АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)
ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭӏЭС
ЭТИМОЛОГИЕ
КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ
ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ
гъэ- + [хьэ] + [улей] + -ы + -н
СПРЯЖЕНЭ
Глагол лъэӏэс "гъэхьэулеин"-м и спряженэ
Инфинитив (масдар)
щыӀэныгъэ:
гъэхьэулеин
щымыӀэныгъэ:
мыгъэхьэулеин
Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
щыӀэныгъэ:
згъэхьэулеин
бгъэхьэулеин
игъэхьэулеин
дгъэхьэулеин
вгъэхьэулеин
бгъэдагъэхьэулеин
щымыӀэныгъэ:
сымыгъэхьэулеин
умыгъэхьэулеин
имыгъэхьэулеин
дымыгъэхьэулеин
фымыгъэхьэулеин
ямыгъэхьэулеин
Унафэ наклоненэ
уэ
фэ
щыӀэныгъэ:
гъэхьэулей!
вгъэхьэулей!
щымыӀэныгъэ:
умыгъэхьэулей!
фымыгъэхьэулей!
Ре-кӀэ унафэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
щыӀэныгъэ:
срегъэхьэулей
урегъэхьэулей
ирегъэхьэулей
дрегъэхьэулей
фрегъэхьэулей
ирегъэхьэулей
щымыӀэныгъэ:
сремыгъэхьэулей
уремыгъэхьэулей
иремыгъэхьэулей
дремыгъэхьэулей
фремыгъэхьэулей
иремыгъэхьэулей
ЗэраӀуатэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:
согъэхьэулей(р)
уогъэхьэулей(р) / богъэхьэулей(р)
егъэхьэулей(р)
догъэхьэулей(р)
фогъэхьэулей(р)
ягъэхьэулей(р)
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
згъэхьэулейркъым
бгъэхьэулейркъым
игъэхьэулейркъым
дгъэхьэулейркъым
вгъэхьэулейркъым
ягъэхьэулейркъым
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:
згъэхьэулейрт
бгъэхьэулейрт
игъэхьэулейрт
дгъэхьэулейрт
вгъэхьэулейрт
ягъэхьэулейрт
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:
згъэхьэулейртэкъым
бгъэхьэулейртэкъым
игъэхьэулейртэкъым
дгъэхьэулейртэкъым
вгъэхьэулейртэкъым
ягъэхьэулейртэкъым
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
згъэхьэулеящ
бгъэхьэулеящ
игъэхьэулеящ
дгъэхьэулеящ
вгъэхьэулеящ
ягъэхьэулеящ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
згъэхьэулеякъым
бгъэхьэулеякъым
игъэхьэулеякъым
дгъэхьэулеякъым
вгъэхьэулеякъым
ягъэхьэулеякъым
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:
згъэхьэулеят
бгъэхьэулеят
игъэхьэулеят
дгъэхьэулеят
вгъэхьэулеят
ягъэхьэулеят
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
згъэхьэулеятэкъым
бгъэхьэулеятэкъым
игъэхьэулеятэкъым
дгъэхьэулеятэкъым
вгъэхьэулеятэкъым
ягъэхьэулеятэкъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:
згъэхьэулейгъащ
бгъэхьэулейгъащ
игъэхьэулейгъащ
дгъэхьэулейгъащ
вгъэхьэулейгъащ
ягъэхьэулейгъащ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:
згъэхьэулейгъакъым
бгъэхьэулейгъакъым
игъэхьэулейгъакъым
дгъэхьэулейгъакъым
вгъэхьэулейгъакъым
ягъэхьэулейгъакъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:
згъэхьэулейгъат
бгъэхьэулейгъат
игъэхьэулейгъат
дгъэхьэулейгъат
вгъэхьэулейгъат
ягъэхьэулейгъат
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ:
згъэхьэулейгъатэкъым
бгъэхьэулейгъатэкъым
игъэхьэулейгъатэкъым
дгъэхьэулейгъатэкъым
вгъэхьэулейгъатэкъым
ягъэхьэулейгъатэкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:
згъэхьэулейщ
бгъэхьэулейщ
игъэхьэулейщ
дгъэхьэулейщ
вгъэхьэулейщ
ягъэхьэулейщ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:
згъэхьэулейкъым
бгъэхьэулейкъым
игъэхьэулейкъым
дгъэхьэулейкъым
вгъэхьэулейкъым
ягъэхьэулейкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:
згъэхьэулейт
бгъэхьэулейт
игъэхьэулейт
дгъэхьэулейт
вгъэхьэулейт
ягъэхьэулейт
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:
згъэхьэулейтэкъым
бгъэхьэулейтэкъым
игъэхьэулейтэкъым
дгъэхьэулейтэкъым
вгъэхьэулейтэкъым
ягъэхьэулейтэкъым
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
згъэхьэулеинщ
бгъэхьэулеинщ
игъэхьэулеинщ
дгъэхьэулеинщ
вгъэхьэулеинщ
ягъэхьэулеинщ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
згъэхьэулеинкъым
бгъэхьэулеинкъым
игъэхьэулеинкъым
дгъэхьэулеинкъым
вгъэхьэулеинкъым
ягъэхьэулеинкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
згъэхьэулеинущ
бгъэхьэулеинущ
игъэхьэулеинущ
дгъэхьэулеинущ
вгъэхьэулеинущ
ягъэхьэулеинущ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
згъэхьэулеинукъым
бгъэхьэулеинукъым
игъэхьэулеинукъым
дгъэхьэулеинукъым
вгъэхьэулеинукъым
ягъэхьэулеинукъым
ЗэрыупщӀэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:
згъэхьэулейрэ
бгъэхьэулейрэ
игъэхьэулейрэ
дгъэхьэулейрэ
вгъэхьэулейрэ
ягъэхьэулейрэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
згъэхьэулейркъэ
бгъэхьэулейркъэ
игъэхьэулейркъэ
дгъэхьэулейркъэ
вгъэхьэулейркъэ
ягъэхьэулейркъэ
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:
згъэхьэулейрт
бгъэхьэулейрт
игъэхьэулейрт
дгъэхьэулейрт
вгъэхьэулейрт
ягъэхьэулейрт
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:
згъэхьэулейртэкъэ
бгъэхьэулейртэкъэ
игъэхьэулейртэкъэ
дгъэхьэулейртэкъэ
вгъэхьэулейртэкъэ
ягъэхьэулейртэкъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
згъэхьэулея
бгъэхьэулея
игъэхьэулея
дгъэхьэулея
вгъэхьэулея
ягъэхьэулея
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
згъэхьэулеякъэ
бгъэхьэулеякъэ
игъэхьэулеякъэ
дгъэхьэулеякъэ
вгъэхьэулеякъэ
ягъэхьэулеякъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:
згъэхьэулеят
бгъэхьэулеят
игъэхьэулеят
дгъэхьэулеят
вгъэхьэулеят
ягъэхьэулеят
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
згъэхьэулеятэкъэ
бгъэхьэулеятэкъэ
игъэхьэулеятэкъэ
дгъэхьэулеятэкъэ
вгъэхьэулеятэкъэ
ягъэхьэулеятэкъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:
згъэхьэулейгъа
бгъэхьэулейгъа
игъэхьэулейгъа
дгъэхьэулейгъа
вгъэхьэулейгъа
ягъэхьэулейгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀыныгъэ:
згъэхьэулейгъакъэ
бгъэхьэулейгъакъэ
игъэхьэулейгъакъэ
дгъэхьэулейгъакъэ
вгъэхьэулейгъакъэ
ягъэхьэулейгъакъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:
згъэхьэулейгъат
бгъэхьэулейгъат
игъэхьэулейгъат
дгъэхьэулейгъат
вгъэхьэулейгъат
ягъэхьэулейгъат
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
згъэхьэулейгъатэкъэ
бгъэхьэулейгъатэкъэ
игъэхьэулейгъатэкъэ
дгъэхьэулейгъатэкъэ
вгъэхьэулейгъатэкъэ
ягъэхьэулейгъатэкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:
згъэхьэулей
бгъэхьэулей
игъэхьэулей
дгъэхьэулей
вгъэхьэулей
ягъэхьэулей
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:
згъэхьэулейкъэ
бгъэхьэулейкъэ
игъэхьэулейкъэ
дгъэхьэулейкъэ
вгъэхьэулейкъэ
ягъэхьэулейкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:
згъэхьэулейт
бгъэхьэулейт
игъэхьэулейт
дгъэхьэулейт
вгъэхьэулейт
ягъэхьэулейт
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:
згъэхьэулейтэкъэ
бгъэхьэулейтэкъэ
игъэхьэулейтэкъэ
дгъэхьэулейтэкъэ
вгъэхьэулейтэкъэ
ягъэхьэулейтэкъэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
згъэхьэулеин
бгъэхьэулеин
игъэхьэулеин
дгъэхьэулеин
вгъэхьэулеин
ягъэхьэулеин
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
згъэхьэулеинкъэ
бгъэхьэулеинкъэ
игъэхьэулеинкъэ
дгъэхьэулеинкъэ
вгъэхьэулеинкъэ
ягъэхьэулеинкъэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
згъэхьэулеину
бгъэхьэулеину
игъэхьэулеину
дгъэхьэулеину
вгъэхьэулеину
ягъэхьэулеину
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
згъэхьэулеинукъэ
бгъэхьэулеинукъэ
игъэхьэулеинукъэ
дгъэхьэулеинукъэ
вгъэхьэулеинукъэ
ягъэхьэулеинукъэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:
згъэхьэулеймэ
бгъэхьэулеймэ
игъэхьэулеймэ
дгъэхьэулеймэ
вгъэхьэулеймэ
ягъэхьэулеймэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыгъэхьэулеймэ
умыгъэхьэулеймэ
имыгъэхьэулеймэ
дымыгъэхьэулеймэ
фымыгъэхьэулеймэ
ямыгъэхьэулеймэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
згъэхьэулеямэ
бгъэхьэулеямэ
игъэхьэулеямэ
дгъэхьэулеямэ
вгъэхьэулеямэ
ягъэхьэулеямэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сымыгъэхьэулеямэ
умыгъэхьэулеямэ
имыгъэхьэулеямэ
дымыгъэхьэулеямэ
фымыгъэхьэулеямэ
ямыгъэхьэулеямэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
згъэхьэулейгъамэ
бгъэхьэулейгъамэ
игъэхьэулейгъамэ
дгъэхьэулейгъамэ
вгъэхьэулейгъамэ
ягъэхьэулейгъамэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сымыгъэхьэулейгъамэ
умыгъэхьэулейгъамэ
имыгъэхьэулейгъамэ
дымыгъэхьэулейгъамэ
фымыгъэхьэулейгъамэ
ямыгъэхьэулейгъамэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
згъэхьэулеинмэ
бгъэхьэулеинмэ
игъэхьэулеинмэ
дгъэхьэулеинмэ
вгъэхьэулеинмэ
ягъэхьэулеинмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыгъэхьэулеинмэ
умыгъэхьэулеинмэ
имыгъэхьэулеинмэ
дымыгъэхьэулеинмэ
фымыгъэхьэулеинмэ
ямыгъэхьэулеинмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
згъэхьэулеинумэ
бгъэхьэулеинумэ
игъэхьэулеинумэ
дгъэхьэулеинумэ
вгъэхьэулеинумэ
ягъэхьэулеинумэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыгъэхьэулеинумэ
умыгъэхьэулеинумэ
имыгъэхьэулеинумэ
дымыгъэхьэулеинумэ
фымыгъэхьэулеинумэ
ямыгъэхьэулеинумэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:
згъэхьэулейтэмэ
бгъэхьэулейтэмэ
игъэхьэулейтэмэ
дгъэхьэулейтэмэ
вгъэхьэулейтэмэ
ягъэхьэулейтэмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыгъэхьэулейтэмэ
умыгъэхьэулейтэмэ
имыгъэхьэулейтэмэ
дымыгъэхьэулейтэмэ
фымыгъэхьэулейтэмэ
ямыгъэхьэулейтэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
згъэхьэулеятэмэ
бгъэхьэулеятэмэ
игъэхьэулеятэмэ
дгъэхьэулеятэмэ
вгъэхьэулеятэмэ
ягъэхьэулеятэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сымыгъэхьэулеятэмэ
умыгъэхьэулеятэмэ
имыгъэхьэулеятэмэ
дымыгъэхьэулеятэмэ
фымыгъэхьэулеятэмэ
ямыгъэхьэулеятэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
згъэхьэулейгъатэмэ
бгъэхьэулейгъатэмэ
игъэхьэулейгъатэмэ
дгъэхьэулейгъатэмэ
вгъэхьэулейгъатэмэ
ягъэхьэулейгъатэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сымыгъэхьэулейгъатэмэ
умыгъэхьэулейгъатэмэ
имыгъэхьэулейгъатэмэ
дымыгъэхьэулейгъатэмэ
фымыгъэхьэулейгъатэмэ
ямыгъэхьэулейгъатэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
згъэхьэулеинтэмэ
бгъэхьэулеинтэмэ
игъэхьэулеинтэмэ
дгъэхьэулеинтэмэ
вгъэхьэулеинтэмэ
ягъэхьэулеинтэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыгъэхьэулеинтэмэ
умыгъэхьэулеинтэмэ
имыгъэхьэулеинтэмэ
дымыгъэхьэулеинтэмэ
фымыгъэхьэулеинтэмэ
ямыгъэхьэулеинтэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
згъэхьэулеинутэмэ
бгъэхьэулеинутэмэ
игъэхьэулеинутэмэ
дгъэхьэулеинутэмэ
вгъэхьэулеинутэмэ
ягъэхьэулеинутэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыгъэхьэулеинутэмэ
умыгъэхьэулеинутэмэ
имыгъэхьэулеинутэмэ
дымыгъэхьэулеинутэмэ
фымыгъэхьэулеинутэмэ
ямыгъэхьэулеинутэмэ
сослагательнэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
згъэхьэулеинт
бгъэхьэулеинт
игъэхьэулеинт
дгъэхьэулеинт
вгъэхьэулеинт
ягъэхьэулеинт
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
згъэхьэулеинтэкъым
бгъэхьэулеинтэкъым
игъэхьэулеинтэкъым
дгъэхьэулеинтэкъым
вгъэхьэулеинтэкъым
ягъэхьэулеинтэкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
згъэхьэулеинут
бгъэхьэулеинут
игъэхьэулеинут
дгъэхьэулеинут
вгъэхьэулеинут
ягъэхьэулеинут
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
згъэхьэулеинутэкъым
бгъэхьэулеинутэкъым
игъэхьэулеинутэкъым
дгъэхьэулеинутэкъым
вгъэхьэулеинутэкъым
ягъэхьэулеинутэкъым
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:
згъэхьэулейми
бгъэхьэулейми
игъэхьэулейми
дгъэхьэулейми
вгъэхьэулейми
ягъэхьэулейми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыгъэхьэулейми
умыгъэхьэулейми
имыгъэхьэулейми
дымыгъэхьэулейми
фымыгъэхьэулейми
ямыгъэхьэулейми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
згъэхьэулеями
бгъэхьэулеями
игъэхьэулеями
дгъэхьэулеями
вгъэхьэулеями
ягъэхьэулеями
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сымыгъэхьэулеями
умыгъэхьэулеями
имыгъэхьэулеями
дымыгъэхьэулеями
фымыгъэхьэулеями
ямыгъэхьэулеями
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
згъэхьэулейгъами
бгъэхьэулейгъами
игъэхьэулейгъами
дгъэхьэулейгъами
вгъэхьэулейгъами
ягъэхьэулейгъами
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сымыгъэхьэулейгъами
умыгъэхьэулейгъами
имыгъэхьэулейгъами
дымыгъэхьэулейгъами
фымыгъэхьэулейгъами
ямыгъэхьэулейгъами
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
згъэхьэулеинми
бгъэхьэулеинми
игъэхьэулеинми
дгъэхьэулеинми
вгъэхьэулеинми
ягъэхьэулеинми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыгъэхьэулеинми
умыгъэхьэулеинми
имыгъэхьэулеинми
дымыгъэхьэулеинми
фымыгъэхьэулеинми
ямыгъэхьэулеинми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
згъэхьэулеинуми
бгъэхьэулеинуми
игъэхьэулеинуми
дгъэхьэулеинуми
вгъэхьэулеинуми
ягъэхьэулеинуми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыгъэхьэулеинуми
умыгъэхьэулеинуми
имыгъэхьэулеинуми
дымыгъэхьэулеинуми
фымыгъэхьэулеинуми
ямыгъэхьэулеинуми
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:
згъэхьэулейтэми
бгъэхьэулейтэми
игъэхьэулейтэми
дгъэхьэулейтэми
вгъэхьэулейтэми
ягъэхьэулейтэми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыгъэхьэулейтэми
умыгъэхьэулейтэми
имыгъэхьэулейтэми
дымыгъэхьэулейтэми
фымыгъэхьэулейтэми
ямыгъэхьэулейтэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
згъэхьэулеятэми
бгъэхьэулеятэми
игъэхьэулеятэми
дгъэхьэулеятэми
вгъэхьэулеятэми
ягъэхьэулеятэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сымыгъэхьэулеятэми
умыгъэхьэулеятэми
имыгъэхьэулеятэми
дымыгъэхьэулеятэми
фымыгъэхьэулеятэми
ямыгъэхьэулеятэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
згъэхьэулейгъатэми
бгъэхьэулейгъатэми
игъэхьэулейгъатэми
дгъэхьэулейгъатэми
вгъэхьэулейгъатэми
ягъэхьэулейгъатэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сымыгъэхьэулейгъатэми
умыгъэхьэулейгъатэми
имыгъэхьэулейгъатэми
дымыгъэхьэулейгъатэми
фымыгъэхьэулейгъатэми
ямыгъэхьэулейгъатэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
згъэхьэулеинтэми
бгъэхьэулеинтэми
игъэхьэулеинтэми
дгъэхьэулеинтэми
вгъэхьэулеинтэми
ягъэхьэулеинтэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыгъэхьэулеинтэми
умыгъэхьэулеинтэми
имыгъэхьэулеинтэми
дымыгъэхьэулеинтэми
фымыгъэхьэулеинтэми
ямыгъэхьэулеинтэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
згъэхьэулеинутэми
бгъэхьэулеинутэми
игъэхьэулеинутэми
дгъэхьэулеинутэми
вгъэхьэулеинутэми
ягъэхьэулеинутэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыгъэхьэулеинутэми
умыгъэхьэулеинутэми
имыгъэхьэулеинутэми
дымыгъэхьэулеинутэми
фымыгъэхьэулеинутэми
ямыгъэхьэулеинутэми
гъэщӀэгъуэныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
щыӀэныгъэ:
згъэхьэулеяи
бгъэхьэулеяи
игъэхьэулеяи
дгъэхьэулеяи
вгъэхьэулеяи
ягъэхьэулеяи
щымыӀэныгъэ:
сымыгъэхьэулеяи
умыгъэхьэулеяи
имыгъэхьэулеяи
дымыгъэхьэулеяи
фымыгъэхьэулеяи
ямыгъэхьэулеяи
фӀэфӀыныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
щыӀэныгъэ:
згъэхьэулеящэрэт
бгъэхьэулеящэрэт
игъэхьэулеящэрэт
дгъэхьэулеящэрэт
вгъэхьэулеящэрэт
ягъэхьэулеящэрэт
щымыӀэныгъэ:
сымыгъэхьэулеящэрэт
умыгъэхьэулеящэрэт
имыгъэхьэулеящэрэт
дымыгъэхьэулеящэрэт
фымыгъэхьэулеящэрэт
ямыгъэхьэулеящэрэт
шэч къытехьэныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
згъэхьэулеягъэнщ
бгъэхьэулеягъэнщ
игъэхьэулеягъэнщ
дгъэхьэулеягъэнщ
вгъэхьэулеягъэнщ
ягъэхьэулеягъэнщ
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
згъэхьэулеягъэнкъым
бгъэхьэулеягъэнкъым
игъэхьэулеягъэнкъым
дгъэхьэулеягъэнкъым
вгъэхьэулеягъэнкъым
ягъэхьэулеягъэнкъым
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
згъэхьэулеягъэнт
бгъэхьэулеягъэнт
игъэхьэулеягъэнт
дгъэхьэулеягъэнт
вгъэхьэулеягъэнт
ягъэхьэулеягъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
згъэхьэулеягъэнтэкъым
бгъэхьэулеягъэнтэкъым
игъэхьэулеягъэнтэкъым
дгъэхьэулеягъэнтэкъым
вгъэхьэулеягъэнтэкъым
ягъэхьэулеягъэнтэкъым
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
згъэхьэулеягъэн
бгъэхьэулеягъэн
игъэхьэулеягъэн
дгъэхьэулеягъэн
вгъэхьэулеягъэн
ягъэхьэулеягъэн
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
згъэхьэулеягъэнкъэ
бгъэхьэулеягъэнкъэ
игъэхьэулеягъэнкъэ
дгъэхьэулеягъэнкъэ
вгъэхьэулеягъэнкъэ
ягъэхьэулеягъэнкъэ
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
згъэхьэулеягъэнт
бгъэхьэулеягъэнт
игъэхьэулеягъэнт
дгъэхьэулеягъэнт
вгъэхьэулеягъэнт
ягъэхьэулеягъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
згъэхьэулеягъэнтэкъэ
бгъэхьэулеягъэнтэкъэ
игъэхьэулеягъэнтэкъэ
дгъэхьэулеягъэнтэкъэ
вгъэхьэулеягъэнтэкъэ
ягъэхьэулеягъэнтэкъэ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
згъэхьэулеягъэнущ
бгъэхьэулеягъэнущ
игъэхьэулеягъэнущ
дгъэхьэулеягъэнущ
вгъэхьэулеягъэнущ
ягъэхьэулеягъэнущ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
згъэхьэулеягъэнукъым
бгъэхьэулеягъэнукъым
игъэхьэулеягъэнукъым
дгъэхьэулеягъэнукъым
вгъэхьэулеягъэнукъым
ягъэхьэулеягъэнукъым
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
згъэхьэулеягъэнут
бгъэхьэулеягъэнут
игъэхьэулеягъэнут
дгъэхьэулеягъэнут
вгъэхьэулеягъэнут
ягъэхьэулеягъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
згъэхьэулеягъэнутэкъым
бгъэхьэулеягъэнутэкъым
игъэхьэулеягъэнутэкъым
дгъэхьэулеягъэнутэкъым
вгъэхьэулеягъэнутэкъым
ягъэхьэулеягъэнутэкъым
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
згъэхьэулеягъэну
бгъэхьэулеягъэну
игъэхьэулеягъэну
дгъэхьэулеягъэну
вгъэхьэулеягъэну
ягъэхьэулеягъэну
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
згъэхьэулеягъэнукъэ
бгъэхьэулеягъэнукъэ
игъэхьэулеягъэнукъэ
дгъэхьэулеягъэнукъэ
вгъэхьэулеягъэнукъэ
ягъэхьэулеягъэнукъэ
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
згъэхьэулеягъэнут
бгъэхьэулеягъэнут
игъэхьэулеягъэнут
дгъэхьэулеягъэнут
вгъэхьэулеягъэнут
ягъэхьэулеягъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
згъэхьэулеягъэнутэкъэ
бгъэхьэулеягъэнутэкъэ
игъэхьэулеягъэнутэкъэ
дгъэхьэулеягъэнутэкъэ
вгъэхьэулеягъэнутэкъэ
ягъэхьэулеягъэнутэкъэ
Зылэжь (субъектнэ) причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
зыгъэхьэулей
ит зэман - щымыӀэныгъэ
зымыгъэхьэулей
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
зыгъэхьэулея
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
зымыгъэхьэулея
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
зыгъэхьэулейгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
зымыгъэхьэулейгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
зыгъэхьэулеин
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
зымыгъэхьэулеин
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
зыгъэхьэулеину
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
зымыгъэхьэулеину
Зэлэжь (объектнэ) причастие (щхьэм иту)
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман - щыӀэныгъэ
згъэхьэулей
бгъэхьэулей
игъэхьэулей
дгъэхьэулей
вгъэхьэулей
ягъэхьэулей
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сымыгъэхьэулей
умыгъэхьэулей
имыгъэхьэулей
дымыгъэхьэулей
фымыгъэхьэулей
ямыгъэхьэулей
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
згъэхьэулея
бгъэхьэулея
игъэхьэулея
дгъэхьэулея
вгъэхьэулея
ягъэхьэулея
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сымыгъэхьэулея
умыгъэхьэулея
имыгъэхьэулея
дымыгъэхьэулея
фымыгъэхьэулея
ямыгъэхьэулея
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
згъэхьэулейгъа
бгъэхьэулейгъа
игъэхьэулейгъа
дгъэхьэулейгъа
вгъэхьэулейгъа
ягъэхьэулейгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сымыгъэхьэулейгъа
умыгъэхьэулейгъа
имыгъэхьэулейгъа
дымыгъэхьэулейгъа
фымыгъэхьэулейгъа
ямыгъэхьэулейгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
згъэхьэулеин
бгъэхьэулеин
игъэхьэулеин
дгъэхьэулеин
вгъэхьэулеин
ягъэхьэулеин
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сымыгъэхьэулеин
умыгъэхьэулеин
имыгъэхьэулеин
дымыгъэхьэулеин
фымыгъэхьэулеин
ямыгъэхьэулеин
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
згъэхьэулеину
бгъэхьэулеину
игъэхьэулеину
дгъэхьэулеину
вгъэхьэулеину
ягъэхьэулеину
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сымыгъэхьэулеину
умыгъэхьэулеину
имыгъэхьэулеину
дымыгъэхьэулеину
фымыгъэхьэулеину
ямыгъэхьэулеину
Зэлэжь (объектнэ) причастие (щхьэншэ)
ит зэман - щыӀэныгъэ
гъэхьэулей
ит зэман - щымыӀэныгъэ
мыгъэхьэулей
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
гъэхьэулея
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
мыгъэхьэулея
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
гъэхьэулейгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
мыгъэхьэулейгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
гъэхьэулеин
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
мыгъэхьэулеин
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
гъэхьэулеину
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
мыгъэхьэулеину
Обстоятельственнэ причастиехэр
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
Лэжьыгъэм и къэхъукӀэр зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
зэрызгъэхьэулей
зэрыбгъэхьэулей
зэригъэхьэулей
зэрыдгъэхьэулей
зэрывгъэхьэулей
зэрагъэхьэулей
ит зэман - щымыӀэныгъэ
зэрызмыгъэхьэулей
зэрумыгъэхьэулей
зэримыгъэхьэулей
зэрыдымыгъэхьэулей
зэрывмыгъэхьэулей
зэрамыгъэхьэулей
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
зэрызгъэхьэулея
зэрыбгъэхьэулея
зэригъэхьэулея
зэрыдгъэхьэулея
зэрывгъэхьэулея
зэрагъэхьэулея
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
зэрызмыгъэхьэулея
зэрумыгъэхьэулея
зэримыгъэхьэулея
зэрыдмыгъэхьэулея
зэрывмыгъэхьэулея
зэрамыхьэулея
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
зэрызгъэхьэулейгъа
зэрыбгъэхьэулейгъа
зэригъэхьэулейгъа
зэрыдгъэхьэулейгъа
зэрывгъэхьэулейгъа
зэрагъэхьэулейгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
зэрызмыгъэхьэулейгъа
зэрумыгъэхьэулейгъа
зэримыгъэхьэулейгъа
зэрыдмыгъэхьэулейгъа
зэрывмыгъэхьэулейгъа
зэрамыгъэхьэулейгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
зэрызгъэхьэулеин
зэрыбгъэхьэулеин
зэригъэхьэулеин
зэрыдгъэхьэулеин
зэрывгъэхьэулеин
зэрагъэхьэулеин
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
зэрызмыгъэхьэулеин
зэрумыгъэхьэулеин
зэримыгъэхьэулеин
зэрыдмыгъэхьэулеин
зэрывмыгъэхьэулеин
зэрамыгъэхьэулеин
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
зэрызгъэхьэулеину
зэрыбгъэхьэулеину
зэригъэхьэулеину
зэрыдгъэхьэулеину
зэрывгъэхьэулеину
зэрагъэхьэулеину
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
зэрызмыгъэхьэулеину
зэрумыгъэхьэулеину
зэримыгъэхьэулеину
зэрыдмыгъэхьэулеину
зэрывмыгъэхьэулеину
зэрамыгъэхьэулеину
Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
щызгъэхьэулей
щыбгъэхьэулей
щигъэхьэулей
щыдгъэхьэулей
щывгъэхьэулей
щагъэхьэулей
ит зэман - щымыӀэныгъэ
щызмыгъэхьэулей
щумыгъэхьэулей
щимыгъэхьэулей
щыдмыгъэхьэулей
щывмыгъэхьэулей
щамыгъэхьэулей
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
щызгъэхьэулея
щыбгъэхьэулея
щигъэхьэулея
щыдгъэхьэулея
щывгъэхьэулея
щагъэхьэулея
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
щызмыгъэхьэулея
щумыгъэхьэулея
щимыгъэхьэулея
щыдмыгъэхьэулея
щывмыгъэхьэулея
щамыгъэхьэулея
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
щызгъэхьэулейгъа
щыбгъэхьэулейгъа
щигъэхьэулейгъа
щыдгъэхьэулейгъа
щывгъэхьэулейгъа
щагъэхьэулейгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
щызмыгъэхьэулейгъа
щумыгъэхьэулейгъа
щимыгъэхьэулейгъа
щыдмыгъэхьэулейгъа
щывмыгъэхьэулейгъа
щамыгъэхьэулейгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
щызгъэхьэулеин
щыбгъэхьэулеин
щигъэхьэулеин
щыдгъэхьэулеин
щывгъэхьэулеин
щагъэхьэулеин
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
щызмыгъэхьэулеин
щумыгъэхьэулеин
щимыгъэхьэулеин
щыдмыгъэхьэулеин
щывмыгъэхьэулеин
щамыгъэхьэулеин
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
щызгъэхьэулеину
щыбгъэхьэулеину
щигъэхьэулеину
щыдгъэхьэулеину
щывгъэхьэулеину
щагъэхьэулеину
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
щызмыгъэхьэулеину
щумыгъэхьэулеину
щимыгъэхьэулеину
щыдмыгъэхьэулеину
щывмыгъэхьэулеину
щамыгъэхьэулеину
ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
здэзгъэхьэулей
здэбгъэхьэулей
здигъэхьэулей
здэдгъэхьэулей
здэвгъэхьэулей
здагъэхьэулей
ит зэман - щымыӀэныгъэ
здэзмыгъэхьэулей
здумыгъэхьэулей
здимыгъэхьэулей
здэдмыгъэхьэулей
здэвмыгъэхьэулей
здамыгъэхьэулей
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
здэзгъэхьэулея
здэбгъэхьэулея
здигъэхьэулея
здэдгъэхьэулея
здэвгъэхьэулея
здагъэхьэулея
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
здэзмыгъэхьэулея
здумыгъэхьэулея
здимыгъэхьэулея
здэдмыгъэхьэулея
здэвмыгъэхьэулея
здамыгъэхьэулея
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
здэзгъэхьэулейгъа
здэбгъэхьэулейгъа
здигъэхьэулейгъа
здэдгъэхьэулейгъа
здэвгъэхьэулейгъа
здагъэхьэулейгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
здэзмыгъэхьэулейгъа
здумыгъэхьэулейгъа
здимыгъэхьэулейгъа
здэдмыгъэхьэулейгъа
здэвмыгъэхьэулейгъа
здамыгъэхьэулейгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
здэзгъэхьэулеин
здэбгъэхьэулеин
здигъэхьэулеин
здэдгъэхьэулеин
здэвгъэхьэулеин
здагъэхьэулеин
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
здэзмыгъэхьэулеин
здумыгъэхьэулеин
здимыгъэхьэулеин
здэдмыгъэхьэулеин
здэвмыгъэхьэулеин
здамыгъэхьэулеин
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
здэзгъэхьэулеину
здэбгъэхьэулеину
здигъэхьэулеину
здэдгъэхьэулеину
здэвгъэхьэулеину
здагъэхьэулеину
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
здэзмыгъэхьэулеину
здумыгъэхьэулеину
здимыгъэхьэулеину
здэдмыгъэхьэулеину
здэвмыгъэхьэулеину
здамыгъэхьэулеину
Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
щӀызгъэхьэулей
щӀыбгъэхьэулей
щӀигъэхьэулей
щӀыдгъэхьэулей
щӀывгъэхьэулей
щӀагъэхьэулей
ит зэман - щымыӀэныгъэ
щӀызмыгъэхьэулей
щӀумыгъэхьэулей
щӀимыгъэхьэулей
щӀыдмыгъэхьэулей
щӀывмыгъэхьэулей
щӀамыгъэхьэулей
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
щӀызгъэхьэулея
щӀыбгъэхьэулея
щӀигъэхьэулея
щӀыдгъэхьэулея
щӀывгъэхьэулея
щӀагъэхьэулея
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
щӀызмыгъэхьэулея
щӀумыгъэхьэулея
щӀимыгъэхьэулея
щӀыдмыгъэхьэулея
щӀывмыгъэхьэулея
щӀамыгъэхьэулея
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
щӀызгъэхьэулейгъа
щӀыбгъэхьэулейгъа
щӀигъэхьэулейгъа
щӀыдгъэхьэулейгъа
щӀывгъэхьэулейгъа
щӀагъэхьэулейгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
щӀызмыгъэхьэулейгъа
щӀумыгъэхьэулейгъа
щӀимыгъэхьэулейгъа
щӀыдмыгъэхьэулейгъа
щӀывмыгъэхьэулейгъа
щӀамыгъэхьэулейгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
щӀызгъэхьэулеин
щӀыбгъэхьэулеин
щӀигъэхьэулеин
щӀыдгъэхьэулеин
щӀывгъэхьэулеин
щӀагъэхьэулеин
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
щӀызмыгъэхьэулеин
щӀумыгъэхьэулеин
щӀимыгъэхьэулеин
щӀыдмыгъэхьэулеин
щӀывмыгъэхьэулеин
щӀамыгъэхьэулеин
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
щӀызгъэхьэулеину
щӀыбгъэхьэулеину
щӀигъэхьэулеину
щӀыдгъэхьэулеину
щӀывгъэхьэулеину
щӀагъэхьэулеину
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
щӀызмыгъэхьэулеину
щӀумыгъэхьэулеину
щӀимыгъэхьэулеину
щӀыдмыгъэхьэулеину
щӀывмыгъэхьэулеину
щӀамыгъэхьэулеину
Деепричастиехэр
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман - щыӀэныгъэ
згъэхьэулейуэ
бгъэхьэулейуэ
игъэхьэулейуэ
дгъэхьэулейуэ
вгъэхьэулейуэ
ягъэхьэулейуэ
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сымыгъэхьэулейуэ
умыгъэхьэулейуэ
имыгъэхьэулейуэ
дымыгъэхьэулейуэ
фымыгъэхьэулейуэ
ямыгъэхьэулейуэ
блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
згъэхьэулеяуэ
бгъэхьэулеяуэ
игъэхьэулеяуэ
дгъэхьэулеяуэ
вгъэхьэулеяуэ
ягъэхьэулеяуэ
блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сымыгъэхьэулеяуэ
умыгъэхьэулеяуэ
имыгъэхьэулеяуэ
дымыгъэхьэулеяуэ
фымыгъэхьэулеяуэ
ямыгъэхьэулеяуэ
урэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ
згъэхьэулейурэ
бгъэхьэулейурэ
игъэхьэулейурэ
дгъэхьэулейурэ
вгъэхьэулейурэ
ягъэхьэулейурэ
урэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ
сымыгъэхьэулейурэ
умыгъэхьэулейурэ
имыгъэхьэулейурэ
дымыгъэхьэулейурэ
фымыгъэхьэулейурэ
ямыгъэхьэулейурэ
Прямой дополненэ -- ит зэман щыӀэныгъэ фащэ
Прямой Дополненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
Подлежащэ
сэ
--
узогъэхьэулей
согъэхьэулей
--
фызогъэхьэулей
согъэхьэулей(хэ)
уэ
сыбогъэхьэулей
--
уогъэхьэулей
дыбогъэхьэулей
--
уогъэхьэулей(хэ)
абы
сегъэхьэулей
уегъэхьэулей
егъэхьэулей
дегъэхьэулей
фегъэхьэулей
егъэхьэулей(хэ)
дэ
--
удогъэхьэулей
догъэхьэулей
--
фыдогъэхьэулей
догъэхьэулей(хэ)
фэ
сывогъэхьэулей
--
фогъэхьэулей
дывогъэхьэулей
--
фогъэхьэулей(хэ)
абыхэм
сагъэхьэулей
уагъэхьэулей
ягъэхьэулей
дагъэхьэулей
фагъэхьэулей
ягъэхьэулей(хэ)
Прямой дополненэ -- фащэ псори (ит зэман щыӀэныгъэ фащэм нэгъуэщӀ)
Прямой Дополненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
Подлежащэ
сэ
--
узгъэ[хьэулейрэ]
згъэ[хьэулейрэ]
--
фызгъэ[хьэулейрэ]
згъэ[хьэулей(хэ)рэ]
уэ
сыбгъэ[хьэулейрэ]
--
бгъэ[хьэулейрэ]
дыбгъэ[хьэулейрэ]
--
бгъэ[хьэулей(хэ)рэ]
абы
сигъэ[хьэулейрэ]
уигъэ[хьэулейрэ]
игъэ[хьэулейрэ]
дигъэ[хьэулейрэ]
фигъэ[хьэулейрэ]
игъэ[хьэулей(хэ)рэ]
дэ
--
удгъэ[хьэулейрэ]
дгъэ[хьэулейрэ]
--
фыдгъэ[хьэулейрэ]
дгъэ[хьэулей(хэ)рэ]
фэ
сывгъэ[хьэулейрэ]
--
вгъэдэвгъэ[хьэулейэрэ]
дывгъэ[хьэулейрэ]
--
вгъэ[хьэулей(хэ)рэ]
абыхэм
сагъэ[хьэулейрэ]
уагъэ[хьэулейрэ]
ягъэ[хьэулейрэ]
дагъэ[хьэулейрэ]
фагъэ[хьэулейрэ]
ягъэ[хьэулей(хэ)рэ]
-э-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[хьэуле]й
[хьэуле]йр
--
[хьэуле]йхэр
Эргативнэ:
[хьэуле]й
[хьэуле]йм
--
[хьэуле]йхэм
Послеложнэ:
[хьэуле]йкӀэ
[хьэуле]ймкӀэ
[хьэуле]йхэкӀэ
[хьэуле]йхэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[хьэуле]йуэ
[хьэуле]йрауэ
[хьэуле]йхэу
[хьэуле]йхэрауэ
-а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[хьэуле]я
[хьэуле]яр
--
[хьэуле]яхэр
Эргативнэ:
[хьэуле]я
[хьэуле]ям
--
[хьэуле]яхэм
Послеложнэ:
[хьэуле]якӀэ
[хьэуле]ямкӀэ
[хьэуле]яхэкӀэ
[хьэуле]яхэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[хьэуле]яуэ
[хьэуле]ярауэ
[хьэуле]яхэу
[хьэуле]яхэрауэ
-эн-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[хьэуле]ин
[хьэуле]иныр
--
[хьэуле]инхэр
Эргативнэ:
[хьэуле]ин
[хьэуле]иным
--
[хьэуле]инхэм
Послеложнэ:
[хьэуле]инкӀэ
[хьэуле]инымкӀэ
[хьэуле]инхэкӀэ
[хьэуле]инхэмкӀэ
'Обстоятельственнэ:
[хьэуле]ину
[хьэуле]инырауэ
[хьэуле]инхэу
[хьэуле]инхэрауэ
-эну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[хьэуле]ину
[хьэуле]инур
--
[хьэуле]инухэр
Эргативнэ:
[хьэуле]ину
[хьэуле]инум
--
[хьэуле]инухэм
Послеложнэ:
[хьэуле]инукӀэ
[хьэуле]инумкӀэ
[хьэуле]инухэкӀэ
[хьэуле]инухэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[хьэуле]инууэ
[хьэуле]инурауэ
[хьэуле]инухэу
[хьэуле]инухэрауэ
МЫХЬЭНЭ
хьэулеин псалъэм и каузатив.
Зыгуэрым сэбэпыгъэ хэмылъу, хьэулейуэ зэманыр егъэгъэкӏуэн.
Хьэху, щӏыхуэ сыт хуэдэхэр и пӏалъэм мытыжу гъэгувэн.
ЩАПХЪЭХЭР
Кхъузанэр зей жэмыхьэтыр къэтэмакъкӏэщӏащ: — Ди кхъузанэр модрейм ехьри егъэхьэулеи, —жаӏэри. КӀыщокъуэ Алим
ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР
Щӏалэр ешэжьауэ гъэхьэулеин.
НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР
ИНДЖЫЛЫБЗЭ
гъэхьэулеин: 1. causative for хьэулеин : let loiter, do nothing (literally, be a stray dog) 2. entice sb with a useless, aimless pastime 3. not repay a debt on time
Щӏалэр ешэжьауэ гъэхьэулеин: distract a young man with useless pastimes.
УРЫСЫБЗЭ
гъэхьэулеин: 1. каузатив к хьэулеин : давать слоняться без дела, бездельничать (букв. быть бродячей собакой) 2. увлечь кого-л. бесполезным, бесцельным времяпрепровождением 3. не возвращать долг вовремя
Щӏалэр ешэжьауэ гъэхьэулеин: увлечь молодового человека бесцельным времяпрепровождением.
БИБЛИОГРАФИЕ
Апажэ М. Л., КӀуэкӀуэ Ж. Н. Адыгэ-урыс псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2008.
БищӀо Б. Ч. Адыгэбзэм и псалъэгъэнахуэ. Налшык: «Эльбрус», 2015.
БищӀо Б. Ч., Къумыкъу Д. М., ТӀымыжь Хь. Т. ЕджапӀэхэм папщӀэ урыс-адыгэ псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2013.
Джаурджий Хь. З., Сыкъун Хь. Хь. Урыс-адыгэ школ псалъалъэ. Налшык: «Нарт», 1991.
Къэбэрдей АССР-м и министрхэм я советым деж щыӀэ Къэбэрдей научно-исследовательскэ институт. Къардэн Б. М., БищӀэу А. Т. Урыс-къэбэрдей-шэрджэс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1955
Къэбэрдей-Балъкъэр АССР-м и министрхэм я советым и деж щыӀэ Къэбэрдей-балъкъэр научно-исследовательскэ институт. Апажэ М. Л., Багъ Н. А., Багъ П. М., Балъкъэр Б. Хь, КӀуэкӀуэ Ж. Н., ЖьэкӀэмыхъу Хь. Хь., Урыс Хь. Щ. Къэбэрдей-урыс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1957
Россием щӀэныгъэхэмкӀэ и академием и Къэбэрдей-Балъкъэр щӀэныгъэ центрым гуманитарнэ къухутэныгъэхэмкӀэ и институт. Адыгэбзэ псалъалъэ. Москва: «Дигора», 1999.
Табухов Х. К. Толковый русско-кабардино-черкесский словарь. Нальчик: Издательлский центр «Эль-Фа», 2006.
Шэрджэс Алий. Яхуэмыфащэу лъэныкъуэ едгъэза псалъэхэр. Адыгэ псалъэгъэнахуэм щӀыгъужыпхъэхэр. Налшык: Изд. КБИГИ, 2009.