АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)
ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭМЫӀЭС
ЭТИМОЛОГИЕ
КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ
ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ
СПРЯЖЕНЭ
Глагол лъэмыӏэс "джэн"-м и спряженэ
Инфинитив (масдар)
щыӀэныгъэ:
джэн
щымыӀэныгъэ:
мыджэн
Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сыджэн
уджэн
джэн
дыджэн
фыджэн
джэн(хэ)
щымыӀэныгъэ:
сымыджэн
умыджэн
мыджэн
дымыджэн
фымыджэн
мыджэн(хэ)
унафэ наклоненэ
уэ
фэ
щыӀэныгъэ:
джэ!
фыджэ!
щымыӀэныгъэ:
умыджэ!
фымыджэ!
Ре-кӀэ унафэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
среджэ
уреджэ
иреджэ
дреджэ
фреджэ
иреджэ
щымыӀэныгъэ:
сремыджэ
уремыджэ
иремыджэ
дремыджэ
фремыджэ
иремыджэ
ЗэраӀуатэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
соджэ(р)
уоджэ(р)
маджэ(р)
доджэ(р)
фоджэ(р)
маджэ(хэ)(р)
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыджэркъым
уджэркъым
джэркъым
дыджэркъым
фыджэркъым
джэ(хэ)ркъым
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:
сыджэ(р)т
уджэ(р)т
джэ(р)т
дыджэ(р)т
фыджэ(р)т
джэ(хэ)(р)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыджэ(р)тэкъым
уджэ(р)тэкъым
джэ(р)тэкъым
дыджэ(р)тэкъым
фыджэ(р)тэкъым
джэ(хэ)(р)тэкъым
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыджащ
уджащ
джащ
дыджащ
фыджащ
джа(хэ)щ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыджакъым
уджакъым
джакъым
дыджакъым
фыджакъым
джа(хэ)къым
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:
сыджат
уджат
джат
дыджат
фыджат
джа(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыджатэкъым
уджатэкъым
джатэкъым
дыджатэкъым
фыджатэкъым
джа(хэ)тэкъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:
сыджэгъащ
уджэгъащ
джэгъащ
дыджэгъащ
фыджэгъащ
джэгъа(хэ)щ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:
сыджэгъакъым
уджэгъакъым
джэгъакъым
дыджэгъакъым
фыджэгъакъым
джэгъа(хэ)къым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыджэгъат
уджэгъат
джэгъат
дыджэгъат
фыджэгъат
джэгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыджэгъатэкъым
уджэгъатэкъым
джэгъатэкъым
дыджэгъатэкъым
фыджэгъатэкъым
джэгъа(хэ)тэкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:
сыджэщ
уджэщ
джэщ
дыджэщ
фыджэщ
джэ(хэ)щ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:
сыджэкъым
уджэкъым
джэкъым
дыджэкъым
фыджэкъым
джэ(хэ)къым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:
сыджэт
уджэт
джэт
дыджэт
фыджэт
джэ(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:
сыджэтэкъым
уджэтэкъым
джэтэкъым
дыджэтэкъым
фыджэтэкъым
джэ(хэ)тэкъым
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыджэнщ
уджэнщ
джэнщ
дыджэнщ
фыджэнщ
джэн(хэ)щ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыджэнкъым
уджэнкъым
джэнкъым
дыджэнкъым
фыджэнкъым
джэн(хэ)къым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыджэнущ
уджэнущ
джэнущ
дыджэнущ
фыджэнущ
джэну(хэ)щ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыджэнукъым
уджэнукъым
джэнукъым
дыджэнукъым
фыджэнукъым
джэну(хэ)къым
ЗэрыупщӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыджэрэ
уджэрэ
джэрэ
дыджэрэ
фыджэрэ
джэ(хэ)рэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыджэркъэ
уджэркъэ
джэркъэ
дыджэркъэ
фыджэркъэ
джэ(хэ)ркъэ
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:
сыджэ(р)т
уджэ(р)т
джэ(р)т
дыджэ(р)т
фыджэ(р)т
джэ(хэ)(р)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыджэ(р)тэкъэ
уджэ(р)тэкъэ
джэ(р)тэкъэ
дыджэ(р)тэкъэ
фыджэ(р)тэкъэ
джэ(хэ)(р)тэкъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыджа
уджа
джа
дыджа
фыджа
джа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыджакъэ
уджакъэ
джакъэ
дыджакъэ
фыджакъэ
джа(хэ)къэ
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:
сыджат
уджат
джат
дыджат
фыджат
джа(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыджатэкъэ
уджатэкъэ
джатэкъэ
дыджатэкъэ
фыджатэкъэ
джа(хэ)тэкъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:
сыджэгъа
уджэгъа
джэгъа
дыджэгъа
фыджэгъа
джэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:
сыджэгъакъэ
уджэгъакъэ
джэгъакъэ
дыджэгъакъэ
фыджэгъакъэ
джэгъа(хэ)къэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыджэгъат
уджэгъат
джэгъат
дыджэгъат
фыджэгъат
джэгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыджэгъатэкъэ
уджэгъатэкъэ
джэгъатэкъэ
дыджэгъатэкъэ
фыджэгъатэкъэ
джэгъа(хэ)тэкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:
сыджэ
уджэ
джэ
дыджэ
фыджэ
джэ(хэ)
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:
сыджэкъэ
уджэкъэ
джэкъэ
дыджэкъэ
фыджэкъэ
джэ(хэ)къэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:
сыджэт
уджэт
джэт
дыджэт
фыджэт
джэ(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:
сыджэтэкъэ
уджэтэкъэ
джэтэкъэ
дыджэтэкъэ
фыджэтэкъэ
джэ(хэ)тэкъэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыджэн
уджэн
джэн
дыджэн
фыджэн
джэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыджэнкъэ
уджэнкъэ
джэнкъэ
дыджэнкъэ
фыджэнкъэ
джэн(хэ)къэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыджэну
уджэну
джэну
дыджэну
фыджэну
джэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыджэнукъэ
уджэнукъэ
джэнукъэ
дыджэнукъэ
фыджэнукъэ
джэну(хэ)къэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыджэмэ
уджэмэ
джэмэ
дыджэмэ
фыджэмэ
джэ(хэ)мэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыджэмэ
умыджэмэ
мыджэмэ
дымыджэмэ
фымыджэмэ
мыджэ(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыджамэ
уджамэ
джамэ
дыджамэ
фыджамэ
джа(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сымыджамэ
умыджамэ
мыджамэ
дымыджамэ
фымыджамэ
мыджа(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сыджэгъамэ
уджэгъамэ
джэгъамэ
дыджэгъамэ
фыджэгъамэ
джэгъа(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сымыджэгъамэ
умыджэгъамэ
мыджэгъамэ
дымыджэгъамэ
фымыджэгъамэ
мыджэгъа(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыджэнмэ
уджэнмэ
джэнмэ
дыджэнмэ
фыджэнмэ
джэн(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыджэнмэ
умыджэнмэ
мыджэнмэ
дымыджэнмэ
фымыджэнмэ
мыджэн(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыджэнумэ
уджэнумэ
джэнумэ
дыджэнумэ
фыджэнумэ
джэну(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыджэнумэ
умыджэнумэ
мыджэнумэ
дымыджэнумэ
фымыджэнумэ
мыджэну(хэ)мэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыджэтэмэ
уджэтэмэ
джэтэмэ
дыджэтэмэ
фыджэтэмэ
джэ(хэ)тэмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыджэтэмэ
умыджэтэмэ
мыджэтэмэ
дымыджэтэмэ
фымыджэтэмэ
мыджэ(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыджатэмэ
уджатэмэ
джатэмэ
дыджатэмэ
фыджатэмэ
джа(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сымыджатэмэ
умыджатэмэ
мыджатэмэ
дымыджатэмэ
фымыджатэмэ
мыджа(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сыджэгъатэмэ
уджэгъатэмэ
джэгъатэмэ
дыджэгъатэмэ
фыджэгъатэмэ
джэгъа(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сымыджэгъатэмэ
умыджэгъатэмэ
мыджэгъатэмэ
дымыджэгъатэмэ
фымыджэгъатэмэ
мыджэгъа(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыджэнтэмэ
уджэнтэмэ
джэнтэмэ
дыджэнтэмэ
фыджэнтэмэ
джэн(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыджэнтэмэ
умыджэнтэмэ
мыджэнтэмэ
дымыджэнтэмэ
фымыджэнтэмэ
мыджэн(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыджэнутэмэ
уджэнутэмэ
джэнутэмэ
дыджэнутэмэ
фыджэнутэмэ
джэну(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыджэнутэмэ
умыджэнутэмэ
мыджэнутэмэ
дымыджэнутэмэ
фымыджэнутэмэ
мыджэну(хэ)тэмэ
сослагательнэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыджэнт
уджэнт
джэнт
дыджэнт
фыджэнт
джэн(хэ)т
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыджэнтэкъым
уджэнтэкъым
джэнтэкъым
дыджэнтэкъым
фыджэнтэкъым
джэн(хэ)тэкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыджэнут
уджэнут
джэнут
дыджэнут
фыджэнут
джэну(хэ)т
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыджэнутэкъым
уджэнутэкъым
джэнутэкъым
дыджэнутэкъым
фыджэнутэкъым
джэну(хэ)тэкъым
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыджэми
уджэми
джэми
дыджэми
фыджэми
джэ(хэ)ми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыджэми
умыджэми
мыджэми
дымыджэми
фымыджэми
мыджэ(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыджами
уджами
джами
дыджами
фыджами
джа(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сымыджами
умыджами
мыджами
дымыджами
фымыджами
мыджа(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сыджэгъами
уджэгъами
джэгъами
дыджэгъами
фыджэгъами
джэгъа(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сымыджэгъами
умыджэгъами
мыджэгъами
дымыджэгъами
фымыджэгъами
мыджэгъа(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыджэнми
уджэнми
джэнми
дыджэнми
фыджэнми
джэн(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыджэнми
умыджэнми
мыджэнми
дымыджэнми
фымыджэнми
мыджэн(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыджэнуми
уджэнуми
джэнуми
дыджэнуми
фыджэнуми
джэну(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыджэнуми
умыджэнуми
мыджэнуми
дымыджэнуми
фымыджэнуми
мыджэну(хэ)ми
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыджэтэми
уджэтэми
джэтэми
дыджэтэми
фыджэтэми
джэ(хэ)тэми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыджэтэми
умыджэтэми
мыджэтэми
дымыджэтэми
фымыджэтэми
мыджэ(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыджатэми
уджатэми
джатэми
дыджатэми
фыджатэми
джа(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сымыджатэми
умыджатэми
мыджатэми
дымыджатэми
фымыджатэми
мыджа(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сыджэгъатэми
уджэгъатэми
джэгъатэми
дыджэгъатэми
фыджэгъатэми
джэгъа(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сымыджэгъатэми
умыджэгъатэми
мыджэгъатэми
дымыджэгъатэми
фымыджэгъатэми
мыджэгъа(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыджэнтэми
уджэнтэми
джэнтэми
дыджэнтэми
фыджэнтэми
джэн(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыджэнтэми
умыджэнтэми
мыджэнтэми
дымыджэнтэми
фымыджэнтэми
мыджэн(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыджэнутэми
уджэнутэми
джэнутэми
дыджэнутэми
фыджэнутэми
джэну(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыджэнутэми
умыджэнутэми
мыджэнутэми
дымыджэнутэми
фымыджэнутэми
мыджэну(хэ)тэми
гъэщӀэгъуэныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сыджаи
уджаи
джаи
дыджаи
фыджаи
джаи
щымыӀэныгъэ:
сымыджаи
умыджаи
мыджаи
дымыджаи
фымыджаи
мыджаи
фӀэфӀыныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сыджащэрэт
уджащэрэт
джащэрэт
дыджащэрэт
фыджащэрэт
джащэрэт
щымыӀэныгъэ:
сымыджащэрэт
умыджащэрэт
мыджащэрэт
дымыджащэрэт
фымыджащэрэт
мыджащэрэт
шэч къытехьэныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сыджагъэнщ
уджагъэнщ
джагъэнщ
дыджагъэнщ
фыджагъэнщ
джагъэнщ
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сыджагъэнкъым
уджагъэнкъым
джагъэнкъым
дыджагъэнкъым
фыджагъэнкъым
джагъэнкъым
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сыджагъэнт
уджагъэнт
джагъэнт
дыджагъэнт
фыджагъэнт
джагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сыджагъэнтэкъым
уджагъэнтэкъым
джагъэнтэкъым
дыджагъэнтэкъым
фыджагъэнтэкъым
джагъэнтэкъым
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сыджагъэн
уджагъэн
джагъэн
дыджагъэн
фыджагъэн
джагъэн
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сыджагъэнкъэ
уджагъэнкъэ
джагъэнкъэ
дыджагъэнкъэ
фыджагъэнкъэ
джагъэнкъэ
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сыджагъэнт
уджагъэнт
джагъэнт
дыджагъэнт
фыджагъэнт
джагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сыджагъэнтэкъэ
уджагъэнтэкъэ
джагъэнтэкъэ
дыджагъэнтэкъэ
фыджагъэнтэкъэ
джагъэнтэкъэ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сыджагъэнущ
уджагъэнущ
джагъэнущ
дыджагъэнущ
фыджагъэнущ
джагъэнущ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сыджагъэнукъым
уджагъэнукъым
джагъэнукъым
дыджагъэнукъым
фыджагъэнукъым
джагъэнукъым
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сыджагъэнут
уджагъэнут
джагъэнут
дыджагъэнут
фыджагъэнут
джагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сыджагъэнутэкъым
уджагъэнутэкъым
джагъэнутэкъым
дыджагъэнутэкъым
фыджагъэнутэкъым
джагъэнутэкъым
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сыджагъэну
уджагъэну
джагъэну
дыджагъэну
фыджагъэну
джагъэну
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сыджагъэнукъэ
уджагъэнукъэ
джагъэнукъэ
дыджагъэнукъэ
фыджагъэнукъэ
джагъэнукъэ
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сыджагъэнут
уджагъэнут
джагъэнут
дыджагъэнут
фыджагъэнут
джагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сыджагъэнутэкъэ
уджагъэнутэкъэ
джагъэнутэкъэ
дыджагъэнутэкъэ
фыджагъэнутэкъэ
джагъэнутэкъэ
Причастиехэр
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
Зылэжь (субъектнэ) причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыджэ
уджэ
джэ
дыджэ
фыджэ
джэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сымыджэ
умыджэ
мыджэ
дымыджэ
фымыджэ
мыджэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыджа
уджа
джа
дыджа
фыджа
джа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сымыджа
умыджа
мыджа
дымыджа
фымыджа
мыджа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыджэгъа
уджэгъа
джэгъа
дыджэгъа
фыджэгъа
джэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сымыджэгъа
умыджэгъа
мыджэгъа
дымыджэгъа
фымыджэгъа
мыджэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сыджэн
уджэн
джэн
дыджэн
фыджэн
джэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сымыджэн
умыджэн
мыджэн
дымыджэн
фымыджэн
мыджэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сыджэну
уджэну
джэну
дыджэну
фыджэну
джэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сымыджэну
умыджэну
мыджэну
дымыджэну
фымыджэну
мыджэну(хэ)
Лэжьыгъэм и къэхъукӀэр зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыджэ
узэрыджэ
зэрыджэ
дызэрыджэ
фызэрыджэ
зэрыджэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрымыджэ
узэрымыджэ
зэрымыджэ
дызэрымыджэ
фызэрымыджэ
мызэрыджэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыджа
узэрыджа
зэрыджа
дызэрыджа
фызэрыджа
зэрыджа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрымыджа
узэрымыджа
зэрымыджа
дызэрымыджа
фызэрымыджа
зэрымыджа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыджэгъа
узэрыджэгъа
зэрыджэгъа
дызэрыджэгъа
фызэрыджэгъа
зэрыджэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрымыджэгъа
узэрымыджэгъа
зэрымыджэгъа
дызэрымыджэгъа
фызэрымыджэгъа
зэрымыджэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыджэн
узэрыджэн
зэрыджэн
дызэрыджэн
фызэрыджэн
зэрыджэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрымыджэн
узэрымыджэн
зэрымыджэн
дызэрымыджэн
фызэрымыджэн
зэрымыджэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыджэну
узэрыджэну
зэрыджэну
дызэрыджэну
фызэрыджэну
зэрыджэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрымыджэну
узэрымыджэну
зэрымыджэну
дызэрымыджэну
фызэрымыджэну
зэрымыджэну(хэ)
Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыщыджэ
ущыджэ
щыджэ
дыщыджэ
фыщыджэ
щыджэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыщымыджэ
ущымыджэ
щымыджэ
дыщымыджэ
фыщымыджэ
щымыджэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщыджа
ущыджа
щыджа
дыщыджа
фыщыджа
щыджа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщымыджа
ущымыджа
щымыджа
дыщымыджа
фыщымыджа
щымыджа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщыджэгъа
ущыджэгъа
щыджэгъа
дыщыджэгъа
фыщыджэгъа
щыджэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщымыджэгъа
ущымыджэгъа
щымыджэгъа
дыщымыджэгъа
фыщымыджэгъа
щымыджэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщыджэн
ущыджэн
щыджэн
дыщыджэн
фыщыджэн
щыджэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщымыджэн
ущымыджэн
щымыджэн
дыщымыджэн
фыщымыджэн
щымыджэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщыджэну
ущыджэну
щыджэну
дыщыджэну
фыщыджэну
щыджэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщымыджэну
ущымыджэну
щымыджэну
дыщымыджэну
фыщымыджэну
щымыджэну(хэ)
ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыздэджэ
уздэджэ
здэджэ
дыздэджэ
фыздэджэ
здэджэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыздэмыджэ
уздэмыджэ
здэмыджэ
дыздэмыджэ
фыздэмыджэ
здэмыджэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыздэджа
уздэджа
здэджа
дыздэджа
фыздэджа
здэджа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыздэмыджа
уздэмыджа
здэмыджа
дыздэмыджа
фыздэмыджа
здэмыджа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыздэджэгъа
уздэджэгъа
здэджэгъа
дыздэджэгъа
фыздэджэгъа
здэджэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыздэмыджэгъа
уздэмыджэгъа
здэмыджэгъа
дыздэмыджэгъа
фыздэмыджэгъа
здэмыджэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыздэджэн
уздэджэн
здэджэн
дыздэджэн
фыздэджэн
здэджэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыздэмыджэн
уздэмыджэн
здэмыджэн
дыздэмыджэн
фыздэмыджэн
здэмыджэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыздэджэну
уздэджэну
здэджэну
дыздэджэну
фыздэджэну
здэджэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыздэмыджэну
уздэмыджэну
здэмыджэну
дыздэмыджэну
фыздэмыджэну
здэмыджэну(хэ)
Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀэджэ
ущӀэджэ
щӀэджэ
дыщӀэджэ
фыщӀэджэ
щӀэджэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀэмыджэ
ущӀэмыджэ
щӀэмыджэ
дыщӀэмыджэ
фыщӀэмыджэ
щӀэмыджэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀэджа
ущӀэджа
щӀэджа
дыщӀэджа
фыщӀэджа
щӀэджа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀэмыджа
ущӀэмыджа
щӀэмыджа
дыщӀэмыджа
фыщӀэмыджа
щӀэмыджа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀэджэгъа
ущӀэджэгъа
щӀэджэгъа
дыщӀэджэгъа
фыщӀэджэгъа
щӀэджэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀэмыджэгъа
ущӀэмыджэгъа
щӀэмыджэгъа
дыщӀэмыджэгъа
фыщӀэмыджэгъа
щӀэмыджэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀэджэн
ущӀэджэн
щӀэджэн
дыщӀэджэн
фыщӀэджэн
щӀэджэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀэмыджэн
ущӀэмыджэн
щӀэмыджэн
дыщӀэмыджэн
фыщӀэмыджэн
щӀэмыджэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀэджэну
ущӀэджэну
щӀэджэну
дыщӀэджэну
фыщӀэджэну
щӀэджэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀэмыджэну
ущӀэмыджэну
щӀэмыджэну
дыщӀэмыджэну
фыщӀэмыджэну
щӀэмыджэну(хэ)
Деепричастиехэр
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыджэу
уджэу
джэу
дыджэу
фыджэу
джэ(хэ)у
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сымыджэу
умыджэу
мыджэу
дымыджэу
фымыджэу
мыджэ(хэ)у
блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыджауэ
уджауэ
джауэ
дыджауэ
фыджауэ
джауэ / джа(хэ)у
блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сымыджауэ
умыджауэ
мыджауэ
дымыджауэ
фымыджауэ
мыджауэ(хэ) / мыджа(хэ)у
жрэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ
сыджэурэ
уджэурэ
джэурэ
дыджэурэ
фыджэурэ
джэ(хэ)урэ
жрэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ
сымыджэурэ
умыджэурэ
мыджэурэ
дымыджэурэ
фымыджэурэ
мыджэ(хэ)урэ
-э-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[дж]э
[дж]эр
--
[дж]эхэр
Эргативнэ:
[дж]э
[дж]эм
--
[дж]эхэм
Послеложнэ:
[дж]экӀэ
[дж]эмкӀэ
[дж]эхэкӀэ
[дж]эхэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[дж]эуэ
[дж]эрауэ
[дж]эхэу
[дж]эхэрауэ
-а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[дж]а
[дж]ар
--
[дж]ахэр
Эргативнэ:
[дж]а
[дж]ам
--
[дж]ахэм
Послеложнэ:
[дж]акӀэ
[дж]амкӀэ
[дж]ахэкӀэ
[дж]ахэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[дж]ауэ
[дж]арауэ
[дж]ахэу
[дж]ахэрауэ
-эн-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[дж]эн
[дж]эныр
--
[дж]энхэр
Эргативнэ:
[дж]эн
[дж]эным
--
[дж]энхэм
Послеложнэ:
[дж]энкӀэ
[дж]энымкӀэ
[дж]энхэкӀэ
[дж]энхэмкӀэ
'Обстоятельственнэ:
[дж]эну
[дж]энырауэ
[дж]энхэу
[дж]энхэрауэ
-энж-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[дж]эну
[дж]энур
--
[дж]энухэр
Эргативнэ:
[дж]эну
[дж]энум
--
[дж]энухэм
Послеложнэ:
[дж]энукӀэ
[дж]энумкӀэ
[дж]энухэкӀэ
[дж]энухэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[дж]энууэ
[дж]энурауэ
[дж]энухэу
[дж]энухэрауэ
МЫХЬЭНЭ
Зыгуэрым и цӀэ жыӀэурэ зыкъегъэщӀэн; и цӀэр жыӀэурэ зыгуэрым лъыхъуэн.
Джэдкъазхэм, къуалэбзухэм, я гъусэм кӀэлъыкӀийуэ, макъ ягъэӀун.
ЩАПХЪЭХЭР
Лъэс гужьеяр бжэм бгъэдолъадэ, ар зэӀуедзри маджэ. Зы едзыгъуэу зэхэлъ пьесэхэр
ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР
НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР
ИНДЖЫЛЫБЗЭ
джэн: 1. call (out) to, summon sb 2. cry, bray, chitter, hoot, screech (about animals, birds)
Ныбгъуэр маджэ: the quail cries.
УРЫСЫБЗЭ
джэн: 1. позвать, окликнуть кого-л. 2. кричать (о животных, птицах)
Ныбгъуэр маджэ: перепел кричит.
псалъафэ зэпыщӀахэр
Азэн джэн
Мыхьэнэ:
НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр
Инджылыбзэ: call to prayer, Invite to pray
Урысыбзэ: призвать к намазу
Псалъэ зэпхахэр:
Щапхъэхэр:
БИБЛИОГРАФИЕ
Апажэ М. Л., КӀуэкӀуэ Ж. Н. Адыгэ-урыс псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2008.
БищӀо Б. Ч. Адыгэбзэм и псалъэгъэнахуэ. Налшык: «Эльбрус», 2015.
БищӀо Б. Ч., Къумыкъу Д. М., ТӀымыжь Хь. Т. ЕджапӀэхэм папщӀэ урыс-адыгэ псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2013.
Джаурджий Хь. З., Сыкъун Хь. Хь. Урыс-адыгэ школ псалъалъэ. Налшык: «Нарт», 1991.
Къэбэрдей АССР-м и министрхэм я советым деж щыӀэ Къэбэрдей научно-исследовательскэ институт. Къардэн Б. М., БищӀэу А. Т. Урыс-къэбэрдей-шэрджэс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1955
Къэбэрдей-Балъкъэр АССР-м и министрхэм я советым и деж щыӀэ Къэбэрдей-балъкъэр научно-исследовательскэ институт. Апажэ М. Л., Багъ Н. А., Багъ П. М., Балъкъэр Б. Хь, КӀуэкӀуэ Ж. Н., ЖьэкӀэмыхъу Хь. Хь., Урыс Хь. Щ. Къэбэрдей-урыс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1957
Россием щӀэныгъэхэмкӀэ и академием и Къэбэрдей-Балъкъэр щӀэныгъэ центрым гуманитарнэ къухутэныгъэхэмкӀэ и институт. Адыгэбзэ псалъалъэ. Москва: «Дигора», 1999.
Табухов Х. К. Толковый русско-кабардино-черкесский словарь. Нальчик: Издательлский центр «Эль-Фа», 2006.
Шэрджэс Алий. Яхуэмыфащэу лъэныкъуэ едгъэза псалъэхэр. Адыгэ псалъэгъэнахуэм щӀыгъужыпхъэхэр. Налшык: Изд. КБИГИ, 2009.