АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)
ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭМЫӀЭС
ЭТИМОЛОГИЕ
КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ
ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ
дэ- + [бэскъыхь] + -ы + -н
СПРЯЖЕНЭ
Глагол лъэмыӏэс "дэбэскъыхьын"-м и спряженэ
Инфинитив (масдар)
щыӀэныгъэ:
дэбэскъыхьын
щымыӀэныгъэ:
дэмыбэскъыхьын
Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сыдэбэскъыхьын
удэбэскъыхьын
дэбэскъыхьын
дыдэбэскъыхьын
фыдэбэскъыхьын
дэбэскъыхьын(хэ)
щымыӀэныгъэ:
сыдэмыбэскъыхьын
удэмыбэскъыхьын
дэмыбэскъыхьын
дыдэмыбэскъыхьын
фыдэмыбэскъыхьын
дэмыбэскъыхьын(хэ)
унафэ наклоненэ
уэ
фэ
щыӀэныгъэ:
дэбэскъыхь!
фыдэбэскъыхь!
щымыӀэныгъэ:
удэмыбэскъыхь!
фыдэмыбэскъыхь!
Ре-кӀэ унафэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сыдребэскъыхь
удребэскъыхь
дребэскъыхь
дыдребэскъыхь
фыдребэскъыхь
дребэскъыхь
щымыӀэныгъэ:
сыдремыбэскъыхь
удремыбэскъыхь
дремыбэскъыхь
дыдремыбэскъыхь
фыдремыбэскъыхь
дремыбэскъыхь
ЗэраӀуатэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыдобэскъыхь(ыр)
удобэскъыхь(ыр)
добэскъыхь(ыр)
дыдобэскъыхь(ыр)
фыдобэскъыхь(ыр)
добэскъыхь(хэ)(р)
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыдэбэскъыхьыркъым
удэбэскъыхьыркъым
дэбэскъыхьыркъым
дыдэбэскъыхьыркъым
фыдэбэскъыхьыркъым
дэбэскъыхьы(хэ)ркъым
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:
сыдэбэскъыхь(ыр)т
удэбэскъыхь(ыр)т
дэбэскъыхь(ыр)т
дыдэбэскъыхь(ыр)т
фыдэбэскъыхь(ыр)т
дэбэскъыхь(ыр)т / дэбэскъыхьхэ(р)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыдэбэскъыхь(ыр)тэкъым
удэбэскъыхь(ыр)тэкъым
дэбэскъыхь(ыр)тэкъым
дыдэбэскъыхь(ыр)тэкъым
фыдэбэскъыхь(ыр)тэкъым
дэбэскъыхь(ыр)тэкъым / дэбэскъыхьхэ(р)тэкъым
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыдэбэскъыхьащ
удэбэскъыхьащ
дэбэскъыхьащ
дыдэбэскъыхьащ
фыдэбэскъыхьащ
дэбэскъыхьа(хэ)щ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыдэбэскъыхьакъым
удэбэскъыхьакъым
дэбэскъыхьакъым
дыдэбэскъыхьакъым
фыдэбэскъыхьакъым
дэбэскъыхьа(хэ)къым
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:
сыдэбэскъыхьат
удэбэскъыхьат
дэбэскъыхьат
дыдэбэскъыхьат
фыдэбэскъыхьат
дэбэскъыхьа(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыдэбэскъыхьатэкъым
удэбэскъыхьатэкъым
дэбэскъыхьатэкъым
дыдэбэскъыхьатэкъым
фыдэбэскъыхьатэкъым
дэбэскъыхьа(хэ)тэкъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:
сыдэбэскъыхьыгъащ
удэбэскъыхьыгъащ
дэбэскъыхьыгъащ
дыдэбэскъыхьыгъащ
фыдэбэскъыхьыгъащ
дэбэскъыхьыгъа(хэ)щ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:
сыдэбэскъыхьыгъакъым
удэбэскъыхьыгъакъым
дэбэскъыхьыгъакъым
дыдэбэскъыхьыгъакъым
фыдэбэскъыхьыгъакъым
дэбэскъыхьыгъа(хэ)къым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыдэбэскъыхьыгъат
удэбэскъыхьыгъат
дэбэскъыхьыгъат
дыдэбэскъыхьыгъат
фыдэбэскъыхьыгъат
дэбэскъыхьыгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыдэбэскъыхьыгъатэкъым
удэбэскъыхьыгъатэкъым
дэбэскъыхьыгъатэкъым
дыдэбэскъыхьыгъатэкъым
фыдэбэскъыхьыгъатэкъым
дэбэскъыхьыгъа(хэ)тэкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:
сыдэбэскъыхьщ
удэбэскъыхьщ
дэбэскъыхьщ
дыдэбэскъыхьщ
фыдэбэскъыхьщ
дэбэскъыхь(хэ)щ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:
сыдэбэскъыхькъым
удэбэскъыхькъым
дэбэскъыхькъым
дыдэбэскъыхькъым
фыдэбэскъыхькъым
дэбэскъыхь(хэ)къым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:
сыдэбэскъыхьт
удэбэскъыхьт
дэбэскъыхьт
дыдэбэскъыхьт
фыдэбэскъыхьт
дэбэскъыхь(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:
сыдэбэскъыхьтэкъым
удэбэскъыхьтэкъым
дэбэскъыхьтэкъым
дыдэбэскъыхьтэкъым
фыдэбэскъыхьтэкъым
дэбэскъыхь(хэ)тэкъым
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыдэбэскъыхьынщ
удэбэскъыхьынщ
дэбэскъыхьынщ
дыдэбэскъыхьынщ
фыдэбэскъыхьынщ
дэбэскъыхьын(хэ)щ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыдэбэскъыхьынкъым
удэбэскъыхьынкъым
дэбэскъыхьынкъым
дыдэбэскъыхьынкъым
фыдэбэскъыхьынкъым
дэбэскъыхьын(хэ)къым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыдэбэскъыхьынущ
удэбэскъыхьынущ
дэбэскъыхьынущ
дыдэбэскъыхьынущ
фыдэбэскъыхьынущ
дэбэскъыхьыну(хэ)щ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыдэбэскъыхьынукъым
удэбэскъыхьынукъым
дэбэскъыхьынукъым
дыдэбэскъыхьынукъым
фыдэбэскъыхьынукъым
дэбэскъыхьыну(хэ)къым
ЗэрыупщӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыдэбэскъыхьрэ
удэбэскъыхьрэ
дэбэскъыхьрэ
дыдэбэскъыхьрэ
фыдэбэскъыхьрэ
дэбэскъыхь(хэ)рэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыдэбэскъыхьыркъэ
удэбэскъыхьыркъэ
дэбэскъыхьыркъэ
дыдэбэскъыхьыркъэ
фыдэбэскъыхьыркъэ
дэбэскъыхьыркъэ / дэбэскъыхьхэркъэ
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:
сыдэбэскъыхь(ыр)т
удэбэскъыхь(ыр)т
дэбэскъыхь(ыр)т
дыдэбэскъыхь(ыр)т
фыдэбэскъыхь(ыр)т
дэбэскъыхь(ыр)т / дэбэскъыхьхэ(р)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыдэбэскъыхь(ыр)тэкъэ
удэбэскъыхь(ыр)тэкъэ
дэбэскъыхь(ыр)тэкъэ
дыдэбэскъыхь(ыр)тэкъэ
фыдэбэскъыхь(ыр)тэкъэ
дэбэскъыхь(ыр)тэкъэ / дэбэскъыхьхэ(р)тэкъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыдэбэскъыхьа
удэбэскъыхьа
дэбэскъыхьа
дыдэбэскъыхьа
фыдэбэскъыхьа
дэбэскъыхьа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыдэбэскъыхьакъэ
удэбэскъыхьакъэ
дэбэскъыхьакъэ
дыдэбэскъыхьакъэ
фыдэбэскъыхьакъэ
дэбэскъыхьа(хэ)къэ
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:
сыдэбэскъыхьат
удэбэскъыхьат
дэбэскъыхьат
дыдэбэскъыхьат
фыдэбэскъыхьат
дэбэскъыхьа(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыдэбэскъыхьатэкъэ
удэбэскъыхьатэкъэ
дэбэскъыхьатэкъэ
дыдэбэскъыхьатэкъэ
фыдэбэскъыхьатэкъэ
дэбэскъыхьа(хэ)тэкъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:
сыдэбэскъыхьыгъа
удэбэскъыхьыгъа
дэбэскъыхьыгъа
дыдэбэскъыхьыгъа
фыдэбэскъыхьыгъа
дэбэскъыхьыгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:
сыдэбэскъыхьыгъакъэ
удэбэскъыхьыгъакъэ
дэбэскъыхьыгъакъэ
дыдэбэскъыхьыгъакъэ
фыдэбэскъыхьыгъакъэ
дэбэскъыхьыгъа(хэ)къэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыдэбэскъыхьыгъат
удэбэскъыхьыгъат
дэбэскъыхьыгъат
дыдэбэскъыхьыгъат
фыдэбэскъыхьыгъат
дэбэскъыхьыгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыдэбэскъыхьыгъатэкъэ
удэбэскъыхьыгъатэкъэ
дэбэскъыхьыгъатэкъэ
дыдэбэскъыхьыгъатэкъэ
фыдэбэскъыхьыгъатэкъэ
дэбэскъыхьыгъа(хэ)тэкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:
сыдэбэскъыхь
удэбэскъыхь
дэбэскъыхь
дыдэбэскъыхь
фыдэбэскъыхь
дэбэскъыхь(хэ)
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:
сыдэбэскъыхькъэ
удэбэскъыхькъэ
дэбэскъыхькъэ
дыдэбэскъыхькъэ
фыдэбэскъыхькъэ
дэбэскъыхь(хэ)къэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:
сыдэбэскъыхьт
удэбэскъыхьт
дэбэскъыхьт
дыдэбэскъыхьт
фыдэбэскъыхьт
дэбэскъыхь(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:
сыдэбэскъыхьтэкъэ
удэбэскъыхьтэкъэ
дэбэскъыхьтэкъэ
дыдэбэскъыхьтэкъэ
фыдэбэскъыхьтэкъэ
дэбэскъыхь(хэ)тэкъэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыдэбэскъыхьын
удэбэскъыхьын
дэбэскъыхьын
дыдэбэскъыхьын
фыдэбэскъыхьын
дэбэскъыхьын(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыдэбэскъыхьынкъэ
удэбэскъыхьынкъэ
дэбэскъыхьынкъэ
дыдэбэскъыхьынкъэ
фыдэбэскъыхьынкъэ
дэбэскъыхьын(хэ)къэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыдэбэскъыхьыну
удэбэскъыхьыну
дэбэскъыхьыну
дыдэбэскъыхьыну
фыдэбэскъыхьыну
дэбэскъыхьыну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыдэбэскъыхьынукъэ
удэбэскъыхьынукъэ
дэбэскъыхьынукъэ
дыдэбэскъыхьынукъэ
фыдэбэскъыхьынукъэ
дэбэскъыхьыну(хэ)къэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыдэбэскъыхьмэ
удэбэскъыхьмэ
дэбэскъыхьмэ
дыдэбэскъыхьмэ
фыдэбэскъыхьмэ
дэбэскъыхь(хэ)мэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыдэмыбэскъыхьмэ
удэмыбэскъыхьмэ
дэмыбэскъыхьмэ
дыдэмыбэскъыхьмэ
фыдэмыбэскъыхьмэ
дэмыбэскъыхь(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыдэбэскъыхьамэ
удэбэскъыхьамэ
дэбэскъыхьамэ
дыдэбэскъыхьамэ
фыдэбэскъыхьамэ
дэбэскъыхьа(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыдэмыбэскъыхьамэ
удэмыбэскъыхьамэ
дэмыбэскъыхьамэ
дыдэмыбэскъыхьамэ
фыдэмыбэскъыхьамэ
дэмыбэскъыхьа(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сыдэбэскъыхьыгъамэ
удэбэскъыхьыгъамэ
дэбэскъыхьыгъамэ
дыдэбэскъыхьыгъамэ
фыдэбэскъыхьыгъамэ
дэбэскъыхьыгъа(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыдэмыбэскъыхьыгъамэ
удэмыбэскъыхьыгъамэ
дэмыбэскъыхьыгъамэ
дыдэмыбэскъыхьыгъамэ
фыдэмыбэскъыхьыгъамэ
дэмыбэскъыхьыгъа(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыдэбэскъыхьынмэ
удэбэскъыхьынмэ
дэбэскъыхьынмэ
дыдэбэскъыхьынмэ
фыдэбэскъыхьынмэ
дэбэскъыхьын(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыдэмыбэскъыхьынмэ
удэмыбэскъыхьынмэ
дэмыбэскъыхьынмэ
дыдэмыбэскъыхьынмэ
фыдэмыбэскъыхьынмэ
дэмыбэскъыхьын(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыдэбэскъыхьынумэ
удэбэскъыхьынумэ
дэбэскъыхьынумэ
дыдэбэскъыхьынумэ
фыдэбэскъыхьынумэ
дэбэскъыхьыну(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыдэмыбэскъыхьынумэ
удэмыбэскъыхьынумэ
дэмыбэскъыхьынумэ
дыдэмыбэскъыхьынумэ
фыдэмыбэскъыхьынумэ
дэмыбэскъыхьыну(хэ)мэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыдэбэскъыхьтэмэ
удэбэскъыхьтэмэ
дэбэскъыхьтэмэ
дыдэбэскъыхьтэмэ
фыдэбэскъыхьтэмэ
дэбэскъыхь(хэ)тэмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыдэмыбэскъыхьтэмэ
удэмыбэскъыхьтэмэ
дэмыбэскъыхьтэмэ
дыдэмыбэскъыхьтэмэ
фыдэмыбэскъыхьтэмэ
дэмыбэскъыхь(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыдэбэскъыхьатэмэ
удэбэскъыхьатэмэ
дэбэскъыхьатэмэ
дыдэбэскъыхьатэмэ
фыдэбэскъыхьатэмэ
дэбэскъыхьа(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыдэмыбэскъыхьатэмэ
удэмыбэскъыхьатэмэ
дэмыбэскъыхьатэмэ
дыдэмыбэскъыхьатэмэ
фыдэмыбэскъыхьатэмэ
дэмыбэскъыхьа(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сыдэбэскъыхьыгъатэмэ
удэбэскъыхьыгъатэмэ
дэбэскъыхьыгъатэмэ
дыдэбэскъыхьыгъатэмэ
фыдэбэскъыхьыгъатэмэ
дэбэскъыхьыгъа(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыдэмыбэскъыхьыгъатэмэ
удэмыбэскъыхьыгъатэмэ
дэмыбэскъыхьыгъатэмэ
дыдэмыбэскъыхьыгъатэмэ
фыдэмыбэскъыхьыгъатэмэ
дэмыбэскъыхьыгъа(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыдэбэскъыхьынтэмэ
удэбэскъыхьынтэмэ
дэбэскъыхьынтэмэ
дыдэбэскъыхьынтэмэ
фыдэбэскъыхьынтэмэ
дэбэскъыхьын(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыдэмыбэскъыхьынтэмэ
удэмыбэскъыхьынтэмэ
дэмыбэскъыхьынтэмэ
дыдэмыбэскъыхьынтэмэ
фыдэмыбэскъыхьынтэмэ
дэмыбэскъыхьын(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыдэбэскъыхьынутэмэ
удэбэскъыхьынутэмэ
дэбэскъыхьынутэмэ
дыдэбэскъыхьынутэмэ
фыдэбэскъыхьынутэмэ
дэбэскъыхьыну(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыдэмыбэскъыхьынутэмэ
удэмыбэскъыхьынутэмэ
дэмыбэскъыхьынутэмэ
дыдэмыбэскъыхьынутэмэ
фыдэмыбэскъыхьынутэмэ
дэмыбэскъыхьыну(хэ)тэмэ
сослагательнэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыдэбэскъыхьынт
удэбэскъыхьынт
дэбэскъыхьынт
дыдэбэскъыхьынт
фыдэбэскъыхьынт
дэбэскъыхьын(хэ)т
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыдэбэскъыхьынтэкъым
удэбэскъыхьынтэкъым
дэбэскъыхьынтэкъым
дыдэбэскъыхьынтэкъым
фыдэбэскъыхьынтэкъым
дэбэскъыхьын(хэ)тэкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыдэбэскъыхьынут
удэбэскъыхьынут
дэбэскъыхьынут
дыдэбэскъыхьынут
фыдэбэскъыхьынут
дэбэскъыхьыну(хэ)т
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыдэбэскъыхьынутэкъым
удэбэскъыхьынутэкъым
дэбэскъыхьынутэкъым
дыдэбэскъыхьынутэкъым
фыдэбэскъыхьынутэкъым
дэбэскъыхьыну(хэ)тэкъым
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыдэбэскъыхьми
удэбэскъыхьми
дэбэскъыхьми
дыдэбэскъыхьми
фыдэбэскъыхьми
дэбэскъыхь(хэ)ми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыдэмыбэскъыхьми
удэмыбэскъыхьми
дэмыбэскъыхьми
дыдэмыбэскъыхьми
фыдэмыбэскъыхьми
дэмыбэскъыхь(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыдэбэскъыхьами
удэбэскъыхьами
дэбэскъыхьами
дыдэбэскъыхьами
фыдэбэскъыхьами
дэбэскъыхьа(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыдэмыбэскъыхьами
удэмыбэскъыхьами
дэмыбэскъыхьами
дыдэмыбэскъыхьами
фыдэмыбэскъыхьами
дэмыбэскъыхьа(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сыдэбэскъыхьыгъами
удэбэскъыхьыгъами
дэбэскъыхьыгъами
дыдэбэскъыхьыгъами
фыдэбэскъыхьыгъами
дэбэскъыхьыгъа(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыдэмыбэскъыхьыгъами
удэмыбэскъыхьыгъами
дэмыбэскъыхьыгъами
дыдэмыбэскъыхьыгъами
фыдэмыбэскъыхьыгъами
дэмыбэскъыхьыгъа(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыдэбэскъыхьынми
удэбэскъыхьынми
дэбэскъыхьынми
дыдэбэскъыхьынми
фыдэбэскъыхьынми
дэбэскъыхьын(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыдэмыбэскъыхьынми
удэмыбэскъыхьынми
дэмыбэскъыхьынми
дыдэмыбэскъыхьынми
фыдэмыбэскъыхьынми
дэмыбэскъыхьын(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыдэбэскъыхьынуми
удэбэскъыхьынуми
дэбэскъыхьынуми
дыдэбэскъыхьынуми
фыдэбэскъыхьынуми
дэбэскъыхьыну(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыдэмыбэскъыхьынуми
удэмыбэскъыхьынуми
дэмыбэскъыхьынуми
дыдэмыбэскъыхьынуми
фыдэмыбэскъыхьынуми
дэмыбэскъыхьыну(хэ)ми
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыдэбэскъыхьтэми
удэбэскъыхьтэми
дэбэскъыхьтэми
дыдэбэскъыхьтэми
фыдэбэскъыхьтэми
дэбэскъыхь(хэ)тэми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыдэмыбэскъыхьтэми
удэмыбэскъыхьтэми
дэмыбэскъыхьтэми
дыдэмыбэскъыхьтэми
фыдэмыбэскъыхьтэми
дэмыбэскъыхь(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыдэбэскъыхьатэми
удэбэскъыхьатэми
дэбэскъыхьатэми
дыдэбэскъыхьатэми
фыдэбэскъыхьатэми
дэбэскъыхьа(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыдэмыбэскъыхьатэми
удэмыбэскъыхьатэми
дэмыбэскъыхьатэми
дыдэмыбэскъыхьатэми
фыдэмыбэскъыхьатэми
дэмыбэскъыхьа(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сыдэбэскъыхьыгъатэми
удэбэскъыхьыгъатэми
дэбэскъыхьыгъатэми
дыдэбэскъыхьыгъатэми
фыдэбэскъыхьыгъатэми
дэбэскъыхьыгъа(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыдэмыбэскъыхьыгъатэми
удэмыбэскъыхьыгъатэми
дэмыбэскъыхьыгъатэми
дыдэмыбэскъыхьыгъатэми
фыдэмыбэскъыхьыгъатэми
дэмыбэскъыхьыгъа(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыдэбэскъыхьынтэми
удэбэскъыхьынтэми
дэбэскъыхьынтэми
дыдэбэскъыхьынтэми
фыдэбэскъыхьынтэми
дэбэскъыхьын(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыдэмыбэскъыхьынтэми
удэмыбэскъыхьынтэми
дэмыбэскъыхьынтэми
дыдэмыбэскъыхьынтэми
фыдэмыбэскъыхьынтэми
дэмыбэскъыхьын(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыдэбэскъыхьынутэми
удэбэскъыхьынутэми
дэбэскъыхьынутэми
дыдэбэскъыхьынутэми
фыдэбэскъыхьынутэми
дэбэскъыхьыну(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыдэмыбэскъыхьынутэми
удэмыбэскъыхьынутэми
дэмыбэскъыхьынутэми
дыдэмыбэскъыхьынутэми
фыдэмыбэскъыхьынутэми
дэмыбэскъыхьыну(хэ)тэми
гъэщӀэгъуэныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сыдэбэскъыхьаи
удэбэскъыхьаи
дэбэскъыхьаи
дыдэбэскъыхьаи
фыдэбэскъыхьаи
дэбэскъыхьаи
щымыӀэныгъэ:
сыдэмыбэскъыхьаи
удэмыбэскъыхьаи
дэмыбэскъыхьаи
дыдэмыбэскъыхьаи
фыдэмыбэскъыхьаи
дэмыбэскъыхьаи
фӀэфӀыныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сыдэбэскъыхьащэрэт
удэбэскъыхьащэрэт
дэбэскъыхьащэрэт
дыдэбэскъыхьащэрэт
фыдэбэскъыхьащэрэт
дэбэскъыхьащэрэт
щымыӀэныгъэ:
сыдэмыбэскъыхьащэрэт
удэмыбэскъыхьащэрэт
дэмыбэскъыхьащэрэт
дыдэмыбэскъыхьащэрэт
фыдэмыбэскъыхьащэрэт
дэмыбэскъыхьащэрэт
шэч къытехьэныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сыдэбэскъыхьагъэнщ
удэбэскъыхьагъэнщ
дэбэскъыхьагъэнщ
дыдэбэскъыхьагъэнщ
фыдэбэскъыхьагъэнщ
дэбэскъыхьагъэнщ
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сыдэбэскъыхьагъэнкъым
удэбэскъыхьагъэнкъым
дэбэскъыхьагъэнкъым
дыдэбэскъыхьагъэнкъым
фыдэбэскъыхьагъэнкъым
дэбэскъыхьагъэнкъым
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сыдэбэскъыхьагъэнт
удэбэскъыхьагъэнт
дэбэскъыхьагъэнт
дыдэбэскъыхьагъэнт
фыдэбэскъыхьагъэнт
дэбэскъыхьагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сыдэбэскъыхьагъэнтэкъым
удэбэскъыхьагъэнтэкъым
дэбэскъыхьагъэнтэкъым
дыдэбэскъыхьагъэнтэкъым
фыдэбэскъыхьагъэнтэкъым
дэбэскъыхьагъэнтэкъым
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сыдэбэскъыхьагъэн
удэбэскъыхьагъэн
дэбэскъыхьагъэн
дыдэбэскъыхьагъэн
фыдэбэскъыхьагъэн
дэбэскъыхьагъэн
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сыдэбэскъыхьагъэнкъэ
удэбэскъыхьагъэнкъэ
дэбэскъыхьагъэнкъэ
дыдэбэскъыхьагъэнкъэ
фыдэбэскъыхьагъэнкъэ
дэбэскъыхьагъэнкъэ
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сыдэбэскъыхьагъэнт
удэбэскъыхьагъэнт
дэбэскъыхьагъэнт
дыдэбэскъыхьагъэнт
фыдэбэскъыхьагъэнт
дэбэскъыхьагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сыдэбэскъыхьагъэнтэкъэ
удэбэскъыхьагъэнтэкъэ
дэбэскъыхьагъэнтэкъэ
дыдэбэскъыхьагъэнтэкъэ
фыдэбэскъыхьагъэнтэкъэ
дэбэскъыхьагъэнтэкъэ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сыдэбэскъыхьагъэнбэскъыхь
удэбэскъыхьагъэнбэскъыхь
дэбэскъыхьагъэнбэскъыхь
дыдэбэскъыхьагъэнбэскъыхь
фыдэбэскъыхьагъэнбэскъыхь
дэбэскъыхьагъэнбэскъыхь
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сыдэбэскъыхьагъэнукъым
удэбэскъыхьагъэнукъым
дэбэскъыхьагъэнукъым
дыдэбэскъыхьагъэнукъым
фыдэбэскъыхьагъэнукъым
дэбэскъыхьагъэнукъым
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сыдэбэскъыхьагъэнут
удэбэскъыхьагъэнут
дэбэскъыхьагъэнут
дыдэбэскъыхьагъэнут
фыдэбэскъыхьагъэнут
дэбэскъыхьагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сыдэбэскъыхьагъэнутэкъым
удэбэскъыхьагъэнутэкъым
дэбэскъыхьагъэнутэкъым
дыдэбэскъыхьагъэнутэкъым
фыдэбэскъыхьагъэнутэкъым
дэбэскъыхьагъэнутэкъым
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сыдэбэскъыхьагъэну
удэбэскъыхьагъэну
дэбэскъыхьагъэну
дыдэбэскъыхьагъэну
фыдэбэскъыхьагъэну
дэбэскъыхьагъэну
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сыдэбэскъыхьагъэнукъэ
удэбэскъыхьагъэнукъэ
дэбэскъыхьагъэнукъэ
дыдэбэскъыхьагъэнукъэ
фыдэбэскъыхьагъэнукъэ
дэбэскъыхьагъэнукъэ
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сыдэбэскъыхьагъэнут
удэбэскъыхьагъэнут
дэбэскъыхьагъэнут
дыдэбэскъыхьагъэнут
фыдэбэскъыхьагъэнут
дэбэскъыхьагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сыдэбэскъыхьагъэнутэкъэ
удэбэскъыхьагъэнутэкъэ
дэбэскъыхьагъэнутэкъэ
дыдэбэскъыхьагъэнутэкъэ
фыдэбэскъыхьагъэнутэкъэ
дэбэскъыхьагъэнутэкъэ
Причастиехэр
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
Зылэжь (субъектнэ) причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыдэбэскъыхь
удэбэскъыхь
дэбэскъыхь
дыдэбэскъыхь
фыдэбэскъыхь
дэбэскъыхь(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыдэмыбэскъыхь
удэмыбэскъыхь
дэмыбэскъыхь
дыдэмыбэскъыхь
фыдэмыбэскъыхь
дэмыбэскъыхь(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыдэбэскъыхьа
удэбэскъыхьа
дэбэскъыхьа
дыдэбэскъыхьа
фыдэбэскъыхьа
дэбэскъыхьа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыдэмыбэскъыхьа
удэмыбэскъыхьа
дэмыбэскъыхьа
дыдэмыбэскъыхьа
фыдэмыбэскъыхьа
дэмыбэскъыхьа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыдэбэскъыхьыгъа
удэбэскъыхьыгъа
дэбэскъыхьыгъа
дыдэбэскъыхьыгъа
фыдэбэскъыхьыгъа
дэбэскъыхьыгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыдэмыбэскъыхьыгъа
удэмыбэскъыхьыгъа
дэмыбэскъыхьыгъа
дыдэмыбэскъыхьыгъа
фыдэмыбэскъыхьыгъа
дэмыбэскъыхьыгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сыдэбэскъыхьын
удэбэскъыхьын
дэбэскъыхьын
дыдэбэскъыхьын
фыдэбэскъыхьын
дэбэскъыхьын(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сыдэмыбэскъыхьын
удэмыбэскъыхьын
дэмыбэскъыхьын
дыдэмыбэскъыхьын
фыдэмыбэскъыхьын
дэмыбэскъыхьын(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сыдэбэскъыхьыну
удэбэскъыхьыну
дэбэскъыхьыну
дыдэбэскъыхьыну
фыдэбэскъыхьыну
дэбэскъыхьыну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сыдэмыбэскъыхьыну
удэмыбэскъыхьыну
дэмыбэскъыхьыну
дыдэмыбэскъыхьыну
фыдэмыбэскъыхьыну
дэмыбэскъыхьыну(хэ)
Лэжьыгъэм и къэхъукӀэр зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыдэбэскъыхь
узэрыдэбэскъыхь
зэрыдэбэскъыхь
дызэрыдэбэскъыхь
фызэрыдэбэскъыхь
зэрыдэбэскъыхь(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрыдэмыбэскъыхь
узэрыдэмыбэскъыхь
зэрыдэмыбэскъыхь
дызэрыдэмыбэскъыхь
фызэрыдэмыбэскъыхь
зэрыдэмыбэскъыхь(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыдэбэскъыхьа
узэрыдэбэскъыхьа
зэрыдэбэскъыхьа
дызэрыдэбэскъыхьа
фызэрыдэбэскъыхьа
зэрыдэбэскъыхьа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрыдэмыбэскъыхьа
узэрыдэмыбэскъыхьа
зэрыдэмыбэскъыхьа
дызэрыдэмыбэскъыхьа
фызэрыдэмыбэскъыхьа
зэрыдэмыбэскъыхьа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыдэбэскъыхьыгъа
узэрыдэбэскъыхьыгъа
зэрыдэбэскъыхьыгъа
дызэрыдэбэскъыхьыгъа
фызэрыдэбэскъыхьыгъа
зэрыдэбэскъыхьыгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрыдэмыбэскъыхьыгъа
узэрыдэмыбэскъыхьыгъа
зэрыдэмыбэскъыхьыгъа
дызэрыдэмыбэскъыхьыгъа
фызэрыдэмыбэскъыхьыгъа
зэрыдэмыбэскъыхьыгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыдэбэскъыхьын
узэрыдэбэскъыхьын
зэрыдэбэскъыхьын
дызэрыдэбэскъыхьын
фызэрыдэбэскъыхьын
зэрыдэбэскъыхьын(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрыдэмыбэскъыхьын
узэрыдэмыбэскъыхьын
зэрыдэмыбэскъыхьын
дызэрыдэмыбэскъыхьын
фызэрыдэмыбэскъыхьын
зэрыдэмыбэскъыхьын(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыдэбэскъыхьыну
узэрыдэбэскъыхьыну
зэрыдэбэскъыхьыну
дызэрыдэбэскъыхьыну
фызэрыдэбэскъыхьыну
зэрыдэбэскъыхьыну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрыдэмыбэскъыхьыну
узэрыдэмыбэскъыхьыну
зэрыдэмыбэскъыхьыну
дызэрыдэмыбэскъыхьыну
фызэрыдэмыбэскъыхьыну
зэрыдэмыбэскъыхьыну(хэ)
Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыщыдэбэскъыхь
ущыдэбэскъыхь
щыдэбэскъыхь
дыщыдэбэскъыхь
фыщыдэбэскъыхь
щыдэбэскъыхь(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыщыдэмыбэскъыхь
ущыдэмыбэскъыхь
щыдэмыбэскъыхь
дыщыдэмыбэскъыхь
фыщыдэмыбэскъыхь
щыдэмыбэскъыхь(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщыдэбэскъыхьа
ущыдэбэскъыхьа
щыдэбэскъыхьа
дыщыдэбэскъыхьа
фыщыдэбэскъыхьа
щыдэбэскъыхьа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщыдэмыбэскъыхьа
ущидэмыбэскъыхьа
щыдэмыбэскъыхьа
дыщыдэмыбэскъыхьа
фыщыдэмыбэскъыхьа
щыдэмыбэскъыхьа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщыдэбэскъыхьыгъа
ущыдэбэскъыхьыгъа
щыдэбэскъыхьыгъа
дыщыдэбэскъыхьыгъа
фыщыдэбэскъыхьыгъа
щыдэбэскъыхьыгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщыдэмыбэскъыхьыгъа
ущыдэмыбэскъыхьыгъа
щыдэмыбэскъыхьыгъа
дыщыдэмыбэскъыхьыгъа
фыщыдэмыбэскъыхьыгъа
щыдэмыбэскъыхьыгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщыдэбэскъыхьын
ущыдэбэскъыхьын
щыдэбэскъыхьын
дыщыдэбэскъыхьын
фыщыдэбэскъыхьын
щыдэбэскъыхьын(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщыдэмыбэскъыхьын
ущыдэбэскъыхьын
щыдэмыбэскъыхьын
дыщыдэмыбэскъыхьын
фыщыдэмыбэскъыхьын
щыдэмыбэскъыхьын(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщыдэбэскъыхьыну
ущыдэбэскъыхьыну
щыдэбэскъыхьыну
дыщыдэбэскъыхьыну
фыщыдэбэскъыхьыну
щыдэбэскъыхьыну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщыдэмыбэскъыхьыну
ущыдэмыбэскъыхьыну
щыдэмыбэскъыхьыну
дыщыдэмыбэскъыхьыну
фыщыдэмыбэскъыхьыну
щыдэмыбэскъыхьыну(хэ)
ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыздэдэбэскъыхь
уздэдэбэскъыхь
здэдэбэскъыхь
дыздэдэбэскъыхь
фыздэдэбэскъыхь
здэдэбэскъыхь(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыздэдэмыбэскъыхь
уздэдэмыбэскъыхь
здэдэмыбэскъыхь
дыздэдэмыбэскъыхь
фыздэдэмыбэскъыхь
здэдэмыбэскъыхь(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыздэдэбэскъыхьа
уздэдэбэскъыхьа
здэдэбэскъыхьа
дыздэдэбэскъыхьа
фыздэдэбэскъыхьа
здэдэбэскъыхьа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыздэдэмыбэскъыхьа
уздэдэмыбэскъыхьа
здэдэмыбэскъыхьа
дыздэдэмыбэскъыхьа
фыздэдэмыбэскъыхьа
здэдэмыбэскъыхьа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыздэдэбэскъыхьыгъа
уздэдэбэскъыхьыгъа
здэдэбэскъыхьыгъа
дыздэдэбэскъыхьыгъа
фыздэдэбэскъыхьыгъа
здэдэбэскъыхьыгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыздэдэмыбэскъыхьыгъа
уздэдэмыбэскъыхьыгъа
здэдэмыбэскъыхьыгъа
дыздэдэмыбэскъыхьыгъа
фыздэдэмыбэскъыхьыгъа
здэдэмыбэскъыхьыгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыздэдэбэскъыхьын
уздэдэбэскъыхьын
здэдэбэскъыхьын
дыздэдэбэскъыхьын
фыздэдэбэскъыхьын
здэдэбэскъыхьын(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыздэдэмыбэскъыхьын
уздэдэмыбэскъыхьын
здэдэмыбэскъыхьын
дыздэдэмыбэскъыхьын
фыздэдэмыбэскъыхьын
здэдэмыбэскъыхьын(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыздэдэбэскъыхьыну
уздэдэбэскъыхьыну
здэдэбэскъыхьыну
дыздэдэбэскъыхьыну
фыздэдэбэскъыхьыну
здэдэбэскъыхьыну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыздэдэмыбэскъыхьыну
уздэдэмыбэскъыхьыну
здэдэмыбэскъыхьыну
дыздэдэмыбэскъыхьыну
фыздэдэмыбэскъыхьыну
здэдэмыбэскъыхьыну(хэ)
Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀыдэбэскъыхь
ущӀыдэбэскъыхь
щӀыдэбэскъыхь
дыщӀыдэбэскъыхь
фыщӀыдэбэскъыхь
щӀыдэбэскъыхь(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀыдэмыбэскъыхь
ущӀыдэмыбэскъыхь
щӀыдэмыбэскъыхь
дыщӀыдэмыбэскъыхь
фыщӀыдэмыбэскъыхь
щӀыдэмыбэскъыхь(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀыдэбэскъыхьа
ущӀыдэбэскъыхьӀэбэскъыхьа
щӀыдэбэскъыхьа
дыщӀыдэбэскъыхьа
фыщӀыдэбэскъыхьа
щӀыдэбэскъыхьа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀыдэмыбэскъыхьа
ущӀыдэмыбэскъыхьа
щӀыдэмыбэскъыхьа
дыщӀыдэмыбэскъыхьа
фыщӀыдэмыбэскъыхьа
щӀыдэмыбэскъыхьа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀыдэбэскъыхьыгъа
ущӀыдэбэскъыхьыгъа
щӀыдэбэскъыхьыгъа
дыщӀыдэбэскъыхьыгъа
фыщӀыдэбэскъыхьыгъа
щӀыдэбэскъыхьыгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀыдэмыбэскъыхьыгъа
ущӀыдэмыбэскъыхьыгъа
щӀыдэмыбэскъыхьыгъа
дыщӀыдэмыбэскъыхьыгъа
фыщӀыдэмыбэскъыхьыгъа
щӀыдэмыбэскъыхьыгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀыдэбэскъыхьын
ущӀыдэбэскъыхьын
щӀыдэбэскъыхьын
дыщӀыдэбэскъыхьын
фыщӀыдэбэскъыхьын
щӀыдэбэскъыхьын(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀыдэмыбэскъыхьын
ущӀыдэмыбэскъыхьын
щӀыдэмыбэскъыхьын
дыщӀыдэмыбэскъыхьын
фыщӀыдэмыбэскъыхьын
щӀыдэмыбэскъыхьын(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀыдэбэскъыхьыну
ущӀыдэбэскъыхьыну
щӀыдэбэскъыхьыну
дыщӀыдэбэскъыхьыну
фыщӀыдэбэскъыхьыну
щӀыдэбэскъыхьыну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀыдэмыбэскъыхьыну
ущӀыдэмыбэскъыхьыну
щӀыдэмыбэскъыхьыну
дыщӀыдэмыбэскъыхьыну
фыщӀыдэмыбэскъыхьыну
щӀыдэмыбэскъыхьыну(хэ)
Деепричастиехэр
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыдэбэскъыхьу
удэбэскъыхьу
дэбэскъыхьу
дыдэбэскъыхьу
фыдэбэскъыхьу
дэбэскъыхь(хэ)у
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыдэмыбэскъыхьу
удэмыбэскъыхьу
дэмыбэскъыхьу
дыдэмыбэскъыхьу
фыдэмыбэскъыхьу
дэмыбэскъыхь(хэ)у
блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыдэбэскъыхьауэ
удэбэскъыхьауэ
дэбэскъыхьауэ
дыдэбэскъыхьауэ
фыдэбэскъыхьауэ
дэбэскъыхьауэ / дэбэскъыхьахэу
блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыдэмыбэскъыхьауэ
удэмыбэскъыхьауэ
дэмыбэскъыхьауэ
дыдэмыбэскъыхьауэ
фыдэмыбэскъыхьауэ
дэмыбэскъыхьауэ / дэмыбэскъыхьахэу
-урэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ
сыдэбэскъыхьурэ
удэбэскъыхьурэ
дэбэскъыхьурэ
дыдэбэскъыхьурэ
фыдэбэскъыхьурэ
дэбэскъыхь(хэ)урэ
-урэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ
сыдэмыбэскъыхьурэ
удэмыбэскъыхьурэ
дэмыбэскъыхьурэ
дыдэмыбэскъыхьурэ
фыдэмыбэскъыхьурэ
дэмыбэскъыхь(хэ)урэ
Прямой дополненэ -- ит зэман щыӀэныгъэ фащэ
Прямой Дополненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
Подлежащэ
сэ
--
сыбдобэскъыхь
сыдобэскъыхь
--
сывдобэскъыхь
садобэскъыхь(хэ)
уэ
уздобэскъыхь
--
удобэскъыхь
уддобэскъыхь
--
уадобэскъыхь(хэ)
ар
здобэскъыхь
бдобэскъыхь
добэскъыхь
ддобэскъыхь
вдобэскъыхь
ядобэскъыхь(хэ)
дэ
--
дыбдобэскъыхь
дыдобэскъыхь
--
дывдобэскъыхь
дадобэскъыхь(хэ)
фэ
фыздобэскъыхь
--
фыдобэскъыхь
фыддобэскъыхь
--
фадобэскъыхь(хэ)
ахэр
здобэскъыхь
бдобэскъыхь
добэскъыхь
ддобэскъыхь
вдобэскъыхь
ядобэскъыхь(хэ)
Прямой дополненэ -- фащэ псори (ит зэман щыӀэныгъэ фащэм нэгъуэщӀ)
Прямой Дополненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
Подлежащэ
сэ
--
сыбдэ[бэскъыхьрэ]
сыдэ[бэскъыхьрэ]
--
сывдэ[бэскъыхьрэ]
садэ[бэскъыхь(хэ)рэ]
уэ
уздэ[бэскъыхьрэ]
--
удэ[бэскъыхьрэ]
уддэ[бэскъыхьрэ]
--
уадэ[бэскъыхь(хэ)рэ]
ар
здэ[бэскъыхьрэ]
бдэ[бэскъыхьрэ]
дэ[бэскъыхьрэ]
ддэ[бэскъыхьрэ]
вдэ[бэскъыхьрэ]
ядэ[бэскъыхь(хэ)рэ]
дэ
--
дыбдэ[бэскъыхьрэ]
дыдэ[бэскъыхьрэ]
--
дывдэ[бэскъыхьрэ]
дадэ[бэскъыхь(хэ)рэ]
фэ
фыздэ[бэскъыхьрэ]
--
фыбъэдэ[бэскъыхьрэ]
фыддэ[бэскъыхьрэ]
--
фадэ[бэскъыхь(хэ)рэ]
ахэр
здэ[бэскъыхьрэ]
бдэ[бэскъыхьрэ]
дэ[бэскъыхьрэ]
ддэ[бэскъыхьрэ]
вдэ[бэскъыхьрэ]
ядэ[бэскъыхь(хэ)рэ]
-ы-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[бэскъыхь]
[бэскъыхь]ыр
--
[бэскъыхь]хэр
Эргативнэ:
[бэскъыхь]
[бэскъыхь]ым
--
[бэскъыхь]хэм
Послеложнэ:
[бэскъыхь]кӀэ
[бэскъыхь]ымкӀэ
[бэскъыхь]хэкӀэ
[бэскъыхь]хэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[бэскъыхь]у
[бэскъыхь]ырауэ
[бэскъыхь]хэу
[бэскъыхь]хэрауэ
-а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[бэскъыхь]а
[бэскъыхь]ар
--
[бэскъыхь]ахэр
Эргативнэ:
[бэскъыхь]а
[бэскъыхь]ам
--
[бэскъыхь]ахэм
Послеложнэ:
[бэскъыхь]акӀэ
[бэскъыхь]амкӀэ
[бэскъыхь]ахэкӀэ
[бэскъыхь]ахэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[бэскъыхь]ауэ
[бэскъыхь]арауэ
[бэскъыхь]ахэу
[бэскъыхь]ахэрауэ
-ын-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[бэскъыхь]ын
[бэскъыхь]ыныр
--
[бэскъыхь]ынхэр
Эргативнэ:
[бэскъыхь]ын
[бэскъыхь]ыным
--
[бэскъыхь]ынхэм
Послеложнэ:
[бэскъыхь]ынкӀэ
[бэскъыхь]ынымкӀэ
[бэскъыхь]ынхэкӀэ
[бэскъыхь]ынхэмкӀэ
'Обстоятельственнэ:
[бэскъыхь]ыну
[бэскъыхь]ынырауэ
[бэскъыхь]ынхэу
[бэскъыхь]ынхэрауэ
-ыну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[бэскъыхь]ыну
[бэскъыхь]ынур
--
[бэскъыхь]ынухэр
Эргативнэ:
[бэскъыхь]ыну
[бэскъыхь]ынум
--
[бэскъыхь]ынухэм
Послеложнэ:
[бэскъыхь]ынукӀэ
[бэскъыхь]ынумкӀэ
[бэскъыхь]ынухэкӀэ
[бэскъыхь]ынухэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[бэскъыхь]ынууэ
[бэскъыхь]ынурауэ
[бэскъыхь]ынухэу
[бэскъыхь]ынухэрауэ
МЫХЬЭНЭ
ЗыщӀыпӀэ пшэр дэхъухьын, зыщыужьын.
ЩАПХЪЭХЭР
ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР
Ӏэщыр Къущхьэхъум дэбэскъыхьащ.
НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР
ИНДЖЫЛЫБЗЭ
дэбэскъыхьын: put on weight, get fat grazing swh, inside sth
Ӏэщыр Къущхьэхъум дэбэскъыхьащ: the cattle got fat grazing in the mountain pasture.
УРЫСЫБЗЭ
дэбэскъыхьын: поправиться, раздобреть, находясь где-л., внутри чего-л.
Ӏэщыр Къущхьэхъум дэбэскъыхьащ: скот раздобрел, пасясь на горном пастбище.
БИБЛИОГРАФИЕ
Апажэ М. Л., КӀуэкӀуэ Ж. Н. Адыгэ-урыс псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2008.
БищӀо Б. Ч. Адыгэбзэм и псалъэгъэнахуэ. Налшык: «Эльбрус», 2015.
БищӀо Б. Ч., Къумыкъу Д. М., ТӀымыжь Хь. Т. ЕджапӀэхэм папщӀэ урыс-адыгэ псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2013.
Джаурджий Хь. З., Сыкъун Хь. Хь. Урыс-адыгэ школ псалъалъэ. Налшык: «Нарт», 1991.
Къэбэрдей АССР-м и министрхэм я советым деж щыӀэ Къэбэрдей научно-исследовательскэ институт. Къардэн Б. М., БищӀэу А. Т. Урыс-къэбэрдей-шэрджэс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1955
Къэбэрдей-Балъкъэр АССР-м и министрхэм я советым и деж щыӀэ Къэбэрдей-балъкъэр научно-исследовательскэ институт. Апажэ М. Л., Багъ Н. А., Багъ П. М., Балъкъэр Б. Хь, КӀуэкӀуэ Ж. Н., ЖьэкӀэмыхъу Хь. Хь., Урыс Хь. Щ. Къэбэрдей-урыс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1957
Россием щӀэныгъэхэмкӀэ и академием и Къэбэрдей-Балъкъэр щӀэныгъэ центрым гуманитарнэ къухутэныгъэхэмкӀэ и институт. Адыгэбзэ псалъалъэ. Москва: «Дигора», 1999.
Табухов Х. К. Толковый русско-кабардино-черкесский словарь. Нальчик: Издательлский центр «Эль-Фа», 2006.
Шэрджэс Алий. Яхуэмыфащэу лъэныкъуэ едгъэза псалъэхэр. Адыгэ псалъэгъэнахуэм щӀыгъужыпхъэхэр. Налшык: Изд. КБИГИ, 2009.