АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)
ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭӏЭС
ЭТИМОЛОГИЕ
КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ
ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ
гъэ- + [сымэдж] + -э + -н
СПРЯЖЕНЭ
Глагол лъэӏэс "гъэсымэджэн"-м и спряженэ
Инфинитив (масдар)
щыӀэныгъэ:
гъэсымэджэн
щымыӀэныгъэ:
мыгъэсымэджэн
Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
щыӀэныгъэ:
згъэсымэджэн
бгъэсымэджэн
игъэсымэджэн
дгъэсымэджэн
вгъэсымэджэн
ягъэсымэджэн
щымыӀэныгъэ:
сымыгъэсымэджэн
умыгъэсымэджэн
имыгъэсымэджэн
дымыгъэсымэджэн
фымыгъэсымэджэн
ямыгъэсымэджэн
Унафэ наклоненэ
уэ
фэ
щыӀэныгъэ:
гъэсымаджэ!
вгъэсымаджэ!
щымыӀэныгъэ:
умыгъэсымаджэ!
фымыгъэсымаджэ!
Ре-кӀэ унафэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
щыӀэныгъэ:
срегъэсымаджэ
урегъэсымаджэ
ирегъэсымаджэ
дрегъэсымаджэ
фрегъэсымаджэ
ирегъэсымаджэ
щымыӀэныгъэ:
сремыгъэсымаджэ
уремыгъэсымаджэ
иремыгъэсымаджэ
дремыгъэсымаджэ
фремыгъэсымаджэ
иремыгъэсымаджэ
ЗэраӀуатэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:
согъэсымаджэ(р)
уогъэсымаджэ(р) / богъэсымаджэ(р)
егъэсымаджэ(р)
догъэсымаджэ(р)
фогъэсымаджэ(р)
ягъэсымаджэ(р)
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
згъэсымаджэркъым
бгъэсымаджэркъым
игъэсымаджэркъым
дгъэсымаджэркъым
вгъэсымаджэркъым
ягъэсымаджэркъым
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:
згъэсымаджэ(р)т
бгъэсымаджэ(р)т
игъэсымаджэ(р)т
дгъэсымаджэ(р)т
вгъэсымаджэ(р)т
ягъэсымаджэ(р)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:
згъэсымаджэ(р)тэкъым
бгъэсымаджэ(р)тэкъым
игъэсымаджэ(р)тэкъым
дгъэсымаджэ(р)тэкъым
вгъэсымаджэ(р)тэкъым
ягъэсымаджэ(р)тэкъым
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
згъэсымэджащ
бгъэсымэджащ
игъэсымэджащ
дгъэсымэджащ
вгъэсымэджащ
ягъэсымэджащ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
згъэсымэджакъым
бгъэсымэджакъым
игъэсымэджакъым
дгъэсымэджакъым
вгъэсымэджакъым
ягъэсымэджакъым
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:
згъэсымэджат
бгъэсымэджат
игъэсымэджат
дгъэсымэджат
вгъэсымэджат
ягъэсымэджат
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
згъэсымэджатэкъым
бгъэсымэджатэкъым
игъэсымэджатэкъым
дгъэсымэджатэкъым
вгъэсымэджатэкъым
ягъэсымэджатэкъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:
згъэсымэджэгъащ
бгъэсымэджэгъащ
игъэсымэджэгъащ
дгъэсымэджэгъащ
вгъэсымэджэгъащ
ягъэсымэджэгъащ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:
згъэсымэджэгъакъым
бгъэсымэджэгъакъым
игъэсымэджэгъакъым
дгъэсымэджэгъакъым
вгъэсымэджэгъакъым
ягъэсымэджэгъакъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:
згъэсымэджэгъат
бгъэсымэджэгъат
игъэсымэджэгъат
дгъэсымэджэгъат
вгъэсымэджэгъат
ягъэсымэджэгъат
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ:
згъэсымэджэгъатэкъым
бгъэсымэджэгъатэкъым
игъэсымэджэгъатэкъым
дгъэсымэджэгъатэкъым
вгъэсымэджэгъатэкъым
ягъэсымэджэгъатэкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:
згъэсымаджэщ
бгъэсымаджэщ
игъэсымаджэщ
дгъэсымаджэщ
вгъэсымаджэщ
ягъэсымаджэщ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:
згъэсымаджэкъым
бгъэсымаджэкъым
игъэсымаджэкъым
дгъэсымаджэкъым
вгъэсымаджэкъым
ягъэсымаджэкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:
згъэсымаджэт
бгъэсымаджэт
игъэсымаджэт
дгъэсымаджэт
вгъэсымаджэт
ягъэсымаджэт
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:
згъэсымаджэтэкъым
бгъэсымаджэтэкъым
игъэсымаджэтэкъым
дгъэсымаджэтэкъым
вгъэсымаджэтэкъым
ягъэсымаджэтэкъым
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
згъэсымэджэнщ
бгъэсымэджэнщ
игъэсымэджэнщ
дгъэсымэджэнщ
вгъэсымэджэнщ
ягъэсымэджэнщ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
згъэсымэджэнкъым
бгъэсымэджэнкъым
игъэсымэджэнкъым
дгъэсымэджэнкъым
вгъэсымэджэнкъым
ягъэсымэджэнкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
згъэсымэджэнущ
бгъэсымэджэнущ
игъэсымэджэнущ
дгъэсымэджэнущ
вгъэсымэджэнущ
ягъэсымэджэнущ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
згъэсымэджэнукъым
бгъэсымэджэнукъым
игъэсымэджэнукъым
дгъэсымэджэнукъым
вгъэсымэджэнукъым
ягъэсымэджэнукъым
ЗэрыупщӀэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:
згъэсымаджэрэ
бгъэсымаджэрэ
игъэсымаджэрэ
дгъэсымаджэрэ
вгъэсымаджэрэ
ягъэсымаджэрэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
згъэсымаджэркъэ
бгъэсымаджэркъэ
игъэсымаджэркъэ
дгъэсымаджэркъэ
вгъэсымаджэркъэ
ягъэсымаджэркъэ
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:
згъэсымаджэ(р)т
бгъэсымаджэ(р)т
игъэсымаджэ(р)т
дгъэсымаджэ(р)т
вгъэсымаджэ(р)т
ягъэсымаджэ(р)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:
згъэсымаджэ(р)тэкъэ
бгъэсымаджэ(р)тэкъэ
игъэсымаджэ(р)тэкъэ
дгъэсымаджэ(р)тэкъэ
вгъэсымаджэ(р)тэкъэ
ягъэсымаджэ(р)тэкъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
згъэсымэджа
бгъэсымэджа
игъэсымэджа
дгъэсымэджа
вгъэсымэджа
ягъэсымэджа
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
згъэсымэджакъэ
бгъэсымэджакъэ
игъэсымэджакъэ
дгъэсымэджакъэ
вгъэсымэджакъэ
ягъэсымэджакъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:
згъэсымэджат
бгъэсымэджат
игъэсымэджат
дгъэсымэджат
вгъэсымэджат
ягъэсымэджат
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
згъэсымэджатэкъэ
бгъэсымэджатэкъэ
игъэсымэджатэкъэ
дгъэсымэджатэкъэ
вгъэсымэджатэкъэ
ягъэсымэджатэкъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:
згъэсымэджэгъа
бгъэсымэджэгъа
игъэсымэджэгъа
дгъэсымэджэгъа
вгъэсымэджэгъа
ягъэсымэджэгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:
згъэсымэджэгъакъэ
бгъэсымэджэгъакъэ
игъэсымэджэгъакъэ
дгъэсымэджэгъакъэ
вгъэсымэджэгъакъэ
ягъэсымэджэгъакъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:
згъэсымэджэгъат
бгъэсымэджэгъат
игъэсымэджэгъат
дгъэсымэджэгъат
вгъэсымэджэгъат
ягъэсымэджэгъат
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
згъэсымэджэгъатэкъэ
бгъэсымэджэгъатэкъэ
игъэсымэджэгъатэкъэ
дгъэсымэджэгъатэкъэ
вгъэсымэджэгъатэкъэ
ягъэсымэджэгъатэкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:
згъэсымаджэ
бгъэсымаджэ
игъэсымаджэ
дгъэсымаджэ
вгъэсымаджэ
ягъэсымаджэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:
згъэсымаджэкъэ
бгъэсымаджэкъэ
игъэсымаджэкъэ
дгъэсымаджэкъэ
вгъэсымаджэкъэ
ягъэсымаджэкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:
згъэсымаджэт
бгъэсымаджэт
игъэсымаджэт
дгъэсымаджэт
вгъэсымаджэт
ягъэсымаджэт
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:
згъэсымаджэтэкъэ
бгъэсымаджэтэкъэ
игъэсымаджэтэкъэ
дгъэсымаджэтэкъэ
вгъэсымаджэтэкъэ
ягъэсымаджэтэкъэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
згъэсымэджэн
бгъэсымэджэн
игъэсымэджэн
дгъэсымэджэн
вгъэсымэджэн
ягъэсымэджэн
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
згъэсымэджэнкъэ
бгъэсымэджэнкъэ
игъэсымэджэнкъэ
дгъэсымэджэнкъэ
вгъэсымэджэнкъэ
ягъэсымэджэнкъэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
згъэсымэджэну
бгъэсымэджэну
игъэсымэджэну
дгъэсымэджэну
вгъэсымэджэну
ягъэсымэджэну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
згъэсымэджэнукъэ
бгъэсымэджэнукъэ
игъэсымэджэнукъэ
дгъэсымэджэнукъэ
вгъэсымэджэнукъэ
ягъэсымэджэнукъэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:
згъэсымаджэмэ
бгъэсымаджэмэ
игъэсымаджэмэ
дгъэсымаджэмэ
вгъэсымаджэмэ
ягъэсымаджэмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыгъэсымаджэмэ
умыгъэсымаджэмэ
имыгъэсымаджэмэ
дымыгъэсымаджэмэ
фымыгъэсымаджэмэ
ямыгъэсымаджэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
згъэсымэджамэ
бгъэсымэджамэ
игъэсымэджамэ
дгъэсымэджамэ
вгъэсымэджамэ
ягъэсымэджамэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сымыгъэсымэджамэ
умыгъэсымэджамэ
имыгъэсымэджамэ
дымыгъэсымэджамэ
фымыгъэсымэджамэ
ямыгъэсымэджамэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
згъэсымэджэгъамэ
бгъэсымэджэгъамэ
игъэсымэджэгъамэ
дгъэсымэджэгъамэ
вгъэсымэджэгъамэ
ягъэсымэджэгъамэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сымыгъэсымэджэгъамэ
умыгъэсымэджэгъамэ
имыгъэсымэджэгъамэ
дымыгъэсымэджэгъамэ
фымыгъэсымэджэгъамэ
ямыгъэсымэджэгъамэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
згъэсымэджэнмэ
бгъэсымэджэнмэ
игъэсымэджэнмэ
дгъэсымэджэнмэ
вгъэсымэджэнмэ
ягъэсымэджэнмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыгъэсымэджэнмэ
умыгъэсымэджэнмэ
имыгъэсымэджэнмэ
дымыгъэсымэджэнмэ
фымыгъэсымэджэнмэ
ямыгъэсымэджэнмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
згъэсымэджэнумэ
бгъэсымэджэнумэ
игъэсымэджэнумэ
дгъэсымэджэнумэ
вгъэсымэджэнумэ
ягъэсымэджэнумэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыгъэсымэджэнумэ
умыгъэсымэджэнумэ
имыгъэсымэджэнумэ
дымыгъэсымэджэнумэ
фымыгъэсымэджэнумэ
ямыгъэсымэджэнумэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:
згъэсымаджэтэмэ
бгъэсымаджэтэмэ
игъэсымаджэтэмэ
дгъэсымаджэтэмэ
вгъэсымаджэтэмэ
ягъэсымаджэтэмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыгъэсымаджэтэмэ
умыгъэсымаджэтэмэ
имыгъэсымаджэтэмэ
дымыгъэсымаджэтэмэ
фымыгъэсымаджэтэмэ
ямыгъэсымаджэтэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
згъэсымэджатэмэ
бгъэсымэджатэмэ
игъэсымэджатэмэ
дгъэсымэджатэмэ
вгъэсымэджатэмэ
ягъэсымэджатэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сымыгъэсымэджатэмэ
умыгъэсымэджатэмэ
имыгъэсымэджатэмэ
дымыгъэсымэджатэмэ
фымыгъэсымэджатэмэ
ямыгъэсымэджатэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
згъэсымэджэгъатэмэ
бгъэсымэджэгъатэмэ
игъэсымэджэгъатэмэ
дгъэсымэджэгъатэмэ
вгъэсымэджэгъатэмэ
ягъэсымэджэгъатэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сымыгъэсымэджэгъатэмэ
умыгъэсымэджэгъатэмэ
имыгъэсымэджэгъатэмэ
дымыгъэсымэджэгъатэмэ
фымыгъэсымэджэгъатэмэ
ямыгъэсымэджэгъатэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
згъэсымэджэнтэмэ
бгъэсымэджэнтэмэ
игъэсымэджэнтэмэ
дгъэсымэджэнтэмэ
вгъэсымэджэнтэмэ
ягъэсымэджэнтэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыгъэсымэджэнтэмэ
умыгъэсымэджэнтэмэ
имыгъэсымэджэнтэмэ
дымыгъэсымэджэнтэмэ
фымыгъэсымэджэнтэмэ
ямыгъэсымэджэнтэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
згъэсымэджэнутэмэ
бгъэсымэджэнутэмэ
игъэсымэджэнутэмэ
дгъэсымэджэнутэмэ
вгъэсымэджэнутэмэ
ягъэсымэджэнутэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыгъэсымэджэнутэмэ
умыгъэсымэджэнутэмэ
имыгъэсымэджэнутэмэ
дымыгъэсымэджэнутэмэ
фымыгъэсымэджэнутэмэ
ямыгъэсымэджэнутэмэ
сослагательнэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
згъэсымэджэнт
бгъэсымэджэнт
игъэсымэджэнт
дгъэсымэджэнт
вгъэсымэджэнт
ягъэсымэджэнт
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
згъэсымэджэнтэкъым
бгъэсымэджэнтэкъым
игъэсымэджэнтэкъым
дгъэсымэджэнтэкъым
вгъэсымэджэнтэкъым
ягъэсымэджэнтэкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
згъэсымэджэнут
бгъэсымэджэнут
игъэсымэджэнут
дгъэсымэджэнут
вгъэсымэджэнут
ягъэсымэджэнут
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
згъэсымэджэнутэкъым
бгъэсымэджэнутэкъым
игъэсымэджэнутэкъым
дгъэсымэджэнутэкъым
вгъэсымэджэнутэкъым
ягъэсымэджэнутэкъым
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:
згъэсымаджэми
бгъэсымаджэми
игъэсымаджэми
дгъэсымаджэми
вгъэсымаджэми
ягъэсымаджэми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыгъэсымаджэми
умыгъэсымаджэми
имыгъэсымаджэми
дымыгъэсымаджэми
фымыгъэсымаджэми
ямыгъэсымаджэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
згъэсымэджами
бгъэсымэджами
игъэсымэджами
дгъэсымэджами
вгъэсымэджами
ягъэсымэджами
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сымыгъэсымэджами
умыгъэсымэджами
имыгъэсымэджами
дымыгъэсымэджами
фымыгъэсымэджами
ямыгъэсымэджами
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
згъэсымэджэгъами
бгъэсымэджэгъами
игъэсымэджэгъами
дгъэсымэджэгъами
вгъэсымэджэгъами
ягъэсымэджэгъами
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сымыгъэсымэджэгъами
умыгъэсымэджэгъами
имыгъэсымэджэгъами
дымыгъэсымэджэгъами
фымыгъэсымэджэгъами
ямыгъэсымэджэгъами
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
згъэсымэджэнми
бгъэсымэджэнми
игъэсымэджэнми
дгъэсымэджэнми
вгъэсымэджэнми
ягъэсымэджэнми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыгъэсымэджэнми
умыгъэсымэджэнми
имыгъэсымэджэнми
дымыгъэсымэджэнми
фымыгъэсымэджэнми
ямыгъэсымэджэнми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
згъэсымэджэнуми
бгъэсымэджэнуми
игъэсымэджэнуми
дгъэсымэджэнуми
вгъэсымэджэнуми
ягъэсымэджэнуми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыгъэсымэджэнуми
умыгъэсымэджэнуми
имыгъэсымэджэнуми
дымыгъэсымэджэнуми
фымыгъэсымэджэнуми
ямыгъэсымэджэнуми
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:
згъэсымаджэтэми
бгъэсымаджэтэми
игъэсымаджэтэми
дгъэсымаджэтэми
вгъэсымаджэтэми
ягъэсымаджэтэми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыгъэсымаджэтэми
умыгъэсымаджэтэми
имыгъэсымаджэтэми
дымыгъэсымаджэтэми
фымыгъэсымаджэтэми
ямыгъэсымаджэтэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
згъэсымэджатэми
бгъэсымэджатэми
игъэсымэджатэми
дгъэсымэджатэми
вгъэсымэджатэми
ягъэсымэджатэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сымыгъэсымэджатэми
умыгъэсымэджатэми
имыгъэсымэджатэми
дымыгъэсымэджатэми
фымыгъэсымэджатэми
ямыгъэсымэджатэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
згъэсымэджэгъатэми
бгъэсымэджэгъатэми
игъэсымэджэгъатэми
дгъэсымэджэгъатэми
вгъэсымэджэгъатэми
ягъэсымэджэгъатэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сымыгъэсымэджэгъатэми
умыгъэсымэджэгъатэми
имыгъэсымэджэгъатэми
дымыгъэсымэджэгъатэми
фымыгъэсымэджэгъатэми
ямыгъэсымэджэгъатэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
згъэсымэджэнтэми
бгъэсымэджэнтэми
игъэсымэджэнтэми
дгъэсымэджэнтэми
вгъэсымэджэнтэми
ягъэсымэджэнтэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыгъэсымэджэнтэми
умыгъэсымэджэнтэми
имыгъэсымэджэнтэми
дымыгъэсымэджэнтэми
фымыгъэсымэджэнтэми
ямыгъэсымэджэнтэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
згъэсымэджэнутэми
бгъэсымэджэнутэми
игъэсымэджэнутэми
дгъэсымэджэнутэми
вгъэсымэджэнутэми
ягъэсымэджэнутэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыгъэсымэджэнутэми
умыгъэсымэджэнутэми
имыгъэсымэджэнутэми
дымыгъэсымэджэнутэми
фымыгъэсымэджэнутэми
ямыгъэсымэджэнутэми
гъэщӀэгъуэныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
щыӀэныгъэ:
згъэсымэджаи
бгъэсымэджаи
игъэсымэджаи
дгъэсымэджаи
вгъэсымэджаи
ягъэсымэджаи
щымыӀэныгъэ:
сымыгъэсымэджаи
умыгъэсымэджаи
имыгъэсымэджаи
дымыгъэсымэджаи
фымыгъэсымэджаи
ямыгъэсымэджаи
фӀэфӀыныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
щыӀэныгъэ:
згъэсымэджащэрэт
бгъэсымэджащэрэт
игъэсымэджащэрэт
дгъэсымэджащэрэт
вгъэсымэджащэрэт
ягъэсымэджащэрэт
щымыӀэныгъэ:
сымыгъэсымэджащэрэт
умыгъэсымэджащэрэт
имыгъэсымэджащэрэт
дымыгъэсымэджащэрэт
фымыгъэсымэджащэрэт
ямыгъэсымэджащэрэт
шэч къытехьэныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
згъэсымэджагъэнщ
бгъэсымэджагъэнщ
игъэсымэджагъэнщ
дгъэсымэджагъэнщ
вгъэсымэджагъэнщ
ягъэсымэджагъэнщ
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
згъэсымэджагъэнкъым
бгъэсымэджагъэнкъым
игъэсымэджагъэнкъым
дгъэсымэджагъэнкъым
вгъэсымэджагъэнкъым
ягъэсымэджагъэнкъым
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
згъэсымэджагъэнт
бгъэсымэджагъэнт
игъэсымэджагъэнт
дгъэсымэджагъэнт
вгъэсымэджагъэнт
ягъэсымэджагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
згъэсымэджагъэнтэкъым
бгъэсымэджагъэнтэкъым
игъэсымэджагъэнтэкъым
дгъэсымэджагъэнтэкъым
вгъэсымэджагъэнтэкъым
ягъэсымэджагъэнтэкъым
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
згъэсымэджагъэн
бгъэсымэджагъэн
игъэсымэджагъэн
дгъэсымэджагъэн
вгъэсымэджагъэн
ягъэсымэджагъэн
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
згъэсымэджагъэнкъэ
бгъэсымэджагъэнкъэ
игъэсымэджагъэнкъэ
дгъэсымэджагъэнкъэ
вгъэсымэджагъэнкъэ
ягъэсымэджагъэнкъэ
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
згъэсымэджагъэнт
бгъэсымэджагъэнт
игъэсымэджагъэнт
дгъэсымэджагъэнт
вгъэсымэджагъэнт
ягъэсымэджагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
згъэсымэджагъэнтэкъэ
бгъэсымэджагъэнтэкъэ
игъэсымэджагъэнтэкъэ
дгъэсымэджагъэнтэкъэ
вгъэсымэджагъэнтэкъэ
ягъэсымэджагъэнтэкъэ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
згъэсымэджагъэнущ
бгъэсымэджагъэнущ
игъэсымэджагъэнущ
дгъэсымэджагъэнущ
вгъэсымэджагъэнущ
ягъэсымэджагъэнущ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
згъэсымэджагъэнукъым
бгъэсымэджагъэнукъым
игъэсымэджагъэнукъым
дгъэсымэджагъэнукъым
вгъэсымэджагъэнукъым
ягъэсымэджагъэнукъым
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
згъэсымэджагъэнут
бгъэсымэджагъэнут
игъэсымэджагъэнут
дгъэсымэджагъэнут
вгъэсымэджагъэнут
ягъэсымэджагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
згъэсымэджагъэнутэкъым
бгъэсымэджагъэнутэкъым
игъэсымэджагъэнутэкъым
дгъэсымэджагъэнутэкъым
вгъэсымэджагъэнутэкъым
ягъэсымэджагъэнутэкъым
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
згъэсымэджагъэну
бгъэсымэджагъэну
игъэсымэджагъэну
дгъэсымэджагъэну
вгъэсымэджагъэну
ягъэсымэджагъэну
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
згъэсымэджагъэнукъэ
бгъэсымэджагъэнукъэ
игъэсымэджагъэнукъэ
дгъэсымэджагъэнукъэ
вгъэсымэджагъэнукъэ
ягъэсымэджагъэнукъэ
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
згъэсымэджагъэнут
бгъэсымэджагъэнут
игъэсымэджагъэнут
дгъэсымэджагъэнут
вгъэсымэджагъэнут
ягъэсымэджагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
згъэсымэджагъэнутэкъэ
бгъэсымэджагъэнутэкъэ
игъэсымэджагъэнутэкъэ
дгъэсымэджагъэнутэкъэ
вгъэсымэджагъэнутэкъэ
ягъэсымэджагъэнутэкъэ
Зылэжь (субъектнэ) причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
зыгъэсымаджэ
ит зэман - щымыӀэныгъэ
зымыгъэсымаджэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
зыгъэсымэджа
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
зымыгъэсымэджа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
зыгъэсымэджэгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
зымыгъэсымэджэгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
зыгъэсымэджэн
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
зымыгъэсымэджэн
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
зыгъэсымэджэну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
зымыгъэсымэджэну
Зэлэжь (объектнэ) причастие (щхьэм иту)
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман - щыӀэныгъэ
згъэсымаджэ
бгъэсымаджэ
игъэсымаджэ
дгъэсымаджэ
вгъэсымаджэ
ягъэсымаджэ
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сымыгъэсымаджэ
умыгъэсымаджэ
имыгъэсымаджэ
дымыгъэсымаджэ
фымыгъэсымаджэ
ямыгъэсымаджэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
згъэсымэджа
бгъэсымэджа
игъэсымэджа
дгъэсымэджа
вгъэсымэджа
ягъэсымэджа
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сымыгъэсымэджа
умыгъэсымэджа
имыгъэсымэджа
дымыгъэсымэджа
фымыгъэсымэджа
ямыгъэсымэджа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
згъэсымэджэгъа
бгъэсымэджэгъа
игъэсымэджэгъа
дгъэсымэджэгъа
вгъэсымэджэгъа
ягъэсымэджэгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сымыгъэсымэджэгъа
умыгъэсымэджэгъа
имыгъэсымэджэгъа
дымыгъэсымэджэгъа
фымыгъэсымэджэгъа
ямыгъэсымэджэгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
згъэсымэджэн
бгъэсымэджэн
игъэсымэджэн
дгъэсымэджэн
вгъэсымэджэн
ягъэсымэджэн
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сымыгъэсымэджэн
умыгъэсымэджэн
имыгъэсымэджэн
дымыгъэсымэджэн
фымыгъэсымэджэн
ямыгъэсымэджэн
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
згъэсымэджэну
бгъэсымэджэну
игъэсымэджэну
дгъэсымэджэну
вгъэсымэджэну
ягъэсымэджэну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сымыгъэсымэджэну
умыгъэсымэджэну
имыгъэсымэджэну
дымыгъэсымэджэну
фымыгъэсымэджэну
ямыгъэсымэджэну
Зэлэжь (объектнэ) причастие (щхьэншэ)
ит зэман - щыӀэныгъэ
гъэсымаджэ
ит зэман - щымыӀэныгъэ
мыгъэсымаджэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
гъэсымэджа
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
мыгъэсымэджа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
гъэсымэджэгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
мыгъэсымэджэгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
гъэсымэджэн
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
мыгъэсымэджэн
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
гъэсымэджэну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
мыгъэсымэджэну
Обстоятельственнэ причастиехэр
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
Лэжьыгъэм и къэхъукӀэр зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
зэрызгъэсымаджэ
зэрыбгъэсымаджэ
зэригъэсымаджэ
зэрыдгъэсымаджэ
зэрывгъэсымаджэ
зэрагъэсымаджэ
ит зэман - щымыӀэныгъэ
зэрызмыгъэсымаджэ
зэрумыгъэсымаджэ
зэримыгъэсымаджэ
зэрыдмыгъэсымаджэ
зэрывмыгъэсымаджэ
зэрамыгъэсымаджэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
зэрызгъэсымэджа
зэрыбгъэсымэджа
зэригъэсымэджа
зэрыдгъэсымэджа
зэрывгъэсымэджа
зэрагъэсымэджа
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
зэрызмыгъэсымэджа
зэрумыгъэсымэджа
зэримыгъэсымэджа
зэрыдмыгъэсымэджа
зэрывмыгъэсымэджа
зэрамыгъэсымэджа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
зэрызгъэсымэджэгъа
зэрыбгъэсымэджэгъа
зэригъэсымэджэгъа
зэрыдгъэсымэджэгъа
зэрывгъэсымэджэгъа
зэрагъэсымэджэгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
зэрызмыгъэсымэджэгъа
зэрумыгъэсымэджэгъа
зэримыгъэсымэджэгъа
зэрыдмыгъэсымэджэгъа
зэрывмыгъэсымэджэгъа
зэрамыгъэсымэджэгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
зэрызгъэсымэджэн
зэрыбгъэсымэджэн
зэригъэсымэджэн
зэрыдгъэсымэджэн
зэрывгъэсымэджэн
зэрагъэсымэджэн
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
зэрызмыгъэсымэджэн
зэрумыгъэсымэджэн
зэримыгъэсымэджэн
зэрыдмыгъэсымэджэн
зэрывмыгъэсымэджэн
зэрамыгъэсымэджэн
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
зэрызгъэсымэджэну
зэрыбгъэсымэджэну
зэригъэсымэджэну
зэрыдгъэсымэджэну
зэрывгъэсымэджэну
зэрагъэсымэджэну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
зэрызмыгъэсымэджэну
зэрумыгъэсымэджэну
зэримыгъэсымэджэну
зэрыдмыгъэсымэджэну
зэрывмыгъэсымэджэну
зэрамыгъэсымэджэну
Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
щызгъэсымаджэ
щыбгъэсымаджэ
щигъэсымаджэ
щыдгъэсымаджэ
щывгъэсымаджэ
щагъэсымаджэ
ит зэман - щымыӀэныгъэ
щызмыгъэсымаджэ
щумыгъэсымаджэ
щимыгъэсымаджэ
щыдмыгъэсымаджэ
щывмыгъэсымаджэ
щамыгъэсымаджэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
щызгъэсымэджа
щыбгъэсымэджа
щигъэсымэджа
щыдгъэсымэджа
щывгъэсымэджа
щагъэсымэджа
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
щызмыгъэсымэджа
щумыгъэсымэджа
щимыгъэсымэджа
щыдмыгъэсымэджа
щывмыгъэсымэджа
щамыгъэсымэджа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
щызгъэсымэджэгъа
щыбгъэсымэджэгъа
щигъэсымэджэгъа
щыдгъэсымэджэгъа
щывгъэсымэджэгъа
щагъэсымэджэгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
щызмыгъэсымэджэгъа
щумыгъэсымэджэгъа
щимыгъэсымэджэгъа
щыдмыгъэсымэджэгъа
щывмыгъэсымэджэгъа
щамыгъэсымэджэгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
щызгъэсымэджэн
щыбгъэсымэджэн
щигъэсымэджэн
щыдгъэсымэджэн
щывгъэсымэджэн
щагъэсымэджэн
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
щызмыгъэсымэджэн
щумыгъэсымэджэн
щимыгъэсымэджэн
щыдмыгъэсымэджэн
щывмыгъэсымэджэн
щамыгъэсымэджэн
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
щызгъэсымэджэну
щыбгъэсымэджэну
щигъэсымэджэну
щыдгъэсымэджэну
щывгъэсымэджэну
щагъэсымэджэну
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
щызмыгъэсымэджэну
щумыгъэсымэджэну
щимыгъэсымэджэну
щыдмыгъэсымэджэну
щывмыгъэсымэджэну
щамыгъэсымэджэну
ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
здэзгъэсымаджэ
здэбгъэсымаджэ
здигъэсымаджэ
здэдгъэсымаджэ
здэвгъэсымаджэ
здагъэсымаджэ
ит зэман - щымыӀэныгъэ
здэзмыгъэсымаджэ
здумыгъэсымаджэ
здимыгъэсымаджэ
здэдмыгъэсымаджэ
здэвмыгъэсымаджэ
здамыгъэсымаджэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
здэзгъэсымэджа
здэбгъэсымэджа
здигъэсымэджа
здэдгъэсымэджа
здэвгъэсымэджа
здагъэсымэджа
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
здэзмыгъэсымэджа
здумыгъэсымэджа
здимыгъэсымэджа
здэдмыгъэсымэджа
здэвмыгъэсымэджа
здамыгъэсымэджа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
здэзгъэсымэджэгъа
здэбгъэсымэджэгъа
здигъэсымэджэгъа
здэдгъэсымэджэгъа
здэвгъэсымэджэгъа
здагъэсымэджэгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
здэзмыгъэсымэджэгъа
здумыгъэсымэджэгъа
здимыгъэсымэджэгъа
здэдмыгъэсымэджэгъа
здэвмыгъэсымэджэгъа
здамыгъэсымэджэгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
здэзгъэсымэджэн
здэбгъэсымэджэн
здигъэсымэджэн
здэдгъэсымэджэн
здэвгъэсымэджэн
здагъэсымэджэн
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
здэзмыгъэсымэджэн
здумыгъэсымэджэн
здимыгъэсымэджэн
здэдмыгъэсымэджэн
здэвмыгъэсымэджэн
здамыгъэсымэджэн
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
здэзгъэсымэджэну
здэбгъэсымэджэну
здигъэсымэджэну
здэдгъэсымэджэну
здэвгъэсымэджэну
здагъэсымэджэну
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
здэзмыгъэсымэджэну
здумыгъэсымэджэну
здимыгъэсымэджэну
здэдмыгъэсымэджэну
здэвмыгъэсымэджэну
здамыгъэсымэджэну
Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
щӀэзгъэсымаджэ
щӀэбгъэсымаджэ
щӀигъэсымаджэ
щӀэдгъэсымаджэ
щӀэвгъэсымаджэ
щӀагъэсымаджэ
ит зэман - щымыӀэныгъэ
щӀэзмыгъэсымаджэ
щӀумыгъэсымаджэ
щӀимыгъэсымаджэ
щӀэдмыгъэсымаджэ
щӀэвмыгъэсымаджэ
щӀамыгъэсымаджэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
щӀэзгъэсымэджа
щӀэбгъэсымэджа
щӀигъэсымэджа
щӀэдгъэсымэджа
щӀэвгъэсымэджа
щӀагъэсымэджа
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
щӀэзмыгъэсымэджа
щӀумыгъэсымэджа
щӀимыгъэсымэджа
щӀэдмыгъэсымэджа
щӀэвмыгъэсымэджа
щӀамыгъэсымэджа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
щӀэзгъэсымэджэгъа
щӀэбгъэсымэджэгъа
щӀигъэсымэджэгъа
щӀэдгъэсымэджэгъа
щӀэвгъэсымэджэгъа
щӀагъэсымэджэгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
щӀэзмыгъэсымэджэгъа
щӀумыгъэсымэджэгъа
щӀимыгъэсымэджэгъа
щӀэдмыгъэсымэджэгъа
щӀэвмыгъэсымэджэгъа
щӀамыгъэсымэджэгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
щӀэзгъэсымэджэн
щӀэбгъэсымэджэн
щӀигъэсымэджэн
щӀэдгъэсымэджэн
щӀэвгъэсымэджэн
щӀагъэсымэджэн
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
щӀэзмыгъэсымэджэн
щӀумыгъэсымэджэн
щӀимыгъэсымэджэн
щӀэдмыгъэсымэджэн
щӀэвмыгъэсымэджэн
щӀамыгъэсымэджэн
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
щӀэзгъэсымэджэну
щӀэбгъэсымэджэну
щӀигъэсымэджэну
щӀэдгъэсымэджэну
щӀэвгъэсымэджэну
щӀагъэсымэджэну
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
щӀэзмыгъэсымэджэну
щӀумыгъэсымэджэну
щӀимыгъэсымэджэну
щӀэдмыгъэсымэджэну
щӀэвмыгъэсымэджэну
щӀамыгъэсымэджэну
Деепричастиехэр
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман - щыӀэныгъэ
згъэсымаджэу
бгъэсымаджэу
игъэсымаджэу
дгъэсымаджэу
вгъэсымаджэу
ягъэсымаджэу
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сымыгъэсымаджэу
умыгъэсымаджэу
имыгъэсымаджэу
дымыгъэсымаджэу
фымыгъэсымаджэу
ямыгъэсымаджэу
блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
згъэсымэджауэ
бгъэсымэджауэ
игъэсымэджауэ
дгъэсымэджауэ
вгъэсымэджауэ
ягъэсымэджауэ
блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сымыгъэсымэджауэ
умыгъэсымэджауэ
имыгъэсымэджауэ
дымыгъэсымэджауэ
фымыгъэсымэджауэ
ямыгъэсымэджауэ
урэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ
згъэсымаджэурэ
бгъэсымаджэурэ
игъэсымаджэурэ
дгъэсымаджэурэ
вгъэсымаджэурэ
ягъэсымаджэурэ
урэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ
сымыгъэсымаджэурэ
умыгъэсымаджэурэ
имыгъэсымаджэурэ
дымыгъэсымаджэурэ
фымыгъэсымаджэурэ
ямыгъэсымаджэурэ
Прямой дополненэ -- ит зэман щыӀэныгъэ фащэ
Прямой Дополненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
абыхэм
Подлежащэ
сэ
--
узогъэсымаджэ
согъэсымаджэ
--
фызогъэсымаджэ
согъэсымаджэ(хэ)
уэ
сыбогъэсымаджэ
--
уогъэсымаджэ / богъэсымаджэ
дыбогъэсымаджэ
--
уогъэсымаджэ(хэ) / богъэсымаджэ(хэ)
абы
сегъэсымаджэ
уегъэсымаджэ
егъэсымаджэ
дегъэсымаджэ
фегъэсымаджэ
егъэсымаджэ(хэ)
дэ
--
удогъэсымаджэ
догъэсымаджэ
--
фыдогъэсымаджэ
догъэсымаджэ(хэ)
фэ
сывогъэсымаджэ
--
фогъэсымаджэ
дывогъэсымаджэ
--
фогъэсымаджэ(хэ)
абыхэм
сагъэсымаджэ
уагъэсымаджэ
ягъэсымаджэ
дагъэсымаджэ
фагъэсымаджэ
ягъэсымаджэ(хэ)
Прямой дополненэ -- фащэ псори (ит зэман щыӀэныгъэ фащэм нэгъуэщӀ)
Прямой Дополненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
Подлежащэ
сэ
--
узгъэ[сымаджэрэ]
згъэ[сымаджэрэ]
--
фызгъэ[сымаджэрэ]
згъэ[сымаджэ(хэ)рэ]
уэ
сыбгъэ[сымаджэрэ]
--
бгъэ[сымаджэрэ]
дыбгъэ[сымаджэрэ]
--
бгъэ[сымаджэ(хэ)рэ]
абы
сигъэ[сымаджэрэ]
уигъэ[сымаджэрэ]
игъэ[сымаджэрэ]
дигъэ[сымаджэрэ]
фигъэ[сымаджэрэ]
игъэ[сымаджэ(хэ)рэ]
дэ
--
удгъэ[сымаджэрэ]
дгъэ[сымаджэрэ]
--
фыдгъэ[сымаджэрэ]
дгъэ[сымаджэ(хэ)рэ]
фэ
сывгъэ[сымаджэрэ]
--
вгъэ[сымаджэрэ]
дывгъэ[сымаджэрэ]
--
вгъэ[сымаджэ(хэ)рэ]
абыхэм
сагъэ[сымаджэрэ]
уагъэ[сымаджэрэ]
ягъэ[сымаджэрэ]
дагъэ[сымаджэрэ]
фагъэ[сымаджэрэ]
ягъэ[сымаджэ(хэ)рэ]
-э-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[гъэсымадж]э
[гъэсымадж]эр
--
[гъэсымадж]эхэр
Эргативнэ:
[гъэсымадж]э
[гъэсымадж]эм
--
[гъэсымадж]эхэм
Послеложнэ:
[гъэсымадж]экӀэ
[гъэсымадж]эмкӀэ
[гъэсымадж]эхэкӀэ
[гъэсымадж]эхэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[гъэсымадж]эуэ
[гъэсымадж]эрауэ
[гъэсымадж]эхэу
[гъэсымадж]эхэрауэ
-а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[гъэсымэдж]а
[гъэсымэдж]ар
--
[гъэсымэдж]ахэр
Эргативнэ:
[гъэсымэдж]а
[гъэсымэдж]ам
--
[гъэсымэдж]ахэм
Послеложнэ:
[гъэсымэдж]акӀэ
[гъэсымэдж]амкӀэ
[гъэсымэдж]ахэкӀэ
[гъэсымэдж]ахэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[гъэсымэдж]ауэ
[гъэсымэдж]арауэ
[гъэсымэдж]ахэу
[гъэсымэдж]ахэрауэ
-эн-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[гъэсымэдж]эн
[гъэсымэдж]эныр
--
[гъэсымэдж]энхэр
Эргативнэ:
[гъэсымэдж]эн
[гъэсымэдж]эным
--
[гъэсымэдж]энхэм
Послеложнэ:
[гъэсымэдж]энкӀэ
[гъэсымэдж]энымкӀэ
[гъэсымэдж]энхэкӀэ
[гъэсымэдж]энхэмкӀэ
'Обстоятельственнэ:
[гъэсымэдж]эну
[гъэсымэдж]энырауэ
[гъэсымэдж]энхэу
[гъэсымэдж]энхэрауэ
-эну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[гъэсымэдж]эну
[гъэсымэдж]энур
--
[гъэсымэдж]энухэр
Эргативнэ:
[гъэсымэдж]эну
[гъэсымэдж]энум
--
[гъэсымэдж]энухэм
Послеложнэ:
[гъэсымэдж]энукӀэ
[гъэсымэдж]энумкӀэ
[гъэсымэдж]энухэкӀэ
[гъэсымэдж]энухэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[гъэсымэдж]энууэ
[гъэсымэдж]энурауэ
[гъэсымэдж]энухэу
[гъэсымэдж]энухэрауэ
МЫХЬЭНЭ
сымэджэн псалъэм и каузатив.
ЩАПХЪЭХЭР
ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР
Сабийр щӏы щӏыӏэм зэрыхэсам игъэсымэджащ.
Щӏалэр и дзэм тхьэмахуэкӏэ игъэсымэджащ.
НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР
ИНДЖЫЛЫБЗЭ
гъэсымэджэн: causative for сымэджэн : make sick or ill
Сабийр щӏы щӏыӏэм зэрыхэсам игъэсымэджащ: the child became ill from sitting on the cold ground.
Щӏалэр и дзэм тхьэмахуэкӏэ игъэсымэджащ: The boy's tooth made him ill for a week.
УРЫСЫБЗЭ
гъэсымэджэн: каузатив к сымэджэн : заставить болеть
Сабийр щӏы щӏыӏэм зэрыхэсам игъэсымэджащ: мальчик заболел оттого, что сидел на холодной земле.
Щӏалэр и дзэм тхьэмахуэкӏэ игъэсымэджащ: Из-за зуба, мальчик неделю болел.
БИБЛИОГРАФИЕ
Апажэ М. Л., КӀуэкӀуэ Ж. Н. Адыгэ-урыс псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2008.
БищӀо Б. Ч. Адыгэбзэм и псалъэгъэнахуэ. Налшык: «Эльбрус», 2015.
БищӀо Б. Ч., Къумыкъу Д. М., ТӀымыжь Хь. Т. ЕджапӀэхэм папщӀэ урыс-адыгэ псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2013.
Джаурджий Хь. З., Сыкъун Хь. Хь. Урыс-адыгэ школ псалъалъэ. Налшык: «Нарт», 1991.
Къэбэрдей АССР-м и министрхэм я советым деж щыӀэ Къэбэрдей научно-исследовательскэ институт. Къардэн Б. М., БищӀэу А. Т. Урыс-къэбэрдей-шэрджэс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1955
Къэбэрдей-Балъкъэр АССР-м и министрхэм я советым и деж щыӀэ Къэбэрдей-балъкъэр научно-исследовательскэ институт. Апажэ М. Л., Багъ Н. А., Багъ П. М., Балъкъэр Б. Хь, КӀуэкӀуэ Ж. Н., ЖьэкӀэмыхъу Хь. Хь., Урыс Хь. Щ. Къэбэрдей-урыс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1957
Россием щӀэныгъэхэмкӀэ и академием и Къэбэрдей-Балъкъэр щӀэныгъэ центрым гуманитарнэ къухутэныгъэхэмкӀэ и институт. Адыгэбзэ псалъалъэ. Москва: «Дигора», 1999.
Табухов Х. К. Толковый русско-кабардино-черкесский словарь. Нальчик: Издательлский центр «Эль-Фа», 2006.
Шэрджэс Алий. Яхуэмыфащэу лъэныкъуэ едгъэза псалъэхэр. Адыгэ псалъэгъэнахуэм щӀыгъужыпхъэхэр. Налшык: Изд. КБИГИ, 2009.