АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)
Глагол лъэӏэс "гъэджэн"-м и спряженэ
Инфинитив (масдар)
щыӀэныгъэ:
гъэджэн
щымыӀэныгъэ:
мыгъэджэн
Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
щыӀэныгъэ:
згъэджэн
бгъэджэн
игъэджэн
дгъэджэн
вгъэджэн
ягъэджэн
щымыӀэныгъэ:
сымыгъэджэн
умыгъэджэн
имыгъэджэн
дымыгъэджэн
фымыгъэджэн
ямыгъэджэн
Унафэ наклоненэ
уэ
фэ
щыӀэныгъэ:
гъаджэ!
вгъаджэ!
щымыӀэныгъэ:
умыгъаджэ!
фымыгъаджэ!
Ре-кӀэ унафэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
щыӀэныгъэ:
срегъаджэ
урегъаджэ
ирегъаджэ
дрегъаджэ
фрегъаджэ
ирегъаджэ
щымыӀэныгъэ:
сремыгъаджэ
уремыгъаджэ
иремыгъаджэ
дремыгъаджэ
фремыгъаджэ
иремыгъаджэ
ЗэраӀуатэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:
согъаджэ(р)
уогъаджэ(р) / богъаджэ(р)
егъаджэ(р)
догъаджэ(р)
фогъаджэ(р)
ягъаджэ(р)
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
згъаджэркъым
бгъаджэркъым
игъаджэркъым
дгъаджэркъым
вгъаджэркъым
ягъаджэркъым
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:
згъаджэ(р)т
бгъаджэ(р)т
игъаджэ(р)т
дгъаджэ(р)т
вгъаджэ(р)т
ягъаджэ(р)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:
згъаджэ(р)тэкъым
бгъаджэ(р)тэкъым
игъаджэ(р)тэкъым
дгъаджэ(р)тэкъым
вгъаджэ(р)тэкъым
ягъаджэ(р)тэкъым
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
згъэджащ
бгъэджащ
игъэджащ
дгъэджащ
вгъэджащ
ягъэджащ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
згъэджакъым
бгъэджакъым
игъэджакъым
дгъэджакъым
вгъэджакъым
ягъэджакъым
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:
згъэджат
бгъэджат
игъэджат
дгъэджат
вгъэджат
ягъэджат
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
згъэджатэкъым
бгъэджатэкъым
игъэджатэкъым
дгъэджатэкъым
вгъэджатэкъым
ягъэджатэкъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:
згъэджэгъащ
бгъэджэгъащ
игъэджэгъащ
дгъэджэгъащ
вгъэджэгъащ
ягъэджэгъащ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:
згъэджэгъакъым
бгъэджэгъакъым
игъэджэгъакъым
дгъэджэгъакъым
вгъэджэгъакъым
ягъэджэгъакъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:
згъэджэгъат
бгъэджэгъат
игъэджэгъат
дгъэджэгъат
вгъэджэгъат
ягъэджэгъат
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ:
згъэджэгъатэкъым
бгъэджэгъатэкъым
игъэджэгъатэкъым
дгъэджэгъатэкъым
вгъэджэгъатэкъым
ягъэджэгъатэкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:
згъаджэщ
бгъаджэщ
игъаджэщ
дгъаджэщ
вгъаджэщ
ягъаджэщ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:
згъаджэкъым
бгъаджэкъым
игъаджэкъым
дгъаджэкъым
вгъаджэкъым
ягъаджэкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:
згъаджэт
бгъаджэт
игъаджэт
дгъаджэт
вгъаджэт
ягъаджэт
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:
згъаджэтэкъым
бгъаджэтэкъым
игъаджэтэкъым
дгъаджэтэкъым
вгъаджэтэкъым
ягъаджэтэкъым
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
згъэджэнщ
бгъэджэнщ
игъэджэнщ
дгъэджэнщ
вгъэджэнщ
ягъэджэнщ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
згъэджэнкъым
бгъэджэнкъым
игъэджэнкъым
дгъэджэнкъым
вгъэджэнкъым
ягъэджэнкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
згъэджэнущ
бгъэджэнущ
игъэджэнущ
дгъэджэнущ
вгъэджэнущ
ягъэджэнущ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
згъэджэнукъым
бгъэджэнукъым
игъэджэнукъым
дгъэджэнукъым
вгъэджэнукъым
ягъэджэнукъым
ЗэрыупщӀэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:
згъаджэрэ
бгъаджэрэ
игъаджэрэ
дгъаджэрэ
вгъаджэрэ
ягъаджэрэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
згъаджэркъэ
бгъаджэркъэ
игъаджэркъэ
дгъаджэркъэ
вгъаджэркъэ
ягъаджэркъэ
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:
згъаджэ(р)т
бгъаджэ(р)т
игъаджэ(р)т
дгъаджэ(р)т
вгъаджэ(р)т
ягъаджэ(р)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:
згъаджэ(р)тэкъэ
бгъаджэ(р)тэкъэ
игъаджэ(р)тэкъэ
дгъаджэ(р)тэкъэ
вгъаджэ(р)тэкъэ
ягъаджэ(р)тэкъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
згъэджа
бгъэджа
игъэджа
дгъэджа
вгъэджа
ягъэджа
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
згъэджакъэ
бгъэджакъэ
игъэджакъэ
дгъэджакъэ
вгъэджакъэ
ягъэджакъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:
згъэджат
бгъэджат
игъэджат
дгъэджат
вгъэджат
ягъэджат
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
згъэджатэкъэ
бгъэджатэкъэ
игъэджатэкъэ
дгъэджатэкъэ
вгъэджатэкъэ
ягъэджатэкъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:
згъэджэгъа
бгъэджэгъа
игъэджэгъа
дгъэджэгъа
вгъэджэгъа
ягъэджэгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:
згъэджэгъакъэ
бгъэджэгъакъэ
игъэджэгъакъэ
дгъэджэгъакъэ
вгъэджэгъакъэ
ягъэджэгъакъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:
згъэджэгъат
бгъэджэгъат
игъэджэгъат
дгъэджэгъат
вгъэджэгъат
ягъэджэгъат
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
згъэджэгъатэкъэ
бгъэджэгъатэкъэ
игъэджэгъатэкъэ
дгъэджэгъатэкъэ
вгъэджэгъатэкъэ
ягъэджэгъатэкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:
згъаджэ
бгъаджэ
игъаджэ
дгъаджэ
вгъаджэ
ягъаджэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:
згъаджэкъэ
бгъаджэкъэ
игъаджэкъэ
дгъаджэкъэ
вгъаджэкъэ
ягъаджэкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:
згъаджэт
бгъаджэт
игъаджэт
дгъаджэт
вгъаджэт
ягъаджэт
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:
згъаджэтэкъэ
бгъаджэтэкъэ
игъаджэтэкъэ
дгъаджэтэкъэ
вгъаджэтэкъэ
ягъаджэтэкъэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
згъэджэн
бгъэджэн
игъэджэн
дгъэджэн
вгъэджэн
ягъэджэн
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
згъэджэнкъэ
бгъэджэнкъэ
игъэджэнкъэ
дгъэджэнкъэ
вгъэджэнкъэ
ягъэджэнкъэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
згъэджэну
бгъэджэну
игъэджэну
дгъэджэну
вгъэджэну
ягъэджэну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
згъэджэнукъэ
бгъэджэнукъэ
игъэджэнукъэ
дгъэджэнукъэ
вгъэджэнукъэ
ягъэджэнукъэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:
згъаджэмэ
бгъаджэмэ
игъаджэмэ
дгъаджэмэ
вгъаджэмэ
ягъаджэмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыгъаджэмэ
умыгъаджэмэ
имыгъаджэмэ
дымыгъаджэмэ
фымыгъаджэмэ
ямыгъаджэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
згъэджамэ
бгъэджамэ
игъэджамэ
дгъэджамэ
вгъэджамэ
ягъэджамэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сымыгъэджамэ
умыгъэджамэ
имыгъэджамэ
дымыгъэджамэ
фымыгъэджамэ
ямыгъэджамэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
згъэджэгъамэ
бгъэджэгъамэ
игъэджэгъамэ
дгъэджэгъамэ
вгъэджэгъамэ
ягъэджэгъамэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сымыгъэджэгъамэ
умыгъэджэгъамэ
имыгъэджэгъамэ
дымыгъэджэгъамэ
фымыгъэджэгъамэ
ямыгъэджэгъамэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
згъэджэнмэ
бгъэджэнмэ
игъэджэнмэ
дгъэджэнмэ
вгъэджэнмэ
ягъэджэнмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыгъэджэнмэ
умыгъэджэнмэ
имыгъэджэнмэ
дымыгъэджэнмэ
фымыгъэджэнмэ
ямыгъэджэнмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
згъэджэнумэ
бгъэджэнумэ
игъэджэнумэ
дгъэджэнумэ
вгъэджэнумэ
ягъэджэнумэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыгъэджэнумэ
умыгъэджэнумэ
имыгъэджэнумэ
дымыгъэджэнумэ
фымыгъэджэнумэ
ямыгъэджэнумэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:
згъаджэтэмэ
бгъаджэтэмэ
игъаджэтэмэ
дгъаджэтэмэ
вгъаджэтэмэ
ягъаджэтэмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыгъаджэтэмэ
умыгъаджэтэмэ
имыгъаджэтэмэ
дымыгъаджэтэмэ
фымыгъаджэтэмэ
ямыгъаджэтэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
згъэджатэмэ
бгъэджатэмэ
игъэджатэмэ
дгъэджатэмэ
вгъэджатэмэ
ягъэджатэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сымыгъэджатэмэ
умыгъэджатэмэ
имыгъэджатэмэ
дымыгъэджатэмэ
фымыгъэджатэмэ
ямыгъэджатэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
згъэджэгъатэмэ
бгъэджэгъатэмэ
игъэджэгъатэмэ
дгъэджэгъатэмэ
вгъэджэгъатэмэ
ягъэджэгъатэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сымыгъэджэгъатэмэ
умыгъэджэгъатэмэ
имыгъэджэгъатэмэ
дымыгъэджэгъатэмэ
фымыгъэджэгъатэмэ
ямыгъэджэгъатэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
згъэджэнтэмэ
бгъэджэнтэмэ
игъэджэнтэмэ
дгъэджэнтэмэ
вгъэджэнтэмэ
ягъэджэнтэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыгъэджэнтэмэ
умыгъэджэнтэмэ
имыгъэджэнтэмэ
дымыгъэджэнтэмэ
фымыгъэджэнтэмэ
ямыгъэджэнтэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
згъэджэнутэмэ
бгъэджэнутэмэ
игъэджэнутэмэ
дгъэджэнутэмэ
вгъэджэнутэмэ
ягъэджэнутэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыгъэджэнутэмэ
умыгъэджэнутэмэ
имыгъэджэнутэмэ
дымыгъэджэнутэмэ
фымыгъэджэнутэмэ
ямыгъэджэнутэмэ
сослагательнэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
згъэджэнт
бгъэджэнт
игъэджэнт
дгъэджэнт
вгъэджэнт
ягъэджэнт
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
згъэджэнтэкъым
бгъэджэнтэкъым
игъэджэнтэкъым
дгъэджэнтэкъым
вгъэджэнтэкъым
ягъэджэнтэкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
згъэджэнут
бгъэджэнут
игъэджэнут
дгъэджэнут
вгъэджэнут
ягъэджэнут
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
згъэджэнутэкъым
бгъэджэнутэкъым
игъэджэнутэкъым
дгъэджэнутэкъым
вгъэджэнутэкъым
ягъэджэнутэкъым
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:
згъаджэми
бгъаджэми
игъаджэми
дгъаджэми
вгъаджэми
ягъаджэми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыгъаджэми
умыгъаджэми
имыгъаджэми
дымыгъаджэми
фымыгъаджэми
ямыгъаджэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
згъэджами
бгъэджами
игъэджами
дгъэджами
вгъэджами
ягъэджами
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сымыгъэджами
умыгъэджами
имыгъэджами
дымыгъэджами
фымыгъэджами
ямыгъэджами
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
згъэджэгъами
бгъэджэгъами
игъэджэгъами
дгъэджэгъами
вгъэджэгъами
ягъэджэгъами
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сымыгъэджэгъами
умыгъэджэгъами
имыгъэджэгъами
дымыгъэджэгъами
фымыгъэджэгъами
ямыгъэджэгъами
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
згъэджэнми
бгъэджэнми
игъэджэнми
дгъэджэнми
вгъэджэнми
ягъэджэнми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыгъэджэнми
умыгъэджэнми
имыгъэджэнми
дымыгъэджэнми
фымыгъэджэнми
ямыгъэджэнми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
згъэджэнуми
бгъэджэнуми
игъэджэнуми
дгъэджэнуми
вгъэджэнуми
ягъэджэнуми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыгъэджэнуми
умыгъэджэнуми
имыгъэджэнуми
дымыгъэджэнуми
фымыгъэджэнуми
ямыгъэджэнуми
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:
згъаджэтэми
бгъаджэтэми
игъаджэтэми
дгъаджэтэми
вгъаджэтэми
ягъаджэтэми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыгъаджэтэми
умыгъаджэтэми
имыгъаджэтэми
дымыгъаджэтэми
фымыгъаджэтэми
ямыгъаджэтэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
згъэджатэми
бгъэджатэми
игъэджатэми
дгъэджатэми
вгъэджатэми
ягъэджатэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сымыгъэджатэми
умыгъэджатэми
имыгъэджатэми
дымыгъэджатэми
фымыгъэджатэми
ямыгъэджатэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
згъэджэгъатэми
бгъэджэгъатэми
игъэджэгъатэми
дгъэджэгъатэми
вгъэджэгъатэми
ягъэджэгъатэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сымыгъэджэгъатэми
умыгъэджэгъатэми
имыгъэджэгъатэми
дымыгъэджэгъатэми
фымыгъэджэгъатэми
ямыгъэджэгъатэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
згъэджэнтэми
бгъэджэнтэми
игъэджэнтэми
дгъэджэнтэми
вгъэджэнтэми
ягъэджэнтэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыгъэджэнтэми
умыгъэджэнтэми
имыгъэджэнтэми
дымыгъэджэнтэми
фымыгъэджэнтэми
ямыгъэджэнтэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
згъэджэнутэми
бгъэджэнутэми
игъэджэнутэми
дгъэджэнутэми
вгъэджэнутэми
ягъэджэнутэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыгъэджэнутэми
умыгъэджэнутэми
имыгъэджэнутэми
дымыгъэджэнутэми
фымыгъэджэнутэми
ямыгъэджэнутэми
гъэщӀэгъуэныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
щыӀэныгъэ:
згъэджаи
бгъэджаи
игъэджаи
дгъэджаи
вгъэджаи
ягъэджаи
щымыӀэныгъэ:
сымыгъэджаи
умыгъэджаи
имыгъэджаи
дымыгъэджаи
фымыгъэджаи
ямыгъэджаи
фӀэфӀыныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
щыӀэныгъэ:
згъэджащэрэт
бгъэджащэрэт
игъэджащэрэт
дгъэджащэрэт
вгъэджащэрэт
ягъэджащэрэт
щымыӀэныгъэ:
сымыгъэджащэрэт
умыгъэджащэрэт
имыгъэджащэрэт
дымыгъэджащэрэт
фымыгъэджащэрэт
ямыгъэджащэрэт
шэч къытехьэныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
згъэджагъэнщ
бгъэджагъэнщ
игъэджагъэнщ
дгъэджагъэнщ
вгъэджагъэнщ
ягъэджагъэнщ
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
згъэджагъэнкъым
бгъэджагъэнкъым
игъэджагъэнкъым
дгъэджагъэнкъым
вгъэджагъэнкъым
ягъэджагъэнкъым
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
згъэджагъэнт
бгъэджагъэнт
игъэджагъэнт
дгъэджагъэнт
вгъэджагъэнт
ягъэджагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
згъэджагъэнтэкъым
бгъэджагъэнтэкъым
игъэджагъэнтэкъым
дгъэджагъэнтэкъым
вгъэджагъэнтэкъым
ягъэджагъэнтэкъым
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
згъэджагъэн
бгъэджагъэн
игъэджагъэн
дгъэджагъэн
вгъэджагъэн
ягъэджагъэн
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
згъэджагъэнкъэ
бгъэджагъэнкъэ
игъэджагъэнкъэ
дгъэджагъэнкъэ
вгъэджагъэнкъэ
ягъэджагъэнкъэ
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
згъэджагъэнт
бгъэджагъэнт
игъэджагъэнт
дгъэджагъэнт
вгъэджагъэнт
ягъэджагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
згъэджагъэнтэкъэ
бгъэджагъэнтэкъэ
игъэджагъэнтэкъэ
дгъэджагъэнтэкъэ
вгъэджагъэнтэкъэ
ягъэджагъэнтэкъэ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
згъэджагъэнущ
бгъэджагъэнущ
игъэджагъэнущ
дгъэджагъэнущ
вгъэджагъэнущ
ягъэджагъэнущ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
згъэджагъэнукъым
бгъэджагъэнукъым
игъэджагъэнукъым
дгъэджагъэнукъым
вгъэджагъэнукъым
ягъэджагъэнукъым
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
згъэджагъэнут
бгъэджагъэнут
игъэджагъэнут
дгъэджагъэнут
вгъэджагъэнут
ягъэджагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
згъэджагъэнутэкъым
бгъэджагъэнутэкъым
игъэджагъэнутэкъым
дгъэджагъэнутэкъым
вгъэджагъэнутэкъым
ягъэджагъэнутэкъым
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
згъэджагъэну
бгъэджагъэну
игъэджагъэну
дгъэджагъэну
вгъэджагъэну
ягъэджагъэну
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
згъэджагъэнукъэ
бгъэджагъэнукъэ
игъэджагъэнукъэ
дгъэджагъэнукъэ
вгъэджагъэнукъэ
ягъэджагъэнукъэ
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
згъэджагъэнут
бгъэджагъэнут
игъэджагъэнут
дгъэджагъэнут
вгъэджагъэнут
ягъэджагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
згъэджагъэнутэкъэ
бгъэджагъэнутэкъэ
игъэджагъэнутэкъэ
дгъэджагъэнутэкъэ
вгъэджагъэнутэкъэ
ягъэджагъэнутэкъэ
Зылэжь (субъектнэ) причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
зыгъаджэ
ит зэман - щымыӀэныгъэ
зымыгъаджэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
зыгъэджа
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
зымыгъэджа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
зыгъэджэгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
зымыгъэджэгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
зыгъэджэн
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
зымыгъэджэн
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
зыгъэджэну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
зымыгъэджэну
Зэлэжь (объектнэ) причастие (щхьэм иту)
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман - щыӀэныгъэ
згъаджэ
бгъаджэ
игъаджэ
дгъаджэ
вгъаджэ
ягъаджэ
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сымыгъаджэ
умыгъаджэ
имыгъаджэ
дымыгъаджэ
фымыгъаджэ
ямыгъаджэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
згъэджа
бгъэджа
игъэджа
дгъэджа
вгъэджа
ягъэджа
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сымыгъэджа
умыгъэджа
имыгъэджа
дымыгъэджа
фымыгъэджа
ямыгъэджа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
згъэджэгъа
бгъэджэгъа
игъэджэгъа
дгъэджэгъа
вгъэджэгъа
ягъэджэгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сымыгъэджэгъа
умыгъэджэгъа
имыгъэджэгъа
дымыгъэджэгъа
фымыгъэджэгъа
ямыгъэджэгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
згъэджэн
бгъэджэн
игъэджэн
дгъэджэн
вгъэджэн
ягъэджэн
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сымыгъэджэн
умыгъэджэн
имыгъэджэн
дымыгъэджэн
фымыгъэджэн
ямыгъэджэн
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
згъэджэну
бгъэджэну
игъэджэну
дгъэджэну
вгъэджэну
ягъэджэну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сымыгъэджэну
умыгъэджэну
имыгъэджэну
дымыгъэджэну
фымыгъэджэну
ямыгъэджэну
Зэлэжь (объектнэ) причастие (щхьэншэ)
ит зэман - щыӀэныгъэ
гъаджэ
ит зэман - щымыӀэныгъэ
мыгъаджэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
гъэджа
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
мыгъэджа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
гъэджэгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
мыгъэджэгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
гъэджэн
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
мыгъэджэн
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
гъэджэну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
мыгъэджэну
Обстоятельственнэ причастиехэр
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
Лэжьыгъэм и къэхъукӀэр зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
зэрызгъаджэ
зэрыбгъаджэ
зэригъаджэ
зэрыдгъаджэ
зэрывгъаджэ
зэрагъаджэ
ит зэман - щымыӀэныгъэ
зэрызмыгъаджэ
зэрумыгъаджэ
зэримыгъаджэ
зэрыдмыгъаджэ
зэрывмыгъаджэ
зэрамыгъаджэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
зэрызгъэджа
зэрыбгъэджа
зэригъэджа
зэрыдгъэджа
зэрывгъэджа
зэрагъэджа
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
зэрызмыгъэджа
зэрумыгъэджа
зэримыгъэджа
зэрыдмыгъэджа
зэрывмыгъэджа
зэрамыгъэджа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
зэрызгъэджэгъа
зэрыбгъэджэгъа
зэригъэджэгъа
зэрыдгъэджэгъа
зэрывгъэджэгъа
зэрагъэджэгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
зэрызмыгъэджэгъа
зэрумыгъэджэгъа
зэримыгъэджэгъа
зэрыдмыгъэджэгъа
зэрывмыгъэджэгъа
зэрамыгъэджэгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
зэрызгъэджэн
зэрыбгъэджэн
зэригъэджэн
зэрыдгъэджэн
зэрывгъэджэн
зэрагъэджэн
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
зэрызмыгъэджэн
зэрумыгъэджэн
зэримыгъэджэн
зэрыдмыгъэджэн
зэрывмыгъэджэн
зэрамыгъэджэн
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
зэрызгъэджэну
зэрыбгъэджэну
зэригъэджэну
зэрыдгъэджэну
зэрывгъэджэну
зэрагъэджэну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
зэрызмыгъэджэну
зэрумыгъэджэну
зэримыгъэджэну
зэрыдмыгъэджэну
зэрывмыгъэджэну
зэрамыгъэджэну
Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
щызгъаджэ
щыбгъаджэ
щигъаджэ
щыдгъаджэ
щывгъаджэ
щагъаджэ
ит зэман - щымыӀэныгъэ
щызмыгъаджэ
щумыгъаджэ
щимыгъаджэ
щыдмыгъаджэ
щывмыгъаджэ
щамыгъаджэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
щызгъэджа
щыбгъэджа
щигъэджа
щыдгъэджа
щывгъэджа
щагъэджа
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
щызмыгъэджа
щумыгъэджа
щимыгъэджа
щыдмыгъэджа
щывмыгъэджа
щамыгъэджа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
щызгъэджэгъа
щыбгъэджэгъа
щигъэджэгъа
щыдгъэджэгъа
щывгъэджэгъа
щагъэджэгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
щызмыгъэджэгъа
щумыгъэджэгъа
щимыгъэджэгъа
щыдмыгъэджэгъа
щывмыгъэджэгъа
щамыгъэджэгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
щызгъэджэн
щыбгъэджэн
щигъэджэн
щыдгъэджэн
щывгъэджэн
щагъэджэн
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
щызмыгъэджэн
щумыгъэджэн
щимыгъэджэн
щыдмыгъэджэн
щывмыгъэджэн
щамыгъэджэн
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
щызгъэджэну
щыбгъэджэну
щигъэджэну
щыдгъэджэну
щывгъэджэну
щагъэджэну
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
щызмыгъэджэну
щумыгъэджэну
щимыгъэджэну
щыдмыгъэджэну
щывмыгъэджэну
щамыгъэджэну
ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
здэзгъаджэ
здэбгъаджэ
здигъаджэ
здэдгъаджэ
здэвгъаджэ
здагъаджэ
ит зэман - щымыӀэныгъэ
здэзмыгъаджэ
здумыгъаджэ
здимыгъаджэ
здэдмыгъаджэ
здэвмыгъаджэ
здамыгъаджэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
здэзгъэджа
здэбгъэджа
здигъэджа
здэдгъэджа
здэвгъэджа
здагъэджа
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
здэзмыгъэджа
здумыгъэджа
здимыгъэджа
здэдмыгъэджа
здэвмыгъэджа
здамыгъэджа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
здэзгъэджэгъа
здэбгъэджэгъа
здигъэджэгъа
здэдгъэджэгъа
здэвгъэджэгъа
здагъэджэгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
здэзмыгъэджэгъа
здумыгъэджэгъа
здимыгъэджэгъа
здэдмыгъэджэгъа
здэвмыгъэджэгъа
здамыгъэджэгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
здэзгъэджэн
здэбгъэджэн
здигъэджэн
здэдгъэджэн
здэвгъэджэн
здагъэджэн
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
здэзмыгъэджэн
здумыгъэджэн
здимыгъэджэн
здэдмыгъэджэн
здэвмыгъэджэн
здамыгъэджэн
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
здэзгъэджэну
здэбгъэджэну
здигъэджэну
здэдгъэджэну
здэвгъэджэну
здагъэджэну
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
здэзмыгъэджэну
здумыгъэджэну
здимыгъэджэну
здэдмыгъэджэну
здэвмыгъэджэну
здамыгъэджэну
Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
щӀэзгъаджэ
щӀэбгъаджэ
щӀигъаджэ
щӀэдгъаджэ
щӀэвгъаджэ
щӀагъаджэ
ит зэман - щымыӀэныгъэ
щӀэзмыгъаджэ
щӀумыгъаджэ
щӀимыгъаджэ
щӀэдмыгъаджэ
щӀэвмыгъаджэ
щӀамыгъаджэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
щӀэзгъэджа
щӀэбгъэджа
щӀигъэджа
щӀэдгъэджа
щӀэвгъэджа
щӀагъэджа
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
щӀэзмыгъэджа
щӀумыгъэджа
щӀимыгъэджа
щӀэдмыгъэджа
щӀэвмыгъэджа
щӀамыгъэджа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
щӀэзгъэджэгъа
щӀэбгъэджэгъа
щӀигъэджэгъа
щӀэдгъэджэгъа
щӀэвгъэджэгъа
щӀагъэджэгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
щӀэзмыгъэджэгъа
щӀумыгъэджэгъа
щӀимыгъэджэгъа
щӀэдмыгъэджэгъа
щӀэвмыгъэджэгъа
щӀамыгъэджэгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
щӀэзгъэджэн
щӀэбгъэджэн
щӀигъэджэн
щӀэдгъэджэн
щӀэвгъэджэн
щӀагъэджэн
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
щӀэзмыгъэджэн
щӀумыгъэджэн
щӀимыгъэджэн
щӀэдмыгъэджэн
щӀэвмыгъэджэн
щӀамыгъэджэн
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
щӀэзгъэджэну
щӀэбгъэджэну
щӀигъэджэну
щӀэдгъэджэну
щӀэвгъэджэну
щӀагъэджэну
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
щӀэзмыгъэджэну
щӀумыгъэджэну
щӀимыгъэджэну
щӀэдмыгъэджэну
щӀэвмыгъэджэну
щӀамыгъэджэну
Деепричастиехэр
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман - щыӀэныгъэ
згъаджэу
бгъаджэу
игъаджэу
дгъаджэу
вгъаджэу
ягъаджэу
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сымыгъаджэу
умыгъаджэу
имыгъаджэу
дымыгъаджэу
фымыгъаджэу
ямыгъаджэу
блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
згъэджауэ
бгъэджауэ
игъэджауэ
дгъэджауэ
вгъэджауэ
ягъэджауэ
блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сымыгъэджауэ
умыгъэджауэ
имыгъэджауэ
дымыгъэджауэ
фымыгъэджауэ
ямыгъэджауэ
урэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ
згъаджэурэ
бгъаджэурэ
игъаджэурэ
дгъаджэурэ
вгъаджэурэ
ягъаджэурэ
урэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ
сымыгъаджэурэ
умыгъаджэурэ
имыгъаджэурэ
дымыгъаджэурэ
фымыгъаджэурэ
ямыгъаджэурэ
Прямой дополненэ -- ит зэман щыӀэныгъэ фащэ
Прямой Дополненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
Подлежащэ
сэ --
узогъаджэ
согъаджэ
--
фызогъаджэ
согъаджэ(хэ)
уэ сыбогъаджэ
--
уогъаджэ / богъаджэ
дыбогъаджэ
--
уогъаджэ(хэ) / богъаджэ(хэ)
абы сегъаджэ
уегъаджэ
егъаджэ
дегъаджэ
фегъаджэ
егъаджэ(хэ)
дэ --
удогъаджэ
догъаджэ
--
фыдогъаджэ
догъаджэ(хэ)
фэ сывогъаджэ
--
фогъаджэ
дывогъаджэ
--
фогъаджэ(хэ)
абыхэм сагъаджэ
уагъаджэ
ягъаджэ
дагъаджэ
фагъаджэ
ягъаджэ(хэ)
Прямой дополненэ -- фащэ псори (ит зэман щыӀэныгъэ фащэм нэгъуэщӀ)
Прямой Дополненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
Подлежащэ
сэ --
узгъа[джэрэ]
згъа[джэрэ]
--
фызгъа[джэрэ]
згъа[джэ(хэ)рэ]
уэ сыбгъа[джэрэ]
--
бгъа[джэрэ]
дыбгъа[джэрэ]
--
бгъа[джэ(хэ)рэ]
абы сигъа[джэрэ]
уигъа[джэрэ]
игъа[джэрэ]
дигъа[джэрэ]
фигъа[джэрэ]
игъа[джэ(хэ)рэ]
дэ --
удгъа[джэрэ]
дгъа[джэрэ]
--
фыдгъа[джэрэ]
дгъа[джэ(хэ)рэ]
фэ сывгъа[джэрэ]
--
вгъа[джэрэ]
дывгъа[джэрэ]
--
вгъа[джэ(хэ)рэ]
абыхэм сагъа[джэрэ]
уагъа[джэрэ]
ягъа[джэрэ]
дагъа[джэрэ]
фагъа[джэрэ]
ягъа[джэ(хэ)рэ]
-э-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы Белджылы Мыбелджылы Белджылы
Именительнэ: [гъадж]э
[гъадж]эр
--
[гъадж]эхэр
Эргативнэ: [гъадж]э
[гъадж]эм
--
[гъадж]эхэм
Послеложнэ: [гъадж]экӀэ
[гъадж]эмкӀэ
[гъадж]эхэкӀэ
[гъадж]эхэмкӀэ
Обстоятельственнэ: [гъадж]эуэ
[гъадж]эрауэ
[гъадж]эхэу
[гъадж]эхэрауэ
-а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы Белджылы Мыбелджылы Белджылы
Именительнэ: [гъэдж]а
[гъэдж]ар
--
[гъэдж]ахэр
Эргативнэ: [гъэдж]а
[гъэдж]ам
--
[гъэдж]ахэм
Послеложнэ: [гъэдж]акӀэ
[гъэдж]амкӀэ
[гъэдж]ахэкӀэ
[гъэдж]ахэмкӀэ
Обстоятельственнэ: [гъэдж]ауэ
[гъэдж]арауэ
[гъэдж]ахэу
[гъэдж]ахэрауэ
-эн-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы Белджылы Мыбелджылы Белджылы
Именительнэ: [гъэдж]эн
[гъэдж]эныр
--
[гъэдж]энхэр
Эргативнэ: [гъэдж]эн
[гъэдж]эным
--
[гъэдж]энхэм
Послеложнэ: [гъэдж]энкӀэ
[гъэдж]энымкӀэ
[гъэдж]энхэкӀэ
[гъэдж]энхэмкӀэ
'Обстоятельственнэ:
[гъэдж]эну
[гъэдж]энырауэ
[гъэдж]энхэу
[гъэдж]энхэрауэ
-эну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы Белджылы Мыбелджылы Белджылы
Именительнэ: [гъэдж]эну
[гъэдж]энур
--
[гъэдж]энухэр
Эргативнэ: [гъэдж]эну
[гъэдж]энум
--
[гъэдж]энухэм
Послеложнэ: [гъэдж]энукӀэ
[гъэдж]энумкӀэ
[гъэдж]энухэкӀэ
[гъэдж]энухэмкӀэ
Обстоятельственнэ: [гъэдж]энууэ
[гъэдж]энурауэ
[гъэдж]энухэу
[гъэдж]энухэрауэ
джэн пcалъэм и каузатив.гъэджэн: causative for джэн : have or make call out
Гъуо гъэджэн: have the herald call out гъэджэн: каузатив к джэн : дать или заставить позвать, окликнуть
Гъуо гъэджэн: дать глашатаю позвать
псалъафэ зэпыщӀахэр
Мыхьэнэ:
НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр
Инджылыбзэ: sound the horns
Урысыбзэ: трубить в трубу
Псалъэ зэпхахэр:
Щапхъэхэр:
Апажэ М. Л., КӀуэкӀуэ Ж. Н. Адыгэ-урыс псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2008.
БищӀо Б. Ч. Адыгэбзэм и псалъэгъэнахуэ. Налшык: «Эльбрус», 2015.
БищӀо Б. Ч., Къумыкъу Д. М., ТӀымыжь Хь. Т. ЕджапӀэхэм папщӀэ урыс-адыгэ псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2013.
Джаурджий Хь. З., Сыкъун Хь. Хь. Урыс-адыгэ школ псалъалъэ. Налшык: «Нарт», 1991.
Къэбэрдей АССР-м и министрхэм я советым деж щыӀэ Къэбэрдей научно-исследовательскэ институт. Къардэн Б. М., БищӀэу А. Т. Урыс-къэбэрдей-шэрджэс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1955
Къэбэрдей-Балъкъэр АССР-м и министрхэм я советым и деж щыӀэ Къэбэрдей-балъкъэр научно-исследовательскэ институт. Апажэ М. Л., Багъ Н. А., Багъ П. М., Балъкъэр Б. Хь, КӀуэкӀуэ Ж. Н., ЖьэкӀэмыхъу Хь. Хь., Урыс Хь. Щ. Къэбэрдей-урыс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1957
Россием щӀэныгъэхэмкӀэ и академием и Къэбэрдей-Балъкъэр щӀэныгъэ центрым гуманитарнэ къухутэныгъэхэмкӀэ и институт. Адыгэбзэ псалъалъэ. Москва: «Дигора», 1999.
Табухов Х. К. Толковый русско-кабардино-черкесский словарь. Нальчик: Издательлский центр «Эль-Фа», 2006.
Шэрджэс Алий. Яхуэмыфащэу лъэныкъуэ едгъэза псалъэхэр. Адыгэ псалъэгъэнахуэм щӀыгъужыпхъэхэр. Налшык: Изд. КБИГИ, 2009. 
