Wt/kbd/гъэшпэж
АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)
-
гъэшпэж
-
гъэшпэж
ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ЩЫӏЭЦӏЭ
ЭТИМОЛОГИЕ
КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ
- IPA [ʁɐʂ'pɐᶎ]
ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ
- гъэ- + [шпэж]
СКЛОНЕНЭ
| Закъуэ бжьыгъэ | Куэд бжьыгъэ | |||
|---|---|---|---|---|
| Мыбелджылы | Белджылы | Мыбелджылы | Белджылы | |
| Именительнэ: | гъэшпэж | гъэшпэжыр | -- | гъэшпэжхэр |
| Эргативнэ: | гъэшпэж | гъэшпэжым | -- | гъэшпэжхэм |
| Послеложнэ: | гъэшпэжкӀэ | гъэшпэжымкӀэ | гъэшпэжхэкӀэ | гъэшпэжхэмкӀэ |
| Обстоятельственнэ: | гъэшпэжу | гъэшпэжырауэ | гъэшпэжхэу | гъэшпэжхэрауэ |
МЫХЬЭНЭ
- Илъэс бжыгъэкӏэ къэкӏ удз лӏэужьыгъуэ (Medicago Falcata).
ЩАПХЪЭХЭР
ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР
- Гъэгъа гъуэжьыфэхэр гъэшпэжым гъэмахуэм къыпедзэ.
- Гъэшпэжыр ӏэщым фӏыуэ яшх, бжьэхэм фо къыхах.
НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР
ИНДЖЫЛЫБЗЭ
- гъэшпэж: yellow lucerne, sickle alfalfa, yellow-flowered alfalfa, yellow alfalfa, sickle medick, yellow medick
- Гъэгъа гъуэжьыфэхэр гъэшпэжым гъэмахуэм къыпедзэ: yellow alfalfa has yellow flowers in the summer.
- Гъэшпэжыр ӏэщым фӏыуэ яшх, бжьэхэм фо къыхах: cattle eat yellow alfalfa well, and bees make honey from it.
УРЫСЫБЗЭ
- гъэшпэж: люцерна жёлтая
- Гъэгъа гъуэжьыфэхэр гъэшпэжым гъэмахуэм къыпедзэ: люцерна желтая летом цветет желтыми цветами.
- Гъэшпэжыр ӏэщым фӏыуэ яшх, бжьэхэм фо къыхах: скот хорошо ест желтую люцерну, а пчёлы делают мёд.
БИБЛИОГРАФИЕ
- Апажэ М. Л., КӀуэкӀуэ Ж. Н. Адыгэ-урыс псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2008.
- БищӀо Б. Ч. Адыгэбзэм и псалъэгъэнахуэ. Налшык: «Эльбрус», 2015.
- БищӀо Б. Ч., Къумыкъу Д. М., ТӀымыжь Хь. Т. ЕджапӀэхэм папщӀэ урыс-адыгэ псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2013.
- Джаурджий Хь. З., Сыкъун Хь. Хь. Урыс-адыгэ школ псалъалъэ. Налшык: «Нарт», 1991.
- Къэбэрдей АССР-м и министрхэм я советым деж щыӀэ Къэбэрдей научно-исследовательскэ институт. Къардэн Б. М., БищӀэу А. Т. Урыс-къэбэрдей-шэрджэс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1955
- Къэбэрдей-Балъкъэр АССР-м и министрхэм я советым и деж щыӀэ Къэбэрдей-балъкъэр научно-исследовательскэ институт. Апажэ М. Л., Багъ Н. А., Багъ П. М., Балъкъэр Б. Хь, КӀуэкӀуэ Ж. Н., ЖьэкӀэмыхъу Хь. Хь., Урыс Хь. Щ. Къэбэрдей-урыс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1957
- Россием щӀэныгъэхэмкӀэ и академием и Къэбэрдей-Балъкъэр щӀэныгъэ центрым гуманитарнэ къухутэныгъэхэмкӀэ и институт. Адыгэбзэ псалъалъэ. Москва: «Дигора», 1999.
- Табухов Х. К. Толковый русско-кабардино-черкесский словарь. Нальчик: Издательлский центр «Эль-Фа», 2006.
- Шэрджэс Алий. Яхуэмыфащэу лъэныкъуэ едгъэза псалъэхэр. Адыгэ псалъэгъэнахуэм щӀыгъужыпхъэхэр. Налшык: Изд. КБИГИ, 2009.