АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)
ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭӀЭС
ЭТИМОЛОГИЕ
КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ
ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ
СПРЯЖЕНЭ
Глагол лъэӏэс "гъэбыдэн"-м и спряженэ
Инфинитив (масдар)
щыӀэныгъэ:
гъэбыдэн
щымыӀэныгъэ:
мыгъэбыдэн
Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
щыӀэныгъэ:
згъэбыдэн
бгъэбыдэн
игъэбыдэн
дгъэбыдэн
вгъэбыдэн
ягъэбыдэн
щымыӀэныгъэ:
сымыгъэбыдэн
умыгъэбыдэн
имыгъэбыдэн
дымыгъэбыдэн
фымыгъэбыдэн
ямыгъэбыдэн
Унафэ наклоненэ
уэ
фэ
щыӀэныгъэ:
гъэбыдэ!
вгъэбыдэ!
щымыӀэныгъэ:
умыгъэбыдэ!
фымыгъэбыдэ!
Ре-кӀэ унафэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
щыӀэныгъэ:
срегъэбыдэ
урегъэбыдэ
ирегъэбыдэ
дрегъэбыдэ
фрегъэбыдэ
ирегъэбыдэ
щымыӀэныгъэ:
сремыгъэбыдэ
уремыгъэбыдэ
иремыгъэбыдэ
дремыгъэбыдэ
фремыгъэбыдэ
иремыгъэбыдэ
ЗэраӀуатэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:
согъэбыдэ(р)
уогъэбыдэ(р) / богъэбыдэ(р)
егъэбыдэ(р)
догъэбыдэ(р)
фогъэбыдэ(р)
ягъэбыдэ(р)
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
згъэбыдэркъым
бгъэбыдэркъым
игъэбыдэркъым
дгъэбыдэркъым
вгъэбыдэркъым
ягъэбыдэркъым
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:
згъэбыдэ(р)т
бгъэбыдэ(р)т
игъэбыдэ(р)т
дгъэбыдэ(р)т
вгъэбыдэ(р)т
ягъэбыдэ(р)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:
згъэбыдэ(р)тэкъым
бгъэбыдэ(р)тэкъым
игъэбыдэ(р)тэкъым
дгъэбыдэ(р)тэкъым
вгъэбыдэ(р)тэкъым
ягъэбыдэ(р)тэкъым
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
згъэбыдащ
бгъэбыдащ
игъэбыдащ
дгъэбыдащ
вгъэбыдащ
ягъэбыдащ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
згъэбыдакъым
бгъэбыдакъым
игъэбыдакъым
дгъэбыдакъым
вгъэбыдакъым
ягъэбыдакъым
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:
згъэбыдат
бгъэбыдат
игъэбыдат
дгъэбыдат
вгъэбыдат
ягъэбыдат
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
згъэбыдатэкъым
бгъэбыдатэкъым
игъэбыдатэкъым
дгъэбыдатэкъым
вгъэбыдатэкъым
ягъэбыдатэкъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:
згъэбыдэгъащ
бгъэбыдэгъащ
игъэбыдэгъащ
дгъэбыдэгъащ
вгъэбыдэгъащ
ягъэбыдэгъащ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:
згъэбыдэгъакъым
бгъэбыдэгъакъым
игъэбыдэгъакъым
дгъэбыдэгъакъым
вгъэбыдэгъакъым
ягъэбыдэгъакъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:
згъэбыдэгъат
бгъэбыдэгъат
игъэбыдэгъат
дгъэбыдэгъат
вгъэбыдэгъат
ягъэбыдэгъат
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ:
згъэбыдэгъатэкъым
бгъэбыдэгъатэкъым
игъэбыдэгъатэкъым
дгъэбыдэгъатэкъым
вгъэбыдэгъатэкъым
ягъэбыдэгъатэкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:
згъэбыдэщ
бгъэбыдэщ
игъэбыдэщ
дгъэбыдэщ
вгъэбыдэщ
ягъэбыдэщ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:
згъэбыдэкъым
бгъэбыдэкъым
игъэбыдэкъым
дгъэбыдэкъым
вгъэбыдэкъым
ягъэбыдэкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:
згъэбыдэт
бгъэбыдэт
игъэбыдэт
дгъэбыдэт
вгъэбыдэт
ягъэбыдэт
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:
згъэбыдэтэкъым
бгъэбыдэтэкъым
игъэбыдэтэкъым
дгъэбыдэтэкъым
вгъэбыдэтэкъым
ягъэбыдэтэкъым
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
згъэбыдэнщ
бгъэбыдэнщ
игъэбыдэнщ
дгъэбыдэнщ
вгъэбыдэнщ
ягъэбыдэнщ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
згъэбыдэнкъым
бгъэбыдэнкъым
игъэбыдэнкъым
дгъэбыдэнкъым
вгъэбыдэнкъым
ягъэбыдэнкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
згъэбыдэнущ
бгъэбыдэнущ
игъэбыдэнущ
дгъэбыдэнущ
вгъэбыдэнущ
ягъэбыдэнущ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
згъэбыдэнукъым
бгъэбыдэнукъым
игъэбыдэнукъым
дгъэбыдэнукъым
вгъэбыдэнукъым
ягъэбыдэнукъым
ЗэрыупщӀэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:
згъэбыдэрэ
бгъэбыдэрэ
игъэбыдэрэ
дгъэбыдэрэ
вгъэбыдэрэ
ягъэбыдэрэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
згъэбыдэркъэ
бгъэбыдэркъэ
игъэбыдэркъэ
дгъэбыдэркъэ
вгъэбыдэркъэ
ягъэбыдэркъэ
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:
згъэбыдэ(р)т
бгъэбыдэ(р)т
игъэбыдэ(р)т
дгъэбыдэ(р)т
вгъэбыдэ(р)т
ягъэбыдэ(р)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:
згъэбыдэ(р)тэкъэ
бгъэбыдэ(р)тэкъэ
игъэбыдэ(р)тэкъэ
дгъэбыдэ(р)тэкъэ
вгъэбыдэ(р)тэкъэ
ягъэбыдэ(р)тэкъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
згъэбыда
бгъэбыда
игъэбыда
дгъэбыда
вгъэбыда
ягъэбыда
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
згъэбыдакъэ
бгъэбыдакъэ
игъэбыдакъэ
дгъэбыдакъэ
вгъэбыдакъэ
ягъэбыдакъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:
згъэбыдат
бгъэбыдат
игъэбыдат
дгъэбыдат
вгъэбыдат
ягъэбыдат
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
згъэбыдатэкъэ
бгъэбыдатэкъэ
игъэбыдатэкъэ
дгъэбыдатэкъэ
вгъэбыдатэкъэ
ягъэбыдатэкъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:
згъэбыдэгъа
бгъэбыдэгъа
игъэбыдэгъа
дгъэбыдэгъа
вгъэбыдэгъа
ягъэбыдэгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:
згъэбыдэгъакъэ
бгъэбыдэгъакъэ
игъэбыдэгъакъэ
дгъэбыдэгъакъэ
вгъэбыдэгъакъэ
ягъэбыдэгъакъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:
згъэбыдэгъат
бгъэбыдэгъат
игъэбыдэгъат
дгъэбыдэгъат
вгъэбыдэгъат
ягъэбыдэгъат
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
згъэбыдэгъатэкъэ
бгъэбыдэгъатэкъэ
игъэбыдэгъатэкъэ
дгъэбыдэгъатэкъэ
вгъэбыдэгъатэкъэ
ягъэбыдэгъатэкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:
згъэбыдэ
бгъэбыдэ
игъэбыдэ
дгъэбыдэ
вгъэбыдэ
ягъэбыдэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:
згъэбыдэкъэ
бгъэбыдэкъэ
игъэбыдэкъэ
дгъэбыдэкъэ
вгъэбыдэкъэ
ягъэбыдэкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:
згъэбыдэт
бгъэбыдэт
игъэбыдэт
дгъэбыдэт
вгъэбыдэт
ягъэбыдэт
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:
згъэбыдэтэкъэ
бгъэбыдэтэкъэ
игъэбыдэтэкъэ
дгъэбыдэтэкъэ
вгъэбыдэтэкъэ
ягъэбыдэтэкъэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
згъэбыдэн
бгъэбыдэн
игъэбыдэн
дгъэбыдэн
вгъэбыдэн
ягъэбыдэн
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
згъэбыдэнкъэ
бгъэбыдэнкъэ
игъэбыдэнкъэ
дгъэбыдэнкъэ
вгъэбыдэнкъэ
ягъэбыдэнкъэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
згъэбыдэну
бгъэбыдэну
игъэбыдэну
дгъэбыдэну
вгъэбыдэну
ягъэбыдэну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
згъэбыдэнукъэ
бгъэбыдэнукъэ
игъэбыдэнукъэ
дгъэбыдэнукъэ
вгъэбыдэнукъэ
ягъэбыдэнукъэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:
згъэбыдэмэ
бгъэбыдэмэ
игъэбыдэмэ
дгъэбыдэмэ
вгъэбыдэмэ
ягъэбыдэмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыгъэбыдэмэ
умыгъэбыдэмэ
имыгъэбыдэмэ
дымыгъэбыдэмэ
фымыгъэбыдэмэ
ямыгъэбыдэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
згъэбыдамэ
бгъэбыдамэ
игъэбыдамэ
дгъэбыдамэ
вгъэбыдамэ
ягъэбыдамэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сымыгъэбыдамэ
умыгъэбыдамэ
имыгъэбыдамэ
дымыгъэбыдамэ
фымыгъэбыдамэ
ямыгъэбыдамэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
згъэбыдэгъамэ
бгъэбыдэгъамэ
игъэбыдэгъамэ
дгъэбыдэгъамэ
вгъэбыдэгъамэ
ягъэбыдэгъамэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сымыгъэбыдэгъамэ
умыгъэбыдэгъамэ
имыгъэбыдэгъамэ
дымыгъэбыдэгъамэ
фымыгъэбыдэгъамэ
ямыгъэбыдэгъамэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
згъэбыдэнмэ
бгъэбыдэнмэ
игъэбыдэнмэ
дгъэбыдэнмэ
вгъэбыдэнмэ
ягъэбыдэнмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыгъэбыдэнмэ
умыгъэбыдэнмэ
имыгъэбыдэнмэ
дымыгъэбыдэнмэ
фымыгъэбыдэнмэ
ямыгъэбыдэнмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
згъэбыдэнумэ
бгъэбыдэнумэ
игъэбыдэнумэ
дгъэбыдэнумэ
вгъэбыдэнумэ
ягъэбыдэнумэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыгъэбыдэнумэ
умыгъэбыдэнумэ
имыгъэбыдэнумэ
дымыгъэбыдэнумэ
фымыгъэбыдэнумэ
ямыгъэбыдэнумэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:
згъэбыдэтэмэ
бгъэбыдэтэмэ
игъэбыдэтэмэ
дгъэбыдэтэмэ
вгъэбыдэтэмэ
ягъэбыдэтэмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыгъэбыдэтэмэ
умыгъэбыдэтэмэ
имыгъэбыдэтэмэ
дымыгъэбыдэтэмэ
фымыгъэбыдэтэмэ
ямыгъэбыдэтэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
згъэбыдатэмэ
бгъэбыдатэмэ
игъэбыдатэмэ
дгъэбыдатэмэ
вгъэбыдатэмэ
ягъэбыдатэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сымыгъэбыдатэмэ
умыгъэбыдатэмэ
имыгъэбыдатэмэ
дымыгъэбыдатэмэ
фымыгъэбыдатэмэ
ямыгъэбыдатэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
згъэбыдэгъатэмэ
бгъэбыдэгъатэмэ
игъэбыдэгъатэмэ
дгъэбыдэгъатэмэ
вгъэбыдэгъатэмэ
ягъэбыдэгъатэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сымыгъэбыдэгъатэмэ
умыгъэбыдэгъатэмэ
имыгъэбыдэгъатэмэ
дымыгъэбыдэгъатэмэ
фымыгъэбыдэгъатэмэ
ямыгъэбыдэгъатэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
згъэбыдэнтэмэ
бгъэбыдэнтэмэ
игъэбыдэнтэмэ
дгъэбыдэнтэмэ
вгъэбыдэнтэмэ
ягъэбыдэнтэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыгъэбыдэнтэмэ
умыгъэбыдэнтэмэ
имыгъэбыдэнтэмэ
дымыгъэбыдэнтэмэ
фымыгъэбыдэнтэмэ
ямыгъэбыдэнтэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
згъэбыдэнутэмэ
бгъэбыдэнутэмэ
игъэбыдэнутэмэ
дгъэбыдэнутэмэ
вгъэбыдэнутэмэ
ягъэбыдэнутэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыгъэбыдэнутэмэ
умыгъэбыдэнутэмэ
имыгъэбыдэнутэмэ
дымыгъэбыдэнутэмэ
фымыгъэбыдэнутэмэ
ямыгъэбыдэнутэмэ
сослагательнэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
згъэбыдэнт
бгъэбыдэнт
игъэбыдэнт
дгъэбыдэнт
вгъэбыдэнт
ягъэбыдэнт
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
згъэбыдэнтэкъым
бгъэбыдэнтэкъым
игъэбыдэнтэкъым
дгъэбыдэнтэкъым
вгъэбыдэнтэкъым
ягъэбыдэнтэкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
згъэбыдэнут
бгъэбыдэнут
игъэбыдэнут
дгъэбыдэнут
вгъэбыдэнут
ягъэбыдэнут
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
згъэбыдэнутэкъым
бгъэбыдэнутэкъым
игъэбыдэнутэкъым
дгъэбыдэнутэкъым
вгъэбыдэнутэкъым
ягъэбыдэнутэкъым
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:
згъэбыдэми
бгъэбыдэми
игъэбыдэми
дгъэбыдэми
вгъэбыдэми
ягъэбыдэми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыгъэбыдэми
умыгъэбыдэми
имыгъэбыдэми
дымыгъэбыдэми
фымыгъэбыдэми
ямыгъэбыдэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
згъэбыдами
бгъэбыдами
игъэбыдами
дгъэбыдами
вгъэбыдами
ягъэбыдами
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сымыгъэбыдами
умыгъэбыдами
имыгъэбыдами
дымыгъэбыдами
фымыгъэбыдами
ямыгъэбыдами
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
згъэбыдэгъами
бгъэбыдэгъами
игъэбыдэгъами
дгъэбыдэгъами
вгъэбыдэгъами
ягъэбыдэгъами
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сымыгъэбыдэгъами
умыгъэбыдэгъами
имыгъэбыдэгъами
дымыгъэбыдэгъами
фымыгъэбыдэгъами
ямыгъэбыдэгъами
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
згъэбыдэнми
бгъэбыдэнми
игъэбыдэнми
дгъэбыдэнми
вгъэбыдэнми
ягъэбыдэнми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыгъэбыдэнми
умыгъэбыдэнми
имыгъэбыдэнми
дымыгъэбыдэнми
фымыгъэбыдэнми
ямыгъэбыдэнми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
згъэбыдэнуми
бгъэбыдэнуми
игъэбыдэнуми
дгъэбыдэнуми
вгъэбыдэнуми
ягъэбыдэнуми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыгъэбыдэнуми
умыгъэбыдэнуми
имыгъэбыдэнуми
дымыгъэбыдэнуми
фымыгъэбыдэнуми
ямыгъэбыдэнуми
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:
згъэбыдэтэми
бгъэбыдэтэми
игъэбыдэтэми
дгъэбыдэтэми
вгъэбыдэтэми
ягъэбыдэтэми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыгъэбыдэтэми
умыгъэбыдэтэми
имыгъэбыдэтэми
дымыгъэбыдэтэми
фымыгъэбыдэтэми
ямыгъэбыдэтэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
згъэбыдатэми
бгъэбыдатэми
игъэбыдатэми
дгъэбыдатэми
вгъэбыдатэми
ягъэбыдатэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
сымыгъэбыдатэми
умыгъэбыдатэми
имыгъэбыдатэми
дымыгъэбыдатэми
фымыгъэбыдатэми
ямыгъэбыдатэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
згъэбыдэгъатэми
бгъэбыдэгъатэми
игъэбыдэгъатэми
дгъэбыдэгъатэми
вгъэбыдэгъатэми
ягъэбыдэгъатэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
сымыгъэбыдэгъатэми
умыгъэбыдэгъатэми
имыгъэбыдэгъатэми
дымыгъэбыдэгъатэми
фымыгъэбыдэгъатэми
ямыгъэбыдэгъатэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
згъэбыдэнтэми
бгъэбыдэнтэми
игъэбыдэнтэми
дгъэбыдэнтэми
вгъэбыдэнтэми
ягъэбыдэнтэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыгъэбыдэнтэми
умыгъэбыдэнтэми
имыгъэбыдэнтэми
дымыгъэбыдэнтэми
фымыгъэбыдэнтэми
ямыгъэбыдэнтэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
згъэбыдэнутэми
бгъэбыдэнутэми
игъэбыдэнутэми
дгъэбыдэнутэми
вгъэбыдэнутэми
ягъэбыдэнутэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
сымыгъэбыдэнутэми
умыгъэбыдэнутэми
имыгъэбыдэнутэми
дымыгъэбыдэнутэми
фымыгъэбыдэнутэми
ямыгъэбыдэнутэми
гъэщӀэгъуэныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
щыӀэныгъэ:
згъэбыдаи
бгъэбыдаи
игъэбыдаи
дгъэбыдаи
вгъэбыдаи
ягъэбыдаи
щымыӀэныгъэ:
сымыгъэбыдаи
умыгъэбыдаи
имыгъэбыдаи
дымыгъэбыдаи
фымыгъэбыдаи
ямыгъэбыдаи
фӀэфӀыныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
щыӀэныгъэ:
згъэбыдащэрэт
бгъэбыдащэрэт
игъэбыдащэрэт
дгъэбыдащэрэт
вгъэбыдащэрэт
ягъэбыдащэрэт
щымыӀэныгъэ:
сымыгъэбыдащэрэт
умыгъэбыдащэрэт
имыгъэбыдащэрэт
дымыгъэбыдащэрэт
фымыгъэбыдащэрэт
ямыгъэбыдащэрэт
шэч къытехьэныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
згъэбыдагъэнщ
бгъэбыдагъэнщ
игъэбыдагъэнщ
дгъэбыдагъэнщ
вгъэбыдагъэнщ
ягъэбыдагъэнщ
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
згъэбыдагъэнкъым
бгъэбыдагъэнкъым
игъэбыдагъэнкъым
дгъэбыдагъэнкъым
вгъэбыдагъэнкъым
ягъэбыдагъэнкъым
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
згъэбыдагъэнт
бгъэбыдагъэнт
игъэбыдагъэнт
дгъэбыдагъэнт
вгъэбыдагъэнт
ягъэбыдагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
згъэбыдагъэнтэкъым
бгъэбыдагъэнтэкъым
игъэбыдагъэнтэкъым
дгъэбыдагъэнтэкъым
вгъэбыдагъэнтэкъым
ягъэбыдагъэнтэкъым
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
згъэбыдагъэн
бгъэбыдагъэн
игъэбыдагъэн
дгъэбыдагъэн
вгъэбыдагъэн
ягъэбыдагъэн
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
згъэбыдагъэнкъэ
бгъэбыдагъэнкъэ
игъэбыдагъэнкъэ
дгъэбыдагъэнкъэ
вгъэбыдагъэнкъэ
ягъэбыдагъэнкъэ
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
згъэбыдагъэнт
бгъэбыдагъэнт
игъэбыдагъэнт
дгъэбыдагъэнт
вгъэбыдагъэнт
ягъэбыдагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
згъэбыдагъэнтэкъэ
бгъэбыдагъэнтэкъэ
игъэбыдагъэнтэкъэ
дгъэбыдагъэнтэкъэ
вгъэбыдагъэнтэкъэ
ягъэбыдагъэнтэкъэ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
згъэбыдагъэнущ
бгъэбыдагъэнущ
игъэбыдагъэнущ
дгъэбыдагъэнущ
вгъэбыдагъэнущ
ягъэбыдагъэнущ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
згъэбыдагъэнукъым
бгъэбыдагъэнукъым
игъэбыдагъэнукъым
дгъэбыдагъэнукъым
вгъэбыдагъэнукъым
ягъэбыдагъэнукъым
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
згъэбыдагъэнут
бгъэбыдагъэнут
игъэбыдагъэнут
дгъэбыдагъэнут
вгъэбыдагъэнут
ягъэбыдагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
згъэбыдагъэнутэкъым
бгъэбыдагъэнутэкъым
игъэбыдагъэнутэкъым
дгъэбыдагъэнутэкъым
вгъэбыдагъэнутэкъым
ягъэбыдагъэнутэкъым
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
згъэбыдагъэну
бгъэбыдагъэну
игъэбыдагъэну
дгъэбыдагъэну
вгъэбыдагъэну
ягъэбыдагъэну
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
згъэбыдагъэнукъэ
бгъэбыдагъэнукъэ
игъэбыдагъэнукъэ
дгъэбыдагъэнукъэ
вгъэбыдагъэнукъэ
ягъэбыдагъэнукъэ
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
згъэбыдагъэнут
бгъэбыдагъэнут
игъэбыдагъэнут
дгъэбыдагъэнут
вгъэбыдагъэнут
ягъэбыдагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
згъэбыдагъэнутэкъэ
бгъэбыдагъэнутэкъэ
игъэбыдагъэнутэкъэ
дгъэбыдагъэнутэкъэ
вгъэбыдагъэнутэкъэ
ягъэбыдагъэнутэкъэ
Зылэжь (субъектнэ) причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
зыгъэбыдэ
ит зэман - щымыӀэныгъэ
зымыгъэбыдэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
зыгъэбыда
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
зымыгъэбыда
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
зыгъэбыдэгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
зымыгъэбыдэгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
зыгъэбыдэн
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
зымыгъэбыдэн
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
зыгъэбыдэну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
зымыгъэбыдэну
Зэлэжь (объектнэ) причастие (щхьэм иту)
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман - щыӀэныгъэ
згъэбыдэ
бгъэбыдэ
игъэбыдэ
дгъэбыдэ
вгъэбыдэ
ягъэбыдэ
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сымыгъэбыдэ
умыгъэбыдэ
имыгъэбыдэ
дымыгъэбыдэ
фымыгъэбыдэ
ямыгъэбыдэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
згъэбыда
бгъэбыда
игъэбыда
дгъэбыда
вгъэбыда
ягъэбыда
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сымыгъэбыда
умыгъэбыда
имыгъэбыда
дымыгъэбыда
фымыгъэбыда
ямыгъэбыда
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
згъэбыдэгъа
бгъэбыдэгъа
игъэбыдэгъа
дгъэбыдэгъа
вгъэбыдэгъа
ягъэбыдэгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сымыгъэбыдэгъа
умыгъэбыдэгъа
имыгъэбыдэгъа
дымыгъэбыдэгъа
фымыгъэбыдэгъа
ямыгъэбыдэгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
згъэбыдэн
бгъэбыдэн
игъэбыдэн
дгъэбыдэн
вгъэбыдэн
ягъэбыдэн
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сымыгъэбыдэн
умыгъэбыдэн
имыгъэбыдэн
дымыгъэбыдэн
фымыгъэбыдэн
ямыгъэбыдэн
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
згъэбыдэну
бгъэбыдэну
игъэбыдэну
дгъэбыдэну
вгъэбыдэну
ягъэбыдэну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
сымыгъэбыдэну
умыгъэбыдэну
имыгъэбыдэну
дымыгъэбыдэну
фымыгъэбыдэну
ямыгъэбыдэну
Зэлэжь (объектнэ) причастие (щхьэншэ)
ит зэман - щыӀэныгъэ
гъэбыдэ
ит зэман - щымыӀэныгъэ
мыгъэбыдэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
гъэбыда
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
мыгъэбыда
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
гъэбыдэгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
мыгъэбыдэгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
гъэбыдэн
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
мыгъэбыдэн
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
гъэбыдэну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
мыгъэбыдэну
Обстоятельственнэ причастиехэр
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
Лэжьыгъэм и къэхъукӀэр зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
зэрызгъэбыдэ
зэрыбгъэбыдэ
зэригъэбыдэ
зэрыдгъэбыдэ
зэрывгъэбыдэ
зэрагъэбыдэ
ит зэман - щымыӀэныгъэ
зэрызмыгъэбыдэ
зэрумыгъэбыдэ
зэримыгъэбыдэ
зэрыдмыгъэбыдэ
зэрывмыгъэбыдэ
зэрамыгъэбыдэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
зэрызгъэбыда
зэрыбгъэбыда
зэригъэбыда
зэрыдгъэбыда
зэрывгъэбыда
зэрагъэбыда
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
зэрызмыгъэбыда
зэрумыгъэбыда
зэримыгъэбыда
зэрыдмыгъэбыда
зэрывмыгъэбыда
зэрамыгъэбыда
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
зэрызгъэбыдэгъа
зэрыбгъэбыдэгъа
зэригъэбыдэгъа
зэрыдгъэбыдэгъа
зэрывгъэбыдэгъа
зэрагъэбыдэгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
зэрызмыгъэбыдэгъа
зэрумыгъэбыдэгъа
зэримыгъэбыдэгъа
зэрыдмыгъэбыдэгъа
зэрывмыгъэбыдэгъа
зэрамыгъэбыдэгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
зэрызгъэбыдэн
зэрыбгъэбыдэн
зэригъэбыдэн
зэрыдгъэбыдэн
зэрывгъэбыдэн
зэрагъэбыдэн
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
зэрызмыгъэбыдэн
зэрумыгъэбыдэн
зэримыгъэбыдэн
зэрыдмыгъэбыдэн
зэрывмыгъэбыдэн
зэрамыгъэбыдэн
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
зэрызгъэбыдэну
зэрыбгъэбыдэну
зэригъэбыдэну
зэрыдгъэбыдэну
зэрывгъэбыдэну
зэрагъэбыдэну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
зэрызмыгъэбыдэну
зэрумыгъэбыдэну
зэримыгъэбыдэну
зэрыдмыгъэбыдэну
зэрывмыгъэбыдэну
зэрамыгъэбыдэну
Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
щызгъэбыдэ
щыбгъэбыдэ
щигъэбыдэ
щыдгъэбыдэ
щывгъэбыдэ
щагъэбыдэ
ит зэман - щымыӀэныгъэ
щызмыгъэбыдэ
щумыгъэбыдэ
щимыгъэбыдэ
щыдмыгъэбыдэ
щывмыгъэбыдэ
щамыгъэбыдэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
щызгъэбыда
щыбгъэбыда
щигъэбыда
щыдгъэбыда
щывгъэбыда
щагъэбыда
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
щызмыгъэбыда
щумыгъэбыда
щимыгъэбыда
щыдмыгъэбыда
щывмыгъэбыда
щамыгъэбыда
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
щызгъэбыдэгъа
щыбгъэбыдэгъа
щигъэбыдэгъа
щыдгъэбыдэгъа
щывгъэбыдэгъа
щагъэбыдэгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
щызмыгъэбыдэгъа
щумыгъэбыдэгъа
щимыгъэбыдэгъа
щыдмыгъэбыдэгъа
щывмыгъэбыдэгъа
щамыгъэбыдэгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
щызгъэбыдэн
щыбгъэбыдэн
щигъэбыдэн
щыдгъэбыдэн
щывгъэбыдэн
щагъэбыдэн
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
щызмыгъэбыдэн
щумыгъэбыдэн
щимыгъэбыдэн
щыдмыгъэбыдэн
щывмыгъэбыдэн
щамыгъэбыдэн
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
щызгъэбыдэну
щыбгъэбыдэну
щигъэбыдэну
щыдгъэбыдэну
щывгъэбыдэну
щагъэбыдэну
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
щызмыгъэбыдэну
щумыгъэбыдэну
щимыгъэбыдэну
щыдмыгъэбыдэну
щывмыгъэбыдэну
щамыгъэбыдэну
ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
здэзгъэбыдэ
здэбгъэбыдэ
здигъэбыдэ
здэдгъэбыдэ
здэвгъэбыдэ
здагъэбыдэ
ит зэман - щымыӀэныгъэ
здэзмыгъэбыдэ
здумыгъэбыдэ
здимыгъэбыдэ
здэдмыгъэбыдэ
здэвмыгъэбыдэ
здамыгъэбыдэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
здэзгъэбыда
здэбгъэбыда
здигъэбыда
здэдгъэбыда
здэвгъэбыда
здагъэбыда
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
здэзмыгъэбыда
здумыгъэбыда
здимыгъэбыда
здэдмыгъэбыда
здэвмыгъэбыда
здамыгъэбыда
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
здэзгъэбыдэгъа
здэбгъэбыдэгъа
здигъэбыдэгъа
здэдгъэбыдэгъа
здэвгъэбыдэгъа
здагъэбыдэгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
здэзмыгъэбыдэгъа
здумыгъэбыдэгъа
здимыгъэбыдэгъа
здэдмыгъэбыдэгъа
здэвмыгъэбыдэгъа
здамыгъэбыдэгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
здэзгъэбыдэн
здэбгъэбыдэн
здигъэбыдэн
здэдгъэбыдэн
здэвгъэбыдэн
здагъэбыдэн
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
здэзмыгъэбыдэн
здумыгъэбыдэн
здимыгъэбыдэн
здэдмыгъэбыдэн
здэвмыгъэбыдэн
здамыгъэбыдэн
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
здэзгъэбыдэну
здэбгъэбыдэну
здигъэбыдэну
здэдгъэбыдэну
здэвгъэбыдэну
здагъэбыдэну
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
здэзмыгъэбыдэну
здумыгъэбыдэну
здимыгъэбыдэну
здэдмыгъэбыдэну
здэвмыгъэбыдэну
здамыгъэбыдэну
Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
щӀэзгъэбыдэ
щӀэбгъэбыдэ
щӀигъэбыдэ
щӀэдгъэбыдэ
щӀэвгъэбыдэ
щӀагъэбыдэ
ит зэман - щымыӀэныгъэ
щӀэзмыгъэбыдэ
щӀумыгъэбыдэ
щӀимыгъэбыдэ
щӀэдмыгъэбыдэ
щӀэвмыгъэбыдэ
щӀамыгъэбыдэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
щӀэзгъэбыда
щӀэбгъэбыда
щӀигъэбыда
щӀэдгъэбыда
щӀэвгъэбыда
щӀагъэбыда
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
щӀэзмыгъэбыда
щӀумыгъэбыда
щӀимыгъэбыда
щӀэдмыгъэбыда
щӀэвмыгъэбыда
щӀамыгъэбыда
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
щӀэзгъэбыдэгъа
щӀэбгъэбыдэгъа
щӀигъэбыдэгъа
щӀэдгъэбыдэгъа
щӀэвгъэбыдэгъа
щӀагъэбыдэгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
щӀэзмыгъэбыдэгъа
щӀумыгъэбыдэгъа
щӀимыгъэбыдэгъа
щӀэдмыгъэбыдэгъа
щӀэвмыгъэбыдэгъа
щӀамыгъэбыдэгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
щӀэзгъэбыдэн
щӀэбгъэбыдэн
щӀигъэбыдэн
щӀэдгъэбыдэн
щӀэвгъэбыдэн
щӀагъэбыдэн
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
щӀэзмыгъэбыдэн
щӀумыгъэбыдэн
щӀимыгъэбыдэн
щӀэдмыгъэбыдэн
щӀэвмыгъэбыдэн
щӀамыгъэбыдэн
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
щӀэзгъэбыдэну
щӀэбгъэбыдэну
щӀигъэбыдэну
щӀэдгъэбыдэну
щӀэвгъэбыдэну
щӀагъэбыдэну
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
щӀэзмыгъэбыдэну
щӀумыгъэбыдэну
щӀимыгъэбыдэну
щӀэдмыгъэбыдэну
щӀэвмыгъэбыдэну
щӀамыгъэбыдэну
Деепричастиехэр
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман - щыӀэныгъэ
згъэбыдэу
бгъэбыдэу
игъэбыдэу
дгъэбыдэу
вгъэбыдэу
ягъэбыдэу
ит зэман - щымыӀэныгъэ
сымыгъэбыдэу
умыгъэбыдэу
имыгъэбыдэу
дымыгъэбыдэу
фымыгъэбыдэу
ямыгъэбыдэу
блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
згъэбыдауэ
бгъэбыдауэ
игъэбыдауэ
дгъэбыдауэ
вгъэбыдауэ
ягъэбыдауэ
блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
сымыгъэбыдауэ
умыгъэбыдауэ
имыгъэбыдауэ
дымыгъэбыдауэ
фымыгъэбыдауэ
ямыгъэбыдауэ
урэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ
згъэбыдэурэ
бгъэбыдэурэ
игъэбыдэурэ
дгъэбыдэурэ
вгъэбыдэурэ
ягъэбыдэурэ
урэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ
сымыгъэбыдэурэ
умыгъэбыдэурэ
имыгъэбыдэурэ
дымыгъэбыдэурэ
фымыгъэбыдэурэ
ямыгъэбыдэурэ
Прямой дополненэ -- ит зэман щыӀэныгъэ фащэ
Прямой Дополненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
Подлежащэ
сэ
--
узогъэбыдэ
согъэбыдэ
--
фызогъэбыдэ
согъэбыдэ(хэ)
уэ
сыбогъэбыдэ
--
уогъэбыдэ / богъэбыдэ
дыбогъэбыдэ
--
уогъэбыдэ(хэ) / богъэбыдэ(хэ)
абы
сегъэбыдэ
уегъэбыдэ
егъэбыдэ
дегъэбыдэ
фегъэбыдэ
егъэбыдэ(хэ)
дэ
--
удогъэбыдэ
догъэбыдэ
--
фыдогъэбыдэ
догъэбыдэ(хэ)
фэ
сывогъэбыдэ
--
фогъэбыдэ
дывогъэбыдэ
--
фогъэбыдэ(хэ)
абыхэм
сагъэбыдэ
уагъэбыдэ
ягъэбыдэ
дагъэбыдэ
фагъэбыдэ
ягъэбыдэ(хэ)
Прямой дополненэ -- фащэ псори (ит зэман щыӀэныгъэ фащэм нэгъуэщӀ)
Прямой Дополненэ
сэ
уэ
ар
дэ
фэ
ахэр
Подлежащэ
сэ
--
узгъэ[быдэрэ]
згъэ[быдэрэ]
--
фызгъэ[быдэрэ]
згъэ[быдэ(хэ)рэ]
уэ
сыбгъэ[быдэрэ]
--
бгъэ[быдэрэ]
дыбгъэ[быдэрэ]
--
бгъэ[быдэ(хэ)рэ]
абы
сигъэ[быдэрэ]
уигъэ[быдэрэ]
игъэ[быдэрэ]
дигъэ[быдэрэ]
фигъэ[быдэрэ]
игъэ[быдэ(хэ)рэ]
дэ
--
удгъэ[быдэрэ]
дгъэ[быдэрэ]
--
фыдгъэ[быдэрэ]
дгъэ[быдэ(хэ)рэ]
фэ
сывгъэ[быдэрэ]
--
вгъэ[быдэрэ]
дывгъэ[быдэрэ]
--
вгъэ[быдэ(хэ)рэ]
абыхэм
сагъэ[быдэрэ]
уагъэ[быдэрэ]
ягъэ[быдэрэ]
дагъэ[быдэрэ]
фагъэ[быдэрэ]
ягъэ[быдэ(хэ)рэ]
-э-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[гъэбыд]э
[гъэбыд]эр
--
[гъэбыд]эхэр
Эргативнэ:
[гъэбыд]э
[гъэбыд]эм
--
[гъэбыд]эхэм
Послеложнэ:
[гъэбыд]экӀэ
[гъэбыд]эмкӀэ
[гъэбыд]эхэкӀэ
[гъэбыд]эхэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[гъэбыд]эуэ
[гъэбыд]эрауэ
[гъэбыд]эхэу
[гъэбыд]эхэрауэ
-а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[гъэбыд]а
[гъэбыд]ар
--
[гъэбыд]ахэр
Эргативнэ:
[гъэбыд]а
[гъэбыд]ам
--
[гъэбыд]ахэм
Послеложнэ:
[гъэбыд]акӀэ
[гъэбыд]амкӀэ
[гъэбыд]ахэкӀэ
[гъэбыд]ахэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[гъэбыд]ауэ
[гъэбыд]арауэ
[гъэбыд]ахэу
[гъэбыд]ахэрауэ
-эн-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[гъэбыд]эн
[гъэбыд]эныр
--
[гъэбыд]энхэр
Эргативнэ:
[гъэбыд]эн
[гъэбыд]эным
--
[гъэбыд]энхэм
Послеложнэ:
[гъэбыд]энкӀэ
[гъэбыд]энымкӀэ
[гъэбыд]энхэкӀэ
[гъэбыд]энхэмкӀэ
'Обстоятельственнэ:
[гъэбыд]эну
[гъэбыд]энырауэ
[гъэбыд]энхэу
[гъэбыд]энхэрауэ
-эну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[гъэбыд]эну
[гъэбыд]энур
--
[гъэбыд]энухэр
Эргативнэ:
[гъэбыд]эну
[гъэбыд]энум
--
[гъэбыд]энухэм
Послеложнэ:
[гъэбыд]энукӀэ
[гъэбыд]энумкӀэ
[гъэбыд]энухэкӀэ
[гъэбыд]энухэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[гъэбыд]энууэ
[гъэбыд]энурауэ
[гъэбыд]энухэу
[гъэбыд]энухэрауэ
МЫХЬЭНЭ
Быдэ щӀын.
Быдэ щӀын.
ӀулъхьаӀауэ гъуанэр гъэсеин.
ХуэщӀын, ӀункӀыбзэ етын.
Псалъэ быдэ тын.
ЩАПХЪЭХЭР
АтӀэ хъунщ, хьэкӀэкхъуэкӀагъэ къыфхэмыхуэу, сэ [бажэм] зэрыжысӀэм хуэдэу, фыщытыну сывгъэбыдэ. КӀэрашэ Тембот, Акъсырэ Залымхъан
[Лелэ:] — Сэ нэхъ дахэ урихьэлӀэмэ, Къыумышэну сыгъэбыдэ, нэгъуэщӀ щӀалэ сыдэкӀуэнкъым, Псалъэ быдэу ар узотыр. Акъсырэ Залымхъан
ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР
Хадэр банэ бжыхькӀэ ягъэбыдащ.
Мамырыгъэр гъэбыдэн.
Ныбжьэгъугъэр гъэбыдэн.
Бжыхь гъуанэр гъэбыдэн.
Куэбжэр гъэбыдэн.
НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР
ИНДЖЫЛЫБЗЭ
гъэбыдэн: 1. reinforce, fortify or strenthen sth (for example, a fence) 2. strengthen, solidify, bolster sth (for example, peace) 3. hammer or seal sth shut 4. close sth tightly, firmly 5. secure, get, obtain (sb's support)
Хадэр банэ бжыхькӀэ ягъэбыдащ: they secured the garden with a thorned wattle fence.
Мамырыгъэр гъэбыдэн: consolidate peace
Ныбжьэгъугъэр гъэбыдэн: strengthen friendship
Бжыхь гъуанэр гъэбыдэн: firmy seal the hole in the wattle fence
Куэбжэр гъэбыдэн: close the gate tightly
УРЫСЫБЗЭ
гъэбыдэн: 1. укрепить что-л. (напр. забор) 2. упрочить, укрепить что-л. (напр. мир) 3. забить, заделать что-л. 4. закрыть что-л. плотно, крепко 5. заручиться чем-л.
Хадэр банэ бжыхькӀэ ягъэбыдащ: оградили сад колючим плетнем.
Мамырыгъэр гъэбыдэн: упрочить мир
Ныбжьэгъугъэр гъэбыдэн: укрепить дружбу
Бжыхь гъуанэр гъэбыдэн: заделать дыру в плетне
Куэбжэр гъэбыдэн: плотно закрыть ворота
БИБЛИОГРАФИЕ
Апажэ М. Л., КӀуэкӀуэ Ж. Н. Адыгэ-урыс псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2008.
БищӀо Б. Ч. Адыгэбзэм и псалъэгъэнахуэ. Налшык: «Эльбрус», 2015.
БищӀо Б. Ч., Къумыкъу Д. М., ТӀымыжь Хь. Т. ЕджапӀэхэм папщӀэ урыс-адыгэ псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2013.
Джаурджий Хь. З., Сыкъун Хь. Хь. Урыс-адыгэ школ псалъалъэ. Налшык: «Нарт», 1991.
Къэбэрдей АССР-м и министрхэм я советым деж щыӀэ Къэбэрдей научно-исследовательскэ институт. Къардэн Б. М., БищӀэу А. Т. Урыс-къэбэрдей-шэрджэс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1955
Къэбэрдей-Балъкъэр АССР-м и министрхэм я советым и деж щыӀэ Къэбэрдей-балъкъэр научно-исследовательскэ институт. Апажэ М. Л., Багъ Н. А., Багъ П. М., Балъкъэр Б. Хь, КӀуэкӀуэ Ж. Н., ЖьэкӀэмыхъу Хь. Хь., Урыс Хь. Щ. Къэбэрдей-урыс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1957
Россием щӀэныгъэхэмкӀэ и академием и Къэбэрдей-Балъкъэр щӀэныгъэ центрым гуманитарнэ къухутэныгъэхэмкӀэ и институт. Адыгэбзэ псалъалъэ. Москва: «Дигора», 1999.
Табухов Х. К. Толковый русско-кабардино-черкесский словарь. Нальчик: Издательлский центр «Эль-Фа», 2006.
Шэрджэс Алий. Яхуэмыфащэу лъэныкъуэ едгъэза псалъэхэр. Адыгэ псалъэгъэнахуэм щӀыгъужыпхъэхэр. Налшык: Изд. КБИГИ, 2009.