АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)
ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭМЫӀЭС
ЭТИМОЛОГИЕ
КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ
ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ
дэ- + е- + [дзэкъ] + -э + -н
СПРЯЖЕНЭ
Глагол лъэмыӏэс "дедзэкъэн"-м и спряженэ
Инфинитив (масдар)
щыӀэныгъэ:
дедзэкъэн
щымыӀэныгъэ:
демыдзэкъэн
Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сыдедзэкъэн
удедзэкъэн
дедзэкъэн
дыдедзэкъэн
фыдедзэкъэн
дедзэкъэн(хэ)
щымыӀэныгъэ:
сыдемыдзэкъэн
удемыдзэкъэн
демыдзэкъэн
дыдемыдзэкъэн
фыдемыдзэкъэн
демыдзэкъэн(хэ)
унафэ наклоненэ
уэ
фэ
щыӀэныгъэ:
дедзакъэ!
фыдедзакъэ!
щымыӀэныгъэ:
удемыдзакъэ!
фыдемыдзакъэ!
Ре-кӀэ унафэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сыдредзакъэ
удредзакъэ
дредзакъэ
дыдредзакъэ
фыдредзакъэ
дредзакъэ
щымыӀэныгъэ:
сыдремыдзакъэ
удремыдзакъэ
дремыдзакъэ
дыдремыдзакъэ
фыдремыдзакъэ
дремыдзакъэ
ЗэраӀуатэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыдодзакъэ(р)
удодзакъэ(р)
додзакъэ(р)
дыдодзакъэ(р)
фыдодзакъэ(р)
додзакъэ(хэ)(р)
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыдедзакъэркъым
удедзакъэркъым
дедзакъэркъым
дыдедзакъэркъым
фыдедзакъэркъым
дедзакъэ(хэ)ркъым
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:
сыдедзакъэ(р)т
удедзакъэ(р)т
дедзакъэ(р)т
дыдедзакъэ(р)т
фыдедзакъэ(р)т
дедзакъэ(хэ)(р)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыдедзакъэ(р)тэкъым
удедзакъэ(р)тэкъым
дедзакъэ(р)тэкъым
дыдедзакъэ(р)тэкъым
фыдедзакъэ(р)тэкъым
дедзакъэ(хэ)(р)тэкъым
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыдедзэкъащ
удедзэкъащ
дедзэкъащ
дыдедзэкъащ
фыдедзэкъащ
дедзэкъа(хэ)щ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыдедзэкъакъым
удедзэкъакъым
дедзэкъакъым
дыдедзэкъакъым
фыдедзэкъакъым
дедзэкъа(хэ)къым
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:
сыдедзэкъат
удедзэкъат
дедзэкъат
дыдедзэкъат
фыдедзэкъат
дедзэкъа(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыдедзэкъатэкъым
удедзэкъатэкъым
дедзэкъатэкъым
дыдедзэкъатэкъым
фыдедзэкъатэкъым
дедзэкъа(хэ)тэкъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:
сыдедзэкъэгъащ
удедзэкъэгъащ
дедзэкъэгъащ
дыдедзэкъэгъащ
фыдедзэкъэгъащ
дедзэкъэгъа(хэ)щ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:
сыдедзэкъэгъакъым
удедзэкъэгъакъым
дедзэкъэгъакъым
дыдедзэкъэгъакъым
фыдедзэкъэгъакъым
дедзэкъэгъа(хэ)къым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыдедзэкъэгъат
удедзэкъэгъат
дедзэкъэгъат
дыдедзэкъэгъат
фыдедзэкъэгъат
дедзэкъэгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыдедзэкъэгъатэкъым
удедзэкъэгъатэкъым
дедзэкъэгъатэкъым
дыдедзэкъэгъатэкъым
фыдедзэкъэгъатэкъым
дедзэкъэгъа(хэ)тэкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:
сыдедзакъэщ
удедзакъэщ
дедзакъэщ
дыдедзакъэщ
фыдедзакъэщ
дедзакъэ(хэ)щ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:
сыдедзакъэкъым
удедзакъэкъым
дедзакъэкъым
дыдедзакъэкъым
фыдедзакъэкъым
дедзакъэ(хэ)къым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:
сыдедзакъэт
удедзакъэт
дедзакъэт
дыдедзакъэт
фыдедзакъэт
дедзакъэ(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:
сыдедзакъэтэкъым
удедзакъэтэкъым
дедзакъэтэкъым
дыдедзакъэтэкъым
фыдедзакъэтэкъым
дедзакъэ(хэ)тэкъым
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыдедзэкъэнщ
удедзэкъэнщ
дедзэкъэнщ
дыдедзэкъэнщ
фыдедзэкъэнщ
дедзэкъэн(хэ)щ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыдедзэкъэнкъым
удедзэкъэнкъым
дедзэкъэнкъым
дыдедзэкъэнкъым
фыдедзэкъэнкъым
дедзэкъэн(хэ)къым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыдедзэкъэнущ
удедзэкъэнущ
дедзэкъэнущ
дыдедзэкъэнущ
фыдедзэкъэнущ
дедзэкъэну(хэ)щ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыдедзэкъэнукъым
удедзэкъэнукъым
дедзэкъэнукъым
дыдедзэкъэнукъым
фыдедзэкъэнукъым
дедзэкъэну(хэ)къым
ЗэрыупщӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыдедзакъэрэ
удедзакъэрэ
дедзакъэрэ
дыдедзакъэрэ
фыдедзакъэрэ
дедзакъэ(хэ)рэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыдедзакъэркъэ
удедзакъэркъэ
дедзакъэркъэ
дыдедзакъэркъэ
фыдедзакъэркъэ
дедзакъэ(хэ)ркъэ
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:
сыдедзакъэ(р)т
удедзакъэ(р)т
дедзакъэ(р)т
дыдедзакъэ(р)т
фыдедзакъэ(р)т
дедзакъэ(хэ)(р)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыдедзакъэ(р)тэкъэ
удедзакъэ(р)тэкъэ
дедзакъэ(р)тэкъэ
дыдедзакъэ(р)тэкъэ
фыдедзакъэ(р)тэкъэ
дедзакъэ(хэ)(р)тэкъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыдедзэкъа
удедзэкъа
дедзэкъа
дыдедзэкъа
фыдедзэкъа
дедзэкъа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыдедзэкъакъэ
удедзэкъакъэ
дедзэкъакъэ
дыдедзэкъакъэ
фыдедзэкъакъэ
дедзэкъа(хэ)къэ
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:
сыдедзэкъат
удедзэкъат
дедзэкъат
дыдедзэкъат
фыдедзэкъат
дедзэкъа(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыдедзэкъатэкъэ
удедзэкъатэкъэ
дедзэкъатэкъэ
дыдедзэкъатэкъэ
фыдедзэкъатэкъэ
дедзэкъа(хэ)тэкъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:
сыдедзэкъэгъа
удедзэкъэгъа
дедзэкъэгъа
дыдедзэкъэгъа
фыдедзэкъэгъа
дедзэкъэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:
сыдедзэкъэгъакъэ
удедзэкъэгъакъэ
дедзэкъэгъакъэ
дыдедзэкъэгъакъэ
фыдедзэкъэгъакъэ
дедзэкъэгъа(хэ)къэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыдедзэкъэгъат
удедзэкъэгъат
дедзэкъэгъат
дыдедзэкъэгъат
фыдедзэкъэгъат
дедзэкъэгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыдедзэкъэгъатэкъэ
удедзэкъэгъатэкъэ
дедзэкъэгъатэкъэ
дыдедзэкъэгъатэкъэ
фыдедзэкъэгъатэкъэ
дедзэкъэгъа(хэ)тэкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:
сыдедзакъэ
удедзакъэ
дедзакъэ
дыдедзакъэ
фыдедзакъэ
дедзакъэ(хэ)
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:
сыдедзакъэкъэ
удедзакъэкъэ
дедзакъэкъэ
дыдедзакъэкъэ
фыдедзакъэкъэ
дедзакъэ(хэ)къэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:
сыдедзакъэт
удедзакъэт
дедзакъэт
дыдедзакъэт
фыдедзакъэт
дедзакъэ(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:
сыдедзакъэтэкъэ
удедзакъэтэкъэ
дедзакъэтэкъэ
дыдедзакъэтэкъэ
фыдедзакъэтэкъэ
дедзакъэ(хэ)тэкъэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыдедзэкъэн
удедзэкъэн
дедзэкъэн
дыдедзэкъэн
фыдедзэкъэн
дедзэкъэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыдедзэкъэнкъэ
удедзэкъэнкъэ
дедзэкъэнкъэ
дыдедзэкъэнкъэ
фыдедзэкъэнкъэ
дедзэкъэн(хэ)къэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыдедзэкъэну
удедзэкъэну
дедзэкъэну
дыдедзэкъэну
фыдедзэкъэну
дедзэкъэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыдедзэкъэнукъэ
удедзэкъэнукъэ
дедзэкъэнукъэ
дыдедзэкъэнукъэ
фыдедзэкъэнукъэ
дедзэкъэну(хэ)къэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыдедзакъэмэ
удедзакъэмэ
дедзакъэмэ
дыдедзакъэмэ
фыдедзакъэмэ
дедзакъэ(хэ)мэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыдемыдзакъэмэ
удемыдзакъэмэ
демыдзакъэмэ
дыдемыдзакъэмэ
фыдемыдзакъэмэ
демыдзакъэ(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыдедзэкъамэ
удедзэкъамэ
дедзэкъамэ
дыдедзэкъамэ
фыдедзэкъамэ
дедзэкъа(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыдемыдзэкъамэ
удемыдзэкъамэ
демыдзэкъамэ
дыдемыдзэкъамэ
фыдемыдзэкъамэ
мыдзэкъа(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сыдедзэкъэгъамэ
удедзэкъэгъамэ
дедзэкъэгъамэ
дыдедзэкъэгъамэ
фыдедзэкъэгъамэ
дедзэкъэгъа(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыдемыдзэкъэгъамэ
удемыдзэкъэгъамэ
демыдзэкъэгъамэ
дыдемыдзэкъэгъамэ
фыдемыдзэкъэгъамэ
демыдзэкъэгъа(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыдедзэкъэнмэ
удедзэкъэнмэ
дедзэкъэнмэ
дыдедзэкъэнмэ
фыдедзэкъэнмэ
дедзэкъэн(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыдемыдзэкъэнмэ
удемыдзэкъэнмэ
демыдзэкъэнмэ
дыдемыдзэкъэнмэ
фыдемыдзэкъэнмэ
демыдзэкъэн(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыдедзэкъэнумэ
удедзэкъэнумэ
дедзэкъэнумэ
дыдедзэкъэнумэ
фыдедзэкъэнумэ
дедзэкъэну(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыдемыдзэкъэнумэ
удемыдзэкъэнумэ
демыдзэкъэнумэ
дыдемыдзэкъэнумэ
фыдемыдзэкъэнумэ
демыдзэкъэну(хэ)мэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыдедзакъэтэмэ
удедзакъэтэмэ
дедзакъэтэмэ
дыдедзакъэтэмэ
фыдедзакъэтэмэ
дедзакъэ(хэ)тэмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыдемыдзакъэтэмэ
удемыдзакъэтэмэ
демыдзакъэтэмэ
дыдемыдзакъэтэмэ
фыдемыдзакъэтэмэ
демыдзакъэ(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыдедзэкъатэмэ
удедзэкъатэмэ
дедзэкъатэмэ
дыдедзэкъатэмэ
фыдедзэкъатэмэ
дедзэкъа(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыдемыдзэкъатэмэ
удемыдзэкъатэмэ
демыдзэкъатэмэ
дыдемыдзэкъатэмэ
фыдемыдзэкъатэмэ
демыдзэкъа(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сыдедзэкъэгъатэмэ
удедзэкъэгъатэмэ
дедзэкъэгъатэмэ
дыдедзэкъэгъатэмэ
фыдедзэкъэгъатэмэ
дедзэкъэгъа(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыдемыдзэкъэгъатэмэ
удемыдзэкъэгъатэмэ
демыдзэкъэгъатэмэ
дыдемыдзэкъэгъатэмэ
фыдемыдзэкъэгъатэмэ
демыдзэкъэгъа(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыдедзэкъэнтэмэ
удедзэкъэнтэмэ
дедзэкъэнтэмэ
дыдедзэкъэнтэмэ
фыдедзэкъэнтэмэ
дедзэкъэн(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыдемыдзэкъэнтэмэ
удемыдзэкъэнтэмэ
демыдзэкъэнтэмэ
дыдемыдзэкъэнтэмэ
фыдемыдзэкъэнтэмэ
демыдзэкъэн(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыдедзэкъэнутэмэ
удедзэкъэнутэмэ
дедзэкъэнутэмэ
дыдедзэкъэнутэмэ
фыдедзэкъэнутэмэ
дедзэкъэну(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыдемыдзэкъэнутэмэ
удемыдзэкъэнутэмэ
демыдзэкъэнутэмэ
дыдемыдзэкъэнутэмэ
фыдемыдзэкъэнутэмэ
демыдзэкъэну(хэ)тэмэ
сослагательнэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыдедзэкъэнт
удедзэкъэнт
дедзэкъэнт
дыдедзэкъэнт
фыдедзэкъэнт
дедзэкъэн(хэ)т
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыдедзэкъэнтэкъым
удедзэкъэнтэкъым
дедзэкъэнтэкъым
дыдедзэкъэнтэкъым
фыдедзэкъэнтэкъым
дедзэкъэн(хэ)тэкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыдедзэкъэнут
удедзэкъэнут
дедзэкъэнут
дыдедзэкъэнут
фыдедзэкъэнут
дедзэкъэну(хэ)т
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыдедзэкъэнутэкъым
удедзэкъэнутэкъым
дедзэкъэнутэкъым
дыдедзэкъэнутэкъым
фыдедзэкъэнутэкъым
дедзэкъэну(хэ)тэкъым
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыдедзакъэми
удедзакъэми
дедзакъэми
дыдедзакъэми
фыдедзакъэми
дедзакъэ(хэ)ми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыдемыдзакъэми
удемыдзакъэми
демыдзакъэми
дыдемыдзакъэми
фыдемыдзакъэми
демыдзакъэ(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыдедзэкъами
удедзэкъами
дедзэкъами
дыдедзэкъами
фыдедзэкъами
дедзэкъа(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыдемыдзэкъами
удемыдзэкъами
демыдзэкъами
дыдемыдзэкъами
фыдемыдзэкъами
демыдзэкъа(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сыдедзэкъэгъами
удедзэкъэгъами
дедзэкъэгъами
дыдедзэкъэгъами
фыдедзэкъэгъами
дедзэкъэгъа(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыдемыдзэкъэгъами
удемыдзэкъэгъами
демыдзэкъэгъами
дыдемыдзэкъэгъами
фыдемыдзэкъэгъами
демыдзэкъэгъа(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыдедзэкъэнми
удедзэкъэнми
дедзэкъэнми
дыдедзэкъэнми
фыдедзэкъэнми
дедзэкъэн(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыдемыдзэкъэнми
удемыдзэкъэнми
демыдзэкъэнми
дыдемыдзэкъэнми
фыдемыдзэкъэнми
демыдзэкъэн(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыдедзэкъэнуми
удедзэкъэнуми
дедзэкъэнуми
дыдедзэкъэнуми
фыдедзэкъэнуми
дедзэкъэну(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыдемыдзэкъэнуми
удемыдзэкъэнуми
демыдзэкъэнуми
дыдемыдзэкъэнуми
фыдемыдзэкъэнуми
демыдзэкъэну(хэ)ми
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:
сыдедзакъэтэми
удедзакъэтэми
дедзакъэтэми
дыдедзакъэтэми
фыдедзакъэтэми
дедзакъэ(хэ)тэми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сыдемыдзакъэтэми
удемыдзакъэтэми
демыдзакъэтэми
дыдемыдзакъэтэми
фыдемыдзакъэтэми
демыдзакъэ(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
сыдедзэкъатэми
удедзэкъатэми
дедзэкъатэми
дыдедзэкъатэми
фыдедзэкъатэми
дедзэкъа(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сыдемыдзэкъатэми
удемыдзэкъатэми
демыдзэкъатэми
дыдемыдзэкъатэми
фыдемыдзэкъатэми
демыдзэкъа(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
сыдедзэкъэгъатэми
удедзэкъэгъатэми
дедзэкъэгъатэми
дыдедзэкъэгъатэми
фыдедзэкъэгъатэми
дедзэкъэгъа(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сыдемыдзэкъэгъатэми
удемыдзэкъэгъатэми
демыдзэкъэгъатэми
дыдемыдзэкъэгъатэми
фыдемыдзэкъэгъатэми
демыдзэкъэгъа(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыдедзэкъэнтэми
удедзэкъэнтэми
дедзэкъэнтэми
дыдедзэкъэнтэми
фыдедзэкъэнтэми
дедзэкъэн(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыдемыдзэкъэнтэми
удемыдзэкъэнтэми
демыдзэкъэнтэми
дыдемыдзэкъэнтэми
фыдемыдзэкъэнтэми
демыдзэкъэн(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
сыдедзэкъэнутэми
удедзэкъэнутэми
дедзэкъэнутэми
дыдедзэкъэнутэми
фыдедзэкъэнутэми
дедзэкъэну(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сыдемыдзэкъэнутэми
удемыдзэкъэнутэми
демыдзэкъэнутэми
дыдемыдзэкъэнутэми
фыдемыдзэкъэнутэми
демыдзэкъэну(хэ)тэми
гъэщӀэгъдзэкъэныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сыдедзэкъаи
удедзэкъаи
дедзэкъаи
дыдедзэкъаи
фыдедзэкъаи
дедзэкъаи
щымыӀэныгъэ:
сыдемыдзэкъаи
удемыдзэкъаи
демыдзэкъаи
дыдемыдзэкъаи
фыдемыдзэкъаи
демыдзэкъаи
фӀэфӀыныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
щыӀэныгъэ:
сыдедзэкъащэрэт
удедзэкъащэрэт
дедзэкъащэрэт
дыдедзэкъащэрэт
фыдедзэкъащэрэт
дедзэкъащэрэт
щымыӀэныгъэ:
сыдемыдзэкъащэрэт
удемыдзэкъащэрэт
демыдзэкъащэрэт
дыдемыдзэкъащэрэт
фыдемыдзэкъащэрэт
демыдзэкъащэрэт
шэч къытехьэныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сыдедзэкъагъэнщ
удедзэкъагъэнщ
дедзэкъагъэнщ
дыдедзэкъагъэнщ
фыдедзэкъагъэнщ
дедзэкъагъэнщ
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сыдедзэкъагъэнкъым
удедзэкъагъэнкъым
дедзэкъагъэнкъым
дыдедзэкъагъэнкъым
фыдедзэкъагъэнкъым
дедзэкъагъэнкъым
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сыдедзэкъагъэнт
удедзэкъагъэнт
дедзэкъагъэнт
дыдедзэкъагъэнт
фыдедзэкъагъэнт
дедзэкъагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сыдедзэкъагъэнтэкъым
удедзэкъагъэнтэкъым
дедзэкъагъэнтэкъым
дыдедзэкъагъэнтэкъым
фыдедзэкъагъэнтэкъым
дедзэкъагъэнтэкъым
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сыдедзэкъагъэн
удедзэкъагъэн
дедзэкъагъэн
дыдедзэкъагъэн
фыдедзэкъагъэн
дедзэкъагъэн
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сыдедзэкъагъэнкъэ
удедзэкъагъэнкъэ
дедзэкъагъэнкъэ
дыдедзэкъагъэнкъэ
фыдедзэкъагъэнкъэ
дедзэкъагъэнкъэ
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сыдедзэкъагъэнт
удедзэкъагъэнт
дедзэкъагъэнт
дыдедзэкъагъэнт
фыдедзэкъагъэнт
дедзэкъагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сыдедзэкъагъэнтэкъэ
удедзэкъагъэнтэкъэ
дедзэкъагъэнтэкъэ
дыдедзэкъагъэнтэкъэ
фыдедзэкъагъэнтэкъэ
дедзэкъагъэнтэкъэ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сыдедзэкъагъэнущ
удедзэкъагъэнущ
дедзэкъагъэнущ
дыдедзэкъагъэнущ
фыдедзэкъагъэнущ
дедзэкъагъэнущ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сыдедзэкъагъэнукъым
удедзэкъагъэнукъым
дедзэкъагъэнукъым
дыдедзэкъагъэнукъым
фыдедзэкъагъэнукъым
дедзэкъагъэнукъым
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
сыдедзэкъагъэнут
удедзэкъагъэнут
дедзэкъагъэнут
дыдедзэкъагъэнут
фыдедзэкъагъэнут
дедзэкъагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
сыдедзэкъагъэнутэкъым
удедзэкъагъэнутэкъым
дедзэкъагъэнутэкъым
дыдедзэкъагъэнутэкъым
фыдедзэкъагъэнутэкъым
дедзэкъагъэнутэкъым
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сыдедзэкъагъэну
удедзэкъагъэну
дедзэкъагъэну
дыдедзэкъагъэну
фыдедзэкъагъэну
дедзэкъагъэну
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сыдедзэкъагъэнукъэ
удедзэкъагъэнукъэ
дедзэкъагъэнукъэ
дыдедзэкъагъэнукъэ
фыдедзэкъагъэнукъэ
дедзэкъагъэнукъэ
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
сыдедзэкъагъэнут
удедзэкъагъэнут
дедзэкъагъэнут
дыдедзэкъагъэнут
фыдедзэкъагъэнут
дедзэкъагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
сыдедзэкъагъэнутэкъэ
удедзэкъагъэнутэкъэ
дедзэкъагъэнутэкъэ
дыдедзэкъагъэнутэкъэ
фыдедзэкъагъэнутэкъэ
дедзэкъагъэнутэкъэ
Причастиехэр
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
Зылэжь (субъектнэ) причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыдедзакъэ
удедзакъэ
дедзакъэ
дыдедзакъэ
фыдедзакъэ
дедзакъэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыдемыдзакъэ
удемыдзакъэ
демыдзакъэ
дыдемыдзакъэ
фыдемыдзакъэ
демыдзакъэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыдедзэкъа
удедзэкъа
дедзэкъа
дыдедзэкъа
фыдедзэкъа
дедзэкъа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыдемыдзэкъа
удемыдзэкъа
демыдзэкъа
дыдемыдзэкъа
фыдемыдзэкъа
демыдзэкъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыдедзэкъэгъа
удедзэкъэгъа
дедзэкъэгъа
дыдедзэкъэгъа
фыдедзэкъэгъа
дедзэкъэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыдемыдзэкъэгъа
удемыдзэкъэгъа
демыдзэкъэгъа
дыдемыдзэкъэгъа
фыдемыдзэкъэгъа
демыдзэкъэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сыдедзэкъэн
удедзэкъэн
дедзэкъэн
дыдедзэкъэн
фыдедзэкъэн
дедзэкъэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сыдемыдзэкъэн
удемыдзэкъэн
демыдзэкъэн
дыдемыдзэкъэн
фыдемыдзэкъэн
демыдзэкъэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сыдедзэкъэну
удедзэкъэну
дедзэкъэну
дыдедзэкъэну
фыдедзэкъэну
дедзэкъэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сыдемыдзэкъэну
удемыдзэкъэну
демыдзэкъэну
дыдемыдзэкъэну
фыдемыдзэкъэну
демыдзэкъэну(хэ)
Лэжьыгъэм и къэхъукӀэр зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыдедзакъэ
узэрыдедзакъэ
зэрыдедзакъэ
дызэрыдедзакъэ
фызэрыдедзакъэ
зэрыдедзакъэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрыдемыдзакъэ
узэрыдемыдзакъэ
зэрыдемыдзакъэ
дызэрыдемыдзакъэ
фызэрыдемыдзакъэ
зэрыдемыдзакъэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыдедзэкъа
узэрыдедзэкъа
зэрыдедзэкъа
дызэрыдедзэкъа
фызэрыдедзэкъа
зэрыдедзэкъа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрыдемыдзэкъа
узэрыдемыдзэкъа
зэрыдемыдзэкъа
дызэрыдемыдзэкъа
фызэрыдемыдзэкъа
зэрыдемыдзэкъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыдедзэкъэгъа
узэрыдедзэкъэгъа
зэрыдедзэкъэгъа
дызэрыдедзэкъэгъа
фызэрыдедзэкъэгъа
зэрыдедзэкъэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрыдемыдзэкъэгъа
узэрыдемыдзэкъэгъа
зэрыдемыдзэкъэгъа
дызэрыдемыдзэкъэгъа
фызэрыдемыдзэкъэгъа
зэрыдемыдзэкъэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыдедзэкъэн
узэрыдедзэкъэн
зэрыдедзэкъэн
дызэрыдедзэкъэн
фызэрыдедзэкъэн
зэрыдедзэкъэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрыдемыдзэкъэн
узэрыдемыдзэкъэн
зэрыдемыдзэкъэн
дызэрыдемыдзэкъэн
фызэрыдемыдзэкъэн
зэрыдемыдзэкъэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
сызэрыдедзэкъэну
узэрыдедзэкъэну
зэрыдедзэкъэну
дызэрыдедзэкъэну
фызэрыдедзэкъэну
зэрыдедзэкъэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сызэрыдемыдзэкъэну
узэрыдемыдзэкъэну
зэрыдемыдзэкъэну
дызэрыдемыдзэкъэну
фызэрыдемыдзэкъэну
зэрыдемыдзэкъэну(хэ)
Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыщыдедзакъэ
ущыдедзакъэ
щыдедзакъэ
дыщыдедзакъэ
фыщыдедзакъэ
щыдедзакъэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыщыдемыдзакъэ
ущыдемыдзакъэ
щыдемыдзакъэ
дыщыдемыдзакъэ
фыщыдемыдзакъэ
щыдемыдзакъэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщыдедзэкъа
ущыдедзэкъа
щыдедзэкъа
дыщыдедзэкъа
фыщыдедзэкъа
щыдедзэкъа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщыдемыдзэкъа
ущыдемыдзэкъа
щыдемыдзэкъа
дыщыдемыдзэкъа
фыщыдемыдзэкъа
щыдемыдзэкъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщыдедзэкъэгъа
ущыдедзэкъэгъа
щыдедзэкъэгъа
дыщыдедзэкъэгъа
фыщыдедзэкъэгъа
щыдедзэкъэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщыдемыдзэкъэгъа
ущыдемыдзэкъэгъа
щыдемыдзэкъэгъа
дыщыдемыдзэкъэгъа
фыщыдемыдзэкъэгъа
щыдемыдзэкъэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщыдедзэкъэн
ущыдедзэкъэн
щыдедзэкъэн
дыщыдедзэкъэн
фыщыдедзэкъэн
щыдедзэкъэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщыдемыдзэкъэн
ущыдемыдзэкъэн
щыдемыдзэкъэн
дыщыдемыдзэкъэн
фыщыдемыдзэкъэн
щыдемыдзэкъэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщыдедзэкъэну
ущыдедзэкъэну
щыдедзэкъэну
дыщыдедзэкъэну
фыщыдедзэкъэну
щыдедзэкъэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщыдемыдзэкъэну
ущыдемыдзэкъэну
щыдемыдзэкъэну
дыщыдемыдзэкъэну
фыщыдемыдзэкъэну
щыдемыдзэкъэну(хэ)
ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыздэдедзакъэ
уздэдедзакъэ
здэдедзакъэ
дыздэдедзакъэ
фыздэдедзакъэ
здэдедзакъэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыздэдемыдзакъэ
уздэдемыдзакъэ
здэдемыдзакъэ
дыздэдемыдзакъэ
фыздэдемыдзакъэ
здэдемыдзакъэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыздэдедзэкъа
уздэдедзэкъа
здэдедзэкъа
дыздэдедзэкъа
фыздэдедзэкъа
здэдедзэкъа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыздэдемыдзэкъа
уздэдемыдзэкъа
здэдемыдзэкъа
дыздэдемыдзэкъа
фыздэдемыдзэкъа
здэдемыдзэкъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыздэдедзэкъэгъа
уздэдедзэкъэгъа
здэдедзэкъэгъа
дыздэдедзэкъэгъа
фыздэдедзэкъэгъа
здэдедзэкъэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыздэдемыдзэкъэгъа
уздэдемыдзэкъэгъа
здэдемыдзэкъэгъа
дыздэдемыдзэкъэгъа
фыздэдемыдзэкъэгъа
здэдемыдзэкъэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыздэдедзэкъэн
уздэдедзэкъэн
здэдедзэкъэн
дыздэдедзэкъэн
фыздэдедзэкъэн
здэдедзэкъэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыздэдемыдзэкъэн
уздэдемыдзэкъэн
здэдемыдзэкъэн
дыздэдемыдзэкъэн
фыздэдемыдзэкъэн
здэдемыдзэкъэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыздэдедзэкъэну
уздэдедзэкъэну
здэдедзэкъэну
дыздэдедзэкъэну
фыздэдедзэкъэну
здэдедзэкъэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыздэдемыдзэкъэну
уздэдемыдзэкъэну
здэдемыдзэкъэну
дыздэдемыдзэкъэну
фыздэдемыдзэкъэну
здэдемыдзэкъэну(хэ)
Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀыдедзакъэ
ущӀыдедзакъэ
щӀыдедзакъэ
дыщӀыдедзакъэ
фыщӀыдедзакъэ
щӀыдедзакъэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀыдемыдзакъэ
ущӀыдемыдзакъэ
щӀыдемыдзакъэ
дыщӀыдемыдзакъэ
фыщӀыдемыдзакъэ
щӀыдемыдзакъэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀыдедзэкъа
ущӀыдедзэкъа
щӀыдедзэкъа
дыщӀыдедзэкъа
фыщӀыдедзэкъа
щӀыдедзэкъа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀыдемыдзэкъа
ущӀыдемыдзэкъа
щӀыдемыдзэкъа
дыщӀыдемыдзэкъа
фыщӀыдемыдзэкъа
щӀыдемыдзэкъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀыдедзэкъэгъа
ущӀыдедзэкъэгъа
щӀыдедзэкъэгъа
дыщӀыдедзэкъэгъа
фыщӀыдедзэкъэгъа
щӀыдедзэкъэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀыдемыдзэкъэгъа
ущӀыдемыдзэкъэгъа
щӀыдемыдзэкъэгъа
дыщӀыдемыдзэкъэгъа
фыщӀыдемыдзэкъэгъа
щӀыдемыдзэкъэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀыдедзэкъэн
ущӀыдедзэкъэн
щӀыдедзэкъэн
дыщӀыдедзэкъэн
фыщӀыдедзэкъэн
щӀыдедзэкъэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀыдемыдзэкъэн
ущӀыдемыдзэкъэн
щӀыдемыдзэкъэн
дыщӀыдемыдзэкъэн
фыщӀыдемыдзэкъэн
щӀыдемыдзэкъэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
сыщӀыдедзэкъэну
ущӀыдедзэкъэну
щӀыдедзэкъэну
дыщӀыдедзэкъэну
фыщӀыдедзэкъэну
щӀыдедзэкъэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
сыщӀыдемыдзэкъэну
ущӀыдемыдзэкъэну
щӀыдемыдзэкъэну
дыщӀыдемыдзэкъэну
фыщӀыдемыдзэкъэну
щӀыдемыдзэкъэну(хэ)
Деепричастиехэр
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
ит зэман - щыӀэныгъэ
сыдедзакъэу
удедзакъэу
дедзакъэу
дыдедзакъэу
фыдедзакъэу
дедзакъэ(хэ)у
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сыдемыдзакъэу
удемыдзакъэу
демыдзакъэу
дыдемыдзакъэу
фыдемыдзакъэу
демыдзакъэ(хэ)у
блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
сыдедзэкъауэ
удедзэкъауэ
дедзэкъауэ
дыдедзэкъауэ
фыдедзэкъауэ
дедзэкъауэ / дедзэкъа(хэ)у
блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сыдемыдзэкъауэ
удемыдзэкъауэ
демыдзэкъауэ
дыдемыдзэкъауэ
фыдемыдзэкъауэ
демыдзэкъауэ(хэ) / демыдзэкъа(хэ)у
жрэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ
сыдедзакъэурэ
удедзакъэурэ
дедзакъэурэ
дыдедзакъэурэ
фыдедзакъэурэ
дедзакъэ(хэ)урэ
жрэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ
сыдемыдзакъэурэ
удемыдзакъэурэ
демыдзакъэурэ
дыдемыдзакъэурэ
фыдемыдзакъэурэ
демыдзакъэ(хэ)урэ
Прямой дополненэ -- ит зэман щыӀэныгъэ фащэ
Прямой Дополненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
Подлежащэ
сэ
--
сыбдодзакъэ
сыдодзакъэ
--
сывдодзакъэ
садодзакъэ(хэ)
уэ
уздодзакъэ
--
удодзакъэ
уддодзакъэ
--
уадодзакъэ(хэ)
ар
здодзакъэ
бдодзакъэ
додзакъэ
ддодзакъэ
вдодзакъэ
ядодзакъэ(хэ)
дэ
--
дыбдодзакъэ
дыдодзакъэ
--
дывдодзакъэ
дадодзакъэ(хэ)
фэ
фыздодзакъэ
--
фыдодзакъэ
фыддодзакъэ
--
фадодзакъэ(хэ)
ахэр
здодзакъэ
бдодзакъэ
додзакъэ
ддодзакъэ
вдодзакъэ
ядодзакъэ(хэ)
Прямой дополненэ -- фащэ псори (ит зэман щыӀэныгъэ фащэм нэгъуэщӀ)
Прямой Дополненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
Подлежащэ
сэ
--
сыбде[дзакъэрэ]
сыде[дзакъэрэ]
--
сывде[дзакъэрэ]
саде[дзакъэ(хэ)рэ]
уэ
узде[дзакъэрэ]
--
уде[дзакъэрэ]
удде[дзакъэрэ]
--
уаде[дзакъэ(хэ)рэ]
ар
зде[дзакъэрэ]
бде[дзакъэрэ]
де[дзакъэрэ]
дде[дзакъэрэ]
вде[дзакъэрэ]
яде[дзакъэ(хэ)рэ]
дэ
--
дыбде[дзакъэрэ]
дыде[дзакъэрэ]
--
дывде[дзакъэрэ]
даде[дзакъэ(хэ)рэ]
фэ
фызде[дзакъэрэ]
--
фыбъэде[дзакъэрэ]
фыдде[дзакъэрэ]
--
фаде[дзакъэ(хэ)рэ]
ахэр
зде[дзакъэрэ]
бде[дзакъэрэ]
де[дзакъэрэ]
дде[дзакъэрэ]
вде[дзакъэрэ]
яде[дзакъэ(хэ)рэ]
-э-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[дзакъ]э
[дзакъ]эр
--
[дзакъ]эхэр
Эргативнэ:
[дзакъ]э
[дзакъ]эм
--
[дзакъ]эхэм
Послеложнэ:
[дзакъ]экӀэ
[дзакъ]эмкӀэ
[дзакъ]эхэкӀэ
[дзакъ]эхэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[дзакъ]эуэ
[дзакъ]эрауэ
[дзакъ]эхэу
[дзакъ]эхэрауэ
-а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[дзэкъ]а
[дзэкъ]ар
--
[дзэкъ]ахэр
Эргативнэ:
[дзэкъ]а
[дзэкъ]ам
--
[дзэкъ]ахэм
Послеложнэ:
[дзэкъ]акӀэ
[дзэкъ]амкӀэ
[дзэкъ]ахэкӀэ
[дзэкъ]ахэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[дзэкъ]ауэ
[дзэкъ]арауэ
[дзэкъ]ахэу
[дзэкъ]ахэрауэ
-эн-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[дзэкъ]эн
[дзэкъ]эныр
--
[дзэкъ]энхэр
Эргативнэ:
[дзэкъ]эн
[дзэкъ]эным
--
[дзэкъ]энхэм
Послеложнэ:
[дзэкъ]энкӀэ
[дзэкъ]энымкӀэ
[дзэкъ]энхэкӀэ
[дзэкъ]энхэмкӀэ
'Обстоятельственнэ:
[дзэкъ]эну
[дзэкъ]энырауэ
[дзэкъ]энхэу
[дзэкъ]энхэрауэ
-эну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[дзэкъ]эну
[дзэкъ]энур
--
[дзэкъ]энухэр
Эргативнэ:
[дзэкъ]эну
[дзэкъ]энум
--
[дзэкъ]энухэм
Послеложнэ:
[дзэкъ]энукӀэ
[дзэкъ]энумкӀэ
[дзэкъ]энухэкӀэ
[дзэкъ]энухэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[дзэкъ]энууэ
[дзэкъ]энурауэ
[дзэкъ]энухэу
[дзэкъ]энухэрауэ
МЫХЬЭНЭ
Зыгуэрым щӀыгъуу зыгуэр шхын, дэшхын.
ЩАПХЪЭХЭР
ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР
НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР
ИНДЖЫЛЫБЗЭ
дедзэкъэн: eat sth together with sth (for example, bread and butter.)
УРЫСЫБЗЭ
дедзэкъэн: съесть что-л. с чем-л. (напр. хлеб с маслом)
БИБЛИОГРАФИЕ
Апажэ М. Л., КӀуэкӀуэ Ж. Н. Адыгэ-урыс псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2008.
БищӀо Б. Ч. Адыгэбзэм и псалъэгъэнахуэ. Налшык: «Эльбрус», 2015.
БищӀо Б. Ч., Къумыкъу Д. М., ТӀымыжь Хь. Т. ЕджапӀэхэм папщӀэ урыс-адыгэ псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2013.
Джаурджий Хь. З., Сыкъун Хь. Хь. Урыс-адыгэ школ псалъалъэ. Налшык: «Нарт», 1991.
Къэбэрдей АССР-м и министрхэм я советым деж щыӀэ Къэбэрдей научно-исследовательскэ институт. Къардэн Б. М., БищӀэу А. Т. Урыс-къэбэрдей-шэрджэс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1955
Къэбэрдей-Балъкъэр АССР-м и министрхэм я советым и деж щыӀэ Къэбэрдей-балъкъэр научно-исследовательскэ институт. Апажэ М. Л., Багъ Н. А., Багъ П. М., Балъкъэр Б. Хь, КӀуэкӀуэ Ж. Н., ЖьэкӀэмыхъу Хь. Хь., Урыс Хь. Щ. Къэбэрдей-урыс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1957
Россием щӀэныгъэхэмкӀэ и академием и Къэбэрдей-Балъкъэр щӀэныгъэ центрым гуманитарнэ къухутэныгъэхэмкӀэ и институт. Адыгэбзэ псалъалъэ. Москва: «Дигора», 1999.
Табухов Х. К. Толковый русско-кабардино-черкесский словарь. Нальчик: Издательлский центр «Эль-Фа», 2006.
Шэрджэс Алий. Яхуэмыфащэу лъэныкъуэ едгъэза псалъэхэр. Адыгэ псалъэгъэнахуэм щӀыгъужыпхъэхэр. Налшык: Изд. КБИГИ, 2009.