Wt/kbd/гъэшын

Add links
From Wikimedia Incubator
< Wt‎ | kbd
Wt > kbd > гъэшын

АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)

ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭӏЭС

ЭТИМОЛОГИЕ

КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ

  • IPA [ʁɐ'ʂǝn]

ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ

  • гъэ- + [ш] + -ы + -н

СПРЯЖЕНЭ

Глагол лъэӏэс "гъэшын"-м и спряженэ


Инфинитив (масдар)
щыӀэныгъэ: гъэшын
щымыӀэныгъэ: мыгъэшын
Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
щыӀэныгъэ: згъэшын бгъэшын игъэшын дгъэшын вгъэшын ягъэшын
щымыӀэныгъэ: сымыгъэшын умыгъэшын имыгъэшын дымыгъэшын фымыгъэшын ямыгъэшын
Унафэ наклоненэ уэ фэ
щыӀэныгъэ: гъэш! вгъэш!
щымыӀэныгъэ: умыгъэш! фымыгъэш!
Ре-кӀэ унафэ наклоненэ сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
щыӀэныгъэ: срегъэш урегъэш ирегъэш дрегъэш фрегъэш ирегъэш
щымыӀэныгъэ: сремыгъэш уремыгъэш иремыгъэш дремыгъэш фремыгъэш иремыгъэш
ЗэраӀуатэ наклоненэ сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ: согъэш(ыр) уогъэш(ыр) / богъэш(ыр) егъэш(ыр) догъэш(ыр) фогъэш(ыр) ягъэш(ыр)
ит зэман – щымыӀэныгъэ: згъэшыркъым бгъэшыркъым игъэшыркъым дгъэшыркъым вгъэшыркъым ягъэшыркъым
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ: згъэш(ыр)т бгъэш(ыр)т игъэш(ыр)т дгъэш(ыр)т вгъэш(ыр)т ягъэш(ыр)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ: згъэш(ыр)тэкъым бгъэш(ыр)тэкъым игъэш(ыр)тэкъым дгъэш(ыр)тэкъым вгъэш(ыр)тэкъым ягъэш(ыр)тэкъым
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: згъэшащ бгъэшащ игъэшащ дгъэшащ вгъэшащ ягъэшащ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: згъэшакъым бгъэшакъым игъэшакъым дгъэшакъым вгъэшакъым ягъэшакъым
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ: згъэшат бгъэшат игъэшат дгъэшат вгъэшат ягъэшат
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: згъэшатэкъым бгъэшатэкъым игъэшатэкъым дгъэшатэкъым вгъэшатэкъым ягъэшатэкъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ: згъэшыгъащ бгъэшыгъащ игъэшыгъащ дгъэшыгъащ вгъэшыгъащ ягъэшыгъащ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ: згъэшыгъакъым бгъэшыгъакъым игъэшыгъакъым дгъэшыгъакъым вгъэшыгъакъым ягъэшыгъакъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ: згъэшыгъат бгъэшыгъат игъэшыгъат дгъэшыгъат вгъэшыгъат ягъэшыгъат
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ: згъэшыгъатэкъым бгъэшыгъатэкъым игъэшыгъатэкъым дгъэшыгъатэкъым вгъэшыгъатэкъым ягъэшыгъатэкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ: згъэшщ бгъэшщ игъэшщ дгъэшщ вгъэшщ ягъэшщ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ: згъэшкъым бгъэшкъым игъэшкъым дгъэшкъым вгъэшкъым ягъэшкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ: згъэшт бгъэшт игъэшт дгъэшт вгъэшт ягъэшт
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ: згъэштэкъым бгъэштэкъым игъэштэкъым дгъэштэкъым вгъэштэкъым ягъэштэкъым
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: згъэшынщ бгъэшынщ игъэшынщ дгъэшынщ вгъэшынщ ягъэшынщ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: згъэшынкъым бгъэшынкъым игъэшынкъым дгъэшынкъым вгъэшынкъым ягъэшынкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: згъэшынущ бгъэшынущ игъэшынущ дгъэшынущ вгъэшынущ ягъэшынущ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: згъэшынукъым бгъэшынукъым игъэшынукъым дгъэшынукъым вгъэшынукъым ягъэшынукъым
ЗэрыупщӀэ наклоненэ сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ: згъэшрэ бгъэшрэ игъэшрэ дгъэшрэ вгъэшрэ ягъэшрэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ: згъэшыркъэ бгъэшыркъэ игъэшыркъэ дгъэшыркъэ вгъэшыркъэ ягъэшыркъэ
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ: згъэш(ыр)т бгъэш(ыр)т игъэш(ыр)т дгъэш(ыр)т вгъэш(ыр)т ягъэш(ыр)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ: згъэш(ыр)тэкъэ бгъэш(ыр)тэкъэ игъэш(ыр)тэкъэ дгъэш(ыр)тэкъэ вгъэш(ыр)тэкъэ ягъэш(ыр)тэкъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: згъэша бгъэша игъэша дгъэша вгъэша ягъэша
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: згъэшакъэ бгъэшакъэ игъэшакъэ дгъэшакъэ вгъэшакъэ ягъэшакъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ: згъэшат бгъэшат игъэшат дгъэшат вгъэшат ягъэшат
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: згъэшатэкъэ бгъэшатэкъэ игъэшатэкъэ дгъэшатэкъэ вгъэшатэкъэ ягъэшатэкъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ: згъэшыгъа бгъэшыгъа игъэшыгъа дгъэшыгъа вгъэшыгъа ягъэшыгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ: згъэшыгъакъэ бгъэшыгъакъэ игъэшыгъакъэ дгъэшыгъакъэ вгъэшыгъакъэ ягъэшыгъакъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ: згъэшыгъат бгъэшыгъат игъэшыгъат дгъэшыгъат вгъэшыгъат ягъэшыгъат
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: згъэшыгъатэкъэ бгъэшыгъатэкъэ игъэшыгъатэкъэ дгъэшыгъатэкъэ вгъэшыгъатэкъэ ягъэшыгъатэкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ: згъэш бгъэш игъэш дгъэш вгъэш ягъэш
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ: згъэшкъэ бгъэшкъэ игъэшкъэ дгъэшкъэ вгъэшкъэ ягъэшкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ: згъэшт бгъэшт игъэшт дгъэшт вгъэшт ягъэшт
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ: згъэштэкъэ бгъэштэкъэ игъэштэкъэ дгъэштэкъэ вгъэштэкъэ ягъэштэкъэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: згъэшын бгъэшын игъэшын дгъэшын вгъэшын ягъэшын
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: згъэшынкъэ бгъэшынкъэ игъэшынкъэ дгъэшынкъэ вгъэшынкъэ ягъэшынкъэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: згъэшыну бгъэшыну игъэшыну дгъэшыну вгъэшыну ягъэшыну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: згъэшынукъэ бгъэшынукъэ игъэшынукъэ дгъэшынукъэ вгъэшынукъэ ягъэшынукъэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ: згъэшмэ бгъэшмэ игъэшмэ дгъэшмэ вгъэшмэ ягъэшмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ: сымыгъэшмэ умыгъэшмэ имыгъэшмэ дымыгъэшмэ фымыгъэшмэ ямыгъэшмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: згъэшамэ бгъэшамэ игъэшамэ дгъэшамэ вгъэшамэ ягъэшамэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: сымыгъэшамэ умыгъэшамэ имыгъэшамэ дымыгъэшамэ фымыгъэшамэ ямыгъэшамэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: згъэшыгъамэ бгъэшыгъамэ игъэшыгъамэ дгъэшыгъамэ вгъэшыгъамэ ягъэшыгъамэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: сымыгъэшыгъамэ умыгъэшыгъамэ имыгъэшыгъамэ дымыгъэшыгъамэ фымыгъэшыгъамэ ямыгъэшыгъамэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: згъэшынмэ бгъэшынмэ игъэшынмэ дгъэшынмэ вгъэшынмэ ягъэшынмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сымыгъэшынмэ умыгъэшынмэ имыгъэшынмэ дымыгъэшынмэ фымыгъэшынмэ ямыгъэшынмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: згъэшынумэ бгъэшынумэ игъэшынумэ дгъэшынумэ вгъэшынумэ ягъэшынумэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сымыгъэшынумэ умыгъэшынумэ имыгъэшынумэ дымыгъэшынумэ фымыгъэшынумэ ямыгъэшынумэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ: згъэштэмэ бгъэштэмэ игъэштэмэ дгъэштэмэ вгъэштэмэ ягъэштэмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ: сымыгъэштэмэ умыгъэштэмэ имыгъэштэмэ дымыгъэштэмэ фымыгъэштэмэ ямыгъэштэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: згъэшатэмэ бгъэшатэмэ игъэшатэмэ дгъэшатэмэ вгъэшатэмэ ягъэшатэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: сымыгъэшатэмэ умыгъэшатэмэ имыгъэшатэмэ дымыгъэшатэмэ фымыгъэшатэмэ ямыгъэшатэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: згъэшыгъатэмэ бгъэшыгъатэмэ игъэшыгъатэмэ дгъэшыгъатэмэ вгъэшыгъатэмэ ягъэшыгъатэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: сымыгъэшыгъатэмэ умыгъэшыгъатэмэ имыгъэшыгъатэмэ дымыгъэшыгъатэмэ фымыгъэшыгъатэмэ ямыгъэшыгъатэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: згъэшынтэмэ бгъэшынтэмэ игъэшынтэмэ дгъэшынтэмэ вгъэшынтэмэ ягъэшынтэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сымыгъэшынтэмэ умыгъэшынтэмэ имыгъэшынтэмэ дымыгъэшынтэмэ фымыгъэшынтэмэ ямыгъэшынтэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: згъэшынутэмэ бгъэшынутэмэ игъэшынутэмэ дгъэшынутэмэ вгъэшынутэмэ ягъэшынутэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сымыгъэшынутэмэ умыгъэшынутэмэ имыгъэшынутэмэ дымыгъэшынутэмэ фымыгъэшынутэмэ ямыгъэшынутэмэ
сослагательнэ наклоненэ сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: згъэшынт бгъэшынт игъэшынт дгъэшынт вгъэшынт ягъэшынт
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: згъэшынтэкъым бгъэшынтэкъым игъэшынтэкъым дгъэшынтэкъым вгъэшынтэкъым ягъэшынтэкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: згъэшынут бгъэшынут игъэшынут дгъэшынут вгъэшынут ягъэшынут
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: згъэшынутэкъым бгъэшынутэкъым игъэшынутэкъым дгъэшынутэкъым вгъэшынутэкъым ягъэшынутэкъым
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ: згъэшми бгъэшми игъэшми дгъэшми вгъэшми ягъэшми
ит зэман – щымыӀэныгъэ: сымыгъэшми умыгъэшми имыгъэшми дымыгъэшми фымыгъэшми ямыгъэшми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: згъэшами бгъэшами игъэшами дгъэшами вгъэшами ягъэшами
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: сымыгъэшами умыгъэшами имыгъэшами дымыгъэшами фымыгъэшами ямыгъэшами
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: згъэшыгъами бгъэшыгъами игъэшыгъами дгъэшыгъами вгъэшыгъами ягъэшыгъами
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: сымыгъэшыгъами умыгъэшыгъами имыгъэшыгъами дымыгъэшыгъами фымыгъэшыгъами ямыгъэшыгъами
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: згъэшынми бгъэшынми игъэшынми дгъэшынми вгъэшынми ягъэшынми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сымыгъэшынми умыгъэшынми имыгъэшынми дымыгъэшынми фымыгъэшынми ямыгъэшынми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: згъэшынуми бгъэшынуми игъэшынуми дгъэшынуми вгъэшынуми ягъэшынуми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сымыгъэшынуми умыгъэшынуми имыгъэшынуми дымыгъэшынуми фымыгъэшынуми ямыгъэшынуми
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ: згъэштэми бгъэштэми игъэштэми дгъэштэми вгъэштэми ягъэштэми
ит зэман – щымыӀэныгъэ: сымыгъэштэми умыгъэштэми имыгъэштэми дымыгъэштэми фымыгъэштэми ямыгъэштэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: згъэшатэми бгъэшатэми игъэшатэми дгъэшатэми вгъэшатэми ягъэшатэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: сымыгъэшатэми умыгъэшатэми имыгъэшатэми дымыгъэшатэми фымыгъэшатэми ямыгъэшатэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: згъэшыгъатэми бгъэшыгъатэми игъэшыгъатэми дгъэшыгъатэми вгъэшыгъатэми ягъэшыгъатэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: сымыгъэшыгъатэми умыгъэшыгъатэми имыгъэшыгъатэми дымыгъэшыгъатэми фымыгъэшыгъатэми ямыгъэшыгъатэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: згъэшынтэми бгъэшынтэми игъэшынтэми дгъэшынтэми вгъэшынтэми ягъэшынтэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сымыгъэшынтэми умыгъэшынтэми имыгъэшынтэми дымыгъэшынтэми фымыгъэшынтэми ямыгъэшынтэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: згъэшынутэми бгъэшынутэми игъэшынутэми дгъэшынутэми вгъэшынутэми ягъэшынутэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сымыгъэшынутэми умыгъэшынутэми имыгъэшынутэми дымыгъэшынутэми фымыгъэшынутэми ямыгъэшынутэми
гъэщӀэгъуэныгъэ наклоненэ сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
щыӀэныгъэ: згъэшаи бгъэшаи игъэшаи дгъэшаи вгъэшаи ягъэшаи
щымыӀэныгъэ: сымыгъэшаи умыгъэшаи имыгъэшаи дымыгъэшаи фымыгъэшаи ямыгъэшаи
фӀэфӀыныгъэ наклоненэ сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
щыӀэныгъэ: згъэшащэрэт бгъэшащэрэт игъэшащэрэт дгъэшащэрэт вгъэшащэрэт ягъэшащэрэт
щымыӀэныгъэ: сымыгъэшащэрэт умыгъэшащэрэт имыгъэшащэрэт дымыгъэшащэрэт фымыгъэшащэрэт ямыгъэшащэрэт
шэч къытехьэныгъэ наклоненэ сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ: згъэшагъэнщ бгъэшагъэнщ игъэшагъэнщ дгъэшагъэнщ вгъэшагъэнщ ягъэшагъэнщ
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: згъэшагъэнкъым бгъэшагъэнкъым игъэшагъэнкъым дгъэшагъэнкъым вгъэшагъэнкъым ягъэшагъэнкъым
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ: згъэшагъэнт бгъэшагъэнт игъэшагъэнт дгъэшагъэнт вгъэшагъэнт ягъэшагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: згъэшагъэнтэкъым бгъэшагъэнтэкъым игъэшагъэнтэкъым дгъэшагъэнтэкъым вгъэшагъэнтэкъым ягъэшагъэнтэкъым
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: згъэшагъэн бгъэшагъэн игъэшагъэн дгъэшагъэн вгъэшагъэн ягъэшагъэн
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: згъэшагъэнкъэ бгъэшагъэнкъэ игъэшагъэнкъэ дгъэшагъэнкъэ вгъэшагъэнкъэ ягъэшагъэнкъэ
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: згъэшагъэнт бгъэшагъэнт игъэшагъэнт дгъэшагъэнт вгъэшагъэнт ягъэшагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: згъэшагъэнтэкъэ бгъэшагъэнтэкъэ игъэшагъэнтэкъэ дгъэшагъэнтэкъэ вгъэшагъэнтэкъэ ягъэшагъэнтэкъэ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ: згъэшагъэнущ бгъэшагъэнущ игъэшагъэнущ дгъэшагъэнущ вгъэшагъэнущ ягъэшагъэнущ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: згъэшагъэнукъым бгъэшагъэнукъым игъэшагъэнукъым дгъэшагъэнукъым вгъэшагъэнукъым ягъэшагъэнукъым
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ: згъэшагъэнут бгъэшагъэнут игъэшагъэнут дгъэшагъэнут вгъэшагъэнут ягъэшагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: згъэшагъэнутэкъым бгъэшагъэнутэкъым игъэшагъэнутэкъым дгъэшагъэнутэкъым вгъэшагъэнутэкъым ягъэшагъэнутэкъым
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: згъэшагъэну бгъэшагъэну игъэшагъэну дгъэшагъэну вгъэшагъэну ягъэшагъэну
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: згъэшагъэнукъэ бгъэшагъэнукъэ игъэшагъэнукъэ дгъэшагъэнукъэ вгъэшагъэнукъэ ягъэшагъэнукъэ
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: згъэшагъэнут бгъэшагъэнут игъэшагъэнут дгъэшагъэнут вгъэшагъэнут ягъэшагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: згъэшагъэнутэкъэ бгъэшагъэнутэкъэ игъэшагъэнутэкъэ дгъэшагъэнутэкъэ вгъэшагъэнутэкъэ ягъэшагъэнутэкъэ
Зылэжь (субъектнэ) причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ зыгъэш
ит зэман - щымыӀэныгъэ зымыгъэш
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ зыгъэша
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ зымыгъэша
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ зыгъэшыгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ зымыгъэшыгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ зыгъэшын
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ зымыгъэшын
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ зыгъэшыну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ зымыгъэшыну
Зэлэжь (объектнэ) причастие (щхьэм иту) сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
ит зэман - щыӀэныгъэ згъэш бгъэш игъэш дгъэш вгъэш ягъэш
ит зэман - щымыӀэныгъэ сымыгъэш умыгъэш имыгъэш дымыгъэш фымыгъэш ямыгъэш
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ згъэша бгъэша игъэша дгъэша вгъэша ягъэша
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сымыгъэша умыгъэша имыгъэша дымыгъэша фымыгъэша ямыгъэша
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ згъэшыгъа бгъэшыгъа игъэшыгъа дгъэшыгъа вгъэшыгъа ягъэшыгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сымыгъэшыгъа умыгъэшыгъа имыгъэшыгъа дымыгъэшыгъа фымыгъэшыгъа ямыгъэшыгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ згъэшын бгъэшын игъэшын дгъэшын вгъэшын ягъэшын
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ сымыгъэшын умыгъэшын имыгъэшын дымыгъэшын фымыгъэшын ямыгъэшын
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ згъэшыну бгъэшыну игъэшыну дгъэшыну вгъэшыну ягъэшыну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ сымыгъэшыну умыгъэшыну имыгъэшыну дымыгъэшыну фымыгъэшыну ямыгъэшыну
Зэлэжь (объектнэ) причастие (щхьэншэ)
ит зэман - щыӀэныгъэ гъэш
ит зэман - щымыӀэныгъэ мыгъэш
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ гъэша
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ мыгъэша
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ гъэшыгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ мыгъэшыгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ гъэшын
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ мыгъэшын
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ гъэшыну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ мыгъэшыну
Обстоятельственнэ причастиехэр сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
Лэжьыгъэм и къэхъукӀэр зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ зэрызгъэш зэрыбгъэш зэригъэш зэрыдгъэш зэрывгъэш зэрагъэш
ит зэман - щымыӀэныгъэ зэрызмыгъэш зэрумыгъэш зэримыгъэш зэрыдмыгъэш зэрывмыгъэш зэрамыгъэш
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ зэрызгъэша зэрыбгъэша зэригъэша зэрыдгъэша зэрывгъэша зэрагъэша
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ зэрызмыгъэша зэрумыгъэша зэримыгъэша зэрыдмыгъэша зэрывмыгъэша зэрамыгъэша
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ зэрызгъэшыгъа зэрыбгъэшыгъа зэригъэшыгъа зэрыдгъэшыгъа зэрывгъэшыгъа зэрагъэшыгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ зэрызмыгъэшыгъа зэрумыгъэшыгъа зэримыгъэшыгъа зэрыдмыгъэшыгъа зэрывмыгъэшыгъа зэрамыгъэшыгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ зэрызгъэшын зэрыбгъэшын зэригъэшын зэрыдгъэшын зэрывгъэшын зэрагъэшын
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ зэрызмыгъэшын зэрумыгъэшын зэримыгъэшын зэрыдмыгъэшын зэрывмыгъэшын зэрамыгъэшын
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ зэрызгъэшыну зэрыбгъэшыну зэригъэшыну зэрыдгъэшыну зэрывгъэшыну зэрагъэшыну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ зэрызмыгъэшыну зэрумыгъэшыну зэримыгъэшыну зэрыдмыгъэшыну зэрывмыгъэшыну зэрамыгъэшыну
Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ щызгъэш щыбгъэш щигъэш щыдгъэш щывгъэш щагъэш
ит зэман - щымыӀэныгъэ щызмыгъэш щумыгъэш щимыгъэш щыдмыгъэш щывмыгъэш щамыгъэш
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ щызгъэша щыбгъэша щигъэша щыдгъэша щывгъэша щагъэша
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ щызмыгъэша щумыгъэша щимыгъэша щыдмыгъэша щывмыгъэша щамыгъэша
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ щызгъэшыгъа щыбгъэшыгъа щигъэшыгъа щыдгъэшыгъа щывгъэшыгъа щагъэшыгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ щызмыгъэшыгъа щумыгъэшыгъа щимыгъэшыгъа щыдмыгъэшыгъа щывмыгъэшыгъа щамыгъэшыгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ щызгъэшын щыбгъэшын щигъэшын щыдгъэшын щывгъэшын щагъэшын
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ щызмыгъэшын щумыгъэшын щимыгъэшын щыдмыгъэшын щывмыгъэшын щамыгъэшын
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ щызгъэшыну щыбгъэшыну щигъэшыну щыдгъэшыну щывгъэшыну щагъэшыну
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ щызмыгъэшыну щумыгъэшыну щимыгъэшыну щыдмыгъэшыну щывмыгъэшыну щамыгъэшыну
ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ здэзгъэш здэбгъэш здигъэш здэдгъэш здэвгъэш здагъэш
ит зэман - щымыӀэныгъэ здэзмыгъэш здумыгъэш здимыгъэш здэдмыгъэш здэвмыгъэш здамыгъэш
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ здэзгъэша здэбгъэша здигъэша здэдгъэша здэвгъэша здагъэша
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ здэзмыгъэша здумыгъэша здимыгъэша здэдмыгъэша здэвмыгъэша здамыгъэша
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ здэзгъэшыгъа здэбгъэшыгъа здигъэшыгъа здэдгъэшыгъа здэвгъэшыгъа здагъэшыгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ здэзмыгъэшыгъа здумыгъэшыгъа здимыгъэшыгъа здэдмыгъэшыгъа здэвмыгъэшыгъа здамыгъэшыгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ здэзгъэшын здэбгъэшын здигъэшын здэдгъэшын здэвгъэшын здагъэшын
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ здэзмыгъэшын здумыгъэшын здимыгъэшын здэдмыгъэшын здэвмыгъэшын здамыгъэшын
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ здэзгъэшыну здэбгъэшыну здигъэшыну здэдгъэшыну здэвгъэшыну здагъэшыну
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ здэзмыгъэшыну здумыгъэшыну здимыгъэшыну здэдмыгъэшыну здэвмыгъэшыну здамыгъэшыну
Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ щӀэзгъэш щӀэбгъэш щӀигъэш щӀэдгъэш щӀэвгъэш щӀагъэш
ит зэман - щымыӀэныгъэ щӀэзмыгъэш щӀумыгъэш щӀимыгъэш щӀэдмыгъэш щӀэвмыгъэш щӀамыгъэш
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ щӀэзгъэша щӀэбгъэша щӀигъэша щӀэдгъэша щӀэвгъэша щӀагъэша
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ щӀэзмыгъэша щӀумыгъэша щӀимыгъэша щӀэдмыгъэша щӀэвмыгъэша щӀамыгъэша
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ щӀэзгъэшыгъа щӀэбгъэшыгъа щӀигъэшыгъа щӀэдгъэшыгъа щӀэвгъэшыгъа щӀагъэшыгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ щӀэзмыгъэшыгъа щӀумыгъэшыгъа щӀимыгъэшыгъа щӀэдмыгъэшыгъа щӀэвмыгъэшыгъа щӀамыгъэшыгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ щӀэзгъэшын щӀэбгъэшын щӀигъэшын щӀэдгъэшын щӀэвгъэшын щӀагъэшын
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ щӀэзмыгъэшын щӀумыгъэшын щӀимыгъэшын щӀэдмыгъэшын щӀэвмыгъэшын щӀамыгъэшын
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ щӀэзгъэшыну щӀэбгъэшыну щӀигъэшыну щӀэдгъэшыну щӀэвгъэшыну щӀагъэшыну
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ щӀэзмыгъэшыну щӀумыгъэшыну щӀимыгъэшыну щӀэдмыгъэшыну щӀэвмыгъэшыну щӀамыгъэшыну
Деепричастиехэр сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
ит зэман - щыӀэныгъэ згъэшу бгъэшу игъэшу дгъэшу вгъэшу ягъэшу
ит зэман - щымыӀэныгъэ сымыгъэшу умыгъэшу имыгъэшу дымыгъэшу фымыгъэшу ямыгъэшу
блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ згъэшауэ бгъэшауэ игъэшауэ дгъэшауэ вгъэшауэ ягъэшауэ
блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сымыгъэшауэ умыгъэшауэ имыгъэшауэ дымыгъэшауэ фымыгъэшауэ ямыгъэшауэ
урэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ згъэшурэ бгъэшурэ игъэшурэ дгъэшурэ вгъэшурэ ягъэшурэ
урэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ сымыгъэшурэ умыгъэшурэ имыгъэшурэ дымыгъэшурэ фымыгъэшурэ ямыгъэшурэ
Прямой дополненэ -- ит зэман щыӀэныгъэ фащэ Прямой Дополненэ
сэ уэ ар дэ фэ ахэр
Подлежащэ
сэ -- узогъэш согъэш -- фызогъэш согъэш(хэ)
уэ сыбогъэш -- уогъэш / богъэш дыбогъэш -- уогъэш(хэ) / богъэш(хэ)
абы сегъэш уегъэш егъэш дегъэш фегъэш егъэш(хэ)
дэ -- удогъэш догъэш -- фыдогъэш догъэш(хэ)
фэ сывогъэш -- фогъэш дывогъэш -- фогъэш(хэ)
абыхэм сагъэш уагъэш ягъэш дагъэш фагъэш ягъэш(хэ)
Прямой дополненэ -- фащэ псори (ит зэман щыӀэныгъэ фащэм нэгъуэщӀ) Прямой Дополненэ
сэ уэ ар дэ фэ ахэр
Подлежащэ
сэ -- узгъэ[шрэ] згъэ[шрэ] -- фызгъэ[шрэ] згъэ[ш(хэ)рэ]
уэ сыбгъэ[шрэ] -- бгъэ[шрэ] дыбгъэ[шрэ] -- бгъэ[ш(хэ)рэ]
абы сигъэ[шрэ] уигъэ[шрэ] игъэ[шрэ] дигъэ[шрэ] фигъэ[шрэ] игъэ[ш(хэ)рэ]
дэ -- удгъэ[шрэ] дгъэ[шрэ] -- фыдгъэ[шрэ] дгъэ[ш(хэ)рэ]
фэ сывгъэ[шрэ] -- вгъэ[шрэ] дывгъэ[шрэ] -- вгъэ[ш(хэ)рэ]
абыхэм сагъэ[шрэ] уагъэ[шрэ] ягъэ[шрэ] дагъэ[шрэ] фагъэ[шрэ] ягъэ[ш(хэ)рэ]
-э-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы Белджылы Мыбелджылы Белджылы
Именительнэ: [гъэш] [гъэш]ыр -- [гъэш]хэр
Эргативнэ: [гъэш] [гъэш]ым -- [гъэш]хэм
Послеложнэ: [гъэш]кӀэ [гъэш]ымкӀэ [гъэш]хэкӀэ [гъэш]хэмкӀэ
Обстоятельственнэ: [гъэш]у [гъэш]ырауэ [гъэш]хэу [гъэш]хэрауэ
-а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы Белджылы Мыбелджылы Белджылы
Именительнэ: [гъэш]а [гъэш]ар -- [гъэш]ахэр
Эргативнэ: [гъэш]а [гъэш]ам -- [гъэш]ахэм
Послеложнэ: [гъэш]акӀэ [гъэш]амкӀэ [гъэш]ахэкӀэ [гъэш]ахэмкӀэ
Обстоятельственнэ: [гъэш]ауэ [гъэш]арауэ [гъэш]ахэу [гъэш]ахэрауэ
-эн-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы Белджылы Мыбелджылы Белджылы
Именительнэ: [гъэш]ын [гъэш]ыныр -- [гъэш]ынхэр
Эргативнэ: [гъэш]ын [гъэш]ыным -- [гъэш]ынхэм
Послеложнэ: [гъэш]ынкӀэ [гъэш]ынымкӀэ [гъэш]ынхэкӀэ [гъэш]ынхэмкӀэ
'Обстоятельственнэ: [гъэш]ыну [гъэш]ынырауэ [гъэш]ынхэу [гъэш]ынхэрауэ
-эну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы Белджылы Мыбелджылы Белджылы
Именительнэ: [гъэш]ыну [гъэш]ынур -- [гъэш]ынухэр
Эргативнэ: [гъэш]ыну [гъэш]ынум -- [гъэш]ынухэм
Послеложнэ: [гъэш]ынукӀэ [гъэш]ынумкӀэ [гъэш]ынухэкӀэ [гъэш]ынухэмкӀэ
Обстоятельственнэ: [гъэш]ынууэ [гъэш]ынурауэ [гъэш]ынухэу [гъэш]ынухэрауэ

МЫХЬЭНЭ

  1. Зы захуэ гуэр нэгъуэщӏ щӏыпӏэкӏэ шэн.

ЩАПХЪЭХЭР

  • Чы щӏыкӏэ умыгъэшыр бжэгъу хъумэ, пхуэгъэшыжынкъым. Псалъэжьхэр

ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР

  • Гъущӏыр гъэшын.

НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР

ИНДЖЫЛЫБЗЭ
  • гъэшын: bend sth
  • Гъущӏыр гъэшын: bend a piece of iron
УРЫСЫБЗЭ
  • гъэшын: согнуть что-л.
  • Гъущӏыр гъэшын: согнуть железку.

БИБЛИОГРАФИЕ

  • Апажэ М. Л., КӀуэкӀуэ Ж. Н. Адыгэ-урыс псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2008.
  • БищӀо Б. Ч. Адыгэбзэм и псалъэгъэнахуэ. Налшык: «Эльбрус», 2015.
  • БищӀо Б. Ч., Къумыкъу Д. М., ТӀымыжь Хь. Т. ЕджапӀэхэм папщӀэ урыс-адыгэ псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2013.
  • Джаурджий Хь. З., Сыкъун Хь. Хь. Урыс-адыгэ школ псалъалъэ. Налшык: «Нарт», 1991.
  • Къэбэрдей АССР-м и министрхэм я советым деж щыӀэ Къэбэрдей научно-исследовательскэ институт. Къардэн Б. М., БищӀэу А. Т. Урыс-къэбэрдей-шэрджэс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1955
  • Къэбэрдей-Балъкъэр АССР-м и министрхэм я советым и деж щыӀэ Къэбэрдей-балъкъэр научно-исследовательскэ институт. Апажэ М. Л., Багъ Н. А., Багъ П. М., Балъкъэр Б. Хь, КӀуэкӀуэ Ж. Н., ЖьэкӀэмыхъу Хь. Хь., Урыс Хь. Щ. Къэбэрдей-урыс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1957
  • Россием щӀэныгъэхэмкӀэ и академием и Къэбэрдей-Балъкъэр щӀэныгъэ центрым гуманитарнэ къухутэныгъэхэмкӀэ и институт. Адыгэбзэ псалъалъэ. Москва: «Дигора», 1999.
  • Табухов Х. К. Толковый русско-кабардино-черкесский словарь. Нальчик: Издательлский центр «Эль-Фа», 2006.
  • Шэрджэс Алий. Яхуэмыфащэу лъэныкъуэ едгъэза псалъэхэр. Адыгэ псалъэгъэнахуэм щӀыгъужыпхъэхэр. Налшык: Изд. КБИГИ, 2009.

АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)

ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭМЫӏЭС

ЭТИМОЛОГИЕ

КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ

  • IPA [ʁɐ'ʂǝn]

ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ

  • гъэ- + [ш] + -ы + -н

СПРЯЖЕНЭ

Глагол лъэмыӏэс "гъэшын"-м и спряженэ


Инфинитив (масдар)
щыӀэныгъэ: гъэшын
щымыӀэныгъэ: мыгъэшын
Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
щыӀэныгъэ: згъэшын бгъэшын игъэшын дгъэшын вгъэшын ягъэшын
щымыӀэныгъэ: сымыгъэшын умыгъэшын имыгъэшын дымыгъэшын фымыгъэшын ямыгъэшын
Унафэ наклоненэ уэ фэ
щыӀэныгъэ: гъэш! вгъэш!
щымыӀэныгъэ: умыгъэш! фымыгъэш!
Ре-кӀэ унафэ наклоненэ сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
щыӀэныгъэ: срегъэш урегъэш ирегъэш дрегъэш фрегъэш ирегъэш
щымыӀэныгъэ: сремыгъэш уремыгъэш иремыгъэш дремыгъэш фремыгъэш иремыгъэш
ЗэраӀуатэ наклоненэ сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ: согъэш(ыр) уогъэш(ыр) / богъэш(ыр) егъэш(ыр) догъэш(ыр) фогъэш(ыр) ягъэш(ыр)
ит зэман – щымыӀэныгъэ: згъэшыркъым бгъэшыркъым игъэшыркъым дгъэшыркъым вгъэшыркъым ягъэшыркъым
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ: згъэш(ыр)т бгъэш(ыр)т игъэш(ыр)т дгъэш(ыр)т вгъэш(ыр)т ягъэш(ыр)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ: згъэш(ыр)тэкъым бгъэш(ыр)тэкъым игъэш(ыр)тэкъым дгъэш(ыр)тэкъым вгъэш(ыр)тэкъым ягъэш(ыр)тэкъым
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: згъэшащ бгъэшащ игъэшащ дгъэшащ вгъэшащ ягъэшащ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: згъэшакъым бгъэшакъым игъэшакъым дгъэшакъым вгъэшакъым ягъэшакъым
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ: згъэшат бгъэшат игъэшат дгъэшат вгъэшат ягъэшат
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: згъэшатэкъым бгъэшатэкъым игъэшатэкъым дгъэшатэкъым вгъэшатэкъым ягъэшатэкъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ: згъэшыгъащ бгъэшыгъащ игъэшыгъащ дгъэшыгъащ вгъэшыгъащ ягъэшыгъащ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ: згъэшыгъакъым бгъэшыгъакъым игъэшыгъакъым дгъэшыгъакъым вгъэшыгъакъым ягъэшыгъакъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ: згъэшыгъат бгъэшыгъат игъэшыгъат дгъэшыгъат вгъэшыгъат ягъэшыгъат
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ: згъэшыгъатэкъым бгъэшыгъатэкъым игъэшыгъатэкъым дгъэшыгъатэкъым вгъэшыгъатэкъым ягъэшыгъатэкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ: згъэшщ бгъэшщ игъэшщ дгъэшщ вгъэшщ ягъэшщ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ: згъэшкъым бгъэшкъым игъэшкъым дгъэшкъым вгъэшкъым ягъэшкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ: згъэшт бгъэшт игъэшт дгъэшт вгъэшт ягъэшт
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ: згъэштэкъым бгъэштэкъым игъэштэкъым дгъэштэкъым вгъэштэкъым ягъэштэкъым
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: згъэшынщ бгъэшынщ игъэшынщ дгъэшынщ вгъэшынщ ягъэшынщ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: згъэшынкъым бгъэшынкъым игъэшынкъым дгъэшынкъым вгъэшынкъым ягъэшынкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: згъэшынущ бгъэшынущ игъэшынущ дгъэшынущ вгъэшынущ ягъэшынущ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: згъэшынукъым бгъэшынукъым игъэшынукъым дгъэшынукъым вгъэшынукъым ягъэшынукъым
ЗэрыупщӀэ наклоненэ сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ: згъэшрэ бгъэшрэ игъэшрэ дгъэшрэ вгъэшрэ ягъэшрэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ: згъэшыркъэ бгъэшыркъэ игъэшыркъэ дгъэшыркъэ вгъэшыркъэ ягъэшыркъэ
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ: згъэш(ыр)т бгъэш(ыр)т игъэш(ыр)т дгъэш(ыр)т вгъэш(ыр)т ягъэш(ыр)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ: згъэш(ыр)тэкъэ бгъэш(ыр)тэкъэ игъэш(ыр)тэкъэ дгъэш(ыр)тэкъэ вгъэш(ыр)тэкъэ ягъэш(ыр)тэкъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: згъэша бгъэша игъэша дгъэша вгъэша ягъэша
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: згъэшакъэ бгъэшакъэ игъэшакъэ дгъэшакъэ вгъэшакъэ ягъэшакъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ: згъэшат бгъэшат игъэшат дгъэшат вгъэшат ягъэшат
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: згъэшатэкъэ бгъэшатэкъэ игъэшатэкъэ дгъэшатэкъэ вгъэшатэкъэ ягъэшатэкъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ: згъэшыгъа бгъэшыгъа игъэшыгъа дгъэшыгъа вгъэшыгъа ягъэшыгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ: згъэшыгъакъэ бгъэшыгъакъэ игъэшыгъакъэ дгъэшыгъакъэ вгъэшыгъакъэ ягъэшыгъакъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ: згъэшыгъат бгъэшыгъат игъэшыгъат дгъэшыгъат вгъэшыгъат ягъэшыгъат
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: згъэшыгъатэкъэ бгъэшыгъатэкъэ игъэшыгъатэкъэ дгъэшыгъатэкъэ вгъэшыгъатэкъэ ягъэшыгъатэкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ: згъэш бгъэш игъэш дгъэш вгъэш ягъэш
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ: згъэшкъэ бгъэшкъэ игъэшкъэ дгъэшкъэ вгъэшкъэ ягъэшкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ: згъэшт бгъэшт игъэшт дгъэшт вгъэшт ягъэшт
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ: згъэштэкъэ бгъэштэкъэ игъэштэкъэ дгъэштэкъэ вгъэштэкъэ ягъэштэкъэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: згъэшын бгъэшын игъэшын дгъэшын вгъэшын ягъэшын
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: згъэшынкъэ бгъэшынкъэ игъэшынкъэ дгъэшынкъэ вгъэшынкъэ ягъэшынкъэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: згъэшыну бгъэшыну игъэшыну дгъэшыну вгъэшыну ягъэшыну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: згъэшынукъэ бгъэшынукъэ игъэшынукъэ дгъэшынукъэ вгъэшынукъэ ягъэшынукъэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ: згъэшмэ бгъэшмэ игъэшмэ дгъэшмэ вгъэшмэ ягъэшмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ: сымыгъэшмэ умыгъэшмэ имыгъэшмэ дымыгъэшмэ фымыгъэшмэ ямыгъэшмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: згъэшамэ бгъэшамэ игъэшамэ дгъэшамэ вгъэшамэ ягъэшамэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: сымыгъэшамэ умыгъэшамэ имыгъэшамэ дымыгъэшамэ фымыгъэшамэ ямыгъэшамэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: згъэшыгъамэ бгъэшыгъамэ игъэшыгъамэ дгъэшыгъамэ вгъэшыгъамэ ягъэшыгъамэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: сымыгъэшыгъамэ умыгъэшыгъамэ имыгъэшыгъамэ дымыгъэшыгъамэ фымыгъэшыгъамэ ямыгъэшыгъамэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: згъэшынмэ бгъэшынмэ игъэшынмэ дгъэшынмэ вгъэшынмэ ягъэшынмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сымыгъэшынмэ умыгъэшынмэ имыгъэшынмэ дымыгъэшынмэ фымыгъэшынмэ ямыгъэшынмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: згъэшынумэ бгъэшынумэ игъэшынумэ дгъэшынумэ вгъэшынумэ ягъэшынумэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сымыгъэшынумэ умыгъэшынумэ имыгъэшынумэ дымыгъэшынумэ фымыгъэшынумэ ямыгъэшынумэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ: згъэштэмэ бгъэштэмэ игъэштэмэ дгъэштэмэ вгъэштэмэ ягъэштэмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ: сымыгъэштэмэ умыгъэштэмэ имыгъэштэмэ дымыгъэштэмэ фымыгъэштэмэ ямыгъэштэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: згъэшатэмэ бгъэшатэмэ игъэшатэмэ дгъэшатэмэ вгъэшатэмэ ягъэшатэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: сымыгъэшатэмэ умыгъэшатэмэ имыгъэшатэмэ дымыгъэшатэмэ фымыгъэшатэмэ ямыгъэшатэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: згъэшыгъатэмэ бгъэшыгъатэмэ игъэшыгъатэмэ дгъэшыгъатэмэ вгъэшыгъатэмэ ягъэшыгъатэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: сымыгъэшыгъатэмэ умыгъэшыгъатэмэ имыгъэшыгъатэмэ дымыгъэшыгъатэмэ фымыгъэшыгъатэмэ ямыгъэшыгъатэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: згъэшынтэмэ бгъэшынтэмэ игъэшынтэмэ дгъэшынтэмэ вгъэшынтэмэ ягъэшынтэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сымыгъэшынтэмэ умыгъэшынтэмэ имыгъэшынтэмэ дымыгъэшынтэмэ фымыгъэшынтэмэ ямыгъэшынтэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: згъэшынутэмэ бгъэшынутэмэ игъэшынутэмэ дгъэшынутэмэ вгъэшынутэмэ ягъэшынутэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сымыгъэшынутэмэ умыгъэшынутэмэ имыгъэшынутэмэ дымыгъэшынутэмэ фымыгъэшынутэмэ ямыгъэшынутэмэ
сослагательнэ наклоненэ сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: згъэшынт бгъэшынт игъэшынт дгъэшынт вгъэшынт ягъэшынт
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: згъэшынтэкъым бгъэшынтэкъым игъэшынтэкъым дгъэшынтэкъым вгъэшынтэкъым ягъэшынтэкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: згъэшынут бгъэшынут игъэшынут дгъэшынут вгъэшынут ягъэшынут
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: згъэшынутэкъым бгъэшынутэкъым игъэшынутэкъым дгъэшынутэкъым вгъэшынутэкъым ягъэшынутэкъым
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ: згъэшми бгъэшми игъэшми дгъэшми вгъэшми ягъэшми
ит зэман – щымыӀэныгъэ: сымыгъэшми умыгъэшми имыгъэшми дымыгъэшми фымыгъэшми ямыгъэшми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: згъэшами бгъэшами игъэшами дгъэшами вгъэшами ягъэшами
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: сымыгъэшами умыгъэшами имыгъэшами дымыгъэшами фымыгъэшами ямыгъэшами
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: згъэшыгъами бгъэшыгъами игъэшыгъами дгъэшыгъами вгъэшыгъами ягъэшыгъами
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: сымыгъэшыгъами умыгъэшыгъами имыгъэшыгъами дымыгъэшыгъами фымыгъэшыгъами ямыгъэшыгъами
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: згъэшынми бгъэшынми игъэшынми дгъэшынми вгъэшынми ягъэшынми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сымыгъэшынми умыгъэшынми имыгъэшынми дымыгъэшынми фымыгъэшынми ямыгъэшынми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: згъэшынуми бгъэшынуми игъэшынуми дгъэшынуми вгъэшынуми ягъэшынуми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сымыгъэшынуми умыгъэшынуми имыгъэшынуми дымыгъэшынуми фымыгъэшынуми ямыгъэшынуми
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ: згъэштэми бгъэштэми игъэштэми дгъэштэми вгъэштэми ягъэштэми
ит зэман – щымыӀэныгъэ: сымыгъэштэми умыгъэштэми имыгъэштэми дымыгъэштэми фымыгъэштэми ямыгъэштэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: згъэшатэми бгъэшатэми игъэшатэми дгъэшатэми вгъэшатэми ягъэшатэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: сымыгъэшатэми умыгъэшатэми имыгъэшатэми дымыгъэшатэми фымыгъэшатэми ямыгъэшатэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: згъэшыгъатэми бгъэшыгъатэми игъэшыгъатэми дгъэшыгъатэми вгъэшыгъатэми ягъэшыгъатэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: сымыгъэшыгъатэми умыгъэшыгъатэми имыгъэшыгъатэми дымыгъэшыгъатэми фымыгъэшыгъатэми ямыгъэшыгъатэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: згъэшынтэми бгъэшынтэми игъэшынтэми дгъэшынтэми вгъэшынтэми ягъэшынтэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сымыгъэшынтэми умыгъэшынтэми имыгъэшынтэми дымыгъэшынтэми фымыгъэшынтэми ямыгъэшынтэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: згъэшынутэми бгъэшынутэми игъэшынутэми дгъэшынутэми вгъэшынутэми ягъэшынутэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сымыгъэшынутэми умыгъэшынутэми имыгъэшынутэми дымыгъэшынутэми фымыгъэшынутэми ямыгъэшынутэми
гъэщӀэгъуэныгъэ наклоненэ сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
щыӀэныгъэ: згъэшаи бгъэшаи игъэшаи дгъэшаи вгъэшаи ягъэшаи
щымыӀэныгъэ: сымыгъэшаи умыгъэшаи имыгъэшаи дымыгъэшаи фымыгъэшаи ямыгъэшаи
фӀэфӀыныгъэ наклоненэ сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
щыӀэныгъэ: згъэшащэрэт бгъэшащэрэт игъэшащэрэт дгъэшащэрэт вгъэшащэрэт ягъэшащэрэт
щымыӀэныгъэ: сымыгъэшащэрэт умыгъэшащэрэт имыгъэшащэрэт дымыгъэшащэрэт фымыгъэшащэрэт ямыгъэшащэрэт
шэч къытехьэныгъэ наклоненэ сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ: згъэшагъэнщ бгъэшагъэнщ игъэшагъэнщ дгъэшагъэнщ вгъэшагъэнщ ягъэшагъэнщ
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: згъэшагъэнкъым бгъэшагъэнкъым игъэшагъэнкъым дгъэшагъэнкъым вгъэшагъэнкъым ягъэшагъэнкъым
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ: згъэшагъэнт бгъэшагъэнт игъэшагъэнт дгъэшагъэнт вгъэшагъэнт ягъэшагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: згъэшагъэнтэкъым бгъэшагъэнтэкъым игъэшагъэнтэкъым дгъэшагъэнтэкъым вгъэшагъэнтэкъым ягъэшагъэнтэкъым
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: згъэшагъэн бгъэшагъэн игъэшагъэн дгъэшагъэн вгъэшагъэн ягъэшагъэн
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: згъэшагъэнкъэ бгъэшагъэнкъэ игъэшагъэнкъэ дгъэшагъэнкъэ вгъэшагъэнкъэ ягъэшагъэнкъэ
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: згъэшагъэнт бгъэшагъэнт игъэшагъэнт дгъэшагъэнт вгъэшагъэнт ягъэшагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: згъэшагъэнтэкъэ бгъэшагъэнтэкъэ игъэшагъэнтэкъэ дгъэшагъэнтэкъэ вгъэшагъэнтэкъэ ягъэшагъэнтэкъэ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ: згъэшагъэнущ бгъэшагъэнущ игъэшагъэнущ дгъэшагъэнущ вгъэшагъэнущ ягъэшагъэнущ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: згъэшагъэнукъым бгъэшагъэнукъым игъэшагъэнукъым дгъэшагъэнукъым вгъэшагъэнукъым ягъэшагъэнукъым
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ: згъэшагъэнут бгъэшагъэнут игъэшагъэнут дгъэшагъэнут вгъэшагъэнут ягъэшагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: згъэшагъэнутэкъым бгъэшагъэнутэкъым игъэшагъэнутэкъым дгъэшагъэнутэкъым вгъэшагъэнутэкъым ягъэшагъэнутэкъым
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: згъэшагъэну бгъэшагъэну игъэшагъэну дгъэшагъэну вгъэшагъэну ягъэшагъэну
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: згъэшагъэнукъэ бгъэшагъэнукъэ игъэшагъэнукъэ дгъэшагъэнукъэ вгъэшагъэнукъэ ягъэшагъэнукъэ
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: згъэшагъэнут бгъэшагъэнут игъэшагъэнут дгъэшагъэнут вгъэшагъэнут ягъэшагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: згъэшагъэнутэкъэ бгъэшагъэнутэкъэ игъэшагъэнутэкъэ дгъэшагъэнутэкъэ вгъэшагъэнутэкъэ ягъэшагъэнутэкъэ
Зылэжь (субъектнэ) причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ зыгъэш
ит зэман - щымыӀэныгъэ зымыгъэш
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ зыгъэша
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ зымыгъэша
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ зыгъэшыгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ зымыгъэшыгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ зыгъэшын
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ зымыгъэшын
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ зыгъэшыну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ зымыгъэшыну
Зэлэжь (объектнэ) причастие (щхьэм иту) сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
ит зэман - щыӀэныгъэ згъэш бгъэш игъэш дгъэш вгъэш ягъэш
ит зэман - щымыӀэныгъэ сымыгъэш умыгъэш имыгъэш дымыгъэш фымыгъэш ямыгъэш
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ згъэша бгъэша игъэша дгъэша вгъэша ягъэша
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сымыгъэша умыгъэша имыгъэша дымыгъэша фымыгъэша ямыгъэша
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ згъэшыгъа бгъэшыгъа игъэшыгъа дгъэшыгъа вгъэшыгъа ягъэшыгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сымыгъэшыгъа умыгъэшыгъа имыгъэшыгъа дымыгъэшыгъа фымыгъэшыгъа ямыгъэшыгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ згъэшын бгъэшын игъэшын дгъэшын вгъэшын ягъэшын
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ сымыгъэшын умыгъэшын имыгъэшын дымыгъэшын фымыгъэшын ямыгъэшын
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ згъэшыну бгъэшыну игъэшыну дгъэшыну вгъэшыну ягъэшыну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ сымыгъэшыну умыгъэшыну имыгъэшыну дымыгъэшыну фымыгъэшыну ямыгъэшыну
Зэлэжь (объектнэ) причастие (щхьэншэ)
ит зэман - щыӀэныгъэ гъэш
ит зэман - щымыӀэныгъэ мыгъэш
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ гъэша
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ мыгъэша
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ гъэшыгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ мыгъэшыгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ гъэшын
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ мыгъэшын
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ гъэшыну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ мыгъэшыну
Обстоятельственнэ причастиехэр сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
Лэжьыгъэм и къэхъукӀэр зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ зэрызгъэш зэрыбгъэш зэригъэш зэрыдгъэш зэрывгъэш зэрагъэш
ит зэман - щымыӀэныгъэ зэрызмыгъэш зэрумыгъэш зэримыгъэш зэрыдмыгъэш зэрывмыгъэш зэрамыгъэш
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ зэрызгъэша зэрыбгъэша зэригъэша зэрыдгъэша зэрывгъэша зэрагъэша
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ зэрызмыгъэша зэрумыгъэша зэримыгъэша зэрыдмыгъэша зэрывмыгъэша зэрамыгъэша
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ зэрызгъэшыгъа зэрыбгъэшыгъа зэригъэшыгъа зэрыдгъэшыгъа зэрывгъэшыгъа зэрагъэшыгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ зэрызмыгъэшыгъа зэрумыгъэшыгъа зэримыгъэшыгъа зэрыдмыгъэшыгъа зэрывмыгъэшыгъа зэрамыгъэшыгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ зэрызгъэшын зэрыбгъэшын зэригъэшын зэрыдгъэшын зэрывгъэшын зэрагъэшын
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ зэрызмыгъэшын зэрумыгъэшын зэримыгъэшын зэрыдмыгъэшын зэрывмыгъэшын зэрамыгъэшын
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ зэрызгъэшыну зэрыбгъэшыну зэригъэшыну зэрыдгъэшыну зэрывгъэшыну зэрагъэшыну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ зэрызмыгъэшыну зэрумыгъэшыну зэримыгъэшыну зэрыдмыгъэшыну зэрывмыгъэшыну зэрамыгъэшыну
Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ щызгъэш щыбгъэш щигъэш щыдгъэш щывгъэш щагъэш
ит зэман - щымыӀэныгъэ щызмыгъэш щумыгъэш щимыгъэш щыдмыгъэш щывмыгъэш щамыгъэш
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ щызгъэша щыбгъэша щигъэша щыдгъэша щывгъэша щагъэша
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ щызмыгъэша щумыгъэша щимыгъэша щыдмыгъэша щывмыгъэша щамыгъэша
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ щызгъэшыгъа щыбгъэшыгъа щигъэшыгъа щыдгъэшыгъа щывгъэшыгъа щагъэшыгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ щызмыгъэшыгъа щумыгъэшыгъа щимыгъэшыгъа щыдмыгъэшыгъа щывмыгъэшыгъа щамыгъэшыгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ щызгъэшын щыбгъэшын щигъэшын щыдгъэшын щывгъэшын щагъэшын
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ щызмыгъэшын щумыгъэшын щимыгъэшын щыдмыгъэшын щывмыгъэшын щамыгъэшын
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ щызгъэшыну щыбгъэшыну щигъэшыну щыдгъэшыну щывгъэшыну щагъэшыну
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ щызмыгъэшыну щумыгъэшыну щимыгъэшыну щыдмыгъэшыну щывмыгъэшыну щамыгъэшыну
ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ здэзгъэш здэбгъэш здигъэш здэдгъэш здэвгъэш здагъэш
ит зэман - щымыӀэныгъэ здэзмыгъэш здумыгъэш здимыгъэш здэдмыгъэш здэвмыгъэш здамыгъэш
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ здэзгъэша здэбгъэша здигъэша здэдгъэша здэвгъэша здагъэша
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ здэзмыгъэша здумыгъэша здимыгъэша здэдмыгъэша здэвмыгъэша здамыгъэша
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ здэзгъэшыгъа здэбгъэшыгъа здигъэшыгъа здэдгъэшыгъа здэвгъэшыгъа здагъэшыгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ здэзмыгъэшыгъа здумыгъэшыгъа здимыгъэшыгъа здэдмыгъэшыгъа здэвмыгъэшыгъа здамыгъэшыгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ здэзгъэшын здэбгъэшын здигъэшын здэдгъэшын здэвгъэшын здагъэшын
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ здэзмыгъэшын здумыгъэшын здимыгъэшын здэдмыгъэшын здэвмыгъэшын здамыгъэшын
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ здэзгъэшыну здэбгъэшыну здигъэшыну здэдгъэшыну здэвгъэшыну здагъэшыну
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ здэзмыгъэшыну здумыгъэшыну здимыгъэшыну здэдмыгъэшыну здэвмыгъэшыну здамыгъэшыну
Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ щӀэзгъэш щӀэбгъэш щӀигъэш щӀэдгъэш щӀэвгъэш щӀагъэш
ит зэман - щымыӀэныгъэ щӀэзмыгъэш щӀумыгъэш щӀимыгъэш щӀэдмыгъэш щӀэвмыгъэш щӀамыгъэш
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ щӀэзгъэша щӀэбгъэша щӀигъэша щӀэдгъэша щӀэвгъэша щӀагъэша
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ щӀэзмыгъэша щӀумыгъэша щӀимыгъэша щӀэдмыгъэша щӀэвмыгъэша щӀамыгъэша
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ щӀэзгъэшыгъа щӀэбгъэшыгъа щӀигъэшыгъа щӀэдгъэшыгъа щӀэвгъэшыгъа щӀагъэшыгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ щӀэзмыгъэшыгъа щӀумыгъэшыгъа щӀимыгъэшыгъа щӀэдмыгъэшыгъа щӀэвмыгъэшыгъа щӀамыгъэшыгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ щӀэзгъэшын щӀэбгъэшын щӀигъэшын щӀэдгъэшын щӀэвгъэшын щӀагъэшын
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ щӀэзмыгъэшын щӀумыгъэшын щӀимыгъэшын щӀэдмыгъэшын щӀэвмыгъэшын щӀамыгъэшын
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ щӀэзгъэшыну щӀэбгъэшыну щӀигъэшыну щӀэдгъэшыну щӀэвгъэшыну щӀагъэшыну
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ щӀэзмыгъэшыну щӀумыгъэшыну щӀимыгъэшыну щӀэдмыгъэшыну щӀэвмыгъэшыну щӀамыгъэшыну
Деепричастиехэр сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
ит зэман - щыӀэныгъэ згъэшу бгъэшу игъэшу дгъэшу вгъэшу ягъэшу
ит зэман - щымыӀэныгъэ сымыгъэшу умыгъэшу имыгъэшу дымыгъэшу фымыгъэшу ямыгъэшу
блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ згъэшауэ бгъэшауэ игъэшауэ дгъэшауэ вгъэшауэ ягъэшауэ
блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сымыгъэшауэ умыгъэшауэ имыгъэшауэ дымыгъэшауэ фымыгъэшауэ ямыгъэшауэ
урэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ згъэшурэ бгъэшурэ игъэшурэ дгъэшурэ вгъэшурэ ягъэшурэ
урэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ сымыгъэшурэ умыгъэшурэ имыгъэшурэ дымыгъэшурэ фымыгъэшурэ ямыгъэшурэ
Прямой дополненэ -- ит зэман щыӀэныгъэ фащэ Прямой Дополненэ
сэ уэ ар дэ фэ ахэр
Подлежащэ
сэ -- узогъэш согъэш -- фызогъэш согъэш(хэ)
уэ сыбогъэш -- уогъэш / богъэш дыбогъэш -- уогъэш(хэ) / богъэш(хэ)
абы сегъэш уегъэш егъэш дегъэш фегъэш егъэш(хэ)
дэ -- удогъэш догъэш -- фыдогъэш догъэш(хэ)
фэ сывогъэш -- фогъэш дывогъэш -- фогъэш(хэ)
абыхэм сагъэш уагъэш ягъэш дагъэш фагъэш ягъэш(хэ)
Прямой дополненэ -- фащэ псори (ит зэман щыӀэныгъэ фащэм нэгъуэщӀ) Прямой Дополненэ
сэ уэ ар дэ фэ ахэр
Подлежащэ
сэ -- узгъэ[шрэ] згъэ[шрэ] -- фызгъэ[шрэ] згъэ[ш(хэ)рэ]
уэ сыбгъэ[шрэ] -- бгъэ[шрэ] дыбгъэ[шрэ] -- бгъэ[ш(хэ)рэ]
абы сигъэ[шрэ] уигъэ[шрэ] игъэ[шрэ] дигъэ[шрэ] фигъэ[шрэ] игъэ[ш(хэ)рэ]
дэ -- удгъэ[шрэ] дгъэ[шрэ] -- фыдгъэ[шрэ] дгъэ[ш(хэ)рэ]
фэ сывгъэ[шрэ] -- вгъэ[шрэ] дывгъэ[шрэ] -- вгъэ[ш(хэ)рэ]
абыхэм сагъэ[шрэ] уагъэ[шрэ] ягъэ[шрэ] дагъэ[шрэ] фагъэ[шрэ] ягъэ[ш(хэ)рэ]
-э-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы Белджылы Мыбелджылы Белджылы
Именительнэ: [гъэш] [гъэш]ыр -- [гъэш]хэр
Эргативнэ: [гъэш] [гъэш]ым -- [гъэш]хэм
Послеложнэ: [гъэш]кӀэ [гъэш]ымкӀэ [гъэш]хэкӀэ [гъэш]хэмкӀэ
Обстоятельственнэ: [гъэш]у [гъэш]ырауэ [гъэш]хэу [гъэш]хэрауэ
-а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы Белджылы Мыбелджылы Белджылы
Именительнэ: [гъэш]а [гъэш]ар -- [гъэш]ахэр
Эргативнэ: [гъэш]а [гъэш]ам -- [гъэш]ахэм
Послеложнэ: [гъэш]акӀэ [гъэш]амкӀэ [гъэш]ахэкӀэ [гъэш]ахэмкӀэ
Обстоятельственнэ: [гъэш]ауэ [гъэш]арауэ [гъэш]ахэу [гъэш]ахэрауэ
-эн-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы Белджылы Мыбелджылы Белджылы
Именительнэ: [гъэш]ын [гъэш]ыныр -- [гъэш]ынхэр
Эргативнэ: [гъэш]ын [гъэш]ыным -- [гъэш]ынхэм
Послеложнэ: [гъэш]ынкӀэ [гъэш]ынымкӀэ [гъэш]ынхэкӀэ [гъэш]ынхэмкӀэ
'Обстоятельственнэ: [гъэш]ыну [гъэш]ынырауэ [гъэш]ынхэу [гъэш]ынхэрауэ
-эну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы Белджылы Мыбелджылы Белджылы
Именительнэ: [гъэш]ыну [гъэш]ынур -- [гъэш]ынухэр
Эргативнэ: [гъэш]ыну [гъэш]ынум -- [гъэш]ынухэм
Послеложнэ: [гъэш]ынукӀэ [гъэш]ынумкӀэ [гъэш]ынухэкӀэ [гъэш]ынухэмкӀэ
Обстоятельственнэ: [гъэш]ынууэ [гъэш]ынурауэ [гъэш]ынухэу [гъэш]ынухэрауэ

МЫХЬЭНЭ

  1. Лъэныкъуэкӏэ унэтӏын, дэдзыхын, теӏуэнтӏыкӏын.

ЩАПХЪЭХЭР

  • Хьэмкӏэшыгум уэрам зэв цӏыкӏумкӏэ игъэша иужь, Бетӏал къилъэгъуащ Хьэдис и адэр. Шортэн Аскэрбий

ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР

НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР

ИНДЖЫЛЫБЗЭ
  • гъэшын: turn off sth (a road, away from the main direction)
УРЫСЫБЗЭ
  • гъэшын: поворачивать, сворачивать в сторону (от дороги, от основного направления)

БИБЛИОГРАФИЕ

  • Апажэ М. Л., КӀуэкӀуэ Ж. Н. Адыгэ-урыс псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2008.
  • БищӀо Б. Ч. Адыгэбзэм и псалъэгъэнахуэ. Налшык: «Эльбрус», 2015.
  • БищӀо Б. Ч., Къумыкъу Д. М., ТӀымыжь Хь. Т. ЕджапӀэхэм папщӀэ урыс-адыгэ псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2013.
  • Джаурджий Хь. З., Сыкъун Хь. Хь. Урыс-адыгэ школ псалъалъэ. Налшык: «Нарт», 1991.
  • Къэбэрдей АССР-м и министрхэм я советым деж щыӀэ Къэбэрдей научно-исследовательскэ институт. Къардэн Б. М., БищӀэу А. Т. Урыс-къэбэрдей-шэрджэс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1955
  • Къэбэрдей-Балъкъэр АССР-м и министрхэм я советым и деж щыӀэ Къэбэрдей-балъкъэр научно-исследовательскэ институт. Апажэ М. Л., Багъ Н. А., Багъ П. М., Балъкъэр Б. Хь, КӀуэкӀуэ Ж. Н., ЖьэкӀэмыхъу Хь. Хь., Урыс Хь. Щ. Къэбэрдей-урыс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1957
  • Россием щӀэныгъэхэмкӀэ и академием и Къэбэрдей-Балъкъэр щӀэныгъэ центрым гуманитарнэ къухутэныгъэхэмкӀэ и институт. Адыгэбзэ псалъалъэ. Москва: «Дигора», 1999.
  • Табухов Х. К. Толковый русско-кабардино-черкесский словарь. Нальчик: Издательлский центр «Эль-Фа», 2006.
  • Шэрджэс Алий. Яхуэмыфащэу лъэныкъуэ едгъэза псалъэхэр. Адыгэ псалъэгъэнахуэм щӀыгъужыпхъэхэр. Налшык: Изд. КБИГИ, 2009.

АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)

ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭӏЭС

ЭТИМОЛОГИЕ

КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ

  • IPA [ʁɐ'ʂǝn]

ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ

  • гъэ- + [ш] + -ы + -н

СПРЯЖЕНЭ

Глагол лъэӏэс "гъэшын"-м и спряженэ


Инфинитив (масдар)
щыӀэныгъэ: гъэшын
щымыӀэныгъэ: мыгъэшын
Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
щыӀэныгъэ: згъэшын бгъэшын игъэшын дгъэшын вгъэшын ягъэшын
щымыӀэныгъэ: сымыгъэшын умыгъэшын имыгъэшын дымыгъэшын фымыгъэшын ямыгъэшын
Унафэ наклоненэ уэ фэ
щыӀэныгъэ: гъэш! вгъэш!
щымыӀэныгъэ: умыгъэш! фымыгъэш!
Ре-кӀэ унафэ наклоненэ сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
щыӀэныгъэ: срегъэш урегъэш ирегъэш дрегъэш фрегъэш ирегъэш
щымыӀэныгъэ: сремыгъэш уремыгъэш иремыгъэш дремыгъэш фремыгъэш иремыгъэш
ЗэраӀуатэ наклоненэ сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ: согъэш(ыр) уогъэш(ыр) / богъэш(ыр) егъэш(ыр) догъэш(ыр) фогъэш(ыр) ягъэш(ыр)
ит зэман – щымыӀэныгъэ: згъэшыркъым бгъэшыркъым игъэшыркъым дгъэшыркъым вгъэшыркъым ягъэшыркъым
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ: згъэш(ыр)т бгъэш(ыр)т игъэш(ыр)т дгъэш(ыр)т вгъэш(ыр)т ягъэш(ыр)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ: згъэш(ыр)тэкъым бгъэш(ыр)тэкъым игъэш(ыр)тэкъым дгъэш(ыр)тэкъым вгъэш(ыр)тэкъым ягъэш(ыр)тэкъым
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: згъэшащ бгъэшащ игъэшащ дгъэшащ вгъэшащ ягъэшащ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: згъэшакъым бгъэшакъым игъэшакъым дгъэшакъым вгъэшакъым ягъэшакъым
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ: згъэшат бгъэшат игъэшат дгъэшат вгъэшат ягъэшат
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: згъэшатэкъым бгъэшатэкъым игъэшатэкъым дгъэшатэкъым вгъэшатэкъым ягъэшатэкъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ: згъэшыгъащ бгъэшыгъащ игъэшыгъащ дгъэшыгъащ вгъэшыгъащ ягъэшыгъащ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ: згъэшыгъакъым бгъэшыгъакъым игъэшыгъакъым дгъэшыгъакъым вгъэшыгъакъым ягъэшыгъакъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ: згъэшыгъат бгъэшыгъат игъэшыгъат дгъэшыгъат вгъэшыгъат ягъэшыгъат
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ: згъэшыгъатэкъым бгъэшыгъатэкъым игъэшыгъатэкъым дгъэшыгъатэкъым вгъэшыгъатэкъым ягъэшыгъатэкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ: згъэшщ бгъэшщ игъэшщ дгъэшщ вгъэшщ ягъэшщ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ: згъэшкъым бгъэшкъым игъэшкъым дгъэшкъым вгъэшкъым ягъэшкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ: згъэшт бгъэшт игъэшт дгъэшт вгъэшт ягъэшт
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ: згъэштэкъым бгъэштэкъым игъэштэкъым дгъэштэкъым вгъэштэкъым ягъэштэкъым
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: згъэшынщ бгъэшынщ игъэшынщ дгъэшынщ вгъэшынщ ягъэшынщ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: згъэшынкъым бгъэшынкъым игъэшынкъым дгъэшынкъым вгъэшынкъым ягъэшынкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: згъэшынущ бгъэшынущ игъэшынущ дгъэшынущ вгъэшынущ ягъэшынущ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: згъэшынукъым бгъэшынукъым игъэшынукъым дгъэшынукъым вгъэшынукъым ягъэшынукъым
ЗэрыупщӀэ наклоненэ сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ: згъэшрэ бгъэшрэ игъэшрэ дгъэшрэ вгъэшрэ ягъэшрэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ: згъэшыркъэ бгъэшыркъэ игъэшыркъэ дгъэшыркъэ вгъэшыркъэ ягъэшыркъэ
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ: згъэш(ыр)т бгъэш(ыр)т игъэш(ыр)т дгъэш(ыр)т вгъэш(ыр)т ягъэш(ыр)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ: згъэш(ыр)тэкъэ бгъэш(ыр)тэкъэ игъэш(ыр)тэкъэ дгъэш(ыр)тэкъэ вгъэш(ыр)тэкъэ ягъэш(ыр)тэкъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: згъэша бгъэша игъэша дгъэша вгъэша ягъэша
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: згъэшакъэ бгъэшакъэ игъэшакъэ дгъэшакъэ вгъэшакъэ ягъэшакъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ: згъэшат бгъэшат игъэшат дгъэшат вгъэшат ягъэшат
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: згъэшатэкъэ бгъэшатэкъэ игъэшатэкъэ дгъэшатэкъэ вгъэшатэкъэ ягъэшатэкъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ: згъэшыгъа бгъэшыгъа игъэшыгъа дгъэшыгъа вгъэшыгъа ягъэшыгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ: згъэшыгъакъэ бгъэшыгъакъэ игъэшыгъакъэ дгъэшыгъакъэ вгъэшыгъакъэ ягъэшыгъакъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ: згъэшыгъат бгъэшыгъат игъэшыгъат дгъэшыгъат вгъэшыгъат ягъэшыгъат
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: згъэшыгъатэкъэ бгъэшыгъатэкъэ игъэшыгъатэкъэ дгъэшыгъатэкъэ вгъэшыгъатэкъэ ягъэшыгъатэкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ: згъэш бгъэш игъэш дгъэш вгъэш ягъэш
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ: згъэшкъэ бгъэшкъэ игъэшкъэ дгъэшкъэ вгъэшкъэ ягъэшкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ: згъэшт бгъэшт игъэшт дгъэшт вгъэшт ягъэшт
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ: згъэштэкъэ бгъэштэкъэ игъэштэкъэ дгъэштэкъэ вгъэштэкъэ ягъэштэкъэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: згъэшын бгъэшын игъэшын дгъэшын вгъэшын ягъэшын
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: згъэшынкъэ бгъэшынкъэ игъэшынкъэ дгъэшынкъэ вгъэшынкъэ ягъэшынкъэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: згъэшыну бгъэшыну игъэшыну дгъэшыну вгъэшыну ягъэшыну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: згъэшынукъэ бгъэшынукъэ игъэшынукъэ дгъэшынукъэ вгъэшынукъэ ягъэшынукъэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ: згъэшмэ бгъэшмэ игъэшмэ дгъэшмэ вгъэшмэ ягъэшмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ: сымыгъэшмэ умыгъэшмэ имыгъэшмэ дымыгъэшмэ фымыгъэшмэ ямыгъэшмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: згъэшамэ бгъэшамэ игъэшамэ дгъэшамэ вгъэшамэ ягъэшамэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: сымыгъэшамэ умыгъэшамэ имыгъэшамэ дымыгъэшамэ фымыгъэшамэ ямыгъэшамэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: згъэшыгъамэ бгъэшыгъамэ игъэшыгъамэ дгъэшыгъамэ вгъэшыгъамэ ягъэшыгъамэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: сымыгъэшыгъамэ умыгъэшыгъамэ имыгъэшыгъамэ дымыгъэшыгъамэ фымыгъэшыгъамэ ямыгъэшыгъамэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: згъэшынмэ бгъэшынмэ игъэшынмэ дгъэшынмэ вгъэшынмэ ягъэшынмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сымыгъэшынмэ умыгъэшынмэ имыгъэшынмэ дымыгъэшынмэ фымыгъэшынмэ ямыгъэшынмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: згъэшынумэ бгъэшынумэ игъэшынумэ дгъэшынумэ вгъэшынумэ ягъэшынумэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сымыгъэшынумэ умыгъэшынумэ имыгъэшынумэ дымыгъэшынумэ фымыгъэшынумэ ямыгъэшынумэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ: згъэштэмэ бгъэштэмэ игъэштэмэ дгъэштэмэ вгъэштэмэ ягъэштэмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ: сымыгъэштэмэ умыгъэштэмэ имыгъэштэмэ дымыгъэштэмэ фымыгъэштэмэ ямыгъэштэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: згъэшатэмэ бгъэшатэмэ игъэшатэмэ дгъэшатэмэ вгъэшатэмэ ягъэшатэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: сымыгъэшатэмэ умыгъэшатэмэ имыгъэшатэмэ дымыгъэшатэмэ фымыгъэшатэмэ ямыгъэшатэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: згъэшыгъатэмэ бгъэшыгъатэмэ игъэшыгъатэмэ дгъэшыгъатэмэ вгъэшыгъатэмэ ягъэшыгъатэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: сымыгъэшыгъатэмэ умыгъэшыгъатэмэ имыгъэшыгъатэмэ дымыгъэшыгъатэмэ фымыгъэшыгъатэмэ ямыгъэшыгъатэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: згъэшынтэмэ бгъэшынтэмэ игъэшынтэмэ дгъэшынтэмэ вгъэшынтэмэ ягъэшынтэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сымыгъэшынтэмэ умыгъэшынтэмэ имыгъэшынтэмэ дымыгъэшынтэмэ фымыгъэшынтэмэ ямыгъэшынтэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: згъэшынутэмэ бгъэшынутэмэ игъэшынутэмэ дгъэшынутэмэ вгъэшынутэмэ ягъэшынутэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сымыгъэшынутэмэ умыгъэшынутэмэ имыгъэшынутэмэ дымыгъэшынутэмэ фымыгъэшынутэмэ ямыгъэшынутэмэ
сослагательнэ наклоненэ сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: згъэшынт бгъэшынт игъэшынт дгъэшынт вгъэшынт ягъэшынт
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: згъэшынтэкъым бгъэшынтэкъым игъэшынтэкъым дгъэшынтэкъым вгъэшынтэкъым ягъэшынтэкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: згъэшынут бгъэшынут игъэшынут дгъэшынут вгъэшынут ягъэшынут
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: згъэшынутэкъым бгъэшынутэкъым игъэшынутэкъым дгъэшынутэкъым вгъэшынутэкъым ягъэшынутэкъым
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ: згъэшми бгъэшми игъэшми дгъэшми вгъэшми ягъэшми
ит зэман – щымыӀэныгъэ: сымыгъэшми умыгъэшми имыгъэшми дымыгъэшми фымыгъэшми ямыгъэшми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: згъэшами бгъэшами игъэшами дгъэшами вгъэшами ягъэшами
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: сымыгъэшами умыгъэшами имыгъэшами дымыгъэшами фымыгъэшами ямыгъэшами
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: згъэшыгъами бгъэшыгъами игъэшыгъами дгъэшыгъами вгъэшыгъами ягъэшыгъами
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: сымыгъэшыгъами умыгъэшыгъами имыгъэшыгъами дымыгъэшыгъами фымыгъэшыгъами ямыгъэшыгъами
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: згъэшынми бгъэшынми игъэшынми дгъэшынми вгъэшынми ягъэшынми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сымыгъэшынми умыгъэшынми имыгъэшынми дымыгъэшынми фымыгъэшынми ямыгъэшынми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: згъэшынуми бгъэшынуми игъэшынуми дгъэшынуми вгъэшынуми ягъэшынуми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сымыгъэшынуми умыгъэшынуми имыгъэшынуми дымыгъэшынуми фымыгъэшынуми ямыгъэшынуми
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ: згъэштэми бгъэштэми игъэштэми дгъэштэми вгъэштэми ягъэштэми
ит зэман – щымыӀэныгъэ: сымыгъэштэми умыгъэштэми имыгъэштэми дымыгъэштэми фымыгъэштэми ямыгъэштэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: згъэшатэми бгъэшатэми игъэшатэми дгъэшатэми вгъэшатэми ягъэшатэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: сымыгъэшатэми умыгъэшатэми имыгъэшатэми дымыгъэшатэми фымыгъэшатэми ямыгъэшатэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: згъэшыгъатэми бгъэшыгъатэми игъэшыгъатэми дгъэшыгъатэми вгъэшыгъатэми ягъэшыгъатэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: сымыгъэшыгъатэми умыгъэшыгъатэми имыгъэшыгъатэми дымыгъэшыгъатэми фымыгъэшыгъатэми ямыгъэшыгъатэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: згъэшынтэми бгъэшынтэми игъэшынтэми дгъэшынтэми вгъэшынтэми ягъэшынтэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сымыгъэшынтэми умыгъэшынтэми имыгъэшынтэми дымыгъэшынтэми фымыгъэшынтэми ямыгъэшынтэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: згъэшынутэми бгъэшынутэми игъэшынутэми дгъэшынутэми вгъэшынутэми ягъэшынутэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сымыгъэшынутэми умыгъэшынутэми имыгъэшынутэми дымыгъэшынутэми фымыгъэшынутэми ямыгъэшынутэми
гъэщӀэгъуэныгъэ наклоненэ сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
щыӀэныгъэ: згъэшаи бгъэшаи игъэшаи дгъэшаи вгъэшаи ягъэшаи
щымыӀэныгъэ: сымыгъэшаи умыгъэшаи имыгъэшаи дымыгъэшаи фымыгъэшаи ямыгъэшаи
фӀэфӀыныгъэ наклоненэ сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
щыӀэныгъэ: згъэшащэрэт бгъэшащэрэт игъэшащэрэт дгъэшащэрэт вгъэшащэрэт ягъэшащэрэт
щымыӀэныгъэ: сымыгъэшащэрэт умыгъэшащэрэт имыгъэшащэрэт дымыгъэшащэрэт фымыгъэшащэрэт ямыгъэшащэрэт
шэч къытехьэныгъэ наклоненэ сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ: згъэшагъэнщ бгъэшагъэнщ игъэшагъэнщ дгъэшагъэнщ вгъэшагъэнщ ягъэшагъэнщ
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: згъэшагъэнкъым бгъэшагъэнкъым игъэшагъэнкъым дгъэшагъэнкъым вгъэшагъэнкъым ягъэшагъэнкъым
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ: згъэшагъэнт бгъэшагъэнт игъэшагъэнт дгъэшагъэнт вгъэшагъэнт ягъэшагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: згъэшагъэнтэкъым бгъэшагъэнтэкъым игъэшагъэнтэкъым дгъэшагъэнтэкъым вгъэшагъэнтэкъым ягъэшагъэнтэкъым
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: згъэшагъэн бгъэшагъэн игъэшагъэн дгъэшагъэн вгъэшагъэн ягъэшагъэн
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: згъэшагъэнкъэ бгъэшагъэнкъэ игъэшагъэнкъэ дгъэшагъэнкъэ вгъэшагъэнкъэ ягъэшагъэнкъэ
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: згъэшагъэнт бгъэшагъэнт игъэшагъэнт дгъэшагъэнт вгъэшагъэнт ягъэшагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: згъэшагъэнтэкъэ бгъэшагъэнтэкъэ игъэшагъэнтэкъэ дгъэшагъэнтэкъэ вгъэшагъэнтэкъэ ягъэшагъэнтэкъэ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ: згъэшагъэнущ бгъэшагъэнущ игъэшагъэнущ дгъэшагъэнущ вгъэшагъэнущ ягъэшагъэнущ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: згъэшагъэнукъым бгъэшагъэнукъым игъэшагъэнукъым дгъэшагъэнукъым вгъэшагъэнукъым ягъэшагъэнукъым
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ: згъэшагъэнут бгъэшагъэнут игъэшагъэнут дгъэшагъэнут вгъэшагъэнут ягъэшагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: згъэшагъэнутэкъым бгъэшагъэнутэкъым игъэшагъэнутэкъым дгъэшагъэнутэкъым вгъэшагъэнутэкъым ягъэшагъэнутэкъым
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: згъэшагъэну бгъэшагъэну игъэшагъэну дгъэшагъэну вгъэшагъэну ягъэшагъэну
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: згъэшагъэнукъэ бгъэшагъэнукъэ игъэшагъэнукъэ дгъэшагъэнукъэ вгъэшагъэнукъэ ягъэшагъэнукъэ
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: згъэшагъэнут бгъэшагъэнут игъэшагъэнут дгъэшагъэнут вгъэшагъэнут ягъэшагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: згъэшагъэнутэкъэ бгъэшагъэнутэкъэ игъэшагъэнутэкъэ дгъэшагъэнутэкъэ вгъэшагъэнутэкъэ ягъэшагъэнутэкъэ
Зылэжь (субъектнэ) причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ зыгъэш
ит зэман - щымыӀэныгъэ зымыгъэш
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ зыгъэша
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ зымыгъэша
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ зыгъэшыгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ зымыгъэшыгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ зыгъэшын
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ зымыгъэшын
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ зыгъэшыну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ зымыгъэшыну
Зэлэжь (объектнэ) причастие (щхьэм иту) сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
ит зэман - щыӀэныгъэ згъэш бгъэш игъэш дгъэш вгъэш ягъэш
ит зэман - щымыӀэныгъэ сымыгъэш умыгъэш имыгъэш дымыгъэш фымыгъэш ямыгъэш
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ згъэша бгъэша игъэша дгъэша вгъэша ягъэша
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сымыгъэша умыгъэша имыгъэша дымыгъэша фымыгъэша ямыгъэша
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ згъэшыгъа бгъэшыгъа игъэшыгъа дгъэшыгъа вгъэшыгъа ягъэшыгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сымыгъэшыгъа умыгъэшыгъа имыгъэшыгъа дымыгъэшыгъа фымыгъэшыгъа ямыгъэшыгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ згъэшын бгъэшын игъэшын дгъэшын вгъэшын ягъэшын
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ сымыгъэшын умыгъэшын имыгъэшын дымыгъэшын фымыгъэшын ямыгъэшын
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ згъэшыну бгъэшыну игъэшыну дгъэшыну вгъэшыну ягъэшыну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ сымыгъэшыну умыгъэшыну имыгъэшыну дымыгъэшыну фымыгъэшыну ямыгъэшыну
Зэлэжь (объектнэ) причастие (щхьэншэ)
ит зэман - щыӀэныгъэ гъэш
ит зэман - щымыӀэныгъэ мыгъэш
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ гъэша
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ мыгъэша
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ гъэшыгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ мыгъэшыгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ гъэшын
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ мыгъэшын
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ гъэшыну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ мыгъэшыну
Обстоятельственнэ причастиехэр сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
Лэжьыгъэм и къэхъукӀэр зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ зэрызгъэш зэрыбгъэш зэригъэш зэрыдгъэш зэрывгъэш зэрагъэш
ит зэман - щымыӀэныгъэ зэрызмыгъэш зэрумыгъэш зэримыгъэш зэрыдмыгъэш зэрывмыгъэш зэрамыгъэш
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ зэрызгъэша зэрыбгъэша зэригъэша зэрыдгъэша зэрывгъэша зэрагъэша
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ зэрызмыгъэша зэрумыгъэша зэримыгъэша зэрыдмыгъэша зэрывмыгъэша зэрамыгъэша
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ зэрызгъэшыгъа зэрыбгъэшыгъа зэригъэшыгъа зэрыдгъэшыгъа зэрывгъэшыгъа зэрагъэшыгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ зэрызмыгъэшыгъа зэрумыгъэшыгъа зэримыгъэшыгъа зэрыдмыгъэшыгъа зэрывмыгъэшыгъа зэрамыгъэшыгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ зэрызгъэшын зэрыбгъэшын зэригъэшын зэрыдгъэшын зэрывгъэшын зэрагъэшын
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ зэрызмыгъэшын зэрумыгъэшын зэримыгъэшын зэрыдмыгъэшын зэрывмыгъэшын зэрамыгъэшын
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ зэрызгъэшыну зэрыбгъэшыну зэригъэшыну зэрыдгъэшыну зэрывгъэшыну зэрагъэшыну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ зэрызмыгъэшыну зэрумыгъэшыну зэримыгъэшыну зэрыдмыгъэшыну зэрывмыгъэшыну зэрамыгъэшыну
Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ щызгъэш щыбгъэш щигъэш щыдгъэш щывгъэш щагъэш
ит зэман - щымыӀэныгъэ щызмыгъэш щумыгъэш щимыгъэш щыдмыгъэш щывмыгъэш щамыгъэш
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ щызгъэша щыбгъэша щигъэша щыдгъэша щывгъэша щагъэша
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ щызмыгъэша щумыгъэша щимыгъэша щыдмыгъэша щывмыгъэша щамыгъэша
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ щызгъэшыгъа щыбгъэшыгъа щигъэшыгъа щыдгъэшыгъа щывгъэшыгъа щагъэшыгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ щызмыгъэшыгъа щумыгъэшыгъа щимыгъэшыгъа щыдмыгъэшыгъа щывмыгъэшыгъа щамыгъэшыгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ щызгъэшын щыбгъэшын щигъэшын щыдгъэшын щывгъэшын щагъэшын
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ щызмыгъэшын щумыгъэшын щимыгъэшын щыдмыгъэшын щывмыгъэшын щамыгъэшын
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ щызгъэшыну щыбгъэшыну щигъэшыну щыдгъэшыну щывгъэшыну щагъэшыну
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ щызмыгъэшыну щумыгъэшыну щимыгъэшыну щыдмыгъэшыну щывмыгъэшыну щамыгъэшыну
ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ здэзгъэш здэбгъэш здигъэш здэдгъэш здэвгъэш здагъэш
ит зэман - щымыӀэныгъэ здэзмыгъэш здумыгъэш здимыгъэш здэдмыгъэш здэвмыгъэш здамыгъэш
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ здэзгъэша здэбгъэша здигъэша здэдгъэша здэвгъэша здагъэша
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ здэзмыгъэша здумыгъэша здимыгъэша здэдмыгъэша здэвмыгъэша здамыгъэша
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ здэзгъэшыгъа здэбгъэшыгъа здигъэшыгъа здэдгъэшыгъа здэвгъэшыгъа здагъэшыгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ здэзмыгъэшыгъа здумыгъэшыгъа здимыгъэшыгъа здэдмыгъэшыгъа здэвмыгъэшыгъа здамыгъэшыгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ здэзгъэшын здэбгъэшын здигъэшын здэдгъэшын здэвгъэшын здагъэшын
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ здэзмыгъэшын здумыгъэшын здимыгъэшын здэдмыгъэшын здэвмыгъэшын здамыгъэшын
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ здэзгъэшыну здэбгъэшыну здигъэшыну здэдгъэшыну здэвгъэшыну здагъэшыну
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ здэзмыгъэшыну здумыгъэшыну здимыгъэшыну здэдмыгъэшыну здэвмыгъэшыну здамыгъэшыну
Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ щӀэзгъэш щӀэбгъэш щӀигъэш щӀэдгъэш щӀэвгъэш щӀагъэш
ит зэман - щымыӀэныгъэ щӀэзмыгъэш щӀумыгъэш щӀимыгъэш щӀэдмыгъэш щӀэвмыгъэш щӀамыгъэш
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ щӀэзгъэша щӀэбгъэша щӀигъэша щӀэдгъэша щӀэвгъэша щӀагъэша
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ щӀэзмыгъэша щӀумыгъэша щӀимыгъэша щӀэдмыгъэша щӀэвмыгъэша щӀамыгъэша
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ щӀэзгъэшыгъа щӀэбгъэшыгъа щӀигъэшыгъа щӀэдгъэшыгъа щӀэвгъэшыгъа щӀагъэшыгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ щӀэзмыгъэшыгъа щӀумыгъэшыгъа щӀимыгъэшыгъа щӀэдмыгъэшыгъа щӀэвмыгъэшыгъа щӀамыгъэшыгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ щӀэзгъэшын щӀэбгъэшын щӀигъэшын щӀэдгъэшын щӀэвгъэшын щӀагъэшын
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ щӀэзмыгъэшын щӀумыгъэшын щӀимыгъэшын щӀэдмыгъэшын щӀэвмыгъэшын щӀамыгъэшын
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ щӀэзгъэшыну щӀэбгъэшыну щӀигъэшыну щӀэдгъэшыну щӀэвгъэшыну щӀагъэшыну
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ щӀэзмыгъэшыну щӀумыгъэшыну щӀимыгъэшыну щӀэдмыгъэшыну щӀэвмыгъэшыну щӀамыгъэшыну
Деепричастиехэр сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
ит зэман - щыӀэныгъэ згъэшу бгъэшу игъэшу дгъэшу вгъэшу ягъэшу
ит зэман - щымыӀэныгъэ сымыгъэшу умыгъэшу имыгъэшу дымыгъэшу фымыгъэшу ямыгъэшу
блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ згъэшауэ бгъэшауэ игъэшауэ дгъэшауэ вгъэшауэ ягъэшауэ
блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сымыгъэшауэ умыгъэшауэ имыгъэшауэ дымыгъэшауэ фымыгъэшауэ ямыгъэшауэ
урэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ згъэшурэ бгъэшурэ игъэшурэ дгъэшурэ вгъэшурэ ягъэшурэ
урэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ сымыгъэшурэ умыгъэшурэ имыгъэшурэ дымыгъэшурэ фымыгъэшурэ ямыгъэшурэ
Прямой дополненэ -- ит зэман щыӀэныгъэ фащэ Прямой Дополненэ
сэ уэ ар дэ фэ ахэр
Подлежащэ
сэ -- узогъэш согъэш -- фызогъэш согъэш(хэ)
уэ сыбогъэш -- уогъэш / богъэш дыбогъэш -- уогъэш(хэ) / богъэш(хэ)
абы сегъэш уегъэш егъэш дегъэш фегъэш егъэш(хэ)
дэ -- удогъэш догъэш -- фыдогъэш догъэш(хэ)
фэ сывогъэш -- фогъэш дывогъэш -- фогъэш(хэ)
абыхэм сагъэш уагъэш ягъэш дагъэш фагъэш ягъэш(хэ)
Прямой дополненэ -- фащэ псори (ит зэман щыӀэныгъэ фащэм нэгъуэщӀ) Прямой Дополненэ
сэ уэ ар дэ фэ ахэр
Подлежащэ
сэ -- узгъэ[шрэ] згъэ[шрэ] -- фызгъэ[шрэ] згъэ[ш(хэ)рэ]
уэ сыбгъэ[шрэ] -- бгъэ[шрэ] дыбгъэ[шрэ] -- бгъэ[ш(хэ)рэ]
абы сигъэ[шрэ] уигъэ[шрэ] игъэ[шрэ] дигъэ[шрэ] фигъэ[шрэ] игъэ[ш(хэ)рэ]
дэ -- удгъэ[шрэ] дгъэ[шрэ] -- фыдгъэ[шрэ] дгъэ[ш(хэ)рэ]
фэ сывгъэ[шрэ] -- вгъэ[шрэ] дывгъэ[шрэ] -- вгъэ[ш(хэ)рэ]
абыхэм сагъэ[шрэ] уагъэ[шрэ] ягъэ[шрэ] дагъэ[шрэ] фагъэ[шрэ] ягъэ[ш(хэ)рэ]
-э-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы Белджылы Мыбелджылы Белджылы
Именительнэ: [гъэш] [гъэш]ыр -- [гъэш]хэр
Эргативнэ: [гъэш] [гъэш]ым -- [гъэш]хэм
Послеложнэ: [гъэш]кӀэ [гъэш]ымкӀэ [гъэш]хэкӀэ [гъэш]хэмкӀэ
Обстоятельственнэ: [гъэш]у [гъэш]ырауэ [гъэш]хэу [гъэш]хэрауэ
-а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы Белджылы Мыбелджылы Белджылы
Именительнэ: [гъэш]а [гъэш]ар -- [гъэш]ахэр
Эргативнэ: [гъэш]а [гъэш]ам -- [гъэш]ахэм
Послеложнэ: [гъэш]акӀэ [гъэш]амкӀэ [гъэш]ахэкӀэ [гъэш]ахэмкӀэ
Обстоятельственнэ: [гъэш]ауэ [гъэш]арауэ [гъэш]ахэу [гъэш]ахэрауэ
-эн-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы Белджылы Мыбелджылы Белджылы
Именительнэ: [гъэш]ын [гъэш]ыныр -- [гъэш]ынхэр
Эргативнэ: [гъэш]ын [гъэш]ыным -- [гъэш]ынхэм
Послеложнэ: [гъэш]ынкӀэ [гъэш]ынымкӀэ [гъэш]ынхэкӀэ [гъэш]ынхэмкӀэ
'Обстоятельственнэ: [гъэш]ыну [гъэш]ынырауэ [гъэш]ынхэу [гъэш]ынхэрауэ
-эну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы Белджылы Мыбелджылы Белджылы
Именительнэ: [гъэш]ыну [гъэш]ынур -- [гъэш]ынухэр
Эргативнэ: [гъэш]ыну [гъэш]ынум -- [гъэш]ынухэм
Послеложнэ: [гъэш]ынукӀэ [гъэш]ынумкӀэ [гъэш]ынухэкӀэ [гъэш]ынухэмкӀэ
Обстоятельственнэ: [гъэш]ынууэ [гъэш]ынурауэ [гъэш]ынухэу [гъэш]ынухэрауэ

МЫХЬЭНЭ

  1. Зыгуэр ину ӏуэтэн.

ЩАПХЪЭХЭР

  • Пхуэмыдэм уи уэрэд егъэш. Псалъэжьхэр
  • Гуӏэ гъыбзэр къуэм щагъэшу Псыхъуэ кӏыхьым бэр щопэкӏу. ЛъэбакъуэщӀэхэр, сборник

ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР

НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР

ИНДЖЫЛЫБЗЭ
  • гъэшын: pronounce, say or sing sth loudly
УРЫСЫБЗЭ
  • гъэшын: громко произносить, петь что-л.
псалъафэ зэпыщӏахэр

Батэ гъэшын

  Мыхьэнэ: 
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр
     Инджылыбзэ: move mountains, do the impossible (more often used with irony)
     Урысыбзэ: горы своротить (чаще с иронией)
  Псалъэ зэпхахэр:
  Щапхъэхэр:

БИБЛИОГРАФИЕ

  • Апажэ М. Л., КӀуэкӀуэ Ж. Н. Адыгэ-урыс псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2008.
  • БищӀо Б. Ч. Адыгэбзэм и псалъэгъэнахуэ. Налшык: «Эльбрус», 2015.
  • БищӀо Б. Ч., Къумыкъу Д. М., ТӀымыжь Хь. Т. ЕджапӀэхэм папщӀэ урыс-адыгэ псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2013.
  • Джаурджий Хь. З., Сыкъун Хь. Хь. Урыс-адыгэ школ псалъалъэ. Налшык: «Нарт», 1991.
  • Къэбэрдей АССР-м и министрхэм я советым деж щыӀэ Къэбэрдей научно-исследовательскэ институт. Къардэн Б. М., БищӀэу А. Т. Урыс-къэбэрдей-шэрджэс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1955
  • Къэбэрдей-Балъкъэр АССР-м и министрхэм я советым и деж щыӀэ Къэбэрдей-балъкъэр научно-исследовательскэ институт. Апажэ М. Л., Багъ Н. А., Багъ П. М., Балъкъэр Б. Хь, КӀуэкӀуэ Ж. Н., ЖьэкӀэмыхъу Хь. Хь., Урыс Хь. Щ. Къэбэрдей-урыс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1957
  • Россием щӀэныгъэхэмкӀэ и академием и Къэбэрдей-Балъкъэр щӀэныгъэ центрым гуманитарнэ къухутэныгъэхэмкӀэ и институт. Адыгэбзэ псалъалъэ. Москва: «Дигора», 1999.
  • Табухов Х. К. Толковый русско-кабардино-черкесский словарь. Нальчик: Издательлский центр «Эль-Фа», 2006.
  • Шэрджэс Алий. Яхуэмыфащэу лъэныкъуэ едгъэза псалъэхэр. Адыгэ псалъэгъэнахуэм щӀыгъужыпхъэхэр. Налшык: Изд. КБИГИ, 2009.
Retrieved from "https://incubator.wikimedia.org/w/index.php?title=Wt/kbd/гъэшын&oldid=5202097"