Wt/kbd/гъуэн

Add links
From Wikimedia Incubator
< Wt‎ | kbd
Wt > kbd > гъуэн

АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)

  • гъуэн

    гъуэн

ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ЩЫӀЭЦӀЭ

ЭТИМОЛОГИЕ

КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ

  • IPA [ʁʷɐn]

ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ

  • [гъуэн]

СКЛОНЕНЭ

Закъуэ бжьыгъэ Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы Белджылы Мыбелджылы Белджылы
Именительнэ: гъуэн гъуэныр -- гъуэнхэр
Эргативнэ: гъуэн гъуэным -- гъуэнхэм
Послеложнэ: гъуэнкӀэ гъуэнымкӀэ гъуэнхэкӀэ гъуэнхэмкӀэ
Обстоятельственнэ: гъуэну гъуэнырауэ гъуэнхэу гъуэнхэрауэ

МЫХЬЭНЭ

  1. Щтамылэ къызыхащӀыкӀ, жыгхэм къакӀэрыкӀэ Ӏэгъэбэгу лъэпкъ.

ЩАПХЪЭХЭР

ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР

  • Жыгхэм кӀэрыт гъуэнхэр къыкӀэрыупщӀыкӀауэ щтамылэ щӀын.

НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР

ИНДЖЫЛЫБЗЭ
  • гъуэн: Polypores, bracket fungi, shelf fungi
  • Жыгхэм кӀэрыт гъуэнхэр къыкӀэрыупщӀыкӀауэ щтамылэ щӀын: make tinder by cutting bracket fungi off the trees.
УРЫСЫБЗЭ
  • гъуэн: трутовик
  • Жыгхэм кӀэрыт гъуэнхэр къыкӀэрыупщӀыкӀауэ щтамылэ щӀын: делать трут, срезав трутовик с деревьев.

БИБЛИОГРАФИЕ

  • Апажэ М. Л., КӀуэкӀуэ Ж. Н. Адыгэ-урыс псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2008.
  • БищӀо Б. Ч. Адыгэбзэм и псалъэгъэнахуэ. Налшык: «Эльбрус», 2015.
  • БищӀо Б. Ч., Къумыкъу Д. М., ТӀымыжь Хь. Т. ЕджапӀэхэм папщӀэ урыс-адыгэ псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2013.
  • Джаурджий Хь. З., Сыкъун Хь. Хь. Урыс-адыгэ школ псалъалъэ. Налшык: «Нарт», 1991.
  • Къэбэрдей АССР-м и министрхэм я советым деж щыӀэ Къэбэрдей научно-исследовательскэ институт. Къардэн Б. М., БищӀэу А. Т. Урыс-къэбэрдей-шэрджэс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1955
  • Къэбэрдей-Балъкъэр АССР-м и министрхэм я советым и деж щыӀэ Къэбэрдей-балъкъэр научно-исследовательскэ институт. Апажэ М. Л., Багъ Н. А., Багъ П. М., Балъкъэр Б. Хь, КӀуэкӀуэ Ж. Н., ЖьэкӀэмыхъу Хь. Хь., Урыс Хь. Щ. Къэбэрдей-урыс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1957
  • Россием щӀэныгъэхэмкӀэ и академием и Къэбэрдей-Балъкъэр щӀэныгъэ центрым гуманитарнэ къухутэныгъэхэмкӀэ и институт. Адыгэбзэ псалъалъэ. Москва: «Дигора», 1999.
  • Табухов Х. К. Толковый русско-кабардино-черкесский словарь. Нальчик: Издательлский центр «Эль-Фа», 2006.
  • Шэрджэс Алий. Яхуэмыфащэу лъэныкъуэ едгъэза псалъэхэр. Адыгэ псалъэгъэнахуэм щӀыгъужыпхъэхэр. Налшык: Изд. КБИГИ, 2009.

АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)

  • гъуэн

ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭМЫӀЭС

ЭТИМОЛОГИЕ

КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ

  • IPA [ʁʷɐn]

ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ

  • [гъу] + -э + -н

СПРЯЖЕНЭ

Глагол лъэмыӏэс "гъуэн"-м и спряженэ


Инфинитив (масдар)
щыӀэныгъэ: гъуэн
щымыӀэныгъэ: мыгъуэн
Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа сэ уэ ар дэ фэ ахэр
щыӀэныгъэ: сыгъуэн угъуэн гъуэн дыгъуэн фыгъуэн гъуэн(хэ)
щымыӀэныгъэ: сымыгъуэн умыгъуэн мыгъуэн дымыгъуэн фымыгъуэн мыгъуэн(хэ)
унафэ наклоненэ уэ фэ
щыӀэныгъэ: гъуэ! фыгъуэ!
щымыӀэныгъэ: умыгъуэ! фымыгъуэ!
Ре-кӀэ унафэ наклоненэ сэ уэ ар дэ фэ ахэр
щыӀэныгъэ: срегъуэ урегъуэ ирегъуэ дрегъуэ фрегъуэ ирегъуэ
щымыӀэныгъэ: сремыгъуэ уремыгъуэ иремыгъуэ дремыгъуэ фремыгъуэ иремыгъуэ
ЗэраӀуатэ наклоненэ сэ уэ ар дэ фэ ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ: согъуэ(р) уогъуэ(р) магъуэ(р) догъуэ(р) фогъуэ(р) магъуэ(хэ)(р)
ит зэман – щымыӀэныгъэ: сыгъуэркъым угъуэркъым гъуэркъым дыгъуэркъым фыгъуэркъым гъуэ(хэ)ркъым
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ: сыгъуэ(р)т угъуэ(р)т гъуэ(р)т дыгъуэ(р)т фыгъуэ(р)т гъуэ(хэ)(р)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ: сыгъуэ(р)тэкъым угъуэ(р)тэкъым гъуэ(р)тэкъым дыгъуэ(р)тэкъым фыгъуэ(р)тэкъым гъуэ(хэ)(р)тэкъым
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: сыгъуащ угъуащ гъуащ дыгъуащ фыгъуащ гъуа(хэ)щ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: сыгъуакъым угъуакъым гъуакъым дыгъуакъым фыгъуакъым гъуа(хэ)къым
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ: сыгъуат угъуат гъуат дыгъуат фыгъуат гъуа(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: сыгъуатэкъым угъуатэкъым гъуатэкъым дыгъуатэкъым фыгъуатэкъым гъуа(хэ)тэкъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ: сыгъуэгъащ угъуэгъащ гъуэгъащ дыгъуэгъащ фыгъуэгъащ гъуэгъа(хэ)щ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ: сыгъуэгъакъым угъуэгъакъым гъуэгъакъым дыгъуэгъакъым фыгъуэгъакъым гъуэгъа(хэ)къым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ: сыгъуэгъат угъуэгъат гъуэгъат дыгъуэгъат фыгъуэгъат гъуэгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ: сыгъуэгъатэкъым угъуэгъатэкъым гъуэгъатэкъым дыгъуэгъатэкъым фыгъуэгъатэкъым гъуэгъа(хэ)тэкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ: сыгъуэщ угъуэщ гъуэщ дыгъуэщ фыгъуэщ гъуэ(хэ)щ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ: сыгъуэкъым угъуэкъым гъуэкъым дыгъуэкъым фыгъуэкъым гъуэ(хэ)къым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ: сыгъуэт угъуэт гъуэт дыгъуэт фыгъуэт гъуэ(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ: сыгъуэтэкъым угъуэтэкъым гъуэтэкъым дыгъуэтэкъым фыгъуэтэкъым гъуэ(хэ)тэкъым
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сыгъуэнщ угъуэнщ гъуэнщ дыгъуэнщ фыгъуэнщ гъуэн(хэ)щ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сыгъуэнкъым угъуэнкъым гъуэнкъым дыгъуэнкъым фыгъуэнкъым гъуэн(хэ)къым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сыгъуэнущ угъуэнущ гъуэнущ дыгъуэнущ фыгъуэнущ гъуэну(хэ)щ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сыгъуэнукъым угъуэнукъым гъуэнукъым дыгъуэнукъым фыгъуэнукъым гъуэну(хэ)къым
ЗэрыупщӀэ наклоненэ сэ уэ ар дэ фэ ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ: сыгъуэрэ угъуэрэ гъуэрэ дыгъуэрэ фыгъуэрэ гъуэ(хэ)рэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ: сыгъуэркъэ угъуэркъэ гъуэркъэ дыгъуэркъэ фыгъуэркъэ гъуэ(хэ)ркъэ
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ: сыгъуэ(р)т угъуэ(р)т гъуэ(р)т дыгъуэ(р)т фыгъуэ(р)т гъуэ(хэ)(р)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ: сыгъуэ(р)тэкъэ угъуэ(р)тэкъэ гъуэ(р)тэкъэ дыгъуэ(р)тэкъэ фыгъуэ(р)тэкъэ гъуэ(хэ)(р)тэкъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: сыгъуа угъуа гъуа дыгъуа фыгъуа гъуа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: сыгъуакъэ угъуакъэ гъуакъэ дыгъуакъэ фыгъуакъэ гъуа(хэ)къэ
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ: сыгъуат угъуат гъуат дыгъуат фыгъуат гъуа(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: сыгъуатэкъэ угъуатэкъэ гъуатэкъэ дыгъуатэкъэ фыгъуатэкъэ гъуа(хэ)тэкъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ: сыгъуэгъа угъуэгъа гъуэгъа дыгъуэгъа фыгъуэгъа гъуэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ: сыгъуэгъакъэ угъуэгъакъэ гъуэгъакъэ дыгъуэгъакъэ фыгъуэгъакъэ гъуэгъа(хэ)къэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ: сыгъуэгъат угъуэгъат гъуэгъат дыгъуэгъат фыгъуэгъат гъуэгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: сыгъуэгъатэкъэ угъуэгъатэкъэ гъуэгъатэкъэ дыгъуэгъатэкъэ фыгъуэгъатэкъэ гъуэгъа(хэ)тэкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ: сыгъуэ угъуэ гъуэ дыгъуэ фыгъуэ гъуэ(хэ)
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ: сыгъуэкъэ угъуэкъэ гъуэкъэ дыгъуэкъэ фыгъуэкъэ гъуэ(хэ)къэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ: сыгъуэт угъуэт гъуэт дыгъуэт фыгъуэт гъуэ(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ: сыгъуэтэкъэ угъуэтэкъэ гъуэтэкъэ дыгъуэтэкъэ фыгъуэтэкъэ гъуэ(хэ)тэкъэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сыгъуэн угъуэн гъуэн дыгъуэн фыгъуэн гъуэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сыгъуэнкъэ угъуэнкъэ гъуэнкъэ дыгъуэнкъэ фыгъуэнкъэ гъуэн(хэ)къэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сыгъуэну угъуэну гъуэну дыгъуэну фыгъуэну гъуэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сыгъуэнукъэ угъуэнукъэ гъуэнукъэ дыгъуэнукъэ фыгъуэнукъэ гъуэну(хэ)къэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ сэ уэ ар дэ фэ ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ: сыгъуэмэ угъуэмэ гъуэмэ дыгъуэмэ фыгъуэмэ гъуэ(хэ)мэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ: сымыгъуэмэ умыгъуэмэ мыгъуэмэ дымыгъуэмэ фымыгъуэмэ мыгъуэ(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: сыгъуамэ угъуамэ гъуамэ дыгъуамэ фыгъуамэ гъуа(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: сымыгъуамэ умыгъуамэ мыгъуамэ дымыгъуамэ фымыгъуамэ мыгъуа(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: сыгъуэгъамэ угъуэгъамэ гъуэгъамэ дыгъуэгъамэ фыгъуэгъамэ гъуэгъа(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: сымыгъуэгъамэ умыгъуэгъамэ мыгъуэгъамэ дымыгъуэгъамэ фымыгъуэгъамэ мыгъуэгъа(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сыгъуэнмэ угъуэнмэ гъуэнмэ дыгъуэнмэ фыгъуэнмэ гъуэн(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сымыгъуэнмэ умыгъуэнмэ мыгъуэнмэ дымыгъуэнмэ фымыгъуэнмэ мыгъуэн(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сыгъуэнумэ угъуэнумэ гъуэнумэ дыгъуэнумэ фыгъуэнумэ гъуэну(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сымыгъуэнумэ умыгъуэнумэ мыгъуэнумэ дымыгъуэнумэ фымыгъуэнумэ мыгъуэну(хэ)мэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ сэ уэ ар дэ фэ ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ: сыгъуэтэмэ угъуэтэмэ гъуэтэмэ дыгъуэтэмэ фыгъуэтэмэ гъуэ(хэ)тэмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ: сымыгъуэтэмэ умыгъуэтэмэ мыгъуэтэмэ дымыгъуэтэмэ фымыгъуэтэмэ мыгъуэ(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: сыгъуатэмэ угъуатэмэ гъуатэмэ дыгъуатэмэ фыгъуатэмэ гъуа(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: сымыгъуатэмэ умыгъуатэмэ мыгъуатэмэ дымыгъуатэмэ фымыгъуатэмэ мыгъуа(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: сыгъуэгъатэмэ угъуэгъатэмэ гъуэгъатэмэ дыгъуэгъатэмэ фыгъуэгъатэмэ гъуэгъа(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: сымыгъуэгъатэмэ умыгъуэгъатэмэ мыгъуэгъатэмэ дымыгъуэгъатэмэ фымыгъуэгъатэмэ мыгъуэгъа(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сыгъуэнтэмэ угъуэнтэмэ гъуэнтэмэ дыгъуэнтэмэ фыгъуэнтэмэ гъуэн(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сымыгъуэнтэмэ умыгъуэнтэмэ мыгъуэнтэмэ дымыгъуэнтэмэ фымыгъуэнтэмэ мыгъуэн(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сыгъуэнутэмэ угъуэнутэмэ гъуэнутэмэ дыгъуэнутэмэ фыгъуэнутэмэ гъуэну(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сымыгъуэнутэмэ умыгъуэнутэмэ мыгъуэнутэмэ дымыгъуэнутэмэ фымыгъуэнутэмэ мыгъуэну(хэ)тэмэ
сослагательнэ наклоненэ сэ уэ ар дэ фэ ахэр
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сыгъуэнт угъуэнт гъуэнт дыгъуэнт фыгъуэнт гъуэн(хэ)т
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сыгъуэнтэкъым угъуэнтэкъым гъуэнтэкъым дыгъуэнтэкъым фыгъуэнтэкъым гъуэн(хэ)тэкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сыгъуэнут угъуэнут гъуэнут дыгъуэнут фыгъуэнут гъуэну(хэ)т
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сыгъуэнутэкъым угъуэнутэкъым гъуэнутэкъым дыгъуэнутэкъым фыгъуэнутэкъым гъуэну(хэ)тэкъым
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ сэ уэ ар дэ фэ ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ: сыгъуэми угъуэми гъуэми дыгъуэми фыгъуэми гъуэ(хэ)ми
ит зэман – щымыӀэныгъэ: сымыгъуэми умыгъуэми мыгъуэми дымыгъуэми фымыгъуэми мыгъуэ(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: сыгъуами угъуами гъуами дыгъуами фыгъуами гъуа(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: сымыгъуами умыгъуами мыгъуами дымыгъуами фымыгъуами мыгъуа(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: сыгъуэгъами угъуэгъами гъуэгъами дыгъуэгъами фыгъуэгъами гъуэгъа(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: сымыгъуэгъами умыгъуэгъами мыгъуэгъами дымыгъуэгъами фымыгъуэгъами мыгъуэгъа(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сыгъуэнми угъуэнми гъуэнми дыгъуэнми фыгъуэнми гъуэн(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сымыгъуэнми умыгъуэнми мыгъуэнми дымыгъуэнми фымыгъуэнми мыгъуэн(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сыгъуэнуми угъуэнуми гъуэнуми дыгъуэнуми фыгъуэнуми гъуэну(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сымыгъуэнуми умыгъуэнуми мыгъуэнуми дымыгъуэнуми фымыгъуэнуми мыгъуэну(хэ)ми
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ сэ уэ ар дэ фэ ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ: сыгъуэтэми угъуэтэми гъуэтэми дыгъуэтэми фыгъуэтэми гъуэ(хэ)тэми
ит зэман – щымыӀэныгъэ: сымыгъуэтэми умыгъуэтэми мыгъуэтэми дымыгъуэтэми фымыгъуэтэми мыгъуэ(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: сыгъуатэми угъуатэми гъуатэми дыгъуатэми фыгъуатэми гъуа(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: сымыгъуатэми умыгъуатэми мыгъуатэми дымыгъуатэми фымыгъуатэми мыгъуа(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: сыгъуэгъатэми угъуэгъатэми гъуэгъатэми дыгъуэгъатэми фыгъуэгъатэми гъуэгъа(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: сымыгъуэгъатэми умыгъуэгъатэми мыгъуэгъатэми дымыгъуэгъатэми фымыгъуэгъатэми мыгъуэгъа(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сыгъуэнтэми угъуэнтэми гъуэнтэми дыгъуэнтэми фыгъуэнтэми гъуэн(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сымыгъуэнтэми умыгъуэнтэми мыгъуэнтэми дымыгъуэнтэми фымыгъуэнтэми мыгъуэн(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сыгъуэнутэми угъуэнутэми гъуэнутэми дыгъуэнутэми фыгъуэнутэми гъуэну(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сымыгъуэнутэми умыгъуэнутэми мыгъуэнутэми дымыгъуэнутэми фымыгъуэнутэми мыгъуэну(хэ)тэми
гъэщӀэгъуэныгъэ наклоненэ сэ уэ ар дэ фэ ахэр
щыӀэныгъэ: сыгъуаи угъуаи гъуаи дыгъуаи фыгъуаи гъуаи
щымыӀэныгъэ: сымыгъуаи умыгъуаи мыгъуаи дымыгъуаи фымыгъуаи мыгъуаи
фӀэфӀыныгъэ наклоненэ сэ уэ ар дэ фэ ахэр
щыӀэныгъэ: сыгъуащэрэт угъуащэрэт гъуащэрэт дыгъуащэрэт фыгъуащэрэт гъуащэрэт
щымыӀэныгъэ: сымыгъуащэрэт умыгъуащэрэт мыгъуащэрэт дымыгъуащэрэт фымыгъуащэрэт мыгъуащэрэт
шэч къытехьэныгъэ наклоненэ сэ уэ ар дэ фэ ахэр
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ: сыгъуагъэнщ угъуагъэнщ гъуагъэнщ дыгъуагъэнщ фыгъуагъэнщ гъуагъэнщ
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: сыгъуагъэнкъым угъуагъэнкъым гъуагъэнкъым дыгъуагъэнкъым фыгъуагъэнкъым гъуагъэнкъым
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ: сыгъуагъэнт угъуагъэнт гъуагъэнт дыгъуагъэнт фыгъуагъэнт гъуагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: сыгъуагъэнтэкъым угъуагъэнтэкъым гъуагъэнтэкъым дыгъуагъэнтэкъым фыгъуагъэнтэкъым гъуагъэнтэкъым
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: сыгъуагъэн угъуагъэн гъуагъэн дыгъуагъэн фыгъуагъэн гъуагъэн
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: сыгъуагъэнкъэ угъуагъэнкъэ гъуагъэнкъэ дыгъуагъэнкъэ фыгъуагъэнкъэ гъуагъэнкъэ
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: сыгъуагъэнт угъуагъэнт гъуагъэнт дыгъуагъэнт фыгъуагъэнт гъуагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: сыгъуагъэнтэкъэ угъуагъэнтэкъэ гъуагъэнтэкъэ дыгъуагъэнтэкъэ фыгъуагъэнтэкъэ гъуагъэнтэкъэ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ: сыгъуагъэнущ угъуагъэнущ гъуагъэнущ дыгъуагъэнущ фыгъуагъэнущ гъуагъэнущ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: сыгъуагъэнукъым угъуагъэнукъым гъуагъэнукъым дыгъуагъэнукъым фыгъуагъэнукъым гъуагъэнукъым
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ: сыгъуагъэнут угъуагъэнут гъуагъэнут дыгъуагъэнут фыгъуагъэнут гъуагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: сыгъуагъэнутэкъым угъуагъэнутэкъым гъуагъэнутэкъым дыгъуагъэнутэкъым фыгъуагъэнутэкъым гъуагъэнутэкъым
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: сыгъуагъэну угъуагъэну гъуагъэну дыгъуагъэну фыгъуагъэну гъуагъэну
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: сыгъуагъэнукъэ угъуагъэнукъэ гъуагъэнукъэ дыгъуагъэнукъэ фыгъуагъэнукъэ гъуагъэнукъэ
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: сыгъуагъэнут угъуагъэнут гъуагъэнут дыгъуагъэнут фыгъуагъэнут гъуагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: сыгъуагъэнутэкъэ угъуагъэнутэкъэ гъуагъэнутэкъэ дыгъуагъэнутэкъэ фыгъуагъэнутэкъэ гъуагъэнутэкъэ
Причастиехэр сэ уэ ар дэ фэ ахэр
Зылэжь (субъектнэ) причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ сыгъуэ угъуэ гъуэ дыгъуэ фыгъуэ гъуэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ сымыгъуэ умыгъуэ мыгъуэ дымыгъуэ фымыгъуэ мыгъуэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ сыгъуа угъуа гъуа дыгъуа фыгъуа гъуа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сымыгъуа умыгъуа мыгъуа дымыгъуа фымыгъуа мыгъуа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ сыгъуэгъа угъуэгъа гъуэгъа дыгъуэгъа фыгъуэгъа гъуэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сымыгъуэгъа умыгъуэгъа мыгъуэгъа дымыгъуэгъа фымыгъуэгъа мыгъуэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ сыгъуэн угъуэн гъуэн дыгъуэн фыгъуэн гъуэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ сымыгъуэн умыгъуэн мыгъуэн дымыгъуэн фымыгъуэн мыгъуэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ сыгъуэну угъуэну гъуэну дыгъуэну фыгъуэну гъуэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ сымыгъуэну умыгъуэну мыгъуэну дымыгъуэну фымыгъуэну мыгъуэну(хэ)
Лэжьыгъэм и къэхъукӀэр зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ сызэрыгъуэ узэрыгъуэ зэрыгъуэ дызэрыгъуэ фызэрыгъуэ зэрыгъуэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ сызэрымыгъуэ узэрымыгъуэ зэрымыгъуэ дызэрымыгъуэ фызэрымыгъуэ мызэрыгъуэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ сызэрыгъуа узэрыгъуа зэрыгъуа дызэрыгъуа фызэрыгъуа зэрыгъуа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сызэрымыгъуа узэрымыгъуа зэрымыгъуа дызэрымыгъуа фызэрымыгъуа зэрымыгъуа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ сызэрыгъуэгъа узэрыгъуэгъа зэрыгъуэгъа дызэрыгъуэгъа фызэрыгъуэгъа зэрыгъуэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сызэрымыгъуэгъа узэрымыгъуэгъа зэрымыгъуэгъа дызэрымыгъуэгъа фызэрымыгъуэгъа зэрымыгъуэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ сызэрыгъуэн узэрыгъуэн зэрыгъуэн дызэрыгъуэн фызэрыгъуэн зэрыгъуэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ сызэрымыгъуэн узэрымыгъуэн зэрымыгъуэн дызэрымыгъуэн фызэрымыгъуэн зэрымыгъуэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ сызэрыгъуэну узэрыгъуэну зэрыгъуэну дызэрыгъуэну фызэрыгъуэну зэрыгъуэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ сызэрымыгъуэну узэрымыгъуэну зэрымыгъуэну дызэрымыгъуэну фызэрымыгъуэну зэрымыгъуэну(хэ)
Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ сыщыгъуэ ущыгъуэ щыгъуэ дыщыгъуэ фыщыгъуэ щыгъуэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ сыщымыгъуэ ущымыгъуэ щымыгъуэ дыщымыгъуэ фыщымыгъуэ щымыгъуэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ сыщыгъуа ущыгъуа щыгъуа дыщыгъуа фыщыгъуа щыгъуа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сыщымыгъуа ущымыгъуа щымыгъуа дыщымыгъуа фыщымыгъуа щымыгъуа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ сыщыгъуэгъа ущыгъуэгъа щыгъуэгъа дыщыгъуэгъа фыщыгъуэгъа щыгъуэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сыщымыгъуэгъа ущымыгъуэгъа щымыгъуэгъа дыщымыгъуэгъа фыщымыгъуэгъа щымыгъуэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ сыщыгъуэн ущыгъуэн щыгъуэн дыщыгъуэн фыщыгъуэн щыгъуэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ сыщымыгъуэн ущымыгъуэн щымыгъуэн дыщымыгъуэн фыщымыгъуэн щымыгъуэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ сыщыгъуэну ущыгъуэну щыгъуэну дыщыгъуэну фыщыгъуэну щыгъуэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ сыщымыгъуэну ущымыгъуэну щымыгъуэну дыщымыгъуэну фыщымыгъуэну щымыгъуэну(хэ)
ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ сыздэгъуэ уздэгъуэ здэгъуэ дыздэгъуэ фыздэгъуэ здэгъуэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ сыздэмыгъуэ уздэмыгъуэ здэмыгъуэ дыздэмыгъуэ фыздэмыгъуэ здэмыгъуэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ сыздэгъуа уздэгъуа здэгъуа дыздэгъуа фыздэгъуа здэгъуа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сыздэмыгъуа уздэмыгъуа здэмыгъуа дыздэмыгъуа фыздэмыгъуа здэмыгъуа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ сыздэгъуэгъа уздэгъуэгъа здэгъуэгъа дыздэгъуэгъа фыздэгъуэгъа здэгъуэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сыздэмыгъуэгъа уздэмыгъуэгъа здэмыгъуэгъа дыздэмыгъуэгъа фыздэмыгъуэгъа здэмыгъуэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ сыздэгъуэн уздэгъуэн здэгъуэн дыздэгъуэн фыздэгъуэн здэгъуэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ сыздэмыгъуэн уздэмыгъуэн здэмыгъуэн дыздэмыгъуэн фыздэмыгъуэн здэмыгъуэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ сыздэгъуэну уздэгъуэну здэгъуэну дыздэгъуэну фыздэгъуэну здэгъуэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ сыздэмыгъуэну уздэмыгъуэну здэмыгъуэну дыздэмыгъуэну фыздэмыгъуэну здэмыгъуэну(хэ)
Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ сыщӀэгъуэ ущӀэгъуэ щӀэгъуэ дыщӀэгъуэ фыщӀэгъуэ щӀэгъуэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ сыщӀэмыгъуэ ущӀэмыгъуэ щӀэмыгъуэ дыщӀэмыгъуэ фыщӀэмыгъуэ щӀэмыгъуэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ сыщӀэгъуа ущӀэгъуа щӀэгъуа дыщӀэгъуа фыщӀэгъуа щӀэгъуа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сыщӀэмыгъуа ущӀэмыгъуа щӀэмыгъуа дыщӀэмыгъуа фыщӀэмыгъуа щӀэмыгъуа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ сыщӀэгъуэгъа ущӀэгъуэгъа щӀэгъуэгъа дыщӀэгъуэгъа фыщӀэгъуэгъа щӀэгъуэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сыщӀэмыгъуэгъа ущӀэмыгъуэгъа щӀэмыгъуэгъа дыщӀэмыгъуэгъа фыщӀэмыгъуэгъа щӀэмыгъуэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ сыщӀэгъуэн ущӀэгъуэн щӀэгъуэн дыщӀэгъуэн фыщӀэгъуэн щӀэгъуэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ сыщӀэмыгъуэн ущӀэмыгъуэн щӀэмыгъуэн дыщӀэмыгъуэн фыщӀэмыгъуэн щӀэмыгъуэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ сыщӀэгъуэну ущӀэгъуэну щӀэгъуэну дыщӀэгъуэну фыщӀэгъуэну щӀэгъуэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ сыщӀэмыгъуэну ущӀэмыгъуэну щӀэмыгъуэну дыщӀэмыгъуэну фыщӀэмыгъуэну щӀэмыгъуэну(хэ)
Деепричастиехэр сэ уэ ар дэ фэ ахэр
ит зэман - щыӀэныгъэ сыгъуэу угъуэу гъуэу дыгъуэу фыгъуэу гъуэ(хэ)у
ит зэман - щымыӀэныгъэ сымыгъуэу умыгъуэу мыгъуэу дымыгъуэу фымыгъуэу мыгъуэ(хэ)у
блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ сыгъуауэ угъуауэ гъуауэ дыгъуауэ фыгъуауэ гъуауэ / гъуа(хэ)у
блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сымыгъуауэ умыгъуауэ мыгъуауэ дымыгъуауэ фымыгъуауэ мыгъуауэ(хэ) / мыгъуа(хэ)у
жрэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ сыгъуэурэ угъуэурэ гъуэурэ дыгъуэурэ фыгъуэурэ гъуэ(хэ)урэ
жрэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ сымыгъуэурэ умыгъуэурэ мыгъуэурэ дымыгъуэурэ фымыгъуэурэ мыгъуэ(хэ)урэ
-э-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы Белджылы Мыбелджылы Белджылы
Именительнэ: [гъу]э [гъу]эр -- [гъу]эхэр
Эргативнэ: [гъу]э [гъу]эм -- [гъу]эхэм
Послеложнэ: [гъу]экӀэ [гъу]эмкӀэ [гъу]эхэкӀэ [гъу]эхэмкӀэ
Обстоятельственнэ: [гъу]эуэ [гъу]эрауэ [гъу]эхэу [гъу]эхэрауэ
-а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы Белджылы Мыбелджылы Белджылы
Именительнэ: [гъу]а [гъу]ар -- [гъу]ахэр
Эргативнэ: [гъу]а [гъу]ам -- [гъу]ахэм
Послеложнэ: [гъу]акӀэ [гъу]амкӀэ [гъу]ахэкӀэ [гъу]ахэмкӀэ
Обстоятельственнэ: [гъу]ауэ [гъу]арауэ [гъу]ахэу [гъу]ахэрауэ
-эн-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы Белджылы Мыбелджылы Белджылы
Именительнэ: [гъу]эн [гъу]эныр -- [гъу]энхэр
Эргативнэ: [гъу]эн [гъу]эным -- [гъу]энхэм
Послеложнэ: [гъу]энкӀэ [гъу]энымкӀэ [гъу]энхэкӀэ [гъу]энхэмкӀэ
'Обстоятельственнэ: [гъу]эну [гъу]энырауэ [гъу]энхэу [гъу]энхэрауэ
-энж-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы Белджылы Мыбелджылы Белджылы
Именительнэ: [гъу]эну [гъу]энур -- [гъу]энухэр
Эргативнэ: [гъу]эну [гъу]энум -- [гъу]энухэм
Послеложнэ: [гъу]энукӀэ [гъу]энумкӀэ [гъу]энухэкӀэ [гъу]энухэмкӀэ
Обстоятельственнэ: [гъу]энууэ [гъу]энурауэ [гъу]энухэу [гъу]энухэрауэ

МЫХЬЭНЭ

  1. Мэлыр джэн.

ЩАПХЪЭХЭР

ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР

  • Мэлыр магъуэ.

НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР

ИНДЖЫЛЫБЗЭ
  • гъуэн: bleet, baa
  • Мэлыр магъуэ: the sheep is bleeting
УРЫСЫБЗЭ
  • гъуэн: блеять
  • Мэлыр магъуэ: овца блеет

БИБЛИОГРАФИЕ

  • Апажэ М. Л., КӀуэкӀуэ Ж. Н. Адыгэ-урыс псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2008.
  • БищӀо Б. Ч. Адыгэбзэм и псалъэгъэнахуэ. Налшык: «Эльбрус», 2015.
  • БищӀо Б. Ч., Къумыкъу Д. М., ТӀымыжь Хь. Т. ЕджапӀэхэм папщӀэ урыс-адыгэ псалъалъэ. Налшык: «Эльбрус», 2013.
  • Джаурджий Хь. З., Сыкъун Хь. Хь. Урыс-адыгэ школ псалъалъэ. Налшык: «Нарт», 1991.
  • Къэбэрдей АССР-м и министрхэм я советым деж щыӀэ Къэбэрдей научно-исследовательскэ институт. Къардэн Б. М., БищӀэу А. Т. Урыс-къэбэрдей-шэрджэс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1955
  • Къэбэрдей-Балъкъэр АССР-м и министрхэм я советым и деж щыӀэ Къэбэрдей-балъкъэр научно-исследовательскэ институт. Апажэ М. Л., Багъ Н. А., Багъ П. М., Балъкъэр Б. Хь, КӀуэкӀуэ Ж. Н., ЖьэкӀэмыхъу Хь. Хь., Урыс Хь. Щ. Къэбэрдей-урыс словарь. Москва; Иностраннэ, национальнэ словархэр щытырадзэ государственнэ тхылъ тедзапӀэ, 1957
  • Россием щӀэныгъэхэмкӀэ и академием и Къэбэрдей-Балъкъэр щӀэныгъэ центрым гуманитарнэ къухутэныгъэхэмкӀэ и институт. Адыгэбзэ псалъалъэ. Москва: «Дигора», 1999.
  • Табухов Х. К. Толковый русско-кабардино-черкесский словарь. Нальчик: Издательлский центр «Эль-Фа», 2006.
  • Шэрджэс Алий. Яхуэмыфащэу лъэныкъуэ едгъэза псалъэхэр. Адыгэ псалъэгъэнахуэм щӀыгъужыпхъэхэр. Налшык: Изд. КБИГИ, 2009.
Retrieved from "https://incubator.wikimedia.org/w/index.php?title=Wt/kbd/гъуэн&oldid=5209944"