АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)
ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭӏЭС
ЭТИМОЛОГИЕ
КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ
ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ
гъэ- + [тӏэсхъ] + -э + -н
СПРЯЖЕНЭ
Глагол лъэӏэс "гъэтӏэсхъэн"-м и спряженэ
Инфинитив (масдар)
щыӀэныгъэ:
гъэтӏэсхъэн
щымыӀэныгъэ:
мыгъэтӏэсхъэн
Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
щыӀэныгъэ:
згъэтӏэсхъэн
бгъэтӏэсхъэн
игъэтӏэсхъэн
дгъэтӏэсхъэн
вгъэтӏэсхъэн
ягъэтӏэсхъэн
щымыӀэныгъэ:
сымыгъэтӏэсхъэн
умыгъэтӏэсхъэн
имыгъэтӏэсхъэн
дымыгъэтӏэсхъэн
фымыгъэтӏэсхъэн
ямыгъэтӏэсхъэн
Унафэ наклоненэ
уэ
фэ
щыӀэныгъэ:
гъэтӏасхъэ!
вгъэтӏасхъэ!
щымыӀэныгъэ:
умыгъэтӏасхъэ!
фымыгъэтӏасхъэ!
Ре-кӀэ унафэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
щыӀэныгъэ:
срегъэтӏасхъэ
урегъэтӏасхъэ
ирегъэтӏасхъэ
дрегъэтӏасхъэ
фрегъэтӏасхъэ
ирегъэтӏасхъэ
щымыӀэныгъэ:
сремыгъэтӏасхъэ
уремыгъэтӏасхъэ
иремыгъэтӏасхъэ
дремыгъэтӏасхъэ
фремыгъэтӏасхъэ
иремыгъэтӏасхъэ
ЗэраӀуатэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:
согъэтӏасхъэ(р)
уогъэтӏасхъэ(р) / богъэтӏасхъэ(р)
егъэтӏасхъэ(р)
догъэтӏасхъэ(р)
фогъэтӏасхъэ(р)
ягъэтӏасхъэ(р)
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
згъэтӏасхъэркъым
бгъэтӏасхъэркъым
игъэтӏасхъэркъым
дгъэтӏасхъэркъым
вгъэтӏасхъэркъым
ягъэтӏасхъэркъым
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:
згъэтӏасхъэ(р)т
бгъэтӏасхъэ(р)т
игъэтӏасхъэ(р)т
дгъэтӏасхъэ(р)т
вгъэтӏасхъэ(р)т
ягъэтӏасхъэ(р)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:
згъэтӏасхъэ(р)тэкъым
бгъэтӏасхъэ(р)тэкъым
игъэтӏасхъэ(р)тэкъым
дгъэтӏасхъэ(р)тэкъым
вгъэтӏасхъэ(р)тэкъым
ягъэтӏасхъэ(р)тэкъым
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
згъэтӏэсхъащ
бгъэтӏэсхъащ
игъэтӏэсхъащ
дгъэтӏэсхъащ
вгъэтӏэсхъащ
ягъэтӏэсхъащ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
згъэтӏэсхъакъым
бгъэтӏэсхъакъым
игъэтӏэсхъакъым
дгъэтӏэсхъакъым
вгъэтӏэсхъакъым
ягъэтӏэсхъакъым
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:
згъэтӏэсхъат
бгъэтӏэсхъат
игъэтӏэсхъат
дгъэтӏэсхъат
вгъэтӏэсхъат
ягъэтӏэсхъат
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
згъэтӏэсхъатэкъым
бгъэтӏэсхъатэкъым
игъэтӏэсхъатэкъым
дгъэтӏэсхъатэкъым
вгъэтӏэсхъатэкъым
ягъэтӏэсхъатэкъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:
згъэтӏэсхъэгъащ
бгъэтӏэсхъэгъащ
игъэтӏэсхъэгъащ
дгъэтӏэсхъэгъащ
вгъэтӏэсхъэгъащ
ягъэтӏэсхъэгъащ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:
згъэтӏэсхъэгъакъым
бгъэтӏэсхъэгъакъым
игъэтӏэсхъэгъакъым
дгъэтӏэсхъэгъакъым
вгъэтӏэсхъэгъакъым
ягъэтӏэсхъэгъакъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:
згъэтӏэсхъэгъат
бгъэтӏэсхъэгъат
игъэтӏэсхъэгъат
дгъэтӏэсхъэгъат
вгъэтӏэсхъэгъат
ягъэтӏэсхъэгъат
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ:
згъэтӏэсхъэгъатэкъым
бгъэтӏэсхъэгъатэкъым
игъэтӏэсхъэгъатэкъым
дгъэтӏэсхъэгъатэкъым
вгъэтӏэсхъэгъатэкъым
ягъэтӏэсхъэгъатэкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:
згъэтӏасхъэщ
бгъэтӏасхъэщ
игъэтӏасхъэщ
дгъэтӏасхъэщ
вгъэтӏасхъэщ
ягъэтӏасхъэщ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:
згъэтӏасхъэкъым
бгъэтӏасхъэкъым
игъэтӏасхъэкъым
дгъэтӏасхъэкъым
вгъэтӏасхъэкъым
ягъэтӏасхъэкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:
згъэтӏасхъэт
бгъэтӏасхъэт
игъэтӏасхъэт
дгъэтӏасхъэт
вгъэтӏасхъэт
ягъэтӏасхъэт
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:
згъэтӏасхъэтэкъым
бгъэтӏасхъэтэкъым
игъэтӏасхъэтэкъым
дгъэтӏасхъэтэкъым
вгъэтӏасхъэтэкъым
ягъэтӏасхъэтэкъым
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
згъэтӏэсхъэнщ
бгъэтӏэсхъэнщ
игъэтӏэсхъэнщ
дгъэтӏэсхъэнщ
вгъэтӏэсхъэнщ
ягъэтӏэсхъэнщ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
згъэтӏэсхъэнкъым
бгъэтӏэсхъэнкъым
игъэтӏэсхъэнкъым
дгъэтӏэсхъэнкъым
вгъэтӏэсхъэнкъым
ягъэтӏэсхъэнкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
згъэтӏэсхъэнущ
бгъэтӏэсхъэнущ
игъэтӏэсхъэнущ
дгъэтӏэсхъэнущ
вгъэтӏэсхъэнущ
ягъэтӏэсхъэнущ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
згъэтӏэсхъэнукъым
бгъэтӏэсхъэнукъым
игъэтӏэсхъэнукъым
дгъэтӏэсхъэнукъым
вгъэтӏэсхъэнукъым
ягъэтӏэсхъэнукъым
ЗэрыупщӀэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:
згъэтӏасхъэрэ
бгъэтӏасхъэрэ
игъэтӏасхъэрэ
дгъэтӏасхъэрэ
вгъэтӏасхъэрэ
ягъэтӏасхъэрэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
згъэтӏасхъэркъэ
бгъэтӏасхъэркъэ
игъэтӏасхъэркъэ
дгъэтӏасхъэркъэ
вгъэтӏасхъэркъэ
ягъэтӏасхъэркъэ
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:
згъэтӏасхъэ(р)т
бгъэтӏасхъэ(р)т
игъэтӏасхъэ(р)т
дгъэтӏасхъэ(р)т
вгъэтӏасхъэ(р)т
ягъэтӏасхъэ(р)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:
згъэтӏасхъэ(р)тэкъэ
бгъэтӏасхъэ(р)тэкъэ
игъэтӏасхъэ(р)тэкъэ
дгъэтӏасхъэ(р)тэкъэ
вгъэтӏасхъэ(р)тэкъэ
ягъэтӏасхъэ(р)тэкъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
згъэтӏэсхъа
бгъэтӏэсхъа
игъэтӏэсхъа
дгъэтӏэсхъа
вгъэтӏэсхъа
ягъэтӏэсхъа
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
згъэтӏэсхъакъэ
бгъэтӏэсхъакъэ
игъэтӏэсхъакъэ
дгъэтӏэсхъакъэ
вгъэтӏэсхъакъэ
ягъэтӏэсхъакъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:
згъэтӏэсхъат
бгъэтӏэсхъат
игъэтӏэсхъат
дгъэтӏэсхъат
вгъэтӏэсхъат
ягъэтӏэсхъат
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
згъэтӏэсхъатэкъэ
бгъэтӏэсхъатэкъэ
игъэтӏэсхъатэкъэ
дгъэтӏэсхъатэкъэ
вгъэтӏэсхъатэкъэ
ягъэтӏэсхъатэкъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:
згъэтӏэсхъэгъа
бгъэтӏэсхъэгъа
игъэтӏэсхъэгъа
дгъэтӏэсхъэгъа
вгъэтӏэсхъэгъа
ягъэтӏэсхъэгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:
згъэтӏэсхъэгъакъэ
бгъэтӏэсхъэгъакъэ
игъэтӏэсхъэгъакъэ
дгъэтӏэсхъэгъакъэ
вгъэтӏэсхъэгъакъэ
ягъэтӏэсхъэгъакъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:
згъэтӏэсхъэгъат
бгъэтӏэсхъэгъат
игъэтӏэсхъэгъат
дгъэтӏэсхъэгъат
вгъэтӏэсхъэгъат
ягъэтӏэсхъэгъат
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
згъэтӏэсхъэгъатэкъэ
бгъэтӏэсхъэгъатэкъэ
игъэтӏэсхъэгъатэкъэ
дгъэтӏэсхъэгъатэкъэ
вгъэтӏэсхъэгъатэкъэ
ягъэтӏэсхъэгъатэкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:
згъэтӏасхъэ
бгъэтӏасхъэ
игъэтӏасхъэ
дгъэтӏасхъэ
вгъэтӏасхъэ
ягъэтӏасхъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:
згъэтӏасхъэкъэ
бгъэтӏасхъэкъэ
игъэтӏасхъэкъэ
дгъэтӏасхъэкъэ
вгъэтӏасхъэкъэ
ягъэтӏасхъэкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:
згъэтӏасхъэт
бгъэтӏасхъэт
игъэтӏасхъэт
дгъэтӏасхъэт
вгъэтӏасхъэт
ягъэтӏасхъэт
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:
згъэтӏасхъэтэкъэ
бгъэтӏасхъэтэкъэ
игъэтӏасхъэтэкъэ
дгъэтӏасхъэтэкъэ
вгъэтӏасхъэтэкъэ
ягъэтӏасхъэтэкъэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
згъэтӏэсхъэн
бгъэтӏэсхъэн
игъэтӏэсхъэн
дгъэтӏэсхъэн
вгъэтӏэсхъэн
ягъэтӏэсхъэн
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
згъэтӏэсхъэнкъэ
бгъэтӏэсхъэнкъэ
игъэтӏэсхъэнкъэ
дгъэтӏэсхъэнкъэ
вгъэтӏэсхъэнкъэ
ягъэтӏэсхъэнкъэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
згъэтӏэсхъэну
бгъэтӏэсхъэну
игъэтӏэсхъэну
дгъэтӏэсхъэну
вгъэтӏэсхъэну
ягъэтӏэсхъэну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
згъэтӏэсхъэнукъэ
бгъэтӏэсхъэнукъэ
игъэтӏэсхъэнукъэ
дгъэтӏэсхъэнукъэ
вгъэтӏэсхъэнукъэ
ягъэтӏэсхъэнукъэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:
згъэтӏасхъэмэ
бгъэтӏасхъэмэ
игъэтӏасхъэмэ
дгъэтӏасхъэмэ
вгъэтӏасхъэмэ
ягъэтӏасхъэмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыгъэтӏасхъэмэ
умыгъэтӏасхъэмэ
имыгъэтӏасхъэмэ
дымыгъэтӏасхъэмэ
фымыгъэтӏасхъэмэ
ямыгъэтӏасхъэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
згъэтӏэсхъамэ
бгъэтӏэсхъамэ
игъэтӏэсхъамэ
дгъэтӏэсхъамэ
вгъэтӏэсхъамэ
ягъэтӏэсхъамэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сымыгъэтӏэсхъамэ
умыгъэтӏэсхъамэ
имыгъэтӏэсхъамэ
дымыгъэтӏэсхъамэ
фымыгъэтӏэсхъамэ
ямыгъэтӏэсхъамэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
згъэтӏэсхъэгъамэ
бгъэтӏэсхъэгъамэ
игъэтӏэсхъэгъамэ
дгъэтӏэсхъэгъамэ
вгъэтӏэсхъэгъамэ
ягъэтӏэсхъэгъамэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сымыгъэтӏэсхъэгъамэ
умыгъэтӏэсхъэгъамэ
имыгъэтӏэсхъэгъамэ
дымыгъэтӏэсхъэгъамэ
фымыгъэтӏэсхъэгъамэ
ямыгъэтӏэсхъэгъамэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
згъэтӏэсхъэнмэ
бгъэтӏэсхъэнмэ
игъэтӏэсхъэнмэ
дгъэтӏэсхъэнмэ
вгъэтӏэсхъэнмэ
ягъэтӏэсхъэнмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыгъэтӏэсхъэнмэ
умыгъэтӏэсхъэнмэ
имыгъэтӏэсхъэнмэ
дымыгъэтӏэсхъэнмэ
фымыгъэтӏэсхъэнмэ
ямыгъэтӏэсхъэнмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
згъэтӏэсхъэнумэ
бгъэтӏэсхъэнумэ
игъэтӏэсхъэнумэ
дгъэтӏэсхъэнумэ
вгъэтӏэсхъэнумэ
ягъэтӏэсхъэнумэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыгъэтӏэсхъэнумэ
умыгъэтӏэсхъэнумэ
имыгъэтӏэсхъэнумэ
дымыгъэтӏэсхъэнумэ
фымыгъэтӏэсхъэнумэ
ямыгъэтӏэсхъэнумэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:
згъэтӏасхъэтэмэ
бгъэтӏасхъэтэмэ
игъэтӏасхъэтэмэ
дгъэтӏасхъэтэмэ
вгъэтӏасхъэтэмэ
ягъэтӏасхъэтэмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыгъэтӏасхъэтэмэ
умыгъэтӏасхъэтэмэ
имыгъэтӏасхъэтэмэ
дымыгъэтӏасхъэтэмэ
фымыгъэтӏасхъэтэмэ
ямыгъэтӏасхъэтэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
згъэтӏэсхъатэмэ
бгъэтӏэсхъатэмэ
игъэтӏэсхъатэмэ
дгъэтӏэсхъатэмэ
вгъэтӏэсхъатэмэ
ягъэтӏэсхъатэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сымыгъэтӏэсхъатэмэ
умыгъэтӏэсхъатэмэ
имыгъэтӏэсхъатэмэ
дымыгъэтӏэсхъатэмэ
фымыгъэтӏэсхъатэмэ
ямыгъэтӏэсхъатэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
згъэтӏэсхъэгъатэмэ
бгъэтӏэсхъэгъатэмэ
игъэтӏэсхъэгъатэмэ
дгъэтӏэсхъэгъатэмэ
вгъэтӏэсхъэгъатэмэ
ягъэтӏэсхъэгъатэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сымыгъэтӏэсхъэгъатэмэ
умыгъэтӏэсхъэгъатэмэ
имыгъэтӏэсхъэгъатэмэ
дымыгъэтӏэсхъэгъатэмэ
фымыгъэтӏэсхъэгъатэмэ
ямыгъэтӏэсхъэгъатэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
згъэтӏэсхъэнтэмэ
бгъэтӏэсхъэнтэмэ
игъэтӏэсхъэнтэмэ
дгъэтӏэсхъэнтэмэ
вгъэтӏэсхъэнтэмэ
ягъэтӏэсхъэнтэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыгъэтӏэсхъэнтэмэ
умыгъэтӏэсхъэнтэмэ
имыгъэтӏэсхъэнтэмэ
дымыгъэтӏэсхъэнтэмэ
фымыгъэтӏэсхъэнтэмэ
ямыгъэтӏэсхъэнтэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
згъэтӏэсхъэнутэмэ
бгъэтӏэсхъэнутэмэ
игъэтӏэсхъэнутэмэ
дгъэтӏэсхъэнутэмэ
вгъэтӏэсхъэнутэмэ
ягъэтӏэсхъэнутэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыгъэтӏэсхъэнутэмэ
умыгъэтӏэсхъэнутэмэ
имыгъэтӏэсхъэнутэмэ
дымыгъэтӏэсхъэнутэмэ
фымыгъэтӏэсхъэнутэмэ
ямыгъэтӏэсхъэнутэмэ
сослагательнэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
згъэтӏэсхъэнт
бгъэтӏэсхъэнт
игъэтӏэсхъэнт
дгъэтӏэсхъэнт
вгъэтӏэсхъэнт
ягъэтӏэсхъэнт
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
згъэтӏэсхъэнтэкъым
бгъэтӏэсхъэнтэкъым
игъэтӏэсхъэнтэкъым
дгъэтӏэсхъэнтэкъым
вгъэтӏэсхъэнтэкъым
ягъэтӏэсхъэнтэкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
згъэтӏэсхъэнут
бгъэтӏэсхъэнут
игъэтӏэсхъэнут
дгъэтӏэсхъэнут
вгъэтӏэсхъэнут
ягъэтӏэсхъэнут
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
згъэтӏэсхъэнутэкъым
бгъэтӏэсхъэнутэкъым
игъэтӏэсхъэнутэкъым
дгъэтӏэсхъэнутэкъым
вгъэтӏэсхъэнутэкъым
ягъэтӏэсхъэнутэкъым
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:
згъэтӏасхъэми
бгъэтӏасхъэми
игъэтӏасхъэми
дгъэтӏасхъэми
вгъэтӏасхъэми
ягъэтӏасхъэми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыгъэтӏасхъэми
умыгъэтӏасхъэми
имыгъэтӏасхъэми
дымыгъэтӏасхъэми
фымыгъэтӏасхъэми
ямыгъэтӏасхъэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
згъэтӏэсхъами
бгъэтӏэсхъами
игъэтӏэсхъами
дгъэтӏэсхъами
вгъэтӏэсхъами
ягъэтӏэсхъами
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сымыгъэтӏэсхъами
умыгъэтӏэсхъами
имыгъэтӏэсхъами
дымыгъэтӏэсхъами
фымыгъэтӏэсхъами
ямыгъэтӏэсхъами
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
згъэтӏэсхъэгъами
бгъэтӏэсхъэгъами
игъэтӏэсхъэгъами
дгъэтӏэсхъэгъами
вгъэтӏэсхъэгъами
ягъэтӏэсхъэгъами
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сымыгъэтӏэсхъэгъами
умыгъэтӏэсхъэгъами
имыгъэтӏэсхъэгъами
дымыгъэтӏэсхъэгъами
фымыгъэтӏэсхъэгъами
ямыгъэтӏэсхъэгъами
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
згъэтӏэсхъэнми
бгъэтӏэсхъэнми
игъэтӏэсхъэнми
дгъэтӏэсхъэнми
вгъэтӏэсхъэнми
ягъэтӏэсхъэнми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыгъэтӏэсхъэнми
умыгъэтӏэсхъэнми
имыгъэтӏэсхъэнми
дымыгъэтӏэсхъэнми
фымыгъэтӏэсхъэнми
ямыгъэтӏэсхъэнми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
згъэтӏэсхъэнуми
бгъэтӏэсхъэнуми
игъэтӏэсхъэнуми
дгъэтӏэсхъэнуми
вгъэтӏэсхъэнуми
ягъэтӏэсхъэнуми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыгъэтӏэсхъэнуми
умыгъэтӏэсхъэнуми
имыгъэтӏэсхъэнуми
дымыгъэтӏэсхъэнуми
фымыгъэтӏэсхъэнуми
ямыгъэтӏэсхъэнуми
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:
згъэтӏасхъэтэми
бгъэтӏасхъэтэми
игъэтӏасхъэтэми
дгъэтӏасхъэтэми
вгъэтӏасхъэтэми
ягъэтӏасхъэтэми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыгъэтӏасхъэтэми
умыгъэтӏасхъэтэми
имыгъэтӏасхъэтэми
дымыгъэтӏасхъэтэми
фымыгъэтӏасхъэтэми
ямыгъэтӏасхъэтэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
згъэтӏэсхъатэми
бгъэтӏэсхъатэми
игъэтӏэсхъатэми
дгъэтӏэсхъатэми
вгъэтӏэсхъатэми
ягъэтӏэсхъатэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сымыгъэтӏэсхъатэми
умыгъэтӏэсхъатэми
имыгъэтӏэсхъатэми
дымыгъэтӏэсхъатэми
фымыгъэтӏэсхъатэми
ямыгъэтӏэсхъатэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
згъэтӏэсхъэгъатэми
бгъэтӏэсхъэгъатэми
игъэтӏэсхъэгъатэми
дгъэтӏэсхъэгъатэми
вгъэтӏэсхъэгъатэми
ягъэтӏэсхъэгъатэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сымыгъэтӏэсхъэгъатэми
умыгъэтӏэсхъэгъатэми
имыгъэтӏэсхъэгъатэми
дымыгъэтӏэсхъэгъатэми
фымыгъэтӏэсхъэгъатэми
ямыгъэтӏэсхъэгъатэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
згъэтӏэсхъэнтэми
бгъэтӏэсхъэнтэми
игъэтӏэсхъэнтэми
дгъэтӏэсхъэнтэми
вгъэтӏэсхъэнтэми
ягъэтӏэсхъэнтэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыгъэтӏэсхъэнтэми
умыгъэтӏэсхъэнтэми
имыгъэтӏэсхъэнтэми
дымыгъэтӏэсхъэнтэми
фымыгъэтӏэсхъэнтэми
ямыгъэтӏэсхъэнтэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
згъэтӏэсхъэнутэми
бгъэтӏэсхъэнутэми
игъэтӏэсхъэнутэми
дгъэтӏэсхъэнутэми
вгъэтӏэсхъэнутэми
ягъэтӏэсхъэнутэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыгъэтӏэсхъэнутэми
умыгъэтӏэсхъэнутэми
имыгъэтӏэсхъэнутэми
дымыгъэтӏэсхъэнутэми
фымыгъэтӏэсхъэнутэми
ямыгъэтӏэсхъэнутэми
гъэщӀэгъуэныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
щыӀэныгъэ:
згъэтӏэсхъаи
бгъэтӏэсхъаи
игъэтӏэсхъаи
дгъэтӏэсхъаи
вгъэтӏэсхъаи
ягъэтӏэсхъаи
щымыӀэныгъэ:
сымыгъэтӏэсхъаи
умыгъэтӏэсхъаи
имыгъэтӏэсхъаи
дымыгъэтӏэсхъаи
фымыгъэтӏэсхъаи
ямыгъэтӏэсхъаи
фӀэфӀыныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
щыӀэныгъэ:
згъэтӏэсхъащэрэт
бгъэтӏэсхъащэрэт
игъэтӏэсхъащэрэт
дгъэтӏэсхъащэрэт
вгъэтӏэсхъащэрэт
ягъэтӏэсхъащэрэт
щымыӀэныгъэ:
сымыгъэтӏэсхъащэрэт
умыгъэтӏэсхъащэрэт
имыгъэтӏэсхъащэрэт
дымыгъэтӏэсхъащэрэт
фымыгъэтӏэсхъащэрэт
ямыгъэтӏэсхъащэрэт
шэч къытехьэныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
згъэтӏэсхъагъэнщ
бгъэтӏэсхъагъэнщ
игъэтӏэсхъагъэнщ
дгъэтӏэсхъагъэнщ
вгъэтӏэсхъагъэнщ
ягъэтӏэсхъагъэнщ
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
згъэтӏэсхъагъэнкъым
бгъэтӏэсхъагъэнкъым
игъэтӏэсхъагъэнкъым
дгъэтӏэсхъагъэнкъым
вгъэтӏэсхъагъэнкъым
ягъэтӏэсхъагъэнкъым
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
згъэтӏэсхъагъэнт
бгъэтӏэсхъагъэнт
игъэтӏэсхъагъэнт
дгъэтӏэсхъагъэнт
вгъэтӏэсхъагъэнт
ягъэтӏэсхъагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
згъэтӏэсхъагъэнтэкъым
бгъэтӏэсхъагъэнтэкъым
игъэтӏэсхъагъэнтэкъым
дгъэтӏэсхъагъэнтэкъым
вгъэтӏэсхъагъэнтэкъым
ягъэтӏэсхъагъэнтэкъым
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
згъэтӏэсхъагъэн
бгъэтӏэсхъагъэн
игъэтӏэсхъагъэн
дгъэтӏэсхъагъэн
вгъэтӏэсхъагъэн
ягъэтӏэсхъагъэн
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
згъэтӏэсхъагъэнкъэ
бгъэтӏэсхъагъэнкъэ
игъэтӏэсхъагъэнкъэ
дгъэтӏэсхъагъэнкъэ
вгъэтӏэсхъагъэнкъэ
ягъэтӏэсхъагъэнкъэ
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
згъэтӏэсхъагъэнт
бгъэтӏэсхъагъэнт
игъэтӏэсхъагъэнт
дгъэтӏэсхъагъэнт
вгъэтӏэсхъагъэнт
ягъэтӏэсхъагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
згъэтӏэсхъагъэнтэкъэ
бгъэтӏэсхъагъэнтэкъэ
игъэтӏэсхъагъэнтэкъэ
дгъэтӏэсхъагъэнтэкъэ
вгъэтӏэсхъагъэнтэкъэ
ягъэтӏэсхъагъэнтэкъэ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
згъэтӏэсхъагъэнущ
бгъэтӏэсхъагъэнущ
игъэтӏэсхъагъэнущ
дгъэтӏэсхъагъэнущ
вгъэтӏэсхъагъэнущ
ягъэтӏэсхъагъэнущ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
згъэтӏэсхъагъэнукъым
бгъэтӏэсхъагъэнукъым
игъэтӏэсхъагъэнукъым
дгъэтӏэсхъагъэнукъым
вгъэтӏэсхъагъэнукъым
ягъэтӏэсхъагъэнукъым
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
згъэтӏэсхъагъэнут
бгъэтӏэсхъагъэнут
игъэтӏэсхъагъэнут
дгъэтӏэсхъагъэнут
вгъэтӏэсхъагъэнут
ягъэтӏэсхъагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
згъэтӏэсхъагъэнутэкъым
бгъэтӏэсхъагъэнутэкъым
игъэтӏэсхъагъэнутэкъым
дгъэтӏэсхъагъэнутэкъым
вгъэтӏэсхъагъэнутэкъым
ягъэтӏэсхъагъэнутэкъым
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
згъэтӏэсхъагъэну
бгъэтӏэсхъагъэну
игъэтӏэсхъагъэну
дгъэтӏэсхъагъэну
вгъэтӏэсхъагъэну
ягъэтӏэсхъагъэну
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
згъэтӏэсхъагъэнукъэ
бгъэтӏэсхъагъэнукъэ
игъэтӏэсхъагъэнукъэ
дгъэтӏэсхъагъэнукъэ
вгъэтӏэсхъагъэнукъэ
ягъэтӏэсхъагъэнукъэ
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
згъэтӏэсхъагъэнут
бгъэтӏэсхъагъэнут
игъэтӏэсхъагъэнут
дгъэтӏэсхъагъэнут
вгъэтӏэсхъагъэнут
ягъэтӏэсхъагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
згъэтӏэсхъагъэнутэкъэ
бгъэтӏэсхъагъэнутэкъэ
игъэтӏэсхъагъэнутэкъэ
дгъэтӏэсхъагъэнутэкъэ
вгъэтӏэсхъагъэнутэкъэ
ягъэтӏэсхъагъэнутэкъэ
Зылэжь (субъектнэ) причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
зыгъэтӏасхъэ
ит зэман - щымыӀэныгъэ
зымыгъэтӏасхъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
зыгъэтӏэсхъа
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
зымыгъэтӏэсхъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
зыгъэтӏэсхъэгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
зымыгъэтӏэсхъэгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
зыгъэтӏэсхъэн
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
зымыгъэтӏэсхъэн
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
зыгъэтӏэсхъэну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
зымыгъэтӏэсхъэну
Зэлэжь (объектнэ) причастие (щхьэм иту)
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман - щыӀэныгъэ
згъэтӏасхъэ
бгъэтӏасхъэ
игъэтӏасхъэ
дгъэтӏасхъэ
вгъэтӏасхъэ
ягъэтӏасхъэ
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сымыгъэтӏасхъэ
умыгъэтӏасхъэ
имыгъэтӏасхъэ
дымыгъэтӏасхъэ
фымыгъэтӏасхъэ
ямыгъэтӏасхъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
згъэтӏэсхъа
бгъэтӏэсхъа
игъэтӏэсхъа
дгъэтӏэсхъа
вгъэтӏэсхъа
ягъэтӏэсхъа
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сымыгъэтӏэсхъа
умыгъэтӏэсхъа
имыгъэтӏэсхъа
дымыгъэтӏэсхъа
фымыгъэтӏэсхъа
ямыгъэтӏэсхъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
згъэтӏэсхъэгъа
бгъэтӏэсхъэгъа
игъэтӏэсхъэгъа
дгъэтӏэсхъэгъа
вгъэтӏэсхъэгъа
ягъэтӏэсхъэгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сымыгъэтӏэсхъэгъа
умыгъэтӏэсхъэгъа
имыгъэтӏэсхъэгъа
дымыгъэтӏэсхъэгъа
фымыгъэтӏэсхъэгъа
ямыгъэтӏэсхъэгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
згъэтӏэсхъэн
бгъэтӏэсхъэн
игъэтӏэсхъэн
дгъэтӏэсхъэн
вгъэтӏэсхъэн
ягъэтӏэсхъэн
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сымыгъэтӏэсхъэн
умыгъэтӏэсхъэн
имыгъэтӏэсхъэн
дымыгъэтӏэсхъэн
фымыгъэтӏэсхъэн
ямыгъэтӏэсхъэн
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
згъэтӏэсхъэну
бгъэтӏэсхъэну
игъэтӏэсхъэну
дгъэтӏэсхъэну
вгъэтӏэсхъэну
ягъэтӏэсхъэну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сымыгъэтӏэсхъэну
умыгъэтӏэсхъэну
имыгъэтӏэсхъэну
дымыгъэтӏэсхъэну
фымыгъэтӏэсхъэну
ямыгъэтӏэсхъэну
Зэлэжь (объектнэ) причастие (щхьэншэ)
ит зэман - щыӀэныгъэ
гъэтӏасхъэ
ит зэман - щымыӀэныгъэ
мыгъэтӏасхъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
гъэтӏэсхъа
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
мыгъэтӏэсхъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
гъэтӏэсхъэгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
мыгъэтӏэсхъэгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
гъэтӏэсхъэн
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
мыгъэтӏэсхъэн
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
гъэтӏэсхъэну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
мыгъэтӏэсхъэну
Обстоятельственнэ причастиехэр
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
Лэжьыгъэм и къэхъукӀэр зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
зэрызгъэтӏасхъэ
зэрыбгъэтӏасхъэ
зэригъэтӏасхъэ
зэрыдгъэтӏасхъэ
зэрывгъэтӏасхъэ
зэрагъэтӏасхъэ
ит зэман - щымыӀэныгъэ
зэрызмыгъэтӏасхъэ
зэрумыгъэтӏасхъэ
зэримыгъэтӏасхъэ
зэрыдмыгъэтӏасхъэ
зэрывмыгъэтӏасхъэ
зэрамыгъэтӏасхъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
зэрызгъэтӏэсхъа
зэрыбгъэтӏэсхъа
зэригъэтӏэсхъа
зэрыдгъэтӏэсхъа
зэрывгъэтӏэсхъа
зэрагъэтӏэсхъа
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
зэрызмыгъэтӏэсхъа
зэрумыгъэтӏэсхъа
зэримыгъэтӏэсхъа
зэрыдмыгъэтӏэсхъа
зэрывмыгъэтӏэсхъа
зэрамыгъэтӏэсхъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
зэрызгъэтӏэсхъэгъа
зэрыбгъэтӏэсхъэгъа
зэригъэтӏэсхъэгъа
зэрыдгъэтӏэсхъэгъа
зэрывгъэтӏэсхъэгъа
зэрагъэтӏэсхъэгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
зэрызмыгъэтӏэсхъэгъа
зэрумыгъэтӏэсхъэгъа
зэримыгъэтӏэсхъэгъа
зэрыдмыгъэтӏэсхъэгъа
зэрывмыгъэтӏэсхъэгъа
зэрамыгъэтӏэсхъэгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
зэрызгъэтӏэсхъэн
зэрыбгъэтӏэсхъэн
зэригъэтӏэсхъэн
зэрыдгъэтӏэсхъэн
зэрывгъэтӏэсхъэн
зэрагъэтӏэсхъэн
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
зэрызмыгъэтӏэсхъэн
зэрумыгъэтӏэсхъэн
зэримыгъэтӏэсхъэн
зэрыдмыгъэтӏэсхъэн
зэрывмыгъэтӏэсхъэн
зэрамыгъэтӏэсхъэн
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
зэрызгъэтӏэсхъэну
зэрыбгъэтӏэсхъэну
зэригъэтӏэсхъэну
зэрыдгъэтӏэсхъэну
зэрывгъэтӏэсхъэну
зэрагъэтӏэсхъэну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
зэрызмыгъэтӏэсхъэну
зэрумыгъэтӏэсхъэну
зэримыгъэтӏэсхъэну
зэрыдмыгъэтӏэсхъэну
зэрывмыгъэтӏэсхъэну
зэрамыгъэтӏэсхъэну
Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
щызгъэтӏасхъэ
щыбгъэтӏасхъэ
щигъэтӏасхъэ
щыдгъэтӏасхъэ
щывгъэтӏасхъэ
щагъэтӏасхъэ
ит зэман - щымыӀэныгъэ
щызмыгъэтӏасхъэ
щумыгъэтӏасхъэ
щимыгъэтӏасхъэ
щыдмыгъэтӏасхъэ
щывмыгъэтӏасхъэ
щамыгъэтӏасхъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
щызгъэтӏэсхъа
щыбгъэтӏэсхъа
щигъэтӏэсхъа
щыдгъэтӏэсхъа
щывгъэтӏэсхъа
щагъэтӏэсхъа
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
щызмыгъэтӏэсхъа
щумыгъэтӏэсхъа
щимыгъэтӏэсхъа
щыдмыгъэтӏэсхъа
щывмыгъэтӏэсхъа
щамыгъэтӏэсхъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
щызгъэтӏэсхъэгъа
щыбгъэтӏэсхъэгъа
щигъэтӏэсхъэгъа
щыдгъэтӏэсхъэгъа
щывгъэтӏэсхъэгъа
щагъэтӏэсхъэгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
щызмыгъэтӏэсхъэгъа
щумыгъэтӏэсхъэгъа
щимыгъэтӏэсхъэгъа
щыдмыгъэтӏэсхъэгъа
щывмыгъэтӏэсхъэгъа
щамыгъэтӏэсхъэгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
щызгъэтӏэсхъэн
щыбгъэтӏэсхъэн
щигъэтӏэсхъэн
щыдгъэтӏэсхъэн
щывгъэтӏэсхъэн
щагъэтӏэсхъэн
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
щызмыгъэтӏэсхъэн
щумыгъэтӏэсхъэн
щимыгъэтӏэсхъэн
щыдмыгъэтӏэсхъэн
щывмыгъэтӏэсхъэн
щамыгъэтӏэсхъэн
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
щызгъэтӏэсхъэну
щыбгъэтӏэсхъэну
щигъэтӏэсхъэну
щыдгъэтӏэсхъэну
щывгъэтӏэсхъэну
щагъэтӏэсхъэну
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
щызмыгъэтӏэсхъэну
щумыгъэтӏэсхъэну
щимыгъэтӏэсхъэну
щыдмыгъэтӏэсхъэну
щывмыгъэтӏэсхъэну
щамыгъэтӏэсхъэну
ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
здэзгъэтӏасхъэ
здэбгъэтӏасхъэ
здигъэтӏасхъэ
здэдгъэтӏасхъэ
здэвгъэтӏасхъэ
здагъэтӏасхъэ
ит зэман - щымыӀэныгъэ
здэзмыгъэтӏасхъэ
здумыгъэтӏасхъэ
здимыгъэтӏасхъэ
здэдмыгъэтӏасхъэ
здэвмыгъэтӏасхъэ
здамыгъэтӏасхъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
здэзгъэтӏэсхъа
здэбгъэтӏэсхъа
здигъэтӏэсхъа
здэдгъэтӏэсхъа
здэвгъэтӏэсхъа
здагъэтӏэсхъа
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
здэзмыгъэтӏэсхъа
здумыгъэтӏэсхъа
здимыгъэтӏэсхъа
здэдмыгъэтӏэсхъа
здэвмыгъэтӏэсхъа
здамыгъэтӏэсхъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
здэзгъэтӏэсхъэгъа
здэбгъэтӏэсхъэгъа
здигъэтӏэсхъэгъа
здэдгъэтӏэсхъэгъа
здэвгъэтӏэсхъэгъа
здагъэтӏэсхъэгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
здэзмыгъэтӏэсхъэгъа
здумыгъэтӏэсхъэгъа
здимыгъэтӏэсхъэгъа
здэдмыгъэтӏэсхъэгъа
здэвмыгъэтӏэсхъэгъа
здамыгъэтӏэсхъэгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
здэзгъэтӏэсхъэн
здэбгъэтӏэсхъэн
здигъэтӏэсхъэн
здэдгъэтӏэсхъэн
здэвгъэтӏэсхъэн
здагъэтӏэсхъэн
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
здэзмыгъэтӏэсхъэн
здумыгъэтӏэсхъэн
здимыгъэтӏэсхъэн
здэдмыгъэтӏэсхъэн
здэвмыгъэтӏэсхъэн
здамыгъэтӏэсхъэн
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
здэзгъэтӏэсхъэну
здэбгъэтӏэсхъэну
здигъэтӏэсхъэну
здэдгъэтӏэсхъэну
здэвгъэтӏэсхъэну
здагъэтӏэсхъэну
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
здэзмыгъэтӏэсхъэну
здумыгъэтӏэсхъэну
здимыгъэтӏэсхъэну
здэдмыгъэтӏэсхъэну
здэвмыгъэтӏэсхъэну
здамыгъэтӏэсхъэну
Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
щӀэзгъэтӏасхъэ
щӀэбгъэтӏасхъэ
щӀигъэтӏасхъэ
щӀэдгъэтӏасхъэ
щӀэвгъэтӏасхъэ
щӀагъэтӏасхъэ
ит зэман - щымыӀэныгъэ
щӀэзмыгъэтӏасхъэ
щӀумыгъэтӏасхъэ
щӀимыгъэтӏасхъэ
щӀэдмыгъэтӏасхъэ
щӀэвмыгъэтӏасхъэ
щӀамыгъэтӏасхъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
щӀэзгъэтӏэсхъа
щӀэбгъэтӏэсхъа
щӀигъэтӏэсхъа
щӀэдгъэтӏэсхъа
щӀэвгъэтӏэсхъа
щӀагъэтӏэсхъа
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
щӀэзмыгъэтӏэсхъа
щӀумыгъэтӏэсхъа
щӀимыгъэтӏэсхъа
щӀэдмыгъэтӏэсхъа
щӀэвмыгъэтӏэсхъа
щӀамыгъэтӏэсхъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
щӀэзгъэтӏэсхъэгъа
щӀэбгъэтӏэсхъэгъа
щӀигъэтӏэсхъэгъа
щӀэдгъэтӏэсхъэгъа
щӀэвгъэтӏэсхъэгъа
щӀагъэтӏэсхъэгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
щӀэзмыгъэтӏэсхъэгъа
щӀумыгъэтӏэсхъэгъа
щӀимыгъэтӏэсхъэгъа
щӀэдмыгъэтӏэсхъэгъа
щӀэвмыгъэтӏэсхъэгъа
щӀамыгъэтӏэсхъэгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
щӀэзгъэтӏэсхъэн
щӀэбгъэтӏэсхъэн
щӀигъэтӏэсхъэн
щӀэдгъэтӏэсхъэн
щӀэвгъэтӏэсхъэн
щӀагъэтӏэсхъэн
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
щӀэзмыгъэтӏэсхъэн
щӀумыгъэтӏэсхъэн
щӀимыгъэтӏэсхъэн
щӀэдмыгъэтӏэсхъэн
щӀэвмыгъэтӏэсхъэн
щӀамыгъэтӏэсхъэн
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
щӀэзгъэтӏэсхъэну
щӀэбгъэтӏэсхъэну
щӀигъэтӏэсхъэну
щӀэдгъэтӏэсхъэну
щӀэвгъэтӏэсхъэну
щӀагъэтӏэсхъэну
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
щӀэзмыгъэтӏэсхъэну
щӀумыгъэтӏэсхъэну
щӀимыгъэтӏэсхъэну
щӀэдмыгъэтӏэсхъэну
щӀэвмыгъэтӏэсхъэну
щӀамыгъэтӏэсхъэну
Деепричастиехэр
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман - щыӀэныгъэ
згъэтӏасхъэу
бгъэтӏасхъэу
игъэтӏасхъэу
дгъэтӏасхъэу
вгъэтӏасхъэу
ягъэтӏасхъэу
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сымыгъэтӏасхъэу
умыгъэтӏасхъэу
имыгъэтӏасхъэу
дымыгъэтӏасхъэу
фымыгъэтӏасхъэу
ямыгъэтӏасхъэу
блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
згъэтӏэсхъауэ
бгъэтӏэсхъауэ
игъэтӏэсхъауэ
дгъэтӏэсхъауэ
вгъэтӏэсхъауэ
ягъэтӏэсхъауэ
блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сымыгъэтӏэсхъауэ
умыгъэтӏэсхъауэ
имыгъэтӏэсхъауэ
дымыгъэтӏэсхъауэ
фымыгъэтӏэсхъауэ
ямыгъэтӏэсхъауэ
урэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ
згъэтӏасхъэурэ
бгъэтӏасхъэурэ
игъэтӏасхъэурэ
дгъэтӏасхъэурэ
вгъэтӏасхъэурэ
ягъэтӏасхъэурэ
урэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ
сымыгъэтӏасхъэурэ
умыгъэтӏасхъэурэ
имыгъэтӏасхъэурэ
дымыгъэтӏасхъэурэ
фымыгъэтӏасхъэурэ
ямыгъэтӏасхъэурэ
Прямой дополненэ -- ит зэман щыӀэныгъэ фащэ
Прямой Дополненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
абыхэм
Подлежащэ
сэ
--
узогъэтӏасхъэ
согъэтӏасхъэ
--
фызогъэтӏасхъэ
согъэтӏасхъэ(хэ)
уэ
сыбогъэтӏасхъэ
--
уогъэтӏасхъэ / богъэтӏасхъэ
дыбогъэтӏасхъэ
--
уогъэтӏасхъэ(хэ) / богъэтӏасхъэ(хэ)
абы
сегъэтӏасхъэ
уегъэтӏасхъэ
егъэтӏасхъэ
дегъэтӏасхъэ
фегъэтӏасхъэ
егъэтӏасхъэ(хэ)
дэ
--
удогъэтӏасхъэ
догъэтӏасхъэ
--
фыдогъэтӏасхъэ
догъэтӏасхъэ(хэ)
фэ
сывогъэтӏасхъэ
--
фогъэтӏасхъэ
дывогъэтӏасхъэ
--
фогъэтӏасхъэ(хэ)
абыхэм
сагъэтӏасхъэ
уагъэтӏасхъэ
ягъэтӏасхъэ
дагъэтӏасхъэ
фагъэтӏасхъэ
ягъэтӏасхъэ(хэ)
Прямой дополненэ -- фащэ псори (ит зэман щыӀэныгъэ фащэм нэгъуэщӀ)
Прямой Дополненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
Подлежащэ
сэ
--
узгъэ[тӏасхъэрэ]
згъэ[тӏасхъэрэ]
--
фызгъэ[тӏасхъэрэ]
згъэ[тӏасхъэ(хэ)рэ]
уэ
сыбгъэ[тӏасхъэрэ]
--
бгъэ[тӏасхъэрэ]
дыбгъэ[тӏасхъэрэ]
--
бгъэ[тӏасхъэ(хэ)рэ]
абы
сигъэ[тӏасхъэрэ]
уигъэ[тӏасхъэрэ]
игъэ[тӏасхъэрэ]
дигъэ[тӏасхъэрэ]
фигъэ[тӏасхъэрэ]
игъэ[тӏасхъэ(хэ)рэ]
дэ
--
удгъэ[тӏасхъэрэ]
дгъэ[тӏасхъэрэ]
--
фыдгъэ[тӏасхъэрэ]
дгъэ[тӏасхъэ(хэ)рэ]
фэ
сывгъэ[тӏасхъэрэ]
--
вгъэ[тӏасхъэрэ]
дывгъэ[тӏасхъэрэ]
--
вгъэ[тӏасхъэ(хэ)рэ]
абыхэм
сагъэ[тӏасхъэрэ]
уагъэ[тӏасхъэрэ]
ягъэ[тӏасхъэрэ]
дагъэ[тӏасхъэрэ]
фагъэ[тӏасхъэрэ]
ягъэ[тӏасхъэ(хэ)рэ]
-э-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[гъэтӏасхъ]э
[гъэтӏасхъ]эр
--
[гъэтӏасхъ]эхэр
Эргативнэ:
[гъэтӏасхъ]э
[гъэтӏасхъ]эм
--
[гъэтӏасхъ]эхэм
Послеложнэ:
[гъэтӏасхъ]экӀэ
[гъэтӏасхъ]эмкӀэ
[гъэтӏасхъ]эхэкӀэ
[гъэтӏасхъ]эхэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[гъэтӏасхъ]эуэ
[гъэтӏасхъ]эрауэ
[гъэтӏасхъ]эхэу
[гъэтӏасхъ]эхэрауэ
-а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[гъэтӏэсхъ]а
[гъэтӏэсхъ]ар
--
[гъэтӏэсхъ]ахэр
Эргативнэ:
[гъэтӏэсхъ]а
[гъэтӏэсхъ]ам
--
[гъэтӏэсхъ]ахэм
Послеложнэ:
[гъэтӏэсхъ]акӀэ
[гъэтӏэсхъ]амкӀэ
[гъэтӏэсхъ]ахэкӀэ
[гъэтӏэсхъ]ахэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[гъэтӏэсхъ]ауэ
[гъэтӏэсхъ]арауэ
[гъэтӏэсхъ]ахэу
[гъэтӏэсхъ]ахэрауэ
-эн-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[гъэтӏэсхъ]эн
[гъэтӏэсхъ]эныр
--
[гъэтӏэсхъ]энхэр
Эргативнэ:
[гъэтӏэсхъ]эн
[гъэтӏэсхъ]эным
--
[гъэтӏэсхъ]энхэм
Послеложнэ:
[гъэтӏэсхъ]энкӀэ
[гъэтӏэсхъ]энымкӀэ
[гъэтӏэсхъ]энхэкӀэ
[гъэтӏэсхъ]энхэмкӀэ
'Обстоятельственнэ:
[гъэтӏэсхъ]эну
[гъэтӏэсхъ]энырауэ
[гъэтӏэсхъ]энхэу
[гъэтӏэсхъ]энхэрауэ
-эну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[гъэтӏэсхъ]эну
[гъэтӏэсхъ]энур
--
[гъэтӏэсхъ]энухэр
Эргативнэ:
[гъэтӏэсхъ]эну
[гъэтӏэсхъ]энум
--
[гъэтӏэсхъ]энухэм
Послеложнэ:
[гъэтӏэсхъ]энукӀэ
[гъэтӏэсхъ]энумкӀэ
[гъэтӏэсхъ]энухэкӀэ
[гъэтӏэсхъ]энухэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[гъэтӏэсхъ]энууэ
[гъэтӏэсхъ]энурауэ
[гъэтӏэсхъ]энухэу
[гъэтӏэсхъ]энухэрауэ
МЫХЬЭНЭ
Зыгуэр гъэлэлэн, гъэщэбэн.
ЩАПХЪЭХЭР
ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР
Кӏапсэ шэщӏар гъэтӏэсхъэн.
ӏуэхур гъэтӏэсхъэн.
НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР
ИНДЖЫЛЫБЗЭ
гъэтӏэсхъэн: loosen, relax, slacken sth, make sth more lax
Кӏапсэ шэщӏар гъэтӏэсхъэн: slacken a stretched rope.
ӏуэхур гъэтӏэсхъэн: make sth more lax
УРЫСЫБЗЭ
гъэтӏэсхъэн: ослабить, расслабить что-л.
Кӏапсэ шэщӏар гъэтӏэсхъэн: ослабить натяную верёвку
ӏуэхур гъэтӏэсхъэн: расслабить дело.
БИБЛИОГРАФИЕ
Апажэ М. Л., КӀуэкӀуэ Ж. Н. Адыгэ-урыс псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2008.
БищӀо Б. Ч. Адыгэбзэм и псалъэгъэнахуэ. Налшык: «Эльбрус», 2015.
БищӀо Б. Ч., Къумыкъу Д. М., ТӀымыжь Хь. Т. ЕджапӀэхэм папщӀэ урыс-адыгэ псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2013.
Джаурджий Хь. З., Сыкъун Хь. Хь. Урыс-адыгэ школ псалъалъэ. Налшык: «Нарт», 1991.
Къэбэрдей АССР-м и министрхэм я советым деж щыӀэ Къэбэрдей научно-исследовательскэ институт. Къардэн Б. М., БищӀэу А. Т. Урыс-къэбэрдей-шэрджэс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1955
Къэбэрдей-Балъкъэр АССР-м и министрхэм я советым и деж щыӀэ Къэбэрдей-балъкъэр научно-исследовательскэ институт. Апажэ М. Л., Багъ Н. А., Багъ П. М., Балъкъэр Б. Хь, КӀуэкӀуэ Ж. Н., ЖьэкӀэмыхъу Хь. Хь., Урыс Хь. Щ. Къэбэрдей-урыс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1957
Россием щӀэныгъэхэмкӀэ и академием и Къэбэрдей-Балъкъэр щӀэныгъэ центрым гуманитарнэ къухутэныгъэхэмкӀэ и институт. Адыгэбзэ псалъалъэ. Москва: «Дигора», 1999.
Табухов Х. К. Толковый русско-кабардино-черкесский словарь. Нальчик: Издательлский центр «Эль-Фа», 2006.
Шэрджэс Алий. Яхуэмыфащэу лъэныкъуэ едгъэза псалъэхэр. Адыгэ псалъэгъэнахуэм щӀыгъужыпхъэхэр. Налшык: Изд. КБИГИ, 2009.