Wt/kbd/гъэсэн

Add links
From Wikimedia Incubator
< Wt‎ | kbd
Wt > kbd > гъэсэн

АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)

ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭӀЭС

ЭТИМОЛОГИЕ

КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ

  • IPA [ʁɐ'sɐn]

ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ

  • гъэ- + [с] + -э + -н

СПРЯЖЕНЭ

Глагол лъэӏэс "гъэсэн"-м и спряженэ
Инфинитив (масдар)
щыӀэныгъэ: гъэсэн
щымыӀэныгъэ: мыгъэсэн
Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
щыӀэныгъэ: згъэсэн бгъэсэн игъэсэн дгъэсэн вгъэсэн ягъэсэн
щымыӀэныгъэ: сымыгъэсэн умыгъэсэн имыгъэсэн дымыгъэсэн фымыгъэсэн ямыгъэсэн
Унафэ наклоненэ уэ фэ
щыӀэныгъэ: гъасэ! вгъасэ!
щымыӀэныгъэ: умыгъасэ! фымыгъасэ!
Ре-кӀэ унафэ наклоненэ сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
щыӀэныгъэ: срегъасэ урегъасэ ирегъасэ дрегъасэ фрегъасэ ирегъасэ
щымыӀэныгъэ: сремыгъасэ уремыгъасэ иремыгъасэ дремыгъасэ фремыгъасэ иремыгъасэ
ЗэраӀуатэ наклоненэ сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ: согъасэ(р) уогъасэ(р) / богъасэ(р) егъасэ(р) догъасэ(р) фогъасэ(р) ягъасэ(р)
ит зэман – щымыӀэныгъэ: згъасэркъым бгъасэркъым игъасэркъым дгъасэркъым вгъасэркъым ягъасэркъым
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ: згъасэ(р)т бгъасэ(р)т игъасэ(р)т дгъасэ(р)т вгъасэ(р)т ягъасэ(р)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ: згъасэ(р)тэкъым бгъасэ(р)тэкъым игъасэ(р)тэкъым дгъасэ(р)тэкъым вгъасэ(р)тэкъым ягъасэ(р)тэкъым
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: згъэсащ бгъэсащ игъэсащ дгъэсащ вгъэсащ ягъэсащ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: згъэсакъым бгъэсакъым игъэсакъым дгъэсакъым вгъэсакъым ягъэсакъым
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ: згъэсат бгъэсат игъэсат дгъэсат вгъэсат ягъэсат
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: згъэсатэкъым бгъэсатэкъым игъэсатэкъым дгъэсатэкъым вгъэсатэкъым ягъэсатэкъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ: згъэсэгъащ бгъэсэгъащ игъэсэгъащ дгъэсэгъащ вгъэсэгъащ ягъэсэгъащ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ: згъэсэгъакъым бгъэсэгъакъым игъэсэгъакъым дгъэсэгъакъым вгъэсэгъакъым ягъэсэгъакъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ: згъэсэгъат бгъэсэгъат игъэсэгъат дгъэсэгъат вгъэсэгъат ягъэсэгъат
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ: згъэсэгъатэкъым бгъэсэгъатэкъым игъэсэгъатэкъым дгъэсэгъатэкъым вгъэсэгъатэкъым ягъэсэгъатэкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ: згъасэщ бгъасэщ игъасэщ дгъасэщ вгъасэщ ягъасэщ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ: згъасэкъым бгъасэкъым игъасэкъым дгъасэкъым вгъасэкъым ягъасэкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ: згъасэт бгъасэт игъасэт дгъасэт вгъасэт ягъасэт
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ: згъасэтэкъым бгъасэтэкъым игъасэтэкъым дгъасэтэкъым вгъасэтэкъым ягъасэтэкъым
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: згъэсэнщ бгъэсэнщ игъэсэнщ дгъэсэнщ вгъэсэнщ ягъэсэнщ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: згъэсэнкъым бгъэсэнкъым игъэсэнкъым дгъэсэнкъым вгъэсэнкъым ягъэсэнкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: згъэсэнущ бгъэсэнущ игъэсэнущ дгъэсэнущ вгъэсэнущ ягъэсэнущ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: згъэсэнукъым бгъэсэнукъым игъэсэнукъым дгъэсэнукъым вгъэсэнукъым ягъэсэнукъым
ЗэрыупщӀэ наклоненэ сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ: згъасэрэ бгъасэрэ игъасэрэ дгъасэрэ вгъасэрэ ягъасэрэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ: згъасэркъэ бгъасэркъэ игъасэркъэ дгъасэркъэ вгъасэркъэ ягъасэркъэ
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ: згъасэ(р)т бгъасэ(р)т игъасэ(р)т дгъасэ(р)т вгъасэ(р)т ягъасэ(р)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ: згъасэ(р)тэкъэ бгъасэ(р)тэкъэ игъасэ(р)тэкъэ дгъасэ(р)тэкъэ вгъасэ(р)тэкъэ ягъасэ(р)тэкъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: згъэса бгъэса игъэса дгъэса вгъэса ягъэса
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: згъэсакъэ бгъэсакъэ игъэсакъэ дгъэсакъэ вгъэсакъэ ягъэсакъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ: згъэсат бгъэсат игъэсат дгъэсат вгъэсат ягъэсат
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: згъэсатэкъэ бгъэсатэкъэ игъэсатэкъэ дгъэсатэкъэ вгъэсатэкъэ ягъэсатэкъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ: згъэсэгъа бгъэсэгъа игъэсэгъа дгъэсэгъа вгъэсэгъа ягъэсэгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ: згъэсэгъакъэ бгъэсэгъакъэ игъэсэгъакъэ дгъэсэгъакъэ вгъэсэгъакъэ ягъэсэгъакъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ: згъэсэгъат бгъэсэгъат игъэсэгъат дгъэсэгъат вгъэсэгъат ягъэсэгъат
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: згъэсэгъатэкъэ бгъэсэгъатэкъэ игъэсэгъатэкъэ дгъэсэгъатэкъэ вгъэсэгъатэкъэ ягъэсэгъатэкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ: згъасэ бгъасэ игъасэ дгъасэ вгъасэ ягъасэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ: згъасэкъэ бгъасэкъэ игъасэкъэ дгъасэкъэ вгъасэкъэ ягъасэкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ: згъасэт бгъасэт игъасэт дгъасэт вгъасэт ягъасэт
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ: згъасэтэкъэ бгъасэтэкъэ игъасэтэкъэ дгъасэтэкъэ вгъасэтэкъэ ягъасэтэкъэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: згъэсэн бгъэсэн игъэсэн дгъэсэн вгъэсэн ягъэсэн
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: згъэсэнкъэ бгъэсэнкъэ игъэсэнкъэ дгъэсэнкъэ вгъэсэнкъэ ягъэсэнкъэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: згъэсэну бгъэсэну игъэсэну дгъэсэну вгъэсэну ягъэсэну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: згъэсэнукъэ бгъэсэнукъэ игъэсэнукъэ дгъэсэнукъэ вгъэсэнукъэ ягъэсэнукъэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ: згъасэмэ бгъасэмэ игъасэмэ дгъасэмэ вгъасэмэ ягъасэмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ: сымыгъасэмэ умыгъасэмэ имыгъасэмэ дымыгъасэмэ фымыгъасэмэ ямыгъасэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: згъэсамэ бгъэсамэ игъэсамэ дгъэсамэ вгъэсамэ ягъэсамэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: сымыгъэсамэ умыгъэсамэ имыгъэсамэ дымыгъэсамэ фымыгъэсамэ ямыгъэсамэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: згъэсэгъамэ бгъэсэгъамэ игъэсэгъамэ дгъэсэгъамэ вгъэсэгъамэ ягъэсэгъамэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: сымыгъэсэгъамэ умыгъэсэгъамэ имыгъэсэгъамэ дымыгъэсэгъамэ фымыгъэсэгъамэ ямыгъэсэгъамэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: згъэсэнмэ бгъэсэнмэ игъэсэнмэ дгъэсэнмэ вгъэсэнмэ ягъэсэнмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сымыгъэсэнмэ умыгъэсэнмэ имыгъэсэнмэ дымыгъэсэнмэ фымыгъэсэнмэ ямыгъэсэнмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: згъэсэнумэ бгъэсэнумэ игъэсэнумэ дгъэсэнумэ вгъэсэнумэ ягъэсэнумэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сымыгъэсэнумэ умыгъэсэнумэ имыгъэсэнумэ дымыгъэсэнумэ фымыгъэсэнумэ ямыгъэсэнумэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ: згъасэтэмэ бгъасэтэмэ игъасэтэмэ дгъасэтэмэ вгъасэтэмэ ягъасэтэмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ: сымыгъасэтэмэ умыгъасэтэмэ имыгъасэтэмэ дымыгъасэтэмэ фымыгъасэтэмэ ямыгъасэтэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: згъэсатэмэ бгъэсатэмэ игъэсатэмэ дгъэсатэмэ вгъэсатэмэ ягъэсатэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: сымыгъэсатэмэ умыгъэсатэмэ имыгъэсатэмэ дымыгъэсатэмэ фымыгъэсатэмэ ямыгъэсатэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: згъэсэгъатэмэ бгъэсэгъатэмэ игъэсэгъатэмэ дгъэсэгъатэмэ вгъэсэгъатэмэ ягъэсэгъатэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: сымыгъэсэгъатэмэ умыгъэсэгъатэмэ имыгъэсэгъатэмэ дымыгъэсэгъатэмэ фымыгъэсэгъатэмэ ямыгъэсэгъатэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: згъэсэнтэмэ бгъэсэнтэмэ игъэсэнтэмэ дгъэсэнтэмэ вгъэсэнтэмэ ягъэсэнтэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сымыгъэсэнтэмэ умыгъэсэнтэмэ имыгъэсэнтэмэ дымыгъэсэнтэмэ фымыгъэсэнтэмэ ямыгъэсэнтэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: згъэсэнутэмэ бгъэсэнутэмэ игъэсэнутэмэ дгъэсэнутэмэ вгъэсэнутэмэ ягъэсэнутэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сымыгъэсэнутэмэ умыгъэсэнутэмэ имыгъэсэнутэмэ дымыгъэсэнутэмэ фымыгъэсэнутэмэ ямыгъэсэнутэмэ
сослагательнэ наклоненэ сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: згъэсэнт бгъэсэнт игъэсэнт дгъэсэнт вгъэсэнт ягъэсэнт
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: згъэсэнтэкъым бгъэсэнтэкъым игъэсэнтэкъым дгъэсэнтэкъым вгъэсэнтэкъым ягъэсэнтэкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: згъэсэнут бгъэсэнут игъэсэнут дгъэсэнут вгъэсэнут ягъэсэнут
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: згъэсэнутэкъым бгъэсэнутэкъым игъэсэнутэкъым дгъэсэнутэкъым вгъэсэнутэкъым ягъэсэнутэкъым
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ: згъасэми бгъасэми игъасэми дгъасэми вгъасэми ягъасэми
ит зэман – щымыӀэныгъэ: сымыгъасэми умыгъасэми имыгъасэми дымыгъасэми фымыгъасэми ямыгъасэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: згъэсами бгъэсами игъэсами дгъэсами вгъэсами ягъэсами
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: сымыгъэсами умыгъэсами имыгъэсами дымыгъэсами фымыгъэсами ямыгъэсами
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: згъэсэгъами бгъэсэгъами игъэсэгъами дгъэсэгъами вгъэсэгъами ягъэсэгъами
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: сымыгъэсэгъами умыгъэсэгъами имыгъэсэгъами дымыгъэсэгъами фымыгъэсэгъами ямыгъэсэгъами
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: згъэсэнми бгъэсэнми игъэсэнми дгъэсэнми вгъэсэнми ягъэсэнми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сымыгъэсэнми умыгъэсэнми имыгъэсэнми дымыгъэсэнми фымыгъэсэнми ямыгъэсэнми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: згъэсэнуми бгъэсэнуми игъэсэнуми дгъэсэнуми вгъэсэнуми ягъэсэнуми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сымыгъэсэнуми умыгъэсэнуми имыгъэсэнуми дымыгъэсэнуми фымыгъэсэнуми ямыгъэсэнуми
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ: згъасэтэми бгъасэтэми игъасэтэми дгъасэтэми вгъасэтэми ягъасэтэми
ит зэман – щымыӀэныгъэ: сымыгъасэтэми умыгъасэтэми имыгъасэтэми дымыгъасэтэми фымыгъасэтэми ямыгъасэтэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: згъэсатэми бгъэсатэми игъэсатэми дгъэсатэми вгъэсатэми ягъэсатэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: сымыгъэсатэми умыгъэсатэми имыгъэсатэми дымыгъэсатэми фымыгъэсатэми ямыгъэсатэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: згъэсэгъатэми бгъэсэгъатэми игъэсэгъатэми дгъэсэгъатэми вгъэсэгъатэми ягъэсэгъатэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: сымыгъэсэгъатэми умыгъэсэгъатэми имыгъэсэгъатэми дымыгъэсэгъатэми фымыгъэсэгъатэми ямыгъэсэгъатэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: згъэсэнтэми бгъэсэнтэми игъэсэнтэми дгъэсэнтэми вгъэсэнтэми ягъэсэнтэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сымыгъэсэнтэми умыгъэсэнтэми имыгъэсэнтэми дымыгъэсэнтэми фымыгъэсэнтэми ямыгъэсэнтэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: згъэсэнутэми бгъэсэнутэми игъэсэнутэми дгъэсэнутэми вгъэсэнутэми ягъэсэнутэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сымыгъэсэнутэми умыгъэсэнутэми имыгъэсэнутэми дымыгъэсэнутэми фымыгъэсэнутэми ямыгъэсэнутэми
гъэщӀэгъуэныгъэ наклоненэ сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
щыӀэныгъэ: згъэсаи бгъэсаи игъэсаи дгъэсаи вгъэсаи ягъэсаи
щымыӀэныгъэ: сымыгъэсаи умыгъэсаи имыгъэсаи дымыгъэсаи фымыгъэсаи ямыгъэсаи
фӀэфӀыныгъэ наклоненэ сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
щыӀэныгъэ: згъэсащэрэт бгъэсащэрэт игъэсащэрэт дгъэсащэрэт вгъэсащэрэт ягъэсащэрэт
щымыӀэныгъэ: сымыгъэсащэрэт умыгъэсащэрэт имыгъэсащэрэт дымыгъэсащэрэт фымыгъэсащэрэт ямыгъэсащэрэт
шэч къытехьэныгъэ наклоненэ сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ: згъэсагъэнщ бгъэсагъэнщ игъэсагъэнщ дгъэсагъэнщ вгъэсагъэнщ ягъэсагъэнщ
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: згъэсагъэнкъым бгъэсагъэнкъым игъэсагъэнкъым дгъэсагъэнкъым вгъэсагъэнкъым ягъэсагъэнкъым
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ: згъэсагъэнт бгъэсагъэнт игъэсагъэнт дгъэсагъэнт вгъэсагъэнт ягъэсагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: згъэсагъэнтэкъым бгъэсагъэнтэкъым игъэсагъэнтэкъым дгъэсагъэнтэкъым вгъэсагъэнтэкъым ягъэсагъэнтэкъым
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: згъэсагъэн бгъэсагъэн игъэсагъэн дгъэсагъэн вгъэсагъэн ягъэсагъэн
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: згъэсагъэнкъэ бгъэсагъэнкъэ игъэсагъэнкъэ дгъэсагъэнкъэ вгъэсагъэнкъэ ягъэсагъэнкъэ
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: згъэсагъэнт бгъэсагъэнт игъэсагъэнт дгъэсагъэнт вгъэсагъэнт ягъэсагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: згъэсагъэнтэкъэ бгъэсагъэнтэкъэ игъэсагъэнтэкъэ дгъэсагъэнтэкъэ вгъэсагъэнтэкъэ ягъэсагъэнтэкъэ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ: згъэсагъэнущ бгъэсагъэнущ игъэсагъэнущ дгъэсагъэнущ вгъэсагъэнущ ягъэсагъэнущ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: згъэсагъэнукъым бгъэсагъэнукъым игъэсагъэнукъым дгъэсагъэнукъым вгъэсагъэнукъым ягъэсагъэнукъым
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ: згъэсагъэнут бгъэсагъэнут игъэсагъэнут дгъэсагъэнут вгъэсагъэнут ягъэсагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: згъэсагъэнутэкъым бгъэсагъэнутэкъым игъэсагъэнутэкъым дгъэсагъэнутэкъым вгъэсагъэнутэкъым ягъэсагъэнутэкъым
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: згъэсагъэну бгъэсагъэну игъэсагъэну дгъэсагъэну вгъэсагъэну ягъэсагъэну
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: згъэсагъэнукъэ бгъэсагъэнукъэ игъэсагъэнукъэ дгъэсагъэнукъэ вгъэсагъэнукъэ ягъэсагъэнукъэ
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: згъэсагъэнут бгъэсагъэнут игъэсагъэнут дгъэсагъэнут вгъэсагъэнут ягъэсагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: згъэсагъэнутэкъэ бгъэсагъэнутэкъэ игъэсагъэнутэкъэ дгъэсагъэнутэкъэ вгъэсагъэнутэкъэ ягъэсагъэнутэкъэ
Зылэжь (субъектнэ) причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ зыгъасэ
ит зэман - щымыӀэныгъэ зымыгъасэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ зыгъэса
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ зымыгъэса
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ зыгъэсэгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ зымыгъэсэгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ зыгъэсэн
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ зымыгъэсэн
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ зыгъэсэну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ зымыгъэсэну
Зэлэжь (объектнэ) причастие (щхьэм иту) сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
ит зэман - щыӀэныгъэ згъасэ бгъасэ игъасэ дгъасэ вгъасэ ягъасэ
ит зэман - щымыӀэныгъэ сымыгъасэ умыгъасэ имыгъасэ дымыгъасэ фымыгъасэ ямыгъасэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ згъэса бгъэса игъэса дгъэса вгъэса ягъэса
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сымыгъэса умыгъэса имыгъэса дымыгъэса фымыгъэса ямыгъэса
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ згъэсэгъа бгъэсэгъа игъэсэгъа дгъэсэгъа вгъэсэгъа ягъэсэгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сымыгъэсэгъа умыгъэсэгъа имыгъэсэгъа дымыгъэсэгъа фымыгъэсэгъа ямыгъэсэгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ згъэсэн бгъэсэн игъэсэн дгъэсэн вгъэсэн ягъэсэн
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ сымыгъэсэн умыгъэсэн имыгъэсэн дымыгъэсэн фымыгъэсэн ямыгъэсэн
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ згъэсэну бгъэсэну игъэсэну дгъэсэну вгъэсэну ягъэсэну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ сымыгъэсэну умыгъэсэну имыгъэсэну дымыгъэсэну фымыгъэсэну ямыгъэсэну
Зэлэжь (объектнэ) причастие (щхьэншэ)
ит зэман - щыӀэныгъэ гъасэ
ит зэман - щымыӀэныгъэ мыгъасэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ гъэса
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ мыгъэса
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ гъэсэгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ мыгъэсэгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ гъэсэн
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ мыгъэсэн
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ гъэсэну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ мыгъэсэну
Обстоятельственнэ причастиехэр сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
Лэжьыгъэм и къэхъукӀэр зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ зэрызгъасэ зэрыбгъасэ зэригъасэ зэрыдгъасэ зэрывгъасэ зэрагъасэ
ит зэман - щымыӀэныгъэ зэрызмыгъасэ зэрумыгъасэ зэримыгъасэ зэрыдмыгъасэ зэрывмыгъасэ зэрамыгъасэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ зэрызгъэса зэрыбгъэса зэригъэса зэрыдгъэса зэрывгъэса зэрагъэса
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ зэрызмыгъэса зэрумыгъэса зэримыгъэса зэрыдмыгъэса зэрывмыгъэса зэрамыгъэса
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ зэрызгъэсэгъа зэрыбгъэсэгъа зэригъэсэгъа зэрыдгъэсэгъа зэрывгъэсэгъа зэрагъэсэгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ зэрызмыгъэсэгъа зэрумыгъэсэгъа зэримыгъэсэгъа зэрыдмыгъэсэгъа зэрывмыгъэсэгъа зэрамыгъэсэгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ зэрызгъэсэн зэрыбгъэсэн зэригъэсэн зэрыдгъэсэн зэрывгъэсэн зэрагъэсэн
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ зэрызмыгъэсэн зэрумыгъэсэн зэримыгъэсэн зэрыдмыгъэсэн зэрывмыгъэсэн зэрамыгъэсэн
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ зэрызгъэсэну зэрыбгъэсэну зэригъэсэну зэрыдгъэсэну зэрывгъэсэну зэрагъэсэну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ зэрызмыгъэсэну зэрумыгъэсэну зэримыгъэсэну зэрыдмыгъэсэну зэрывмыгъэсэну зэрамыгъэсэну
Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ щызгъасэ щыбгъасэ щигъасэ щыдгъасэ щывгъасэ щагъасэ
ит зэман - щымыӀэныгъэ щызмыгъасэ щумыгъасэ щимыгъасэ щыдмыгъасэ щывмыгъасэ щамыгъасэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ щызгъэса щыбгъэса щигъэса щыдгъэса щывгъэса щагъэса
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ щызмыгъэса щумыгъэса щимыгъэса щыдмыгъэса щывмыгъэса щамыгъэса
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ щызгъэсэгъа щыбгъэсэгъа щигъэсэгъа щыдгъэсэгъа щывгъэсэгъа щагъэсэгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ щызмыгъэсэгъа щумыгъэсэгъа щимыгъэсэгъа щыдмыгъэсэгъа щывмыгъэсэгъа щамыгъэсэгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ щызгъэсэн щыбгъэсэн щигъэсэн щыдгъэсэн щывгъэсэн щагъэсэн
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ щызмыгъэсэн щумыгъэсэн щимыгъэсэн щыдмыгъэсэн щывмыгъэсэн щамыгъэсэн
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ щызгъэсэну щыбгъэсэну щигъэсэну щыдгъэсэну щывгъэсэну щагъэсэну
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ щызмыгъэсэну щумыгъэсэну щимыгъэсэну щыдмыгъэсэну щывмыгъэсэну щамыгъэсэну
ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ здэзгъасэ здэбгъасэ здигъасэ здэдгъасэ здэвгъасэ здагъасэ
ит зэман - щымыӀэныгъэ здэзмыгъасэ здумыгъасэ здимыгъасэ здэдмыгъасэ здэвмыгъасэ здамыгъасэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ здэзгъэса здэбгъэса здигъэса здэдгъэса здэвгъэса здагъэса
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ здэзмыгъэса здумыгъэса здимыгъэса здэдмыгъэса здэвмыгъэса здамыгъэса
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ здэзгъэсэгъа здэбгъэсэгъа здигъэсэгъа здэдгъэсэгъа здэвгъэсэгъа здагъэсэгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ здэзмыгъэсэгъа здумыгъэсэгъа здимыгъэсэгъа здэдмыгъэсэгъа здэвмыгъэсэгъа здамыгъэсэгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ здэзгъэсэн здэбгъэсэн здигъэсэн здэдгъэсэн здэвгъэсэн здагъэсэн
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ здэзмыгъэсэн здумыгъэсэн здимыгъэсэн здэдмыгъэсэн здэвмыгъэсэн здамыгъэсэн
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ здэзгъэсэну здэбгъэсэну здигъэсэну здэдгъэсэну здэвгъэсэну здагъэсэну
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ здэзмыгъэсэну здумыгъэсэну здимыгъэсэну здэдмыгъэсэну здэвмыгъэсэну здамыгъэсэну
Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ щӀэзгъасэ щӀэбгъасэ щӀигъасэ щӀэдгъасэ щӀэвгъасэ щӀагъасэ
ит зэман - щымыӀэныгъэ щӀэзмыгъасэ щӀумыгъасэ щӀимыгъасэ щӀэдмыгъасэ щӀэвмыгъасэ щӀамыгъасэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ щӀэзгъэса щӀэбгъэса щӀигъэса щӀэдгъэса щӀэвгъэса щӀагъэса
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ щӀэзмыгъэса щӀумыгъэса щӀимыгъэса щӀэдмыгъэса щӀэвмыгъэса щӀамыгъэса
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ щӀэзгъэсэгъа щӀэбгъэсэгъа щӀигъэсэгъа щӀэдгъэсэгъа щӀэвгъэсэгъа щӀагъэсэгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ щӀэзмыгъэсэгъа щӀумыгъэсэгъа щӀимыгъэсэгъа щӀэдмыгъэсэгъа щӀэвмыгъэсэгъа щӀамыгъэсэгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ щӀэзгъэсэн щӀэбгъэсэн щӀигъэсэн щӀэдгъэсэн щӀэвгъэсэн щӀагъэсэн
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ щӀэзмыгъэсэн щӀумыгъэсэн щӀимыгъэсэн щӀэдмыгъэсэн щӀэвмыгъэсэн щӀамыгъэсэн
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ щӀэзгъэсэну щӀэбгъэсэну щӀигъэсэну щӀэдгъэсэну щӀэвгъэсэну щӀагъэсэну
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ щӀэзмыгъэсэну щӀумыгъэсэну щӀимыгъэсэну щӀэдмыгъэсэну щӀэвмыгъэсэну щӀамыгъэсэну
Деепричастиехэр сэ уэ абы дэ фэ абыхэм
ит зэман - щыӀэныгъэ згъасэу бгъасэу игъасэу дгъасэу вгъасэу ягъасэу
ит зэман - щымыӀэныгъэ сымыгъасэу умыгъасэу имыгъасэу дымыгъасэу фымыгъасэу ямыгъасэу
блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ згъэсауэ бгъэсауэ игъэсауэ дгъэсауэ вгъэсауэ ягъэсауэ
блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сымыгъэсауэ умыгъэсауэ имыгъэсауэ дымыгъэсауэ фымыгъэсауэ ямыгъэсауэ
урэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ згъасэурэ бгъасэурэ игъасэурэ дгъасэурэ вгъасэурэ ягъасэурэ
урэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ сымыгъасэурэ умыгъасэурэ имыгъасэурэ дымыгъасэурэ фымыгъасэурэ ямыгъасэурэ
Прямой дополненэ -- ит зэман щыӀэныгъэ фащэ Прямой Дополненэ
сэ уэ ар дэ фэ ахэр
Подлежащэ
сэ -- узогъасэ согъасэ -- фызогъасэ согъасэ(хэ)
уэ сыбогъасэ -- уогъасэ / богъасэ дыбогъасэ -- уогъасэ(хэ) / богъасэ(хэ)
абы сегъасэ уегъасэ егъасэ дегъасэ фегъасэ егъасэ(хэ)
дэ -- удогъасэ догъасэ -- фыдогъасэ догъасэ(хэ)
фэ сывогъасэ -- фогъасэ дывогъасэ -- фогъасэ(хэ)
абыхэм сагъасэ уагъасэ ягъасэ дагъасэ фагъасэ ягъасэ(хэ)
Прямой дополненэ -- фащэ псори (ит зэман щыӀэныгъэ фащэм нэгъуэщӀ) Прямой Дополненэ
сэ уэ ар дэ фэ ахэр
Подлежащэ
сэ -- узгъа[сэрэ] згъа[сэрэ] -- фызгъа[сэрэ] згъа[сэ(хэ)рэ]
уэ сыбгъа[сэрэ] -- бгъа[сэрэ] дыбгъа[сэрэ] -- бгъа[сэ(хэ)рэ]
абы сигъа[сэрэ] уигъа[сэрэ] игъа[сэрэ] дигъа[сэрэ] фигъа[сэрэ] игъа[сэ(хэ)рэ]
дэ -- удгъа[сэрэ] дгъа[сэрэ] -- фыдгъа[сэрэ] дгъа[сэ(хэ)рэ]
фэ сывгъа[сэрэ] -- вгъа[сэрэ] дывгъа[сэрэ] -- вгъа[сэ(хэ)рэ]
абыхэм сагъа[сэрэ] уагъа[сэрэ] ягъа[сэрэ] дагъа[сэрэ] фагъа[сэрэ] ягъа[сэ(хэ)рэ]
-э-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы Белджылы Мыбелджылы Белджылы
Именительнэ: [гъас]э [гъас]эр -- [гъас]эхэр
Эргативнэ: [гъас]э [гъас]эм -- [гъас]эхэм
Послеложнэ: [гъас]экӀэ [гъас]эмкӀэ [гъас]эхэкӀэ [гъас]эхэмкӀэ
Обстоятельственнэ: [гъас]эуэ [гъас]эрауэ [гъас]эхэу [гъас]эхэрауэ
-а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы Белджылы Мыбелджылы Белджылы
Именительнэ: [гъэс]а [гъэс]ар -- [гъэс]ахэр
Эргативнэ: [гъэс]а [гъэс]ам -- [гъэс]ахэм
Послеложнэ: [гъэс]акӀэ [гъэс]амкӀэ [гъэс]ахэкӀэ [гъэс]ахэмкӀэ
Обстоятельственнэ: [гъэс]ауэ [гъэс]арауэ [гъэс]ахэу [гъэс]ахэрауэ
-эн-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы Белджылы Мыбелджылы Белджылы
Именительнэ: [гъэс]эн [гъэс]эныр -- [гъэс]энхэр
Эргативнэ: [гъэс]эн [гъэс]эным -- [гъэс]энхэм
Послеложнэ: [гъэс]энкӀэ [гъэс]энымкӀэ [гъэс]энхэкӀэ [гъэс]энхэмкӀэ
'Обстоятельственнэ: [гъэс]эну [гъэс]энырауэ [гъэс]энхэу [гъэс]энхэрауэ
-эну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы Белджылы Мыбелджылы Белджылы
Именительнэ: [гъэс]эну [гъэс]энур -- [гъэс]энухэр
Эргативнэ: [гъэс]эну [гъэс]энум -- [гъэс]энухэм
Послеложнэ: [гъэс]энукӀэ [гъэс]энумкӀэ [гъэс]энухэкӀэ [гъэс]энухэмкӀэ
Обстоятельственнэ: [гъэс]энууэ [гъэс]энурауэ [гъэс]энухэу [гъэс]энухэрауэ

МЫХЬЭНЭ

  1. Зыгуэрым хьэл-щэн гуэрхэр зыхегъэлъхьэн.
  2. Зыгуэр ӀэщӀагъэ гуэрым хуегъэджэн, ӀэщӀагъэ гуэр етын.
  3. Зыгуэр Ӏэсэ, жыӀэщӀэ щӀын (хьэкӀэкхъуэкӀэм нэхъ хужаӀэ).
  4. Шы, вы емылыджыр щӀэпщӀэ е утес хъууэ Ӏэсэ щӀын.

ЩАПХЪЭХЭР

  • ЛӀыжьым и къуэр, езым хуэдэу, гъукӀэ Ӏэзэу игъэсэну мурад ищӀат. ӀуэрыӀуатэ, фольклор

ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР

  • ЦӀыкӀухэр гъэсэн.
  • Дзэр гъэсэн.
  • ЩӀалэр пхъащӀэу гъэсэн.
  • Хъыджэбзыр дэрбзэру гъэсэн.
  • Хьэр гъэсэн.
  • Мыщэр гъэсэн.
  • Нэбгъэфыр гъэсэн.
  • ВыщӀэр гъэсэн.

НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР

ИНДЖЫЛЫБЗЭ
  • гъэсэн: 1. train, rear, bring up, educate, foster 2. teach, instruct, train, tutor sb (a profession, to be a soldier, etc.) 3. tame, train (wild animals) 4. break, train (a horse, ox)
  • ЦӀыкӀухэр гъэсэн: bring up, educate children
  • Дзэр гъэсэн: train the troops
  • ЩӀалэр пхъащӀэу гъэсэн: teach a boy to be a carpenter (joiner)
  • Хъыджэбзыр дэрбзэру гъэсэн: train a girl to be a tailor (dressmaker)
  • Хьэр гъэсэн: train a dog
  • Мыщэр гъэсэн: tame a bear
  • Нэбгъэфыр гъэсэн: train a 1- or 2-year old colt.
  • ВыщӀэр гъэсэн: train a young ox.
УРЫСЫБЗЭ
  • гъэсэн: 1. воспитывать кого-л. 2. обучать кого-л. (ремеслу, военному делу и т. п.) 3. дрессировать (диких животных) 4. объездить (коня, вола)
  • ЦӀыкӀухэр гъэсэн: воспитывать детей
  • Дзэр гъэсэн: обучать солдат
  • ЩӀалэр пхъащӀэу гъэсэн: обучать мальчика плотничьему делу.
  • Хъыджэбзыр дэрбзэру гъэсэн: обучать девушку быть (швеей)
  • Хьэр гъэсэн: учить собаку.
  • Мыщэр гъэсэн: дрессировать медведь
  • Нэбгъэфыр гъэсэн: объездить жеребёнка.
  • ВыщӀэр гъэсэн: объездить вола

БИБЛИОГРАФИЕ

  • Апажэ М. Л., КӀуэкӀуэ Ж. Н. Адыгэ-урыс псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2008.
  • БищӀо Б. Ч. Адыгэбзэм и псалъэгъэнахуэ. Налшык: «Эльбрус», 2015.
  • БищӀо Б. Ч., Къумыкъу Д. М., ТӀымыжь Хь. Т. ЕджапӀэхэм папщӀэ урыс-адыгэ псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2013.
  • Джаурджий Хь. З., Сыкъун Хь. Хь. Урыс-адыгэ школ псалъалъэ. Налшык: «Нарт», 1991.
  • Къэбэрдей АССР-м и министрхэм я советым деж щыӀэ Къэбэрдей научно-исследовательскэ институт. Къардэн Б. М., БищӀэу А. Т. Урыс-къэбэрдей-шэрджэс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1955
  • Къэбэрдей-Балъкъэр АССР-м и министрхэм я советым и деж щыӀэ Къэбэрдей-балъкъэр научно-исследовательскэ институт. Апажэ М. Л., Багъ Н. А., Багъ П. М., Балъкъэр Б. Хь, КӀуэкӀуэ Ж. Н., ЖьэкӀэмыхъу Хь. Хь., Урыс Хь. Щ. Къэбэрдей-урыс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1957
  • Россием щӀэныгъэхэмкӀэ и академием и Къэбэрдей-Балъкъэр щӀэныгъэ центрым гуманитарнэ къухутэныгъэхэмкӀэ и институт. Адыгэбзэ псалъалъэ. Москва: «Дигора», 1999.
  • Табухов Х. К. Толковый русско-кабардино-черкесский словарь. Нальчик: Издательлский центр «Эль-Фа», 2006.
  • Шэрджэс Алий. Яхуэмыфащэу лъэныкъуэ едгъэза псалъэхэр. Адыгэ псалъэгъэнахуэм щӀыгъужыпхъэхэр. Налшык: Изд. КБИГИ, 2009.

Wt/kbd/гъэсэн

АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)

ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ЩЫӀЭЦӀЭ

ЭТИМОЛОГИЕ

КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ

  • IPA [ʁɐ'sɐn]

ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ

  • гъэ- + [с] + -э + -н

СКЛОНЕНЭ

Закъуэ бжьыгъэ Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы Белджылы Мыбелджылы Белджылы
Именительнэ: гъэсэн гъэсэныр -- гъэсэнхэр
Эргативнэ: гъэсэн гъэсэным -- гъэсэнхэм
Послеложнэ: гъэсэнкӀэ гъэсэнымкӀэ гъэсэнхэкӀэ гъэсэнхэмкӀэ
Обстоятельственнэ: гъэсэну гъэсэнырауэ гъэсэнхэу гъэсэнхэрауэ

МЫХЬЭНЭ

  1. Ӏуэху, ӀэщӀагъэ гуэрым ӀэкӀуэлъакӀуэ хуащӀ, кӀэлъагъэплъ, хурагъаджэ (ныбжьыщӀэ).

ЩАПХЪЭХЭР

ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР

  • ГъукӀэ гъэсэн.
  • Дэрбзэр гъэсэн.

НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР

ИНДЖЫЛЫБЗЭ
  • гъэсэн: trainee, apprentice, intern
  • ГъукӀэ гъэсэн: apprentice blacksmith
  • Дэрбзэр гъэсэн: apprentice tailor, dressmaker
УРЫСЫБЗЭ
  • гъэсэн: ученик; подмастерье
  • ГъукӀэ гъэсэн: кузнец-подмастерье
  • Дэрбзэр гъэсэн: портной-подмастерье

БИБЛИОГРАФИЕ

  • Апажэ М. Л., КӀуэкӀуэ Ж. Н. Адыгэ-урыс псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2008.
  • БищӀо Б. Ч. Адыгэбзэм и псалъэгъэнахуэ. Налшык: «Эльбрус», 2015.
  • БищӀо Б. Ч., Къумыкъу Д. М., ТӀымыжь Хь. Т. ЕджапӀэхэм папщӀэ урыс-адыгэ псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2013.
  • Джаурджий Хь. З., Сыкъун Хь. Хь. Урыс-адыгэ школ псалъалъэ. Налшык: «Нарт», 1991.
  • Къэбэрдей АССР-м и министрхэм я советым деж щыӀэ Къэбэрдей научно-исследовательскэ институт. Къардэн Б. М., БищӀэу А. Т. Урыс-къэбэрдей-шэрджэс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1955
  • Къэбэрдей-Балъкъэр АССР-м и министрхэм я советым и деж щыӀэ Къэбэрдей-балъкъэр научно-исследовательскэ институт. Апажэ М. Л., Багъ Н. А., Багъ П. М., Балъкъэр Б. Хь, КӀуэкӀуэ Ж. Н., ЖьэкӀэмыхъу Хь. Хь., Урыс Хь. Щ. Къэбэрдей-урыс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1957
  • Россием щӀэныгъэхэмкӀэ и академием и Къэбэрдей-Балъкъэр щӀэныгъэ центрым гуманитарнэ къухутэныгъэхэмкӀэ и институт. Адыгэбзэ псалъалъэ. Москва: «Дигора», 1999.
  • Табухов Х. К. Толковый русско-кабардино-черкесский словарь. Нальчик: Издательлский центр «Эль-Фа», 2006.
  • Шэрджэс Алий. Яхуэмыфащэу лъэныкъуэ едгъэза псалъэхэр. Адыгэ псалъэгъэнахуэм щӀыгъужыпхъэхэр. Налшык: Изд. КБИГИ, 2009.
Retrieved from "https://incubator.wikimedia.org/w/index.php?title=Wt/kbd/гъэсэн&oldid=5445656"