Wt/kbd/гъэтэджыпщӏэ

From Wikimedia Incubator
< Wt‎ | kbd
Wt > kbd > гъэтэджыпщӏэ

АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)

ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ЩЫӏЭЦӏЭ

ЭТИМОЛОГИЕ

КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ

  • IPA [ʁɐtɐ'dᶎǝpʹɕʹɐ]

ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ

  • гъэ- + [тэдж] + -ы + [пщӏ] + -э

СКЛОНЕНЭ

Закъуэ бжьыгъэ Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы Белджылы Мыбелджылы Белджылы
Именительнэ: гъэтэджыпщӏэ гъэтэджыпщӏэр -- гъэтэджыпщӏэхэр
Эргативнэ: гъэтэджыпщӏэ гъэтэджыпщӏэм -- гъэтэджыпщӏэхэм
Послеложнэ: гъэтэджыпщӏэкӀэ гъэтэджыпщӏэмкӀэ гъэтэджыпщӏэхэкӀэ гъэтэджыпщӏэхэмкӀэ
Обстоятельственнэ: гъэтэджыпщӏэу гъэтэджыпщӏэрауэ гъэтэджыпщӏэхэу гъэтэджыпщӏэхэрауэ

МЫХЬЭНЭ

  1. Фызышэм пыщӏа хабзэщ: щауэм и ӏыхьлыхэм фызышэ къыздэкӏуам къыщызэхуэса фызхэм я нэхъыжьым ират ахъшэр, нысащӏэ щӏашынур къэтэджыну хуит зэрищӏым и пщӏэу.

ЩАПХЪЭХЭР

  • — ӏэщхьэубыдыпщӏэ, гъэтэджыпщӏэ къыдэфти фи нысэр тӏыфх, — жаӏэрт гъунэгъу фызхэм. ХьэхъупащӀэ Хьэжбэчыр

ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР

  • Гъэтэджыпщӏэ къеӏыхын.

НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР

ИНДЖЫЛЫБЗЭ
  • гъэтэджыпщӏэ: a wedding ceremony in which the groom's relatives give money to the eldest of the women gathered at the bride's, after which the woman stands up and thereby gives the right to take the bride away (lit. fee for getting up)
  • Гъэтэджыпщӏэ къеӏыхын: take the getting-up fee
УРЫСЫБЗЭ
  • гъэтэджыпщӏэ: свадебный обряд, по которому родственники жениха дают деньги старшей из собравшихся у невесты женщин, после чего женщина встаёт и тем самым даёт право увести невесту (букв. плата за вставание)
  • Гъэтэджыпщӏэ къеӏыхын: принять плату за вставание

БИБЛИОГРАФИЕ

  • Апажэ М. Л., КӀуэкӀуэ Ж. Н. Адыгэ-урыс псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2008.
  • БищӀо Б. Ч. Адыгэбзэм и псалъэгъэнахуэ. Налшык: «Эльбрус», 2015.
  • БищӀо Б. Ч., Къумыкъу Д. М., ТӀымыжь Хь. Т. ЕджапӀэхэм папщӀэ урыс-адыгэ псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2013.
  • Джаурджий Хь. З., Сыкъун Хь. Хь. Урыс-адыгэ школ псалъалъэ. Налшык: «Нарт», 1991.
  • Къэбэрдей АССР-м и министрхэм я советым деж щыӀэ Къэбэрдей научно-исследовательскэ институт. Къардэн Б. М., БищӀэу А. Т. Урыс-къэбэрдей-шэрджэс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1955
  • Къэбэрдей-Балъкъэр АССР-м и министрхэм я советым и деж щыӀэ Къэбэрдей-балъкъэр научно-исследовательскэ институт. Апажэ М. Л., Багъ Н. А., Багъ П. М., Балъкъэр Б. Хь, КӀуэкӀуэ Ж. Н., ЖьэкӀэмыхъу Хь. Хь., Урыс Хь. Щ. Къэбэрдей-урыс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1957
  • Россием щӀэныгъэхэмкӀэ и академием и Къэбэрдей-Балъкъэр щӀэныгъэ центрым гуманитарнэ къухутэныгъэхэмкӀэ и институт. Адыгэбзэ псалъалъэ. Москва: «Дигора», 1999.
  • Табухов Х. К. Толковый русско-кабардино-черкесский словарь. Нальчик: Издательлский центр «Эль-Фа», 2006.
  • Шэрджэс Алий. Яхуэмыфащэу лъэныкъуэ едгъэза псалъэхэр. Адыгэ псалъэгъэнахуэм щӀыгъужыпхъэхэр. Налшык: Изд. КБИГИ, 2009.