Wt/kbd/гъэтӏеин

АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)

ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭӏЭС

КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ

• IPA [ʁɐtʹe:'jǝn]

ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ

• гъэ- + [тӏей] + -ы + -н

СПРЯЖЕНЭ

Глагол лъэӏэс "гъэтӏеин"-м и спряженэ

Инфинитив (масдар)
щыӀэныгъэ:	гъэтӏеин
щымыӀэныгъэ:	мыгъэтӏеин

Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
щыӀэныгъэ:	згъэтӏеин	бгъэтӏеин	игъэтӏеин	дгъэтӏеин	вгъэтӏеин	бгъэдагъэтӏеин
щымыӀэныгъэ:	сымыгъэтӏеин	умыгъэтӏеин	имыгъэтӏеин	дымыгъэтӏеин	фымыгъэтӏеин	ямыгъэтӏеин

Унафэ наклоненэ	уэ	фэ
щыӀэныгъэ:	гъэтӏей!	вгъэтӏей!
щымыӀэныгъэ:	умыгъэтӏей!	фымыгъэтӏей!

Ре-кӀэ унафэ наклоненэ	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
щыӀэныгъэ:	срегъэтӏей	урегъэтӏей	ирегъэтӏей	дрегъэтӏей	фрегъэтӏей	ирегъэтӏей
щымыӀэныгъэ:	сремыгъэтӏей	уремыгъэтӏей	иремыгъэтӏей	дремыгъэтӏей	фремыгъэтӏей	иремыгъэтӏей

ЗэраӀуатэ наклоненэ	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:	согъэтӏей(р)	уогъэтӏей(р) / богъэтӏей(р)	егъэтӏей(р)	догъэтӏей(р)	фогъэтӏей(р)	ягъэтӏей(р)
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	згъэтӏейркъым	бгъэтӏейркъым	игъэтӏейркъым	дгъэтӏейркъым	вгъэтӏейркъым	ягъэтӏейркъым
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:	згъэтӏейрт	бгъэтӏейрт	игъэтӏейрт	дгъэтӏейрт	вгъэтӏейрт	ягъэтӏейрт
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:	згъэтӏейртэкъым	бгъэтӏейртэкъым	игъэтӏейртэкъым	дгъэтӏейртэкъым	вгъэтӏейртэкъым	ягъэтӏейртэкъым
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	згъэтӏеящ	бгъэтӏеящ	игъэтӏеящ	дгъэтӏеящ	вгъэтӏеящ	ягъэтӏеящ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	згъэтӏеякъым	бгъэтӏеякъым	игъэтӏеякъым	дгъэтӏеякъым	вгъэтӏеякъым	ягъэтӏеякъым
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:	згъэтӏеят	бгъэтӏеят	игъэтӏеят	дгъэтӏеят	вгъэтӏеят	ягъэтӏеят
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	згъэтӏеятэкъым	бгъэтӏеятэкъым	игъэтӏеятэкъым	дгъэтӏеятэкъым	вгъэтӏеятэкъым	ягъэтӏеятэкъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:	згъэтӏейгъащ	бгъэтӏейгъащ	игъэтӏейгъащ	дгъэтӏейгъащ	вгъэтӏейгъащ	ягъэтӏейгъащ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:	згъэтӏейгъакъым	бгъэтӏейгъакъым	игъэтӏейгъакъым	дгъэтӏейгъакъым	вгъэтӏейгъакъым	ягъэтӏейгъакъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:	згъэтӏейгъат	бгъэтӏейгъат	игъэтӏейгъат	дгъэтӏейгъат	вгъэтӏейгъат	ягъэтӏейгъат
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ:	згъэтӏейгъатэкъым	бгъэтӏейгъатэкъым	игъэтӏейгъатэкъым	дгъэтӏейгъатэкъым	вгъэтӏейгъатэкъым	ягъэтӏейгъатэкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:	згъэтӏейщ	бгъэтӏейщ	игъэтӏейщ	дгъэтӏейщ	вгъэтӏейщ	ягъэтӏейщ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:	згъэтӏейкъым	бгъэтӏейкъым	игъэтӏейкъым	дгъэтӏейкъым	вгъэтӏейкъым	ягъэтӏейкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:	згъэтӏейт	бгъэтӏейт	игъэтӏейт	дгъэтӏейт	вгъэтӏейт	ягъэтӏейт
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:	згъэтӏейтэкъым	бгъэтӏейтэкъым	игъэтӏейтэкъым	дгъэтӏейтэкъым	вгъэтӏейтэкъым	ягъэтӏейтэкъым
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	згъэтӏеинщ	бгъэтӏеинщ	игъэтӏеинщ	дгъэтӏеинщ	вгъэтӏеинщ	ягъэтӏеинщ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	згъэтӏеинкъым	бгъэтӏеинкъым	игъэтӏеинкъым	дгъэтӏеинкъым	вгъэтӏеинкъым	ягъэтӏеинкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	згъэтӏеинущ	бгъэтӏеинущ	игъэтӏеинущ	дгъэтӏеинущ	вгъэтӏеинущ	ягъэтӏеинущ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	згъэтӏеинукъым	бгъэтӏеинукъым	игъэтӏеинукъым	дгъэтӏеинукъым	вгъэтӏеинукъым	ягъэтӏеинукъым

ЗэрыупщӀэ наклоненэ	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:	згъэтӏейрэ	бгъэтӏейрэ	игъэтӏейрэ	дгъэтӏейрэ	вгъэтӏейрэ	ягъэтӏейрэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	згъэтӏейркъэ	бгъэтӏейркъэ	игъэтӏейркъэ	дгъэтӏейркъэ	вгъэтӏейркъэ	ягъэтӏейркъэ
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:	згъэтӏейрт	бгъэтӏейрт	игъэтӏейрт	дгъэтӏейрт	вгъэтӏейрт	ягъэтӏейрт
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:	згъэтӏейртэкъэ	бгъэтӏейртэкъэ	игъэтӏейртэкъэ	дгъэтӏейртэкъэ	вгъэтӏейртэкъэ	ягъэтӏейртэкъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	згъэтӏея	бгъэтӏея	игъэтӏея	дгъэтӏея	вгъэтӏея	ягъэтӏея
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	згъэтӏеякъэ	бгъэтӏеякъэ	игъэтӏеякъэ	дгъэтӏеякъэ	вгъэтӏеякъэ	ягъэтӏеякъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:	згъэтӏеят	бгъэтӏеят	игъэтӏеят	дгъэтӏеят	вгъэтӏеят	ягъэтӏеят
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	згъэтӏеятэкъэ	бгъэтӏеятэкъэ	игъэтӏеятэкъэ	дгъэтӏеятэкъэ	вгъэтӏеятэкъэ	ягъэтӏеятэкъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:	згъэтӏейгъа	бгъэтӏейгъа	игъэтӏейгъа	дгъэтӏейгъа	вгъэтӏейгъа	ягъэтӏейгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀыныгъэ:	згъэтӏейгъакъэ	бгъэтӏейгъакъэ	игъэтӏейгъакъэ	дгъэтӏейгъакъэ	вгъэтӏейгъакъэ	ягъэтӏейгъакъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:	згъэтӏейгъат	бгъэтӏейгъат	игъэтӏейгъат	дгъэтӏейгъат	вгъэтӏейгъат	ягъэтӏейгъат
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	згъэтӏейгъатэкъэ	бгъэтӏейгъатэкъэ	игъэтӏейгъатэкъэ	дгъэтӏейгъатэкъэ	вгъэтӏейгъатэкъэ	ягъэтӏейгъатэкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:	згъэтӏей	бгъэтӏей	игъэтӏей	дгъэтӏей	вгъэтӏей	ягъэтӏей
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:	згъэтӏейкъэ	бгъэтӏейкъэ	игъэтӏейкъэ	дгъэтӏейкъэ	вгъэтӏейкъэ	ягъэтӏейкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:	згъэтӏейт	бгъэтӏейт	игъэтӏейт	дгъэтӏейт	вгъэтӏейт	ягъэтӏейт
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:	згъэтӏейтэкъэ	бгъэтӏейтэкъэ	игъэтӏейтэкъэ	дгъэтӏейтэкъэ	вгъэтӏейтэкъэ	ягъэтӏейтэкъэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	згъэтӏеин	бгъэтӏеин	игъэтӏеин	дгъэтӏеин	вгъэтӏеин	ягъэтӏеин
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	згъэтӏеинкъэ	бгъэтӏеинкъэ	игъэтӏеинкъэ	дгъэтӏеинкъэ	вгъэтӏеинкъэ	ягъэтӏеинкъэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	згъэтӏеину	бгъэтӏеину	игъэтӏеину	дгъэтӏеину	вгъэтӏеину	ягъэтӏеину
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	згъэтӏеинукъэ	бгъэтӏеинукъэ	игъэтӏеинукъэ	дгъэтӏеинукъэ	вгъэтӏеинукъэ	ягъэтӏеинукъэ

условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:	згъэтӏеймэ	бгъэтӏеймэ	игъэтӏеймэ	дгъэтӏеймэ	вгъэтӏеймэ	ягъэтӏеймэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сымыгъэтӏеймэ	умыгъэтӏеймэ	имыгъэтӏеймэ	дымыгъэтӏеймэ	фымыгъэтӏеймэ	ямыгъэтӏеймэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	згъэтӏеямэ	бгъэтӏеямэ	игъэтӏеямэ	дгъэтӏеямэ	вгъэтӏеямэ	ягъэтӏеямэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сымыгъэтӏеямэ	умыгъэтӏеямэ	имыгъэтӏеямэ	дымыгъэтӏеямэ	фымыгъэтӏеямэ	ямыгъэтӏеямэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:	згъэтӏейгъамэ	бгъэтӏейгъамэ	игъэтӏейгъамэ	дгъэтӏейгъамэ	вгъэтӏейгъамэ	ягъэтӏейгъамэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сымыгъэтӏейгъамэ	умыгъэтӏейгъамэ	имыгъэтӏейгъамэ	дымыгъэтӏейгъамэ	фымыгъэтӏейгъамэ	ямыгъэтӏейгъамэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	згъэтӏеинмэ	бгъэтӏеинмэ	игъэтӏеинмэ	дгъэтӏеинмэ	вгъэтӏеинмэ	ягъэтӏеинмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сымыгъэтӏеинмэ	умыгъэтӏеинмэ	имыгъэтӏеинмэ	дымыгъэтӏеинмэ	фымыгъэтӏеинмэ	ямыгъэтӏеинмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	згъэтӏеинумэ	бгъэтӏеинумэ	игъэтӏеинумэ	дгъэтӏеинумэ	вгъэтӏеинумэ	ягъэтӏеинумэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сымыгъэтӏеинумэ	умыгъэтӏеинумэ	имыгъэтӏеинумэ	дымыгъэтӏеинумэ	фымыгъэтӏеинумэ	ямыгъэтӏеинумэ

условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:	згъэтӏейтэмэ	бгъэтӏейтэмэ	игъэтӏейтэмэ	дгъэтӏейтэмэ	вгъэтӏейтэмэ	ягъэтӏейтэмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сымыгъэтӏейтэмэ	умыгъэтӏейтэмэ	имыгъэтӏейтэмэ	дымыгъэтӏейтэмэ	фымыгъэтӏейтэмэ	ямыгъэтӏейтэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	згъэтӏеятэмэ	бгъэтӏеятэмэ	игъэтӏеятэмэ	дгъэтӏеятэмэ	вгъэтӏеятэмэ	ягъэтӏеятэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сымыгъэтӏеятэмэ	умыгъэтӏеятэмэ	имыгъэтӏеятэмэ	дымыгъэтӏеятэмэ	фымыгъэтӏеятэмэ	ямыгъэтӏеятэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:	згъэтӏейгъатэмэ	бгъэтӏейгъатэмэ	игъэтӏейгъатэмэ	дгъэтӏейгъатэмэ	вгъэтӏейгъатэмэ	ягъэтӏейгъатэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сымыгъэтӏейгъатэмэ	умыгъэтӏейгъатэмэ	имыгъэтӏейгъатэмэ	дымыгъэтӏейгъатэмэ	фымыгъэтӏейгъатэмэ	ямыгъэтӏейгъатэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	згъэтӏеинтэмэ	бгъэтӏеинтэмэ	игъэтӏеинтэмэ	дгъэтӏеинтэмэ	вгъэтӏеинтэмэ	ягъэтӏеинтэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сымыгъэтӏеинтэмэ	умыгъэтӏеинтэмэ	имыгъэтӏеинтэмэ	дымыгъэтӏеинтэмэ	фымыгъэтӏеинтэмэ	ямыгъэтӏеинтэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	згъэтӏеинутэмэ	бгъэтӏеинутэмэ	игъэтӏеинутэмэ	дгъэтӏеинутэмэ	вгъэтӏеинутэмэ	ягъэтӏеинутэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сымыгъэтӏеинутэмэ	умыгъэтӏеинутэмэ	имыгъэтӏеинутэмэ	дымыгъэтӏеинутэмэ	фымыгъэтӏеинутэмэ	ямыгъэтӏеинутэмэ

сослагательнэ наклоненэ	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	згъэтӏеинт	бгъэтӏеинт	игъэтӏеинт	дгъэтӏеинт	вгъэтӏеинт	ягъэтӏеинт
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	згъэтӏеинтэкъым	бгъэтӏеинтэкъым	игъэтӏеинтэкъым	дгъэтӏеинтэкъым	вгъэтӏеинтэкъым	ягъэтӏеинтэкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	згъэтӏеинут	бгъэтӏеинут	игъэтӏеинут	дгъэтӏеинут	вгъэтӏеинут	ягъэтӏеинут
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	згъэтӏеинутэкъым	бгъэтӏеинутэкъым	игъэтӏеинутэкъым	дгъэтӏеинутэкъым	вгъэтӏеинутэкъым	ягъэтӏеинутэкъым

уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:	згъэтӏейми	бгъэтӏейми	игъэтӏейми	дгъэтӏейми	вгъэтӏейми	ягъэтӏейми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сымыгъэтӏейми	умыгъэтӏейми	имыгъэтӏейми	дымыгъэтӏейми	фымыгъэтӏейми	ямыгъэтӏейми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	згъэтӏеями	бгъэтӏеями	игъэтӏеями	дгъэтӏеями	вгъэтӏеями	ягъэтӏеями
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сымыгъэтӏеями	умыгъэтӏеями	имыгъэтӏеями	дымыгъэтӏеями	фымыгъэтӏеями	ямыгъэтӏеями
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:	згъэтӏейгъами	бгъэтӏейгъами	игъэтӏейгъами	дгъэтӏейгъами	вгъэтӏейгъами	ягъэтӏейгъами
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сымыгъэтӏейгъами	умыгъэтӏейгъами	имыгъэтӏейгъами	дымыгъэтӏейгъами	фымыгъэтӏейгъами	ямыгъэтӏейгъами
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	згъэтӏеинми	бгъэтӏеинми	игъэтӏеинми	дгъэтӏеинми	вгъэтӏеинми	ягъэтӏеинми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сымыгъэтӏеинми	умыгъэтӏеинми	имыгъэтӏеинми	дымыгъэтӏеинми	фымыгъэтӏеинми	ямыгъэтӏеинми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	згъэтӏеинуми	бгъэтӏеинуми	игъэтӏеинуми	дгъэтӏеинуми	вгъэтӏеинуми	ягъэтӏеинуми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сымыгъэтӏеинуми	умыгъэтӏеинуми	имыгъэтӏеинуми	дымыгъэтӏеинуми	фымыгъэтӏеинуми	ямыгъэтӏеинуми

уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:	згъэтӏейтэми	бгъэтӏейтэми	игъэтӏейтэми	дгъэтӏейтэми	вгъэтӏейтэми	ягъэтӏейтэми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сымыгъэтӏейтэми	умыгъэтӏейтэми	имыгъэтӏейтэми	дымыгъэтӏейтэми	фымыгъэтӏейтэми	ямыгъэтӏейтэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	згъэтӏеятэми	бгъэтӏеятэми	игъэтӏеятэми	дгъэтӏеятэми	вгъэтӏеятэми	ягъэтӏеятэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сымыгъэтӏеятэми	умыгъэтӏеятэми	имыгъэтӏеятэми	дымыгъэтӏеятэми	фымыгъэтӏеятэми	ямыгъэтӏеятэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:	згъэтӏейгъатэми	бгъэтӏейгъатэми	игъэтӏейгъатэми	дгъэтӏейгъатэми	вгъэтӏейгъатэми	ягъэтӏейгъатэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сымыгъэтӏейгъатэми	умыгъэтӏейгъатэми	имыгъэтӏейгъатэми	дымыгъэтӏейгъатэми	фымыгъэтӏейгъатэми	ямыгъэтӏейгъатэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	згъэтӏеинтэми	бгъэтӏеинтэми	игъэтӏеинтэми	дгъэтӏеинтэми	вгъэтӏеинтэми	ягъэтӏеинтэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сымыгъэтӏеинтэми	умыгъэтӏеинтэми	имыгъэтӏеинтэми	дымыгъэтӏеинтэми	фымыгъэтӏеинтэми	ямыгъэтӏеинтэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	згъэтӏеинутэми	бгъэтӏеинутэми	игъэтӏеинутэми	дгъэтӏеинутэми	вгъэтӏеинутэми	ягъэтӏеинутэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сымыгъэтӏеинутэми	умыгъэтӏеинутэми	имыгъэтӏеинутэми	дымыгъэтӏеинутэми	фымыгъэтӏеинутэми	ямыгъэтӏеинутэми

гъэщӀэгъуэныгъэ наклоненэ	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
щыӀэныгъэ:	згъэтӏеяи	бгъэтӏеяи	игъэтӏеяи	дгъэтӏеяи	вгъэтӏеяи	ягъэтӏеяи
щымыӀэныгъэ:	сымыгъэтӏеяи	умыгъэтӏеяи	имыгъэтӏеяи	дымыгъэтӏеяи	фымыгъэтӏеяи	ямыгъэтӏеяи

фӀэфӀыныгъэ наклоненэ	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
щыӀэныгъэ:	згъэтӏеящэрэт	бгъэтӏеящэрэт	игъэтӏеящэрэт	дгъэтӏеящэрэт	вгъэтӏеящэрэт	ягъэтӏеящэрэт
щымыӀэныгъэ:	сымыгъэтӏеящэрэт	умыгъэтӏеящэрэт	имыгъэтӏеящэрэт	дымыгъэтӏеящэрэт	фымыгъэтӏеящэрэт	ямыгъэтӏеящэрэт

шэч къытехьэныгъэ наклоненэ	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:	згъэтӏеягъэнщ	бгъэтӏеягъэнщ	игъэтӏеягъэнщ	дгъэтӏеягъэнщ	вгъэтӏеягъэнщ	ягъэтӏеягъэнщ
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:	згъэтӏеягъэнкъым	бгъэтӏеягъэнкъым	игъэтӏеягъэнкъым	дгъэтӏеягъэнкъым	вгъэтӏеягъэнкъым	ягъэтӏеягъэнкъым
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:	згъэтӏеягъэнт	бгъэтӏеягъэнт	игъэтӏеягъэнт	дгъэтӏеягъэнт	вгъэтӏеягъэнт	ягъэтӏеягъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:	згъэтӏеягъэнтэкъым	бгъэтӏеягъэнтэкъым	игъэтӏеягъэнтэкъым	дгъэтӏеягъэнтэкъым	вгъэтӏеягъэнтэкъым	ягъэтӏеягъэнтэкъым
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:	згъэтӏеягъэн	бгъэтӏеягъэн	игъэтӏеягъэн	дгъэтӏеягъэн	вгъэтӏеягъэн	ягъэтӏеягъэн
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:	згъэтӏеягъэнкъэ	бгъэтӏеягъэнкъэ	игъэтӏеягъэнкъэ	дгъэтӏеягъэнкъэ	вгъэтӏеягъэнкъэ	ягъэтӏеягъэнкъэ
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:	згъэтӏеягъэнт	бгъэтӏеягъэнт	игъэтӏеягъэнт	дгъэтӏеягъэнт	вгъэтӏеягъэнт	ягъэтӏеягъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:	згъэтӏеягъэнтэкъэ	бгъэтӏеягъэнтэкъэ	игъэтӏеягъэнтэкъэ	дгъэтӏеягъэнтэкъэ	вгъэтӏеягъэнтэкъэ	ягъэтӏеягъэнтэкъэ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:	згъэтӏеягъэнущ	бгъэтӏеягъэнущ	игъэтӏеягъэнущ	дгъэтӏеягъэнущ	вгъэтӏеягъэнущ	ягъэтӏеягъэнущ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:	згъэтӏеягъэнукъым	бгъэтӏеягъэнукъым	игъэтӏеягъэнукъым	дгъэтӏеягъэнукъым	вгъэтӏеягъэнукъым	ягъэтӏеягъэнукъым
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:	згъэтӏеягъэнут	бгъэтӏеягъэнут	игъэтӏеягъэнут	дгъэтӏеягъэнут	вгъэтӏеягъэнут	ягъэтӏеягъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:	згъэтӏеягъэнутэкъым	бгъэтӏеягъэнутэкъым	игъэтӏеягъэнутэкъым	дгъэтӏеягъэнутэкъым	вгъэтӏеягъэнутэкъым	ягъэтӏеягъэнутэкъым
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:	згъэтӏеягъэну	бгъэтӏеягъэну	игъэтӏеягъэну	дгъэтӏеягъэну	вгъэтӏеягъэну	ягъэтӏеягъэну
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:	згъэтӏеягъэнукъэ	бгъэтӏеягъэнукъэ	игъэтӏеягъэнукъэ	дгъэтӏеягъэнукъэ	вгъэтӏеягъэнукъэ	ягъэтӏеягъэнукъэ
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:	згъэтӏеягъэнут	бгъэтӏеягъэнут	игъэтӏеягъэнут	дгъэтӏеягъэнут	вгъэтӏеягъэнут	ягъэтӏеягъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:	згъэтӏеягъэнутэкъэ	бгъэтӏеягъэнутэкъэ	игъэтӏеягъэнутэкъэ	дгъэтӏеягъэнутэкъэ	вгъэтӏеягъэнутэкъэ	ягъэтӏеягъэнутэкъэ

Зылэжь (субъектнэ) причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	зыгъэтӏей
ит зэман - щымыӀэныгъэ	зымыгъэтӏей
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	зыгъэтӏея
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	зымыгъэтӏея
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	зыгъэтӏейгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	зымыгъэтӏейгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	зыгъэтӏеин
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	зымыгъэтӏеин
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	зыгъэтӏеину
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	зымыгъэтӏеину

Зэлэжь (объектнэ) причастие (щхьэм иту)	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
ит зэман - щыӀэныгъэ	згъэтӏей	бгъэтӏей	игъэтӏей	дгъэтӏей	вгъэтӏей	ягъэтӏей
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сымыгъэтӏей	умыгъэтӏей	имыгъэтӏей	дымыгъэтӏей	фымыгъэтӏей	ямыгъэтӏей
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	згъэтӏея	бгъэтӏея	игъэтӏея	дгъэтӏея	вгъэтӏея	ягъэтӏея
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сымыгъэтӏея	умыгъэтӏея	имыгъэтӏея	дымыгъэтӏея	фымыгъэтӏея	ямыгъэтӏея
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	згъэтӏейгъа	бгъэтӏейгъа	игъэтӏейгъа	дгъэтӏейгъа	вгъэтӏейгъа	ягъэтӏейгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сымыгъэтӏейгъа	умыгъэтӏейгъа	имыгъэтӏейгъа	дымыгъэтӏейгъа	фымыгъэтӏейгъа	ямыгъэтӏейгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	згъэтӏеин	бгъэтӏеин	игъэтӏеин	дгъэтӏеин	вгъэтӏеин	ягъэтӏеин
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	сымыгъэтӏеин	умыгъэтӏеин	имыгъэтӏеин	дымыгъэтӏеин	фымыгъэтӏеин	ямыгъэтӏеин
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	згъэтӏеину	бгъэтӏеину	игъэтӏеину	дгъэтӏеину	вгъэтӏеину	ягъэтӏеину
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	сымыгъэтӏеину	умыгъэтӏеину	имыгъэтӏеину	дымыгъэтӏеину	фымыгъэтӏеину	ямыгъэтӏеину

Зэлэжь (объектнэ) причастие (щхьэншэ)
ит зэман - щыӀэныгъэ	гъэтӏей
ит зэман - щымыӀэныгъэ	мыгъэтӏей
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	гъэтӏея
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	мыгъэтӏея
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	гъэтӏейгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	мыгъэтӏейгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	гъэтӏеин
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	мыгъэтӏеин
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	гъэтӏеину
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	мыгъэтӏеину

Обстоятельственнэ причастиехэр	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
Лэжьыгъэм и къэхъукӀэр зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	зэрызгъэтӏей	зэрыбгъэтӏей	зэригъэтӏей	зэрыдгъэтӏей	зэрывгъэтӏей	зэрагъэтӏей
ит зэман - щымыӀэныгъэ	зэрызмыгъэтӏей	зэрумыгъэтӏей	зэримыгъэтӏей	зэрыдымыгъэтӏей	зэрывмыгъэтӏей	зэрамыгъэтӏей
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	зэрызгъэтӏея	зэрыбгъэтӏея	зэригъэтӏея	зэрыдгъэтӏея	зэрывгъэтӏея	зэрагъэтӏея
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	зэрызмыгъэтӏея	зэрумыгъэтӏея	зэримыгъэтӏея	зэрыдмыгъэтӏея	зэрывмыгъэтӏея	зэрамытӏея
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	зэрызгъэтӏейгъа	зэрыбгъэтӏейгъа	зэригъэтӏейгъа	зэрыдгъэтӏейгъа	зэрывгъэтӏейгъа	зэрагъэтӏейгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	зэрызмыгъэтӏейгъа	зэрумыгъэтӏейгъа	зэримыгъэтӏейгъа	зэрыдмыгъэтӏейгъа	зэрывмыгъэтӏейгъа	зэрамыгъэтӏейгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	зэрызгъэтӏеин	зэрыбгъэтӏеин	зэригъэтӏеин	зэрыдгъэтӏеин	зэрывгъэтӏеин	зэрагъэтӏеин
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	зэрызмыгъэтӏеин	зэрумыгъэтӏеин	зэримыгъэтӏеин	зэрыдмыгъэтӏеин	зэрывмыгъэтӏеин	зэрамыгъэтӏеин
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	зэрызгъэтӏеину	зэрыбгъэтӏеину	зэригъэтӏеину	зэрыдгъэтӏеину	зэрывгъэтӏеину	зэрагъэтӏеину
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	зэрызмыгъэтӏеину	зэрумыгъэтӏеину	зэримыгъэтӏеину	зэрыдмыгъэтӏеину	зэрывмыгъэтӏеину	зэрамыгъэтӏеину
Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	щызгъэтӏей	щыбгъэтӏей	щигъэтӏей	щыдгъэтӏей	щывгъэтӏей	щагъэтӏей
ит зэман - щымыӀэныгъэ	щызмыгъэтӏей	щумыгъэтӏей	щимыгъэтӏей	щыдмыгъэтӏей	щывмыгъэтӏей	щамыгъэтӏей
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	щызгъэтӏея	щыбгъэтӏея	щигъэтӏея	щыдгъэтӏея	щывгъэтӏея	щагъэтӏея
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	щызмыгъэтӏея	щумыгъэтӏея	щимыгъэтӏея	щыдмыгъэтӏея	щывмыгъэтӏея	щамыгъэтӏея
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	щызгъэтӏейгъа	щыбгъэтӏейгъа	щигъэтӏейгъа	щыдгъэтӏейгъа	щывгъэтӏейгъа	щагъэтӏейгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	щызмыгъэтӏейгъа	щумыгъэтӏейгъа	щимыгъэтӏейгъа	щыдмыгъэтӏейгъа	щывмыгъэтӏейгъа	щамыгъэтӏейгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	щызгъэтӏеин	щыбгъэтӏеин	щигъэтӏеин	щыдгъэтӏеин	щывгъэтӏеин	щагъэтӏеин
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	щызмыгъэтӏеин	щумыгъэтӏеин	щимыгъэтӏеин	щыдмыгъэтӏеин	щывмыгъэтӏеин	щамыгъэтӏеин
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	щызгъэтӏеину	щыбгъэтӏеину	щигъэтӏеину	щыдгъэтӏеину	щывгъэтӏеину	щагъэтӏеину
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	щызмыгъэтӏеину	щумыгъэтӏеину	щимыгъэтӏеину	щыдмыгъэтӏеину	щывмыгъэтӏеину	щамыгъэтӏеину
ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	здэзгъэтӏей	здэбгъэтӏей	здигъэтӏей	здэдгъэтӏей	здэвгъэтӏей	здагъэтӏей
ит зэман - щымыӀэныгъэ	здэзмыгъэтӏей	здумыгъэтӏей	здимыгъэтӏей	здэдмыгъэтӏей	здэвмыгъэтӏей	здамыгъэтӏей
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	здэзгъэтӏея	здэбгъэтӏея	здигъэтӏея	здэдгъэтӏея	здэвгъэтӏея	здагъэтӏея
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	здэзмыгъэтӏея	здумыгъэтӏея	здимыгъэтӏея	здэдмыгъэтӏея	здэвмыгъэтӏея	здамыгъэтӏея
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	здэзгъэтӏейгъа	здэбгъэтӏейгъа	здигъэтӏейгъа	здэдгъэтӏейгъа	здэвгъэтӏейгъа	здагъэтӏейгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	здэзмыгъэтӏейгъа	здумыгъэтӏейгъа	здимыгъэтӏейгъа	здэдмыгъэтӏейгъа	здэвмыгъэтӏейгъа	здамыгъэтӏейгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	здэзгъэтӏеин	здэбгъэтӏеин	здигъэтӏеин	здэдгъэтӏеин	здэвгъэтӏеин	здагъэтӏеин
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	здэзмыгъэтӏеин	здумыгъэтӏеин	здимыгъэтӏеин	здэдмыгъэтӏеин	здэвмыгъэтӏеин	здамыгъэтӏеин
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	здэзгъэтӏеину	здэбгъэтӏеину	здигъэтӏеину	здэдгъэтӏеину	здэвгъэтӏеину	здагъэтӏеину
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	здэзмыгъэтӏеину	здумыгъэтӏеину	здимыгъэтӏеину	здэдмыгъэтӏеину	здэвмыгъэтӏеину	здамыгъэтӏеину
Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	щӀызгъэтӏей	щӀыбгъэтӏей	щӀигъэтӏей	щӀыдгъэтӏей	щӀывгъэтӏей	щӀагъэтӏей
ит зэман - щымыӀэныгъэ	щӀызмыгъэтӏей	щӀумыгъэтӏей	щӀимыгъэтӏей	щӀыдмыгъэтӏей	щӀывмыгъэтӏей	щӀамыгъэтӏей
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	щӀызгъэтӏея	щӀыбгъэтӏея	щӀигъэтӏея	щӀыдгъэтӏея	щӀывгъэтӏея	щӀагъэтӏея
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	щӀызмыгъэтӏея	щӀумыгъэтӏея	щӀимыгъэтӏея	щӀыдмыгъэтӏея	щӀывмыгъэтӏея	щӀамыгъэтӏея
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	щӀызгъэтӏейгъа	щӀыбгъэтӏейгъа	щӀигъэтӏейгъа	щӀыдгъэтӏейгъа	щӀывгъэтӏейгъа	щӀагъэтӏейгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	щӀызмыгъэтӏейгъа	щӀумыгъэтӏейгъа	щӀимыгъэтӏейгъа	щӀыдмыгъэтӏейгъа	щӀывмыгъэтӏейгъа	щӀамыгъэтӏейгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	щӀызгъэтӏеин	щӀыбгъэтӏеин	щӀигъэтӏеин	щӀыдгъэтӏеин	щӀывгъэтӏеин	щӀагъэтӏеин
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	щӀызмыгъэтӏеин	щӀумыгъэтӏеин	щӀимыгъэтӏеин	щӀыдмыгъэтӏеин	щӀывмыгъэтӏеин	щӀамыгъэтӏеин
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	щӀызгъэтӏеину	щӀыбгъэтӏеину	щӀигъэтӏеину	щӀыдгъэтӏеину	щӀывгъэтӏеину	щӀагъэтӏеину
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	щӀызмыгъэтӏеину	щӀумыгъэтӏеину	щӀимыгъэтӏеину	щӀыдмыгъэтӏеину	щӀывмыгъэтӏеину	щӀамыгъэтӏеину

Деепричастиехэр	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
ит зэман - щыӀэныгъэ	згъэтӏейуэ	бгъэтӏейуэ	игъэтӏейуэ	дгъэтӏейуэ	вгъэтӏейуэ	ягъэтӏейуэ
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сымыгъэтӏейуэ	умыгъэтӏейуэ	имыгъэтӏейуэ	дымыгъэтӏейуэ	фымыгъэтӏейуэ	ямыгъэтӏейуэ
блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	згъэтӏеяуэ	бгъэтӏеяуэ	игъэтӏеяуэ	дгъэтӏеяуэ	вгъэтӏеяуэ	ягъэтӏеяуэ
блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сымыгъэтӏеяуэ	умыгъэтӏеяуэ	имыгъэтӏеяуэ	дымыгъэтӏеяуэ	фымыгъэтӏеяуэ	ямыгъэтӏеяуэ
урэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ	згъэтӏейурэ	бгъэтӏейурэ	игъэтӏейурэ	дгъэтӏейурэ	вгъэтӏейурэ	ягъэтӏейурэ
урэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ	сымыгъэтӏейурэ	умыгъэтӏейурэ	имыгъэтӏейурэ	дымыгъэтӏейурэ	фымыгъэтӏейурэ	ямыгъэтӏейурэ

Прямой дополненэ -- ит зэман щыӀэныгъэ фащэ			Прямой Дополненэ
	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
Подлежащэ
сэ	--	узогъэтӏей	согъэтӏей	--	фызогъэтӏей	согъэтӏей(хэ)
уэ	сыбогъэтӏей	--	уогъэтӏей	дыбогъэтӏей	--	уогъэтӏей(хэ)
абы	сегъэтӏей	уегъэтӏей	егъэтӏей	дегъэтӏей	фегъэтӏей	егъэтӏей(хэ)
дэ	--	удогъэтӏей	догъэтӏей	--	фыдогъэтӏей	догъэтӏей(хэ)
фэ	сывогъэтӏей	--	фогъэтӏей	дывогъэтӏей	--	фогъэтӏей(хэ)
абыхэм	сагъэтӏей	уагъэтӏей	ягъэтӏей	дагъэтӏей	фагъэтӏей	ягъэтӏей(хэ)

Прямой дополненэ -- фащэ псори (ит зэман щыӀэныгъэ фащэм нэгъуэщӀ)			Прямой Дополненэ
	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
Подлежащэ
сэ	--	узгъэ[тӏейрэ]	згъэ[тӏейрэ]	--	фызгъэ[тӏейрэ]	згъэ[тӏей(хэ)рэ]
уэ	сыбгъэ[тӏейрэ]	--	бгъэ[тӏейрэ]	дыбгъэ[тӏейрэ]	--	бгъэ[тӏей(хэ)рэ]
абы	сигъэ[тӏейрэ]	уигъэ[тӏейрэ]	игъэ[тӏейрэ]	дигъэ[тӏейрэ]	фигъэ[тӏейрэ]	игъэ[тӏей(хэ)рэ]
дэ	--	удгъэ[тӏейрэ]	дгъэ[тӏейрэ]	--	фыдгъэ[тӏейрэ]	дгъэ[тӏей(хэ)рэ]
фэ	сывгъэ[тӏейрэ]	--	вгъэдэвгъэ[тӏейэрэ]	дывгъэ[тӏейрэ]	--	вгъэ[тӏей(хэ)рэ]
абыхэм	сагъэ[тӏейрэ]	уагъэ[тӏейрэ]	ягъэ[тӏейрэ]	дагъэ[тӏейрэ]	фагъэ[тӏейрэ]	ягъэ[тӏей(хэ)рэ]

		-э-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	[тӏе]й	[тӏе]йр	--	[тӏе]йхэр
Эргативнэ:	[тӏе]й	[тӏе]йм	--	[тӏе]йхэм
Послеложнэ:	[тӏе]йкӀэ	[тӏе]ймкӀэ	[тӏе]йхэкӀэ	[тӏе]йхэмкӀэ
Обстоятельственнэ:	[тӏе]йуэ	[тӏе]йрауэ	[тӏе]йхэу	[тӏе]йхэрауэ

		-а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	[тӏе]я	[тӏе]яр	--	[тӏе]яхэр
Эргативнэ:	[тӏе]я	[тӏе]ям	--	[тӏе]яхэм
Послеложнэ:	[тӏе]якӀэ	[тӏе]ямкӀэ	[тӏе]яхэкӀэ	[тӏе]яхэмкӀэ
Обстоятельственнэ:	[тӏе]яуэ	[тӏе]ярауэ	[тӏе]яхэу	[тӏе]яхэрауэ

		-эн-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	[тӏе]ин	[тӏе]иныр	--	[тӏе]инхэр
Эргативнэ:	[тӏе]ин	[тӏе]иным	--	[тӏе]инхэм
Послеложнэ:	[тӏе]инкӀэ	[тӏе]инымкӀэ	[тӏе]инхэкӀэ	[тӏе]инхэмкӀэ
'Обстоятельственнэ:	[тӏе]ину	[тӏе]инырауэ	[тӏе]инхэу	[тӏе]инхэрауэ

		-эну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	[тӏе]ину	[тӏе]инур	--	[тӏе]инухэр
Эргативнэ:	[тӏе]ину	[тӏе]инум	--	[тӏе]инухэм
Послеложнэ:	[тӏе]инукӀэ	[тӏе]инумкӀэ	[тӏе]инухэкӀэ	[тӏе]инухэмкӀэ
Обстоятельственнэ:	[тӏе]инууэ	[тӏе]инурауэ	[тӏе]инухэу	[тӏе]инухэрауэ

МЫХЬЭНЭ

1. тӏеин псалъэм и каузатив.
2. Зыгуэр гъэщӏэрэщӏэн, гъэдэхэн.

ЩАПХЪЭХЭР

• Унэ нэхуу, унэ хуитыр Дахэ дыдэу гъэтӏеящ. Гъуэгу нэху, сборник

ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР

• Щхьэцыр гъэтӏеин.
• Пащӏэр гъэтӏеин.

НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР

ИНДЖЫЛЫБЗЭ

• гъэтӏеин: 1. каузатив тӏеин: curl (hair); make stick out or stand up 2. decorate sth
• Щхьэцыр гъэтӏеин: curl hair
• Пащӏэр гъэтӏеин: curk your mustache

УРЫСЫБЗЭ

• гъэтӏеин: 1. каузатив тӏеин: завить (волосы); заставить торчать топорщиться 2. украсить что-л.
• Щхьэцыр гъэтӏеин: завить волосы
• Пащӏэр гъэтӏеин: завить усы.

псалъафэ зэпыщӏахэр

ӏэпэхэр гъэтӏеин

  Мыхьэнэ: 
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр
     Инджылыбзэ: show off, make yourself look stylish
     Урысыбзэ: рисоваться, фасонить
  Псалъэ зэпхахэр:
  Щапхъэхэр:

БИБЛИОГРАФИЕ

• Апажэ М. Л., КӀуэкӀуэ Ж. Н. Адыгэ-урыс псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2008.
• БищӀо Б. Ч. Адыгэбзэм и псалъэгъэнахуэ. Налшык: «Эльбрус», 2015.
• БищӀо Б. Ч., Къумыкъу Д. М., ТӀымыжь Хь. Т. ЕджапӀэхэм папщӀэ урыс-адыгэ псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2013.
• Джаурджий Хь. З., Сыкъун Хь. Хь. Урыс-адыгэ школ псалъалъэ. Налшык: «Нарт», 1991.
• Къэбэрдей АССР-м и министрхэм я советым деж щыӀэ Къэбэрдей научно-исследовательскэ институт. Къардэн Б. М., БищӀэу А. Т. Урыс-къэбэрдей-шэрджэс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1955
• Къэбэрдей-Балъкъэр АССР-м и министрхэм я советым и деж щыӀэ Къэбэрдей-балъкъэр научно-исследовательскэ институт. Апажэ М. Л., Багъ Н. А., Багъ П. М., Балъкъэр Б. Хь, КӀуэкӀуэ Ж. Н., ЖьэкӀэмыхъу Хь. Хь., Урыс Хь. Щ. Къэбэрдей-урыс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1957
• Россием щӀэныгъэхэмкӀэ и академием и Къэбэрдей-Балъкъэр щӀэныгъэ центрым гуманитарнэ къухутэныгъэхэмкӀэ и институт. Адыгэбзэ псалъалъэ. Москва: «Дигора», 1999.
• Табухов Х. К. Толковый русско-кабардино-черкесский словарь. Нальчик: Издательлский центр «Эль-Фа», 2006.
• Шэрджэс Алий. Яхуэмыфащэу лъэныкъуэ едгъэза псалъэхэр. Адыгэ псалъэгъэнахуэм щӀыгъужыпхъэхэр. Налшык: Изд. КБИГИ, 2009.