | ядэд[гъуэ(хэ)рэ] |
| фэ | здэв[гъуэрэ] | -- | дэв[гъуээрэ] | ддэв[гъуэрэ] | -- | ядэв[гъуэ(хэ)рэ] |
| абыхэм | зда[гъуэрэ] | бда[гъуэрэ] | да[гъуэрэ] | дда[гъуэрэ] | вда[гъуэрэ] | яда[гъуэ(хэ)рэ] |
| -э-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр | ||||
|---|---|---|---|---|
| Закъуэ бжьыгъэ | Куэд бжьыгъэ | |||
| Мыбелджылы | Белджылы | Мыбелджылы | Белджылы | |
| Именительнэ: | [гъу]э | [гъу]эр | -- | [гъу]эхэр |
| Эргативнэ: | [гъу]э | [гъу]эм | -- | [гъу]эхэм |
| Послеложнэ: | [гъу]экӀэ | [гъу]эмкӀэ | [гъу]эхэкӀэ | [гъу]эхэмкӀэ |
| Обстоятельственнэ: | [гъу]эу | [гъу]эрауэ | [гъу]эхэу | [гъу]эхэрауэ |
| -а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр | ||||
|---|---|---|---|---|
| Закъуэ бжьыгъэ | Куэд бжьыгъэ | |||
| Мыбелджылы | Белджылы | Мыбелджылы | Белджылы | |
| Именительнэ: | [гъу]а | [гъу]ар | -- | [гъу]ахэр |
| Эргативнэ: | [гъу]а | [гъу]ам | -- | [гъу]ахэм |
| Послеложнэ: | [гъу]акӀэ | [гъу]амкӀэ | [гъу]ахэкӀэ | [гъу]ахэмкӀэ |
| Обстоятельственнэ: | [гъу]ауэ | [гъу]арауэ | [гъу]ахэу | [гъу]ахэрауэ |
| -эн-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр | ||||
|---|---|---|---|---|
| Закъуэ бжьыгъэ | Куэд бжьыгъэ | |||
| Мыбелджылы | Белджылы | Мыбелджылы | Белджылы | |
| Именительнэ: | [гъу]эн | [гъу]эныр | -- | [гъу]энхэр |
| Эргативнэ: | [гъу]эн | [гъу]эным | -- | [гъу]энхэм |
| Послеложнэ: | [гъу]энкӀэ | [гъу]энымкӀэ | [гъу]энхэкӀэ | [гъу]энхэмкӀэ |
| 'Обстоятельственнэ: | [гъу]эну | [гъу]энырауэ | [гъу]энхэу | [гъу]энхэрауэ |
| -эну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр | ||||
|---|---|---|---|---|
| Закъуэ бжьыгъэ | Куэд бжьыгъэ | |||
| Мыбелджылы | Белджылы | Мыбелджылы | Белджылы | |
| Именительнэ: | [гъу]эну | [гъу]энур | -- | [гъу]энухэр |
| Эргативнэ: | [гъу]эну | [гъу]энум | -- | [гъу]энухэм |
| Послеложнэ: | [гъу]энукӀэ | [гъу]энумкӀэ | [гъу]энухэкӀэ | [гъу]энухэмкӀэ |
| Обстоятельственнэ: | [гъу]энууэ | [гъу]энурауэ | [гъу]энухэу | [гъу]энухэрауэ |
МЫХЬЭНЭ
- Зыгуэрым ныкъусаныгъэ, мыхъумыщӀагъэ иӀэу къэлъытэн.
ЩАПХЪЭХЭР
- Дунейм теткъым Мэрян дэбгъуэн, мащӀэу зэрыпэтӀинэр мыхъумэ. Шортэн Аскэрбий
- Псоми Мурат зэрыщхьэхынэр дагъуэрт. ХьэхъупащӀэ Хьэжбэчыр
- Бостейм зыри дэзгъуэркъым, зэрыкӀыхъым фэкӀ. Ӏуащхьэмахуэ, журнал (художественный)
ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР
НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР
ИНДЖЫЛЫБЗЭ
- дэгъуэн: see or notice in sb or sth a flaw, defect or shortcoming
УРЫСЫБЗЭ
- дэгъуэн: заметить, увидеть в ком-чём-л. какой-л. недостаток, изъян
БИБЛИОГРАФИЕ
- Апажэ М. Л., КӀуэкӀуэ Ж. Н. Адыгэ-урыс псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2008.
- БищӀо Б. Ч. Адыгэбзэм и псалъэгъэнахуэ. Налшык: «Эльбрус», 2015.
- БищӀо Б. Ч., Къумыкъу Д. М., ТӀымыжь Хь. Т. ЕджапӀэхэм папщӀэ урыс-адыгэ псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2013.
- Джаурджий Хь. З., Сыкъун Хь. Хь. Урыс-адыгэ школ псалъалъэ. Налшык: «Нарт», 1991.
- Къэбэрдей АССР-м и министрхэм я советым деж щыӀэ Къэбэрдей научно-исследовательскэ институт. Къардэн Б. М., БищӀэу А. Т. Урыс-къэбэрдей-шэрджэс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1955
- Къэбэрдей-Балъкъэр АССР-м и министрхэм я советым и деж щыӀэ Къэбэрдей-балъкъэр научно-исследовательскэ институт. Апажэ М. Л., Багъ Н. А., Багъ П. М., Балъкъэр Б. Хь, КӀуэкӀуэ Ж. Н., ЖьэкӀэмыхъу Хь. Хь., Урыс Хь. Щ. Къэбэрдей-урыс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1957
- Россием щӀэныгъэхэмкӀэ и академием и Къэбэрдей-Балъкъэр щӀэныгъэ центрым гуманитарнэ къухутэныгъэхэмкӀэ и институт. Адыгэбзэ псалъалъэ. Москва: «Дигора», 1999.
- Табухов Х. К. Толковый русско-кабардино-черкесский словарь. Нальчик: Издательлский центр «Эль-Фа», 2006.
- Шэрджэс Алий. Яхуэмыфащэу лъэныкъуэ едгъэза псалъэхэр. Адыгэ псалъэгъэнахуэм щӀыгъужыпхъэхэр. Налшык: Изд. КБИГИ, 2009.