АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)
ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭӀЭС
ЭТИМОЛОГИЕ
КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ
ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ
СПРЯЖЕНЭ
Глагол лъэӏэс "дытэн"-м и спряженэ
Инфинитив (масдар)
щыӀэныгъэ:
дытэн
щымыӀэныгъэ:
мыдытэн
Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
щыӀэныгъэ:
здытэн
бдытэн
идытэн
ддытэн
вдытэн
ядытэн
щымыӀэныгъэ:
сымыдытэн
умыдытэн
имыдытэн
дымыдытэн
фымыдытэн
ямыдытэн
Унафэ наклоненэ
уэ
фэ
щыӀэныгъэ:
дытэ!
вдытэ!
щымыӀэныгъэ:
умыдытэ!
фымыдытэ!
Ре-кӀэ унафэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
щыӀэныгъэ:
средытэ
уредытэ
иредытэ
дредытэ
фредытэ
иредытэ
щымыӀэныгъэ:
сремыдытэ
уремыдытэ
иремыдытэ
дремыдытэ
фремыдытэ
иремыдытэ
ЗэраӀуатэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:
содытэ(р)
уодытэ(р) / бодытэ(р)
едытэ(р)
додытэ(р)
фодытэ(р)
ядытэ(р)
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
здытэркъым
бдытэркъым
идытэркъым
ддытэркъым
вдытэркъым
ядытэркъым
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:
здытэ(р)т
бдытэ(р)т
идытэ(р)т
ддытэ(р)т
вдытэ(р)т
ядытэ(р)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:
здытэ(р)тэкъым
бдытэ(р)тэкъым
идытэ(р)тэкъым
ддытэ(р)тэкъым
вдытэ(р)тэкъым
ядытэ(р)тэкъым
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
здытащ
бдытащ
идытащ
ддытащ
вдытащ
ядытащ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
здытакъым
бдытакъым
идытакъым
ддытакъым
вдытакъым
ядытакъым
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:
здытат
бдытат
идытат
ддытат
вдытат
ядытат
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
здытатэкъым
бдытатэкъым
идытатэкъым
ддытатэкъым
вдытатэкъым
ядытатэкъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:
здытэгъащ
бдытэгъащ
идытэгъащ
ддытэгъащ
вдытэгъащ
ядытэгъащ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:
здытэгъакъым
бдытэгъакъым
идытэгъакъым
ддытэгъакъым
вдытэгъакъым
ядытэгъакъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:
здытэгъат
бдытэгъат
идытэгъат
ддытэгъат
вдытэгъат
ядытэгъат
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ:
здытэгъатэкъым
бдытэгъатэкъым
идытэгъатэкъым
ддытэгъатэкъым
вдытэгъатэкъым
ядытэгъатэкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:
здытэщ
бдытэщ
идытэщ
ддытэщ
вдытэщ
ядытэщ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:
здытэкъым
бдытэкъым
идытэкъым
ддытэкъым
вдытэкъым
ядытэкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:
здытэт
бдытэт
идытэт
ддытэт
вдытэт
ядытэт
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:
здытэтэкъым
бдытэтэкъым
идытэтэкъым
ддытэтэкъым
вдытэтэкъым
ядытэтэкъым
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
здытэнщ
бдытэнщ
идытэнщ
ддытэнщ
вдытэнщ
ядытэнщ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
здытэнкъым
бдытэнкъым
идытэнкъым
ддытэнкъым
вдытэнкъым
ядытэнкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
здытэнущ
бдытэнущ
идытэнущ
ддытэнущ
вдытэнущ
ядытэнущ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
здытэнукъым
бдытэнукъым
идытэнукъым
ддытэнукъым
вдытэнукъым
ядытэнукъым
ЗэрыупщӀэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:
здытэрэ
бдытэрэ
идытэрэ
ддытэрэ
вдытэрэ
ядытэрэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
здытэркъэ
бдытэркъэ
идытэркъэ
ддытэркъэ
вдытэркъэ
ядытэркъэ
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:
здытэ(р)т
бдытэ(р)т
идытэ(р)т
ддытэ(р)т
вдытэ(р)т
ядытэ(р)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:
здытэ(р)тэкъэ
бдытэ(р)тэкъэ
идытэ(р)тэкъэ
ддытэ(р)тэкъэ
вдытэ(р)тэкъэ
ядытэ(р)тэкъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
здыта
бдыта
идыта
ддыта
вдыта
ядыта
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
здытакъэ
бдытакъэ
идытакъэ
ддытакъэ
вдытакъэ
ядытакъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:
здытат
бдытат
идытат
ддытат
вдытат
ядытат
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
здытатэкъэ
бдытатэкъэ
идытатэкъэ
ддытатэкъэ
вдытатэкъэ
ядытатэкъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:
здытэгъа
бдытэгъа
идытэгъа
ддытэгъа
вдытэгъа
ядытэгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:
здытэгъакъэ
бдытэгъакъэ
идытэгъакъэ
ддытэгъакъэ
вдытэгъакъэ
ядытэгъакъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:
здытэгъат
бдытэгъат
идытэгъат
ддытэгъат
вдытэгъат
ядытэгъат
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
здытэгъатэкъэ
бдытэгъатэкъэ
идытэгъатэкъэ
ддытэгъатэкъэ
вдытэгъатэкъэ
ядытэгъатэкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:
здытэ
бдытэ
идытэ
ддытэ
вдытэ
ядытэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:
здытэкъэ
бдытэкъэ
идытэкъэ
ддытэкъэ
вдытэкъэ
ядытэкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:
здытэт
бдытэт
идытэт
ддытэт
вдытэт
ядытэт
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:
здытэтэкъэ
бдытэтэкъэ
идытэтэкъэ
ддытэтэкъэ
вдытэтэкъэ
ядытэтэкъэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
здытэн
бдытэн
идытэн
ддытэн
вдытэн
ядытэн
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
здытэнкъэ
бдытэнкъэ
идытэнкъэ
ддытэнкъэ
вдытэнкъэ
ядытэнкъэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
здытэну
бдытэну
идытэну
ддытэну
вдытэну
ядытэну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
здытэнукъэ
бдытэнукъэ
идытэнукъэ
ддытэнукъэ
вдытэнукъэ
ядытэнукъэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:
здытэмэ
бдытэмэ
идытэмэ
ддытэмэ
вдытэмэ
ядытэмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыдытэмэ
умыдытэмэ
имыдытэмэ
дымыдытэмэ
фымыдытэмэ
ямыдытэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
здытамэ
бдытамэ
идытамэ
ддытамэ
вдытамэ
ядытамэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сымыдытамэ
умыдытамэ
имыдытамэ
дымыдытамэ
фымыдытамэ
ямыдытамэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
здытэгъамэ
бдытэгъамэ
идытэгъамэ
ддытэгъамэ
вдытэгъамэ
ядытэгъамэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сымыдытэгъамэ
умыдытэгъамэ
имыдытэгъамэ
дымыдытэгъамэ
фымыдытэгъамэ
ямыдытэгъамэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
здытэнмэ
бдытэнмэ
идытэнмэ
ддытэнмэ
вдытэнмэ
ядытэнмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыдытэнмэ
умыдытэнмэ
имыдытэнмэ
дымыдытэнмэ
фымыдытэнмэ
ямыдытэнмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
здытэнумэ
бдытэнумэ
идытэнумэ
ддытэнумэ
вдытэнумэ
ядытэнумэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыдытэнумэ
умыдытэнумэ
имыдытэнумэ
дымыдытэнумэ
фымыдытэнумэ
ямыдытэнумэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:
здытэтэмэ
бдытэтэмэ
идытэтэмэ
ддытэтэмэ
вдытэтэмэ
ядытэтэмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыдытэтэмэ
умыдытэтэмэ
имыдытэтэмэ
дымыдытэтэмэ
фымыдытэтэмэ
ямыдытэтэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
здытатэмэ
бдытатэмэ
идытатэмэ
ддытатэмэ
вдытатэмэ
ядытатэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сымыдытатэмэ
умыдытатэмэ
имыдытатэмэ
дымыдытатэмэ
фымыдытатэмэ
ямыдытатэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
здытэгъатэмэ
бдытэгъатэмэ
идытэгъатэмэ
ддытэгъатэмэ
вдытэгъатэмэ
ядытэгъатэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сымыдытэгъатэмэ
умыдытэгъатэмэ
имыдытэгъатэмэ
дымыдытэгъатэмэ
фымыдытэгъатэмэ
ямыдытэгъатэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
здытэнтэмэ
бдытэнтэмэ
идытэнтэмэ
ддытэнтэмэ
вдытэнтэмэ
ядытэнтэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыдытэнтэмэ
умыдытэнтэмэ
имыдытэнтэмэ
дымыдытэнтэмэ
фымыдытэнтэмэ
ямыдытэнтэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
здытэнутэмэ
бдытэнутэмэ
идытэнутэмэ
ддытэнутэмэ
вдытэнутэмэ
ядытэнутэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыдытэнутэмэ
умыдытэнутэмэ
имыдытэнутэмэ
дымыдытэнутэмэ
фымыдытэнутэмэ
ямыдытэнутэмэ
сослагательнэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
здытэнт
бдытэнт
идытэнт
ддытэнт
вдытэнт
ядытэнт
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
здытэнтэкъым
бдытэнтэкъым
идытэнтэкъым
ддытэнтэкъым
вдытэнтэкъым
ядытэнтэкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
здытэнут
бдытэнут
идытэнут
ддытэнут
вдытэнут
ядытэнут
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
здытэнутэкъым
бдытэнутэкъым
идытэнутэкъым
ддытэнутэкъым
вдытэнутэкъым
ядытэнутэкъым
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:
здытэми
бдытэми
идытэми
ддытэми
вдытэми
ядытэми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыдытэми
умыдытэми
имыдытэми
дымыдытэми
фымыдытэми
ямыдытэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
здытами
бдытами
идытами
ддытами
вдытами
ядытами
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сымыдытами
умыдытами
имыдытами
дымыдытами
фымыдытами
ямыдытами
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
здытэгъами
бдытэгъами
идытэгъами
ддытэгъами
вдытэгъами
ядытэгъами
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сымыдытэгъами
умыдытэгъами
имыдытэгъами
дымыдытэгъами
фымыдытэгъами
ямыдытэгъами
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
здытэнми
бдытэнми
идытэнми
ддытэнми
вдытэнми
ядытэнми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыдытэнми
умыдытэнми
имыдытэнми
дымыдытэнми
фымыдытэнми
ямыдытэнми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
здытэнуми
бдытэнуми
идытэнуми
ддытэнуми
вдытэнуми
ядытэнуми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыдытэнуми
умыдытэнуми
имыдытэнуми
дымыдытэнуми
фымыдытэнуми
ямыдытэнуми
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:
здытэтэми
бдытэтэми
идытэтэми
ддытэтэми
вдытэтэми
ядытэтэми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыдытэтэми
умыдытэтэми
имыдытэтэми
дымыдытэтэми
фымыдытэтэми
ямыдытэтэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
здытатэми
бдытатэми
идытатэми
ддытатэми
вдытатэми
ядытатэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сымыдытатэми
умыдытатэми
имыдытатэми
дымыдытатэми
фымыдытатэми
ямыдытатэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
здытэгъатэми
бдытэгъатэми
идытэгъатэми
ддытэгъатэми
вдытэгъатэми
ядытэгъатэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сымыдытэгъатэми
умыдытэгъатэми
имыдытэгъатэми
дымыдытэгъатэми
фымыдытэгъатэми
ямыдытэгъатэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
здытэнтэми
бдытэнтэми
идытэнтэми
ддытэнтэми
вдытэнтэми
ядытэнтэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыдытэнтэми
умыдытэнтэми
имыдытэнтэми
дымыдытэнтэми
фымыдытэнтэми
ямыдытэнтэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
здытэнутэми
бдытэнутэми
идытэнутэми
ддытэнутэми
вдытэнутэми
ядытэнутэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыдытэнутэми
умыдытэнутэми
имыдытэнутэми
дымыдытэнутэми
фымыдытэнутэми
ямыдытэнутэми
гъэщӀэгъуэныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
щыӀэныгъэ:
здытаи
бдытаи
идытаи
ддытаи
вдытаи
ядытаи
щымыӀэныгъэ:
сымыдытаи
умыдытаи
имыдытаи
дымыдытаи
фымыдытаи
ямыдытаи
фӀэфӀыныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
щыӀэныгъэ:
здытащэрэт
бдытащэрэт
идытащэрэт
ддытащэрэт
вдытащэрэт
ядытащэрэт
щымыӀэныгъэ:
сымыдытащэрэт
умыдытащэрэт
имыдытащэрэт
дымыдытащэрэт
фымыдытащэрэт
ямыдытащэрэт
шэч къытехьэныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
здытагъэнщ
бдытагъэнщ
идытагъэнщ
ддытагъэнщ
вдытагъэнщ
ядытагъэнщ
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
здытагъэнкъым
бдытагъэнкъым
идытагъэнкъым
ддытагъэнкъым
вдытагъэнкъым
ядытагъэнкъым
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
здытагъэнт
бдытагъэнт
идытагъэнт
ддытагъэнт
вдытагъэнт
ядытагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
здытагъэнтэкъым
бдытагъэнтэкъым
идытагъэнтэкъым
ддытагъэнтэкъым
вдытагъэнтэкъым
ядытагъэнтэкъым
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
здытагъэн
бдытагъэн
идытагъэн
ддытагъэн
вдытагъэн
ядытагъэн
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
здытагъэнкъэ
бдытагъэнкъэ
идытагъэнкъэ
ддытагъэнкъэ
вдытагъэнкъэ
ядытагъэнкъэ
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
здытагъэнт
бдытагъэнт
идытагъэнт
ддытагъэнт
вдытагъэнт
ядытагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
здытагъэнтэкъэ
бдытагъэнтэкъэ
идытагъэнтэкъэ
ддытагъэнтэкъэ
вдытагъэнтэкъэ
ядытагъэнтэкъэ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
здытагъэнущ
бдытагъэнущ
идытагъэнущ
ддытагъэнущ
вдытагъэнущ
ядытагъэнущ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
здытагъэнукъым
бдытагъэнукъым
идытагъэнукъым
ддытагъэнукъым
вдытагъэнукъым
ядытагъэнукъым
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
здытагъэнут
бдытагъэнут
идытагъэнут
ддытагъэнут
вдытагъэнут
ядытагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
здытагъэнутэкъым
бдытагъэнутэкъым
идытагъэнутэкъым
ддытагъэнутэкъым
вдытагъэнутэкъым
ядытагъэнутэкъым
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
здытагъэну
бдытагъэну
идытагъэну
ддытагъэну
вдытагъэну
ядытагъэну
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
здытагъэнукъэ
бдытагъэнукъэ
идытагъэнукъэ
ддытагъэнукъэ
вдытагъэнукъэ
ядытагъэнукъэ
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
здытагъэнут
бдытагъэнут
идытагъэнут
ддытагъэнут
вдытагъэнут
ядытагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
здытагъэнутэкъэ
бдытагъэнутэкъэ
идытагъэнутэкъэ
ддытагъэнутэкъэ
вдытагъэнутэкъэ
ядытагъэнутэкъэ
Зылэжь (субъектнэ) причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
зыдытэ
ит зэман - щымыӀэныгъэ
зымыдытэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
зыдыта
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
зымыдыта
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
зыдытэгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
зымыдытэгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
зыдытэн
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
зымыдытэн
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
зыдытэну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
зымыдытэну
Зэлэжь (объектнэ) причастие (щхьэм иту)
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман - щыӀэныгъэ
здытэ
бдытэ
идытэ
ддытэ
вдытэ
ядытэ
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сымыдытэ
умыдытэ
имыдытэ
дымыдытэ
фымыдытэ
ямыдытэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
здыта
бдыта
идыта
ддыта
вдыта
ядыта
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сымыдыта
умыдыта
имыдыта
дымыдыта
фымыдыта
ямыдыта
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
здытэгъа
бдытэгъа
идытэгъа
ддытэгъа
вдытэгъа
ядытэгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сымыдытэгъа
умыдытэгъа
имыдытэгъа
дымыдытэгъа
фымыдытэгъа
ямыдытэгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
здытэн
бдытэн
идытэн
ддытэн
вдытэн
ядытэн
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сымыдытэн
умыдытэн
имыдытэн
дымыдытэн
фымыдытэн
ямыдытэн
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
здытэну
бдытэну
идытэну
ддытэну
вдытэну
ядытэну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сымыдытэну
умыдытэну
имыдытэну
дымыдытэну
фымыдытэну
ямыдытэну
Зэлэжь (объектнэ) причастие (щхьэншэ)
ит зэман - щыӀэныгъэ
дытэ
ит зэман - щымыӀэныгъэ
мыдытэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
дыта
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
мыдыта
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
дытэгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
мыдытэгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
дытэн
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
мыдытэн
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
дытэну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
мыдытэну
Обстоятельственнэ причастиехэр
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
Лэжьыгъэм и къэхъукӀэр зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
зэрыздытэ
зэрыбдытэ
зэридытэ
зэрыддытэ
зэрывдытэ
зэрадытэ
ит зэман - щымыӀэныгъэ
зэрызмыдытэ
зэрумыдытэ
зэримыдытэ
зэрыдмыдытэ
зэрывмыдытэ
зэрамыдытэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
зэрыздыта
зэрыбдыта
зэридыта
зэрыддыта
зэрывдыта
зэрадыта
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
зэрызмыдыта
зэрумыдыта
зэримыдыта
зэрыдмыдыта
зэрывмыдыта
зэрамыдыта
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
зэрыздытэгъа
зэрыбдытэгъа
зэридытэгъа
зэрыддытэгъа
зэрывдытэгъа
зэрадытэгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
зэрызмыдытэгъа
зэрумыдытэгъа
зэримыдытэгъа
зэрыдмыдытэгъа
зэрывмыдытэгъа
зэрамыдытэгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
зэрыздытэн
зэрыбдытэн
зэридытэн
зэрыддытэн
зэрывдытэн
зэрадытэн
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
зэрызмыдытэн
зэрумыдытэн
зэримыдытэн
зэрыдмыдытэн
зэрывмыдытэн
зэрамыдытэн
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
зэрыздытэну
зэрыбдытэну
зэридытэну
зэрыддытэну
зэрывдытэну
зэрадытэну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
зэрызмыдытэну
зэрумыдытэну
зэримыдытэну
зэрыдмыдытэну
зэрывмыдытэну
зэрамыдытэну
Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
щыздытэ
щыбдытэ
щидытэ
щыддытэ
щывдытэ
щадытэ
ит зэман - щымыӀэныгъэ
щызмыдытэ
щумыдытэ
щимыдытэ
щыдмыдытэ
щывмыдытэ
щамыдытэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
щыздыта
щыбдыта
щидыта
щыддыта
щывдыта
щадыта
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
щызмыдыта
щумыдыта
щимыдыта
щыдмыдыта
щывмыдыта
щамыдыта
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
щыздытэгъа
щыбдытэгъа
щидытэгъа
щыддытэгъа
щывдытэгъа
щадытэгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
щызмыдытэгъа
щумыдытэгъа
щимыдытэгъа
щыдмыдытэгъа
щывмыдытэгъа
щамыдытэгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
щыздытэн
щыбдытэн
щидытэн
щыддытэн
щывдытэн
щадытэн
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
щызмыдытэн
щумыдытэн
щимыдытэн
щыдмыдытэн
щывмыдытэн
щамыдытэн
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
щыздытэну
щыбдытэну
щидытэну
щыддытэну
щывдытэну
щадытэну
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
щызмыдытэну
щумыдытэну
щимыдытэну
щыдмыдытэну
щывмыдытэну
щамыдытэну
ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
здэздытэ
здэбдытэ
здидытэ
здэддытэ
здэвдытэ
здадытэ
ит зэман - щымыӀэныгъэ
здэзмыдытэ
здумыдытэ
здимыдытэ
здэдмыдытэ
здэвмыдытэ
здамыдытэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
здэздыта
здэбдыта
здидыта
здэддыта
здэвдыта
здадыта
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
здэзмыдыта
здумыдыта
здимыдыта
здэдмыдыта
здэвмыдыта
здамыдыта
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
здэздытэгъа
здэбдытэгъа
здидытэгъа
здэддытэгъа
здэвдытэгъа
здадытэгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
здэзмыдытэгъа
здумыдытэгъа
здимыдытэгъа
здэдмыдытэгъа
здэвмыдытэгъа
здамыдытэгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
здэздытэн
здэбдытэн
здидытэн
здэддытэн
здэвдытэн
здадытэн
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
здэзмыдытэн
здумыдытэн
здимыдытэн
здэдмыдытэн
здэвмыдытэн
здамыдытэн
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
здэздытэну
здэбдытэну
здидытэну
здэддытэну
здэвдытэну
здадытэну
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
здэзмыдытэну
здумыдытэну
здимыдытэну
здэдмыдытэну
здэвмыдытэну
здамыдытэну
Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
щӀэздытэ
щӀэбдытэ
щӀидытэ
щӀэддытэ
щӀэвдытэ
щӀадытэ
ит зэман - щымыӀэныгъэ
щӀэзмыдытэ
щӀумыдытэ
щӀимыдытэ
щӀэдмыдытэ
щӀэвмыдытэ
щӀамыдытэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
щӀэздыта
щӀэбдыта
щӀидыта
щӀэддыта
щӀэвдыта
щӀадыта
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
щӀэзмыдыта
щӀумыдыта
щӀимыдыта
щӀэдмыдыта
щӀэвмыдыта
щӀамыдыта
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
щӀэздытэгъа
щӀэбдытэгъа
щӀидытэгъа
щӀэддытэгъа
щӀэвдытэгъа
щӀадытэгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
щӀэзмыдытэгъа
щӀумыдытэгъа
щӀимыдытэгъа
щӀэдмыдытэгъа
щӀэвмыдытэгъа
щӀамыдытэгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
щӀэздытэн
щӀэбдытэн
щӀидытэн
щӀэддытэн
щӀэвдытэн
щӀадытэн
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
щӀэзмыдытэн
щӀумыдытэн
щӀимыдытэн
щӀэдмыдытэн
щӀэвмыдытэн
щӀамыдытэн
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
щӀэздытэну
щӀэбдытэну
щӀидытэну
щӀэддытэну
щӀэвдытэну
щӀадытэну
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
щӀэзмыдытэну
щӀумыдытэну
щӀимыдытэну
щӀэдмыдытэну
щӀэвмыдытэну
щӀамыдытэну
Деепричастиехэр
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман - щыӀэныгъэ
здытэуэ
бдытэуэ
идытэуэ
ддытэуэ
вдытэуэ
ядытэуэ
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сымыдытэуэ
умыдытэуэ
имыдытэуэ
дымыдытэуэ
фымыдытэуэ
ямыдытэуэ
блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
здытауэ
бдытауэ
идытауэ
ддытауэ
вдытауэ
ядытауэ
блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сымыдытауэ
умыдытауэ
имыдытауэ
дымыдытауэ
фымыдытауэ
ямыдытауэ
урэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ
здытэурэ
бдытэурэ
идытэурэ
ддытэурэ
вдытэурэ
ядытэурэ
урэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ
сымыдытэурэ
умыдытэурэ
имыдытэурэ
дымыдытэурэ
фымыдытэурэ
ямыдытэурэ
Прямой дополненэ -- ит зэман щыӀэныгъэ фащэ
Прямой Дополненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
Подлежащэ
сэ
--
узодытэ
содытэ
--
фызодытэ
содытэ(хэ)
уэ
сыбодытэ
--
уодытэ / бодытэ
дыбодытэ
--
уодытэ(хэ) / бодытэ(хэ)
абы
седытэ
уедытэ
едытэ
дедытэ
федытэ
едытэ(хэ)
дэ
--
удодытэ
додытэ
--
фыдодытэ
додытэ(хэ)
фэ
сыводытэ
--
фодытэ
дыводытэ
--
фодытэ(хэ)
абыхэм
садытэ
уадытэ
ядытэ
дадытэ
фадытэ
ядытэ(хэ)
Прямой дополненэ -- фащэ псори (ит зэман щыӀэныгъэ фащэм нэгъуэщӀ)
Прямой Дополненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
Подлежащэ
сэ
--
уз[дытэрэ]
з[дытэрэ]
--
фыз[дытэрэ]
з[дытэ(хэ)рэ]
уэ
сыб[дытэрэ]
--
б[дытэрэ]
дыб[дытэрэ]
--
б[дытэ(хэ)рэ]
абы
си[дытэрэ]
уи[дытэрэ]
и[дытэрэ]
ди[дытэрэ]
фи[дытэрэ]
и[дытэ(хэ)рэ]
дэ
--
уд[дытэрэ]
д[дытэрэ]
--
фыд[дытэрэ]
д[дытэ(хэ)рэ]
фэ
сыв[дытэрэ]
--
в[дытэрэ]
дыв[дытэрэ]
--
в[дытэ(хэ)рэ]
абыхэм
са[дытэрэ]
уа[дытэрэ]
я[дытэрэ]
да[дытэрэ]
фа[дытэрэ]
я[дытэ(хэ)рэ]
-э-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[дыт]э
[дыт]эр
--
[дыт]эхэр
Эргативнэ:
[дыт]э
[дыт]эм
--
[дыт]эхэм
Послеложнэ:
[дыт]экӀэ
[дыт]эмкӀэ
[дыт]эхэкӀэ
[дыт]эхэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[дыт]эуэ
[дыт]эрауэ
[дыт]эхэу
[дыт]эхэрауэ
-а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[дыт]а
[дыт]ар
--
[дыт]ахэр
Эргативнэ:
[дыт]а
[дыт]ам
--
[дыт]ахэм
Послеложнэ:
[дыт]акӀэ
[дыт]амкӀэ
[дыт]ахэкӀэ
[дыт]ахэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[дыт]ауэ
[дыт]арауэ
[дыт]ахэу
[дыт]ахэрауэ
-эн-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[дыт]эн
[дыт]эныр
--
[дыт]энхэр
Эргативнэ:
[дыт]эн
[дыт]эным
--
[дыт]энхэм
Послеложнэ:
[дыт]энкӀэ
[дыт]энымкӀэ
[дыт]энхэкӀэ
[дыт]энхэмкӀэ
'Обстоятельственнэ:
[дыт]эну
[дыт]энырауэ
[дыт]энхэу
[дыт]энхэрауэ
-эну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[дыт]эну
[дыт]энур
--
[дыт]энухэр
Эргативнэ:
[дыт]эну
[дыт]энум
--
[дыт]энухэм
Послеложнэ:
[дыт]энукӀэ
[дыт]энумкӀэ
[дыт]энухэкӀэ
[дыт]энухэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[дыт]энууэ
[дыт]энурауэ
[дыт]энухэу
[дыт]энухэрауэ
МЫХЬЭНЭ
ӀэкӀэ е машинэкӀэ мастэпэр Ӏуву ирикӀуэурэ зыгуэр зэтедэн.
ЩАПХЪЭХЭР
ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР
НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР
ИНДЖЫЛЫБЗЭ
дытэн: quilt sth (for example, a blanket)
ШхыӀэн дытэн: make a quilt
УРЫСЫБЗЭ
дытэн: простегать что-л.(напр. одеяло)
ШхыӀэн дытэн: простегать стёганое одеяло
БИБЛИОГРАФИЕ
Апажэ М. Л., КӀуэкӀуэ Ж. Н. Адыгэ-урыс псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2008.
БищӀо Б. Ч. Адыгэбзэм и псалъэгъэнахуэ. Налшык: «Эльбрус», 2015.
БищӀо Б. Ч., Къумыкъу Д. М., ТӀымыжь Хь. Т. ЕджапӀэхэм папщӀэ урыс-адыгэ псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2013.
Джаурджий Хь. З., Сыкъун Хь. Хь. Урыс-адыгэ школ псалъалъэ. Налшык: «Нарт», 1991.
Къэбэрдей АССР-м и министрхэм я советым деж щыӀэ Къэбэрдей научно-исследовательскэ институт. Къардэн Б. М., БищӀэу А. Т. Урыс-къэбэрдей-шэрджэс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1955
Къэбэрдей-Балъкъэр АССР-м и министрхэм я советым и деж щыӀэ Къэбэрдей-балъкъэр научно-исследовательскэ институт. Апажэ М. Л., Багъ Н. А., Багъ П. М., Балъкъэр Б. Хь, КӀуэкӀуэ Ж. Н., ЖьэкӀэмыхъу Хь. Хь., Урыс Хь. Щ. Къэбэрдей-урыс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1957
Россием щӀэныгъэхэмкӀэ и академием и Къэбэрдей-Балъкъэр щӀэныгъэ центрым гуманитарнэ къухутэныгъэхэмкӀэ и институт. Адыгэбзэ псалъалъэ. Москва: «Дигора», 1999.
Табухов Х. К. Толковый русско-кабардино-черкесский словарь. Нальчик: Издательлский центр «Эль-Фа», 2006.
Шэрджэс Алий. Яхуэмыфащэу лъэныкъуэ едгъэза псалъэхэр. Адыгэ псалъэгъэнахуэм щӀыгъужыпхъэхэр. Налшык: Изд. КБИГИ, 2009.