АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)
ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭӏЭС
ЭТИМОЛОГИЕ
КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ
ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ
гъэ- + [хъуэпс] + -э + -н
СПРЯЖЕНЭ
Глагол лъэӏэс "гъэхъуэпсэн"-м и спряженэ
Инфинитив (масдар)
щыӀэныгъэ:
гъэхъуэпсэн
щымыӀэныгъэ:
мыгъэхъуэпсэн
Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
щыӀэныгъэ:
згъэхъуэпсэн
бгъэхъуэпсэн
игъэхъуэпсэн
дгъэхъуэпсэн
вгъэхъуэпсэн
ягъэхъуэпсэн
щымыӀэныгъэ:
сымыгъэхъуэпсэн
умыгъэхъуэпсэн
имыгъэхъуэпсэн
дымыгъэхъуэпсэн
фымыгъэхъуэпсэн
ямыгъэхъуэпсэн
Унафэ наклоненэ
уэ
фэ
щыӀэныгъэ:
гъэхъуапсэ!
вгъэхъуапсэ!
щымыӀэныгъэ:
умыгъэхъуапсэ!
фымыгъэхъуапсэ!
Ре-кӀэ унафэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
щыӀэныгъэ:
срегъэхъуапсэ
урегъэхъуапсэ
ирегъэхъуапсэ
дрегъэхъуапсэ
фрегъэхъуапсэ
ирегъэхъуапсэ
щымыӀэныгъэ:
сремыгъэхъуапсэ
уремыгъэхъуапсэ
иремыгъэхъуапсэ
дремыгъэхъуапсэ
фремыгъэхъуапсэ
иремыгъэхъуапсэ
ЗэраӀуатэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:
согъэхъуапсэ(р)
уогъэхъуапсэ(р) / богъэхъуапсэ(р)
егъэхъуапсэ(р)
догъэхъуапсэ(р)
фогъэхъуапсэ(р)
ягъэхъуапсэ(р)
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
згъэхъуапсэркъым
бгъэхъуапсэркъым
игъэхъуапсэркъым
дгъэхъуапсэркъым
вгъэхъуапсэркъым
ягъэхъуапсэркъым
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:
згъэхъуапсэ(р)т
бгъэхъуапсэ(р)т
игъэхъуапсэ(р)т
дгъэхъуапсэ(р)т
вгъэхъуапсэ(р)т
ягъэхъуапсэ(р)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:
згъэхъуапсэ(р)тэкъым
бгъэхъуапсэ(р)тэкъым
игъэхъуапсэ(р)тэкъым
дгъэхъуапсэ(р)тэкъым
вгъэхъуапсэ(р)тэкъым
ягъэхъуапсэ(р)тэкъым
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
згъэхъуэпсащ
бгъэхъуэпсащ
игъэхъуэпсащ
дгъэхъуэпсащ
вгъэхъуэпсащ
ягъэхъуэпсащ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
згъэхъуэпсакъым
бгъэхъуэпсакъым
игъэхъуэпсакъым
дгъэхъуэпсакъым
вгъэхъуэпсакъым
ягъэхъуэпсакъым
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:
згъэхъуэпсат
бгъэхъуэпсат
игъэхъуэпсат
дгъэхъуэпсат
вгъэхъуэпсат
ягъэхъуэпсат
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
згъэхъуэпсатэкъым
бгъэхъуэпсатэкъым
игъэхъуэпсатэкъым
дгъэхъуэпсатэкъым
вгъэхъуэпсатэкъым
ягъэхъуэпсатэкъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:
згъэхъуэпсэгъащ
бгъэхъуэпсэгъащ
игъэхъуэпсэгъащ
дгъэхъуэпсэгъащ
вгъэхъуэпсэгъащ
ягъэхъуэпсэгъащ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:
згъэхъуэпсэгъакъым
бгъэхъуэпсэгъакъым
игъэхъуэпсэгъакъым
дгъэхъуэпсэгъакъым
вгъэхъуэпсэгъакъым
ягъэхъуэпсэгъакъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:
згъэхъуэпсэгъат
бгъэхъуэпсэгъат
игъэхъуэпсэгъат
дгъэхъуэпсэгъат
вгъэхъуэпсэгъат
ягъэхъуэпсэгъат
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ:
згъэхъуэпсэгъатэкъым
бгъэхъуэпсэгъатэкъым
игъэхъуэпсэгъатэкъым
дгъэхъуэпсэгъатэкъым
вгъэхъуэпсэгъатэкъым
ягъэхъуэпсэгъатэкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:
згъэхъуапсэщ
бгъэхъуапсэщ
игъэхъуапсэщ
дгъэхъуапсэщ
вгъэхъуапсэщ
ягъэхъуапсэщ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:
згъэхъуапсэкъым
бгъэхъуапсэкъым
игъэхъуапсэкъым
дгъэхъуапсэкъым
вгъэхъуапсэкъым
ягъэхъуапсэкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:
згъэхъуапсэт
бгъэхъуапсэт
игъэхъуапсэт
дгъэхъуапсэт
вгъэхъуапсэт
ягъэхъуапсэт
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:
згъэхъуапсэтэкъым
бгъэхъуапсэтэкъым
игъэхъуапсэтэкъым
дгъэхъуапсэтэкъым
вгъэхъуапсэтэкъым
ягъэхъуапсэтэкъым
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
згъэхъуэпсэнщ
бгъэхъуэпсэнщ
игъэхъуэпсэнщ
дгъэхъуэпсэнщ
вгъэхъуэпсэнщ
ягъэхъуэпсэнщ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
згъэхъуэпсэнкъым
бгъэхъуэпсэнкъым
игъэхъуэпсэнкъым
дгъэхъуэпсэнкъым
вгъэхъуэпсэнкъым
ягъэхъуэпсэнкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
згъэхъуэпсэнущ
бгъэхъуэпсэнущ
игъэхъуэпсэнущ
дгъэхъуэпсэнущ
вгъэхъуэпсэнущ
ягъэхъуэпсэнущ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
згъэхъуэпсэнукъым
бгъэхъуэпсэнукъым
игъэхъуэпсэнукъым
дгъэхъуэпсэнукъым
вгъэхъуэпсэнукъым
ягъэхъуэпсэнукъым
ЗэрыупщӀэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:
згъэхъуапсэрэ
бгъэхъуапсэрэ
игъэхъуапсэрэ
дгъэхъуапсэрэ
вгъэхъуапсэрэ
ягъэхъуапсэрэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
згъэхъуапсэркъэ
бгъэхъуапсэркъэ
игъэхъуапсэркъэ
дгъэхъуапсэркъэ
вгъэхъуапсэркъэ
ягъэхъуапсэркъэ
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:
згъэхъуапсэ(р)т
бгъэхъуапсэ(р)т
игъэхъуапсэ(р)т
дгъэхъуапсэ(р)т
вгъэхъуапсэ(р)т
ягъэхъуапсэ(р)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:
згъэхъуапсэ(р)тэкъэ
бгъэхъуапсэ(р)тэкъэ
игъэхъуапсэ(р)тэкъэ
дгъэхъуапсэ(р)тэкъэ
вгъэхъуапсэ(р)тэкъэ
ягъэхъуапсэ(р)тэкъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
згъэхъуэпса
бгъэхъуэпса
игъэхъуэпса
дгъэхъуэпса
вгъэхъуэпса
ягъэхъуэпса
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
згъэхъуэпсакъэ
бгъэхъуэпсакъэ
игъэхъуэпсакъэ
дгъэхъуэпсакъэ
вгъэхъуэпсакъэ
ягъэхъуэпсакъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:
згъэхъуэпсат
бгъэхъуэпсат
игъэхъуэпсат
дгъэхъуэпсат
вгъэхъуэпсат
ягъэхъуэпсат
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
згъэхъуэпсатэкъэ
бгъэхъуэпсатэкъэ
игъэхъуэпсатэкъэ
дгъэхъуэпсатэкъэ
вгъэхъуэпсатэкъэ
ягъэхъуэпсатэкъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:
згъэхъуэпсэгъа
бгъэхъуэпсэгъа
игъэхъуэпсэгъа
дгъэхъуэпсэгъа
вгъэхъуэпсэгъа
ягъэхъуэпсэгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:
згъэхъуэпсэгъакъэ
бгъэхъуэпсэгъакъэ
игъэхъуэпсэгъакъэ
дгъэхъуэпсэгъакъэ
вгъэхъуэпсэгъакъэ
ягъэхъуэпсэгъакъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:
згъэхъуэпсэгъат
бгъэхъуэпсэгъат
игъэхъуэпсэгъат
дгъэхъуэпсэгъат
вгъэхъуэпсэгъат
ягъэхъуэпсэгъат
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
згъэхъуэпсэгъатэкъэ
бгъэхъуэпсэгъатэкъэ
игъэхъуэпсэгъатэкъэ
дгъэхъуэпсэгъатэкъэ
вгъэхъуэпсэгъатэкъэ
ягъэхъуэпсэгъатэкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:
згъэхъуапсэ
бгъэхъуапсэ
игъэхъуапсэ
дгъэхъуапсэ
вгъэхъуапсэ
ягъэхъуапсэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:
згъэхъуапсэкъэ
бгъэхъуапсэкъэ
игъэхъуапсэкъэ
дгъэхъуапсэкъэ
вгъэхъуапсэкъэ
ягъэхъуапсэкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:
згъэхъуапсэт
бгъэхъуапсэт
игъэхъуапсэт
дгъэхъуапсэт
вгъэхъуапсэт
ягъэхъуапсэт
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:
згъэхъуапсэтэкъэ
бгъэхъуапсэтэкъэ
игъэхъуапсэтэкъэ
дгъэхъуапсэтэкъэ
вгъэхъуапсэтэкъэ
ягъэхъуапсэтэкъэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
згъэхъуэпсэн
бгъэхъуэпсэн
игъэхъуэпсэн
дгъэхъуэпсэн
вгъэхъуэпсэн
ягъэхъуэпсэн
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
згъэхъуэпсэнкъэ
бгъэхъуэпсэнкъэ
игъэхъуэпсэнкъэ
дгъэхъуэпсэнкъэ
вгъэхъуэпсэнкъэ
ягъэхъуэпсэнкъэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
згъэхъуэпсэну
бгъэхъуэпсэну
игъэхъуэпсэну
дгъэхъуэпсэну
вгъэхъуэпсэну
ягъэхъуэпсэну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
згъэхъуэпсэнукъэ
бгъэхъуэпсэнукъэ
игъэхъуэпсэнукъэ
дгъэхъуэпсэнукъэ
вгъэхъуэпсэнукъэ
ягъэхъуэпсэнукъэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:
згъэхъуапсэмэ
бгъэхъуапсэмэ
игъэхъуапсэмэ
дгъэхъуапсэмэ
вгъэхъуапсэмэ
ягъэхъуапсэмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыгъэхъуапсэмэ
умыгъэхъуапсэмэ
имыгъэхъуапсэмэ
дымыгъэхъуапсэмэ
фымыгъэхъуапсэмэ
ямыгъэхъуапсэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
згъэхъуэпсамэ
бгъэхъуэпсамэ
игъэхъуэпсамэ
дгъэхъуэпсамэ
вгъэхъуэпсамэ
ягъэхъуэпсамэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сымыгъэхъуэпсамэ
умыгъэхъуэпсамэ
имыгъэхъуэпсамэ
дымыгъэхъуэпсамэ
фымыгъэхъуэпсамэ
ямыгъэхъуэпсамэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
згъэхъуэпсэгъамэ
бгъэхъуэпсэгъамэ
игъэхъуэпсэгъамэ
дгъэхъуэпсэгъамэ
вгъэхъуэпсэгъамэ
ягъэхъуэпсэгъамэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сымыгъэхъуэпсэгъамэ
умыгъэхъуэпсэгъамэ
имыгъэхъуэпсэгъамэ
дымыгъэхъуэпсэгъамэ
фымыгъэхъуэпсэгъамэ
ямыгъэхъуэпсэгъамэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
згъэхъуэпсэнмэ
бгъэхъуэпсэнмэ
игъэхъуэпсэнмэ
дгъэхъуэпсэнмэ
вгъэхъуэпсэнмэ
ягъэхъуэпсэнмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыгъэхъуэпсэнмэ
умыгъэхъуэпсэнмэ
имыгъэхъуэпсэнмэ
дымыгъэхъуэпсэнмэ
фымыгъэхъуэпсэнмэ
ямыгъэхъуэпсэнмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
згъэхъуэпсэнумэ
бгъэхъуэпсэнумэ
игъэхъуэпсэнумэ
дгъэхъуэпсэнумэ
вгъэхъуэпсэнумэ
ягъэхъуэпсэнумэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыгъэхъуэпсэнумэ
умыгъэхъуэпсэнумэ
имыгъэхъуэпсэнумэ
дымыгъэхъуэпсэнумэ
фымыгъэхъуэпсэнумэ
ямыгъэхъуэпсэнумэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:
згъэхъуапсэтэмэ
бгъэхъуапсэтэмэ
игъэхъуапсэтэмэ
дгъэхъуапсэтэмэ
вгъэхъуапсэтэмэ
ягъэхъуапсэтэмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыгъэхъуапсэтэмэ
умыгъэхъуапсэтэмэ
имыгъэхъуапсэтэмэ
дымыгъэхъуапсэтэмэ
фымыгъэхъуапсэтэмэ
ямыгъэхъуапсэтэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
згъэхъуэпсатэмэ
бгъэхъуэпсатэмэ
игъэхъуэпсатэмэ
дгъэхъуэпсатэмэ
вгъэхъуэпсатэмэ
ягъэхъуэпсатэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сымыгъэхъуэпсатэмэ
умыгъэхъуэпсатэмэ
имыгъэхъуэпсатэмэ
дымыгъэхъуэпсатэмэ
фымыгъэхъуэпсатэмэ
ямыгъэхъуэпсатэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
згъэхъуэпсэгъатэмэ
бгъэхъуэпсэгъатэмэ
игъэхъуэпсэгъатэмэ
дгъэхъуэпсэгъатэмэ
вгъэхъуэпсэгъатэмэ
ягъэхъуэпсэгъатэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сымыгъэхъуэпсэгъатэмэ
умыгъэхъуэпсэгъатэмэ
имыгъэхъуэпсэгъатэмэ
дымыгъэхъуэпсэгъатэмэ
фымыгъэхъуэпсэгъатэмэ
ямыгъэхъуэпсэгъатэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
згъэхъуэпсэнтэмэ
бгъэхъуэпсэнтэмэ
игъэхъуэпсэнтэмэ
дгъэхъуэпсэнтэмэ
вгъэхъуэпсэнтэмэ
ягъэхъуэпсэнтэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыгъэхъуэпсэнтэмэ
умыгъэхъуэпсэнтэмэ
имыгъэхъуэпсэнтэмэ
дымыгъэхъуэпсэнтэмэ
фымыгъэхъуэпсэнтэмэ
ямыгъэхъуэпсэнтэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
згъэхъуэпсэнутэмэ
бгъэхъуэпсэнутэмэ
игъэхъуэпсэнутэмэ
дгъэхъуэпсэнутэмэ
вгъэхъуэпсэнутэмэ
ягъэхъуэпсэнутэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыгъэхъуэпсэнутэмэ
умыгъэхъуэпсэнутэмэ
имыгъэхъуэпсэнутэмэ
дымыгъэхъуэпсэнутэмэ
фымыгъэхъуэпсэнутэмэ
ямыгъэхъуэпсэнутэмэ
сослагательнэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
згъэхъуэпсэнт
бгъэхъуэпсэнт
игъэхъуэпсэнт
дгъэхъуэпсэнт
вгъэхъуэпсэнт
ягъэхъуэпсэнт
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
згъэхъуэпсэнтэкъым
бгъэхъуэпсэнтэкъым
игъэхъуэпсэнтэкъым
дгъэхъуэпсэнтэкъым
вгъэхъуэпсэнтэкъым
ягъэхъуэпсэнтэкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
згъэхъуэпсэнут
бгъэхъуэпсэнут
игъэхъуэпсэнут
дгъэхъуэпсэнут
вгъэхъуэпсэнут
ягъэхъуэпсэнут
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
згъэхъуэпсэнутэкъым
бгъэхъуэпсэнутэкъым
игъэхъуэпсэнутэкъым
дгъэхъуэпсэнутэкъым
вгъэхъуэпсэнутэкъым
ягъэхъуэпсэнутэкъым
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:
згъэхъуапсэми
бгъэхъуапсэми
игъэхъуапсэми
дгъэхъуапсэми
вгъэхъуапсэми
ягъэхъуапсэми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыгъэхъуапсэми
умыгъэхъуапсэми
имыгъэхъуапсэми
дымыгъэхъуапсэми
фымыгъэхъуапсэми
ямыгъэхъуапсэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
згъэхъуэпсами
бгъэхъуэпсами
игъэхъуэпсами
дгъэхъуэпсами
вгъэхъуэпсами
ягъэхъуэпсами
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сымыгъэхъуэпсами
умыгъэхъуэпсами
имыгъэхъуэпсами
дымыгъэхъуэпсами
фымыгъэхъуэпсами
ямыгъэхъуэпсами
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
згъэхъуэпсэгъами
бгъэхъуэпсэгъами
игъэхъуэпсэгъами
дгъэхъуэпсэгъами
вгъэхъуэпсэгъами
ягъэхъуэпсэгъами
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сымыгъэхъуэпсэгъами
умыгъэхъуэпсэгъами
имыгъэхъуэпсэгъами
дымыгъэхъуэпсэгъами
фымыгъэхъуэпсэгъами
ямыгъэхъуэпсэгъами
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
згъэхъуэпсэнми
бгъэхъуэпсэнми
игъэхъуэпсэнми
дгъэхъуэпсэнми
вгъэхъуэпсэнми
ягъэхъуэпсэнми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыгъэхъуэпсэнми
умыгъэхъуэпсэнми
имыгъэхъуэпсэнми
дымыгъэхъуэпсэнми
фымыгъэхъуэпсэнми
ямыгъэхъуэпсэнми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
згъэхъуэпсэнуми
бгъэхъуэпсэнуми
игъэхъуэпсэнуми
дгъэхъуэпсэнуми
вгъэхъуэпсэнуми
ягъэхъуэпсэнуми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыгъэхъуэпсэнуми
умыгъэхъуэпсэнуми
имыгъэхъуэпсэнуми
дымыгъэхъуэпсэнуми
фымыгъэхъуэпсэнуми
ямыгъэхъуэпсэнуми
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:
згъэхъуапсэтэми
бгъэхъуапсэтэми
игъэхъуапсэтэми
дгъэхъуапсэтэми
вгъэхъуапсэтэми
ягъэхъуапсэтэми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыгъэхъуапсэтэми
умыгъэхъуапсэтэми
имыгъэхъуапсэтэми
дымыгъэхъуапсэтэми
фымыгъэхъуапсэтэми
ямыгъэхъуапсэтэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
згъэхъуэпсатэми
бгъэхъуэпсатэми
игъэхъуэпсатэми
дгъэхъуэпсатэми
вгъэхъуэпсатэми
ягъэхъуэпсатэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сымыгъэхъуэпсатэми
умыгъэхъуэпсатэми
имыгъэхъуэпсатэми
дымыгъэхъуэпсатэми
фымыгъэхъуэпсатэми
ямыгъэхъуэпсатэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
згъэхъуэпсэгъатэми
бгъэхъуэпсэгъатэми
игъэхъуэпсэгъатэми
дгъэхъуэпсэгъатэми
вгъэхъуэпсэгъатэми
ягъэхъуэпсэгъатэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сымыгъэхъуэпсэгъатэми
умыгъэхъуэпсэгъатэми
имыгъэхъуэпсэгъатэми
дымыгъэхъуэпсэгъатэми
фымыгъэхъуэпсэгъатэми
ямыгъэхъуэпсэгъатэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
згъэхъуэпсэнтэми
бгъэхъуэпсэнтэми
игъэхъуэпсэнтэми
дгъэхъуэпсэнтэми
вгъэхъуэпсэнтэми
ягъэхъуэпсэнтэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыгъэхъуэпсэнтэми
умыгъэхъуэпсэнтэми
имыгъэхъуэпсэнтэми
дымыгъэхъуэпсэнтэми
фымыгъэхъуэпсэнтэми
ямыгъэхъуэпсэнтэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
згъэхъуэпсэнутэми
бгъэхъуэпсэнутэми
игъэхъуэпсэнутэми
дгъэхъуэпсэнутэми
вгъэхъуэпсэнутэми
ягъэхъуэпсэнутэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыгъэхъуэпсэнутэми
умыгъэхъуэпсэнутэми
имыгъэхъуэпсэнутэми
дымыгъэхъуэпсэнутэми
фымыгъэхъуэпсэнутэми
ямыгъэхъуэпсэнутэми
гъэщӀэгъуэныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
щыӀэныгъэ:
згъэхъуэпсаи
бгъэхъуэпсаи
игъэхъуэпсаи
дгъэхъуэпсаи
вгъэхъуэпсаи
ягъэхъуэпсаи
щымыӀэныгъэ:
сымыгъэхъуэпсаи
умыгъэхъуэпсаи
имыгъэхъуэпсаи
дымыгъэхъуэпсаи
фымыгъэхъуэпсаи
ямыгъэхъуэпсаи
фӀэфӀыныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
щыӀэныгъэ:
згъэхъуэпсащэрэт
бгъэхъуэпсащэрэт
игъэхъуэпсащэрэт
дгъэхъуэпсащэрэт
вгъэхъуэпсащэрэт
ягъэхъуэпсащэрэт
щымыӀэныгъэ:
сымыгъэхъуэпсащэрэт
умыгъэхъуэпсащэрэт
имыгъэхъуэпсащэрэт
дымыгъэхъуэпсащэрэт
фымыгъэхъуэпсащэрэт
ямыгъэхъуэпсащэрэт
шэч къытехьэныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
згъэхъуэпсагъэнщ
бгъэхъуэпсагъэнщ
игъэхъуэпсагъэнщ
дгъэхъуэпсагъэнщ
вгъэхъуэпсагъэнщ
ягъэхъуэпсагъэнщ
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
згъэхъуэпсагъэнкъым
бгъэхъуэпсагъэнкъым
игъэхъуэпсагъэнкъым
дгъэхъуэпсагъэнкъым
вгъэхъуэпсагъэнкъым
ягъэхъуэпсагъэнкъым
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
згъэхъуэпсагъэнт
бгъэхъуэпсагъэнт
игъэхъуэпсагъэнт
дгъэхъуэпсагъэнт
вгъэхъуэпсагъэнт
ягъэхъуэпсагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
згъэхъуэпсагъэнтэкъым
бгъэхъуэпсагъэнтэкъым
игъэхъуэпсагъэнтэкъым
дгъэхъуэпсагъэнтэкъым
вгъэхъуэпсагъэнтэкъым
ягъэхъуэпсагъэнтэкъым
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
згъэхъуэпсагъэн
бгъэхъуэпсагъэн
игъэхъуэпсагъэн
дгъэхъуэпсагъэн
вгъэхъуэпсагъэн
ягъэхъуэпсагъэн
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
згъэхъуэпсагъэнкъэ
бгъэхъуэпсагъэнкъэ
игъэхъуэпсагъэнкъэ
дгъэхъуэпсагъэнкъэ
вгъэхъуэпсагъэнкъэ
ягъэхъуэпсагъэнкъэ
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
згъэхъуэпсагъэнт
бгъэхъуэпсагъэнт
игъэхъуэпсагъэнт
дгъэхъуэпсагъэнт
вгъэхъуэпсагъэнт
ягъэхъуэпсагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
згъэхъуэпсагъэнтэкъэ
бгъэхъуэпсагъэнтэкъэ
игъэхъуэпсагъэнтэкъэ
дгъэхъуэпсагъэнтэкъэ
вгъэхъуэпсагъэнтэкъэ
ягъэхъуэпсагъэнтэкъэ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
згъэхъуэпсагъэнущ
бгъэхъуэпсагъэнущ
игъэхъуэпсагъэнущ
дгъэхъуэпсагъэнущ
вгъэхъуэпсагъэнущ
ягъэхъуэпсагъэнущ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
згъэхъуэпсагъэнукъым
бгъэхъуэпсагъэнукъым
игъэхъуэпсагъэнукъым
дгъэхъуэпсагъэнукъым
вгъэхъуэпсагъэнукъым
ягъэхъуэпсагъэнукъым
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
згъэхъуэпсагъэнут
бгъэхъуэпсагъэнут
игъэхъуэпсагъэнут
дгъэхъуэпсагъэнут
вгъэхъуэпсагъэнут
ягъэхъуэпсагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
згъэхъуэпсагъэнутэкъым
бгъэхъуэпсагъэнутэкъым
игъэхъуэпсагъэнутэкъым
дгъэхъуэпсагъэнутэкъым
вгъэхъуэпсагъэнутэкъым
ягъэхъуэпсагъэнутэкъым
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
згъэхъуэпсагъэну
бгъэхъуэпсагъэну
игъэхъуэпсагъэну
дгъэхъуэпсагъэну
вгъэхъуэпсагъэну
ягъэхъуэпсагъэну
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
згъэхъуэпсагъэнукъэ
бгъэхъуэпсагъэнукъэ
игъэхъуэпсагъэнукъэ
дгъэхъуэпсагъэнукъэ
вгъэхъуэпсагъэнукъэ
ягъэхъуэпсагъэнукъэ
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
згъэхъуэпсагъэнут
бгъэхъуэпсагъэнут
игъэхъуэпсагъэнут
дгъэхъуэпсагъэнут
вгъэхъуэпсагъэнут
ягъэхъуэпсагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
згъэхъуэпсагъэнутэкъэ
бгъэхъуэпсагъэнутэкъэ
игъэхъуэпсагъэнутэкъэ
дгъэхъуэпсагъэнутэкъэ
вгъэхъуэпсагъэнутэкъэ
ягъэхъуэпсагъэнутэкъэ
Зылэжь (субъектнэ) причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
зыгъэхъуапсэ
ит зэман - щымыӀэныгъэ
зымыгъэхъуапсэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
зыгъэхъуэпса
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
зымыгъэхъуэпса
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
зыгъэхъуэпсэгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
зымыгъэхъуэпсэгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
зыгъэхъуэпсэн
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
зымыгъэхъуэпсэн
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
зыгъэхъуэпсэну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
зымыгъэхъуэпсэну
Зэлэжь (объектнэ) причастие (щхьэм иту)
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман - щыӀэныгъэ
згъэхъуапсэ
бгъэхъуапсэ
игъэхъуапсэ
дгъэхъуапсэ
вгъэхъуапсэ
ягъэхъуапсэ
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сымыгъэхъуапсэ
умыгъэхъуапсэ
имыгъэхъуапсэ
дымыгъэхъуапсэ
фымыгъэхъуапсэ
ямыгъэхъуапсэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
згъэхъуэпса
бгъэхъуэпса
игъэхъуэпса
дгъэхъуэпса
вгъэхъуэпса
ягъэхъуэпса
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сымыгъэхъуэпса
умыгъэхъуэпса
имыгъэхъуэпса
дымыгъэхъуэпса
фымыгъэхъуэпса
ямыгъэхъуэпса
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
згъэхъуэпсэгъа
бгъэхъуэпсэгъа
игъэхъуэпсэгъа
дгъэхъуэпсэгъа
вгъэхъуэпсэгъа
ягъэхъуэпсэгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сымыгъэхъуэпсэгъа
умыгъэхъуэпсэгъа
имыгъэхъуэпсэгъа
дымыгъэхъуэпсэгъа
фымыгъэхъуэпсэгъа
ямыгъэхъуэпсэгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
згъэхъуэпсэн
бгъэхъуэпсэн
игъэхъуэпсэн
дгъэхъуэпсэн
вгъэхъуэпсэн
ягъэхъуэпсэн
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сымыгъэхъуэпсэн
умыгъэхъуэпсэн
имыгъэхъуэпсэн
дымыгъэхъуэпсэн
фымыгъэхъуэпсэн
ямыгъэхъуэпсэн
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
згъэхъуэпсэну
бгъэхъуэпсэну
игъэхъуэпсэну
дгъэхъуэпсэну
вгъэхъуэпсэну
ягъэхъуэпсэну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сымыгъэхъуэпсэну
умыгъэхъуэпсэну
имыгъэхъуэпсэну
дымыгъэхъуэпсэну
фымыгъэхъуэпсэну
ямыгъэхъуэпсэну
Зэлэжь (объектнэ) причастие (щхьэншэ)
ит зэман - щыӀэныгъэ
гъэхъуапсэ
ит зэман - щымыӀэныгъэ
мыгъэхъуапсэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
гъэхъуэпса
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
мыгъэхъуэпса
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
гъэхъуэпсэгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
мыгъэхъуэпсэгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
гъэхъуэпсэн
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
мыгъэхъуэпсэн
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
гъэхъуэпсэну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
мыгъэхъуэпсэну
Обстоятельственнэ причастиехэр
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
Лэжьыгъэм и къэхъукӀэр зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
зэрызгъэхъуапсэ
зэрыбгъэхъуапсэ
зэригъэхъуапсэ
зэрыдгъэхъуапсэ
зэрывгъэхъуапсэ
зэрагъэхъуапсэ
ит зэман - щымыӀэныгъэ
зэрызмыгъэхъуапсэ
зэрумыгъэхъуапсэ
зэримыгъэхъуапсэ
зэрыдмыгъэхъуапсэ
зэрывмыгъэхъуапсэ
зэрамыгъэхъуапсэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
зэрызгъэхъуэпса
зэрыбгъэхъуэпса
зэригъэхъуэпса
зэрыдгъэхъуэпса
зэрывгъэхъуэпса
зэрагъэхъуэпса
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
зэрызмыгъэхъуэпса
зэрумыгъэхъуэпса
зэримыгъэхъуэпса
зэрыдмыгъэхъуэпса
зэрывмыгъэхъуэпса
зэрамыгъэхъуэпса
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
зэрызгъэхъуэпсэгъа
зэрыбгъэхъуэпсэгъа
зэригъэхъуэпсэгъа
зэрыдгъэхъуэпсэгъа
зэрывгъэхъуэпсэгъа
зэрагъэхъуэпсэгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
зэрызмыгъэхъуэпсэгъа
зэрумыгъэхъуэпсэгъа
зэримыгъэхъуэпсэгъа
зэрыдмыгъэхъуэпсэгъа
зэрывмыгъэхъуэпсэгъа
зэрамыгъэхъуэпсэгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
зэрызгъэхъуэпсэн
зэрыбгъэхъуэпсэн
зэригъэхъуэпсэн
зэрыдгъэхъуэпсэн
зэрывгъэхъуэпсэн
зэрагъэхъуэпсэн
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
зэрызмыгъэхъуэпсэн
зэрумыгъэхъуэпсэн
зэримыгъэхъуэпсэн
зэрыдмыгъэхъуэпсэн
зэрывмыгъэхъуэпсэн
зэрамыгъэхъуэпсэн
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
зэрызгъэхъуэпсэну
зэрыбгъэхъуэпсэну
зэригъэхъуэпсэну
зэрыдгъэхъуэпсэну
зэрывгъэхъуэпсэну
зэрагъэхъуэпсэну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
зэрызмыгъэхъуэпсэну
зэрумыгъэхъуэпсэну
зэримыгъэхъуэпсэну
зэрыдмыгъэхъуэпсэну
зэрывмыгъэхъуэпсэну
зэрамыгъэхъуэпсэну
Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
щызгъэхъуапсэ
щыбгъэхъуапсэ
щигъэхъуапсэ
щыдгъэхъуапсэ
щывгъэхъуапсэ
щагъэхъуапсэ
ит зэман - щымыӀэныгъэ
щызмыгъэхъуапсэ
щумыгъэхъуапсэ
щимыгъэхъуапсэ
щыдмыгъэхъуапсэ
щывмыгъэхъуапсэ
щамыгъэхъуапсэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
щызгъэхъуэпса
щыбгъэхъуэпса
щигъэхъуэпса
щыдгъэхъуэпса
щывгъэхъуэпса
щагъэхъуэпса
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
щызмыгъэхъуэпса
щумыгъэхъуэпса
щимыгъэхъуэпса
щыдмыгъэхъуэпса
щывмыгъэхъуэпса
щамыгъэхъуэпса
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
щызгъэхъуэпсэгъа
щыбгъэхъуэпсэгъа
щигъэхъуэпсэгъа
щыдгъэхъуэпсэгъа
щывгъэхъуэпсэгъа
щагъэхъуэпсэгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
щызмыгъэхъуэпсэгъа
щумыгъэхъуэпсэгъа
щимыгъэхъуэпсэгъа
щыдмыгъэхъуэпсэгъа
щывмыгъэхъуэпсэгъа
щамыгъэхъуэпсэгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
щызгъэхъуэпсэн
щыбгъэхъуэпсэн
щигъэхъуэпсэн
щыдгъэхъуэпсэн
щывгъэхъуэпсэн
щагъэхъуэпсэн
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
щызмыгъэхъуэпсэн
щумыгъэхъуэпсэн
щимыгъэхъуэпсэн
щыдмыгъэхъуэпсэн
щывмыгъэхъуэпсэн
щамыгъэхъуэпсэн
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
щызгъэхъуэпсэну
щыбгъэхъуэпсэну
щигъэхъуэпсэну
щыдгъэхъуэпсэну
щывгъэхъуэпсэну
щагъэхъуэпсэну
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
щызмыгъэхъуэпсэну
щумыгъэхъуэпсэну
щимыгъэхъуэпсэну
щыдмыгъэхъуэпсэну
щывмыгъэхъуэпсэну
щамыгъэхъуэпсэну
ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
здэзгъэхъуапсэ
здэбгъэхъуапсэ
здигъэхъуапсэ
здэдгъэхъуапсэ
здэвгъэхъуапсэ
здагъэхъуапсэ
ит зэман - щымыӀэныгъэ
здэзмыгъэхъуапсэ
здумыгъэхъуапсэ
здимыгъэхъуапсэ
здэдмыгъэхъуапсэ
здэвмыгъэхъуапсэ
здамыгъэхъуапсэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
здэзгъэхъуэпса
здэбгъэхъуэпса
здигъэхъуэпса
здэдгъэхъуэпса
здэвгъэхъуэпса
здагъэхъуэпса
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
здэзмыгъэхъуэпса
здумыгъэхъуэпса
здимыгъэхъуэпса
здэдмыгъэхъуэпса
здэвмыгъэхъуэпса
здамыгъэхъуэпса
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
здэзгъэхъуэпсэгъа
здэбгъэхъуэпсэгъа
здигъэхъуэпсэгъа
здэдгъэхъуэпсэгъа
здэвгъэхъуэпсэгъа
здагъэхъуэпсэгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
здэзмыгъэхъуэпсэгъа
здумыгъэхъуэпсэгъа
здимыгъэхъуэпсэгъа
здэдмыгъэхъуэпсэгъа
здэвмыгъэхъуэпсэгъа
здамыгъэхъуэпсэгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
здэзгъэхъуэпсэн
здэбгъэхъуэпсэн
здигъэхъуэпсэн
здэдгъэхъуэпсэн
здэвгъэхъуэпсэн
здагъэхъуэпсэн
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
здэзмыгъэхъуэпсэн
здумыгъэхъуэпсэн
здимыгъэхъуэпсэн
здэдмыгъэхъуэпсэн
здэвмыгъэхъуэпсэн
здамыгъэхъуэпсэн
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
здэзгъэхъуэпсэну
здэбгъэхъуэпсэну
здигъэхъуэпсэну
здэдгъэхъуэпсэну
здэвгъэхъуэпсэну
здагъэхъуэпсэну
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
здэзмыгъэхъуэпсэну
здумыгъэхъуэпсэну
здимыгъэхъуэпсэну
здэдмыгъэхъуэпсэну
здэвмыгъэхъуэпсэну
здамыгъэхъуэпсэну
Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
щӀэзгъэхъуапсэ
щӀэбгъэхъуапсэ
щӀигъэхъуапсэ
щӀэдгъэхъуапсэ
щӀэвгъэхъуапсэ
щӀагъэхъуапсэ
ит зэман - щымыӀэныгъэ
щӀэзмыгъэхъуапсэ
щӀумыгъэхъуапсэ
щӀимыгъэхъуапсэ
щӀэдмыгъэхъуапсэ
щӀэвмыгъэхъуапсэ
щӀамыгъэхъуапсэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
щӀэзгъэхъуэпса
щӀэбгъэхъуэпса
щӀигъэхъуэпса
щӀэдгъэхъуэпса
щӀэвгъэхъуэпса
щӀагъэхъуэпса
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
щӀэзмыгъэхъуэпса
щӀумыгъэхъуэпса
щӀимыгъэхъуэпса
щӀэдмыгъэхъуэпса
щӀэвмыгъэхъуэпса
щӀамыгъэхъуэпса
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
щӀэзгъэхъуэпсэгъа
щӀэбгъэхъуэпсэгъа
щӀигъэхъуэпсэгъа
щӀэдгъэхъуэпсэгъа
щӀэвгъэхъуэпсэгъа
щӀагъэхъуэпсэгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
щӀэзмыгъэхъуэпсэгъа
щӀумыгъэхъуэпсэгъа
щӀимыгъэхъуэпсэгъа
щӀэдмыгъэхъуэпсэгъа
щӀэвмыгъэхъуэпсэгъа
щӀамыгъэхъуэпсэгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
щӀэзгъэхъуэпсэн
щӀэбгъэхъуэпсэн
щӀигъэхъуэпсэн
щӀэдгъэхъуэпсэн
щӀэвгъэхъуэпсэн
щӀагъэхъуэпсэн
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
щӀэзмыгъэхъуэпсэн
щӀумыгъэхъуэпсэн
щӀимыгъэхъуэпсэн
щӀэдмыгъэхъуэпсэн
щӀэвмыгъэхъуэпсэн
щӀамыгъэхъуэпсэн
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
щӀэзгъэхъуэпсэну
щӀэбгъэхъуэпсэну
щӀигъэхъуэпсэну
щӀэдгъэхъуэпсэну
щӀэвгъэхъуэпсэну
щӀагъэхъуэпсэну
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
щӀэзмыгъэхъуэпсэну
щӀумыгъэхъуэпсэну
щӀимыгъэхъуэпсэну
щӀэдмыгъэхъуэпсэну
щӀэвмыгъэхъуэпсэну
щӀамыгъэхъуэпсэну
Деепричастиехэр
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман - щыӀэныгъэ
згъэхъуапсэу
бгъэхъуапсэу
игъэхъуапсэу
дгъэхъуапсэу
вгъэхъуапсэу
ягъэхъуапсэу
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сымыгъэхъуапсэу
умыгъэхъуапсэу
имыгъэхъуапсэу
дымыгъэхъуапсэу
фымыгъэхъуапсэу
ямыгъэхъуапсэу
блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
згъэхъуэпсауэ
бгъэхъуэпсауэ
игъэхъуэпсауэ
дгъэхъуэпсауэ
вгъэхъуэпсауэ
ягъэхъуэпсауэ
блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сымыгъэхъуэпсауэ
умыгъэхъуэпсауэ
имыгъэхъуэпсауэ
дымыгъэхъуэпсауэ
фымыгъэхъуэпсауэ
ямыгъэхъуэпсауэ
урэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ
згъэхъуапсэурэ
бгъэхъуапсэурэ
игъэхъуапсэурэ
дгъэхъуапсэурэ
вгъэхъуапсэурэ
ягъэхъуапсэурэ
урэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ
сымыгъэхъуапсэурэ
умыгъэхъуапсэурэ
имыгъэхъуапсэурэ
дымыгъэхъуапсэурэ
фымыгъэхъуапсэурэ
ямыгъэхъуапсэурэ
Прямой дополненэ -- ит зэман щыӀэныгъэ фащэ
Прямой Дополненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
абыхэм
Подлежащэ
сэ
--
узогъэхъуапсэ
согъэхъуапсэ
--
фызогъэхъуапсэ
согъэхъуапсэ(хэ)
уэ
сыбогъэхъуапсэ
--
уогъэхъуапсэ / богъэхъуапсэ
дыбогъэхъуапсэ
--
уогъэхъуапсэ(хэ) / богъэхъуапсэ(хэ)
абы
сегъэхъуапсэ
уегъэхъуапсэ
егъэхъуапсэ
дегъэхъуапсэ
фегъэхъуапсэ
егъэхъуапсэ(хэ)
дэ
--
удогъэхъуапсэ
догъэхъуапсэ
--
фыдогъэхъуапсэ
догъэхъуапсэ(хэ)
фэ
сывогъэхъуапсэ
--
фогъэхъуапсэ
дывогъэхъуапсэ
--
фогъэхъуапсэ(хэ)
абыхэм
сагъэхъуапсэ
уагъэхъуапсэ
ягъэхъуапсэ
дагъэхъуапсэ
фагъэхъуапсэ
ягъэхъуапсэ(хэ)
Прямой дополненэ -- фащэ псори (ит зэман щыӀэныгъэ фащэм нэгъуэщӀ)
Прямой Дополненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
Подлежащэ
сэ
--
узгъэ[хъуапсэрэ]
згъэ[хъуапсэрэ]
--
фызгъэ[хъуапсэрэ]
згъэ[хъуапсэ(хэ)рэ]
уэ
сыбгъэ[хъуапсэрэ]
--
бгъэ[хъуапсэрэ]
дыбгъэ[хъуапсэрэ]
--
бгъэ[хъуапсэ(хэ)рэ]
абы
сигъэ[хъуапсэрэ]
уигъэ[хъуапсэрэ]
игъэ[хъуапсэрэ]
дигъэ[хъуапсэрэ]
фигъэ[хъуапсэрэ]
игъэ[хъуапсэ(хэ)рэ]
дэ
--
удгъэ[хъуапсэрэ]
дгъэ[хъуапсэрэ]
--
фыдгъэ[хъуапсэрэ]
дгъэ[хъуапсэ(хэ)рэ]
фэ
сывгъэ[хъуапсэрэ]
--
вгъэ[хъуапсэрэ]
дывгъэ[хъуапсэрэ]
--
вгъэ[хъуапсэ(хэ)рэ]
абыхэм
сагъэ[хъуапсэрэ]
уагъэ[хъуапсэрэ]
ягъэ[хъуапсэрэ]
дагъэ[хъуапсэрэ]
фагъэ[хъуапсэрэ]
ягъэ[хъуапсэ(хэ)рэ]
-э-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[гъэхъуапс]э
[гъэхъуапс]эр
--
[гъэхъуапс]эхэр
Эргативнэ:
[гъэхъуапс]э
[гъэхъуапс]эм
--
[гъэхъуапс]эхэм
Послеложнэ:
[гъэхъуапс]экӀэ
[гъэхъуапс]эмкӀэ
[гъэхъуапс]эхэкӀэ
[гъэхъуапс]эхэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[гъэхъуапс]эуэ
[гъэхъуапс]эрауэ
[гъэхъуапс]эхэу
[гъэхъуапс]эхэрауэ
-а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[гъэхъуэпс]а
[гъэхъуэпс]ар
--
[гъэхъуэпс]ахэр
Эргативнэ:
[гъэхъуэпс]а
[гъэхъуэпс]ам
--
[гъэхъуэпс]ахэм
Послеложнэ:
[гъэхъуэпс]акӀэ
[гъэхъуэпс]амкӀэ
[гъэхъуэпс]ахэкӀэ
[гъэхъуэпс]ахэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[гъэхъуэпс]ауэ
[гъэхъуэпс]арауэ
[гъэхъуэпс]ахэу
[гъэхъуэпс]ахэрауэ
-эн-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[гъэхъуэпс]эн
[гъэхъуэпс]эныр
--
[гъэхъуэпс]энхэр
Эргативнэ:
[гъэхъуэпс]эн
[гъэхъуэпс]эным
--
[гъэхъуэпс]энхэм
Послеложнэ:
[гъэхъуэпс]энкӀэ
[гъэхъуэпс]энымкӀэ
[гъэхъуэпс]энхэкӀэ
[гъэхъуэпс]энхэмкӀэ
'Обстоятельственнэ:
[гъэхъуэпс]эну
[гъэхъуэпс]энырауэ
[гъэхъуэпс]энхэу
[гъэхъуэпс]энхэрауэ
-эну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[гъэхъуэпс]эну
[гъэхъуэпс]энур
--
[гъэхъуэпс]энухэр
Эргативнэ:
[гъэхъуэпс]эну
[гъэхъуэпс]энум
--
[гъэхъуэпс]энухэм
Послеложнэ:
[гъэхъуэпс]энукӀэ
[гъэхъуэпс]энумкӀэ
[гъэхъуэпс]энухэкӀэ
[гъэхъуэпс]энухэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[гъэхъуэпс]энууэ
[гъэхъуэпс]энурауэ
[гъэхъуэпс]энухэу
[гъэхъуэпс]энухэрауэ
МЫХЬЭНЭ
хъуэпсэн I псалъэм и каузатив.
ЩАПХЪЭХЭР
Адэ зиӏэ щӏалэ цӏыкӏухэм Дахэлинэ Албэч зэи иригъэхъуапсэртэкъым. ХьэхъупащӀэ Хьэжбэчыр
ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР
НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР
ИНДЖЫЛЫБЗЭ
гъэхъуэпсэн: causative for хъуэпсэн I : have or make want or desire very much
УРЫСЫБЗЭ
гъэхъуэпсэн: каузатив к хъуэпсэн I : заставить сильно желать, хотеть
БИБЛИОГРАФИЕ
Апажэ М. Л., КӀуэкӀуэ Ж. Н. Адыгэ-урыс псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2008.
БищӀо Б. Ч. Адыгэбзэм и псалъэгъэнахуэ. Налшык: «Эльбрус», 2015.
БищӀо Б. Ч., Къумыкъу Д. М., ТӀымыжь Хь. Т. ЕджапӀэхэм папщӀэ урыс-адыгэ псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2013.
Джаурджий Хь. З., Сыкъун Хь. Хь. Урыс-адыгэ школ псалъалъэ. Налшык: «Нарт», 1991.
Къэбэрдей АССР-м и министрхэм я советым деж щыӀэ Къэбэрдей научно-исследовательскэ институт. Къардэн Б. М., БищӀэу А. Т. Урыс-къэбэрдей-шэрджэс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1955
Къэбэрдей-Балъкъэр АССР-м и министрхэм я советым и деж щыӀэ Къэбэрдей-балъкъэр научно-исследовательскэ институт. Апажэ М. Л., Багъ Н. А., Багъ П. М., Балъкъэр Б. Хь, КӀуэкӀуэ Ж. Н., ЖьэкӀэмыхъу Хь. Хь., Урыс Хь. Щ. Къэбэрдей-урыс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1957
Россием щӀэныгъэхэмкӀэ и академием и Къэбэрдей-Балъкъэр щӀэныгъэ центрым гуманитарнэ къухутэныгъэхэмкӀэ и институт. Адыгэбзэ псалъалъэ. Москва: «Дигора», 1999.
Табухов Х. К. Толковый русско-кабардино-черкесский словарь. Нальчик: Издательлский центр «Эль-Фа», 2006.
Шэрджэс Алий. Яхуэмыфащэу лъэныкъуэ едгъэза псалъэхэр. Адыгэ псалъэгъэнахуэм щӀыгъужыпхъэхэр. Налшык: Изд. КБИГИ, 2009.